't Vliegend Blaadje.
KLEINE COURANT
VOOR HELDER NIEUWEDIEP EN TEXEL.
Él
JL
41
r v
JL
ÜP
BI
k
SÉ
A
A
ij
Ho 2264
Zaterdag 27 October 1894.
22ste Jaargang.
Bureau: Zuidstraat.
Telefoonn". 68.
Bureau: Spoorstraat.
Telefoonn. 51.
Atooime mout
p. 3 maanden binnen de gemeente 5<> Ct., met Zondagsbl. 80 Ct,
id. franco per post 75 idem f 1.12
id. roor het Buitenland f 1.25,idem f2.00.
VERSCHIJNT DINSDAG- EN VRIJDAGMIDDAG.
UitgeversBERKHOUT Co., te Helder.
Bureaux SPOORSTRAAT en ZUIDSTRAAT.
A<lvorteiitlön
van 1 tot 5 regels25 Cents
Elke regel meer5
Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
Advertentiën moeten uiterlijk des DINSDAGS- en .VRIJDAGSMORGENS vóór 10 uur aan de Bureaux bezorgd zijn
KALENDER DER WEEK.
Opkomst der Zon 6 n. 51 m.
Onderg. 4 u. 86 m.
OCTOBER, (Wijnmaand, 31 dagen.)
Zondag 28 Nienwe Maan.
Maandag 29
Dinsdag 30
Woensdag 31
(NOVEMBER, (Slachtmaand 30 dagen.)
Donderdag 1 Allerheiligen.
Vrydag 2
Zaterdag 3
NIEUWSTIJDING Elf,
HELDER, 26 Oct. 1894.
Het groote Marinefeest, ter viering
van het veertigjarig bestaan van het Kon.
Inst. der Marine, zal zooals reeds werd
medegedeeld den lOn Nov. te 's Graven-
hage gevierd worden. De commissie van
voorbereiding bestaat uit de heeren C. L.
van Woelderen, C. J. de Jong, A. F. Ta-
dema, J. C F. Westpalm van!" Hoorn van
Burgh, J. H. Beucker Andrea, W. D. H.
van Asbeck en C. G. Wichers.
In de jaarljjkscbe algeineene verga
dering, der Gymnastiek- en Exerc. ver-
eeniging «Pro Patria," 1.1. Dinsdagavond
gehouden, werden als bestuurderen herkozen
de heeren:
F. C. H. Schlahmilch, president KI.
F. Oortgjjsen, vice-presidentG. D. Hage
naar, penningmeesterJ. C. Schulmajjer,
commissaris en banierdrager en H. J. A.
Vet hoeve Bruinvis, secretaris.
Tot tweeden voorturner werd aangesteld
de heer A. van der Plaats.
De R. K. kiesvereeniging de Een
dracht" alhier heeft in hare vergadering
jl. Woensdag gehouden, tot candidaat voor
de 2e Kamer der Staten Generaal gesteld,
den Heer J. J. Kraakman, Kap. Luit. t.
z. titulair, permanent lid der commissie
voor het examineeren van zeeofficieren en
Adelborsten te 's-Hage.
De anti-revolutionaire Kiesvereeniging
Nederland en Oranje", stelde den heer J.
Korver tot candidaat voor de Tweede
Kamer.
Woensdagavond waren er vrjjwat be
langstellenden naar «Tlvoli" gekomen, om van
den door de Kiesvereeniging •Burgerplicht"
gestelden candidaat, den H.E.Gestr. heer J.
J. Stooker, een politieke lozing te hooren.
Nadat do voorzitter dier vereeniging, de
heer C. D. Zur MiihleD, allen 't welkom had
toegeroepen, werd door hem medegedeeld, dat
er geen debat werd vergund, maar dat de
spreker bereid was, na afloop zjjner voord-acht,
do gowenechte ophelderingen te geven daarna
werd aan den heer Stooker 't woord verleend.
Spreker begon met te zeggeD, dat 't zjjn
doel was de vergadering in breede trekken
zjjne politieke gevoelens te Bchetsen. Hij was
zich van zQne zware taak bewust, omdat hjj,
gekozen zynHe, den heer Land zou moeten
vervangen. Hjj koesterde iotnsschen de boop,
't in hem gestelde vertrouwen niet te zullen
beschamen. Van den beer Land kan gezegd
worden »hy hoeft woord gehouden." Hulde
aan zjjne nagedachtenis.
Wat 't kieswet-ontwerp betreft, verklaarde
spreker 't eens te zjjn met den minister Tak
en dat bjj tegen 't voorstel-De Mejjier zoo ge
stemd hebben. De schrijfproef moest er bij
vastgesteld worden, dan zou de noodzakelijkheid
van leerplicht tevens bewezen zyn. Wat 't
onderwfjs aangaat, is spreker voor de uitbrei
ding van boogere burgerscholen en verlaging
van 't schoolgeldzelfs zou hij verlangen dat
aas uitstekende jongelieden beurzen worden
verstrekt tot voorzelling hunner studie.
