't Vliegend Blaadje.
KLEINE COURANT
VOOR HELDER, NIEUWEDIEP EN TEXEL.
No. 1878.
Zaterdag 14 Februari 1891.
Negentiende Jaargang.
NIEUWSTIJDINGEN.
Atoonnement
per 3 maanden binnen de gemeente50 Cent.
3 franco per post75
Afzonderlijke nummers2
VERSCHIJNT DINSDAG- EN VRIJDAGMIDDAG
Uitgevers: BERKHOUT Co., te Helder.
Bui-mux.' SPOORSTRAAT «n ZUIDSTRAAT.
Advertentiën
van 1 tot 5 regels25 Cent.
Elke regel meer5
Grootere letters worden naar plaatsruimte berekend.
Advertentiën moeten uiterlijk des DINSDAGS- en VRIJDAGSMORGENS vóór 10 uur aan de Bureaux bezorgd zijn.
KALENDER DER WEEK.
FEBRUARI, Sprokkelmaand 28 dagen.
Opkomst der Zon 7 u. 13 m.
Onderg. 5 n. 16 m.
Zondag 15 Quadragesima. Eerste
Kwartier.
Maandag 16
Dinsdag 17
Woensdag 18 Quatertemper.
Donderdag 19
Vrijdag 20 id.
Zaterdag 21 id.
HELDER, 13 Februari 1891.
In de zitting van den Raad dezer
gemeente, jl. Dinsdagavond gehouden, is
het nieuwbenoemde lid, de heer Zur Muh-
len, geïnstalleerd. Een adres van bewo
ners van de Kerkgrachf. en Kanaalweg,
houdende verzoek om verversching van
het water in bet Heldersche Kanaal, werd,
om bericht en raad, in handen gesteld van
B. en W., dir daaromtrent het advies zul
len inwinnen van de Commissie voor de
Gemeentewerken. Op voordracht van het
Dag. Best, werd besloten tot inzending
bij HH. Gedep. Staten van een Memorie
van Beantwoording, ter zake van opmer
kingen en bezwaren, tegen de door den
Raad ten vorigen jare vastgestelde poli-
tie-verordeningen geopperd. Na discussie,
werd besloten tot vaststelling dezerzijds
van een ontwerpovereenkomst met den
heer J. Pot, voor den aanleg eener tele
foon-verbinding in deze gemeente, met kos-
telooze aansluiting der politie-bureaux en
van bet afslaglokaal aan de Buitenhaven.
Behoudens de bepaling eener jaarlyksche
vergoeding, werd aan de Bell-Telefoon-
Maatschappy vergunning verleend, om,
ten dienste eener telefonische verbinding
van het fort Kijkduin met de bureaux van
den stelling- en den garnizoenscomman
dant, in den berm van den Huisduinerweg
een 33-tal palen te plaatsen.
Aan den heer J. Bakker werd, op voor
waarden, toestemming gegeven, om, be
houdens het verleenen van concessie door 't
Prov. Best., een tramlijn aan te leggen en
te exploiteeren van af den Kruisweg naar
het Badpaviljoen te Huisduinen.
Op een adres van het Bestuur van bet
departement Helder der Maatschappij tot
Nut van 't Algemeen, om, ten behoeve
van de stichting eener Bewaar- en
Gymnastiekschool, gebruik te mogen ma
ken van den gemeentegrond ten zuiden
der Westerkerk van de Hervormde ge
meente alhier, werd, in beginsel, gunstig
beschikt. Tot onderwijzeres aan de ge
meenteschool no. 2 (te Huisduinen) werd
benoemd mej. M. P. Du val, van hier en
aan den onderwijzer A. Heeroma werd,
op zijn verzoek, wegens benoeming te IJ-
muiden, eervol ontslag verleend.
De behandeling van de overige punten
der agenda werd, wegens bet vergevor
derde uur 't was half 12 uitgesteld
tot de volgende zitting, te houden op Dins
dag 17 dezer.
('t Uitvoerig verslag dezer zitting werd
jl. Woensdag aan 't adres onzer abonné's
binnen de gemeente bezorgd.)
