't Vliegend Blaadje.
KLEINE COURANT
VOOR HELDER, NIEUWEDIEP EN TEXEL.
No. 1807.
Woensdag 11 Juni 1890.
Achttiende Jaargang.
Aan onze abonnés buiten
de gemeente.
Uit een oud boekje.
NIEUWSTIJDINGEN.
Abonnement
per 3 maanden binnen de gemeente50 Cent.
3 franco per post75
Afzonderlijke nummers2
VERSCHIJNT DINSDAG- EN VRIJDAGMIDDAG.
Uitgevers: BERKHOUT Co., te Helder.
Buratux: SPOORSTRAAT en ZUIDSTRAAT.
Advortontlën
van 1 tot 5 regels25 Cent.
Elke regel meer5
Grootere letters worden naar plaatsruimte berekend.
Advertentiën moeten uiterlijk des DINSDAGS- en VRIJDAGSiVIORGENS vóór 10 uur
aan de Bureaux bezorgd zijn.
Van af 1 JULI kan men zich
alleen bij de postdirecteuren op
couranten abonneeren bij vooruit
betaling dit heeft echter geen be
trekking op brievengaarders. We
verzoeken onzen abonne's, die van
postdirecteuren onze couranten ont
vangen en tegen vooruitbetaling
bezwaar hebben, daarom zich in
den loop dezer maand rechtstreeks
tot ons te wenden of tot een der
boekhandelaars in hun gemeente.
Vóór ons ligt een oud werkje, dat in den
tyd, waarin het verscheen, zeker voor menig
een een belangrijke reisgids was. 't Is ge
titeldAlmanak voor reizigers in het Ko
ningrijk der Nederlanden, voor het jaar 1820."
Vroeger hebben we aan dit geschrift al eens
ontleend eene mededeeling omtrent de reisge-
legenheden naar en van den Helder naar
zuidelijk gelegen plaatsen, thans willen we
daaruit overnemen een paar bladzijden, waar
boven staat//Overtocht naar Texe 1."
Niemand, die dit deel van Holland bezoekt,
zal den overtogt naar dit, door het Marsdiep
van den Helder gescheiden, Eiland verzui
men. Eiken morgen vaart van beide eene
Postschuit en men heeft altijd gelegenheid ge
noeg, zich daarheen te laten overzetten.
Texel is te voren mede aan het vaste
land gehecht geweest, en vroeg bezocht ge
worden, gelijk blijkt uit de Romeinsche Oud
heden, in het jaar 1777 door den knecht van
een Boer aan de oostzijde uit den grond op
gegraven. Onder den naam van Texele
komt het in het jaar 866 voor op de lijst der
goederen van de Kerk van Utrecht, met den
titel van Graafschap, terwijl het ook blijkt,
dat de Hollandsche Graven er insgelijks Lee-
nen bezaten, die Keizer Otto den III in het
jaar 985 aan Graaf Dirk II in eigendom heeft
overgedragen. In het jaar 1181 werd het
gansche Eiland nevens Wieringen door Graaf
Floris den III zwaar gebrandschat en aan
Holland geheel onderworpen en is sedert dien
tijd met vele voorregten beschonken, die
het echter in het jaar 1426 verloor door ee-
nen opstand tegen Filips van Bourgondië.
Bij gelegenheid van den opstand door het
Kaas- en Broodvolk bemagtigden de Hoekschen
Texel en Wieringen en deden van
daar vergeefsche aanslagen op H o o r n en
Enkhuizen, zoodat zij wel weder ver
trokken, maar intusschen hadden zy zich een
grooten aanhang gemaakt, waardoor de Eilan
ders mede ook in laatstgemelden opstand de
nu pas herkregen voorregten weder verloren.
In het jaar 1522 trokken de Gelderschen uit
Texel eene brandschatting van 2000 Filips
guldens (volgens andere twee brandschattin
gen, de eerste van 8000 en de tweede van
10000 zoodanige guldens.) Ook landden er in
het jaar 1572 een en andermaal de Water
geuzen, en bekend is het, dat, een eeuw
daarna, alleen eene buitengemeene Ebbe de
Engelsche Vloot belettede volk aan wal te
brengen en het Eiland te bemachtigen. Veel
heeft Texel mede door stormen en water
vloeden geleden, maar zulks is merkelijk ver
minderd, nadat men het in het jaar 1629 door
eenen zwaren dijk met het kleine Eiland
Eijerland heeft vereenigd.
