't Vliegend Blaadje.
KLEINE COURANT
VOOR HELDER NIEU WEDIEP EN TEXEL.
So 2394
Zaterdag 25 Januari 1896.
24ne Jaargang
Bureau: Zuidstraat.
Telefoonn0. 68.
Bureau: Spoorstraat.
Telefoonn. 51
Atoonnement
p. 3 maanden binnen de gemeente 50 CL, met Zondagabl. 80 Ct.
id. franco per poet 75
id. voor het Buitenland f 1.25,
VERSCHIJNT DINSDAG- EN VRIJDAGMIDDAG.
UitgeversBERKHOUT Co., te Helder.
Bumux SPOORSTRAAT «1 ZUIDSTRAAT.
Advertentlén
van 1 tot 5 regels25 Cent.
Elke regel meer
Groote leiter» worden naar plaatsruimte berekend.
Advertentiën moeten uiterlijk des DINSDAGS- en VRIJDAGSMORGENS vóór 10 uur aan de Bureaux bezorgd zijn.
KALENDER DER WEEK.
JANUABI, (Louwmaand, 31 dagen).
Opkomst der Zon 7 n. 54 m.
Onderg. 4 u. 32 m.
Zondag 26
Maandag 27
Dinsdag 28
Woensdag 29
Donderdag 30 Volle Maan.
Vrydag 31
FEBRUARI, (Sprokkelmaand, 29 dagen).
Zaterdag 1
NIEUWSTIJDINGEN.
HELDER, 24 Jan. 1896.
Woensdagavond hield de vereeniging
aErnst en Scherts" een buitengewone ver
gadering in Tivoli.
De president, de hr. E. A. H. Heroma,
opende met een gelnkwensch in 't nienwe
jaar en betreurde de geringe opkomst der
leden.
't Was dan ook jammer dat de spelers,
bjj de opvoering van 't blgspel De gevol
gen van een leugen," naar 't Duitsch van
Kneisel en bewerkt door H. van Ophemert,
geen grooter aantal bezoekers hadden. We
hebben niet vaak een opvoering door di
lettanten bjjgewoond, die zooveel succes had
allen vervulden hnnne rollen uitstekend,
zoowel dames als heeren, zoo zelfs, dat na
't einde van 't derde bedrjjf 't scherm nog
eens moest worden opgehaald.
't Stuk boeide van 't begin tot 't einde
en hield de toeschouwers voortdurend in
gespannen verwachting.
Vooraf werd een komische voordracht op
muzikaal gebied gehouden.
Het Adresboek dezer gemeente, waarvan
sedert het jsar 1891 geene vernieuwing plaats
had en dat in onzen nitgebreiden kring
van inwoning eene niet te miskennen be
hoefte ia geworden, zal paar wjj vernemen,
vermoedelijk in dit jaar opnienw uitkomen.
De oorzaak, waarom dit niet vroeger plaats
vond, is gelegen in het zoo langen tjjd in
bewerking zijnde kiesrecht-ontwerp; zoodra
dit wet is geworden, zal het nieuwe AdreB-
boek, waarin ook do lijst der kiezers in deze
gemeente zal worden opgenomen, spoedig
verschijnen. Met de voorbereiding er toe, om
het ook in andere opzichten volledig te doen
zijn, is reeds begonnen.
Kerkbrand te Schagen.
De aan H. M. de Koningin-Regentes
gevraagde gratie, door den loodgieter Spie
ring te Schagen, die veroordeeld is wegens
■chuld en onvoorzichtigheid den brand der
Herv. Kerk te Schagen te hebben veroor
zaakt, is niet verleend.
Overreden.
Woensdagmiddag ongeveer 2 nor werd
te IJmuiden bjj het binnenkomen van trein
609 nabjj den uitersten wissel een nog on
bekend man overreden. Beide beenen wer
den den man afgesneden.
Nader meldt men, dato 22 Jannari uit
IJmuiden
De persoon, die heden door den trein
werd overreden, leefde hedenavond nog.
