't Vliegend Blaadje.
KLEINE COURANT
VOOR HELDER, NIEUWEDIEP EN TEXEL
nieuwstijdingen.
'V
No 2185,
Woensdag 24 Januari 1894,
22ste Jaargang.
Bureau: Zuidstraat.
Telefoonn". 42.
Bureau: Spoorstraat.
Telefoonn. 38.
Atoonnement
p. 3 maanden binnen de gemeente 50 Ct., met Zondagabl, 80 Ct.
id. franco per post 75 idem fl.128
id. voor bet Buitenland f 1.25, idem f2.00
VERSCHIJNT DINSDAG- EN VRIJDAGMIDDAG.
Uitgevers: BEBSHOÏÏT Co., te Helder.
BureaiiX SPOORSTRAAT cr. ZlliDSTM.AT.
AdvertentlSn
van 1 tot 5 regels25 Cent.
Elke regel meer 5
Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
Advertentiën moeten uiterlijk des DINSDAGS- en VKIJDAGSMORGENS vóór 10 uur aan de Bureau* bezorgd zijn.
HELDER, 23 Jan. 1894.
Jl. Vrijdagavond werd in het lokaal
Tivoli de vierde der in dit seizoen te
houden Volksbüeenkomsten alhier gehouden.
Een zeor talrijk publiek bad do vergaderzaal
gevuld, toon do hoor A. Klerk Az. hot spreek
gestoelte beklom, om achtereenvolgens voor te
dragen«Wereld's geluk," van Werameüs
Buning en het gedicht van J. E. M. Dircksen
„De Bruidskrans." Door den heer F. J. Bar-
gerboa, die daarna als spreker optrad, werd
„Do Werkelooze" voorgedragen. Beide sprekers
smaakten de voldoening, dat hunne voordrach
ten met ongestoorde aandacht werden gevolgd.
Een luid applaus gaf telkons na, hot gesprokene
getuigenis, dat de talrijke aanwezigen met
onverdeeld genoegen geluisterd hadden. Na do
pauze word door do ledeD van hot Muziek-
Genootscliap .Sempre Crossende" opgevoerd
„Een half uurtje bij den kapper," blijspel in
één bodrjjf, van V., omgewerkt door Z. De
loden van dit nog jeugdige gezelschap gaveu
blijk, dat z'y zich heel goed voor 't voetlicht
kunnen bewegen, en door hunne flinke opvoering
van dit vroolijk stukje bezorgden zij een aardig
slot aan doze welgeslaagde VolksbjjeenkomBt.
De kleine kapel, onder leiding van den heer
Gijswyt, leidde de werkzaamheden van den
avond in cn wisselde die herhaaldelijk af.
Naar wij vernomen is de volgende bijeen
komst voorloopig bepaald op Vrijdag 16 Fe
bruari e. k.
De Nederl. Hervormde kerk en de
Vaderlandscbe letterkunde hebben het ver
lies te betreuren van een hoogst verdien
stelijk manDs. Fran^is Haverschmidt,
die, in ruim 58-jarigeu ouderdom, jl. Vrij
dag te Schiedam overleed. Door zijn kern
achtige gedichten, die indertijd onder den
titel »Snikken en grimlachjes" verschenen,
maakte hij zich, onder den pseudoniem
»Piet Paaltjens", bekend en beroemd,
overal waar de Nederlandsche taal gespro
ken en beoefend wordt. Ook als predikant
verwierf de heer Haverschmidt zich een
hoogst gutistigen naam. Aanvankelijk was
hij als zoodanig werkzaam te Foudgum
en Raard in Friesland, totdat hij in 1862,
ter vervulling der vacature, onlBtaan door
't vertrek van Ds. Moorrees, een beroep
naar den Helder aanvaardde, waar lig ruim
l1/8 jaar gevestigd bleef. Bejaarde per
sonen herinneren zich ongetwijfeld nog de
fraaie, indrukwekkende kanselredenen, door
dien beroemden predikant alhier gehouden.
