't Vliegend Blaadje.
KLEINE COURANT
3K
VOOR HELDER OTEÜWEDIEP EN TEXEL.
M 30 Januari. 1808.
ge gutcflijbjgift.
8>
Fo. 2604
Zaterdag 20 Jannari 1898
26fte Jaargang.
Bureau: Zuidstraat.
Telefoonn". 32.
Bureau: Spoorstraat.
Telefoons. 81.
ADoiinement
p 3 maanden binnen de gemeente 50 Ct., met Zondagsbl. 80 Ct.
id. tranoo per poet 75
idem
id.
id.
franco per post 75
voor het Baitenland f 1.25,
f 1.12'/,.
12.00.
VERSCHIJNT DINSDAG- EN VRIJDAGMIDDAG.
Uitgeven: BERKHOUT 4 Co., te Helder.
Bureau, SPOORSTRAAT en ZUIOSTRAAT.
AdTrerten tien
van 1 tot 5 regels25 Cent.
Elke regel 5
Groote letters worden naar plaatsruimte berekend
Advertentiën moeten uiterlijk des DINSDAGS- en VRIJDAGSMQRGBNS vóór 10 uur aan de Bureaux bezorgd^jn^
KALENDER DER WEEK.
JANUARI, (Louwmaand, 31 dageD).
Opkomat der Zon 7 u. 47 m.
Onderg. 4 u. 41 m.
Zondag 30
Maandag 31
Dinsdag 1
Woensdag 2 Mark-Lichtmis.
Donderdag 3
Vrydag 4
Zaterdag 5
Op aanstaanden Zondag de jaartallen en
de datum, hierboven geplaatst, herinneren er
aan zal het 250 jaren geloden zjjn, dat de
Republiek dor Vereanigde Nederlanden, na
oen krjjg, die'niet minder dan 80 jaren had
geduurd, met Spanja vrede sloot, op voor ons
vereerende en voordeolige voorwaarden.
De wyze, waarop door KonÏDg Philips II
als Hoer der Nederlandsche gewesten de vrij
heid en do rechten des volks werden geschon
den, gaf aanleiding, dat er een algemeen ver
zet tegen dwingelandij en overheersching ent-
stond. Deze opstand leidde tot dea langen,
bloedigen oorlog, vooral aan do zjjde der Span
jaarden gekenmerkt door tal van gruweldaden.
De man, die do ziel van don opstand was, ea
wiens naam voor altoos vereesigd blijft met de
geschiedenis van den grooton vrijheidskrijg,
is Willem van Oranjeuitblinkende zoowel door
groote dengden, als door zeldzame, ééaige be
kwaamheden als veldheer en als StaatsmaD.
Hy was in de bange jsron, waarin «enige
haast machtelooze en niet altoos eensgezinde
gewesten den ongeljjken kamp togen het toen
maals machtige Spanje a«nvingon, de ziel van
den worstelstrijd en de naam //Vader dra
Vaderlands", die bij in de gcsehiedesis draagt,
is ten volle verdiend. Door zjjee bemosiiagea
ving do strijd, die door jarenlange troebelen
was voorafgegaan, in Mei 1568, aan, toen
's Prinson brooder, graaf Lodewjjk vaa Nassau,
in Greningerland viel en de onzen v.ur 't eerst
de Spanjaarden in een geregeld** veldslag te
keer gingen.
Da wreedheden, door de Spanjaarden be
dreven, vooral tijdens de bloeddorstige Alva
als landvoogd des Keainga pogingee ea
welke pogingen 1 aanwendde, em dea ep-
stand te onderdrukken, z$a afgrijselijk. De
onthoofding der graven Egmond en Hoorne
op hot marktplein te Braesol getuigde er van,
dat hg 't leven oek van de «delen des lands
niet spaarde. Zjjne gruweldaden te Zutphen,
te Naarden vu te Haarlem gepleegd, gavon
blijk, dat hij ia trouweloosheid en eedbreuk
zijns gelijken niet had, en dat hij den opitand
in bloed meende te kunnen stnoren. Gedurende
zijn zesjarig verbljjf in de Nederlanden heeft
hy, naar de geschiedschrijvers vermelden, niet
minder dan 18600 menscheD alleen door benls-
handen doen ombrengen. De inneming van
den Briel door de Watergouzen op 1 April
1572 baande den weg tot bevrijding. Doze
heugelijke gebeurtenis werd gevolgd door het
ontzet van Leiden en van Alkmaar, iu welke
laatste stad de burgers, mannen en vrouwen,
den Spanjaarden door hun heldhaftig gedrag
den grootsten schrik wisten inteboezemen. Wèl
viel in 1584 de «Vader des Vaderlands" ge
troffen door het moordend staal van een om-
gekochten sluipmoordenaar, doch de strijd der
Noord-Nederlandsche gewesten werd op ego
voetspoor volgehouden en ajjne beide zonen
Maurits, de grootste veldheer van zijn tijd,
en FrederiJc Hendrikde beroemde steden-
verwinnaar kampten met moed en volharding
en wonnen steeds meer veld. En inmiddels
steeg Neórlande grootheid ter zee. Had Phi
lip». toen ook behoerscher van Portugal, om
den Nederlanders des te meer afbreuk te doen,
de haven van Lissabon, de groote stapelplaats
der Indische producten, voor de opstandelingen
gesloten, die opstandelingen zochten en vonden
tengevolge daarvan den weg ter zee naar Indië,
behaalden daar de grootste voordooien en
stichtten, te midden vaD den krijg, Oost-
Indische-Compagnie. Mannen als Piet Heia
en Maarten Harpertszoon Tromp werden
weldra de sohrik der Spaaneche admiralen en
behaalden herhaaldelijk glansrijke zegepralen.