Men zal hem naar het Ziekenhuis te Haar
lem vervoeren. Een voorloopig verband is
hier gelegd. Het laat zich aanzien, dat de
ongelukkige het niet lang meer zal maken.
Ongeluk.
Op het zeilschip >Nereus," liggende in
de le Katendrechtsche haven te Rotterdam,
had Woensdagmiddag een treurig ongeluk
plaats. Tal van werklieden zjjn op genoemd
schip werkzaam, gedeeltelijk voor de lossing
der balet. alpeter, gedeeltelijk om het be
schadigde weder te herstellen. Woens-
dagmiddp-ult: el een stuk ra uit den beugel
en trof %cu 45-jarig werkman doodeljjk
aan het achterhoofd. Een geneesheer van
Charloia constateerde den dood.
Door de le Kamer is aangenomen
het wetsontwerp tot invoering der faillisse-
mentenwet met 1 September a.i.
Het vermiste dienstmeisje.
Het ljjk van het veelbesproken sedert
17 Nov. jl. te Yeendam verdwenen dienst
meisje, Sieka Flik, is Woensdag gevonden
in het Dwarsdiep aldaar, waar het was
komen bovendrijven.
De commissie voor gratis brood en
koffie te Amsterdam reikte in de vorige week
(van Donderdag tot Zondag) 4898 portiee
uit.
Recht voor Allen bevestigt thans
het gerucht, dat Van Emmenes in plaats
van de twee vonnissen te ondergaan, waar
toe hg veroordeeld was en die in hoogste
instantie zgn bevestigd, naar het buiten
land ia vertrokken met eene jonge dame.
Hg laat te Arnhem zgne vrouw met een
groot gezin broodelooe achter,
Ook een leuke!
Een pachter te Baarloo kwam zgn land
heer betalen. Hjj klaagde steen en been
over de slechte tjjden. Hjj had het geld
niet bjj elkaar kunnen krggen voor de
pacht en overhandigde den pachtheer een
zak gelu, waarin zich de gedeeltelijke
pachtsom bevond.
De landheer teldu het geld na en werd
werkelijk bewogen door de klachten van zgn
pachter. Doch tot zgn verbazing bemerkte
hg, dat nog meer geld dan de pachtsom
bedraagt zich in den zak bevond. Hg wjjst
er den pachter op en dezeantwoordt
doodleuk: o, dan heb ik den verkeerden
zak meegenomen.
Examineeriug van stuurlieden.
De Staatscourant" van 21 dezer bevat
een verslag, uitgebracht aan den minister
van w. h. en n. door de rgkscommissie,
in 1895 belast geweest met het examineeren
van stuurlieden ter koopvaardij.
In het geheel meldden zich aan501
candidaten, tegen 430 in 1894, 355 in
1893, 332 in 1892 en 294 in 1891.
Van de genoemde 501 kwamen niet op
of trokken zich terug vóór den aanvang
van het examen 28, werden 4 niet toege
laten wegens onvoldoende dienstbewijzen,
werden 2 afgekeurd voor de oogen en kon
den 52 niet toegelaten worden tot het af
leggen van een aanvullings-examen, omdat
zjj niet slaagden in bet examen voor het
hoofddiploma.
In het geheel werden du9 geëxamineerd
415 candidaten, van welke 288 slaagden
en 127 werden afgewezen70 pCt. van
het aantal geëxamineerden is dus geslaagd.
Dinsdagavond kregen aan de Oos-
teljjke viaduct te Amsterdam een man en
vrouw zulk een hevigen twist, dat de man
meende zich te moeten verdrinken. Aan
dit voornemen gevolg gevende, werd hg
spoedig in het water door zgne echtgenoote
gevolgd.
Beiden zouden zeker verdronken zgn, zoo
niet een schuitenvoerder hen op het droge
had gehaald.
Uit IJmuiden.
Uit IJmuiden wordt geschreven
Thans is voor IJmuiden weder de tjjd
aangebroken dat Scbeveningsche loggers
binnenkomen, diegrootendeels fjjnere visch-
soorten dan tong, tarbot, enz. aanvoeren.