Texel wordt berekend op 3700 morgen
gronds met goed Bouw- en Weiland, inzon
derheid voor de Schapenteelt, waarvan vele
der Inwoners (de overigen zijn meest Loodsen
of Visschers) een geschikt bestaan trekken. De
Bevolking des Eilands is tusschen de 4000
en 5000 zielen, en men vindt er zes Kerkdor
pen, namelijka. Den Hoorn met het
W e 8 t e i n d e, waar eene Hervormde, een
Doopsgezinde en een Roomsche Kerk isb.
Den Burg het voornaamste Dorp, met eene
groote Hervormde Kerk, waarin een fraai
Orgel onlangs is gemaakt en ook Doopsgezin
de en Roomsche Vergaderplaatsen, het Raad
huis voor alle Gemeenten van het Eiland, een
Weeshuis, te voren een Klooster, waarin Gra
vin Ada in het jaar 1203 door haren oom
Willem is gevangen gezetc. het Oude
Schild, met eene bijgelegene Schans en eene
voortreffelijke Reede voor de groote schepen.
Tusschen dit Oude Schild en den Burg
vindt men eene Put met uitmuntend zoet
water, waaruit de Inwoners des ganschen Ei
lands en de Schepelingen zich voorzien d.
de Waal, met eene Hervormde en eene
Doopsgezinde kerk e. het O o s t e r e i n d,
dat met den Burg en de Waal door
eenen Predikant bediend wordtde Koog
waar vele Visschers wonen. Bij dezen zou
men ook het Nieuwe Schild, schoon
slechts eene Buurt, als een dorp kunnen aan
merken. In het jaar 1780 wierd op Texel
eene nieuwe haven voor kleine Schepen geo
pend. Het E y e r 1 a n d heeft zekerlijk zijne
naam ontvangen van de Zeemeeuwen, die er
in menigte hare eijeren leggen, welke als ge
schenken, naar elders verzonden worden. Be
halve de middelen van bestaan der Inwoners,
welke wij gemeld hebben, moet men ook den
handel in Oesters niet vergeten, die de Texelaars
op de zand- en waardgronden der Zuiderzee van
Maart af opzoeken, vervolgens op zekere plaat
sen in Zee brengen om grooter te worden,
en met half September naar alle oorden heen
zenden."
De vermelding van het bovenstaande is
wellicht voor menigeen aanleiding, om het
voorheen en thans met elkaar te vergelijken.
Megelijk dat deze mededeeling anderen stof
geeft tot beschouwingen over T e x e 1 s verleden
en heden, voor de lezers van dit blad zeker
niet onaangenaam.
HELDER, 10 Juni 1890.
Blijkens een opgave in de Staats
courant" van Zaterdag bestond de bevol
king van Noord-Holland op 1 Jan. 1890
uit 403,365 m. en 428,030 vr., totaal
831,395, tegen 819,283 (397,517 m. en
421,766 vr.) op 1 Jan. 1889.
Amsterdam telde op 1 Jan. 1890 191,671
m. en 214,645 vr., totaal 406,316; Haar
lem 24,764 m. en 27,391 vr., totaal 52,155;
Helder 12,124 m. en 10,861 vr., totaal
22,985; Hoorn 5701 m en 5517 vr., totaal
11,218; Nieuwer-Amstel 12,350 m. en
12,552 vr., totaal 24,902; Zaandam 7597
m. en 7744 vr., totaal 15,341.
Er wordt veel geklaagd over de man
nen, die door kroegloopen en jenever- en
bierdrinken hun huisgezin verwoesten.