Noode zag de Heldersche gemeente hem,
na een zoo kortstondig verblijf, naar zijne
nieuwe standplaats vertrekken, waar kjj
sedert werkzaam bleef, en zich, evenals
hier, de algemeene achting verwierf.
Opmerking verdient het voorzeker, dat
een drietal godsdienstleeraars, allen van
hier naar Schiedam vertrokken, daar tot
hun overljjden gearbeid hebben, nl. pastoor
Brinkman van de R. K., Pastoor Diepen-
daal van de Ond-Roomsche, en nu Ds.
Haverschmidt, van de Hervormde gemeente.
Helders Gemengd Koor* gaf jl. Za
terdagavond een uitvoering in het lokaal
Tivoli alhier. Een groot aantal geïnvi-
teerden was tegenwoordig. Een keurig
programma werd, onder de leiding van
den directeur, den heer P. Pieters, en on
der accompagnement van den heer L. A.
Schouten, ten gehoore gebracht. Gaarne
brengen wg hulde aan de verdienstelijke
uitvoering der koren, ofschoon we in het
bijzonder een woord van warmen lof hebben
te wijden aan den solist, den heer G. F.
Haak.
Zoowel om den inhoud van 't lied als
om de voortreffelijke uitvoering door ge
noemden heer, viel aan het zangnummer
»Van eene Koningsvrouw», van A. Spoel,
een zeer warm applaus ten deel. Niet
minder werd toegejuicht de uitvoering van
het omvangrijke slotnummer De Starren
hemel*, woorden van flieronymus van
Alphen, muziek van onzen geachten plaats
genoot, den heer P. Uurbanus. Dit schoone
stuk, dat vele jaren geleden door een
Zangkoor onder directie van den com
ponist zeiven werd opgevoerd, droeg thans
niet weinig bg om het genoegeH van dezen
avond te verhoogen, De betuiging van
bijval vormde eene betooning van hulde
voor de loffelijke uitvoering van solisten
en koor.
Met een geanimeerd bal werd deze feest
avond besloten.
- De Tweede Kamer is bijeengeroepen
tegen Dinsdag 13 Februari te 2 uur.
Staatsloterij.
De »St.-Ct.« van 21/22 dezer bevat het
plan der 345ste Nederlandsche Staatsloterij,
De collecte begint 13 Februari en wordt
gesloten 4 Mei a. s. De trekking neemt
een aanvang op 12 Maart en eindigt 2
Juni a. 8.
- De haven vau Terschelling is thans
geheel vrij van ijs en weder, ook voor zeil
schepen, toegankelijk.
Bij het overbrengen van den inven
taris uit de Nautilus* in de Buffel* te
Hellevoetsluis had een bootmansleerling
het ongeluk in het kabelgat van laatst
genoemden bodem te vallen en daarbij een
been te breken: de ongelukkige J. genaamd,
werd opgenomen en per brancard naar de
maritieme zieken inrichting vervoerd.
De gemeentebesturen van Vlaardin-
gen en Epe verzonden adressen aan de
Tweede Kamer om instemming te betui
gen met de motie der lieeren Beelaerts
van Blokland e. a. tot wettelijke invoering
van den Midden- Europeeschen tijd.
Ook de gemeenteraad van Apeldoorn
besloot een adres van gelijke strekking te
zenden.
Dergelijke rekesten gingen ook uit van
de Kamer van koophandel van Nijmegen
en vele particulieren uit Vlaardingen en
Hattem.
In verscheiden plaatsen liggen voorts
adressen van adhaesie ter onderteekening
voor particulieren.
In de kazerne van het instructie-ba
taljon te Kampen verdwenen onderschei
den voorwerpen. Handschoenen, portemon-
naiea met geld en andere voorwerpen wer
den telkens vermist. Men meent nu den
vermoedelykeu dader ontdekt te hebben in
eenen der volontairs. Bij onderzoek vond
men een paar bos allerhande sleutels en
een kleine dieveulantaarn in zgn bezit. De
zaak is in onderzoek en reeds zijn cenige
getuigen verhoord geworden.
