KLEINE COURANT
't Vliegend Blaadje
woor Helder, Texel en Wieringen.
DE GEITENHOEDER.
No. 2945
Woensdag 8 Mei 1901.
29ste Jaargang.
uo—
Bureau
Zuidstraat 72.
BureauSpoorstraat.
Telefoonn0. 59.
At) on aement
p. 3 maanden binnen de gemeente 50 Ct., m. Zondagsbl. 871/s Ct.
id. franco per post 75- id. f 1.20.
id. voor het Buitenland f 1.25, id. f 2.00.
VERSCHIJNT DINSDAG- EN VRIJDAGMIDDAG.
Uitgevers: BERKHOUT Co., te Helder.
Bureauxi Spoorstraat en Zuidstraat.
A a vertentlên
van 1 tot 5 regels 25 Cent.
Elke regel meer5»
Groote lettere worden naar plaatsruimte berekend.
Advertentiën moeten uiterlijk des DINSDAGS- en VRIJDAGSMOKGENS vóór 10 uur aan de Bureaux bezorgd zijn.
I/ft bet Buitenland.
Een groot deel van het baitenlandsch nieuws
wordt gedurende de laatstverloopen dagen in
genomen door de talrijke mededeelingen,
beschouwingen en opmerkingen uit Berlyn,
betrrffende de op 's Keizers bevel plaats ge
had hebbende sluiting van het Pruisische
Huis van Afgevaardigden, en de aftreding
van eenige ministers, waaronder de minister
van Financiën, Miquel, die daar te lande
steeds een belangrijken invloed op politiek
gebied heeft uitgeoefend. Deze crisis is ont
staan door het streven des Keizers tegeoover
eene lastige oppositie tot aanleg van nieuwe
en zeer kosibare binnenlaudsche kanalen
een nieuwe samenstelling van het ministerie
werd daardoor uoodig, en de kiozers zullen
nu worden opgoroepen, om nieuwe afgevaar
digden naar het Huis te zenden. Een en an
der heeft echter voor het buitenlaud geene
buitengewone beteckenis.
Uit Peking kwam dezer dagen het bericht,
dat eene commissie, bestaande uit de gezan
ten van Duitschland, Engeland, Frankrijk en
Japan, een rapport over de aan de Europee-
sche mogendheden verschuldigde schadeloos
stellingen op gemaakt en aan da andere ge
zanten overhandigd beeft. In dat rapport
wordt opgemerkt, dat het hoogst onwaarschijn
lijk is, dat China nit eigene middelen de
schadeloosstellingen, die door do mogcndhed in
ten bodrage van 65 millioen pd. sterl. ge
vraagd worden, kan opbrengen, en wordt
verder aangevoerd, dat eene Chineesche lee
ning, zonder waarborg der mogendheden
China's ondergaug zou boteekenen. Do voor
dat doel uitteschrijven leening zou dus, vol
gens de samenstellers van bet rapport, door
alle mogendheden moeten gewaarborgd wor
den, terwjjl die financieële operatie zoodanig
zou moeten ingericht zyn, dat de jaarlyksohe
afbetaling over zeer langen tyd zou worden
verdeeld.
Het ontworpen rapport wyst verder de
bronnen en inkomsten aan, die voor de be
taling der schadeloosstelling zouden moeten
worden beschikbaar gestold. Tor beoordeeling
zyn deze plannen thans door de gezanten
naar hunne regeeri'-gen opgezonden.
Over den loop en den vermoedelijken afloop
van den Ziiid-Afrikaanscben oorlog, is het
niet van belang ontbloot het volgende, door
een Engelschman geschreven, te lezen Ik
hond vol, dat het verwekken van d"n oorlog
verkeerd is geweest, dat hy nooit had moeten
plaats gevonden hebben, maar dat, nu hij
zooveel geld en zooveel menschenlevens ge
kost heeft, het niet aangaat vrede te maken
met alles toe te geven. Engeland moet er
niets by verliezen. Ik zou, als het aan my
persoonlyk lag, der Republieken morgen aan
den dag hare gelieelo onafhankelijkheid terug
geven, maar zelfs, al kwam er een geheel
liberaal gouvernement aan het bestuur deB
lands, het zou dit niet kunnen doen. Hot
Engebche ministerie, van welke kleur ook,
zal alijjd vinden, dat het zieh in de oogen
van de geheele wereld bespottelijk zou maken,
indien bet, na zooveel millioenen uitgegeven,
na zooveel mannen opgeofferd te hebben,
eenvoudig don vorigen toestand daarginds
herstelde en bevestigde. Indien de Boeren
slechts wilden inzien, dat zij veel beter dan
vroeger er aan toe zouden zjjri, wanneer zij
voorstellen deden, om in de vry onafhankelijke
positie van Canada en Australië tot Engeland
te komen, zouden zy, naar mjjne overtuiging,
zeer verstandig doen, en op die wjjze zou de
zaak ongetwijfeld spoedig in orde en aan het
bloedvergieten een einde komen. O, bet ware
zoo wenschelyk, dat men, volgens het zeggen
van een Engelschen staatsman uit vroeger
dagen, den bloedigen en geldverslindenden
oorlog eindelyk eens ging uitvechten, aan een
gezellige tafel gezeten Laten de Boeren
maar de steeds milder wordende vredesvoor
waarden aannemen.