De besehrijving van weenende huisvrou
wen en verhongerde kinderen, die nog door
hun man en vader verder worden mishan
deld, is legio en aller aan doenlijkst. Er
is van dit alles veel waar, zeer veel waar,
zegt de Roeper en de ellende, die
het drinken der mannen veroorzaakt, is
ontzettend. Zelfs zoogenaamde matige
drinkers uit den arbeidenden stand, die
nooit buitensporig zijn, en nooit dronken
worden gezien, onthouden vaak 3 of 4
gulden wekelijks van hun loon voor drank,
als zij eens in goede tijden zijn.
Dat is ontzettend.
Maar nu zijn er vrouwen in overvloed,
die zelve oorzaak of middel worden, dat
haar man naar de kroeg gaat. Als de
vrouw bijna altijd aan de deur staat of
zit met een kind op of naast den schoot,
omringd van de buurvrouwen, en Qnder-
tusschen de spinrag u om het hoofd waait,
als gij de deur binnenkomt; als de gaten
in kousen en kleederen niet worden gestopt
en gelapt, maar eenvoudig toegehaaldals
de vuile kopjes en borden met een punt
van sloof of boezelaar, zoo niet met den
zakdoek, eventjes worden uitgeveegd; als
de snoepwinkel het meeste geld ontvangt
en bakker en winkelier te vergeefs op
betaling aandringen, is het dan te ver
wonderen, dat de man in dat onzindelijk
hok geen tehuis, in die babbelende, snoe
pende en schuld makende vronw geen be
minnelijke huisvrouw ziet, en nu onder de
kameraden naar de kroeg gaat Het is toch
op en tekort, en wat hij verdient helpt
niets. Yandaag een koe en morgen een
paard, maar de vrouw weet er wel raad
mede. Hij is arm en blijft arm, en het
is zaak, dat hij er dan toch ook wat van
neemt.
Is het dus niet ten hoogste noodzakelijk,
dat de moeders haar dochters leeren om
huis te houden
Menig meisje brengt haar leven door op
de fabriek, totdat zij moeder wordt, en
kan dan letterlijk niets, dat tot de huis
houding behoort. Menig ander meisje, ook
uit den arbeidenden stand, kan mooi haken
en knoopen, maar van stoppen en mazen
heeft zij geen verstand; kan uitnemend
praten over den laatsten smaak, maar voor
schrobben en koken staan hare handen
verkeerdvindt dit manjefiek en dat dilles-
jeus, maar op de kleintjes passen en over
leggen, of zij wel met haar weekloon kun
nen rond komen, als zij getrouwd zijn,
daar hebben zij nog niet van gehoord.
Een groot gedeelte van de Vlaar-
dingsche vloot is dezer dagen ter haring
vaart in zee gezeild. De geheele Holland
sche haringvloot zal dit jaar bestaan uit
463 schepen, waarvan 197 loggers en 266
bommen. De reederijplaatsen zijn: Vlaar-
dingen met 80 loggers, Maassluis met 73
id., Schiedam met 2 id., 's-Gravenhage
met 4 id., Scheveningen met 30 id. en
186 bommen, Katwijk a/Zee 1 id. en 16
id, Noord wijk a/Zee 1 id. en 15 id., Am
sterdam 6 loggers. In 1889 bestond de
vloot uit 450 vaartuigen.
Het lijk, uit het kanaal nabij de
militaire zwemschool in den Haag opge
haald, is herkend als dat een 25-jarige
dienstbode. Het is gebleken, dat zij uit
verdriet over het door haren beminde af
breken der met haar aangeknoopte lief
desbetrekkingen, een einde aan haar leven
heeft gemaakt. Zij is geblinddoekt te wa
ter gesprongen.
Sedert eenige dagen heeft te 's Gra-
venhage, met achterlating van vrouw en
kinderen, de echtelijke woning verlatende
bode bij het Departement van Justitie A R.
Men vermoedt, dat hij zich in België op
houdt, vanwaar brieven ontvangen zijn,
welke zouden doen vermoeden, dat hij aan
verstandsverbijstering lijdt.
De man was naar gemeld - wordt
in den laatsten tijd een ijverig bezoeker
van de bijeenkomsten van het heilsleger.