Men meldt ons uit Zandvoort
Zooals ouder de officiecle berichten is
gemeld, is de badman van de hadinrichting
Driehuizen alhier, W. Draijer, benoemd
tot broeder in de Orde van den Neder-
landschen Leeuw.
Een ieder, die Draijer kent, zal bigde
zijn, dat die koninklijke onderscheiding
hem te beurt gevallen is wegens zelfop
offering eu menschenliefde, zoo dikwijls
betoond bg het redden van schipbreuke
lingen en badgasten.
Ongeveer 30 jaren is Drager roeier in
de reddingsboot der Noord- en Zuidhol-
landsche Reddingmaalschappg alhier en
gedurende dien tjjd heeft hg deel genomen
aan het redden van schipbreukelingen van
een vijftiental schepen.
Voor achttien jaar verloor hij het linker
oor, dat als het ware werd afgescheurd
door een touw bg het redden der equipage
10 man van het gestrande schip
»Heuriëtte". Wegens het redden van
Fransche schipbreukelingen ontving hi'
in 1884 vun de Fransclle republiek eer
zilveren medaille.
Bg de poging tot redding van de beman
ning van de »F. H. von Lindern'', waarbij
de reddingsboot omsloeg, was Drager, die
ongeveer 1 uur na het omslaan der boot
aan land kwam, hgna verdronken.
Hoevele badgasten hg wel gered heeft,
dikwgls zelfs met de grootste moeite en
zelfopoffering, is niet hekend. Het is te
hopen, dat lig nog vele jaren genot mag
hebben van de koninklijke onderscheiding,
hem te beurt gevallen.
Vrijdag jl. moest Van Emmenes zich
te Amsterdam ammeldenom een gevange
nisstraf van negen maanden te ondergaan.
Hij verscheen niet, maar in dea loop van
den dag kreeg zijne familie te Arnhem
bericht uit Antwerpen, dat hg zich aldaar
bevond.
Voor het feit, wegens hetwelk hg ver
oordeeld werd, kan kg niet worden uitge
leverd. Hg moet nu minstens zeven jaar
afwezig zijn om die straf te ontkomen.
(»Arnh. Ct.»)
Het aan een ander blad ontleende
bericht omtrent een werkstaking bg de
firma Ter Kuile en Morsman te Enschede,
is naar wij onderricht worden on
juist. Het bericht heeft betrekking op een
geval, dat reeds eenige jaren geleden plaats
had.
Krachtens een vonnis van de arr.
rechtbank te Breda zgn de vaste goederen
van den landbouwer te Oosterhout, ten
wiens huize verleden week tgdens den ge
rechtelijken verkoop van diens inboedel op
roerige tooneelen plaats hadden, in beslag
genomen.
Een man te Udenhont, die vroeger
wegens krankzinnigheid eenigen tjjd op
Voorburg had doorgebracht, heeft Donder
dag een pistoolschot gelost op een bejaarde
vrouw. Volgens algemeen gevoelen heeft
de man in een vlaag van waanzin gehan
deld.
Als gewoonlijk met garen en band rond
ventende, kwam hij hij de bewuste vrouw
en vroeg haar, of zij geen briefje van hem
ontvangen had. Op het ontkennend ant
woord loste bij a bout portant een pistool
schot op haar de kogel drong het voor
hoofd binnen en de ongelukkige stortte
doodelijk gewond neer. De man ging ver
volgens weder rustig zgn waar venten, totdat
hg door een marechaussee werd aangehou
den.
- Bij een te Erlau (Koninkrgk Saksen)
gehouden doopfeest waren 5 geslachten
vertegenwoordigd: de over-over-grootmoe-
der, de beide overgrootvaders, een over
grootmoeder, grootvader en grootmoeder,
de beide ouders van den doopeling en na
tuurlijk de doopeling zelf.
