Letters M tot P BEKENDMAKING. zijn in bewerking. BERKHOUT Co. Advertentie n. School met den Bijbel. CONCERT Solist: k Hoor HERMAN VENTERLOO Attentie Voor eeii meuschlieveud doel werd gedrukt en wordt verspreid een boekje, dat een voordracht bevat, onlangs door den heer G. D. Z. hier en a. d. Burg op Texel gehouden. Dat boekje is door die verspreiding in veler handen gekomen, evenals die voor dracht door velen met groote belangstelling is gehoord. Na de lezing er van, onstond bij steller dezes de gedachte, dat de verspreiding van dit geschrift nog veel uitgebreider kon en moest zyn, vooreerst om het doel, dat daar mede wordt beoogd, en vooral omdat de in houd zoo goed, zoo schoon is. Het verheven woord: „Hebt uwe naasten lief als u'zei ven en God bovenal," wordt als het verduidelijkt wordt, zooals de geachte schrijver dat doet, beter verstaan en wellicht beter begrepen en toegepast in het maatschappelijk en familie leven. Daarom zouden wij een ruimere ver spreiding aanbevelen, en in ieder geval ves tigen wij de aandacht op dit boekje, dat waar schijnlijk wel te verkrygen is, zonder dat men een bijeenkomst bijwoonde, waarin gelegen heid werd gegeven het aan te koopen. Helder, 12 October 1890. X. Muzikale Causerie. m. De leer der klankgewaarwordingen behoort thuis op het gebied der natuurwetenschappen en wel op dat van de physiologische akoustiek. Tot opheldering dezer woorden diene, dat physiologie beteekent„de verklaring van de ge steldheid der natuurlichamen en akoustiekhet geen voor het hooren bestemd of geschikt is" dus het geheel wil lettérlijk zeggen »de verklaring van de klanken volgens haar natuureigenwaar onder dan tevens begrepen moet worden de ver klaring van den indruk op den „opnemer". Tot op Helmholtz (in 1862 gaf hij zijn werk uit, waarover hij acht jaren gearbeid had) was de klankleer alleen op physisch ge bied behandeld. Onder physika behoort na melijk wel het onderzoek naar de verschijnselen, die de natuurlichamen ons aanbieden, maar niet dat naar hun gesteldheid. In het onbewerktuigde rijk der natuur staat de scheikunde tegenover de physika even als men gewoon is op bewerktuigd gebied de physio logie daar tegenover te stellen, alhoewel er schrijvers hebben bestaan, die een schets van de physiologie van het onbewerktuigde rijk der natuur hebben pogen te geven. Ik meen ech ter te kunnen verklaren, dat zulk een schets meer parabolisch was en eigenlijk diende tot het trekken van een vergelijking tusschen bei de gebieden ton opzichte van overeenkomstig werkende krachten. Dat natuurkundige (physische) gedeelte van de akoustiek dan, houdt zich alleen bezig met de bewegingwaarin vaste, vloeibare of gas vormige lichamen kunnen komen en ten volge waarvan dan verder een klank wordt voortgebracht. De physische akoustiek maakt daarom een deel uit van de leer der beweging van de elasti sche lichamen. Of daarbij een beweging plaats grijpt van metalen veeren bv., die men ziet trillen en soms zoo langzaam, dat men zoo goed als geen toon hoort, of wel van een quint (g-snaar) op deviool, waarvan de tril lingen onzichtbaar zijn, maar de voortgebrachte klank veel sterker is, beide soorten van tril lingen worden daarby onder één zelfde stelsel gebracht. Bij de proeven op dit terrein wordt dikwijls het oog en ook wel het oor gebruikt ter ob servatie van de verschijnselen, maar beide or ganen zijn hulpmiddelen, waarvan evenwel de natuurkundige toch de samenstelling moet we ten, omdat het voor hem