't Vliegend Blaadje.
KLEINE COURANT
VOOR HELDER NIEUWEDIEP EN TEXEL.
toeede 0nrotr.
ao 2428.
Zaterdag 28 Mei 1886.
24»te Jaargang.
Bureau: Zuidstraat.
Telefoonn0. 68.
Bureau: Spoorstraat.
Telefoonn. 51
AWonnomont
p. 3 maanden binnen de gemeente 50 Ct., met Zondagsbl. 80 Ct.
id. franco per poBt 75 idem f 1.12
id. voor bet Buitenland f 1.25, idem f2.00.
VERSCHIJNT DINSDAG- EN VRIJDAGMIDDAG.
UitgevenBERKHOUT ft Co., te Helder.
Bumux SPOORSTRAAT «i ZUIDSTRAAT.
a rï vortontl6n
van 1 tot 5 regel*25 Cent.
Elke regei meer6
Groote lettere worden naar plaaternimte berekend.
Advertentiën moeten uiterlijk des DINSDAGS- en VRIJDAGSMORGENS vóór 10 uur aan de Bureauv bezorgd zijn.
KALENDER DER WEEK.
MEI, (Bloeimaand, 31 dagen).
Opkomst dor Zon 3 n. 53 m.
Onderg. u 8 o. 1 m.
Zondag 24 Pinkster.
Maandag 25 2e Pinksterdag.
Dinsdag" 26 Volle Maan.
Woensdag 27
Donderdag 28
Vrijdag 29
Zaterdag 80
De plaats o zer inwoning.
Ons Vaderland telt onderscheidene gemeen
ten, die gedurende deze eeuw eeue groote
verandering en eene aanmerkelijke uitbreiding
hebben ondergaan. Omstandigheden van ver
schillenden aard en niet het minst de ver
anderde toestanden in het verkeer hebben
daartoe van lieverlede aanleiding gegeven.
Ouder de gomcenten des lands, die Bcdert de
eerste jaren dezer eeuw in omvang en in
zielental, sterk zjjn toegenomen, bekleedt wel
de gemoente Helder eene voorname plaats.
Hot thans zoo dicht bevolkte oostelijk deel
der gemeente bestond in den aanvang dezer
eeuw behalve uit 't door omstreeks 300 per
sonen bevolkte Nieuwe werk, ter plaatse waar
men thans het fort „Oostoever" aantreft, uit
enkele hier en daar verspreide woningen.
Volgens een bevolkingsstaat dezer gemeente,
in den jare 1818 opgemaakt, bedroeg het
aantal inwoners toen niet meer dan 3022
zielenin 1846 telde zij 9532 inwoners, en
op 31 December 1895 was de bevolking uit
24209 personen samengesteld. Toen in de
jaren 1813 en 1814 deze gemeente in staat
van beleg verkeerde, was do wijde plek tus-
schen het Westplein en de haven .Het Nieuwe-
diep" geheel woest en onbebouwd. In den
jare 1826 is men begounon aan de noord-,
west- en zuidzijde van 's Rijks werf de hui
zenrijen aan te leggen, thans onder de namen
Hoofdgracht, Weststraat en Zuidstraat bekend
en eerst in 1837 werd de aansluiting tnsschen
het oude en hot nieuwere deel der gemeente
geheel voltooid.
Het wapen der gemeente, 't wolk van Huis
duinen herkomstig is, bestaat uit een veld
vau keel met drie kepers van goud, én is
gedekt met een kroon. Ter herinnering aan
een zwaren brand, is dit wapen door Radboud,
den laatsten koning der West-Friezen, aan
Huisduinen geschonken.
Omtrent den oorsprong van den naam dezer
gemeente, verliest men ?ich in gissingen. In
OU<to tijd moet dit deel des lands den naam
van Tusi of Thusenland gedragen hebben.
Later herft dezo plek een deel uitgemaakt
van de grafeljjke goederen van Egmond. En
1 toenmaals ook wel Hallen werd
n, dat van dit Hallen, de
Helder afkomstig is. Volgens anderen
zou de naam Helder afgeleid zyn van de
omstandigheid, dat de Huisduiuer viasehers
gewoon waren hier huDne netten te drogen.
En daar dit, door- 't beschynen der zod, op
dere plek met soccès geschiedde, bekwam de
plaats, waar wy wonen, den naam van Helder.