Het is ons niet mogelijk in de beperkte
ruimte, waarever wij to beschikken hebben,
het verloop van den zoo gedenkwaardigeD,
langdurigen krjjg te schetsen. We moeten one
dus tot algemeene opmerkimgen bepalen. En
dan wjjzen we onze lezers op do twee tijd
punten 't begin en 't einde van den oorlog
op het groote verschil, dat zich dan aan ons
voordoet, op de verbazingwekkende uitkomst,
die verkregen werd.
Iu 1568 zien wjj geheel het land onder deB
ijzeren staf van den Spaanschen dwingeland
gekromdallen, die eenigen invloed door rang
of vermogen bezaten, óf in den kerker gewor
pen, 6f ten lande ni:geweken, óf in oodorwer-
pio/ gekomen; door enkele slechts eenige wan
hopige en terstond gefnuikte pogingen tegen
hot ruwe geweld van den machtigen Alva be
proefd. In 1648 zien wjj dat de Neder
landers het dwangjuk afgeschud ea de vreemde
benden van hun grond verdreven hebben. Het
is hun bovendien gelakt, dea eens zoo machti
gen vijand in zgn eigen zeeën, in zgn eigen
Volkplantingen, aantetasten, hem zjjno hulp- en
wolvaartbrounen aftosnjjden, ja, hem t« dwin
gen, zelf om vrede te vragen. Niet alleen is
bjj den vrede, die te Munster tot stand kwam,
ons Gemeenebest als een onufhankelgke
Staat erkend, maar, terwjjl die eens zoo mach
tige Koning vau Spanje, wiens Rjjk zoo uit
gestrekt was, dat de zon er nimmer onderging,
zich vergenoegen moest, een ondergeschikte
rol in de zaken van Europa te speloo, waren
de Vereenigde Nederlanden moester geworden
van den wereldhandel, en hadden zich daar
door een raag onder de Mogendheden ver
worven, die het voor alle Scaten van belaug
maakte, hun vriendschap, soms hun bescbe*-
ming te zoeken. De oorlog, dien men genood
zaakt geweest was te voeren, had overal
bron een van welvaart geopead, die anders ge
sloten waren gebleven scheepvaart, koophan
del en visscherjj hadden van alle kanten nieuwe
bewoners herwaarts getrokken, zoodat de ste
den en dorpea a'om vergroot moesten worden
en terwgl het getal der ingezetenen aanwies,
nam met hoi de welvaart toe en maakte hot
mogelijk, de zware belastingen te dragen, die
de krgg v*n óon vorderde.
De vorgeljjkiDg tussohen dan toestand b^ 't
begin en bjj 't einde van den oorlog levert
dus een aanblik op, even verraseend als ver
heffend. Het wapen, dat de provincie Zeeland
zieh kooseen leeuw, die «ich ia 'l water op
heft, om zieh voor verdrinken te bohoedea, en
't raadeohriftLuctor et emerge" (ik worstel
en ontkom) is ten volle toepnsaelgk op den
vreeseljjken, langdurigen strijd, die onze Va
deren tegen een overmoedigen vjjaad onder
namen, volhielden en met hot schoonste ge
volg bekroond zagen. Hun zinspreuk //Een
dracht maakt macht" bracht dien allerguastig-
sten uitslag teweeg en voerde hen tot 't eervolle
en voordeelige resultaat, dat door den Mun-
sterschen vrede werd verkregen.
Wg, Nederlanders der XIXde eeuw, slaan
nu het tweo en een halve eeuw geleden is,
dat die roemrijke «rede tot stand kwam, den
blik torug en verplaatsen ons in gedachten in
de dagen van voorbeen. In navolging van
onze kloeke Vaderen verblijden we ons over
het zoo gunstig vorloop van den veel-jarigen
strgd, over de zegepraal op heerschzncht en
dwinglandjj behaald. Eu uit hun voorbeeld
leerea wg, dat, waar we iets goeds voorstaan
en we volharden in ons pogon, de uitslag
gunstig kan zgn, wanneer wg maar eendrachtig
streven naar het voorgestolde doel. Da her
denking van den vrede, die na een zoo bloe
digen krQg gesloten werd, kan op deze wijze
nut stichten voor de menschen van onze d.g.a,
hen aansporen om t goede voorbeeld der man
nen van vorige eeuwen te volgen en in ge
dachte een eerekraos te vlechten voor den
grooten Vader des Vaderlands", die met zjji
bloed de vrijheid des lands bezegelde
Uit hat Buitenland.