'tZal slech's e»n quaestie zijn van eenige
jaren hunne algeheels onafhankelijkheid krij
gen zy van zelf. Ea nooit zal, na het thans
gebeurde, Engeland hun meer den oorlog aan
doen. Het Engelsche gouvernement zou nooit
gewaagd hebben zich op dezelfde wyze met
de binnenlaudsche staatkunde van Canada te
bemoeien, als het nu met de Znid-Afrikaansche
Republieken doet. Met nog eenige volhardinz
kannen de Boereu weldra verkrijgen wat ze
verlangen, behalve het woord onaf haakeliikheid.
't Zal er toe komen, dat Engeland steeds bil
lijker wordt. Vroeger heette het, dat er geen
Boeren-reirecring meer bestond onlangs word
generaal Botlia verzocht, voeling met zijne
rogcering te houden. De toekomst in Zuid-
Afrika, dit mag men veilig aannemen, is aan
de Boeren 1"
't Is zeker niet van belang ontbloot, nato-
gaan hoe handel en nijverheid in Europa den
laatsten tyd dreigen overvleugeld te worden
door Amerika. In een handels-overzicht lezen
we daaromtrent het volgende ,Iu Duitschland
is men zich ten volle van den ernst van
Amerika's geweldige mededinging bewust. De
Voreenigde Staten, die tien jaren geleden meer
dan 80 pet. aan landbouwproducten uitvoerden
en nog geen vjjfiie aan fabrieks-artikelen, zendt
thans bijna '/3 van zyn uitvoer aan fabrieks-
artikeieu naar buiten. Met land nadert met
reuzenschreden den overgang van landbouw-
staat in nijverheidsland. De staalfabrieken
van Amerika buheerschen thans do wereldmarkt
en schijnen rechtstreeks of middellijk de
pryzen van staal en ijzer voor alle landen.
Merkwaardig is ook de laarzen- en schoenen-
f abri ca ge. Eer' jaar of tien geleden kwam het
lederwerk goeddeels nit Europa thans wordt
Europa door goedkoopc schoenen uit Amerika
overstroomd".
HELDER, 7 Mei 1901.
Uit de geschiedenis van den Helder.
Een onzer lezers zendt ons ter opneming in
ons blad toe de volgende aanteekeningen nit
de geschiedenis dezer gemeente. Hy doet dat
naar aanleiding van do herinnering in ons
vorig nummer aan de bevrijding van den
Helder op -i Mei 1814, en meent, dat onde
ingezetenen zich nog wel onderscheidene na
men, in deze opgave voorkomende, zullen te
biunen brengen.
De Gemeenteraad (Municipalitcit) van den
Helder was by de overgave aldus samenge
steld A. J. A. baron van Westcrholt, maire,
P. Korff, adjanct-maire, Jb. Hoogland, Jb.
Giltjes Sr., R. Jongkees, M. Bakker, S. Rie-
kels, A. Hellegers, H. Kroon, K. Kindt, A.
van Hanxleden, K. D. Graaff, secretaris: C.
Jongkees.
De heer P. Korff, die in hoogen ouderdom
alhier overleed, bad tot aan zijn dood de ge
woonte, om ieder jaar op den 4 Mei van zyne
woning aan de DIjkstraat de vlag uit te stekeD,
ter herinnering aan den dag der bevrijding.
Door het Provinciaal Bestuur van
Noord-Holland is Vrjjdag by enkele inschrij
ving aanbesteed
1. Het maken van eene kapglooiing met
bijbehoorende werken op het eiland Wie-
ringen, behoorende tot de zeewerken in
Noordholland. Raming f 10,000. Minste
inschrijver de heer A. Krynen alhier, voor
de som van f 9829.