Reeds in ouden tyd was deze gemeente een
min of meer versterkte plaats, 't Meest werd
echter in den Franschen tyd gedaan, om de
sterkte van deze gewichtige plek des lands
te doen toenemen. De grond werd toen gelegd
en aanvankelyk word daaraan ook uitvoering
gegevep, om deze vesting, zoowel aan de land-
als aan de zeezyde, met voldoende verdedi
gingswerken te omringen. Aan het in dien
tyd ontworpen plan, om op de Laan eene
ondiepe plek in het Marsdiep een fort
aan te leggen, is echter geen verder gevolg
gegeven. De forten aan de zuiderlinie
Erfprins (La Salie), Dirks Admiraal (1' Ecluse),
Westoever en Oostoeverde knstbatterjjen
Kaaphoofd, Vischmarkt, OoBtbattery, Louise-
battory en Wierbattery aan de noordzyde;
het pantserfort „Harssens", dat don ingang
der haven en de reede van Texel met zyne
zware vuurmonden bestrijkt en het kustfort
Kijkduin (Morland). Al deze werken, het
een vroeger, het andere later opgebouwd en
sedert in vorm en inrichting naar de eiachen
des tjjds veranderd en gewyzigd, maken deze
gemeente tot een der sterkste plaatsen des
PBTTILIjBTOir.
Naar het Duitech.
10)
Bewogen drukte ik den ouden man de hand.
Hii begreep, wat er in mjj omging en Bprak
daarop van iets anders.
»Wil mevrouw hier een oogenblik wachten
Het rapport heb ik week na weck ingeschre
ven het ligt gereed. Ziet n voor mevrouw
Kaulfuss voegde hy er beschroomd by.
•Het is beter, dat de correspondentie niet
door hare handen gaat daarmee is de baron
het best gediend 1"
Ik begreep hem maar al te goed meer
malen had ik hetzelfde gedacht.
Geduldig wachtte ik op zyn terugkomst en
ging daarop weer naar mjjn kamer. Eindelijk
schreef ik don volgenden brie(, natuurlijk zon
der opschrift daarover was ik het niet eens
met meselven.
.de knnt met alle gerustheid genieten van
het natuurschoonhier is alles in orde. Li
zamerhand begin ik hier gewoon te wor
Ik doe myn. best om Armgard's hartje te win
nen. Mevrouw Kaulfuss werkt my wol tegen,
maar ik bond vol. Armgard laat haar pi
groetenik groet hem ook.
Maiue.'
Dus koel en afgemeten, zelfs niet geheel
natnorlyk. Ik was er echter mee tevreden,
vouwde hem eamen met het rapport van Habol
en sloot den omslag dicht. Als Baner morgon
komt, geef ik hem den brief mee naar het
postkantoor; dat is de voiligste manier.
lands. Zij vormen eene verdedigingsstelling,
die, geholpen door de zeemacht, ongetwijfeld
kan strekkon, om aan deze zijde de onafhan
kelijkheid des lands, des noods met uitzicht
op gunstig gevolg te verdedigen. Een der
voormalige sterkten, bestemd voor do kust
verdediging het op het duin ten zuiden
van Kykduin gelegen fort Falga werd,
tijdens de insluiting van den Helder, in den
avond van den 2 December 1813, op last van
den admiraal-bevelhebber Verhuell, vernietigd.
De zeedyk, die dit deel des lands tegen het
binnendringen van het water der Noordzee
beschermt, verdient in groote mate de aan
dacht van den beschouwer. De eerste aanleg
van dezen djjk had plaats in den jare 1666.
Blykens de kaarten, die den vroegeren toe
stand en den meer oitgebreiden omvang der
zeekusten vermelden, hooft de Noordzee in
den loop der eeuwen hier steeds groote ver
overingen op het land behaald. Ten einde
dezo ongewenschte veroveringen te stuiten,
richtte men den zeedyk op, die aanvankelijk
van een dubbele palenry voorzien was en door
een steenglooiing versterkt werd. Een zestal
laudhoofden werd tot versterking dezer water-
keering aangelegd. In 1749, en vooral nk den
watervloed van 1825 is de dijk nog aanmer
kelijk versterkt en verbeterd. En sedert wordt
door '8 Ryks Waterstaat voor een goed onder
bond er van met groote zorg gewaakt.
Het is ons doel, achtereenvolgens een viertal
schetsen te leveren van de verschillende deelen
dezer gemeente en daarin de
de opkomst en de ontwikkeling van
onzer inwoning te behandelen. We vleien
ons, al kunnen die schetsen ook geen aan-
,ak op volledigheid maken, dat wy daar
mede aan een groot aantal lezers van dit
nieuwsblad, met de geschiedenis van deze plek
lands minder vertrouwd, eeoig genoegen
verschaffen. Belangstellenden, die eene meer
uitvoerige behandeling wenschen, verwijzen
wy naar het werk van onzen vroegerén plaats
genoot, den heer D. Dekker, welk geschrift
'ndertyd door de boekhandelaren Berkhout Co.
alhier is in. 't licht gegeven.