Wat de weerbaarheid aanbetreft, zjjn alle
Nederlanders verplicht mede te helpen aaa de
verdediging van den vaderlandschen grond
daarom is spreker v 66: algemeonen
dienstplicht, maar wil dit niet tot p e r-
aoonlyken dienstplicht nitstrekken. 't Zon
wensohelyk zyn, dat een paar regimenten be
schikbaar werden gesteld voor den dienst in
Nederlandsch-Indië. Deze zouden moeten be
staan uit vrijwilligers en verder uit miliciens,
aan wie men, evenals aan de zeemiliciens, bij
zonder gunstige voorwaarden zou kunnen toe
staan.
Spreker hecht veel gewicht aan de maritieme
stelling Helder en is er voor, de belangrijkheid
dier vesting steeds te doen uitkomen. Voor de
defensie wordt 't type «kruisers* door hem
als 't beste beschouwd en ook wordt den Hel
der als oefeningsplaats voor de marine zeer
geschikt bevonden.
Voor Indië worden noodig geacht 6 groote,
benovens een tiental kleinere oorlogsschepen,
welke laatste altjjd gereed moeten zyn om
handelend op te treden.
De belangen van 't loodswezen zullen door
spreker steeds worden voorgestaan en ook acht
hy zeer geweoscht een reorganisatie bjj 'l korps
machinisten en vuurstokers. Spreker wenscht
twee hoofd-iogenicurs (stoomdienst), verder
offlcier-machinisteD, machinisten en adsistent-
machinisten, de machinisten mot den rang
van adelborst.
Wat de liaanciëu aangaat, is spreker voor
draagkracht naar vermogen, ontlasting van de
eerste levensbehoeften en van sommige genot
middelen. Een wettelijke regeling der gemeente
belasting dient spoedig te worden behandeld.
Boachermende rechten vinden in spreker
geen voorstander.
Verplichtend moet 't zyo voor do oer van
onze vlag, op onze koopvaardijvloot alleen ka
piteins, stuurlieden en machinisten aan te stel
len, die in 't bezit zyn van een voldoend diploma.
De bolangen der visschery wenscht spreker
te behartigen, evenals die van landbouw en
veeteelt.
Na de panze verklaarde spreker dat hy, hoe
wel in 't algemeen een tegenstander van be
schermende rechten, toch door eenige bepalin
gen onze vaderlandsche industrie tegen de con
currentie met 't buitenland in bescherming wil
nemen, en merkt op, dat bij de laatste inschrjj-
vingen, onze fabrikanten hebben getoond niet
voor 't buitenland onder te doen.
Werden onze koloniën vroeger beschouwd
als een uitbreiding der macht van 't moeder
land, als een steun voor de schatkist en af
nemers voor handel en industrie, thans wordt
alleen 't laatste denkbeeld nog gehuldigd. De
waarde van odb bestuur wordt door do inlan
ders in 't algemeen erkend, zooals o. a. kan
blyken nit den bystand der Madureosche hulp
troepen tegen Lombok.
Wanneer de Javaanscbe bevolking, 24 mil-
lioen sterk, per hoofd voor f 10 in den handel
of de industrie besteedt, geeft dit reeds een
som van 240 millioen. Spreker wil zich bjj de
in Indië gevolgde politiek gaarne aansluiten
en is van meeniDg, dat Lombok geheel onder
ons gezag behoort te komeo. Wat West-Iadië
betreft, wordt door hem de meening voorge
staan, dat die kolonie dient te bestaan, onaf
hankelijk van den steun van 't moederland.
In 't sociale vraagstuk is spreker van mee
ning, dat ieder recht heef: op een mensch-
waardig bestaan en wenscht op do verhouding
tusschen patroons en arbeiders een verscherpt
toezicht van de regeering, waarin Duitschlund
o os is voorgegaan.
Met een woord van dank aan de kieszer-
eeniging «Burgerplicht" en met de verzeke
ring dat hy er naar zou streven 't ia hem ge
stelde vertrouwen niet te beschameD, besloot
spreker zjjne voordracht.
De Voorzitter betuigde aan spreker zyn
dank namens de kiesvereeniging, voor diens
bereidwilligheid, betoond by 't optreden op
dezen avond en gaf daarna gelegenheid aan
belangstellenden, den heer Stooker inlichtin
gen te vragen omtrent punten, die naar hun
oordcel niet duidelyk genoeg uiteeogezet waren,
waarvan door velen gebruik werd gemaakt.