2. Het verbeteren van een gedeelte om-
riugdyk op het eiland Marken, behoorende
tot de zeewerkeD in Noordholland. Raming
f 5000. Minste inschrijver P. Blankevoort,
voor f 4779 te Monnikendam.
3. Het maken van een dryvenden aanleg
steiger voor vischkaren en bunbooten in
de visschershaven te IJmuiden. Raming
f 1480. Minste inschryver J. Dil, voor
f 1550 te IJmuiden.
TWEEDE KAMER.
In de zittingen van Donderd ig en Vrij
dag der vorige week werd in behandeling
genomen het ontwerp tot wijziging der
wet op het Lager Onderwijs. Door onder
scheidene leden werden amendementen op
verschillende artikelen voorgesteld, alle
met het doel om de financieële positie
vau hoofden van scholen en onderwijzers
voornamelijk ten platteulande te verbeteren
Op een enkele uitzondering na, werden
deze amendementen alle, na krachtige be
strijding door deu Minister van Binnen
laudsche Zaken, verworpen. Heden
zal de behandeling vau het genoemde ont
werp worden voortgezet.
Ook zullen heden namiddag, de eind
stemmingen gehouden worden over de Mi
litie- en Landweerwetten.
In de algemeene vergadering der
Vereeniging ter bevordering van de Neder-
landsche Visschery, 13 Mei a. s. te Am
sterdam te houden, zal in bespreking ko
men een voorstel der afd. Amsterdam,
over de onvoldoende toepassing der wets
bepalingen op het vervoeren en verkoo-
pen van nest op de Zuiderzee.
Men meldt ons uit Callantsoog, dat
niet de boerenplaats met schuur, bewoond
door den heer C. de Leeuw, is verbrand,
maar die bewoond door den landbouwer
D. de Leeuw. Alleen het vee is gered.
De inboedel is geheel verbrand.
By kon. besluit is benoemd tot Burge
meester van Amsterdam de heer mr. W. F.
van Leeuwen, thans wethouder.
Door de commissie tot examineeren
van stuurlieden ter koopvaardij, die zitting
hield te Amsterdam, werden de volgende
diploma's uitgereikt:
Groote zeilvaart AEerste stuurman
J. Smit. Tweede stuurman E. Geertsema
L. Groendijk en A. Schaap. Derde stuur
man A. H. v. Heukelen en H. D. Teeos-
nia.
Groote stoomvaart AEerste stuur
man O. H. Blauw, T. T. Bonk M. C. J.
Jansen. D. J. M. Smit en H. v. Vollenho
ven. Tweede stuurman R. W. Brann, J.
N. Bouman, A. Helmhout. 0. H. J. v. Ben-
them Jutting, H. J. M. Kuymans C. W.
Koenderink, C. E. Plagge, H. W. Wessels,
en A. Ouwehand. Derde stuurman D. W.
Tombrink, J. K. Versteeg, B. J. Wygers
A. Schaap en L. Groendijk.
Groote stoomvaart B: Eerste stuur
man G. Botje.
Kleine vaart: Stuurman J. Van den
Berg.
Een ontzettend drama heeft de be
manning van de Harwichboot Vienntf'
dezer dagen medegemaakt.
Naby Harwicblighthouse sprong de be
kende gezagvoerder üenderson plotseling
overboord.
Twee man sprongen dadelijk in een sloep,
doch de sloep sloeg om en de beide red
ders verdronken.
Reeds jaren voer kapitein Henderson
tusschen Harwich en Rotterdam.
Transvaal en Oranje-Vrijstraat.
Men meldt aan de >0. H. C.", dat het
nagenoeg zeker is, dat president Kruger
in het begin van de volgende maand per
Nederl. - Amerikaansch stoomschip over
Rotterdam naar Amerika zal gaan. De
Transvaalsche consul-generaal White en
de Vrystaatsche consul Pierce, beiden in
de Vereenigde Staten hebben opdracht,
zoodra tot het vertrek definitief is besloten,
de desbetreffende mededeelingen te doen.
Te Akkrum is aangekomen de heer
F. Kuiper, van Chicago, om vergezeld van
zijne familie, tegenwoordig te zyn by de
feestelyke opening van zyne stichting >0oo-
persburg".
dan het station sprak de heer P. Van der
Meulen den heer Kuiper en de zijnen in
het Engelsch toe. De Burgemeester was
daarbij tegenwoordig. Onder geleide vau
muziek ging het daarna in acht open rij
tuigen door het met vlaggen en eerepoor
ten versierde dorp naar Coopersburg",
alwaar de op te nemen oudjes aanwezig
waren.