Nog altijd spelen de berichten nit Frankrijk
ea Patge een groote rol in de geschiedenis
van den dag, en al de modedeolingen, die er
verstrekt wordon, dragen er maar weitig toe
bg, em dea gezichtskring vaa bet publiek te
verruimen. Eéoe opheldering, ia de jongste
dagen door of vanwege de Daitaohe regeering
gegeven, sohjjnt echter bg sommigen indruk
te maken. Wie aanvankelijk ondersteld heoft,
dat de Dreyfua-zaak in verband stond met de
verhouding van Frankrijk tot Duitscbland,
heeft zioh vergist. Immers is door den heer
Von Biilow in de begrootings-commissie van
don Duitschen Rijksdag onomwonden de ver
klaring afgelegd, dat, noch rechtstreeks noch
zijdelings, de Duitsche rogeering in eenige
botrekking heeft gestaan tot hetgeon, waarvan
men Dreyfns beschuldigd heeft. Algemeen
wordt aan deze pertinente vorklaring aandacht
geschonken, en ware doze verzekeriag een
paar dagen vroeger gegeven, voorzoker zon zjj
bg de interpellatie in de Fransche Kamer ter
sprake zijn gebracht. Of de gemoederen door
de bedeelde verklariHg tot meerdere kalmte
znllon komen de tjjd zal het loeren 't
Ware goed, dunkt ons, wanneer men de be
handeling der zaak-Zola op 7 Februari af
wachtte, er van uitgaande dat die behande
ling het incident wel tot klaarheid zal brengen,
't Ziet er, als men de beschouwingen der dag-
len nagaat, echter nog niet naar nit, dat
de gemoederen, die door de gebeurtenissen der
laatste dagen zoozeer zgn opgezwoept, spoedig
tot bedaren zullen komen. Van de verzeke
ringen der Duitsche regeering sprekende, zogt
oen dier bladen, dat ze wellicht lougena zullea
zgn. Het zou zegt bedoeld blad wel
dwaas zgn van een land, dat met een spion
betrokkingen onderhoudt, een oprechte
verklaring te verlangen. Daitschland heeft
zeker spionnon in Frankrjjk; als het de waar
heid wilde zeggen, zoodra een van doze ver
dacht wordt, zou het hl te gemakkeljjk worden.
Maar het is meer dan do), te gelooven, dat
oen diplomatieke leugen in zulk een geval niet
nog noodzakelgker is dan in allo andere. Wg
hebben bg voorbaat iedere vorklaring van
Duitsche zjjdo in deze quaestie als verdacht
afgewezen. Ea een andar blad geoft te
lezen, dat nu, aa Biilow's verklaring, niets
meer aan de medeplichtigheid vau Duitscb
land ontbreekt. Thans bljjkt das gaat het
blad voort bet ware karakter der Dreyfos-
kliek. Nadat zij de verklaringen van den
Duitsohen staatsman gelezen hebben, kannen
alle goede Franschon, alle vrienden des Va
derlands, duideljjk over de zaak oordeelen.
Het Fransche ministerie, onder presidium
van den heer Miline, handhaaft bg voortduring
zgn eens aaagenomen positie, en, terwgl het
voor de haedhaving der orde zorgt, bljjft het
zwjjgen. Ea op deze wjjze scbgnt bet laug
te mooten duren, eor het treurig incident ten
einde zal zgn gebracht. Zola heeft intnsschen
een poging gedaan, em de door hom aanhangig
gemaakte zaak te bevorderen door het dag
vaarden van een massa getuigen, on door zgn
eisch, om overlegging van allo bekende en
geheime stukken, die op de bewuste zaak van
verre of vaa nabjj betrekking hebben. Of de
regeering hem ten dienste zal staan, valt zeer
te betwijfelen. De minister van Oorlog uhhariB
heeft bjj dagorder ellen officieren verboden,
om als getuigen in het proces-Zola optetredeu.
Man voorspelt ook, dat het bewuste proces
wel met gesloten deuren zal plaats hebben.
De weusch is zekor niet te onpas, dat het
gebeurde weldra moge leiden tot eenezoovoel
mogelijk voor allen bevredigendo oplossing 1
Over het streven der Europeesche mogend
heden, om min of meer vasten voet te krjjgen
op de kust van het vaste land iu Oost-Azië,
met name in China, worden nu on dan harde
woorden gehoord. Een ernstig geschil schgnt
•sschen Rusland ea Engeland te ontstaan.
