KLEINE COURANT
't Vliegend Blaadje
voor Helder, Texel en Wieringenm
DE GEITENHOEDER.
No. 2954
Zaterdag 8 Juni 1901.
29ste Jaargang.
Bureau
Zuidstraat 72.
Bureau: Spoorifraat.
Telefoonn". 69.
KALENDER DER WEEK
JUNI, Zomermaand, 30 dagen.
Opkomst der Zon 3 u. 4 m.
Onderg.
Zondag 9
Maandag 10
Dinsdag 11
Woensdag 12
Donderdag 13
Vrjjdag 14
Zaterdag 15
8 u. 18 m.
Laatste kwartier.
Vit het Buitenland.
Herhaaldelijk heeft men in den laatsten tijd
de verzekering vernomen, dat de expeditionaire
troepen der mogendheden, die indertijd naar
China z|jn gezonden tot bescherming der daar
te lande vertoevende vreemdelingen, zeer spoe
dig tot hunne haardsteden zullen terugkeeren
Tot hedeo toe bleef het bij eene verzekering,
dat zulks weldra gebeuren zou thans schijnt
het volkomen ernst te zijn. Graaf VValdersoe,
opperbevelhebber van de verbondene troepen,
maakte zich, volgens de berichten, in het begin
dezer week in Europa ontvangen, tot vertrek
gereed. Wellicht is hij dus reods onderweg.
Doch ook tegen zijn afreis is het mogelijk ge-
weost, dat hjj zich gedwongen heeft gezien tot
bly'ven. Een der berichtgevers deelt mede, dat
de zoo lastige Boksers het verstoren der or 'e
nog niet hebben afgeleerd, en dat een aantal
hunner, nu zij bemerkeD, dat oen groot deel
der troepen zich tot vertrek gereed maakt,
nieuwe oproerige bewegingen op touw zetten.
Deze nieuwe troebelen zouden, althans voor
eerst, de tegenwoordigheid van den opperbevel
hebber zeer noodig maken. Of het vertrek der
troepen naar Europa ook daarvan af hankeljjk
is, werd tot heden nog niet gemeld. By
't ophanden zijnd vertrek van graaf Waldersee
uit China, wordt door de dagbladpers druk ge
sproken over de zending van dezen opperbe
velhebber naar een oord, waar verschillende
mogendheden hunne expeditionaire maoht had
den heengezonden ieder op eigen hand, zonder
eene algemeene leiding. Lauweren heeft deze
bevelhebber daarginds niet kunnen of mogen
behalen in het uitvoeren van het doel zijner
zending werd hjj van den aanvang af ernstig
gedwarsboomd. Allerlei moeilijkheden daagden
voor hem op, en het plan, om al de troepen
tot één doelhet bestrijden der Boksers, te
voreenigen, stuitte herhaaldelijk af op deuit-
éénloopende inzichten van do bevelhebbers
der korpsen. Zoodoende was er voor den be
jaarden Duitscheu krijgsoverste heel wat staats-
manswijsheid en heel wat geduld noodig, om
zijne eigene positie zoo goed mogelijk te hand
haven, en om botsingen tusschen de eigenlijk
pot en hetzelfde doel vornenigde troepen-
afdeelingen fe voorkomen. De taak van den
ppperbevelhebber was dus hoogst moeilijk.
SJog dezep dagen raakten Engelsche en Fransche
militairen aldaar met elkander slaags, én ge
wapend met bajonetten en met steenen werd
er gevochten. Duitsche troepen moesten te hulp
komen, om aan dezen verwoeden strjjd der
bondgenooten" tegen elkander een einde te
maken. Zulks geschiedde niet zonder dat er
eenigo dooden en gewonden vielen, en de rac-
dedeplipg van zplk een feit geeft wel een heel
vreemden kijk op eene vepeepigdo macht, die
is uitgegaan om in oen vreemd land de orde
te herstellen, Men zal zich herinneren, dat
eenigen tjjd geleden iets soortgelijks plaats
vond, toen de Russen en de Engelschen elkaar
het bezit van een strook gronds nabjj een
spoorweg in China betwistten, en gewapend
tegenover elkander stonden. Graaf Walder
see heeft tydens de uitoefening van zyn be
velhebberschap het oog gehad op een geza
menlijk optreden tegen de lastige Boksers,
doch het mocht hem niet gelukken, hl de ver
bondene troepen voor de uitvoering zijner
plannen te winnen.