instrumenten zijn. De physiologische akoustiek echter beschouwt den loop van zaken in het gehoororgaan, na melijk de klankvoortschrijding van af de oor- sc!h4p tot naar het binnenoor (labyrinth) en de overbrenging op de hersenen. In het al gemeen kan men het onderzoek bij deze we tenschap dus in drie deelen splitsen 1°. hoe de oorzaak van den indruk (zooals het licht by het oog en de klank bij het oor, enz.,) overgebracht wordt op de gewaarwor dende zenuwen 2°. de beweging of opwekking dier zenuwen in verband met de gewaarwordingen 8°. hoe uit zulke gewaardingen voorstellingen van buiten ons gelegene objecten d. w. z. waarnemingen kunnen ontstaan. Dit laatste is het psychiologisch (zielkundig) gedeelte der hierbedoelde klankleer. Daar vroeger het physisch gedeelte zeer dik wijls in behandeling was genomen, werd het tijd ook het physiologische te bestudeeren, het geen geheel de leer der klankgewaarwordingen omvat en waaraan de wetenschappelijke the orie der muziek de resultaten ontleenen moet. Ik zeg hier wetenschappelijke theorie der muziek, want hoe gaat het met die theorie en hoe is zij, al is het dan ook min of meer ge brekkig, ontstaan Een groote driehonderd jaar geleden ont stonden er een aantal mannen, die als begaafd met een nieuw orgaan, meerstemmige muziek schreven. De ouden namelyk, kenden geen andere dan eenstemmige. Die harmonie had zijn bakermat in de zui delijke Nederlanden en vond al spoedig tal van ernstige navolgers, vooral hier te lande. Alles wat toen geschreven werd geschiedde uitzuiveren aanleg; zij die dien niet hadden maakten al spoedig regels op, volgens welke de talenten zich openbaarden en dezen ook nog niet geheel zeker van hun zaak, maakten die bovendien voor zich en huD leerlingen. Na die honderdtallen van erkende compo nisten, bezat men dus een theorie van de mu ziek, geheel gebaseerd op het gevoel en de ondervinding van menschen van talent. Het logisch verband evenwel tusschen de gewaar wordingen der zinnen en hetgeen men schreef was voor Helmholtz niet bekend, alhoewel en kele beroemde mannen daarmede uit intuitie reeds rekening hadden gehouden. Nu kan men wel zeggen, wat heeft men aan zulk een wetenschap, als de kunst reeds zoover is. Ik antwoord, wat zou de kunst reeds veel verder zijn, zoo men een beteren basis had gehad. Om eens een voorbeeld te noemen, deugt de stemming onzer klavierin strumenten (de Wohltemperirte", volgens Joh. Seb. Bach) in 't geheel niet en de bespelers van de natuurlijk gestemde instrumenten, die tegenwoordig al zeer veel in zwang komen, verklaren, dat onze ooren valsch opnemen uit gewoonte. Helmholtz nu, heeft dit in 1862 reeds be rekend en verklaard, ik meen o.a. ook in ver band met proeven op Joachim en anderen ge nomen. 4>. In de noot van Art. I dezer Causerie is een drukfout ingeslopen men leze Leer van de klankgewaarwordingenals phy- siologische basis voor de theorie der muziek. Marine en Leger. De commandant van het wachtschip alhier, kapt. t. z. Le Comte, zal met 1 Nov. non-actief worden en vervangen door den kapt. ter zee 8takman Bosse. Zr. Ms. stoomschip „Cerberus" en gaffelschoe ner „Argus" die te Hoorn binnen vielen, zijn weder vandaar vertrokken. Veraskenen Maandag-ochtend vertrok Zr. Ms. Btoomschoener „Dolfijn" weder naar het kruis- gebied om den 2 Ben October daarvan weder al hier terug te keeren. De inspecteur van den stoomvaartd. wordt in de helft dezer maand alhier verwacht teneinde een aanvang te maken met de halfj aarlij kache inspec tie over de machines en ketels Zr. Ms. schepen in deze directie. De maohinist der 2de klasse bij de Kon. ma rine L. Paret is bevorderd tot de le klasse, die der 3de kl. W. J. de Grebber is bevorderd tot de 2de kl. en de machinist-leerling der lste kl. E. F. Blasé is bevorderd tot machinist der 3e kl. Stoomvaartberichten. Het stoomschip „Prinses Sophie," van Am sterdam, vertr. 