Met een woord van dankzegging aan allen,
sloot de Voorzitter eindelijk de vergadering,
na een opwekking tot 't publiek te hebben
gericht om als lid by «Bargerplicht" toe te
treden. Meerdere geldeljjko steun zou 't be
stuur in staat stellen van tyd tot tjjd sprekers
te laten overkomen.
Het jaarboekje der Maatschappij //Tot
Nut van 't Algemeen" is dezer dagen in 't
licht verschenen en aan de leden verzonden,
't Verdient, wegens de groote belangrijkheid
van den inhoud, in veler handen te komen,
't Bevat de hoogstgewichtige rede, waurmt 6 de
Voorzitter der Maatschappij, de heer mr. J. A.
Lovy, do dit jaar gehouden algemeens verga
dering heeft geopend, een ernstig woord, waarin
hy bescherming inroept voor hot verwaarloosde
kind. Verder is in't boekje opgenomen het ver
slag van het Hoofdbestuur omtrent den steat
der Maatschappij en zyne verrichtingen gedu
rende het jaar 189394, welk verslag medo
belangstelling verdient, als men bedenkt, dat
deze Maatschappij, die gedurende 110 jaren
heelt bestaan, 320 depart. met byna 15.000
leden telt, en in tal van gemeenten dos lands
nuttige instellingen beeft gesticht en doet voort
bestaan. In groote mate wekt in dit jaarboekje
de belangstelling het uitvoerig verslag van een
door 't Hoofdbestuur ingesteld onderzoek in
zake icerlclooaheid. Op de pogingeD, in 't ver
volg hier en daar aantewenden tot leniging
van volksarmoede en tot bestrijding van werk
loosheid ia den barren wintertyd, zal onge
twijfeld betgeen door 't Hoofdbestuur in dit
Rapport wordt medegedeeld van grooten in
vloed z'Jd.
Terwijl we op de verschyniDg van dit ge
schrift de opmerkzaamheid vestigen en de lezing
or van ten zeerste aanbevelen, deelen we mede
dat hier en in den omtrek de volgende plaat
selijke departementen der Maatschappij bestaan
te Helder, Texel, Terschelling, Aona-Paulowna
on Schagen. In elk van die gemeenten bestaan
onderscheidene instellingen, die strekken tot
wezenlyk nat van 't algemeen.
LOMBOK.
Aan een particulier schrijven uit Soe-
rabaja wordt door de «Telegraaf" het vol
gende ontleend:
De toestand van den zwaar gewonden
luitenant Velds is steeds vooruitgaande;
op verre na is de patiënt echter nog niet
hersteld. Het been is niet verbrjjzeld; de
kogel heeft enkel een rond gat gemaakt.
Van 3 officieren is het geheele been ge
splinterd, de overste Bijlevelt heeft een kogel
door den arm gekregen, welke verder in
de borst is gedrongen. Tot heden heeft men
dien nog niet kunnen verwijderen. Van den
officier Boerma zijn de beide voeten stuk
geschoten.
Dank de goede verzorging, zyn van de
380 gewonden in het hospitaal nog maar
10 overleden.
Van de meeste officieren is bjjna de ge
heele uitrusting verloren geraakt.
Valsclie bankbiljetIen.
Nadat Woensdag en Donderdag de ver
schillende verdedigers van de negen be
klaagden het woord hebben gevoerd en
allen min of meer op vrjjspraak van hunne
cliënten hebben aangedrongen werd de
uitspraak van het vonnis over 14 dagen
bepaald. De eisch tegen de beklaagden
deelden we in ons vorig no. reeds mede.
Haven te Oosterend.
Zooals men weet, is door den gemeenteraad
van Tessel het verzoek tot do Staten van
Noord-Holland gerichtflnancieelen steun te
verleonen door de provincie, opdat met een
subsidie van f 15,000 uit do gemeentekas een
ryksbaven aan de Kaap beoosten Oosterend
zou kunnen worden aangelegd. Ook in 1891
was een verzoek daartoe ingekomen, doch toen
werd van gemeentewege geen bijdrage toe
gezegd, zoodat, toen de Mioister had verklaard
dat er van een aanleg van rijkswege niets
zin komen, daarop door de Staten afwyzend
werd beschikt.
Na het aanbod om f 15,000 by te dragen,
gaven Ged. Staten daarvan kennis aan dc
Regeering en vroegen of zy nu misscbioa
bereid zou wezen aan het verzoek te voldoen,
daarby kennis gevende dat, zoo tot den aan
leg van een rijksbaTen zou worden overge
gaan, zy niet ongeneigd zonden zyn aan de
Staten oen bijdragen in de kosten nit de pro
vinciale fondsen te vragen.
