KLEINE COURANT
't Vliegend Blaadje
voor Helderw Texel en WIeringen
No. 2863.
Woensdag 25 Juli 1900.
28ste Jaargang.
Bureau
Zuidstraat 72.
Bureau: Spoorstraat.
Telefoonn". 59.
Atoonnomont
p. 3 maanden binnen de gemeente 50 Ct., m. Zondagsbl. 87x/|Ct.
id. franco per post 75 id. f 1.20.
id voor het Buitenland f 1.25, id. f2.00.
VERSCHIJNT DINSDAG- EN VRIJDAGMIDDAG.
Uitgevers: BERKHOUT Co., te Helder.
Advortontlön
van 1 tot 5 regels25 Cent.
Elke regel meer5
Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
Advertentiën moeten uiterlijk des DINSDAGS- en VRfJDAG8MOKGENS vóór 1(1 uur aan de Burenux bezorgd zijn.
lilt Biel Buitenland.
Er zyn toch in Engeland nog menschcn,
die don Zuid-Afrikaanschon oorlog ton sterkste
afkeuren, al vormen die mensclien dan ook
maar cene kleine minderheid. Getrouw aan
hun rechtvaardigheids-beginsel, veroordcelen
zij den oorlog als onnoodig en dus misdadig.
De bedoelde partij heeft dezer dagen een goed
oogenblik gehad. Voor het eerst Bedert acht
maanden is, zonder dat het gemeen met ge
weld de bezoekers uiteecjoeg, te Londen een
vergadering gehouden tot aanbeveling van
eeno staatkunde van rechtvaardigheid en goede
trouw in Z. Afrika. Een parlementslid presideer
de en een Herv. predikant in de Kaapkolonie,
ds. Morrees, trad als spreker op. Een voor
naam geestelijke der Engelsche Staatskerk
had schriftelijk zyn sympathie betuigd met
het doel dezer vergadering; hy wees op de
teekenen van den groei van een meer be
daarden, verzoenenden geest in Engeland,
't Is dan ook waarlijk te hopen, dat er wer-
koyk meer mannen opstaan, die protesteeren
tegen de wraak en roofzucht, waardoor de
overwonnen Boeren daarginds bedreigd, ja,
inderdaad behandeld worden. Het aantal van
hen, die tegen de vreeselyke gruweldaden in
Z. Afrika opkomen, is nog bitter kleintoch doet
hot goed, dat in de bovenbedoelde bijeenkomst
eonë mótio aangenomen werd, waarin de han
delingen der Britsche Regeering jegens de
bevolking der Republieken ten sterkte wordt
afgékeurd, en waarin wordt gewezen op de
noodlottige gevolgen voor den toekomstigen
vrede in Zuid-Afrika. Velen echter gelooven
maar weinig aan de vorderingen der vrede
lievende gezindheid, omdat de schatten van
goud, diamant, zilver, koper, kobalt en steen
kool, welke de grond dier Republieken bevat,
in 'toog der Engelschen ruimschoots vergoe
ding schenken voor de verspilling van zoo
vele kostbare menschenlevens en zoo groote
geldsommen, die de oorlog maand aan maand
verslindt. Een der grootste Engelsche des
kundigen in de zaken van mijnen en delfstoffen
van Zuid-Afrika heeft dezer dagen openlyk
medegedeeld, dat de schatten in goud en edel
gesteenten in de Republieken meer dan vol
doende vergoeding zullen opleveren voor de
oorlogsónkosten.
Hy verzekerde, dat die onkosten een baga
telletje zyn, in vergelijking met do waarde dor
te verkrijgen terreinen. Hij noemt Transvaal
en Vrystaat te zamen een land dubbel zoo groot
als Frankryk, en dat een rykdom in delfstoffen
bezit, door geen land van dezelfde grootte ter
wereld geëvenaard. Groote uitgestrektheden
in goudland zyn daar nog onaangeroerd. De
Regeering der Zuid-Afrikaanschc Republiek
kende dien grooten rijkdom van den grond zeer
wel, doch wilde dezen terecht slechts geleidelijk
in exploitatie brengen. Maar Rhodes en zjjno
mannen willen zich de enorme schatten zoo
spoedig mogelijk in den schoot zien geworpen,
en voor dat doel schromen zjj niet, zooveel
bloed te doen stroomen, zooveel gruwelen te
bedryven. Hun streven is, om hl de ongebouwde
gronden tot Staatseigendom te verklaren en als
zoodanig te exploileeren, ten einde in de eerste
plaats de oorlogskosten te dekken, en dan
zolvon de verdere voordeelen te genieten.