De volgorde van onze Schetsen is deze
I. Huisduinen.
II. De oude Helder,
III. Het Koegras,
IV. Het Nienwediep en Willemsoord.
NIEUWSTIJDINGEN.
HELDER, 22 Mei 1896.
Naar men ons mededeelt werd Vrydag
15 Mei 11. in eene vergadering van de Afd.
Helder der Holl. My. van Landbouw, ge
houden in Tivoli, opgericht de Heldersche
Harddraverij Vereeniging met p. m. 150
leden en 13 donateurB.
- De Ryks-commissie voor de examens
ter verkryging van een diploma als stuur
man aan boord van koopvaardijschepen
zal, aanvangende 9 Juni, te 91/s uur, zit
ting houden te Amsterdam, in het Raad
huis aldaar.
De vereeniging van marine-machi
nisten »De Voorzorg,* welke in 1888 werd
opgericht en tot doel had by overlijden
van hare leden een zekere som uit te kee-
ren aan hunne weduwen of wettige kin
deren, heeft opgehouden te bestaan. Van
het door de leden gestorte bedrag zal 66.8
pCt. worden uitgekeerd.
Rijkspostspaarbank.
Met het oog op de omstandigheid, dat
den len Juni de wet van 20 Juli 1895
(Sbl. no. l'35_), strekkende tot wyziging
en aanvulling der wet van 25 Mei 1880
(Stbl. no. 88), zal in werking treden, zjj
hier de aandacht gevestigd op artikel 3
der eerstgemelde wet, bepalende dat ten
name van denzelfden inlegger, eene som
van f1200 by genoemde instelling rente-
gevend kan worden belegd, terwyl dat be
drag tot f 2400 kan stygen, indien het in
lagen geldt ten behoeve van vereenigingen,
stichtingen en fondsen van maatschappelijk
of godsdienstig belang, of tot onderling
hulpbetoon. (Geljjk men weet, bedraagt het
rentegevend maximum thans f800, en is
het dus met f 400, respectievelijk f 1600,
verhoogd.)
Verder wyzen wy nog op artikel 11 der
nieuwe wet, bepalende dat alle, daarbij
bedoelde, akten en stukken, noodig voor
den inleg van gelden in, en de terugbeta
ling daarvan door de Rijkspostspaarbank
(daaronder begrepen de, in enkele gevallen
vereischte, rechterlyke machtigingen,) kos
teloos uitgereikt worden, en vrij van zegel
en registratierechten zynmits in en op
die akten of stukken van hunne bestemming
worde melding gemaaktterwyl de overige
machtigingen, in de wet aangewezen, vry
van zegel en van de formaliteit van regis
tratie zyn.
Ook dit wetsvoorschrift is, zoowel voor
de bestaande, als voor de toekomstige in
leggers van niet geringe beteekenis, en
men mag met grond verwachten dat door
het in werking komen van de bovenver
melde gunstige bepalingen, nog meer dan
tot dusver, zal worden gebruik gemaakt
van de, zoo nuttige ryks-spaarinstelling,
wier totaal belegd kapitaal thans onge
veer f50,000,000 bedraagt.
Het is heden 20 jaar geleden, dat
mr. G. Groen van Prinsterer, de bekende
anti-revolutionairen staatsman, te 's Graven-
hage overleden is.
By testamentaire beschikking vermaakte
hij aan het Rijksarchief eene verzameling
brieven en stukken uit genummerde por
tefeuilles, inhoudende zyn eigen politieke
correspondentie, onder voorbehoud noch
tans, dat eerst 20 jaar na zyn overlyden
dus nu de verzameling algemeen
toegankelijk zou zyn en dat de inzage of
uitgave (die de testateur overigens, althans
gedeeltelijk, nuttig achtte) niet zonder goed
keuring der executeuren zullen geschieden.
Velen zullen ongetwijfeld met ongeduld
den dag verbeiden, waarin bedoelde zbrieven
en stukken" gedrukt, en algemeen ver
krijgbaar worden gesteld.
Sluitingsuur.
De Hooge Raad heeft, in zake den koffie
huishouder in de Warmoesstraat te Am
sterdam, besloten dat de burgemeester be
voegd is tijdelijk ontheffiug te verleenen
van het in eene gemeentelijke verordening
vastgesteld sluitingsuur voor de koffiehuizen.
Een arbeider te Nieuwe-Pekela, die
als schatter geen uniform en geen geweer
wilde aannemen, is door den schuttersraad
veroordeeld tot 6 dagen provoost.