9 Oct. van Ouessant. Het stoomschip «Burgemeester den Tex' arriv. 10 Oct. te Batavia. Het stoomschip „Prinses Marie" vertrok 11 Oct. naar Batavia. Het stoomschip „Prins Alexander" vertrok 11 Oct. van Padang naar Nederland. Het stoomschip „Soenda" arriv. 11 Oct. te IJmuiden. Visscherijberichten. Nieuwediep, 11 Oct. Aangebracht door 95 korders 10 tot 100 tongen per stuk 55 a 65 cent, 10 tot 100 middelm. tongen p. st. 20 cent, 8 tar botten p. st. f 8 a 10, 2 tot 15 mand kleine schol p. m. f 1 a 1,25, 1 tot 6 mand schar p. m. f 2, 3 tot 40 roggen p. st. f 1,25. 19-tal haring per tal f 7 a 7,50. 13 Oct. 20-tal haring per tal f 5,25 a 5,50. 14 Oct. v.m. 8 u. 20-tal haring per tal f 5,25 a 5.50. 2 Terschellingers te zamen 35 tongen p. st. 60 cent, 85 roggen p. st. f 1,40. Burgerlijke Stand, gem. Helder. Van 1014 Oct. ONDERTROUWD: Geene. GETROUWD: BEVALLEN: E. Kerstens, geb. van Waar denburg, d. G. I. van Domseler, geb. Heijli- gers, d. M. Brust, geb. van Dijkman, d. G. Cammel, geb: Nobbes, d. A. Schipper, geb. Funk, d. OVERLEDENM. Boon, 62 j. A. Raven, geb. Buik, 74 j. Vervolg der Berichten. Zondag 11. vierde de R. C. gemeente al hier, 't vijftigjarig bestaan van haar kerkge bouw, dat in 1840 op de Kerkgracht werd gesticht, tijdens de WelEerw. heer J. van Gent alhier pastoor was. Voor dezen plech- tigen herinneringsdag had men 't kerkgebouw toepasselijk versierd, 't Altaar prijkte met overvloed van groen en bloemen en bij 'tkoor was een Latijnsche inscriptie aangebracht. Des morgens werd uitgevoerd een mis, gecom poneerd door Viotta en des avonds een Te Deum van Verhulst. Beide keeren vulde een groote menigte belangstellenden 'l kerkgebouw. Des avonds trad als feestredenaar op de WelEerw. heer Van der Stee, deken teScha- genhij koos tot tekst de woorden uit 't boek der schepping, 28ste hoofdstuk, 17de vers: „Ontzagwekkend is deze plaatshier is 't huis Gods, de poort des Hemels." Die dag zou ook niet ongemerkt voorbijgaan voor den hr. T. J. Leewens, die het feit mocht herdenken, dat hij voor 50 jaren als koor zanger optrad en kort daarna organist werd. Als bewijs van waardeering ontving hij van het zangkoor Cantemus Domino een fraai polychromisch bewerkt beeld van St. Cae- cilia, onder stolp. 's Avonds na afloop van het plechtig lof ver- eenigden de zangers zich tot een gezellig sa menzijn in het hotel Bellevue, waar tot den heer Leewens een hartelijk woord van dank werd gericht voor hetgeen hij een halve eeuw lang had bijgedragen tot opluistering van den godsdienstoefeningen. Hem werd toen namens het zangkoor „Deo et Sanctae" en „Caeciliae Sacrum", een groot beeld van den Goeden Herder aangeboden, waarna eenige feestliederen werden gezongen, die opzettelijk voor het gouden jubilé van de heer Leeuwens waren vervaardigd. Waar kunstgenot smaakten allen, die des morgens en des avonds de godsdienstoefenin gen der R. C. gemeente bijwoonden. Zr. Ms. schroefstoomschepen le kl. „Van Galen" en „Koningin Emma der Nederlanden", Zaterdag van Nieuwediep vertrokken, passeerden Zondag onderscbei- delijk 11 uur voormiddag en 1 uur