Daarna trok men in optocht naar het huis
vau den 91-jarigen vader van den stichter,
waar de heer Kuiper zijn intrek zal nemen.
De plechtige opening der stichting is
voorloopig bepaald op Woensdag 8 Mei.
Men verzekert, dat het nieuwe feit, dat
door den wegens moord op het knaapje
Boogaardt veroordeelden de Jongh zal
worden bijgebracht om tot herziening van
het veroordeelend adres te geraken, hier
in moet bestaan, dat niet hij den moord
heeft gepleegd, doch een ander persoon,
dien de veroordeelde wegens de betrekking
waarin bedoelde persoon tot zijne zuster
stond, niet wilde verraden. Thans echter
nu die zuster sinds jaren overleden is, zou
de aanleiding verdwenen zyn om langer
het stilzwijgen te bewaren.
In verband hiermede wordt herinnerd,
dat de Jongh, by de behandeling zyner
zaak. aanvankelijk heeft volgehouden on
schuldig te zyn en ook na zijn bekentenis
heeft doen doorschemeren, dat er omstan
digheden waren die hem dwongen de vol
ledige waarheid te verzwijgen.
De patroons in de bouwvakken te
Berlyn hebben hun bedreiging, dat zij alle
werklui, die vrijaf namen voor de viering
van den eersten Mei-dag, een week lang
zouden uitsluiten, gestand gedaan Er moeten
dientengevolge deze week 7500 werklui
leeglonpen.
Uit Dr sden wordt gemeld, dat daar
een aantal arbeiders, die den lsten Mei niet
te werk waren gekomen, gedaan hebben
gekregen. Een fabriek van bronzen arti
kelen heeft er alleen 150 oni
Dreigende bestorming.
Op het oogenblik dreigt in Zwitserland
een nieuwe bergstorting, zoo groot als er
in jaren niet is voorgekomen. Wij hebben
reeds meegedeeld dat er den l Iden April
van den bergrug tusschen Lambach en
Schwandenbach Brienz een rotsgevaarte
van een millioen kub. meter is neergeko
men, waardoor een beek werd verstopt en
en het dal versperd. Kleinere s ortingen
waren daar ter plaatse reeds meer voor
gekomen, maar dit alles zyn maar voor
boden van de reusachtige catastrofe die
mèn voorspelt. Op dien bergrug is een
scboone weidevlakte, met een aantal stallen
Aegerti genoemd Daar begon ongeveer 50
jaar geleden den grond te splijten van
het westen naar het oosten. En het ge
deelte van den berg, aan den dalkant van
deze rotskloof, zakte heel langzaam met
werken en stallen zijwaarts. Dit door de
rotsspleet afgesneden gebied is zestig hecta
ren groot. De kloof was eenige jaren ge
leden reeds 900 meter lang de uiterste
kloofwand ligt een heel eind boven die
aan den dalkant. Een deel daarvan viel 14
April neer. Daardoor is de toestand veel
gevaarlijker geworden. De spleet is in
korten tijd tot 1 K.M. lengte voortgezet
en in de week van 21 tot 28 April is de
kloof een decimeter verbreed, dat is meer
dan auders in jaren.
Het zoo langzaam naar voren komende
gevaarte, waarvan de val wel elk oogen
blik mogelijk is, heeft een inhoud van
acht millioen kub. meter. De hoogte van
het oppervlak van dit bergdeel tot het dal
is 450 meter. Daaronder ligt het dorp
Schwanden-Unterdorp, dat op het oogen
blik ontruimd wordt, en verderop ligt het
evenzeer bedreigde dorp Kienholz, dat in
1896 reeds ten deele is verwoest
Het is best mogelyk dat het gevaarte
ook nog den straatweg en den spoorweg
bereikt. Zeer waarschijnlijk wordt de vaart
gestuit voor het Brienzemeer anders wor
den alle dorpen aan den oever door een
onoverzienbare ramp bedreigd.
Nimmer heeft men de voorbereiding van
een bergstorting zoo nauwkeurig kunnen
volgen. En maatregelen zyn daartegen
niet te nemen. Het eenige is wachtposten,
en geregeld controle.
Ongeluk in een mijn.
BERGEN, 3 Mei. Op het oogenblik
dat een kooi met 12 werklieden in de myn
Flénu naar boven ging, raakte een enorm
blok steen loshet viel op de kooi en
doodde 9 werklieden, de anderen werden
zwaar gekwetst.