Het maken van een plan werd toen opge
dragen aan den hoofdingooieor van den Rijks
waterstaat en deze berekende dat het werk
f 175,000 zou moeten kosten.
Da Minister gaf daarop te kennen dat, ook
met de f 15,000 bydrage der gemeente, van
de uitvoering niets kon komen, doch daar hy
van de provinciale bydrage niet repte, werd
daarop zyn aandacht gevestigd, waarop het
«tniwoo-d kwam dat zonder krachtigen steun
der provincie van den aanleg geen sprake kan
wezen. Wilde de proviocie do helft in do
kosten van aanleg bijdragen en tevens de belft
van de onderhoudskosten voor baar rekening
nomen, dan z^n do Minister overwegen in
hoeverre er termen waren om voor te stellen
van rjjkswege een baven te Ooiterend aan
te leggeD. De Minister beriep er zich hierbjj
op, dat van rijkswege voor de haven aan bet
Oudo Schild belangrijke koeten waren ge
maakt.
Daar ook de provincie pas voor de verbe
tering van die baven veel bjdroeg en nog
voortdurend een gedeelte van de onderhouds
kosten voor hsar rekening heeft, konden Ged.
Staten geen vrijheid vinden aan de Staten een
voordracht te doen voor een zoo aanzienlijke
uitgave voor een tweede haven op dat eiland.
Toch gaven Ged. Siatcn den Minister ten
antwoord, dat zy bereid waren aan de Staten
eene bydrage van f 25,000 te vragen.
Van de regeering is bericht ontvangen dat,
uit overweging dat or na aftrek van de beide
toegezegde bydragen voor het Rjjk een uitgave
van 135,000 zou te doen blyven, behalve de
jaarlyksche koeten van onderhoud, thans van
don aanleg van een haven te Oosterend niets
kan komen. Mochten er later aannemelijker
voorstellen worden gedaan dan is do Minister
geneigd die nader te ondorzookoD.
Gedep. Staten adviseeren derhalve afwyzend
op het adres van den Raad van Tessel te
beschikken.
Eea schip in nood.
Men schrijft uit IJmuiden van 22 Oct.
Zoudag den 21 n Oct, was het hier storm
weer uit ZW. t. Z. met buien, 's Morgens
om 8 uur kwamen de loodskotters naar
binnen, om reden de zee zoo woest was,
dat men niet kon loodsen. De sleepboot
«Simson," kapt. P. v. VÜ0, nam even
later na binnenkomst der kotters den loods-
dienst waar, om de schepen tóch gelegen
heid te geven om behouden in de haven
te komen, 's Namiddags omstreeks 1 uur,
kwam er een schoener in 't gezicht en
de sleepboot «Simson'' stoomde naar buiten.
Het schip was benedengaats en seinde om
assistentie van een sleepboot, daar het in
nood verkeerde en a-ingevaren was door
een Eng. stoomschip. Het was noodweer,
de zee stond woest, het schip dreef meer
en meer naar het strandde «Simson"
bereikte inmiddels het in nood verkeerend
schip. Door de vlugge bevelen van kapt.
P. v. Vliet en het kranig manoeuvreeren
met de sleepboot gelukte het hem, na veel
moeite en gevaren, de sleeptrossen op het
schip te brengen. Inmiddels bleek het,
dat het schip de Ned. schoener «Stella
Maris," kapt. Groenewald, was, met huiden
van Rio Grande naar Hamburg bestemd.
De bakboordsverschansing en het voorfok-
kenwant met Btutten waren onder dek af
gebroken de zee liep onophoudelijk in
het schip, en het was dicht onder strand.
Stranden was onvermydelyk, wanneer de
Simson", ondanks het stormweer, niet te
hulp gekomen was.
Kapt. P. v. Vliet heeft nu wederom ge
toond, dat by een held in stormgevaar is
en daarom groote eer aan hem, dat hy nu
schip, lading en bemanning, welke onver
mijdelijk totaal verloren gegaan waren,
behouden in de haven gebracht en de be
manning van een anders zeer wissen dood
gered heeft.
Aanranding.
Hermanus Kloostermau, die in den avond
van 27 Aog. jl. op den N. Z. Voorburg
wal te Amsterdam een brutale aanranding
pleegde op den heer. J. C. Dommering,
die met een kennis en twee dames naar
huis terugkeerde, werd Dinsdag door de
Arrondissements-Rechtbank, geheel volgens
den eisch van het O. M veroordeeld tot
eene gevangenitstraf voor den tyd van
zeven jaren.
In het vonnis werd het feit genoemd
diefstal, voorafgegaan door geweldpleging,
terwijl er by werd in aanmerkinggenomen,
dat Kloosterman nog geen vyf jaren ge
leden voor een dergelijk feit reeds ge
vangenisstraf had ondergaan.