'tls anders in Zuid-Afrika op het oogenblik
een ellendige toestand, en de Engelschen
schromen thans, nu de stryd hun zoolang op
houdt, do laagste middelen niet, om tot hun
doel te geraken. Er is nu zelfs sprake van,
om de nog strijdende Boeren te dwingen tot
de overgave door hun hunne vrouwen en kin
deren te sturen, die hun dan in hunne bewe
gingen zullen belemmeren, hun voorraden met
hen verbruiken, en in gevechten ook aan de
kans om getroffen te worden zullen blootstaan.
Die vrouwen en kinderen zouden dan uit hunne
huizen dat is uit hunne eigendommen
worden verdreven. En het Engelsche blad, dat
op de onrechtvaardigheid van dezen oorlog
herhaaldelijk heeft gewezen, vindt dan ook
geroede aanleiding, om den voorgestelden
maatregel laag. verachtelijk, onmenschelyk te
noemen, waarschuwende, dat zulk een daad
mettertijd zou blyken te zyn oen bron van
schaamte en wroeging voor Engeland, hot land,
't welk door dichters het land der edellieden''
wordt geheoten.
Uit Oost-Azië komt thans de tyding, dat
de Chincezen zelfs bniten hun land zyn ge
gaan, oen inval op het gebied van Rusland
gedaan en een stad in Oost-Sibe ie in bezit
genomen hebben. Deze onverwachte, stout
moedige beweging wekt het vermoeden, dat
er oen met zorg beraamd plan bestaat, om de
Russon uit het door hen bezette dool van
China te verdrijven, en dat het leger des
Horaelschcn Rjjks zich in het bezit van oen
bekwaam en ondernemend krjjgskundigo ver
heugt. Deze aanval doet helder uitkomen,
hoe vinnig do stryd tegen de vreomdelingen
is geworden. De Chineezen willen dóns en
vooral oen einde maken aan alle betrekkingen
met hot buitonland. China is eindelijk tot
verzot geprikkeld en woedend geworden. Men
sprak vóór de tegenwoordige ernstige verwik
kelingen van China als van een taart, die
gemakkelijk verdeeld kon worden, mits de
verdeelende mogendheden onderling maar geen
ruzie kregen. Nu komt het anders uit.
Van lieverlede is het bewustzijn bjj dit
Oosterscho volk ontwaakt, dat het macht
en storkte genoeg heeft, om zich tegen
de irvroemdo duivels' te doen gelden. Een
Engelschman schreef dezer dagen over het
waarschijnlijk verloop van dezen oorlog het
volgende ,In een geregelden veldslag zullen
do Chineezen het zeker tegen de verbonden
mogendheden niet kunnen volhouden. Maar
de meening, dat dezen de zaak kunnen uit
maken door de Chineezen te verslaan en hunne
hoofdstad tc nemen is een dwaling, die de
door Engoland in Zuid-Afrika opgedane erva
ring genoogzaam in het licht stelt. Hot einde
van dozen onzaligen oorlog is niet te voorzien.
Zwarte, zeer zwarte wolken hangen aan de
kim in het verre Oosten
NIEUWSTIJDINGEN.
HELDER, 24 Juli 1900.
De heer J. A. Klingen, alhier, heeft
in de vorige week met gunstig gevolg
het eerste gedeelte van het Notarieel
S taats-examen afgelegd.
De lste-luitenant-kwartiermeesterG.
M. K., van de 2de afdeeling mariniers al
hier, heeft zonder verlof zyn korps verlaten,
een bedrag van f4000 uit de afdeelings-
kas medenemende.
Ingevolge eener oproeping van den
Burgerkring »Harmonie" kwamen Vrijdag
avond LI. in 't lokaal »'t Centrum" een
groot aantal personen, allen bestuursleden
van verschillende plaatselijke vereenigin-
gen, bijeen ter bespreking van de vraag
wat gezamenlijk gedaan zou kunnen worden
tot leniging van den nood der weduwen
en weezen der omgekomen slachtoffers en
der verminkten tengevolge der granaten-
ontploffing op 13 dezer.