Noodlottige vergissing.
In het ziekenhuis Lariboisiére te Parijs
ia 8 April een 28 jaar onde kamenier,
mlle Devant, overleden onder omstandig
heden, die terecht de aandacht van het
publiek op zich vestigden.
Op bevel van hoogerhand had een ver
pleegster, mlle Jeanne Leulier, haar en
enkele andere zieken een lavement gezet
van zinkeblozuur instede van een onschul
dig mengsel van glycerine en honig, het
welk door een geneesheer was voorgeschre
ven. Beschuldigd van moord tengevolge
van onvoorzichtigheid werd toenmaals tegen
Jeanne Leulier een instructie geopend.
Dezelfde noodlottige vergissing is de
oorzaak geweest van een tweede sterf
geval. Dinsdagavond is na een vreeselijk
lyden een negen-en-vjjftigjarige dame, me
vrouw Briant bezweken, die aan ontsteking
van het ribbenvlies leed. Zij nam reeds in
beterschap toe, toen mlle Leulier haar het
middel toediende, dat haar dood tengevolge
had. De dosis zinckblozuur was niet zoo
groot als mlle Devant werd toegediend
de werking van het gif was minder snel,
doch zóó zeker, dat het den geneesheeren
niet gelukken «mocht haar te redden. Van
het 3-tal slachtoffers der fatale vergissing
bevindt zich een in een meer dan wanho-
pigen toestand de beide anderen zyn thans
buiten gevaar. 9
De minieter komt.
Het Deensche blad .Politieke n* be
vatte onlangs de volgende aardige parodie op
den angst die sommige groote en kleine au
toriteiten vervult wanneer eon aanzienlijk
regenringspersoon onverwachts inspectie komt
honden of iets dergelyks doet. Aan do pa
rodie zon intusschen een minder beleefde be
handeling van den Deenscben Minister van
Spoorwegen ten grondslag hebben gelegen,
waarvoor natuurlijk de betrokken ambtenaar,
die Z.Exc. niet kende, moest boeten.
Groothandelaar Petersen (aan het loket);
Een kaartje lo klas Kopenhagen )De
assistent bevindt zich in een ander lokaal).
Groothandelaar (ongeduldig)
Komt bet baast
Assistent (met knikkende knieën):
God in den hemel daar is by!
Groothandelaar: Ik had een kaartje
le klasse Kopenhagen govraagd.
Assistent (steekt het hoofd door het raampje
Onraidd llyk mijnheer, onmiddellijk! Wees
niet boos wat ik u bidden mag. Ik vraag
duizendmaal rxcnuB!
GroothandelaarO, zóó erg is het
niet 1
Assistent: Zeker wel, zeker wel
mag ik de eer hebben n dit te overhan
digen
Groothandelaar (by zichzelven)Die
kerel is gek (luide)
Wanneer vertrekt de trein
Assistent: Met uw allergenadigst ver
lof over 5 minuten.
Groothandelaar: Dan eerst?
Assisteut: Als u Ons de eer wil aan
doen hier binnen te treden en zoo lang te
wachten
Groothandelaar (gevleid)
Dank u, dank u!
Assistent (de deur openrukkend, maakt een
zwijgende buiging. Zoodra de groothandelaar
binnen is, loopt hy naar het telegraafbureau).
De minister is hiertelegrafeert het naar
alle tusschen»)tations. Galakleeding met orden.
(Hy snelt verder en rukt twee spoorweg
beambten met zich mede): Neemt de sofa
uit de woniog van don chef; by is niet
thuis, maar 't is voor myn verantwoording,
en bre' gt haar dan onmiddellijk op 't bureau.
(Snelt weer naar den groothandelaar)Ik
hoop, dat u de tyd niet lang is gevallen
GroothandelaarWel volstrekt niet myn
jonge vriend.
Assistent (grypt den hoed van den groot
handelaar) Permitteer my er zit een
stofje op (borstelt den hoed af).
GroothandelaarDank u, dunk n
Assistent (knielt) En hier een klein
bootje vuil noen, laat my begaan
er zit een beetje straatvuil aan uw laarzen
permitteer me (hy veegt do laarzen,
met zyn zakdoek af).
Groothandelaar: Wel neen, wel nee.nl
Assistent (vleiend)Toch wol, toch
wel! (De werklieden komen met de sofa
binnen.) Hier, zet hier maar neerZoo
't is goedAls n nu zoo vriendelijk zoudt -
willen zyn hier plaats te nemeD, mijnheer,
't is het beste stuk uit het stution.