Een heer, die gisteravond uit Am
sterdam naar Haarlem wilde vertrekken,
doch daarvoor een weinig te laat kwam,
was hierover zoo boos, dat hy den waar-
nemenden stationschef met een wandelstok
een slag op het hoofd toebracht, zoodat
pet over het perron rolde. Natuurlyk
werd mijnheer nu door de politie ingerekend.
Beslag op arbeidsloon.
De Haagsche rechtbank besliste Dinsdag
overeenkomstig het pleidooi van mr. Z. van
den Bergh, optredende voor de Delftsche
Gist- en Spiritusfabriek tegenover een op
een werkmansloon door de belastingadmi
nistratie gelegd beslag, dat de invorderings-
yet niet toepasselijk is op het arbeidsloon
van den werkman.
Een mooie bedrage!
Ten behoeve van het pensioenfonds der
beambten (en hun weduwen en weezen)
van de Deli Spoorwegmaatschappij" is
op de Maandag te Amsterdam gehouden
vergadering van aandeelhouders besloten
f 20 000 te schenken.
By de plechtige overbrenging van
het stoffelijk overschot van Willem George
Frederik Prins van Oranje-Nassau van
Hoek van Holland naar Delft is voor het
doen der minuut-schoten het personeel der
3e compagnie van het corps der vesting
artillerie aangewezen.
Van de 24 onderofficieren van de land
macht zullen er worden verstrekt4 door
de corpsen vesting-artillerie, 2 door de veld
artillerie, 2 door de rjjdende artillerie, 2
door de pantserfort-artillerie, 2 door de
pontonniers en 2 door de torpedistenverder
4 door de grenadiers en jagers, 2 door het
4e reg. infanterie, 2 door de cavalerie en
2 door de genietroepen.
De bespannen affuit der artillerie, met
het daarbij ingedeelde personeel, zal worden
verstrekt door het 2e reg. veld-artillerie
te 's-Gravenhage.
De twee escadrons van het 3e reg. hu
zaren, bestemd voor eerewacht, benevens
de 12 trompetters, zullen door den corps
commandant worden aangewezen de esca
drons rukken uit op een sterkte van 120
geval van dezen aard deed zich kort geleden
voor te BleBdyke, in 't zniden van Friesland.
Een jonge man van 26 jaren, onlangs gehuwd,
had een wondje aan den neus. Hy wischto
het bloed af met een zakdoek en bloedvergifti
ging was het gevolg. Onder de hevigste smar
ten bezweek de krachtige man kort daarne.
Dit geval wekte algemeene deelneming en
tevens ontstond de vraag: Zou nu werkelijk de
van 't ongeval in den zakdoek gezocht
De compagnieën van het 4e reg. inf.
te Delft, welke als «erewacht zullen op
treden, moeten op een sterkte van 100 man
schappen worden gebracht. Blykt de sterkte
van het garnizoen, na aftrek van die beide
eerewachten, niet voldoende, dan zal het
door personeel uit Leiden moeten worden
aangevuld.
De Rechtbank te Amsterdam veroor
deelde Dinsdag de jeugdige moeder, die zich
met haar kind in het water stortte, tot 8
dagen gevangenisstraf.
Naar de Koningin genoemd.
Het mag zeker als eene zeldzaamheid
worden beschouwd, dat nit één hrwelyk
achtereenvolgens zeven meisjes worden ge
boren. Dit geval heeft zich Maandag te
Goes voorgedaan door de vermeerdering
van het huisgezin eens werkmans met eene
zevende dochter. Ingevolge een bestaand
gebruik tijdens de regeering van Koning
Willem III om aan den zevenden zoon nit
een zelfde huwelyk 's Konings namen te
geven, zyn door de ouders aan de boven
bedoelde jonggeborene tbans de namen ge
geven van onze jeugdige Koningin: Wil-
helmina Helena Paulina Maria.
Het Gerechtshof te Amsterdam be
vestigde Dinsdag de uitspraak der Reoht-
bank, waarby Reens, wegens beleediging
van twee officieren, tot 14 dagen gevange
nisstraf werd veroordeeld.
Karei Anthonie Bos, colporteur, die
de vorige week voor de Amsterdamsche
Rechtbank terechtstond, wegens de versprei
ding van een redevoering,*door Hermans
als beklaagde te zyner verdediging op 10
Dec. 1895 ter openbare zitting van de
Rechtbank gehouden, is Dinsdag deswege
tot 3 maanden gevangenisstraf veroordeeld.
Een achttal schepelingen van Hr. Ms.
fregat Johan Willem Friso,* zyn te Kaap
stad van passagieren achtergebleven en als
deserteurs gesignaleerd.
Bloedvergiftiging.
Gevallen van bloedvergiftiging komen in
den laatsten tyd herhaaldelijk voor, en in de
meeste gevallen worden ze gevolgd door hevige
pijnen en smarton, ja door doodelyken afloop.