Deze visch wordt op de publieke 8traat,
waar dagelgks honderden menschen, |hon-
den en paarden zich door elkaar bewegen,
uitgespreid en verkocht. Toch wordt er
van overheidswege niets gedaan om een
eind te maken aan deze onsmakelijke han
delwijze, welke tevens voor de gezondheid
schadelijk kan zgn.
Terspreiding van beleedlgende geschriften.
De zes personen, die vóór veertien dagen
voor de rechtbank te Amsterdam terecht
stonden wegens verspreiding van voor de
Koningin en de Regentes beleedigende ge
schriften, werden allen tot drie maanden
gevangenisstraf veroordeeld.
Het Hof te Amsterdam veroordeelde
Woensdag den jeugdigen Moeü, wegens het
gooien met steenen naar de politie bij ge
legenheid van de relletjes op den Dam,
tot 3 maanden gevangenisstraf.
Sedert eenigen tgd doen de schuiten
jagers te Delft aanvallen op de sleepbootjes,
die zjj vermeenen dat hen benadeelen in
hun dageljjksch brood. Maandagavond wa
ren de wanordelijkheden van dien aard,
dat de rjjksreldwacht gewapend moest op
treden en eenige schoten moest lossen uit
de karabjjn.
Het vergaan van de „Nansemond."
De correspondent van de »N. R. Ct." te
Cur&9ao schrijft dd. 28 Deo. aan dat blad het
volgende
Verleden Zaterdag verspreidde zich hier een
allerdroevigste tijding, een trearmare, die menig
een met schrik vervulde. Er werd nl. verteld,
dat het Amerikaansche stoomschip tNanse-
mood" van de Red D line," dat hier dien dag
moest aankomen, vergaan was. En dit bericht,
dat eerst niemand wilde gelooren, bleek helaas
maar al te waar te wezen.
Het Veneznelaansche oorloges toomechip
Aagusto" kwam in den namiddag voor onze
haven en ontscheepte 85 personen, behoorende
tot de equipage en passagiers van de .Nanse
mond," die gered waren. Zoodra die geredden
hier aan wal kwamen, begaven zjj zich naar
het kantoor van de «Red D line," waar ten
overstaan van den Noordamerikaanschen consul
eene verklaring omtrent hetgeen er met de
„Nansemonde" was voorgevallen, afgelegd werd.
Bedoelde stoomboot was den vorigen avond
met een lading van ongeveer 4600 zakken
koffie en een aantal huiden van Maracaibo
met bestemming naar Caragao vertrokken.
'8 Nachts omstreeks half drie had er eene aan
varing plaats met het Spaansche stoomschip
.Mejico," dat van La Gaayra naar Columbia
voer, dns juist in tegenovergestelde richting
van de .Nansemond". De collisie geschiedde
tusachen de Veneznelaansche kust ter hoogte
van kaap San Roman en het eiland Am ba.
De „Mejico" liep met znlk een kracht in
de zijde van de „Nansemond", dat daarin een
groot gat tot beneden do waterlijn ontstond,
het water oogenblikkelijk naar binnen
Hoewel er terstond pogingen werden
om het schip drijvende te honden, door
een gedeelte der lading over boord to worpen,
bleek dat weldra vergeefsche moeite te zijn.
Er was geene mogelijkheid, om hot gat te
stoppen, en de Nansemond" begon hoe langer
hoe meer te zinken, zoodat er voor de passagiers
en de equipage weinig tgd overschoot om zich
te redden.
Volgens hetgeen er wordt verteld, heerschte
er groote vorwarring aan boord, werd er niet
naar de bevelen van den kapitein geluisterd
en bestond er geen tncbt onder het scheeps
volk. Eenige matrozen maakten zich, naar men
zegt, meester van twoo sloepen, waarmede zjj
we groeiden, zonder zich c*i de passagiers en
do overige schepelingen {e bekommeren. Toen
schoot er nog één sloep over, die echter te
klein was om alle schipbreukelingen te bevatten.