De navolgende vereenigingen waren
tegenwoordig de Burgerkring Harmonie",
Onderofficiers-vereeniging >Vaderland
en Oranje", de afd. Helder van den Bond
van Oud-Onderofficieren, Reciteer- en Zang
gezelschap »Harmonie", Bond van Korpo
raals en Mariniers, Rederijkerskamer »Wil-
helmina", Reciteerclub «Alberdingk Thym"
Zangvereeniging Helders Gemengd Koor".
Helders Mannenkoor", Dilettantenclub
•Entre Nous", Muziekvereeniging »Win-
nub8t"\ Loodsenvereeniging Recht d. Zee",
Vereeniging Eensgezindheid", Scherm- en
Gymnastiek-Vereeniging »Oefening kweekt
Kunst", Volksbyeenkomsten", Mannen
koor Onderling Genoegen", Tooneelver-
eeniging »Van den Vondel", en Jonge
Visschersvereeniging", terwijl de afd. Hel
der van »Vergunuing" financieelen steun
toezegde.
Nadat de heer L. A. Hartsinck de ver
gadering geopend had, werden besprekin
gen aangevangen. Het eerst werd gedis-
cusseerd over het punt, op welke wijze
te bijeen te brengen gelden besteed zullen
worden. Het plan van sommigen om dezen
rechtstreeks aan de belanghebbenden uit
te keeren, vond van verschillende zijden
bestrijding. Men meende, dat de nuttige
vereeniging »Het Visschersfonds" het aan
gewezen lichaam was om de gelden te be
boeren, te meer omdat dan de liefdegaven
één hand kwamen en men versnippe-
pering voorkwam. Na breedvoerige be
sprekingen werd dan ook met algemeene
stemmen aldus besloten.
Vervolgens verklaarden alle tegenwoor
dig zijnde vereenigingen zich bereid tot
medewerking om één of meer liefdadig-
heidsuitvoeriugen te organiseeren, die even
wel na verloop van eenigen tijd gehouden
zullen worden, omdat door het Visschers
fonds in de eerste behoeften reeds voor
zien wordt. Nog werd bepaald in een
volgende vergadering de plannen te ont
werpen om het voorgestelde doel te be
reiken.
F. C. TROMP, f
Te 's-Gravenhage is overleden de heer
F. C. Tromp, die gedurende eenige jaren
zee-officier, later lid van den Gemeenteraad
en Wethouder te Amsterdam, en tydens
de grondwets-herzieuing in 1887 Minister
van Marine in het derde Ministerie-Heems
kerk is geweest. Getroffen door een aantal
smartelijke verliezen, weigerde hij sedert,
om weer in het actieve leven optetreden.
De overledene was begiftigd met onder
scheidene orden, en ook eereburger van
Transvaal.
Over Chineesche toestanden.
De heer A. A. J. Schilt, officier van
Administratie lste kl. bij de Marine alhier,
die aan boord van Hr. Ms. pantserdekscbip
Koningin Wilhelmina der Nederlanden"
een bezoek aan China heeft gebracht,
schrijft in het >H a n d e 1 s b 1 a d" een
artikel onder het opschrift>China als
tegenstander." De schrijver merkt op, dat
door vele met China bekende auteurs ver
zuimd wordt, de grootste wondeplek van
dit reusachtig Rijk zichtbaar bloot te leg
gen, of er althans de noodige aandacht
op te vestigen. Hg noemt die wondeplek:
omkooperg, gepaard met een
heiligen eerbied voor rijkdom.
De heer S. deelt onderscheidene, zeer sterk
sprekende staaltjes van die omkooperg
mede ze zyn voor ons, westerlingen,
aan een ordelgk bestuur gewoon, haast
ongeloofelijk en verhaalt, dat die om
kooperg zich zelf ook in zake van J u s ti-
tie vertoont, vindt die omkooperg dus
verzekert de heer S. daar in alle ran
gen der maatschappy. Hy noemt deze
kwaal den doodelgken kanker, die tot in
de hartader van dit reusachtig Ryk iB
voortgewoekerd, en die er ten slotte mis
schien nog in zal slagen, om het in el
kaar te doen storten, zoo niet spoedig, en
op afdoende wyze, tegen deze nationale
ziekte wordt opgetreden. Bg de aandacht,
die tegenwoordig dagelijks, naar aanleiding
van de oorlogsberichten in de nieuwsbladen,
aan de Chineesche verwikkelingen wordt
gewijd, verdient het zeker aanbeveling,
kennis te nemen van de zeer interessante
voorbeelden, die de heer S. van de om-
kooperij, zooals ze algemeen en op t •■oote
schaal in China wordt uitgeoefend De
schrijver van dit belangrjjk artikel
zich overtuigd, dat, bij een nederlaag van
het leger der Chineezen, het verlichte,
beschaafde deel der bevolking zich aan
de zijde der Europeanen zal scharen. Dat
het verbonden Europa tegen een bende
als het Chineesche gepeupel hoe groot
in aantal dan ook en gesteund door
het ontwikkelde deel van het Chineesche
volk niet met een spoedig eind succes
zou kuriueu optreden, is, volgens den heer
S., niet wel aantenemen. Hij juicht daar
om het uitzenden van een Nederlandsch
escader naar de Chineesche wateren ten
zeerste toe, Nederland is dan, zij 't ook
op bescheiden voet, vertegenwoordigd bg
eene eventueel te ondernemen expeditie,
eene expeditie, waarvan het snccès, naar
schrgvers meening, van te voren verzekerd
is.