Wanneer allen gewenscht noodig waren,
vond hjj eenigen voor 't oogonblik niet be
schikbaar. Al heel spoedig word de hulp der
aanwezige hulptroepen van Rusland aan een
gemeenschappelijke handeling ontzegd, en de
fyovelhebbor der Engelsche troepen scheen
Vaajt peden te hebben, oin zich onzijdig te
houden, 't Is zoodoende goed te begrijpen, dat
graaf Waldersee al heel weinig belangrijks
kon ten uitvoer brengen. Op een keer, toen
h|j het plan had gevormd, om de verbonde
nen allen te vereenigon tot een gemeenschap
pelijke expeditie, bleek het, dat alleen de
Fransche cn Duitschers zich tot dat doel
beschikbaar stelden. Waarlyk, 't was wel
vordrietig, om op zulk een manier een zoo
aanzienlijken on gewichtigen post to beklee-
den. Heeft graaf Waldersee zoodoende bij
't vervullen zjjncr gewichtige betrekking al
heel weinig satisfactie gehad, wat betreft de
uitoefening zijner eigeljjken taak bij zijn ver
trek uit China wordt hem toch van verschil
lende zijden lof en hulde gebracht voor zijn
kalmte en beleid in het voorkomen van erger
gebeurtenissen, tusschen de verbondenen, die
zoo weinig van die verbintenis gevoelden.
Zyn leiding, hoe roemloos ook, is toch over
het geheel voor de troepen nuttig en weldadig
geweest. De troepen der mogendheden
zullen nu ook, tot op een doel der eterkto
achterblijvende, weldra huiswaarts koeren, en
het Duitsche escader ligt reeds tot vertrek
gereed.
In de Kamer der Volksvertegenwoordiging
in Fratkryk werd dezer dagen de regeering
naar aanleiding van de geruchten en de be
richten over de Chineesche quostie geinterpe-
leerd. De min. v. Bujtenl. Zaken verschafte de
noodige inlichtingen. Ook hy verzekerde,
dat de Fransche troepen, zoowel als die der
andere mogendheden, spoedig naar het vader
land zullen terugkeeren. De belangrijke eisch
der schadeloosstelling, door China te voldoen,
is, volgens de verzekering van den ministor,
nog niet geheel tot oplossing gebracht. China
heeft echter in beginsel toegestemd in de
betaling van kapitaal en rente. Ook heeft
de Chineesche regeering zich neèrgelugd by
do bepaling van de hoegrootheid der militaire
macht, die door de vertegenwoordigers der
mogendheden noodig wordt geoordeeld, om de
gezantschappen to Peking te beschermen.
Nader wordt omtrent het huiswaarts keeren
van graaf Waldersee gemeld, dat by zyn
afreis gedurende oen paar dagon hoeft uitge
steld. Hy wil eerst een onderzoek doen naar
de botsing, die Zaterdagavond te Tieutsin
heeft plaats gehad.
NlËUW*TflJUI\GEA.
HELDER, 7 Juni 1901.
Politieke lezing van den heer Jaring.
Dinsdagavond j.1. had de aangekondigde
openbare vergadering van de liberalen alhier
plaats, waar de candiduat der liberale party
in dit district, de heer C. S. Jaring, als spreker
optrad. Reeds lang voor 8 nur Htroomde het
irTivflJi'S binnen, zoodat op den vastgesteldon
tijd do zaal geheel gevuld en een graote me
nigte belangstellenden niet toegolateu kou
worden.
Na een kort openingswoord van den Voor
zitter der Kiosverecniging Helder', den heer
C. J. «J. H. van Kempen, werd aan den hoer
Jaring het woord verleend. Spreker zeide
met genoegen aan de uitnoodiging van de
vereeniging, die hem geeandideerd had, vol
daan te hebben door een beginselverklaring
alhier af te leggen. Hij noemde het een groote
eer tot zulk een post van vertronwen uitge
kozen te zijn, omdat hij iemand is, die uit het
volk is voortgekomen en niet bogen kan op
rang, stand, gebqnrte of politiek verleden.