Daar de zee org onstuimig was, sloeg die sloep
eenige keeron om, bij welke gelegenheid de
kok, een scheepsjongen en twee Kapucijner
monniken in de golven omkwamen. Hoogst
tragisch was het lot van een jog paar, dat
den vorigen dag getronwd was en de huwelijks
reis per „Nansemond" hierheen maakte. Bij
het in de sloep gaan viel de man in zee en
werd door een haai beetgepakt en verslonden.
De joDge vrouw was daarover zoo wanhopend,
dat zjj plotseling krankzinnig werd en in hare
verstandsverbijstering over boord sprong en in
de diepte verdween. Do le stuurman, de le
machinist en nog eenige personen, die geen
plaats in de laatste sloep hadden kannen vin
den, grepen planken, klemden zich daaraan
stevig vast en begaven zich daarmee to water.
Tot 's morgens omstreeks half 7 bleef men
zoo dryven, toen er redding kwam opdagen.
In die oren heeft men onbeschrijfelijk veel
angst uitgestaan, en menige schipbreukeling
was der wanhoop nabij. Hooge golven rolden
voortdurend over de planken, waarop men zich
bevond, en de grootste krachtsinspanning werd
voreischt, om er niet afgeslagen te worden.
Nn en dan slingerden de planken geheel om,
zoodal degene die er zich aan vasthield, er
onder was en veel moeite had om er weer
boven op te klauteren. Zoo bleef men worstelen
en strijden en hopen op hnlp, totdat de eerste
morgenschemering aanbrak.
Ongeveer 15 a 20 minuten na de aanvaring
zonk de ■Nansemond" met den kapitein LakBy
die zijn sehip niet scheen te willen vorlatenj
weg. De stoomfluit, die haar schril geluid van
het oogenblik der collisie af deed hooren, hield
eensklaps op, terwijl met een vreeseljjk ge-
druisch het zilte nat zich boven het schip met
z\jne kostbaro lading sloot. Toen dal gebeurd
was, trachtten de schipbreukelingen, die bjj
elkander dreven, elkaar zooveel mogelijk moed
in te spreken en tot flink vastbonden aan de
planken aan te sporen, want men hoopte, dat
het stoomschip, waardoor de >Nansemond°' was
aangevaren, hen niet in don steek zou laten,
maar zoodra do dnisternis verdwéen, pogingen
zon aanwenden hen te redden. In die hoop
werd men niet teleurgesteld.
Nauwelyka was de nacht voorbjj, of men
zag in de verte een stoomschip, dat later bleek
de iMejico" te zjjn. Men bemerkte, dat er
sloepen werden uitgezet en dat die in de rich-
kwamen aanroeien, waar men half uitgeput
in het water ronddreef. De schipbreukelingen
schreeuwden natuurlijk zoo hard als zjj maar
eenigszins konden om hnlp, ten einde do aan
dacht op zich te vestigen. En spoedig daarop
werden allen in de roeibooten van de «Mejico"
opgenomen en aan boord van het stoomschip
gebracht. Sommige geredden waren meer dood
dan levend en heel stijf van het krampachtig
vastbonden der planken in zee gedurende ruim
4 uur. Het bangst was men geweest voor de
haaien, die in menigte op de plaats van de
sohipbrenk zwommen en nu en dan trek hadden
zich op een der schepelingen te vorgasten.
Gelukkig wist men die zeemonsters bjj hunne
nadering telkonB te ontwjjken doch dat er ver
schrikkelijke oogenblikken doorleefd werden be
hoeft niet gezegd te worden.
Terstond bjj het aan boord komen op de
Mejico" ondervonden de schipbreukelin
gen de meest menschlievende behandeling.
Allen kregen droge kleeren, alsmede warm
eten en drinken. Met groeten lof gewagen zjj
zonder uitzondering van de voortreffelijke wjjze
waarop ieder zjjn beet doed om hun lot te
verzachten. Na eenigen tjjd aan boord van de
„Mejico" te zjjn geweest, gingen de 35 geredde
schipbreukelingen over op het Veneznelaansche
oorlogsschip •Angnsto," dat toevallig passeerde
en hen vervolgens des namiddags hier behouden
aanbracht.