De vijfde Volksbij een komst in dit
seizoen zal op Woensdag 18 dezer in het
lokaal Tivoli alhier plaats hebben. Als
sprekers zullen dien avond optreden de
beeren K. Hennes en H. J. ter Hall. Ten
slotte zal door de onderofficiers-vereeni-
ging der landmacht „O. V." een tooneel-
stuk worden opgevoerd.
De Minister van Marine brengt ten
vervolge op zijn aankondiging van 24 Ja
nuari jl., ter kennis van zeevarenden, dat
de 4 uitertonnen voor de Haaksgronden,
zeegat van Texel, 3d« district, weder op
de vroegere ligplaats zgn gelegd en de
betonning van het Schulpengat in orde is
gebracht.
De Belgische visschooner A 3,
schipper Verwoord, is bij Callantsoog en
een IJmnider schokker bij Kamperduin
gestrand. De sleepboot Simson" en vlet-
terlieden verleenen assistentie.
Maandag zijn onder gewapend ge
leide naar Rotterdam getransporteerd, om
verder naar Hellevoetsluis gedirigeerd te
worden, de negen matrozen van Hr. Ma.
rammonitor „Panter", die op 2 Januari
jl. eenige politie-agenten mishandelden en
beleedigden.
De politie stalt op het oogenblik een
onderzoek in naar de verregaande bal
dadigheden, welke Zaterdagavond in ver
scheidene winkels^ aldaar gepleegd zijn
door zeven andere mannen van betzelfde
schip.
Bij de directie der Kon. Pakketvaart-
Maatschappij te Amsterdam is bericht ont
vangen dat bet stoomschip „Reynst" op 22
Januari jl. heeft gestooten op een rots ZZW.
van Sogari bij Boeton (oostzijde ingang
golf van Boni). Het schip is door de op
varenden verlaten, die allen zijn gered.
Uit Haarlem wordt gemeld
Toen zich Dinsdag het gerucht door de
gemeente verspreidde dat de firma Sinia
en Koetser, commissionairs in effecten,
failliet was, werd er dadelijk verteld dat
de eerste firmant zich had vergiftigd.
Beide zaken bleken al spoedig waar te
zijn de firma is failliet en de heer S. is
te Amsterdam in de Warmoesstraat in een
toestand gevonden, die geen hoop op her
stel gafhij is dan ook reeds overleden.
Vele ingezetenen zijn de slachtoffers van
deze ramp en onder hen eenige, die alles
wat zij bezitten, kwijt zijn.
Reeds voor eenige weken heeft men
voorzien dat zoo iets zou geheuren, en er
zijn personen die nog bij tijds hun geld
hebben teruggevraagd.
Hoewel de firma een zeer bescheiden
kantoortje had, dreef zij toch uitgebreide
zaken en alleen het verkwistende leven
van den overleden firmant heeft den val
veroorzaakt.
Ter bevordering van de werving is
bepaald, dat jongens van 131/2-jarigen
leeftijd reeds een verbintenis kunnen aan
gaan bij 's rijks zeemacht. Tot beden was
de minimum-leeftyd vastgesteld op 14 jaar.
Wij ontvingen heden een particulier
telegram uit Batavia, luidende
In Endeh (aan de zuidkust van het
eiland Flores) zijn onlusten uitgebroken.
De »Van Speyk" is aangewezen om der
waarts op te stoomen ter tuchtiging.
N. R. Ct.
Amsterdam, 11 Februari.
De beer A. Rodenbof, marktmeester al
hier, heeft aan de onderofficiers-vereeni-
ging der zeemacht „Van Speijk" ten ge
schenke gegeven een stukje laken, zijnde
een gedeelte van den monteeringrok van
Van Speyk, dat 20 Juli 1831 door den
luitenant ter zee 2e klasse H. Wipff, die
nende op de kanonneerboot no. 11, ge
schonken werd aan den 2en luitenant kwar
tiermeester der 9e afdeeling infanterie Van
Maurik, vergezeld van een brief van echt
heid, geteekend door P. A. Lammerts van
Bueren, ridder Mil. W. O., en W. P. Kleuc-
ke, officieren bij de le afdeeling infanterie.