Beide Staten willen hun invloed in China's
hoofstad doon gelden, en reeds spreekt een
der Eogelsche bladen »Do Morning Post"
van een oorlog in Azië, die natuurlijk een
Europeesche oorlog worden en beginnen zou
met een strijd om do heersohappjj ter zee.
En een ander blad drukt de meoaing uit,
dat Engeland in Oost-Azië niet alleen zal
staan, doch in Japan een bondgenoot zal
vindon. Geruststellend klinkt echter de olijke
opmerking van de irVossische Zeitang*
»Het is duidsijjk, dat de vrede niet bedreigd
wordthoe harder men te Londen schreeuwt,
des te zekerder is het, dat men een over
eenkomst verlangt met voordeelen voor
Engeland 1"
NIEUWSTIJDINGEN.
HELDER, 28 Januari 1898.
Bg Kon. besluit is aan den eervol
ntslagen leeraar in de wiskunde aan het
Kon. Instituut voor de marine te Willems
oord, A. van Voornveld, een pensioen toe
gekend van f 1863 's jaars.
Aanbevelingslijst voor rechter bg de
rechtbank te Zutfenmrs. A. Crookewit,
kantonrechter te Helder, M. Oldenhuis
Gratama, griffier bg het kantongerecht te
Hoogeveen, en jhr. W. C. Quarles van
Ufford, subst.-griffier bg de rechtbank te
Den Haag.
Kindervoeding.
Ie week nitgegeven 1054 boterhammen.
Ontvangen van den heer W. P. J., Am
sterdam f25,G., Schiedam fl,
N. N., alhier f 1,- Mej. K., alhier f 1,—
van den heer B. 12 broodenvan N. N.
f 1,voor brood. De Commissie.
Geboorten en sterfte.
Aan een statistiek der geboorten en der
sterfte naar den leeftijd en de oorzaken
van den dood, in Nederland over Novem
ber 1897 opgenomen in een bgvoegsel der
Staatscourant" van 26 dezer, is bet vol
gende ontleend:
Aantal inwoners op 1°. Jan. 1897
4,928,658. In Nov. 1897 levend geborenen
12,799, levenloos aangegevenen 558, over
leden met inbegrip der levenloos aange-
gevenen 7,038, aantal overledenen met
levenloos aangegevenen op 1000 inwoners
per jaar 17.35. De laagste cgfers hadden
van de groote steden Helder 11.39 en
Leeuwarden 11 55, de hoogste Zwolle 32.67
•n 's-Bosch 30.02. Haarlem had 14 21,
Groningen 15.04, Amsterdam 15:81,
's-Hage 17.49, Utrecht 19.19, Rotterdam
19.43.
Uit (Is Eerste Kamer.
De Kamer is jl. Maandagavond bijeen
gekomen en heeft eergisteren de beraad
slaging voor de Staatsbegrootiog voor 1898
aangevangen. Onderscheidene sprekers voer
den het woord bg de algemeene beschou
wingen, en onder deze de heer Rutgers
van Rozenburg, die sprekende over de in
Juni des vorigen jaars gehouden verkiezin
gen voor de Tweede Kamer, zeide Men
heeft een zuiverder afgietsel gewenscht van
het volk in de vertegenwoordiging, en heeft
een Kamer gekregen met fracties van 1
tot 20. H.M. de Koningin-Regentes heeft
hiermeê rekening gehouden bij de keuze
van het Kabinet."
De commissie, ingesteld 'og Kon. be
sluit van 18 Februari 1895 No. 18, aan
welke was opgedragen advies uit te brengen
over eenige vragan, het departement van
marine betreffende, is onder dankbetuiging
aau de leden voor den door hen volbrach
ten vealomvattenden arbeid, ontbonden, en
de voorzitter dier commissie, mr. G. J.
G o e k o o p, benoemd tot ridder in de orde
van den Nederlandschen Leeuw.
Tweede-Kamerverkiezing.
De uitslag der Dinsdag te Rotterdam
gehouden herstemming voor de Tweede Ka
mer is, dat zgn uitgebracht 2998 stemmen,
waarvan 35 van onwaarde, zoodat het aan
tal geldige stemmen 2963 bedraagt. Daar
van verkregen dr. R. P. Mees RAz. 1632
en jhr. mr. T. A. J. van Asch van Wjjck
1331 stemmen, zoodat is gekozen dr. R. P.
Mees RAz. (liberaal).
Noorder-Stoomtram.