Voor de betrekking van directeur
der stadsreiniging te Harlingen (waaraan
met de emolumenten weinig meer dan f800
voordeel is verbonden en waartegenover
staatde eisch eener borgstelling van
f5000) heeft zich een zestal sollicitanten
aangegeven, waaronder mannen van stand,
gepensionneerde officieren enz.
De volgende week vertrekken van
Melissant weder twee huisgezinnen, be
staande uit zeven personen, naar Noord-
Amerika. Behalve deze vertrokken sedert
1 Januari reeds 25 personen uit de ge
meente derwaarts.
Een brief, die op den 19en Maart
1880 van Hellevoetsluis naar Amerika
werd verzonden, is na een zwerftocht van
ruim 10 jaar, den 2n Juni jl., voorzien
van een legio buitenlandscbe poststempels,
aan den afzender als onbestelbaar ter hand
gesteld.
Influenza
De influenza vertoont zich voor de tweede
maal te Schiedam, onder zeer verschillende
verschijnselen. Er moeten betrekkelijk vele
gevallen zijn geconstateerd.
Gouden regen!
Meermalen is er gewaarschuwd voor de
vergiftige bestanddeelen van den gouden
regen, die thans met zijn sierlijke bloem
trossen prijkt. Nochthans deed zich weder
een geval van vergiftiging voor bg een
kind te Zwaagwesteinde, dat de bloemen
in den mond had gebracht. De geneesheer,
onder wiens behandeling 't sedert eenige
dagen ongestelde, doch thans eenigszins
herstellende kind kwam, constateerde zulks.
Te 's Gravenhage ontstond Donder
dagavond tegen elf uren nadat de po
litie in den loop van den avond veel moeite
had gehad om het volk, dat zich pp het
Spui bij het vergaderlokaal van het Le
ger des Heils" verzameld had, te doen
uiteengaan een overgroote toeloop van
menschen, die gebrekkige heilssoldaten en
vrouwen achtervolgden.
Ongeveer tweehonderd personen, die zich
aan den hoek van de Haagpoort en de
Gedempte gracht hadden verzameld, zijn
door de politie met geweld uiteengedreven
waarbij van den wapenstok is gebruik ge
maakt. Voor zoover bekend, is niemand
daarbij verwond.
De politie zal voortaan met gestreng
heid tegen deze opstootjes op straat op
treden, waartoe het personeel zal worden
verstrekt.
Een krankzinnige, in het Buiten-
Gasthuis te Amsterdam verpleegd, ont
vluchtte Donderdagavond zijne bewakers,
kwam in den tuin en sprong, slechts ten
deele gekleed, in de breede en tamelijk
diepe Nieuwe Vaart. De ongelukkige kon
hoegenaamd niet zwemmen, maar bereikte
niettemin den overkant. Druipende en be-
modderd liep hij naar de Koekjesbrug, stak
de Marnixstraat over, liep verder de stad
in en vluchtte in den winkel van den si
garenhandelaar Van Hulst op den hoek
van het Leidscheplein, van waar hij, be
geleid door den heer Van Hulst, naar zgne
woning ging in de Korte Leidsehedwars-
straat. Daar aangekomen, ging de arme
krankzinnige vreeselijk tekeer. Hij liet
slechts noode toe, dat men hem droge
kleederen aandeed en wilde dadelijk de
straat op. Hij werd na veel moeite en
beleid naar het gesticht teruggebracht.
Dr. F. Heller, die op zich zeiven
en ook op anderen proefnemingen heeft
gedaan, verklaart in de >Wien. med. Pres-
se" dat het gebruik van zuurkool bij den
maaltijd, als een der beste middelen te
beschouwen is tegen slechte spijsvertering.
De aan die ziekte verbonden verschijnse
len houden binnen een kort tijdsverloop
op. Men meende de zuurkool te kunnen
vervangen door verdund zoutzuur vier
droppels in water maar zonder goed
gevolg. Zou het melkzuur, in de zuurkool
aanwezig, niet de hoofdrol spelen?
(Maandblad.)