Men schrijft uit Rotterdam
De werkstaking der Bootwerkers.
De arbeid is hervat. Kettingen rammelen
weer, erts honkt weer in zware bakken,
lieren en kranen ratelen weer, het graan
gljjdt schuifelend langs de bakken in de
lichters, die zich verdringen om zware
scheepsrompen, het lied van den arbeid
wordt weer gehoord op stroom en in de
havens. De werkstaking is afgeloopen.
Wij hebben de wandeling langs de lig
plaatsen der zee- en binnenschepen de
laatste drie weken herhaaldelijk gemaakt,
maar die van vandaag is wel de meest op
wekkende geweest.
Overal aanvoer van gereedschap, trossen
en takels overal aanneming van werkvolk,
overal drukte en bedrijvigheid. Van stakings-
verschijnselen niets meer dan hier endaar
een marinier of inlanterist bij den ingang
van goederenloodsen of stapelplaatsen.
De doorvaart naar Binnen-, Spoor-,
Rijn- en Katendrechtsche havens is weer
geheel vrijde afsluitbalken, waar die lagen,
zyn weggenomen, alleen de marine houdt
nog een oog in 't zeil.
Maar de arbeid heeft zich opgehoopt
i schepen zyn gekomen, maar slechts enkele
zijn heengegaan. En zoo komt het, dat in
de Rijnhaven b.v. niet alle arbeid nog kon
worden hervat. Immers hier liggen de
schepen, volgeladen, zoo dicht opeen, dat
alle ruimte ontbreekt om te mauoeuvreeren
met lichters die langszij moeten komen.
De passage zelfs ontbreekt vaak ten eenen-
male
De sleepers hebben geen personeel en
geen wagens genoeg om de zich met enor
me snelheid opstapelende goederen weg te
voeren. Rotterdam is Rotterdam weer van
voorheen.
Het werd dan ook meer dan tijd dat er
eenig schot in de overvulde havens kwam
en dat de schade door de staking veroor
zaakt enorm zal zijn, kan bij voorbeeld daar
uit blijken, dat in de graanbooten ander
half voet hoog het groen is opgeschoten,
terwijl verscheidene ladingen mais door
broeiing zyn bedorven.
Onlangs overleed ergens in ons land
een officier, die eens een der moeilykste
oogenblikken doorleefde, die iemand heb
ben kan.
Tydens het leven van Koning Willem III
was hg tot een hooge rang bevorderd, en
hij ging bij Z. M. op audiëntie, om voor
die bevordering te bedanken.
Toen hy had uitgesproken, zei de Koning
tegen hemDaarvoor hebt ge mij niet te
bedanken, want als 't van mg had afge
hangen, dan zondt ge 't niet geworden
zyn.
Wie op zulk een oogenbliK zyn conte-
nance weet te bewaren, is wel inderdaad
een buitengewoon man. »N. v. d. D."
Brand te Queenboro.
»Een geweldige brand brak Donderdag
te Queenboro uit in het havenstation, waar
de schepen van de Maatschappij Zeeland
aanleggen. Ondanks hulp van de vloot en
het garnizoen van Sheerness breidden de
vlammen zich over alle gebouwen van het
haver.jtation uit, en alle brandden af. De
schade wordt geschat op 50,000 pd. st.
De booten van de Zeeland zyn niet bescha
digd. De dienst wordt waarschijnlijk naar
Dover verlegd."