na middag Dungeness. De Winterdienst-uren van vertrek en aankomst der spoortreinen in deze ge meente zijn bijna geheel dezelfde als voor den Zomerdienst. Alleen komt de laatste trein 11 minnten later, te 11.58 uur, aan. Op a. s. Vrijdagavond zal de eerste Volksbijeenkomst in dit seizoen in het lo kaal Tivoli alhier gehouden worden. Spre kers zullen dien avond zijn de heer en A. Klerk Az. en F. de Gelder. Tot slot zal de opvoering van een tooneelstuk plaats hebban. Van het barkschip „Chepica" het welk op 28 Januari 1885 in de Noorder gronden schipbreuk leed is door den aan nemer van helmduikerwerk B. Weltevre den alhier, in de vorige week opnieuw een partij verfhout aangebracht. (In een vorig door ons opgenomen bericht, was de naam van 't wrak verkeerd genoemd. De ministers van koloniën (mr. JE. baron Mackay) en van justitie (jhr. mr. Ruys van Beerenbroek) zijn hedenmorgen om 10 uur per llhijnspoor van 's-Gra- venhage naar 't Loo vertrokken. Men brengt dit, aldus seint men ons uit 's-Gravenhage, in verband met het he den aldaar te houden geneeskundig con sult van professor Rosenstein en de ge- ncesheeren Vinkhuizen en Vlaanderen. De „Staatscourant" van 14 dezer bevat het volgende Sedert veertien dagen hebben zich bij Z. M. deu Koning opnieuw de verschijn selen der vroegere ziekte voorgedaan. Wel blijven de lichaamskrachten voldoende, maar sedert dien tijd is er een zoodanige vermoeidheid der hersenen ontstaan, dat Z. M. buiten staat is zich met ernstige aangelegenheden bezig te houden. Het Loo,'13 October 1890. Dr. Rosenstein. Dr. Vinkhuizen. J. Vlaanderen. IJmuiden, 12 October. Het gisteren avond van Riga alhier aangekomen Duit- sche S.S. „Elsa", bestemd naar Zaandam, is hedenochtend eerst tegen het remmings- werk en daarna tegen de voetbrug te Vel- sen gevaren, waardoor het remmingswerk geheel is vernield en de brug zoodanig werd beschadigd, dat deze buiten gebruik is moeten gesteld worden. De schade is zeer aanzienlijk. De communicatie tusschen den Noord- en Zuid wal wordt door een pont onderhouden. De schade zal morgen begroot worden en het stoomschip mag niet opvaren alvorens voor het bedrag daarvan zal zijn borg gesteld. Aan boord van de „Elsa" zijn een paar platen ingedrukt. Een op zien wekken de verklaring, die wellicht leiden kan tot de ontdekking van Jack the Ripper, is dezer dagen tegenover de veiligheidscommissie van Whitechapel door een vrouw afgelegd. De vrouw deelde mede, dat zij omstreeks 2 jaren geleden in genoemde wijk een ka mer verhuurde aan een jonkman, die geen werk scheen te hebben, hoewel hij steeds volop geld bezat. Het heette, dat hij dit ontving van zijn vader en van zijn broeder, die dokter was. Hij had veel kleederen, revolvers, geweren, en andere „vreemde gereedschappen". Gewoonlijk ging hij 's avonds om 5 uur uit en dikwyls nadat hij laat in den nacht thuis gekomen was, bemerkte de vrouw dat zich bloedvlekken op zyn kleederen bevonden. Eens was hij thuis gekomen met verscheidene stukken lever, die hij, naar hij zeide, van een vriend, aan boord eener veeboot had gekregen. Zij zag dat hij de lever in een courant pakte en aan de veiligheidscommissie verzond. Andere stukken pakte hij in briefomslagen, die hij aan een paar nieuwsagentschappen en aan de politie adresseerde, doch vergat om wég te zenden. Hij had een groot aantal koperen trouwringen en bracht op zekeren keer een met bloed bevlekt wit boezelaar thuis, dat hij aan de vrouw gaf om te wasschen. Na den laatsten