Visch, die eenigen tijd met ijs in
aanraking is geweest, moet te Londen
meermalen de oorzaak zijn geweest van
hevige vergiftigings-gevallen, terwijl al
daar nooit nadeelige verschijnselen werden
waargenomen na het nuttigen van visch,
die niet op ijs gelegen had. Lawrenee-Ha-
milton schrijft dit toe aan de nadeelige
inwerking van het smeltwater, dat vooral
wanneer de zuiverheid van het ijs niet bo
ven twijfel verheven is, een menigte bac
teriën bevat, die verrotting doen ontstaan
en zoo aanleiding geven tot de vorming
van de als vischvergift bekende, zoo zeer
gevreesde dierlijke alcaloïden.
Het zou nuttig zijn, meerdere onder
zoekingen oigtrent dit onderwerp te doen,
vooral nu, bij het intreden van het warme
jaargetijde, veelvuldig ijs gebezigd wordt,
om visch te conserveeren. Een nauwlettend
toezicht op de hoedanigheid van het ijs
blijkt in ieder geval dringend noodzakelijk.
(Maandblad.)
Een woelig tafereeltje leverde Zon
dag-avond het opera-gebouw te Rouaan
°P*
Eenige officieren van de jagers beschouw
den het hun plicht een nieuwe operette
uit te fluiten Een agent van politie maan
de de heeren aan, om wat rustigerite zijn.
Als antwoord ontving hij een slag in het
aangezicht, waarop een vechtpartij ont
stond, die zich tot een groot deel van het
publiek uitbreidde. Op het tooneel was
juist een optocht van een Oostersch vorst,
die was samengesteld uit soldaten, te Rou
aan in garnizoen. Toen deze dapperen za
gen, dat hun officieren in gevaar kwamen,
sprongen zij in hun wildemans-eostuum en
met blikken bijlen in de hand van het tooneel
en begonnen er lustig op in te hakken.
De tooneellisten, in verschillende kleeder
dracht, zochten nu weer de soldaten te
overweldigen en het publiek op de boven
ste rangen, dat eerst dol veel plezier in
het aanschouwen van het wonderbaar
schouwspel had en applaudisseerde, kreeg
het eindelijk benauwd, vooral toen het gas
licht werd uitgedraaid. Gelukkig werd nie
mand bij het verlaten van den schouw
burg gedood of gekwetst, wel lagen in de
zaal een honderdtal costumes, pruiken en
wapenen. De officier van justitie heeft
een zeer scherp schrijven aan den minister
van oorlog gericht
Op den 19en Mei had de laatste trek
king plaats van de loterij der Terre-Noi-
re (Mijnwaarden, Frankrijk). De hoofd
prijs van f200,000 francs viel op No.
20748, dat voor de helft het eigendom was
van den bakker Cordeville te Bergues, de
andere helft behoorde aan de weduwe Cal-
loo, in diezelfde plaats. De historie van
dit loterij-briefje is merkwaardig genoeg
om vermeld te wordenwant de geluk
kige winners hadden het niet eens ge
kocht. Nu, twee honderd duizend francs
te winnen en er zelfs niet aan gedacht
te hebben een briefje te koopen, is zeker
een onverwacht buitenkansje. De geschie
denis van nummero 20748 is als volgt
De bakker Cordeville had een vat wijn
gekocht van het huis Bernes. De wijn
handelaar, om klanten te krijgen, gaf aan
iederen kooper een kleine premie, die be
stond in een loterijbriefje. Zoo had de
bakker dan ook zoo'n papiertje gekregen
Maar hg had de helft van zijn wijn ver
kocht aan Calloo, een commissionair, die
zijn buurman was, met de bepaling, dat
deze laatste de helft van den prijs zou
krijgen als er iets op het lot viel.
In dien tusschentijd stierf Calloo en liet
zijne vrouw en veel kinderen in armoede
achter.
De dag van de trekking kwam. Juist
was het de dag, waarop het oudste meisje
der weduwe Calloo hare eerste H. Com
munie deed. De moeder kwam uit de kerk,
toen eensklaps de bakkerin, die toevallig
de trekkingslijst nakeek, het huisje van
haar buurvrouw binnenstormde en haar
toeschreeuwdeWe hebben den hoogsten
prijs gewonnen
De gelukkigen konden hunne oogen niet
gelooven, maar een telegram van den wijn-
kooper, die het lot als premie gegeven
had, bevestigde de waarheid.