Door den brand vertrok de nachtboot
voor Vlissingen een uur te laat van Port-
Victoria, waardoor de boot met 40 minu
ten vertraging heden te Vlissingen aan
kwam. De treinen naar Duitscbland vertrok
ken te 6.5 en 6.15, trein 80 voor Holland
verviel, de reizigers vertrokken te 7 uur.
De Londensche correspondenten der »N.
R. Ct." seint nog omtrent den brand van
het havenhoofd te Queenboro, dat er ook
een menigte goederen, die er gelost lagen
of ingeladen moesten worden, verbrand
zyn.
In de Engelsche ochtendbladen lezen wy
dat de schade enorm is. Groote hoeveel
heden goederen die uit de Koningin Re
gentes" waren ontscheept en vrachten, die
op inscheping wachtten, zijn een prooi der
vlammen geworden. De Koningin Regen
tes" had stoom op en kon daardoor zonder
bchade te krygen wegkomen.
De oorzaak van den brand wordt .niet
opgegeven Het vuur is ontstaan in de 2.,'.
Jubilee Shed" en greep zoo snel om zich
heen dat in een half uur tjjds alle loodsen in
lichtelaaie stonden.
De pier was gobouwd in de plaats van die,
welke in Mei 1882 af brandde en heeft hon
derdduizend pd. st. gekost.
Gevaar voor den bliksem
bij de Telefoon.
Een merkwaardig geval van verwonding
van een telefoon-ambtenaar door den blik
sem heeft zich te Schöneberg nabij Berlyn
voorgedaan. Toen men op het telefoon
kantoor aldaar de aanwezigheid van groote
hoeveelheden electriciteit in de lucht waar
nam, gaf de chef, Kudezielski gcheeten.
last, den dienst te staken, doch bij het
maken van de laatste verbinding werd bjj
plotseling door een electrische ontlading
getroffen. Hy behield het bewustzijn, leed
echter hevige pyn, hoewel geen kwetsuren
waarneembaar waren. In zijn toestand is
intusschen bijna geen verbetering gekomen
en men gelooft niet, dat hy ooit volkomen
zal genezen.
De geheele linkerzijde van het lichaam
is geheel gevoelloos geworden en in het
hoofd heett de zieke voortdurend het gevoel,
alsof er in gehamerd wordt, terwijl hij in
de rechterledemalen en voornamelijk in de
hand en den voet door uiterst pynlyke
trekkingen wordt geplaagd, die, evenals de
verlamming en het gehamer in het hoofd
op een gewelddadige prikkeling van het
zenuwstelsel, door de in het lichaam ge
drongen hoeveelheid electriciteit veroor
zaakt is.
Over de oorzaak van het ongeluk is uit
een iugestlede onderzoeking alleen gebleken,
dat de electrische stroom, die den ambtenaar
getroffen heeft, afkomstig moet zyn van een
in de nabijheid van Berlyn neergeslagen
bliksemstraal.
Een nieuw Klondyke.
Uit San Francisco wordt aan Londensche
bladen gemeld
Groote beweging heerscht bier, naar aan
leiding van het bericht, dat in Neder-
Californië een nieuw Klondyke ontdekt zou
zijn.
Drie goudgravers, zegt men, zyn juist
aangekomen, met goudstof ter waarde van
een millioen francs, dat zij in eenige maan
den op de goudvelden gevonden hebben.
Een Mexicaan, genaamd José Harro, heeft
goud meegebracht ter waarde van een half
millioen, door hem in den loop van een
jaar gewonnen.
Er zijn maar weinige goudgravers ter
plaatse en allen moeten daar in korten tyd
een vermogen gevonden hebben.
Marine en Leger.
De etat-major van Hr. Ms. pantserdekscbip
Holland', bestemd voor China, bestaat uit:
den kapitein ter zee S. K. Sybrandi, com
mandant den kapitein-luitenant ter zee J.
C. Cramr- Ie officierden luitenant ter zee
le kl. J. H. van Leentde luitenants ter zeo
2e kl. J. M. van Wickovoort Crommelin, C.
Fock, J. D. Alberda en L. G. Bouriciusde
adelborsten lo kl. L. M. J. Gregory, A. Seret,
M. van Neck, D. Baron Mackay en W. Brandt
den lo luitenant der mariniers W. J. Bernelot
Moeus, den oflicior van gezondh. le kl. O.
Engelkon, den officier van gezondh. 2e kl.