Er wordt een onderzoek ingesteld aan wiens
schold of nalatigheid het vergaan van de
•Nansemond" te wijten is. Hot trenrig omko
men van don kapitein Laksy vooral, dio hier
reeds jaren lang bekend wa9 en vele vrienden
had, heeft aan menig oog een traan ontlokt,
terwijl ook de dood der andere verongelukten
veel deernis heeft verwekt.
De Londensche bladen .Standard" en
•Daily News" maken een telegrafisch antwoord
openbaar, op een vraag aan president Kruger
door den Transvaalnchen consul to Londen,
den heer Montagn White, naar Pretoria ge
zonden, waarin met name ophelderingen werden
gevraagd omtrent de verbazingwekkende snel
heid van optreden der Boeron tegen Jamoson's-
bende. Men heeft hier seinde de consul
geen denkbeeld van die BDelheid en heeft er
alleen de verklaring voor, dat men te Pretoria
reeds lang te voren van do plannen der be
lagers wist.
President Krnger antwoordt nn, dat hg
véér 30 December niets van den aanval heeft
geweteD. Toen seinde de commandant van
Marico aan generaal Joubort, dat een Engel-
soho legermacht bezig was do telegraafdraden
af te snjjden en dat ongeveer 800 man, van
kanonnen voorzien, oprukten in de richting
van Malmani's Oog.
Terstond werd nu tot mobilisatie overge
gaan. Het goechiedde zoo snel mogeljjk
en men woot dat het altjjd zeer snel ge
schiedt maar toch waren nog geen 400
Boeren aanwezig, toen hel gevecht bjj Krn-
gersdorp begon. Wel werd die macht allengs
versterkt, door kleine, van verschillende kanton
opdagende troepjes, maar Jameson's bewegin
gen noopten do Boeren hnn govechtsljjn aan
merkelijk uit te breiden, zoodat lang Diet
allen aan den eigenlijken strjjd konden deel
nemen. Feiteljjk dns luidt het in dit
ambtelijk bericht, feitelijk is Jameson's bende
van 800 man door vierhonderd Boeren tot de
overgave gedwongen. Eerst op het allerlaatst
waren er 800 Boeren en meer bjjeen.
De vjjf gesnenvelde Boeren heetten Jacobs
(de brave jonkman, die hot slachtoffer werd
van zgne edelmoedigheid, toon hjj een ge
wonden Brit, die om water riep, wt dronk
reikte Mtcdonald, Potgieter, Var. Tonder en
Venter. Twoe daarvan werden nog bjj ungelnk
I doodgeschoten door hunne eigene kameraden.
Bjj de nagenoeg gcijjso uitmonstering van
vriend en \jjaod (slappe viltboed on grjis
wolieu hemd met patrouen bandelier) schjjnen
Hetgeen do Engelsche berichtgevers
hebben geschreven aangaande eene ver
terende Boeren-overmacht, bljjkt ovenmin
waar, als de bewering, dat men lang te voren
te Pretoria van alles heeft geweten of zelfs
naar dozer dagen in „Le Figaro" beweerd
werd in zekeren zin Jameson's inval zon
bebben uitgelokt.
Wat Johannesburg betreft, verklaart de
Regeering, ook niets geweten te hebben van
een oproer, dat daar dreigde en van gevoelen
to zjjn, dat de meerderheid der bevolking
aldaar niets van het plan heeft geweten
Slechts tegen enkele leiders der uitlanders
heeft men vermoeden, dat zjj Jameson's ver
raderlijken aanval hebben willen onderstennen.
Zietdaar een telegram, dat de kosten nog
eens waard is geweest 1 In al «ijnen weispre
kenden eenvoud prjjkt bet in de Engolsche
bladen onder het gewone nieuws en zal ge
meen goeds des volks zjjn geworden tegen dat
Rhodes en JameBon komen.
Het feit is dns, dat nog geen 400 Boeren
800 man sterke bende van Jamoson's
indringerB tegenhielden en gevangen namen.
De Transvaal.