- Te Oud-Vosmeer keerde deze week
een gezin, dat eenige jaren geleden naar
Argentinië vertrok, daartoe door schoon
klinkende beloften verlokt, van daar terug,
na armoede geledeu te hebben, hier haast
onbekend. Door hulp van eenen Duitscher
te Rosario werden de noodige middelen
bijeengebracht om het gezin, bestaande uit
vader en drie kinderen, wijl moeder in
het vreemde land is gestorven, te doen te-
rugkeeren. Dit is bet derde gezin uit die
gemeente, dat daartoe in de gelegenheid
werd gesteldde beide andere, het eene
uit vrouw en vier, het andere uit vrouw
eu twee kinderen bestaande, hadden hun
hoofd en kostwinner in den vreemde ver
loren.
Een oplichterij op groote schaal is
in den Amerikaanschen staat Iowa ont
dekt. De directeur en twee geneesheeren
van de pensioenkas deden pensioenen toe
kennen aan gezonde lieden, die zij voor
verminkt verklaarden. De gelden deelden
zjj met de gepensionneerden. Op deze wijze
hebben zij reeds eenige jaren lang onge
veer 80,000 jaarlijks verduisterd.
De Noorsche hark »Elsa Anderson-
heeft te Galveston (Texas) het wrak van
een Engelsche brik binnengebracht, die
voor 50 jaren vergaan was. Een onderzee-
sche aardbeving heeft het wrak naar de
oppervlakte der zee doou terugketren. Het
was geheel niet zeeschelpen bedekt, het ruim
bevatte slechts weinig water. De papieren
waren tot brei geworden. Een lederen
zak, die in de kajuit gevonden werd, was
zoo hard, dat men dien met een bijl moest
openhakken. Hij bevatte 1000 Eugelsche
souvereigns van het jaar 1809 verder ee
nige horloges en een parelsnoerdeze voor
werpen waren echter door het water waar
deloos gewordeu. Nog vond men in het
wrak de geraamten van drie menschen.
Ingezond.©n.
Geachte liedacteur!
Niot twyfelendc aan Uwo welwillendheid,
vraag ik beleefd eene plaats voor:
„Een m\ uit len actóeiM"
Begaan als ik ben mot de noodon en be
hoeften van zoovele duizenden, die om werk
vragen, cn alles aanwenden om daartoe te
geraken, on zoo bitter wonion tcleurgosteld in
hunno pogingen, zou schrgvcr dezes gaarno
een emstigen wenk willen geven aan kapita
listen, cn allen, die ccnigcu invloed kunnen
uitoefenen op fiaanciö.d gebied.
Dat de nood zeer hoog is en do behoeften
groot, ea duizenden bij duizenden door honger
en koude cn allorlei gebrek zich genoopt zien
om de liefdadigheid in to roepen, cn dat daar
aan op royalo wijs, hier cn daar wordt vol
daan, is een iuit, doch wat beteckent dat nog
tegenover de enorme behoeften, die zoo alge
meen en zoo ontzettend groot zijn
Wat wordt er vooral in groote steden een
gebrek geleden In hoeveel gezinnon ontbreekt
totaal alles voedsel, dek en kloeron I en geen
wonder is 'tdan ook, dat de ouders door rade
loosheid gedwongen tot daden overgaan, die
niot alleen berispelijk, maar zelfs strafbaar
zijn
Dit vorwondere ons niet, en mogen er al
velen zijn, die gewetenloos en onbezonnen to
werk gaan, 'tis toe te geven dat een moeder,
die zelf uitgemergeld en verhongerd is, en van
koude verkleumd, 'tniet langer kan aanzien
dat hare lievelingen ('t zjjn toch hare kinderen)
even als die van den giooten mijnheer, totaal
gebrek ljjden en om brood roopen, zich ver
goot, en langs or.ecrljjkeu weg in die behoeften
voorziet.
Moge 'tal in strijd zijn met haar gevoel
■an recht en eerlijkheid 1 Och,zij is moeder!