Men schryft de oorzaak van bloedvergiftiging
toe voornamelijk aan de samengestelde verf
stoffen, waarmede de door ons gebrnikt wor
dende manufacturen worden gekleurd. Die
kleuren zyn fraai en boeien het oog, doch zyn
dikwijls niet vry van gevaar, wanneer de stof
in aanraking wordt gebracht met ons blood.
De nieuwsbladen deelen ons herhaaldelijk zulke
gevallen meJe en we huiveren vaak by 't
lezen van dia verschrikkelijke rampen. Een
wordfn. 't Bleek, dat die doek een
gekleurde was, die nog in 't geheel niet was
gebruikt, en men knoopt nu daaraan vast de
opmerking, dat zulke doekeD, vóór ze gebruikt
worden, moeten worden gawasschen. Men
meent daardoor het gevaar te voorkomen.
Okernieten zonden ons op de hoogte kannen
brengen, of door 't wasschen in het water 't
gevaar voor bloedvergiftiging werkelijk wordt
weggenomen, doch in ieder geval verdient het
aangevoerde onder de aandacht te komen van
allen, die gewoon zijn zich van gekleurde zak
doeken en andere gekleurde stoffen, b.v. kousen,
te bedienen De moeite is Diet zoo groot, om,
als 't aangewezen middel kan helpen, zich op die
wyzo voor eene vreeslijke ramp te behoeden.
Huismoeders zullen, naar we vertrouwen,
van het bovenstaande wel nota willen nemen.
De werkstaking te Rotterdam
is Woensdagmiddag geëindigd en de werk
lieden zyn grootendeela direct weder aan
den arbeid gegaan.
De >N. R. Courant" zegt hiervan het
volgende
Heel Rotterdam zuchtte onder den trea-
rigen toestand der laatste dagen. Waar
aan onze kaden niet gewerkt wordt, waar
de booten stil liggen of onze haven mijden,
daar voelen niet alleen de direct belang
hebbenden, daar voelt de geheel, burg«rjj
den terugslag. En richt men den blik
verder dan op den toestand van heden,
dan kan de vrees niet onderdrukt worden,
dat door deze werkstakingen de toekomst
der haven met een groot gevaar bedreigd
wordt.
Onze haven is uitnemend, zy behoeft
voor geene andere de vlag te strijken de
schepen komen er veilig binnen en vinden
er alle faciliteiten, die een verlicht en
voortvarend gemeentebestuur met vooruit-
zienden blik in het leven riep. Maa
moet niet den naam krygen, dat zy
handel en scheepvaart geen geregelde be
diening kan waarborgenwerd dat het
geval, dan zonden hare concurrenten boven
haar kunnen verkozen worden.
En daarom, moge Rotterdam in langen
tyd niet weder een werkstaking beleven
Thans, nu het werk hervat wordt, nu wy
weldra weder de oude levendigheid van het
drukke handelsverkeer zullen zien plaats
maken voor de militaire beweging, die
voor onze handelsstad altijd een abnormaal
en ongewensebt verschijnsel is, willen wy
niet vragen wie de overwinnaars, wie de
overwonnenen zyn. Rotterdam heeft ge
wonnen laat dit liever de conclusie zyn.
Gelukkig, dat deze werkstaking zonder
ernstige botsingen is atgeloopen. Zy ie wel
niet voorbijgegaan zonder gevallen van
dwang, uitgeoefend door stakers op hen,
die aan het werk wilden blijven, en zulke
feiten verdienen onvoorwaardelijk afkeuring.
Maar met waardeering mag geconstateerd
worden, dat over het geheel de honding
der werklieden rustig is gebleven en dat
de handhaving der orde in het algemeen
niet in gevaar is gebracht. Niettemin
hebben zy, die daarmede belast waren,
zware dagen achter den rug en mag hun
een woord van lof niet onthouden worden
voor den tact en de bezadigdheid, by hun
optreden betoond.
Na deze werkstaking achter den rug
is, met moed en energie de toekomst weer
ingegaan. Moge in het vervolg, ajs er
grieven zich voordoen, de weg van minne
lijk overleg verkozen worden boven eene
algemeene staking, die zooveel gevaar in
zich bergt. Het gemeenschappelijk belang
van werkgever en werkman leide by den
laatste tot het besef, dat eene algemeene
staking slechts als uiterst middel by groote
grieven mag gebruikt wordenby den
eerste tot de geneigdheid om voor billijke
grieven steeds een geopend oor te hebben
deze door minnelijk overleg uit den
weg te ruimen.
Een moord te Batavia.