Tevens ontving de vereeniging van dien
heer 2 sleutels, die den 31 n December
1882 door den 2en luitenant kwartiermees
ter H. J. van Maurik werden meegeno
men bij het verlaten van de citadel van
Antwerpen, door de Franschen tot een
puinhoop geschoten. Deze sleutels waren
afkomstig, zooals van een door dien offi
cier aangehecht bewijs blgkt, van Case-
mat E. in de linkerflank van Bastion 4.
Ook vereerde dezelfde heer genoemde
vereeniging met plaatwerken, afkomstig
van de eerste reünie in 1856.
De heer Slooft, ridder ran de Mil. Wil
lemsorde, gaf onlangs cadeau een medaille,
in 1831 geslag en, herinnerende aan het
feit, waarop o. a. de inscriptie „De on
sterfelijkheid is zijn deel."
Toen zekere B., te Utrecht woon
achtig, Zondagavond thuis kwam, bemerkte
hg al spoedig, dat zijne vrouw, met wie
hg reeds 4 maanden gehuwd was, tijdens
zgn afwezigheid zich uit de voeten had
gemaakt en hun kind had medegenomen.
Wellicht niet zonder reden vermoedende,
dat zij wel naar hare ouders zoude zijn
geloopen, begaf hij zich derwaarts en eischte
op zeer hoogen toon vrouw en kind op,
hetgeen zijn schoonvader, R. genaamd,
hem zoo kwalijk nam, dat hg hem vrij on
zacht de deur uitwierp.
Hierdoor nog meer opgewonden, wilde
B., weinige oogenblikken later, nogmaals
een poging wagen om vrouwlief mee te
krggen, doch nog vóór hg de woning zg-
ner schoonouders weder had bereikt, sprong
zgn schoonvader, die liern blijkbaar had
opgewacht, op eens op hem toe en gaf
hem met een ledige flesch zulk een slag
in het aangezicht, dat hg hevig bloedende
ineenzakte en de hulp van een genees
kundige moest worden ingeroepen.
Hoewel men aanvankelyk nog eenige
hoop koesterde, dat de man het rechter
oog, dat ernstig beleedigd werd, zoude
kunnen behouden, moet bij nader onder
zoek echter gebleken zijn, dat hij het ge
bruik van dat lichaamsdeel voor altijd zal
moeten missen.
De botkloppers op de Zuiderzee bij
Marken hebben Dinsdag-nacht eenige
angstige oogenblikken doorgebracht. Toen
zij eenigen tijd aan het visschen waren,
geraakte het ijs in beweging en konden
zij zich slechts door een overhaaste vlucht
naar een vastere plaats vrijwaren voor een
onvrij willigen tocht naar onbekende oorden.
Niet voor zijn pleizier uit. Zekere
heer de Vienne, de rijkste man van Na-
po-City, in Californië, kwam eenigen tijd
geleden in Europa en begaf zich naar
Monte-Carlo. Hij had zeer veel geld bij
zich en ook wissels tot een hoog bedrag.
Op zekeren dag won hij aan de speelta
fel een groote som geld, maar werd op
weg naar zijn woning door boeven aan
gerand, die hem zijn geld, juweelen, wis
sels, papieren en zelfs zgn kleedingstuk-
ken ontnamen.
In dien toestand werd hg door de po
litie gevonden, die niemandal geloofde van
't geen hij vertelde. Daar hij zijn huis
juffrouw niet kon betalen, behield deze al
wat zij van hem in huis had en de arme
millionair kuierde te voet en zonder een
cent op zak naar Nizza, waar hij vrien
den hoopte te vinden. Hg vertelde on
derweg aan verscheidene Engelsche heeren
zgn treurig lot, maar hij zag er zoo sjo-
vel uit, dat niemand hem "wilde gelooven.
Te Nizza had hij heel wat uit te staan.
Zgn Amerikaansche vrienden, die hij hoopte
te vinden, waren vertrokken. Hij*werd
wegens bedelarij opgepakt en, aangezien
hij niet kon aantoonen middelen van be
staan te hebben, tot vier weken gevange
nisstraf veroordeeld, na afloop waarvan
hij, met een aantal orgeldraaiers en andere
kerels, in 't geheel 485 in getal, als tus-
schendeks-passagier naar Amerika werd
teruggestuurd.