Door het Comité der Noorder-Tram ver-
eeniging is bg den Raad van Schagen
concessie aangevraagd voor het leggen van
een stoomtram langs de wegen en door de
kom der gemeente in verbinding met den
spoorweg HelderAmsterdam en de stoom
tram SchagenWognum. Genoemde con
cessie is in de Raadsvergadering van Woens
dag verleend, op voorwaarde, dat de baan
op minstens één meter van den rjjweg moet
worden aangelegddat de baan langs de
markt zal moeten loopen en dat eene nieuw
aan te leggen straat voor de tram voor
het publiek verkeer zal worden opengesteld.
Eenige aandeelhouders en de direc
teur, de heer Dekker, nit IJmuiden, der
onlangs te 's-Gravenhage opgerichte maat
schappij >Kennemerland", tot uitoefening
der visscherjj met stoomtrawlers, zgn uit
Engeland teruggekeerd. Te Hall is een in
aanbouw zjjnde trawler aangekocht. In Mei
of Juni zal dit vaartuig afgeleverd en da-
deljjk in dienst gesteld worden.
In t jjden van mist is het voor vaar
tuigen, die naar Urk moeten, zeer moeieljjk,
dat kleine plekje in de Zuiderzee te vinden.
Dit bleek vooral verleden week, toen de
Urker visschersvloot in haar geheel naar
Urk kwam met het oog op de Avondmaals
viering. Alsdan is het regel, dat alle vis-
schers huiswaarts keeren, en in verband
daarmede komen vele leveranciers van den
vasten wal naar het eiland. Door den dik
ken mist, welke over de Zuiderzee hing,
verdwaalden de vele Urk zoekende vaar
tuigen steeds en klonk om het eiland bg
dag en nacht haast een onophoudelijk ge
blaas op de kleine misthoorns, welke ieder
schipper aan boord heeft.
Wensoheljjk zon het zgn, indien gevolg
gegeven werd aan bet besluit, op de alge
meene vergadering van de »Vereeniging
ter bevordering van de Nedarlandsobe Vis
scherg in het vorig jaar genomen, om
zich tot de vereeniging >Schuttevaer" te
wenden, om in gemeen overleg de noodige
etappen te doen ter verkrjjging van een
misthoorn op den kerktoren of eenige andere
plek op het eiland Urk.
Dubbele meord
Maandag heeft de Haarlemsche justitie
een onderzoek ingesteld naar twee vermoe-
delgke gevallen van vergiftiging door ar
senicum, een te Lisse en een te Sassenheim.
Vier maanden geleden stierf de vrouw vau
M. van Kampen te Sassenheim, nadat zjj
twee uren ziek was geweest; nu jl. Don
derdag overleed eveneens zeer plotseling
P. J. van Dietz te Lisse, onder zulke zon
derlinge omstandigheden, dat dr. Metzlar
aldaar de ingewanden ter onderzoeking op
zond naar het academisch ziekenhuis te
Leiden.
Daar constateerde men de aanwezigheid
van arsenicum en waarschuwde de justitie
te Haarlem. De officier van justitie jhr. mr.
A. J. Rethaan Marcaré en de rechter
commissaris jhr. mr. Quintus met den grif
fier en de rjjks veld wacht stelden Maandag
een onderzoek iu, dat vaD 's morgens tien
tot 's avonds halftwaalf duurde en de ar
restatie van M. van Kampen tengevolge
had. Het bleek dat deze in intieme relatie
stond tot de vrouw van Van Dietz en het
onderzoek moet voor hem zeer bezwarende
bijzonderheden aan 't licht hebben gebracht.
Uit Haarlem wordt nader gemeld:
Woensdagmiddag te half een is een
zoontje van den Donderdag 11. te LiBae on
der zoo geheimzinnige omstandigheden over
leden Van Dietz naar het academisch
ziekenhuis te Leiden gebracht, omdat het
vermoeden bestaat, dat de jongen, hoe dan
ook, eveneens vergif heeft binnengekregen.
Een dochtertje van den overledene heeft ver
klaard, gezien te hebben, dat Van Kampen,
toen bg Donderdag bg hen aan hnis was,
iets mengde in het glos, waaruit haar
vader dronk.
Aangaande de vermoedelijk gepleegde ver
giftiging deelt men nog uit Lisse mede, dat
na het verhoor ten Raadhuize, dat van dea
morgens 10 uur tot 9 uur des avonds ge
duurd heeft, Markus van Kampen, arbeider
te Sassenheim, in arrest is genomen. Vrouw
v. D. is op vrije voeten gelaten.
Meer is op dit oogenblik van deze zaak
niet met zekerheid te zeggen, daar de jus
titie uatuurljjk allcB geheim houdt.
Men meldt uit Amsterdam
Een huisje aan de Keizersgracht, waar
in eone weduwe zonder kinderen of eenig
dienstpersoneel woonde, was een paar dagen
gesloten, zonder dat de buren ook maar
de oorzaak daarvan konden gissen.
De politie, hierop opmerkzaam gemaakt,
gaf de naaste bloedverwante der weduwe
kennis van het geval, waarop zjj met een
inBpectenr het huis opende.