Het trok do aandacht van den hoer S. in
Gang Zecha, d. t het huis van de naast hem
wonende mevrouw Wagen tot oDgewoon laat
gesloten bleefby begaf zich daarheen om de
oorzaak hiervan op te sporen. De pagger was
gehavend en daarover heen ziende, bemerkte
hij dat ondergraviog had plaats gehad, waarop
hy aanklopte en geen antwoord bekomende,
do politie waarschnwde. Spoedig waren de
resident, de controleur, de schout van Pasar
en de officier van justitie ter plaatse
het huis word opongomaakt oo op het met
doorweekte bed lag het ljjk van mevr.
Wagen met gestoken wondon overdekt cn oen
diepe halssnede, die alleen reeds doodelyk was;
ook de armen, waarmede zy zich verweerd
sohynt te hebben, waren op vela plaatsen door
stoken. Het lyk is naar het hospitaal gebracht
en geneeskundig onderzocht en toen is geble
ken, dat er goen schotwonden aan waren zoo
als vermoed werd, daar een zakrevolvor met
nog vier patronen er op aan het hoofdeinde
van het bod was gevonden. De vermoedeljjko
daders, Inlanders, werden dadelyk opgespoord
een is dadelyk opgevat en de andere, Moedahan,
's namiddags om half twee. Aan dezeo laatste
had mevrouw W. kort geleden honderd gulden
ter ken geweigerd. Dc andere is goudsmid en
heeft onlangs gouden ringen en een speld ter
waarde van honderdtachtig galden aan mevr.
W. verkocht, dit wist een buurdame to ver
tellen en de man bekende dien prys te hebben
ontvangen.
Het werktuig, waarmede de wonden zyn
toegebracht is niet gevonden, de politie zoekt
er naareon piek, afkomstig van Makasar,
die de overledene in buis had, is by den in-
landsohen wijkmeester teruggevonden. Des
nachts te twee uren is by den heer S. gerucht
en onderdrukt gekerm gehoofd de persoon die
eea oogenblik in den siaap gestoord was, gaf
er echter geen acht op en sliep weer in. Eon
op één meter afstand van de omwanding wo-
DeDde waschman is gevangen genomen, omdat
bi] het ondervragen of by niets gehoord had,
de man zeer verwarde antwoorden gaf en hot
een onmogelijkheid wordt geacht dat hy Diets
gehoord zou hebben ook heeft men by hem
eon gescheurd en bebloed blaadje gevonden.
Gestolen is er niets; zelfs het geld in do beurs
is nog aanwezig en ook al de kostbaro sieraden,
die de vermoorde bezatwel zyn de kast en eon
kist opengebroken. Hot vermoeden is dat de
daders, die wisten dat mevronw W. geld had
en dit in coDtanteo aanwezig dachten (or waren
echter alleen dopositobewyzen van), op diefstal
uitwaren en den moord eerst hebben gepleegd,
toen mevronw W. wakker word en schreeuwde,
doch daarna gestoord zyn. Bohalve de revolver
heeft men op hot bed ook een klein hoofddek
sel gevonden (do tweede verdachte hooft een
klein hoofd) en in huis een ijzeren krabber,
waarmee do ondergraviog heeft plaats gehad.
Het is opmerkelijk dat de beide verdachten
in eon paar vroegere gevallen, waarin ver
denking op hen viel, zyn vrijgekomen, omdat
de thans gevangen wijkmeester hou alibi be
wees door te zeggen dut zy met hem op
rondo waren geweest.
Mevrouw Wagen was do vrouw van oen
gepensionncerden officier, die in Nederland is
en heette van zich zelf Trauerbach. Zy was
een zeer goedhartige vrouw van middeibaron
leeftyd, zoodat aan wraak of vijandschap niet
kan gedacht worden. („J.-B.")
Marine en Leger.
Blykens bij het departement van marine
ontvangen bericht is H. M.schoener .Suriname,"
onder bevel van den kapt.-luit. t. t. A. C. v.
d. Sande Lacoste, 19 dezer te Paramaribo
aangekomen. („St,-Ct.")
De minister van marine heeft bepaald, dat
aan het dil jaar te houden examen voor leor-
„Nu, vele groeten 1 Sehryf my spoedig terug
en meld dan iets van je lotgevallenof heb
je heolemaal niets meer te vertellen aan
je vriendin Marie
VI.
Corswald, 20 September.
„Beste Therese!
Heb je myn langdurig zwygen begrepen?
Je brief liet laDg op zich wachten en was
vroeselijk kort. Hoe zal ik nn moed Bcheppen
om je ellenlange berichten te zenden, nu je
zelf zoo dicht wordt?