Wat gaf spreker nu hot recht zich tegenover
den heer Staalnjan te stellen? Qmdat hy en
het aftredend lid op verschillend politiek stand
punt staan, want de lieer Staalman is
affti-revolutionair, en do liberalen
maken nog altijd de meerderheid uit in dit
district. Dat de heer Staalman tot tweemalen
toe alhier als afgevaardigde is gekozen, moet
aan buitengewone omstandigheden toegeschre
ven worden. In 1894 heersohte onder de
liberalen een groote verdeeldheid; er waren
niet minder dan 7 candidaten dier partijin
1897 wist de heer Staalman zich te handhaven
door de hulp van de mindere militairen en
door de hulp der plattelandsbewoners, die hy
veel beloofde. Van deze beloften zyn er even
wel weinig vervuld. Oosterend wacht nog op
zijn haven, de Cocksdorpers ontvangen nog
hot beloofde pensioen niet.
Daarna overgaande tot de vorklaring, op
welk standpunt de spreker staat en Waarom
het gaat, zegt hy in de eerste plaats volks
man te zyn, die gaarne de helpende hand
reikt aan hen, die het noodig hebben en mee
wil werken aan verbetering van maatschap
pelijke toestanden. In politieke richting onder
schrijft hij het programma der lib. Unie, dat
tot het begin dezes jaars van kracht was.
Sedert dien tijd is de liberale partij in twee
groepen gescheiden: de liberalen en de vrij
zinnige democraten, doch de programma's dier
beido f'ractio's leveren bijna geen verschil op.
Alleen komt op dat van de vrijz. dem. de
naasting van de spoorwegen en de urgentie
van de kiesrechtkwestie voor, die op dat der
lib. Unie gemist worden. Spreker kan zich
met beide vereenigen. Hy is dus voor her
ziening van art. 80 der grondwet, om te komen
tot algemeen kiosrecht voor mannen en vrou
wen. Noch de afdeelingen der Centrale-liberale
vereenigingen in dit district, noch hij persoon
lijk is by een dezer bonden aangesloten, waar
door het verband van do liberale party alhier
bestaan blyft.
Vervolgens brengt de heer Jaring een woord
van lof aan 't tegenwoordige ministerie en
vooral aan de ministers van binnènlandsche
zaken en waterstaat, voor de verbazende
werkkracht door hen aan den dag gelogd, en
vooral 'tgeen door hun toedoen op wetgevend
gebied is tot stand gebracht. Dat er niet meer en
beter werk geleverd is, is een gevolg van de
zeer kleine meerderheid, waarover de regeering
te beschikken had cn er soms consessiog aan
de rechterzijde moesten gedaan worden. Ach
tereenvolgens brengt hij de verschillende ont
werpen, die tot wet zyn verheven in herin
nering en noemt: de afschaffing van
de plaatsvervanging by 't leger,
waarbij hy opmerkt, dat ook do nummerver
wisseling bij het blijvend deel der militie
nog verwyderl moet worden; de herziening
van 't b u r g e r 1 y k wetboek; de leer
plichtwet, waarin het herbalingsunderwys
helaasniet opgenomen is, en waarin oolc nog
geen bepalingen voorkomen tot verstrekking
van voedsel en kleeding aan het behoeftige
schoolkind. Toen ten opzichte van dit laatste
punt een voorstel werd gedaan, stemde do
heer Staalman tegen. Ook verklaarde hij zich
er tegen, om aan de gemeenten de bevoegdheid
to geven te zorgen voor schoolvoeding en
kleoding. Dit is voor een volksman een onver
klaarbare houding. De ongevallenwet
kwam ook door toedoen dezer regeeriDg tot
stand. Wel is deze wet niet volmaakt, maar
is toch een eerste stap in do goede richting.
Te b jammeren is het, dat de vissehers, zee
lieden en landbouwers hierin niet zijn opge
nomen, maai- toon een poging aangewend werd,
om de vissehers in deze wet op te nemen,
verleende Staalman geen steun.
Verder wjjdde de regeering eroote zorg nan
landbouwbelangen door afschaffing
van tollen op land- en waterwegen en bracht
zijveel verbeteringen in de verkeers
wegen en reisgelegenheden. Veel
is nog onafgedaan gebleven en onderscheidene
ontwerpen, die op het urgentieplan der libe
rale unie voorkomen, wachten op behandeling;
zooals: bepalingen tot verbetering van 't
burger!, wetboek, regeling van de rechten
der natuurlijke kinderen, herziening van 't
strafrecht,bepalingen tegen overmatigen arbeid,
wet tegen invaliditeits- en ouderdoniverzeke-
ring, enz. Al deze ontwerpen zullen dep
arbeid vormen van de nieuwe Kamer, Boven
dien komen op de programma's van de liherale
unie en van den vrij zin nigen-democratischon
bond onderscheidene punten voor, die verbe
tering in den maatschappelijken toestand
zullen brengen.