Men kan over de vreugde van deze lie
den, die in hunne gemeente zeer geacht
zijn, oordeelen. De 200,000 francs zijn
hun Maandag door den notaris van Ber
gues betaald en daardoor is vooral de we
duwe Calloo mei haar talrijk gezin buiten
alle zorgen.
Gedurende het bal. Een vreeselijk
ongeluk had dezer dagen te Eifënau plaats
in een danszaal. Een petroleumlamp berstte
en viel brandende op den grond; de dan
sers drongen naar de uitgangen en wier
pen zich op elkander. Toen de brand ge-
bluscht was, vond men twee lijken, van
een vrouw en een meisje van zestien ja
ren. Dertien andere personen zgn ernstig
gekwetst.
Op een kerkhof te Clerkenwell is
dezer dagen een lijk opgegraven van een
35-jarige vrouw, dat in 1793 in den grond
was gelegd, maar er niettemin uitzag of
het eerst kortelings begraven was. Be
halve de beenderen was het geheele lichaam
in vetwas overgegaan, overigens was zelfs
de vorm niet veranderd. Zelfs de gelaats
trekken zouden voor een bekende te her
kennen zgn geweest.
Het British Medical Journal", dat dit
feit vermeldt, ziet daarin een nieuw be-
wijs van den langen tijd dat lijken kun
nen worden bewaard, indien ze in vetwas
worden omgezet.
Te Parijs heeft zekere Moch, een
commissionair in effecten, Gautier ge
naamd, vermoord. Gautier plaatste in de
bladen advertentiën, waarbij groote voor
deden beloofd werden aan hen die hem
geld toevertrouwden. Door zijne voorspie
gelingen verlokt, vertrouwde Moch hem
5000 frs. toemaar weldra moest hg ver
nemen, dat de speculatie mislukt was. Hij
stelde toen een proces tegen Gantier in en
deze werd veroordeeld tot een schadever
goeding van 2000 frs. Maar hij weigerde
te betalen, en in zgn woede en wanhoop
over het verlies van zijn geld schoot Mocli
zijn schuldenaar dood.
Ingezonden.
Beter dan hier
Alles bijna is volgens sommige moppe
raar elders veel beter dan hier. Een ergen
mopperaar hoorde we zelfs verzekeren, dat,
naar 't oordeel van zijne lieve wederhelft, het
sajet om kousen te breien in Leiden veel be
ter was dan men het hier, bij onze manufac-
turiers, kon te koop krijgen. Alsof de fabri
kanten afzonderlijk voor de winkels in Leiden
tjet fabriceeren.
Doch, 't is mijn doel niet, over het fabricee
ren en verkoopen van sajet iets in 't midden
te brengen, 'k Heb op 't oogenblik een an
dere opmerking. In 't Handelsblad vond ik
gisterenavond een verslag van eene tooneel-
opvoering in 't Gebouw voor Kunsten en We
tenschappen in den Haag, gegeven door een
Beiersch Tooneelgezelscbap.Een ernstige
klacht werd door den verslaggever geuit over
de accoustiek in dat gebouw. Men kon den
spreker wel hooren, maar onmogelyk goed
verstaan. Het tekstboekje moest dienst doen,
om te begrijpen wat er gespeeld en wat er ge
zegd werd.
Aan den Helder deugt altijd volgens de
mopperaars niets, niemendal. Maar de
accoustiek in de groote zaal van «T i v o 1 i"
alhier is zóó voortreffelijk, dat iedere spreker
iedere zanger, iedere musicus die ten zeerste
roemt. Kon het Beiersch Tooneelgezelscbap
hier optreden, en was de verslaggever van 't
Handelsblad dan in «T i v o 1 i" present
gewis bij zou niet over de accoustiek klagen,
maar integendeel de gemeente Helder geluk-
wenschen met het bezit van zoo'n goede con
cert- en schouwburgzaal.
Och 't is bier nog zoo kwaad niet. Maar
die verduivelde mopperaars
Helder, 5 Juni '90. Nicodemus.