Uit Cheyenne wordt bericht, dat een
hevige sneeuwstorm dagenlang in dat deel
van den Amerikaanschen Staat Nebraska
woedde. Op den Union-Pacific-spoorweg
tusscben genoemde plaats en Sydney wer
den zes paösagierstreinen met honderden
reizigers (drie van die treinen hadden 400
passagiers) ingesneeuwd, zoodat men uit
de naburige plaatsen die ongelukkigen van
levensmiddelen moest voorzien. Groote
schade is aangericht en veel vee is dood
gevroren.
Ook in Zuid Dakato heeft een hevige
sneeuwstorm gewoed.
Een medewerker van de Engelsche
>Nature" heeft het roet weten te verzame
len, waarmee de Londensche rook een hoe
veelheid sneeuw had bevuild van acht dui
men in het vierkant en verkreeg twee gram
roet. Als Londen nu 110 vierkante mijlen
omvat, dan zou dit over de geheele uit
gestrektheid 1000 ton roet zijn. Om de
hoeveelheid roet, die in tien dagen valt, te
vervoeren, zouden 1000 paarden noodig zgn,
en deze, op een lijn gesteld, zouden zich
over vier mijlen uitstrekken.
Een nootlottig ongeluk is bij Ruëtz
in Zwitserland gebeurd22 houthakkers
zgn daar overvallen door een lawine. Tien
hunner hebben 't er levend afgebracht en
enkele lijken der overigen zijn reeds ge
vonden. De nasporingen worden voortgezet,
maar 't is niet waarschgnlijk dat de on
gelukkigen nog levend worden te voorschijn
gebracht.
Zaterdagnacht is de Engelsche stoom
boot „Chiswick", van Cardiff naar St. Na-
zaire stoomende, met een lading houts
kool, in 't zicht van Godrevy, op de kus
ten van Cornwallis op de rotsen te plet
ter geslagen en dat niet verder dan twee
mglen van het vuurschip van „Seven Sto-
nes".
Op het oogenblik dat de „Chiswick op
de rotsen stootte, bevonden zich elf man
op de brug, waarbij ook de kapitein en de
eerste officier behoorden. Allen zgn ver
dronken.
Acht andere personen, die in hunne
hutten waren, hadden het geluk naar bo
ven te kunnen klimmen en een reddings
boot uit te zetten, maar dadelijk sloeg
deze boot om. Zes uren lang dreven nu
de drenkelingen, die zich aan de boot kon
den vasthouden, rond, tot zij eindelijk door
de bemanning van het vuurschip werden
bemerkt. Toen werd een sloep uitgezon
den, waarmede de schipbreukelingen, die
bijna geheel uitgeput waren, naar land
werden gebracht.
Muzikale Causerie.
XII.
Bij de boventonen eener klankmassa treden
zeer bijzondere mechanische werkingen op, die
onafhankelijk zyn van ons gehoororgaan en van
de indrukken hierop, waardoor het terugbron'
gen van een slingeringsvorm tot de som van
enkelvoudige slingerbewegingen op een afzon
derlijk standpunt komt te staan.
Met die mechanische werkingen wordt hier
bedoeld het ^meeklinkenof ttmeêtrillen"Dit
verschijnsel komt bij alle lichamen voor, die
eenigen tyd noodig hebben om in rust te ko
men, als zij door de eene of andere oorzaak
in trilling zijn gebrachtten gevolge hiervan
ontstaat daarbij een lange reeks van golven.
Zeer zwakke stooten kunnen zware lichamen
in trilling brengen, mits de stooten een zelfde
slingerperiode hebben als dat lichaam. Om dit
duidelyk te maken stel ik u voor, zich te den
ken een grooten zwaren bol, aan een dun touw
opgehangen. Als ik tegen dien bol kleine tik
ken geef met een dun stokje, dan zal hy een
weinig in beweging komen, maar zijn slinge
ringen zullen grooter worden als ik telkens
weder eeu tikje geef, juist als hij weder van
mij wil afslingeren komen de tikjes niet over
een met zyn beweging, bv. ik zal slaan als
hy nog naar mij toe slingert, dan vermindert
zijn beweging weder en ik kan deze zelfs
weder geheel doen ophouden.