Aan een particuliere correspondentie, nit
Pretoria, van 29 December 1895, dus even
vóór het uitbreken van de troebelen, waar
van ons van bevriende zjjde inzage werd
gegeven, ontleenen we het volgende, waarbjj
moet opgemerkt worden, dat de schrjjver
vrijwel van den toestand in Transvaal op
de hoogte is.
Het is hier een drukte van belang. De
Engelschen zgn aan het roeren in Johan
nesburg. Dames en kinderen vluchten weg;
de Zuid-Afrik. Spoorw.-Mjj. heeft geen pas-
sagiersrgtuigen genoeg om allen te kunnen
opnemen. En dit alles door enkele hier rjjk
geworden, lui, met Rhodes (in 't geheim)
aan het hoofd. Ze zullen echter allen leeljjk
op den neus kjjken, Rhodes en de financiërs,
die van de troebelen denken te kunnen
profiteeren. Die heeren bebben allerlei ge
spuis rjjk io 'tgeld gezet, barricades zgn
aan de mjjnen opgeworpen maxinguns,
als machinerie gedeclareerd, ingevoerd en
langs de grenzen staan geheele troepen
Engelschen klaar om bg het minste teeken
te kunnen binnenrukken.
Iu den laatsten tgd hebben zich, langs
enkele hoofdwegen, als van Krugersdorp
naar Pretoria, verschillende Engelsche
boeren gevestigd naar het uiterljjk te oor-
deelen zgn ze vreedzame lieden, maar in
derdaad politieken agenten. Doch onze re
geering heeft niet stil gezeten. Het korps
artillerie is verbeterd en veel zware en
snelvurende stukken zgn ingevoerd. Boven
dien heeft zich te Johannesburg een comité
van Duitschers gevormd, om de regeering
bg te staan. Ook de Amerikanen zweren
bg Oom Paul. Dan blgven de Hollanders
over; alleen aan de werkplaatsen van de
Zd. Afr. Spw. Mg. zgn ongeveer 300 man,
wier handen jeuken om de Engelschen
eens flink op de kop te kunnen geven.
Enkele Engelschen zgn echter te zeer bg
een goeden gang van zaken alhier, betrok
ken, dan dat ze tot geweld zouden kunnen
overgaanterwjjl anderen oproepingen tot
orde doen en de lieden er toe aansporen het
gouvernement op loyale wjjze te steunen;
misschien loopt alles nog wel beter af,
dan het zich thans laat aanzien. Zeker is
het echter, dat de Eogelschman zich hier
meer en meer gehaat maakt, door zgn
groote zucht tot zich op den voorgrond
plaatsen een batting moge nog worden
uitgesteld en nog eens uitgesteld einde-
Ijjk moet echter de bom losbarsten, en dan
zal het er leeljjk voor hen uitzien.
Alle andere hier tegenwoordige natiën
zgn tegen de Engelschen, al was het alleen
maar uit walging tegen hunne intriges.
Zoo richten de Engelschen hier Kafferecho-
len op, met of zonder godsdienstig tintje,
leeren de Kaffers Engelsch, en zeggen hun
dat Engelsch de taal is, waarmee ze alleen
door de wereld kunnen.
De Kaffers hebben in Pretoria twee Hol-
landsche kerken, en een Engelsche, die
tevens voor school dienst doen.
In de Engelsche kerk leert men hun dat
alle menschen geljjk zgn want, prik
maar in je vinger, en je zult zien dat er,
evenals bg een blanke, rood bloed uitkomt.
Bovendien ben je hier namaals, in den hemel,
ook geljjk aan den blanke.
Dat zgn dingen waar een Kaffer niet
tegen kan daardoor wordt hg verwaand
en onuitstaanbaar.
Het is dan ook minder te doen om den
Kaffers ondericht te geven, dan wel hen
tegen de Boeren op te zetten.
Een Boer behandelt zgn Kaffers streng,
maar menscheljjk.
Ik geloof wel dat het, als het tot een
uitbarsting mocht komen, oom Kruger wel
zal gelukken het schip van Staat veilig de
haven binnen te brengen.