Men vond toen de weduwe dood te bed
ÜggeD. De kamerdeur was gesloten en een
stoel er voor geplaatst. Er heerschte in
die slaapkamer echter eene sterke gasluoht,
en bg onderzoek bleek, dat een kraantje
van het ornament openstond. De weduwe
en haar hond waren door verstikking om
het leven gekomen.
De moord te Lenr 1
Zaterdag zgn van de verschillende voet
stappen op het terrein van den moord en
op weg naar het huis van den verdacht*
zei afdruksels in gips gemaakt, die zeer
juist overeenkomen met zgn schoenen, die
onder de hakken voorzien waren van jjzer-
tjes en halve zolen kadden, hetgeen allee
op die vormen te zien is.
De kleeren van de verslagens en den
verdachte F. zgn naar Utrecht opgezonden,
om de bloedsporen daarin gevonden te on
derzoeken.
Voor heden zgn 5 personen gedagvaard,
wellicht om de herkomst van een met bloed
bevlekte sigaar, op het terrein van den
moord gevonden, na te gaan.
Ook heeft men in bet hontgewas nog
haar van da verslagens gevonden.
Bg een landbouwer te Schftlkwglc
vervoegde zieh Maandag een reeds hoog
bejaarde man, bljjkbaar een zwerveling,
die kern mededeelde, dat bg zich niet wel
gevoelde en gaarne naar Utrecht zou gaan
waar hg thuis hoorde, maar dat hg daar
aan geen gevolg kon geven, omdat hg
niet meer kon loopen. Daar de landbouwer
ook naar Utrecht moest en daartoe juist
liet inspannen, werd den ouden man een
plaats in het wagentje aangeboden, welk
aanbod door dezen gretig werd aangeno
men. Gedurende den rit werd doer den man
weinig of niets gesproken, waaruit de land
bouwer afleidde, dat hg wellicht te ver
moeid was hij viel hem daarom niet meer
met vragen lastig. Bjj de stad gekomen,
wilde hg hem daarop toch opmerkzaam
maken, doch kr.eg, toen hg hem toesprak,
geen antweord, terwgl bg nader onderzoek
bleek dat hg was overleden.
Het ljjk werd naar het politiebureau aan
de Ganzenmarkt vervoerd, waar het werd
herkend als dat van zekeren R., in een
logement in de Waterstraat te Utrecht
woonachtig. (»U. D.")
Te Tilburg zgn Zondagavond zonder
dat zjj daartoe aanleiding gaven, twee per
sonen, vader en zoon, op den openbaren
weg door 3 kerels zoodanig mishandeld en
over het gelaat gesneden, dat hun opne
ming in het ziekenhuis noodzakeljjk was.
Ds vader, die het zwaarst is mishandeld»
is nog steeds door het vele bloedverlies
buiten kenniszgn toestand is hopeloos.
De daders zgn door de marechauseeB ge
arresteerd.
FEUILLETON.
•HCMUigH-
Was bjj gevlucht of had hg hot gewaagd
met sjjn met bloed bevlekte handen naar
Bucbholz te gaan? Meende hjj soms door de
ingedrukte vensterruit on de geopende balkon
deur de justitie op een valsch spoor te hebben
gebracht
De rechtor begaf zich naar 't nabijgelegen
station en telegrafeerde aan don bankier
Goldstein te Hamburg. Na eenige vragen
wist bjj, dat Bouman reeds seer vroeg bjj
bem gekomen was, zeggende dat hjj hem
binnen eea uur 300.000 mark effecten noest
versohaffen. Slechts met moeite en metbebnlp
van eenige andore bankiers had bjj de order
kunnen uitvoeren.
Bonman betaalde hem in bankbiljetten, die
bjj terstond herkendo, want op elk pakje vau
tienduizend mark stond de stempel sjjner
firmahet waren dezelfde, die hjj daags te
voren aan Strans had uitbetaald.
Nu keerdo do rechter Lindner naar Adler-
etein terug, liot er een agent achter en reed
met twee politieagenten naar Rosenhagen, ons,
indien Bouman daar was, hem van de zjjde
zjjner brnid naar de gevangenis te brengen.
Hjj kwam joist op ijjd om de voorlezing
van het huweljjkscontraot cn de verklaring
van den ouden Bouman aan te booren.
Do onbedachte uitroep van don atchitect,
toen hjj bem in hechtenis nsm «Gjj kunt
JX>g niet voor den moordenaar houden 1* was
bjjna eene bekeateai*. Het swaarst woog de
ihcht v.n .5. vader en het gedrag
der bruid, die hem dadelijk verstiet.