moord op Whitechapel verdween hij voorgoed. Een paar pantoffels, verscheidene tasschen en een lange overjas, alle volgens de vrouw met bloed bevlekt, liet hij achter. De vrouw scheen zeer zenuwachtig zij had het geheim niet eer durven vertellen omdat zij gevreesd had in moeielijkheden te geraken. Ze was overtuigd, dat de man. die bij haar gewoond had, de echte Jack the Ripper was, de moordenaar van Whi techapel. Begrooting der Inkomsten en Uitgaven van de gemeente Helder, voor den dienst van 1891. (Bevolking 22985 zielen). Hoofdstukken. Inkomsten. Bedrag. I. Ontvangsten wegens vroegere diensten. f 3.342.30^ II. Inkomsten van gemeente-ei gendommen en bezittingen - 624.50 III. Opbrengst van belastingen en beffingen-161076.65 IV. Ontvangsten van verschillen den aard en toevallige baten - 24.350. V. Buitengewone ontvangsten - 20. Totaal f 189413.46$ Uitgaven. I. Kosten van huishoudelijk be stuurf 14.635.— II. Kosten van invordering van de plaatselijke belasting en teruggave deswegens - 8.800. III. Kosten van onderhoud aan gemeente-eigendommen en deswege verschuldigde lasten - 15.697. IV. Kosten der openbare veilig heid en brandweer - 26.850. V. Kosten der plaatselijke gezond- heids-politie- 14.400. VI. Kosten voor het onderwijs. - 60.270. VII. Kosten van het armwezen, mitsgaders subsidiën en bij dragen aan onderscheidene daarmede in verband staande iustellingen- 36.000. VIII. Renten en aflossingen - 4.840. IX. Pensioenen en wachtgelden - 1.700, X. Andere uitgaven, niet onder de vorige hoofdstukken be- hoorende945. XI. Buitengewone uitgaven van allerlei aard4.000. XII. Onvoorziene uitgaven - 1.276.45J Totaal f 189.413.454 Wij verzoeken belangstellenden van de proef inzage te nemen, tot vergewissing van juiste kwaliteit of naam. Er is daartoe gelegenheid tot VRIJDAG a.s. aan 't Bureau Spoorstraat en aan de Zuidstraat 73. De Uitgevers, Zondag 19 October 1890 hopen wij door Gods goedheid de 25- <3 jarige Echtvereeniging te her- i denken van onze geliefde Oudersja CORNELIS KLEIN en ELISABETH JOH ANNA VISSERS Helder, 14 Oct. 1890. Uit naam van hunne dankbare Kinderen, Behuwd- en §j Kleinkinderen. Zondag den 19en October i hopen wij de 1272-jarige Echt- vereeniging te herdenken van onze geachte Zwager en Zuster HENDRIK LIPPE én CATHARINA JACOBA VERBERNE. Helder, 14 Oct. 1890. Uit naam van hun geachte Zwager en Zuster, J. C. HEIJBOER en C. VERBERNE. Op Zondag 19 October a. s. I hoop ik de 1272-jarige Echtver- j eeniging te herdenken van mijn i waarde Zwager en Zuster HENDRIK LIPPE I en CATHARINA JACOBA VERBERNE. Daar ik wegens afwezigheid j niet tegenwoordig kan zijn, hoop ik bij mijn terugkomst in het Vaderland dezen dag opnieuw in hun midden te mogen herdenken: Uit naam van hun dankbaren Zwager B. MULLER, Vuurstoker le kl. a/b. Zr.Ms.|§ S.S. «Ceram," in de wateren van Atjeh. |1 Op ZONDAG 19 OCTOBER® |a.s. hopen wij de 127s-jarige Echt-jf Ijvereeniging te herdenken, van onzefij «geliefde Ouders |j Hendrik Lippe. Is en d Catharina Jacoba Verberne. I) Helder, 15 October 1890. Uit naam hunner dankbare kindereni Getrouwd G. BAKKER Gz. en PETRONELLA KUIPER. Amsterdam,! g 0ot_ 1890_ Nieuwediep, j Bevallen van een Dochter Wed. W. F. C. BRUST- geb. Van Dijkman. Helder, 11 October 1890. Heden overleed te Haarlem, onze waarde Vader, Behuwdvader en Groot vader, de Heer HENRICUS UURBANUS, in den ouderdom van ruim negen-en- tachtig jaar. Helder, 12 October 1890. Namens de Familie, P. UURBANUS. Bij mijn vertrek naar