Jammer echter, dat Leyds, oom Pauls
rechterhand, voor zjjn gezondheid weg is.
Maar de Boeren, de echte, oude Boeren,
laten niet met zich Bpelen voor de
Engelschman hier baas is zal er heel wat
kruitdamp geroken zgn.
•Rott. Nbl."
stand kome
geljjksoortige o
'□stellingen. T<
Bank van leening". Dat in genoemde verga
dering is besloten dezelve niet op te heffen,
doch de toenmalige exploitant te verzoeken of
die andermaal bereid zou zjjn de Bank van
leening voor 8 jaren te aanvaarden. Dat die
exploitant in eene volgende vergadering schrif
telijk heeft kennis gegeven dat hjj van dat
aanbod geen gebruik wenBcht te maken.
Dezer dagon las ik dat de Gemeenteraad
van Loiden zich tot den Min. van Binnenl.
Zaken heeft gewond met verzoek, te willen
bevorderen dat eene wettelijke regeling tot
le bankon van leening en
anderen naam optredende
i richtte hjj tot de bestoren
gemeenteljjke banken van
leening bestaan, do nitnoodiging, om bjj de
regeering van instemming mot dat versoek
te doen bljjken.
De aanleiding tot het verzoek is gelegen in
et feit, dat na de invoering van het nationaal
V. v. Str. R., het honden eener bank van
leening of van een huis van koop met reeht
van wederinkoop nit een strafrechterlijk
pnnt geheel vrjj is. Vooral tegen deze laa
instellingen is hel adres gericht. Het spreekt
terecht van een bedrjjf, dat tot vele mis
bruiken aanleiding kan goven en werkeljjk
ook geeft.
Men kent in ODze groote steden vooral die
vermomde pandjeshuizen, geBtoken in het
nienwe en meer aantrekkelijke gewaad van
een huis van koop. Dat huis heet, tjjdeljjken
onder voorwaarden van terugneming te koopen
allerlei roerende zaken, maar feiteljjk leent
het daarop geld, natnorljjk onder een andoren
naam, een buitensporig hooge rente, die wel
licht zoo hoog moot zjjn mot het oog op de
risico en het groote bedrijfskapitaal van den
ondernemer. Dat huis is zorr gewild bjj do
arme pandjesmakorsdie ongelukkigen, moestal
de slachtoffers onzer groote maatschappelijke
zonden, zjj zoeken de particuliere instelling
liever dan do offlciëele. De moor eenvoudige
vorm, de meer stille gelegenheid, de meer ge
makkelijke toegang, dit zjjn sterke loksels.
En dat de ondernemer een gewoon bedrjjf
maakt van de speculatie op den benarden
toestand dier lieden, dit bedenken zjj niet
dit houdt hen niet terug.
Ook het Leidsche adres vestigt de aandacht
op deze feiten. Ook daar leert de ervaring,
dat al zjjn de voorwaarden bjj de gemeentelijke
instelling minder bezwarend, men toch aan de
particnliere de voorkenr geef', omdat zjj, aan
geene conti óle hoegenaamd onderworpen, in
menig opzicht faciliteiten kan aanbieden, die
eene instelling der overheid niet kan toestaan,
Zooals eertjjds de onde strafwet tegen de
pandjeshuizen waakte, moet thans de wet de
hnizen van koop onder verboden instellingen
rangschikken.
En dat de uitoefening van het bedrjjf van
houder van een koophuis met recht van we
derinkoop, behoort te worden verboden bjj
plaatselijke verordening, op grond van art.
135 der gemeentewet.
't Betreft hier een zedeljjkheidsbelang, hot
belang der talrijkste en armste klasse.
Zonden HH. Gemeenteraadsleden zich hier
mede niet kannen vereenigeo, en dat pnnt
wel willen overwegen, temeer daar het reeds
aanhangig was.
Hoogachtend,
Uw dw. dn.,
P. K.
Marine en Leger.
inaezonden.
dergelijke vergissingen niet onverklaarbaar.
Irie Boeron werden gewond.