Groothandelaar (zet zich)Maar dat
is werkeljjk te veel moeite.
Assistent Een voetbankje(zet een
voetbankje onder de voeten van den groothande
laar).
Een stem aan het loket: Een eersto
Kopenhagen 1
Assistent (het raampje dichtwerperd)
Loop naar de maan! 'k Heb geen tyd! (Tot
den groothandelaar;verlangt n ook iets
anders, mynheer? Eon vorfrisscliing?
Groothandelaar: Neen, noen, dank u,myn
jonge vriend! Maar nu is 't zeker hoog tijd.
Assistent: Maak u niet bezorgd, do tmn
wacht immers op u? (Volgt den groothande
laar naar buiten en opent zelf voor hem een
coupë eerste klasse. Dan blyft hy met de hoed
in de hand staan.)
Groothandelaar (aan het portier:Vrien
delijk daDk voor uw beleefdheid. .Mag ik
misschien uw naam weten?
Assistent (in militaire houding): Niels
Olof Joachim Rasmussen.
Groothandelaar: Dank u, heel aangenaam
Ik ben de groothandelaar Petersen.
Asistent (terugdeinzend): Wat! is
u niet de minister
Tweede assistent(komt haastig aanloopen)
Rasmussen. Rasmussen, dut is ook een
mooie h storieDe Minister van Spoorwegen
zit in den treiD, niemand beeft hem herkend
daar zit by; hy is woedend, omdat jij hem
het loket voor den neus hebt dichtgegooid.
H(j wil je naam weten 'De assistent
valt van schrik flauw.]
Groothandelaar [een sigaar aanstekend ter
wijl de trein wegrijdt]Aardige beleefde
jonge man, die Rasmussen. Men kan werke
lijk heel goed zien dat de Minister er den
slag van heelt zyn personeel een goeden toon
tegenover het publiok te doen aannemen.
0e Oorlog in Zuid-Afrika.
JOHANNE3BURG, 3 Mei. Gedurende
de laatste maand hebben de Boeren zich
van alle kanten geconcentreerd bij Harte-
beestfontein (ten N W. van Klerkadorp)
en bun strydmacht aldaar telt nu tusschen
4000 en 5000 mande la Rey voert er
het bevel over. De vijand houdt een sterke
stelling op de heuvels bezet.
Babington is in nauwe aauraking met
den vyand geweest, maar zijn strijdmacht
was niet sterk genoeg om tot den aanval
over te gaan. Versterkingen worden thans
gezonden en nu Metheun en generaal Raw-
linson op Hartebeestfontein aanrukken,
schijnt een slag op handen. Men acht het
onmogelijk dat de Boeren hunne stelling
kunnen behouden daar feitelijk hun geheele
artillerie is bnit gemaakt in de laatste ge
vechten.
KIMBERLEY. 3 Mei. Een kleine pa
trouille van de Diamond Fields' Horse is
door Malan gisteren bij Cradock gevangen
genomen. De mannen vochten dapper en
gaven zich eerst aan de overmacht over
toen al hun paarden waren doodgeschoten
en een officier gewond wa«. Kolonel Sco-
bell bewerkte later hun invrijheidstelling.
FE ÜÏLLETON.
Vry bewerkt door AMO.
21)
Danlon had ten laatste aan dan drang
zijner vrienden gehoor gegeven en was de
dreigende breuk tusschen hem en Robespier-
re ontweken. Io het begin van den winter
had by met zyn jonge vronw Parijs verlaten
en woonde verscheiden maanden slil en af
gezonderd in een landhuis te Reuil, by Parijs
Toen hy hier vernam, wat or in Parijs en
in de provinciën gebeurde, kromp het hart
vau den man, die behoorde tot de wildste
leiders van het schrikbewind, ineen. Hy kon
het er niet meer uithouden on jjlde in den
aanvang van 1794 naar Parjjs terug.
Daar moest hy evenwel reeds in den
eersten tyd na zijn terugkeer ervaren, dat
zijn afwezigheid door zyn vyanden tot zyn
nadeel was gebruikt. Hy Btond spoedig zoo
alleen, als nooit te voren. In de club, in
het Comité van Openbaar Weizyn, op het
stadhuis en in de Conventie nergens vond
hy de oude instemming, nergens deelneming,
overal wantrouwen. Weder beweerde men
dat hy koninklyk geld had aangenomen en
zich door gevangenen had laten omkoopen.