August Bouman bad haar niot verheeld,
dat bjj de zoon was van oen landman ea ia
plaats, dat haar dit misviel, vond ze bet heel
aardig. Tooh beviel haar niet het eptreden
van den boer en zijne bedeesde dochter; ze
gevoelde zich in baar trots gekrenkt. August,
de flinke, jonge man, dien sjj meende te be
minnen en zender welko zjj daeht niet te
kennen leven, scheen haar naast sjjn plompen
vader en eenvoudige zuster niet meer bemin
nenswaardig.
Toen haar vader het weord nam ons de
verloving bokead te maken, maakte ze eawil-
lekeurig eene beweging om hem dit te beletten,
'1 inziende, dat dit vergeefs was, werd ze
1 op August, want ze daoht, dat zjj ter
wille vaa bem een offer brengen moest. Het
onverwachte voorval kwam haar als een be
vrijding voor, ze geloofde dadeljjk aan Bou-
mans schuld en stiet hem koel van zieh af.
Twjjfelde de rochter Lindner nog aan de
schuld van Bouman, toen bjj naar Rosonbagen
reed, toen hjj terugkeerde was alle twjjfel
geweken.
Hjj wensehto zioh geluk reods in korten
tjjd den schuldige govonden te hebbeD.
Nog gekleed in zjjn zwart pak, werd de
architect naar de gevangenis te Hamburg
overgebracht. Den gevangenbewaarder verzocht
hjj naar Adlerstein te zenden om andere
klooren te laten halen.
«Ik hoop hier niet lang te bljjven de
tegenstelling is te bitter.*
«Alles zal terecht komen,* sprak de be
waarder droogjes, terwjjl hjj den gevangene
zjjn horloge, de tameljjk gevnlde beurs, zgn
zegelring en poitefenille ontnam. Het smarte-
lgkot voor Bouman was toen hjj den diamanten
v*rloviagsriBg veest afgeven, di-n hjj zgne
Greta hedea aaa dea viager had willen steken.
Greta, die na voor altjjë voor hem verloren
was. Het laatste uur had hem voor altjjd van
haar gescheidea, al koa hjj vandaag weer
dea kerker als vrjj man verlatenzjjn zoete
droomea moest hjj vaarwel zeggen.
•Uwe zaken worden zorgvuldig weggeborgen
en zullen u weer ter hand gosteld worden,
wanneer gjj vrijgesproken wordt,* troostte hem
de oplichter. «Kern nu maar mee.*
Hjj geleidde hem ia een zeer eenvoudig
ingericht vertrek, dat voor een gevangeniscel
wol deftig kon genoemd wordon het venster
kwam op eea grasplein nit.
■Niet waar, hier is het mooi, 't is de beste
kamer, die we hebben,' sprak do bewaarder
met zekere fierheid, terwjjl hjj op 't smalle
bad, de henten tafel en de twee rieten stoelen
wees. «Nummer 1 wordt zelden geopend.*
»Ik wonschte, dat gjj het weer achtor mjj
dicht kondt sluiten,* zuchtte Bouman. «Wan
neer word ik verhoord?*
«Geduld,* hernam de man fhgmatisch. «De
rechter is ook maar een mensch en moet
ontbjjtenwil ik u eok 't ontbjjt brengen
Hjj bedankte; de gedachte, hier iets te mooten
gebruiken scheen hem onverdraaglijk, ook bad
hjj in 't geheel geen honger of dorst, ofschoon
't reeds vrjj lang geloden was, dat bjj iets
gebruikt had.
Rusteloos wandelde bjj door het enge ver
trok en dacht over het gebeurde in de laatste
vier-en-twintig uren na.
«O, vader, vader 1" zuchtte hjj, »hadt gjj
mjj gisteren het geld gezonden, dan was alles,
alles anders. Dan wa« Greta niot voor mjj
verloren, dan was ik niet aangeklaagd wegens
moord, verlaten en veracht door allen.'
Hjj wierp zich op eon stool on sloeg de
handen voor 't gelaat, als wilde hjj de al-
schaweljjke beelden, die zioh voor zjjn geest
opdrongen, verdrjjven.
Hjj zag dat Greta zich met verachtiog van
hem afwendde, sjjn vader dreigende de hand
oph»ffsn, om hom, den moordenaar, die schande
over zjjn grjjs hoofd gebracht had, te ver
vloeken. AUen verstieten hemslaohts ééo
paar heldere oogen bleven met trouw eu liefde
op hem gevestigd, twee armen klemden zich
om zjjoen hals, eeno zachte meisjesstem
zeide hem, dat zo aan zjjne onschnld geloofde.
«Lieve zuster,' lispelde hjj, »maar wat
vermag een zwak meisje Ea Elsa, Elsa
Strans, mijne goede vriendin, zou zjj mjj ook
voor don moordenaar van haren oom houden
den man
nog vriende-
in zjjn bloed,
Daideljjk kwam hem
voor den geest, dien hjj
ljjk de hand druktehjj
zoowel als de oude Jozef.