J. Vastenou, den officier van administr. le
kl. C. V. Veldman, den adjunct-administr.
H. B. van Dam, en de officier-machinist 2o
kl. J. F. P. Nuboer.
De landingsdivisie bestaat uit 95 geweer-
dragenden, commandant do luitenant ter zee
2e kl. T. L. liarabonet, officieren de luit. (er
zee 2e kl. J. D. Alberda, de le luit. der
mariniers W. J. Bernelot Moens, de adelbor
sten le kl. W. Brandt en A. Seret.
Het landingsgeschut staat onder bevel van
den luit. ter zoo 2e kL L. G. Bouricius, aan
wien de adelborst le kl. D. Baron Mackay,
is toegevoegd bet personeel telt 38 onder
officieren en miudercn.
Aanbestedingen
in Noord-Holland.
2 Aug. Haar lom, 11 ure. Het mini
sterie van binnenl. zaken, aan het locaal van
het prov. bestuur het bouwen van een proef-
gebouw voor do verlichting op het omrasterde
terrein gelegen aan de Museum-, HobHema-
en Honthorststraten te Amsterdam, begr.
f 8800; bestek ter. lezing aan het gebouw
van gon. ministerie, aan dat van het prov.
bestuur van Noordholland, te Haarlem en is
tegen betaling te bekomen by den bookh. M.
Nyhoff, Nobelstrnat no. 18 te 'a-Gravonhage
aanw. 26 Juli, 's morg. 11 ure, aan het bureel
van den architect der Ryks-museum-gebouwen,
die tevens inl. geeft.
9 Augustus. Alkmaar, 1 ure. Het
femeentebest.a het vernieuwen en verbreo-
en van de Ridderstraatsbrug over den Ou
degracht b het veranderen van de vaste
brug over den Voordam, tusschen Dyk en
Peperstraat, in een ophaalbruge het ver
plaatsen van de poort van de Bokkehrug over
de Kaarsenroakcrsgrackt in 2 perc. en in
massabill. inz. vóór 12 ure ter gem. secre
tarie, waar tevons bestek en teekeningen k
f2 verkrygbaar zyn; inl. te bekomen aan het
bureau der gem.werken.
Heldersche Moppen.
Kleine Marie (de buisdeur openmaken
de): Ou komt zeker om de huur, die mama
vergeten heeft achter te laten toen zy nit-
gin
J .nisbaas (verbaasd)Hoe weet je dut,
kit .ne meid
MarietjeMama zei dat ik u dat zoggen
moest, als u om de huur kwam vragen
Na een festiviteit
Mijn Inxxi
Dat is de verkeerde.
O, dan zal deze 't wezen.
Die is evenmin van roy. Ik heb een fon-
kelniouwcn hoed met blauwzijden voering.
Een nienwen hoed En dat om twee
uur? Vóór twaalven waren allo nieuwe
hoeden al verdwenen
De Oorlog in Zuid-Afrika.
Lord Roberts heeft op een vraag van
de Engelsche regeering het bericht van
de Daily Mail", dat de soldaten te Preto
ria gebrek aan schoenen hadden en ge
deeltelijk barrevoets gingen, bevestigd.
Tengevolge van de verbreking van zyn
verbindingslijn moest, toen bet verkeer
weer geopend werd, eerst voor levens
middelen gezorgd worden. De schoenen
moesten toen wachten, maar den 18den
dezer, toen Roberts seinde, was er weer
een bezending aangekomen.
In den Vrijstaat.
De correspondent der «Zwolsche Courant"
te Kaapstad schrijft dd. 26 Juni:
Er loopt hier een gerucht, dat Lord Roberts
zyn geheele bereden macht uit Pretoria naar
het Zuiden zal sturen, om eerst te trach
ten zyn rug te beschermen en den Vry
staat voor goed ten onder to brengen. Hy
is de laatste drie weken ook wel in een
byzonder lastige positie gebracht door guerilla-
aan vallen van generaal do Wet.
Het toonoel van den oorlog zal dus weer
worden teruggebracht naar den Vrijstaat.
Arme VrystaatWanneer de wapens einde-
lyk zullen worden opgeborgen, dan zal hot
daar een groote woestenij wezen, met ruïnen
van afgebrande huizen en een doodarme be
volking in bongersneod.
Ik overdryf kier niet. Do toestand, die nu
al jammerlyk is, zal dan verschrikkelijk wezen.