Slechts drie 1
1 Mijnheer de Redacteur!
Beleefd verzoek ik U hei onderstaai.de oen
j plaatsje in uw veelgelezen bl.d te verlcenen,
waarvoor bjj voorb-u.1 mjjn dank.
j Eenigen tjjd goloden kwam in de Raads-
vergadering hot ondorwerp ter tafel „Opheffing
Bjj bet korps mariniers is aan de volgends
officieren, onderofficioren en minderen het Lom-
bok kruis toegekend kapitein L. H. J. L. Vo
gelvanger; de le lnits. J. W. Wjjnands en
G. K. baron van Asbeckdo sergeanten J.
C. Groenemejjer, J. Grootendorst en A. Kiel-
derde korporaals J. H. Groonewegsn en J.
de Jong de tamboers R. Krabben, A. Kort
leven, W. Roosde pijper W. Albertzde
mariniers W. F. v. d. Brand, J. H. A. Bas-
tiaans, P. J. v. Willigen, L. Geluk, J. Ouden
broek, P. Wcstorbois, Z, Smit, C. Blanken
steen, J. Paauw, M. v. d. Bighelaar, J. Diktos,
C. Muis hout, B. Leen inga, P. v. Occelen, L.
A. de Wit, J. Weel, C. Kuis, L. Vrieeema,
W. v. d. Horst, C. Koppers, W. J. v. Gent,
G. Drenth, W. A. v. Dilst, J. Lafeber. J.
Langendjjk, J. P. Kemper, J. Dubbelaar, J.
F. Blom, W. S. Ruckert, P. Lens, A. M. J,
Brandt Z/n Lntzon, P. Jaapbroor, F. Jong
bloed, J. C. Roosendaal, J. F. Prins*, A. Bos,
F. B. de Pree en C. Nederspel.
De onlangs benoemde off. van gez. 2e kL
bjj de zeemacht F. M. R. Scbmits is geplaatst
bjj het maritiem hospitaal te Willemsoord.
Ingovolge kon. besluit van 20 dezer wordt
Hr. Ms. logementschip „Neptnnns" met 25 Febr.
a. s. in dienst gosteld. Bjj gemeld besluit is
het bevel over dat schip opgodragen aan den
kapt.-luit. ter zee J. E. Sickens.
Voorts worden met gemclden datum aan
boord van genoemden bodem geplaatst de lnits.
te. zee le kl. G. Fabins, P. G. J. graaf van
Hogendorp en D. J. van den Honert, eerstge
noemde als le olficier; de lnits» ter zee 2e
kL L. Hamming, M. H. Halewjjn, K. v. Andel,
J. H. v. Hooff en J. R. v. Osselende off.
v. gez. 2e kl. L. J. Jansen, de off. van adm.
le kl. S. J. A. Deyll en die der 2e kl. J. H.
v. Troojjen; do kapt. der mariniers L. H. J.
L. Vogelvanger; de le lnits. der mariniers
L. A. C. Fornée, G. K. baron van Asbeck
en J. W. Wjjnands, en de 2e lnits. van dat
korps W. J. Bernelot Moens en J. G. Graschks.
(•St.-Ct.")
Het maohinekamerpersoneel van Hr. Ms.
„Everteen", die 1 Februari a.s. in dienst wordt
gesteld bestaat nit do machinisten 2e kl. M.
Haak, J. L. Werner, en C. J. L. Perti, de id.
3e kl. H. T. Jansen, J. D. Peters en P. West-
phal, en don maohinistlcorling le kl. A. J.
Mejjer. De offlcier-machintat 2e kl. S. Ver
schoor is chef van de machinekamer.
Bjj kon. besluit is, met ingang van 1 Febr.
a^.lo. op pe- sioen gewield d. off. adm.
2c kl. J. F. W. in de B>'tuntoQ h«-m toegekend
een pensiuen van f 9'K), en een verhooging
van dat pensioen, ten bedrage vai» f 225 's jaars
2e bevorderdtot off. van adm. 2e kL de
adj.-adm. G. J. Jatte.