Omtrent het defensiewezen verklaart spreker,
dat hij is voor een volksleger, maar dat hjj
aan de regeering de middelen niet wil ont
houden, die noodig zijn tot het instandhouden
van een leger, want al mooht, zooals door
sommigen beweerd wordt, ons land onverde
digbaarzijn, tot bedwinging van binnenlandsche
onlusten is zulks noodig. Ook wat de marine
hetreft, zal hy, bij eventucele verkiezing,
medewerken fcot verbetering onzer vloot, want
deze acht hij noodig tot beaoherming der
koloniën en ten behoeve van den handel.
Vlaggevertoon kan zeer nuttig zyn. Na nog
verklaard te hebben, dat hy was voor exploi
tatie der spoorwegen van staatswege en mede
wil werken tot verkrijging van Algemeen
Kiesrecht uit oen billijkheids- en rechtvaar
digheidsoogpunt, gaat spreker in korte trekken
na, wat van de andere partyon te wachten is.
Do anti-revolntionaire partij, die in haar
programma schreef, de tot standkoming van
een verbeterd kiesstelsel, heeft dit bij deze
verkiezing op zijde gesteld, om niet in het
kielzog der S. D. te varen. Krijgen wij dus
eon meerderheid der gecombineerde kerkelijke
partyen, dan is dit onderwerp vooreerst van
de baan, maap daarentegen komt een voarBtcl
tot heffing van beschermende rechten, nu niet
op granen, doch op bewerkte artikelen, wat
natuurlijk ten nadeele is van de arbeidende
klasse. Spr' kor zou er niet op tegen zyn,
wanneer op luxe-artikelen, zooals op pianiuo's
en fijne wijnen, invoerreohten geheven werden.
Ook staat op het program der a.-r. weder
invoering van de doodstraf. Voor socialen
arbeid is van de kerkelijke partijen niets te
verwachten.
Krygen de sociaal-democraten de meerder
heid dan zullen pogingen aangewend worden
tot afschaffing van 't privaatbezit, en dat
grond en arbeidsmiddelen aan 't algemeen
komen. Spreker vertrouwt evenwel, dat dit
in de naasto toekomst niet bereikbaar is en
meent, dat velen nog prijs stellen op hetgeen
zjj bezitten, al is zulks weinig. Is bet te
doen om het groot-kapitaal uit de wereld te
helpen, belast hot dan zwaar en voer de pro
gressie hooger op, waaraan hy gaarne wil
modewerken.
Ten slotte verklaarde spreker, dat hy aan
de linkerzijde der liberalen staat, bij de voor-
uitstrevenden, en wekte de aanwezigen op
pal te staan voor hunne beginselen by de
aanstaande verkiezing en hun stem met over
leg uit te brengen. (Applaus.)
Na een pauze van een kwartier werd or
gelegenheid tot debat gegeven. Daarvoor
meldden zich aan du herren J. Smit, A. G.
A. Verstegen, Van Munster van Arnhem, S.
Reitsma, Nauta van Amsterdam, Hngenholtz
van Haarlem en D. M. Grunwald.
De heer Smit merkt op, dat de mindere
militairen geen reden hebben om te juichen
over het ministeriedoor do liberalen ia niets
gedaan om hunne stoffelijke belangen te ver-
boteren en vraagt, wat zjj ten dien opzichte
van de vrijzinnige democraten hebben te ver
wachten.
De heer Verstegen is het met don inleider
niet eens, dat men het ministerie dankbaar
moet zyn, ten minste de militairen niet. Ia
'98 werd een wet op 't militair strafrecht
ingediend, waar in '99 Van Kol voor in de
bres sprong, maar deze ligt nog onafgedaan.
In 1900 werd de militaire pensioenwet inge
diend en na ruim een jaar is nog het eind
verslag niet verschenen. Verder merkt by op,
dat de heer Jaring voor de instandhouding
van een staand leger is en tevens voor een
volksleger, dit zal natuurlijk de lasten ver
zwaren de sociaal democraten zijn voor af-
schaffiug van oen staand leger. Ook acht hy
sobepeu van millioenen guldens voor vlagge
vertoon veel te duur; met het plaatsen van
een vlaggestok met de driekleur kan men wel
met f 10.volstaan (applaus en gelach).