Dus, hebben bovengenoemde stooten niet
dezelfde periode als hot lichaam, dat in tril
ling moet gobracht worden, dan is dat meê-
trillen te onbeduidend om te worden waarge
nomen.
Zulke periodieke stooten zyn gewoonlijk her
komstig van andere regelmatig triUende li
chamen en hierbij gebeurt het nu, dat een
lichaam, hetwelk volmaakt in rust was, maar
dezelfde slingerperiode bezit als het in trilling
gebrachte, de bovenbedoelde stooten krijgt op
de gunstige oogenblikken en ook in trilling
geraakt.
Dit verschijnselhet medetrillen of mede-
klinken genaamd, wordt hierdoor voldoende
verklaard. Het meêtrillen kan hoorbaar, maar
ook onmerkbaar zijn, doordat de trillingen te
lanczaam plaats vinden, in elk geval heeft het
altijd plaats onder de bekende voorwaar den., hier
boven genoemd.
Dat meêklinken, ook wel meêspreken ge
noemd, is don musici zeer goed bekend. Als
bv. twee violen zeer zuiver gelijk gestemd zijn,
dan komt de gelijknamige snaar van de tweede
in trilling als men die op de eerste aanstrijkt.
Op sommige conservatoria onderzoekt men het
gehoor van nieuwelingen wel een9 door hen
een snaar te doen opdraaien totdat zij even
hoog klinkt als de daarmede overeenkomende
toon eener zuiver gestemde piano, dan wordt
op die snaar een papieren ruitertje gesteld,
ongeveer op de plaats waar het aanstrijken
der snaar plaats heeftis de snaar nu jnist
van hoogte, dan springt het ruitertje van de
vioolsnaar af, als men denzeltden toon op de piano
aanslaat, na eerst de viool boven op het kla
vier-instrument te hebben gelegd.
Om tot het voorbeeld van den bol terug te
komen, zoo is het duidelyk dat men geduren
de den geheelen tyd dat hij van ons afslin-
gert, tikken kan geven maar komen deze
geregeld terug, dan moet een geheel aantal
tikken begrepeu zijn in den tyd van een halve
slingering van den bol, want is dit niet het
geval, dan zou er een tik vallen als hij weder
naar ons toekomt en dat de beweging ver
minderen in plaats van te vergrooten.
Men bogrypt allicht, dat hierbij de slinge
ring van den bol wordt ontleed in kleinere
die een geheel aantal malen daarop begrepen
zijn, even als de grondtoon bijtonen laat hoo-
ren met slingeringen van een 2, 3, 4 enz.-
voud van zijn eigen aantal.
Omgekeerd nog kan men den bol 2, 3 of
4 slingeringen laten doen voor men aantikt, het
geen evenzeer in verband staat met het ver
schijnsel der bijtonen.
Het meêspreken kan men nog gemakkelijker
beproeven door de dempers van de pianosna
ren te lichten met het ^f-pedaal en daarna
een toon der piano te zingen of te fluiten, dan
zal de overeenkomstige snaar van die zelfde
toonhoogte onmiddellijk meeklinken. Dit zingen
of fluiten mag maar zeer weinig verschillen
van den toon der snaar, anders hoort men ge-
rui8ch in plaats van een juist gedefinieerde
klank.
Bij deze proef wordt de klankbodem van
het instrument door luchttrillingen getroffen,
die door het menschelijk orgaan worden op
gewekt. Deze klankbodem, is, gelijk bekend
is, zeer veerkrachtig en door zijn groot opper
vlak zeer geschikt kleine trillingen terug te
kaatsen het is een resoneerende plaat of
zoogenaamde resonansbodem. Deze bodem deelt
nu zyn trillingen mede aan de bevestigings
punten van de snaren, die nu meêspreken als
hun slingerperiode overeenkomt met het uit-
gestooten geluidmen doet wól, den gezongen
of gefloten toon eenigszins te rekken, omdat
de stooten daarvan, door middel van den klank
bodem, aan de snaren medegedeeld, uiterst ge
ring zijn, zoodat een lange reeks noodig wordt
even als het herhaalde tikken tegen den bol.