Examen van Stuurlieden.
De Rijkscommissie voor de examens ter
verkrijging van een diploma als stuurman
aan boord van koopvaardijschepen zal,
overeenkomstig het by koninklijk besluit
van 17 Juni 1891 vastgestelde reglement
voor die exsmens aanvangende 13 Nov.
te 91/» nar, zitting houden in het Raadhuis
te Amsterdam.
Naar wy vernemen, is de bekende
socialist J. A. Fortuin ernstig ziek.
Zyn toestand is hoogst bedenkelijk.
Willem van Zuylen hoopt in Januari
zyn 40-jarige tooneelloopbaan te herdenken.
Ongeveer 14 dagen geleden heeft een
vrouw te Arnhem op haar vader, die reeds
geroimen tyd in het gemeente-ziekenhuis
werd verpleegd, met de Noordhollandsche
Levensverzekeringmaatschappij een verze
kering gesloten. Bjj de geneeskundige
kenring, die daaraan noodzakelijk moet
voorafgaan, had zjj echter een ander in
diens plaats gesteld. Dit bedrog is, toen
de vader dezer dagen overleed, aan het
licht gekomen en wel doordien het den
geneesheer bleek, dat de overledene niet
dezelfde persoon was als de door hem
gekeurde. De zaak is in handen der politie.
Men meldt uit Zeist:
Er wordt hier in den laatsten tyd veel
gerucht gemaakt door het geval van den
ingezetene, die onder beschuldiging van eene
zeer laakbare handeling tegenover een jong
meisje voor de arr.-rechtbank te Utrecht
moet terechtstaan en reeds sedert eenigen
tyd in preventieve hechtenis is.
Niet alleen om den persoon van den be
schuldigde, die zich steeds in de achting
zijner dorpsgenooten mocht verheugen en
van wien ook thans nog de meerderheid
niet aan zyne schuld kan gelooven, maar
vooral ook wegens het groot aantal getuigen
dat in deze zaak gehoord wordt (49), maakt
het geval in het geheele dorp een onder
werp van gesprek uit. Het geïncrimineerde
feit zou slechts door één persoon, den dood
graver, zyn gezien, terwyl de beschuldigde
het geheel ontkent. De overige getuigen
moeten dan ook voornamelijk opgeroepen
zyn om inlichtingen te geven over de waar-
schjjnljjkheid, dat hy, op het oogenblik dat
de daad gepleegd werd, ter plaatse zou
hebben kunnen tegenwoordig zyn. Men
spreekt zelfs van inmiddels gehuwde vrou
wen, met wie de beklaagde jaren geleden
relaties moet gehad hebben en die thans
nog weder in deze zaak zouden betrokken
zyn.
Slechts een zeer klein gedeelte van de
getuigen, die Maandag voor de rechtbank
moesten versch jjnen, is gehoord, zoodat de
behandeling der zaak a. a. Donderdag zal
worden voorgezet. Tydens de zitting van
Maandag moest de moeder van het meisje
(de eerste getuigen) uit de zaal verwijderd
worden wegens een flauwte, die haar over
viel.
Woensdagnacht heeft er een brutale
diefstal plaats gehad te Hees by Njjmegen,
ten hnize van de weduwe Schamp, die daar
alleen woont met een dienstbode. Twee
mannen zyn door een raam binnengekomen
en dwongen, met een revolver dreigende, de
weduwe tot afgifte van de sleutels. Geld,
papier en gouden en zilveren voorwerpen
werden meegenomen.
De dienstbode nam de vlucht en zag dat
er nog een derde perBoon buiten stond.
Het drietal dieven is onbekend. Men weet
alleen, dat een hnnner Fransch sprak.
Een ingezetene van Drachtster Com
pagnie, die te Drachten goederen had af
geleverd. keerde vrjj laat, in den avond
naar zyne woonplaats terug. Op een
eenzame plek werd hy staande gehouden
door twee kerels, die vermoedelijk wisten
dat hy een vry aanzienlijke som geld bjj
zich had. Een hunner eiBchte zyn geldof
zyn leven. «Dan het leven maar, ant
woordde de voetganger doodkalmdoch
tegelykertjjd gaf hy den aanrander znlk
een geduchten slag, dat deze in de Mare-
wyk terechtkwam, waarop de tweede het
hazepad kooa.
Correspondentiepartij tusschen H. S. te Hel
der en de Arnhemsche Sohaakvereeniging.
Wit Helder) Zwart (Arnhem).
Sland dor party na den 17cn zot van wit.
13. Rc4b5f Pf6d7
14. c 2—c 3 d 4X« 3
15. Pb lXo3 Pb8—c6
16. Pc 3—d 5 f7—f6
17. Ral-c 3
Arnhem.
i
45
45
1
d e
Helder.