Anderen mompelden zelfs, dat hij de openbare
kassen bestolen had.
Danton wist terstond, wat hy hiervan te
denken had. De weloverlegde kuiperyen
zyner vijanden, dat schudden en afbrokkelen
Tan den bodem, waarop hy stond, was het
werk van Robespierre.
Zyn vrienden, voor zoover ze hom nog
trouw gebleven waren, bewerkte nogmaals
een samenkomst der beide mannen, die in
Robespicrre'a woning plaats vond. Maar zy
bleef zonder eenig resultaat. Robespierre
speelde den onschuldige, wist jvan niets en
bleef koel en rustig als al'ijd.
Den dag daarop viel St. Just Danton en
de Dantonisten in ren rede in deJacobynen-
club heftig aan. Hy noemde hen gematigden,
beschuldigde lirn gevangenen en veroordeel
den te hebben gered, den voortgang der re
publiek te belemmeren en do macht harer
instellingen te ondermanen. Ten slotte zei
hy zelfs, dat zij de voortzetting der Giroo-
disten waren en het vaderland in gevaar
brachten.
Dit was dnidelyk. Dunton zag, dat het
op zijn ondergang toeging, dat hij verloren
was wanneer hy zich niet verdedigde. Zoo
sprak hy dan eindelijk in de Conventie.
Met zijn geweldige stem donderde hy tegen
het ongehoorde bloedvergieten, tegen de on-
zokerheid van persoon en eigendom, en tegen
het geweld van eenige leden van het comi
té van Openbaar Welzijn, die geloofden dat
de republiek in gevaar was wanneer men
het tegensprak,
Dit nu was zeker de raeeoing van een
groot deel der Conventieleden, doch niemand
waagde het Dantons's zaak tot de zyne te
maken. Het voorstel van Danton tot opheffing
van het revolutionair tribunaal werd verwor
pen en Danton zelf verliet ontmoedigd de
Conventie.
Het was nacht. Danton leunde tegen het
venster en staarde peinzend naar buiten.
M' cht hy ook in vroegeren tyd veel bloed
schuld op zich hebboo geladen, dat dc Fran-
sche revolutie, als een orkaan, goed en kwaad
in gelijke mate had vernield en slechts puiri-
hoopen zou achterlaten.
Plotseling hoorde hy in den gang leven
dige stemmen. Snel ging hy door het salon
dat hem van de gaug scheidde, sn stiet de
deur open,
Ik moet hem spreken en wel terstond,
hoort gy, Richard Roep hem directHij
moge zyn waar hy wil. Het gaat om dood
en leven*.
Aan de slem harkende Danton burgeres
Rialmont. Hy trad nu geheel in den gang
en riep:
.Burgeres Rialmont! Gy hier op dit uur?
Wat is er voorgevallen?»
Goed, dat ik u trut,» zei zij zeer luid en
trad suel op hem toe. .Ik heb iets gewich
tigs te melden. Kom spoedig de tyd is kost
baar. Wjj hebben nog slechts uren, misschien
minuten voor ons.»
Hiermee trok zy hem in de kamer terug
«Maar wat is er dan?» vroeg Danton ver-
bha-td.
De burgeres was geheel buiten adem en in
groote opgewondenheid.
Danton kende baar steeds als een kloeke,
slimme vrouw en had haar nimmer zóó ge-
nDanton*, zei burgeres Rialmont iets zach
ter, maar dringend en snel. .Gy zijt ver
loren, als gy niet oogenblikkelyk handelt.
Het bevel tot inhechtenisneming van u en
uw vrienden is reeds uitgevaardigd. Binnen het
nur kunt gy reeds een gevangene zyn. Var
lies dus geen tyd en ga mee.'
Waarheen
Danton, ik herhaal thans, in het groote
gevaar waarin ge verkeert, nogmaals, wat
ik u in den herfst van het vorige jaar aan
bood. Honderd duizend frank in goud, zoo-
dra burger Etienne de Leuronsac over de
grenzen is. Thans hebt ge de keus nog in
handen. Hot betreft nu niet alleen zyn red
ding. maar ook de uwe. Wat er van u wordt
als men u gevangen neemt, is u reeds be
kend; wat er echter van burger Ettienne
wordt, weet God, Daarom help! Red u en
hem. Sta daar niet zoo stjjf en stom. ilan*
del! Over een kwartier kan het reeds te laat
zyn.
Danton stond als vastgenageld en keek
sprakeloos en somber voor zich.