Nu, dat is wel wat bitter maar in het
leven rust alles op wedorkeerigheid en het
vertrouwen allermeestimmers is dat de edelste
bloom der vriendschap
Ik heb in dien tijd een groote vreugde be
leefd. Den eersten September schreef ik aan
de lieve mevrouw Ruscheweyb kort, leven
dig, juist zooals zy het 't liefst heeft. Wel eerder
had ik geschreven, maar by ons scheiden zei
zo.Sehryf my eerst over twee maanden,
kind, dan zal jo op Corswald gewoon zyn en
ik in Lotharingen."
Gisteren ontving ik van haar een lieven,
langen brief, met eenige regels van haar doch
ter Francisca er by.
Mevrouw Roschewcyh wensebt mij in ieder
opzicht genoegen en gelak. Het schrijven van
Francisca is kalmer van toon. Maar wat zyn
beiden toch goedhartig en beminnenswaardig,
Het verheft my in myn eigen oogen, dat ik
op haar voortdurende, vriendelijke belangstel
ling mag rekenen.
Om mij te wreken op je korten brief, moest
ik hier den mjjno maar eindigen, doch ik kan
het niet.
In je laatsten brief vra»g je naar dokter
Bauor. Je bent nieuwsgierig om te weten,
hoe hy zich later gehouden heeft en ge schyot
te twijfelen aan de goede uitwerking van myn
openhartig gesprek. Je kunt gerust zyn, hy
houdt zich voorbeeldig.
Twee avonden komt by elke week by ons
doorbrengen. Hy leest mevrouw Kaulfuss en
my voor uit boeken, die zy daartoe uitkiest.
„Wat z\jn dat voor boeken zal je vragen
en je verwacht, dat ik de verslagen van En-
gelsche en Duitscho zendelingen zal noemen
of andere werken van godsdienstigen inhoud.
Maar dan vergis je je erg. Het zijn werken
van Damas-fils enz., tot Zola incluis, met de
meest gewaagde uitdrukkingen. „En leest by
dat voor?" vraagt ge zeker. „Hoort ge dat
aan Ach hemelde goede man leest de ge
vaarlijke passages met zoo'n volmaakt onschul
dig gezicht, dat het zelfs mevrouw Kaulfuss
niet hinderde. Bljjkbaar denkt zy nn ook min
der kwaad van de verhouding tusschen mjj en
Bauer.
■En geeft hjj daarbij soms uitleggingen
zult ge vragen. Natuurlyk, maar zoo beschroomd,
als een man als Bauer alleen kan doen. In-
tusscben heeft hjj als dokter meer beteekenis.
Zyn methode om Armgard van de bleekzucht
te genezen, blykt voortreffelijk te zyn. Dat
bemerkt zij zelf en stelt nu groot vertrouwen
ia haar nieuwe mama. Ik heb het reeds zoo
ver gebracht, dat zy Aan mjj alle snoeperyen
uitlevert, die zjj van hare grootmama krijgt,
niettegenstaande de dokter herhaaldelijk
heelt aangetoond, hoo schadelijk die zoetig
heden op do zwakke maag van de kleine
werken.
Gisteren kwam mevronw Kaulfuss onver
wacht bjj ons, juist toeu ik van Armgard
weer een doosje snoeperij in bewaring had
gekregen. Zij zag hot wol, maar zjj hield
zich, alsof zjj daarvan niets had bemerkt. Een
paar uur later kwam Armgard echter snikkend
ijj me en stamelde bewogen „Grootmama
schreit, grootmama schreit al door, omdat ik
aan u overgeef, wat zy mjj heeft geschonken
en omdat ik aan n meer gehoorzaam ben, dan
aan haar."
Ik stelde het bedroefde kind gerost, zoo
goed ik kon. Mjja toon van spreken moest
hier alles doen, want met redeneeringen kon
ik niet beginnen, ik kon den tempel der kin
derlijke liefde niet afbreken, dien zjj in haar
hartje heeft opgericht voor haar grootmama.
Zoover had ik geschreven, toen ik wegens
de komst van den postbode naar beneden ging.
Wat doet de gewoonte niet ik kan het ge
luid van zjjn voetstappen dadelyk herkennen.
Hjj bracht mjj een brief van Tiefort, dien
ik hier voor je overschrijf, omdat je deelaeemt
in mjjn lief en leed. De brief is alweder een
blaadje nit een notitieboekje gescheurd. Hjj
luidt
„Wij bereikten vóór zonsopgang do met am
bedekte Lofodden. Gedurende de vaart
Troudhjem naar hier hadden wjj niets
een voohtigen zwaren nevel en donkeren m
terwyl de zoe dreigend om ons schip bruiste.