Na eenige uren, welke den gevangene eene
eeuwigheid toeschenen, haalde hem de bewaar
der om het verboor Ie ondergaan. De rechter
had hem opzetteljjk laten wachten en ook
verboden hem andere klecren te geven, voor
dat het verhoor afgeloopen was.
Hjj begon zjjn verhoor met eenige algemeene
vragen over zjjne opvoodiog, hoe het kwam,
zoon van een boer arohitect was
dat hjj als
lachte bitter en sprakVindt u
dat ook verdacht, mjjnheer de rechter Meent
u, dat ik alleen architect ben geworden, om
eens een rjjken heer te vermoorden
De rechter wierp den jongen man een
strengen blik toe en zei op scherpen toon
«Vergoot niet, waar ge zjjt, en waarom 5 het
kon u zeer slecht bekomen.*
«Ik ben bereid elke vraag te beantwoorden,
die bjj de zaak te psa komt, maar ik begrjjp
niet
»Hot staat aan mjj te beoordeelen, wat bjj
de zank behoort. Gjj hebt slechts te antwoorden.'
Of to zwjjgen, waot zooveel weot ik van
de reohtspleging, dat niemand kan gedwongon
len zich zelf to betichten. Doch ik wil
gaarne antwoorden, ik heb niets te ver-
twjjgen en dan zult u ook vernemen hoo het
komt, dat ik geen beer, maar arohitect ge-
lou boa. Ik ben de jengste zoon, mjjn
der erft het goed; mjjne moeder wilde
graag van mjj een geestoljjke maken en zoo
werd ik naar Kiel op sohool geiondeD. Ik
had echter geen lust in den geesteljjken stand
en verkreeg van mjjne oudere, dat ik naar
do polytechnische sohool werd gezondon eu
daarna een paar jaar op reis kon gaan.*
»Uw vader is nogal gierig.*
Dat ia hjj,* bevestigde Augnst, »hjj ziet
op een cent on leeft prooiea als zjjne voor
onders. Tooh kan hjj wel eens vrjjgevig zjjn
dit heeft u zelf gezien.'
Hoe kwaamt gjj hjj den heer Straus ?c
vroeg hjj verdor.
•Dat is z*er eenvoudig. Do hoer Strans
id Adlerstein gekocht on wilde oon niouw
>t doen bouwen. Daarom wendde hjj sich
tot den heer Ncnhaus, mjjn leermeester, met
hot versoek hem een goeden arohitect aan te
wjjzen. Ik was juist van mjjn reis terngge-
keerd en had tal van plannen meegebracht,
waarvan ik gaarne iets wilde uitvoeren. Hjj
boval mg aaa bjj deu heer Straus ea wo
w&rou het spoedig eens.*
■Hoe lang waart ge bjj hem?*
■Bjjna anderhalf jaar.*
Hoeveel kreegt u voor het boawen van
de villa?"
«Zestig duizend mark.'
Hebt gjj deze som roods ontvangen
,lk heb slechts vjjfdaizend mark er op
ontvangen. Ik verlangde niet meor en zou
reet na de voltooiing van het gebouw,
binnen eenige dagen, ontvangen.'
«Zooals men mjj verteld heeft, zouden de
loeste rekeningea vandaag betaald geworden
zjjn,* zei de rechter, Bouman scherp aan
ziende deze bleef echtor zeer bedaard. «De
heer Straus had tot dit doal eene grooto som
bjj zjjn bankier gehaald.*
«Weet gjj hoeveel
„Vjjfhonderddnizend mark," hernam August.
Na echter trilde sjjn stem, hoeveel moeite
bjj ook deed om haar vastheid to geven.
De rochter deed afsjf hjj het niet merkte.
■Men beeft mjj gezegd, dat gjj steeds in
do beste verstandhouding met den heer Straus
stondt
«Jawel,* hervatto Boaman vlug, »de boer
Straus was aangenaam in don omgang zelfs
do vermeerdering, die de familie veor oen
paar maanden ondergaan had, kon onzen
vrede niet storen.*
«Welke vermeerdering?'
«De verloren neef, dlo plotseling terugkwam.'
Waart u niot bevriend met hem
«Karei Bretter is goen persoon, waarmoe
eea beschaafd mao verkceren kan,* hernam
Bmman eonigszins uit de hoogte; «ik vor-
koorde alleon met hem ter wille van zjjn oom.'
•Is de jonge man op reis?*
•Sidert Maandag; zooals ik meen is hjj te
Breraonoek kan hjj tereggekomen zjjn,
zonder dat ik bot weot.a
Hjj zei dit op zulk eon zonderlingen toon,
dat de rechter opmerkzaam werd. Hg maakte
oeoe aanteekening op hot papier ea vroeg
vorder
«Hebt ge juffrouw Greta Buchholz in het
huis vun Strans loeren kennen
■Ja, ze kwam vaak naar Adlerstein on
stolde veel belang in den bonw.'
(Wordt vervolgd).