Tijdstippen van verzending der
Brievenmalen.
Nasr Oott-IndK:
radinjnweg.
Dttiui der ter Tijdlt.d.Iul
port-kezorg. j bu*UkP<*tk
p. z*epo«t ru Amilfjdaa. 2 ra 16 Nov. 7.15 '»»r.
p. ssmat vi* RciUrdim 25 Oes. 7 .15 t»r.
p. HolUodtcht mil>UG«ou 30 12.30'tnaw.
p. Holl. mail »i» Mineille 6 en 20 Nov. lS.SO'naa.
p. Tranaekamai) vikMnrwillt i 20 Oct. 7.16 »T.
p. Kogelteht mail m Brindui i 2 en 10 No». 8.45mor.
p. Dniuehe mul vi* Kipel* I 19 8.45'«mor.
Naar Guyana (Suriname):
p. nepoet m AmsterdamUNov.l 7.15 ar.
p. mail over Kagniaod. 5 en 19 7.16 'i «v.
p. mail via St. Nauirn. J 7 7.15 'aar.
Naar Curayao, Bonalra an Aruba
p. zeepoit via Amsterdam. I 14 Nov.j 7-16't ar.
eiken Dinadng
p. mail via Sonthamptoa en Zaterdag. |12.80'iaam.
Naar St. Martin, St. Eustatlua en 8abs:
p. mail over Engeland .|5enl9Nov.| 7.15 '»av.
Burgerlijke Stand, <jem. Helder.
Vanaf 22 tot en met 24 Oct. 1894.
ONDERTROUWD: J. C. Maters, stal
houder en G. Thjjssoo.
GETROUWD: B. J. Cornelius en S. W.
Krins.
BEVALLEN: J. de JongKramer, z. C.
H. C. Maliicuv. d. K'aanw, d. E. R. Bosch—
Streng, d. H. E. de GraafRomjjo, z. H.
Tinkolenberg--Abbenes, t. W.C. Rademaker—
Kruk, z. H. Hollander—Glim, z. J. van der
ZeeBijl, z. A. v. WilligenbnrgFraij, d.
M. C. K. SchrielSchiekc, z. J. M. Drabbe—
Tersmette, z.
OVERLEDEN: N. C. Randa, 5 jaren.
K. Propk, 83 jaren.
Burgerlijke stand, gemeente Texel.
Vanaf 17 Oct. tot en met 23 Oct.
ONDERTROUWDI r
GETROUWD: j l*®ene*
GEBORENSouwtjo, dochter van Jaoob
Koopmam en Tryntje Kikkert. Jannnetje,
dochter van Adrianus Kuiper cn Harretje
Duinker. Sitnon Hendrik, zoon van Dirk Wuis
en Tetje Boop.
OVERLEDEN: Goene.
Marin; en Leger.
Hot vortrek van Hr. Ms. „Sommolsdyk",
comm. de kapt. lnit. ter zee P. D. A. Fran-
DE VBOUW VAN DEN
FB0CUBEÏÏB.
Een Fransch moordproces.
V.
Wanneer een beschuldigde besluit tot het
afleggen eener bekentenis gedurende de te
rechtzitting, zal hjj zich steeds tot den presi
dent of tot de gezworenen wenden. John Na-
melesa daarentegen richtte zyne blikken op
mevrouw Sauvoterre, v óar hij weder het woord
nam, en bleef in die richtiog zien, zoolang
bjj sprak.
Slechts weinigen sloegen acht op deze onge
wone handetwyso en niemand kon natuurlijk
vermoeden, waarom bjj steeds naar de gere
serveerde plaatsen bleef stareD. Misschien
dachten sommigen, dal hjj bang was, zyn rech
ters in het gelaat te zien, wat zeker glad
mis was, want bjj bad volstrekt geen vrees.
Dat de naamloose zoo bleef staan, geschiedde
alleen, om mevrouw Sauveterre te doen be
grijpen, dat hjj besloten had zich te recht
vaardigen, ten einde haar en baar alleen
te bewyzen, dat hy onschuldig was. Dat
anderen aan zyn schuld geloofden kon hem
weinig schelen, maar zy mocht hem niet
voor oen dief en een moordenaar honden.
Zij begreep hem doch sloeg de oogen neor,
uit vrees dat men dezo zwijgende verstand
houding met don beschuldigde zon bemerken.
Moest zy niet gelooven, dat haar echtgenoot
van zjjn hooge zitplaats baar in bet oog
hield
De staatsprocureur dacht op dit oogenblik
echter volstrekt niet aan zyn vrouw, maar
vestigde al zyn aandacht op den beklaagde.