De Britsche strijdmacht treedt er op mot een
stelsel van verwoesting uit onmacht en wraak.
Nu de wapens niet voldoende blyken tegen
de menschen, nu neemt Engeland zyn toe
vlucht tot het vuur en de byl tegen do eigen-
doramcD. En ik kan het mocilyk anders
noemen dan wraak, wanneer Lord Roberts
in oon proclamatie het verbranden beveelt
van do Boerenwoning, die het dichtst bij de
plek ligt, waar de spoorlijn of telegraafdraad
is verbroken. Hy weet toch evengoed als
ieder ander, dat zoo'n Boer er niet aan kan
doen wanneer een gucrillu-bendo toevallig in
zyn buurt een slag slaat.
Dat is niet alleen een proclamatio, het
geschiedt ook, het geschiedde zolts vóór de
proclamatie, werd uitgevaardigd. Langs de
spoorlyn van Bloemfontein naar het Noorden
zullen weinig huizen meer staan binnen kor
ten tyd want na iedere nederaag wordt er
niet óe'n, maar worden alle huizen afgebrand,
die maar eenigszins in de buurt liggen.
En niet alleen de spoorlyn. Men denke
slechts aan de proclamatie omtrent het vin
den van wapens in een huis. Of er alleen
vrouwen in huis zijn, of de man dood of ge
vangen is, het doet er niet toe, liet huis
wordt vernield. Alle nieuws uit de onder
worpen streken van den Vrystaat is gestopt,
maar er zyn hier in Kaapstad soldaten on
officieren aangekomen, dio erkenden tc wal
gen .van dat voortdurend van do eeno plaats
naar do andere trekken, verwocstond on ver
brandend', zooals óen van hen hot uitdrukte
iu oon der nieuwsbladen. Men stello zich
eens voor wat dat beteekent.
Vroeger heb ik er al op gewezen hoe er
stelselmatig verwoesting?tochten zyn gehouden
naar mooie vmchtenplaatsen, waar alle» word
kaal gekapt tot den laatstcn vruchtenstruik,
omdat nu ja, het doet er cigenlyk weinig
toe wat voor reden er voor wordt opgegeven,
want de ongelukkige slachtoffers hebben toch
geen kans zich tegen de aanklacht te ver
weren. Een feit is het, dat door de Engel-
sohen de verwoesting wordt gebruikt als oen
stolsel ter onderwerping, en dat ook van hen
zal kunnen worden getuigdZo schiepen
een woestenij en ze noemden het vrede.
Niemand zal beweren, dat het mogelijk is
in een geweldige beroering als een oorlog
alles licel te laten. En dat er van Engel
schen kant ook klachten komen over den
toestand waarin de Engelscho vluchtelingen
van do grensdistricten hun huizen terugvon
den, is allerzins te begrijpen. Maar ik her
haal nog eens, dat het thans door do Engel
schen geschiedt als stelsel.
Do bovenbedoelde moedwilligo vornieling
is geschied in die gedeelten waar betrekke
lijk weinig tegenstand is geweest. Hoe zal
hot niet gaan, nu do Engelscho generaals
zullon trachten hun geschonden eer te hor
stellen on hnn gokrenkton hoogmoed voldoe
ning to geven Behalve dio verwoesting
bedenke men voorts, dat de landbouw overal
stilstaat. De krygswet hoeft alle personen
op de plaatsen opgesloten, landbouwbenoodigd-
heden zijn niet te verkrijgen, do paarden
zyn dood of door de Engelschen gecomman
deerd. Hoe moet er na geploegd en gezaaid
worden? Zelfs aan de vrouwen wordt vry-
wel allo vrye beweging ontzegd. Arme Vry-
LONDEN, 21 Juli. Aan de bladen te
Kaapstad werd heden gemeldRoberts
valt met een sterke troepenmacht Middel
burg aan. Er wordt een groote slag gele
verd. Kruger is te midden van zyn bur
gers, die hg aanspoort om tot het einde
te stryden.
LONDEN, 21 Juli. Lord Roberts seinde
heden uit PretoriaGeneraal Littlo (Ridley
ontmoette den 19en bij Lindley de stryd-
macht van De Wet die door Hunter's cor
don heouge8lopen was. Het gevecht duurde
tot den avond, toen verdeelden de Boeren,
die teruggeslagen waren, zich in twee af-
*:ngon. Little's verliezen zyn gerini