Oost-Indië, roep ik nog- iÉuf maals aan mijn Ouders, Fa milie, Vrienden en Bekenden, een harte lijk vaarwel toe, tot wederziens. C. BAL JE, lichtmatroos a/b. Zr. Ms. SS. Van Galen". Bij mijn vertrek met Zr. Ms. stoomschip le kl. »Van Galen", roep ik mijn laatst vaarwel tot wederziens toe aan J. H. v. d. B. J. STREUR Az., lste Zeilmaker. De ondergeteekende roept bij zijn vertrek naar Neêr- landsch-Indië, aan vrouw en kind, aan ouders, zusters en verdere fa milie en alle vrienden en bekenden een laatst en hartelijk vaarwel toe. I. B. van der MAAS, stoker 2e kl. a/b. Zr. Ms. SS. «Van Galen." Onzen innigen dank betuigen wij in deze droevige omstan digheden aan den Heer J. KLEIN in 't bijzonder, maar ook aan de HH. Commis saris en Loodsen, voor de laatste eer aan 't stoffelijk van mijn geliefden Echtgenoot en onzen Vader bewezen. Helder, 13 October 1890. Wed. M. BOON, geb. Krijnen, en Kinderen. Aan de stemgerechtigde Leden der Hervormde Gemeente, te Helder. Evangelie en Vrijheid Het Bestuur van bovengenoemde Kies- vereeniging deelt U mede, dat in de ver gadering vau 30 Sept. j.1de onderstaande Heeren zijn gekozen als candidaten voor het Kiescollegie. Het noodigt U beleefd, maar tevens ernstig uit, aan de Stemming op WOENS DAG 15 OCTOBER a.s. deel te nemen, en Uwe keuze op de hierbij aanbevolen can didaten te bepalen. Helder, den 7 October 1890. J. P. VAN VARIK, President. A. VAN BENDEGOM, Secretaris. Te vervulling jler periodieke vacature 1. J. GOEDKOOP. 2. R. VOS. 3. J. DE WAARD- 4. P. UURBANUS. 5. K. MIDDELKAMP. 6. R. M. BOUMA. 7. M. WITSENBURG Jr. 8. W. DUINKER. 9. J. SE VENHUI JSEN. Ter vervulling der vacature L. Jelgersraa 10. F. BOON Jr. Ouders die hunne kinderen tegen 1 No vember e. k. wenschen geplaatst te zien, worden verzocht hiervan opgave te doen by de Commissie, die hiervoor zitting zal houden op DONDERDAG 16 dezer, des avonds van lialf acht tot half negen ure, in een der lokalen van bovengenoemde school. Het Beptunr. Het Gemeentebestuur van den Helder brengt ter kennis van de daarbij belang hebbende ingezetenen, dat op Vrijdag den 21 November 1890 des namiddags tusschen 1 en 3 ure, aan het Raadhuis der gemeente eene vergadering van kiesgerech tigden zal worden gehouden, om de plaat sen aan te vullen van de drie leden der alhier gevestigde Kamer van Koophandel en Fabrieken, die met het einde van dit jaar aan de beurt van aftreding zyn. De lijst der kiezers is op de gewone kantooruren ter Secretarie der gemeente ter inzage nedergelegd. Bezwaren tegen die lijst kunnen by het Gemeentebestuur worden ingeleverd. Van deze vergadering worden geene af- zonderlyke kennisgevingen verzonden. Voorts wordt in herinnering gebracht, dat men om kiezer te zijn 1°. Nederlander, meerderjarig, ingeze tene der gemeente en in het volle genot der burgerlijke en burgerschapsrechten moet zijn. 2°. Ter zake van een bedrijf van han del of fabriekswezen in het patentrecht moet zyn aangeslagen tot een bedrag van minstens zeven gulden. Helder, 11 October 1890. Het Gemeentebestuur voornoemd, C. A. BEUKENKAMP, Burgemeester. C. BOON, Secretaris. Directeur: de Heer L. E. RUGERS. 0P DONDERDAG 16 OCTOBER A.S. in „TIVOLI". (tenor), van Amsterdam. AANVANG 8 UUR. De Vereeniging «Eendracht maakt Macht", gevestigd te Helder 1890, wordt van af heden UITGESTELD. J. HARJER, Molengracht. - Helder.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Vliegend blaadje : nieuws- en advertentiebode voor Den Helder | 1890 | | pagina 2