■n 'twas zoo bittor om aan te zien, vóórhaar
als moeder zóó bitter, dat zo zich vergat en
een diefegge werd.
Ik wil geen oordeel vellen over zoo iets,
maar in aanmerking genomen do toestanden,
ia daarin zeer veel wat tot verschooning strekt.
Velen echter laton zich meeslepen dooron-
bezonuen redovoeringen en allerlei bespiege
lingen van zoogenaamde volksleiders, die op
hun manier den werkeloozen trachten in te
peperen, dat de kapitalisten wel over de
brug zullen komen en 't gevaar zullen inzien
toestanden, die onhoudbaar zijn, maar he
laas 1 met al die praatjes, met al dat markt
geschreeuw, met al dat woelen, vordert men
boogenaamd niets, evenmin als met ai die op
tochten en schoonschijnende redeneeringen.
'tis boter aan do galg en de toestanden
blijven zooals zo zijn.
Eu toch is do nood zoo verbazend groot en
zgn er zoo ontzaglijk veel in den lande, die
smachten, eerlijk smachten, naar werk on
brood voor hun gezin.
Mocht schrgver dezes nu, aan allen die
eenen, dat hun dit niet raakt, on dat tij
als welge8teldcn en rjjkcn al genoog doen
een raad geven Neonzal men zeggen, wij
hebben uw raad niet uoodig, ook goed, maar
sta me dan toe, u allen in herinnering te
brengen wat voor 50 jaren is geschied in ons
vaderland.
Schrijver dezes was toen een jongen van 13
jaar, on jongens zyu iu den regel overal t"
als er maar een oploop of iets van dien aard
De toestanden waren toen ook ellondig en
bitter voor den minderen man vooral, groote
uitvoer van du allereerste levensbehoeften
schroomeljjk booge prijzen vau 't dagelijksch
brood cn geen uitzichten op verbetering voors
hands.
Wat was nu 'tgevolg? dat de b&ndeloozo
menigte tot oproer oversloeg en dat men zich
langs oneerlijken cn brutulcn weg aanschafte,
wat met billyko redenen en goede beginselen
niet was te verkrygen.
Of zulks nu goed is te keuren vorro van
dat, maar als de nood dringt cn 't niet langer
kan, dan zyn dat do doodeenvoudige, maar
ook do noodlottigste gevolgen.
De grootste baldadigheden hadden toen
plaats cn schryver dezes stond er bij te H.,
dat 't gepeupel in zyn woede by verschoi-
done voorname ingezetenon, alles kort cn klein
sloeg niet alleen, maar zelfs bij den Burge
meester J. H. du voordeur inliep mot brutaal
geweld en by Z. Ed. Achtb. do fijnste meu
belen on do allerkostbaarste stukken van den
boogea wal te water wierp.
Als zinneloozcn ging men te werk en men
ontzag haast niets.
Op een der voornaamste grachten ontkwam
toon de heer H. nog aan een tctalo plunde
ring, doordien op Z. Ed. last, de rentmeester
van af 't bordes, by handen vol rijksdaalders
uitgaf aau allen dio maur vroegen niet alleen,
maar er zelfs mee begon te werpen onderdo
oproerige menigte.
De gevolgen bleven dan ook niet lang uit.
Inhechtenisnemingen, geesellng cn brand
merken zware gevangenisstraffen waren aan de
orde, want er was heel wat gebeurd iu ons
vaderland 1
En nu welaan I we staan aau den voor
avond van een dergelyk drama, misschien nog
slimmer en nog veel noodlottigor.
'tKan zóó onmogelijk langer voortduren, de
mindere man, do oerlyko werkman, heeft
recht op billijke eischen, en wanneer daaraan
niet ten spoedigste wordt voldaan, en in
voorzien, om de allergrootste nooden te lenigen,
dan is de tijd niet verre, dut men- van vree-
solijke baldadigheden en allerlei onbehoorlyko
dingen zal hooren, dio zullen leiden tot een
inlundsch oproer! on wellicht nog ingewik
kelder dan voor 50 jaren.