Danton», riep burgeres Rialmont, steeds
opgewondener en angstiger wordende, hoort
gij mij niet Ik heb reeds alles voorbereid
en een soldaat omgekocht. Hij zal kleeren
gereed honden, waarin de gevangene de Con-
ciergerie kan verlaten, als gy hem met uw
persoon dekt. Alles is reeds klaar. Draal
dus niet langer, of alles is verloren. Is het
dan zoo zwaar, Danton, te kiezen tnsschen
dood en leven?»
Ontzettend zwaar burgeres zuchtte Dan
ton mat en levensmoede.
«En toch moet het geschieden, burger, en
wel oogenblikkelyk!'
Weder zag zy hem vragond, dringend en
angstig aan; maar Danton bleef staan,zwaar
ademend, strak voor zich uitsturende.
Kom, myn rjjtuig staat beneden* Snel
Danton, of alles is te laat, alles is anders
verloren.»
Ik heb gekozen, burgeres. Ik blyf hierl»
zei Dauton plotseling rustig en op vasten
toon.
En wat wordt er van burggraaf Ettienne,
als gy valt?*
«Nienand kan zyn lot ontloopen. Kan ik
hem niet meer op eerlyke wyze redden, dan
mag komen wat wiL'
„Maar gij zelf! Gaat gy geen treurige
toekomst in! Denk aan het lot der Giron-
disten, D.nton. Uw gevangenneming is uw
dood!»
Dat ts zij inderdaad Ik weet het.»
Waamm wilt gy u dan niet redden?
Het isjuw plicht.»
Myu plicht is op myn post te sterven.
De ééne schakel trekt de andere mee. Nu
is het myu beurt morgen misschien is de
beurt aan Robespierre
Beneden werd mot geweerkolven op do
deur geslagen. Dunton hield op met spreken
burgeres Rialmunt uitte een onderdrukten
kreet, er volgde een korte maar angstwek
kende stilte.
«Daar zyu ze!» mompelde Dantou.
In naam dar republiek, doe open!, riep
een scherpe, doordringende stem.
Doe open, Richard!» beval Danton zyn
bediende.
•O myn hemel,» jammorde burgeres Rial
mont als een krankzinuige, wat zal er nu ge
beuren
Verberg u binnen burgeres; ik wil niet,
dat gy van uw waarschuwing nadeelige ge
volgen ondervindt.'
,En wat zal er gebeuren, nu gy gaat?»
Zjnd burgeres Madeleine naar Robespierre.
Hy ia rechtvaardig.'
Dat zegt gy? Op dit oogenblik.
•Ja! Ga! burgeres ga! Men komt.»
Er klonken zware stappen in het portaal.
Burgeres Rialmont verdween in een zykamer.
Terstond daarop verscheen de burger-ka
pitein Simon Nadet in de denr. Achter hem
stonden hoofd aan hoofd, zoo ver Danton
kon zien, soldaten.
Burger Danton*, riep Nadet met zyn
schelle stem, in naam der republiek, gy zyt
myn gevangene.»
•Toon my uw lastbrief, burger kapitein
antwoordde Danton ros tig.
Simon Nadet trok een bevelschrift tot ge
vangenneming uit zyu borstzak.
Danton las het opmerkzaam. Het was on-
dcrieckend met: .Het Comité van Openbaar
Weizyn, Maximiliaan Robespierre.'
.Ik wist het», mompelde Danton. Dan riep
hy luid; «Ik gehoorzaam, burger. Laat ons
gaan.»
Na enkele minnten lag het huis van Dan
ton in doodelyke stilte gehuld, terwyl zijn
eigenaar onder sterke bedekking naar do
Luxemburger gevangenis ging. Daar werd hij
in hetzellde vertrek gebracht, waarin zoo
veel Girondislen, mede door zyn toedoen waren
opgesloten geweest.
Iu don loop van den nacht werdon zyn
vertrouwde vrienden, zestien in getal, daar
eveneens gekerkerd, etoen vroeg in den
morgen Parys ontwaakte, vernam men met
schrik, dat men Danton, den lieveling des
volks, benevens den talentvollen Cummillo
Desraoulins en andereu govangen genomen had.
Het .Ambtelijk Dagblad* sprak weder vau
een zuivering jder Couventie. Do guillotine
kreeg weer voedsel.
XV
Jacques BeauehCnc, die zooveel jaron droo-
mend door de eenzame velden had gozworvei;
kon, by het leven van uitspatting dat hy leid
de, den ruwen winter te Pary» niet zonder
schade trotseeren.
(Wordt vervolgd.)