Maar nu die zonsopgang op de Lofodden,
Marie! Welke pen kan dat beschrijven Voor
ons ligt Oost-Vagöe. Hier stygen de spitsen
van Hindoe omhoog, daar glinsteren de giet-
schers van Tjellöe ons tegen. Met vlammende
stralen boort de zon door den wolkenslnier
been. Als door een tooverwoord stort zjj haren
goudgloed over de onmetelijke rotsen, de boch
ten en eilanden zonder tal.
Het is dag geworden. Uw blik reikt twintig
mjj len ver over land en zee. Aan alle kanten
ziet go donkere rotsen van verschillende kleur
en gedaante, zoo hoog en scherpgekant, dat
geen menschenvoet ze ooit betreden heefr. De
en eenige valken en meeuwen flad-
er om heen»
De golven bruisen tusschen de klippen, alsof
zjj zich van allen dwang willen bevryden en
huilend slingeren zjj hun schuim tegen de
rotsen. Moeuwen, zeeganzen en gieren ver
levendigen het tooneelik sta er bjj en gevoel
mjj nietig en klein, terwyl ik naar den blauwen
hemel het oog opsla.
De lucht is frisch en scherp, dat maakt ons
wakker. Zich wjjdende aan den dienst der
wetenschap, zwerven myne vrienden vroolijk
rond, terwyl ik dwoep on verbaasd sta. Bjj de
blanwe meertjes der Jókuln denk ik aan u,
Marie
Uit de verte zendt papa zyn hartclyken
groet aan Armgard en duizend groeten aan n,
Marie, die ons aller zonden draagt. Als ik in
Tromsöe bericht van je ontvang, zal ik waar
schijnlijk een paar vel dicht in elkander ge
schreven reisbeschrijvingen zonden.. Wil myne
vriendin die aanemen
Uw man,
Korrt Tirfort."
Niet waar, je wenscht me voel geluk met
de betrekking van zondenbok? Die uitdruk
king, »die ons aller zonden draagt," heeft me
is grillig van stjjl.
getroffen. De geheele brief is
Herhaalde malen beb ik
Herhaalde malen beb ik die paar regels over
gelezen om ze g>ed te begrijpen er spreekt
öf berouw öf nieuwe hoop uit die woorden.
Ik ben verlegen om een gepast antwoord te
vinden, maar dralen helpt niet. Dus mot
flinken moed de pen opgevat en geschreven,
al is het voorloopig een kladproef. Geen Koert
of zoo iets aan het begin, dat zyn wjj nu een
maal niet gewooD. Vooruit dns
rOf wjj uwe reisbeschrijvingen willen lezen
Heel gaarne. Wjj zullen de dagen tellen, tot
wjj ze ODtvangen.
Ik sehryf .wy," want Armgard en ik zjjn
nn één in onzen jjver om dat schoone land te
leeren kennen. Je moet je dochter eens zien,
ijj vol jjver de kaart van Noorwegeu be-
studeort, gedurende dc aardrijkskundige les.
Zjj weet zeer goed, dat de Noord poolcirkel
Wor Kaap Kunnen gaat en alle belangrijke
plaatsen kan zjj mjj aanwjjzen, ja, over den
handel enz. weet zjj ook reeds iets te zeggen.
Ik overlaad haar hoofdjo niet, dooh zoo on-
kt komt het een na het ander aan de
en zjj onthoudt alles flink. Dat doet mo
juist veel genoegen, omdat zjj in don beginne
o weinig lust toonde.
Armgard neemt ...1 beweging in do boiten-
cht. Wjj spelen met elkaar als goede kame
raden in hot park, doch de gohoorxaamheid
wordt daarbjj geheel nit het oog ver
loren. Hare wangen kleuren zich daarbjj frisch
rood on hare oogen stralea van levenslust.
Ik kan echter niet verzwijgen, dat zjj hoo
langer hoe meer Ijjdt onder de verdeeling van
haar liefde tusschon mjj on hare grootmama
cn dit wordt erger, boe meer zy zich by my
aansluit.
Ik doe myn best om te effonen, waar het
slechte mogelyk is, doch haar hartje alle smart
te sparen, is mjj ondoonljjk. Met bare groot
mama kan ik daar niet over sproken, dat zon
totaal nutteloos zyn.
Armgard laat haar papa hartelyk j.
zy vraagt hem, of hy geon gevaariyke t
zal beklimmen en aan geen moeilyke jachten
zal deelnemen. Myn vriend ontvangt hiorbjj
een groet van Marie."
Zoo, dat is klaar. Wat heeft me dat weinig
moeite gekost en wat zag ik er tegen opNu
moet ik naar H&bel om zyn rapport in ontvangst
te nemen. Vaarwel, Therese en denkdikwjjls
aan
Uw vriendin
Marie.
(Wordt vervolgd.)