N.B. Een belangstellend lezer heeft mij op
merkzaam gemaaktdat in Causerie VII een fout
is ingeslopen. In sub. 7 der bijtonenstaat de
groote septime van c" of bes" dit moet natuur
lijk zijn: kleine septimezijnde deze fout een
lapsus manus.
Ingozonden.
r o o v e r s.
Ik heb na 't lezen der vrij uitvoerige be
richten omtrent de Texelsche „roovers", die
een nachtelyken aanval ondernamen op het in
de Noordergronden gestrande stoomschip ,/El-
stow", meer dan anders zorg gedragen, dat
's nachts deuren en vensters zorgvuldig wer
den gesloten, 'k Dacht: deze gemeente ligt op
zoo korten afstand van het rooversnest, dat
het niet zoo heel vreemd zou wezen, als dat
gespuis ook een3 naar hier kwam te plunde
ren. We hebben, ja, een goede politie, die
zich niet onbetuigd zou laten tegenover zulko
indringers, doch met «roovers" valt waar-
lyk niet te spotten
Daareven hoor ik eehtcr, met ik zou haast
zeggen, voldoende zekerheid, dat er van dien
hevigen rooveraanval byna niets, althans heel
weinig, waar is. De man, die zich aan boord
van 't gestrande schip bevond, had volstrekt
geen volmacht, om den eigenaar van schip en
lading te vertegenwoordigen. En de menschen,
die gekomen waren om goederen te lossen,
hadden dus evenveel recht als hg. Ook kwa
men zy niet om te steleu, zoo verzekert men
mij, doch om met de berging der lading iets
te verdienen, 't Onjuist geschrijf moet wel tot
een onderzoek aanleiding hebben gegeven, doch
het als rooversbedrijf gesignaleerde misdrijf moet
tot een zeer klein vergrijp zijn gereduceerd.
'k Laat nu myn huis des nachts wel niet
ongesloten, doch van de angstvallige zorg tegen
gewapende wroovers" ben ik goddank bevrijd,
'k Had vroeger ook nooit gehoord, dat onder
onze overburen zulke *roovers" verscholen wa
ren. De berichtgever, die, zeker door een
sterk vergrootend vergrootglas kykende, het
onrustbarend verhaal heeft medegedeeld, mocht
waarlijk wel eens op zijn plaats gezet worden.
Zou dat misschien dezelfde zijn, die indertyd
't bekende praatje over het oproer a/b. Tromp
heeft in de wereld gebracht
D.
Programma van het Zesde Winter-Concert,
op Dinsdag 17 Februari 1891,
aanvang 8 uur.
1. Marsch über Peter's Rheinlied", A.
Beuthan. 2. Michel Angels", concert-ouver
ture, Niels W. Gade. 3. «Ave Maria", raé-
ditation sur le Ilme Prélude de J. S. Bach,
Charles Gounod. 4. ffL' Arlésienue," suite
en quatre parties, Géorges Bizet, a. Prélude,
b. Ménuetto, c. Adagietto (Le Soir), d. Caril
lon. Pauze. 5. Ouverture«Zampa ou
la Fiancée de marbre", F. Hérold. 6. /Sou
venir", B. j. G. Volek. 7. Fantaiaie de 1'.
opéra: ,/Don Carlos", G. Verdi. 8. //DoKJ®*"
res, Walzer", Emil Waldteufel.
No. 3 en 8 eerste uitvoering.
Heldersche Moppen.
Lieve dochterMoe, mag ik mee gaan va
ren
Liefhebbende moederWel neen, zeker niet
Hoe kom je er by Met wien wou je gaan
varen
Dochter: Mijnheer Robbers heeft het ons
gevraagd.
Moeder: O, met mijnheer Robbers mag je
gerust gaan. Die heeft een houten been en
als het bootje omslaat, dan zie je maar dat
je 't grjjpt.
O
Galanterie
Een jonkman werd op een partytje „doode-
lijk" op een jong meisje. Do gastvrouw, die
hem goed gezind was, gaf hem, toen hy heen-
ging, geheimzinnig een pakje met de woor-