Hy hield hem voortdurend in het oog, zooals
een ervaren duellist op do kampplaats het
gelaat van zyn tegonstander io het oog vat,
vóór hy losbrandt. De beslisseendo strijd be
gon eerst nu, en Charles Sauveterre had niot
zonder ongerustheid den naamlooze hooren
verklaren. Eene bekentenis, die met de waar
heid overeenkwam, kon den ongelukkige red
den, als hjj het modelyden der gezworonon
zoover wod, dat zjj hem «verzachtende om
standigheden" bewilligden. Dit mocht echter
niet gebeuren hy had eene onvoorwaardelijke
veroordeeling noodig, wilde hy zyo bevorde
ring niet onzeker zien worden.
Clothildes echtgenoot wilde het hoofd hebben
van dezen beschuldigde, die zijne vrouw her
kend en voor wiens redding tjj gaarne haar
eigen leven zon gegeven hebben.
Sanveterre] maakte zich das gereed, hem
voet voor voet te bestryden, als hjj mocht
trachten aich te verdedigen. Hjj wilde de
wharbeid in twjjfel trekken, van hetgeen de
beklaagde zon zeggenhy wilde op de on
waarschijnlijkheid daarvan of op do tegen
spraak daarin wjjzen kortom, hjj wilde zich
tegen hem bedienen van alle wapens, die de
wetgever don openbaren aanklager in de hand
geeft. Hjj was nu enkel oog en oor voor don
naamloozen man en bekommerde zich vol
strekt niet om hetgeen zjjn vronw deed.
»De gezworenen verwachten uwe ophelde
ringen," zeide de president tot John Namoless,
toen dezo geen haast maakte om to sprekoo.
,Voor mjjn ophelderingen heb ik niet veel
tyd noodig," begon de besohuldigde. .Terwyl
ik de trap opging naar do late vordiupiog,
kwam ik niemand tegeD. In de gang voor do
kamors was het gaslicht reeds uitgedraaid.
Ook hoorde ik boven goenerki geruchthet
schoon wel, of alle daar wonende gasten reeds
sliepen. Ik stak een waslucifer aan en vond
dadelyk de kamer no. 1. «Ik klopte daarom
wat harder, maar ik hoorde geen beweging
in de kamer. Nu dacht ik Bolton is al wach
tende misschien in slaap gevallon by moest
wol in de kamer zjjn, want de sleutel stak
van buiten ia het slot. Zonder veel omslag
opende ik daarom de deur en trad binnen
tnuar tot mjja verwondering was het donker
in de kamer. Bij het open en dichtmaken van
do deur had de wind mijn waslucifer uitge
blazen en ik stonl in de diepste duisternis.
Het verwonderde mg, dat Bolton geen licht
had branden en ik riep hem meer dan eens
bjj zyn naam. Toen ik geen antwoord kreeg,
lairtsrde ik scherpsr toe en meende nu ge
kerm te hooren. Zonder my den tyd te gun
nen een anderen lucifer aan te strijken, deed
ik een paar schreden in de richting van liet
geluid. Hierbij stootte ik fegen een stoel, die
omviel, wat een groot gedrnisch veroorzaakte.
Bjj het stooten was de schok zoo hevig, dat
ik bjjna viel en mjj slechts met moeite op de
been kon houdeD. Alles kwam mjj na zoo
vreemd voor, dat ik mjj tot verdediging tegen
oen verborgen aanvaller meende te moeten
gereedmaken. Bljjkbaar was hier iets ont
zettends gebeurd, waarschjjnljjk een moord,
en de moordenaar was hier misschien ver
borgen en kon mjj gemakkeljjk overvallen.
Het dolkmes, dat ik altjjd bjj mjj droeg,
haalde ik uit mjjn zak en opende het. Zoo
liep ik op geluk af rondtastende, verderdoch
nauweljjks had ik drie schreden gedaan, of
ik struikelde over een lichaam, dat op den
vloer lag. Ditmaal viel ik lang uit op den
grond en bezeerde daar mjjn voorhoofd bjj.
Terwijl ik weer opstaan wilde, raakte ik hot
lichaam aan, waorover ik gevallen wasik
voelde, dat het nog warm was, maar ik be
merkte ook, dat door het aanraken mjjn han
den van bloed dropen. Bjj hot vallen was het
dolkmes nit mjjn hand govlogenzoo heeft
men het later onder een stoel gevonden. Mjjn
gedachten waren geheel verward, ik kon mij
niet helder voorstellen, wat er voorgevallon
was. Op dat oogenblik hoorde ik buiten de
kamer voetstappen zonder hrog na te den
ken, liep ik naar de denr, opende die zacht,
nam den sleutel van de buitenzjjdo en sloot
toen aan de binnenzjjde."
.Het zon toch veel natnnrljjker geweest
zjjn, de deur te openen en om hulp te roepen,"
▼iel de president in.