Geen politie is mijns inziens by machte,
ora dat alles te keeren, want als ontembare
drift en losbandigheid de baas is, dan baten
al die hulpmiddelen zoo weinig.
Dat govaar nu, die groote omwenteling,
dat vrooselijk verbreken van allo maatschap
pelijke orde en toestanden en wie weet wat
al dat is te voorkomen.
Op dcu burgerman in do middenklasse is't
niet voorzien en van dien verwacht de grooto
menigte ook geen heil of hulp, hoe noodig ook.
Neen 1 van de miilionnairs, van de kapitalisten,
van de gsldhebbers, wordt in hoofdzaak hulp
verwacht, on mot recht, want geld is de spil
waar alles om draait, geen grootor macht be
staat er, on daaromccr 't to laat is, oer 't u
mocht berouwen, eer dat 't tot ccn uitbarsting
komtsluit u aau elkaar gij geldmannenen
wel spoedig, want 't is meer dan hoog tyd, dat
;e dat doet. Breng kupitaul by elkaar cn
vorm een Comité ten sehielijkstc, niet voor
giften, want dat wil men niet, waar zorg voor
werk, dat ruimschoots te vinden is, als men
maar wil.
Tast in je zakken, gy grooten d»-zer aarde
en bohocd ons Ncdorlund voor ecu akeligon
inlandschen oorlog, want dit zal 't worden als
r geen doertasdendo maatregelen genomen
worden.
Zo zullen U wol vindon in hun bandeloos-
lid, al verschanst ge U nog zoo achter deur
en grendel en dan is 't te laat.
Hier in onzen achterhoek zyn we niet be
vreesd voor inlaodeche woelingen, omdat de
toestanden, hoe gaarne wo die ook boter za
gen, niet van dien aard zyn, dat zo vrees
geven, doch 't is in ons een govoel van mede-
lyden met do groote meerderheid buiten ons,
in waarachiig belang in de algomcono wel
vaart on tovredouheid van den Nederlandschon
erkman.
Voel leed en kommer, veel zorg en allerlei
ellende kunnen verholpen en gelenigd worden
door gcldelyko middelen 011 't wure te won-
fichen dat de bezitters van geld dit voldoende
mochten inzien, want zy zouden door to han
delen in 't belang van den werkman, duizenden
aau zich verplichten en de voldoening smaken
over zichzolven, vuu edel to hebben gehandeld
en duizenden nooden to .hebben verholpen eu
ontzonuwd.
Mocht dit myu schrijvon daartoe bijdragen
en vele harten bewegen, om menscb te zyn
voor zijn ovccmonscli, duur w»ar 'tzoo hoog
noodig is, dan zal ook schrijver dezes een
kleine voldoening van zyn nederig pogen smaken.
Texel, Januari 1894.
Z.
Bunjsrlïjke Stand, gen:. Helder.
Van af 18 tot en met 20 Januari 1894.
ONDERTROUWD: L. v. d. Wulle, stoker
en M. Darphcrn. A. Walboom, werkman en
li*
14)
«En hoe zit 't met die hofstede, welke daar
te pachten is
„Ach, wat zou dat voor my zyn Ik lieb
don eigenaar gezegd, dut ik er volstrekt niet
aan kan denken, zyn bod aan te nemen, hoe
voordeelig 'took was."
.Weet do hoer Halenbeck, dat je heden
zoudt komen
•Noen. Ik wist 'tzelf niet, tot drie dagen
geleden, toen ik hoordo
Hy zweeg plotseling. Zyn lippen trilden.
Do moeder zotto een glas gereed en schonk
hem warm bier in.
«Je, wilde nog iets zcggCD, zeide zy, alsof
zy zyn opgewondenheid volstrekt niet opge
merkt had.
Ja. Drie dagen geleden hoordo ik, dat Else
morgen zal huwen. Is dat waar
•De menschen zeggen het ten minste."
•Ge spreekt net, alsof 't my in 't geheel
niet aangaat."