«Ik beken openhartig, dal ik niet recht
wist, wat ik deed, antwoordde de beklaagde.
•Ik gevoelde, dat ik in een gevaarlijke, mjj
verdacht makende omstandigheid geraakt was
ik was bang, dat men mjj in de kamer zou
vinden, en wilde trachten onbemerkt het huis
te verlaten, zoodra er niemand meer in de
nab|jheid was. Dat dit inzicht van mjjn toe
stand niet dwaas ol ongegrond was, bljjkt ten
duideljjkste uit de gevolgen, die ik nu onder
vindt, omdat men my bjj het ljjk heeft ge
vonden. Wat er verder gebenrdo, is n bekend
do kellner maakte alarm, van alle kanton
kwamen menschen toeschieten, men opende
met geweld do denr en vond mjj."
•Gjj beweert, dat ge door de aanraking
van het ljjk met bloed bevlekt werd. Waarom
hebt ge dat niet dadeljjk gezegd, toen de
menschen de kamer binnendrongen
Die zouden mjj toch niet geloofd hebben.
Ook was ik door de onverwachte gebeurte
nissen, die mjj in een govaarlyk parket brach
ten, zoo in verwarring geraakt, dat ik niet in
staat was, mjj te rechtvaardigen en te verde
digen. Ik voelde, dat ik verloren was, en de
feiten hebben bewezen, dat ik mjj daarin niet
vergiste."
•Ge hebt nn echter besloteD, u te verde
digen."
.Omdat ik niet zonder protest voor een
dief en een moordenaar wil aangezien worden.
Ik heb u thans gezegd, wat ik zeggen wilde.
Ge kant mjj gelooven of nietdoch verder
heb ik niets mede te deelen. Wanneer ge John
Nameless veroordeelt, zal mjjn werkeljjke
naam althans niet geschandvlekt wordenon
schuldige personen zullen dan tenminste niet
ljjden onder een onrechtvaardig vonnis."
«Hierop zal ik niet verder bjj n aandrin
gen," antwoordde de president.doch op
ëen pnnt zon ik gaarne nog eenige inlichtin
gen ontvangen. Wist ge, dat Bolton naar
Parys kwam om oen belangrjjke zaak af te
sluiten en dat hjj den 28sten Februari na
den middag bjj Rotluchild een aanzienlijk
bedrag wilde ontvangen
Wel zeker, dat wist ik."
Waar is dat geld gebleven
Daar weet ik niets van."
«De geldriem, die dat groote bedrag be
vatte, iB verdwenen."
nik heb hem niet genomen. Op het oogen
blik, dat ik gevat werd, moest men hem dan
by mjj gevonden hebben."
«Misschien hadt ge een helper, die tjjd had
om met het geld to ontkomen-"
•Dan zon ik wel mot hem moogogsan zjjn.
De man, die Bolton vermoordde, heeft onge
twijfeld ook het geld geroofdmaar de moor
denaar ben ik niot!"
Verdenkt go soms iemand van dien moord J"
.Ik ouderstel, dat Bolton vermoord is door
iemand, die hem hot gold zag ontvangen, hem
toon gevolgd is on zich op de eene of andere
wjjze met hem vertrouwelijk heeft gemaakt.
Dat was niet moeiljjk, want Bolton was ge
woon met iedereen een gesprek aan te knoo-
pen. Niet zelden gebeurde het, dat hjj met
geheel onbekende personen over de intiemste
zaken praatte. Een vreemdeling kon op dis
manier gomakkeljjk te weten komen, in welk
hotel Bolton logeerde cn welke kamer hjj daar
had. Onbemerkt zal das dio persoon het hotel
binnengeslopen zjjndat was volstrekt niet
moeiljjk. Bolton verwachtte my. Op het Mop
pen van den moordenaar zal bjj de denr ge
opend of .binnen" geroepen bebbcD, men
nende, dat ik het was on tosn is de mis
daad gepleegd, teer kort, voordat ik tot
mjjn ongeluk kwam opdagen. Wanneer ik
vjjf minuten vroeger gekomen was, had ik
ongelwjjfeld den moordenaar op heeterdaad
betrapt.
Hjj sprak zoo helder en ongedwongen, dat
deze verklaring der feiten wel geloofwaardig
scheen. Wantrouwende menschen mochten
denken, dat bjj een verzonnen en van bnitea
geleerd verhaal opdischtemaar de alge-
meono stemming scheen hem gunstig te zjjn
en Clotbilde herademde met een verlicht hart.
«Hot is toch wel opmcrkelyk, dat niemand
den persoon heeft gezien, die volgons uw on
derstelling Bolton vermoord heeft," bracht de
president in.
(Wordt vervolgd.)