•Dat doet 't ook niet, zou ik mcenen. Tus-
feben u beiden is toch alles uit."
•Dat geloofde ik cer6t ook, maar het was een
dwaling, antwoorddo hy met een barstonde
opgewondenheid.
De weduwe richtte zich op iu baar volle
logto en keek hem streng, bijna met minach
ting aan.
•Schaam je, Gustaaf," 2oide z(j. „Ik zou
my eerder hart, oogen en tong uitrukken,
voor ik my zoo jammerlik aanstelde als jjj
doet! Hot meisje doet wat men haar beveelt
en haar vader is 't, die 'thaar beveelt. By
heeft daartoe 't recht, want by weef, wat goed
voor haar is. Schaam je," hier werd haar
stem vriendelijker, „bedc-nk wie je bent
wees een man
Hy liet het hoofd hangen, maar plotseling
sprong hy op.
•Ik weet wel dat ik niet meer ben wat ik
was, maar ik kan er niets aan -doen," riep
by woest. »Ik wilde het vergeten, maar het
gelukte my niet. Ik heb alles boproefd, ik
wilde my zeiven dwiDgen met alle geweld
maar, to vergeefs
•Ik heb nooit geloofd, dat 't by jou ernBt
daarmede was."
„Geen ernst!" riep liy klagend. »Ik heb
haar de vrijheid teruggegeven en dat stond
geljjk met eene uitgehongerde, dio zijn laatsto
bete broods weggeeft. Was dat niot ernstig?
Ik heb haar gezegd, dat zij huur vader moest
gehoorzamen eu toen wierp ik de luatsto hoop
van my af, welke ik nog koesterde. Ik ging
ver weg om haar te vergeten, ik kreeg geen
bericht van haar en ik wenschte 't ook niet.
Ik werkte van vroeg tot laat om do gedachte
aan haar to verdrijven. Ik heb God op de
knieën gebeden my te helpen cn niettegen
staande dat alles, heeft zy mij dag en nacht
voor oogen gestaan. Elke vrouw herinnert
mij aan haar. En toch gaf ik den strijd niet
op. Welnu, zou dat alles dun geen ernst ge
weest zyn?"
•Ik geloof je, Gustaaf, ik geloof je. Thans
cchtor hob ju alles weder bedorven door je
terugkomst,"
Moeder ik kon niet anders. Ik hoorde dat
het huwelijk den 28sten zou gesloten worden
en toen was 't alsof een onweerstaanbare
macht my aangreep on hierheen trok. Ik word
ontoerekenbaar evenals ccn speler, die zyn
ondergang voor zich ziet cn toch nog den
laaLten inzet waagt. O, als 'teen ander was,
dan had ik misschien nog gezwegen, maar
Zaruba zal 't niet zyn, dio niet 1"
Do weduwe verschrikte over de heftigheid
,n dezen laat&ten uitroep cn over de harts
tochtelijke woede, welke de trekken vau haar
zoon daarbij teekende. Een voorgevoel vau
een groot ongeluk ontwaakte in haar.
•Gustaaf smeekte zy, „wees toch kalm,
houdt jo bedaard, myu zoon 1 Je kunt er niets
aan veranderen
•Misschien nog wol," antwoordde hy norsch.
fJou zal 't echter in geen geval baten."
Ik zal reeds tevreden zyu, wanneer ik
haar aau den kerel ontnomen heb."
„Waarom Do baron zal haar niets te leed
doen. Die is de slechtste nog niet. Gustaaf,
Gustaaf, bedenk wel wat je wilt doeD. Ik
herken jc niet meer, myn zoon. Jo zegt, datje
haar bemint, de liefde echter geeft den mensch
geen boozo gedachten. Ik weet 'l beter, myn
zoon. De nyd is 't, de njjd jegens don man,
die meer geluk beeft dan jy."
•Laat 't zijn, wat het wil," antwoordde h(j
tandenknarsend. »Ik laat me niet op een
dwaalspoor brengen. Geef mij de papiercu,
die vader achtergelaten heeft."
„Wut wil je er medo doen
•Ik heb ze noodig. De tyd is aangebroken
om er gebruik van to maken. Zaruba heeft
geweigerd mijn rechten te erkennen."
•Wanneer heeft by dat gedaan
•Eer ik van bier vertrok. Geef my do pa
pieren, raocdcr, met dat doel ben ik terugge
keerd. Ge zult zo waarschijnlijk toch niet voor
my willen verborgen
Do laatste woorden klonken als eene be
dreiging.
Zij keek hem weifelend aan.
Daarop girsg zjj naar de met jjzer beslagen
kist, opeude die en nam er een zwart verze
geld pakje uit, dut zjj haar zoon overhandigde,
zonder verder een woord te uiten. Uit hasr
blik spraken cebter tegelijkertijd nieuwsgierig
heid en ontevredenheid.
Gustaaf verbrak do zegels en scheurde het
papier, waarin het schrijven verpakt was,
open. De inhoud bestond uit twee brieven.
Do jonge man vouwde den eersten open en las
Kastski. Kakzio, 2 Scpt. 1762.
Mijn bette vriend Horen!
Help my! Gjj zijt mjjn laatste kans op
redding. Almachtige God, hoever heeft myn
lichtzinnigheid n»y gebracht! Gij waart d<5
vriend van mjjn overleden vader. Help mij,
ter wille mjjns vader-Ik heb mijn ecre-
woord verbrokeD, terviyl ik den koning schrif-
teljjk beloofd had, zulks niti to doeD. En dat
is nog niet het ergste. Niemand weet het nog.
Red onzen naam voor de schande.
Na don slag van Roszbach had do Koning
de goedheid, niju speelschulden te betalen,
omdat hem melding gemaakt was van mjjn
dapperheid en moed. Ik moest bem echter
mijn eerewoord als edelman geven, voortaan
geen kaarten of dobbclstecnen meer aan te
rukcD. Slechts een paar jaren deed ik myn
woord gestand daarop ben ik tegenover den
koning en tegenover mjj zclven een schurk
geworden eerst schoorvoetend, als ware het
alleen om mjj verstrooiing to bezorgen, begon
ik weer te spelenlater gaf ik mjj met meer
woede dan ooit aan het spel over en zoo ver
loor ik in één en avond zestig duizend gulden,
dio binnen drie degen betaald moesten wor
den. Kon ik daaraan niot voldoen, dan zoudo
do kolonel van mijn regiment bericht ontvan
gen van hot gebeurde en dun koning zou alles
ter oore komen..
In duzen uiterBton nood greep ik het meest
verfoeilyko middel aande laaghartige dio
zjjn woord gebroken had, werd een dief, daar
hjj het vermogen cener nicht, dat hij als
voogd beheer-lo, gebruikte om dezo eeruschuld
te dekken. Ik had gehoopt dio som terug te
kunnen geven, doch het is mjj niet gelukt,
die som bijeen to krjjgen cn binnen eenigo
dagen zal ik rekcuiug on verantwoording van
mjjn voogdijschap moeten afleggenNog is
niets bekend, maar ik daizel by do ge
dachte, dat men mjj zal nawjjzen als ccn dief,
die een armo wees ongelukkig gemaakt heeft
dat ik eerloos uit het leger zal gejaagd wor
den; dat men mjj zal opsluiten met di.-veu cn
moordenaars, die wellicht beter zjjn dun ik.
Maar eer het zoover komt, jaag ik mjj oen
kogel door den kopeen lafhartige zelfmoord
zal het ellendig loven van den trouwelooso
besluitCD.
Help mjj, beste Horen 1
Uw ongelukkige,
Frits van Zaruba.
Na het lezen van den brief drukte Gustaaf
do lippen styf op elkander. Zonder eon woord
te spreken, zag hjj zjjn moeder met eon langen
blik aan en greep daarop het tweede stuk.
(Wedt vervolgd.)