De heer Van Munster zegt, dat de heer
Jaring iemand is van goede wille, maar die
meent hy, dat er van do anti-revolntionairen
geen sociale verbeteringen te wachten zijn,
waarom Staalman nitgeworpon moet worden.
Spreker erkent, dat er overal in het land
ellende heerscht, hetwelk in den glorietijd van
Nederland, toen het volk van handel en nijver
heid leefde, geheel anders was; maar toen
heersohte ook liet calvinisme. Toen de libe
ralen invjood kregen, is het land achteruit
gegaan, toen het Manchester-stelsel in werking
trad en do werkman werd geëxploiteerd, zjjn
wanverhoudingen ontstaan. Dr. Knijper vroeg
reeds, vóór de soc. dem., regeling van den
arbeid eD is op dat voetspoor doorgegaan, de
anti-revolutionairen ijveren steeds voor betere
toestanden. Zjj wensohen een definitieve kies
rechtregeling, maar achten dit niet urgent,
omdat het andere hervormingen zou tegen
houden. Ook regeling van de pensioenen voor
ouden van dagen is van de anti-revol. te vor-
waohten, mits men mannen kiest als Staalman
(gelach). Deze tooh heeft meest altijd aan de
zijde gestaan van de meest vooruitstrevende»)
dat hy tegen de leerplicht stemde, kwam niet,
omdat hij tegen goed onderwijs is, maar omdat
het een wet is om den kleinen man te kne
velen. Bovendien is St. altijd voor ieder te
sprekeD, en zal helpcD, waar dit noodig is,
getuige do inzameling van gelden by de gra-
natenontploffing (hevig rumoer). Ten slotte
zegt spr., dat do liberalen de boel laten waaien
en alleen van de a.-r. en s.-d. heil is te ver
wachten (gelach).
De heer Reitsma spreekt eon woord van
protest, dat de heer Jaring steeds zichjop zjjn
geboorte verheft cn telkens laat uitkomen, dat
hy yit de burgerklasse is geboren, zooals
vroeger de heer Staalman deed, en betwist
het of J. oen volksman is. Alleen zjj, die
voor de belangen van 't volk opkomen, zjja
volksmannen, la Staalman dan een volksman
Neen, want sinds jaren heeft hjj in .Extra
Tyding" de soc,-dem. verdacht gemaakt, ge
tracht hen te benadcelen en vele ingezetenen
in zjjn vuil blad bezoedeld. Do ware volks
man is Hugenholtz, dien hjj do kiezers aan
beveelt eu wjjst daartoe er op, wat zijn porty-
genooten in de laatste 4 jaren ia de Kamer
gedaan hebben (applaus).
De heer Nauta protesteert tegen de wjjzo
van debateeren van deu laatsten spreker en
zegt dat deze zjjn hart kan ophalen als Staal
man zelf optreedt, (applaus). Vervolgens
geeft hij aan den heer Jaring te kennen, dat
van een volksvertegenwoordiger meer vereischt
wordt dan goeden wil; hjj moet ook durven
en kunnen spreken in 't belang van 't volk
en strjjd voeren tegen het conservatisme en
dat heeft deze nog nimmer getoond, zelfs niet
in zijn blad door het schrijven van een oor
spronkelijk artikel. De heer Staalman hoeft
dit onderscheidene malen gedaan en zjjn invloed
in de Kamer is grooter dan voorgesteld wordt,
want jaarlijks is hij rapporteur van de Marine-
begrooting. Ook is door zjjn invloed aan
een ingezetene alhier f200 pensioen verzekerd,
waarbij nog f250 komt van particulieren. Nog
vraagt hy tot welke party do hoer J. behoort,
want tot beide, de lib. unie on den demoor.
bond, dat gaat niet. Dat Staalman tegen
kindervoeding en kleeding stemde, dood hjj,
omdat hy den ouders het gezag niet wil ont
nemen. Do vele beloften, die gedaan worden
om hervormingen tot stand te brengen, zjjn
heel mooi, maar waar moot hot geld vandaan
komen
Do heer Hugenholtz vraagt den heer Jaring
tot welke party hy bohoort. Tot de groote
liberale party dat gnat niet, want deze is ter
ziele, zij is verdeeld in 3 4 stroomingon.
In dit district is uiterlijk de eenheid bewaard
gebleveD, maar J. staat daardoor op een
eigenaardig standpunt. Hjj is dus een wilde,
evenals Staalman bij de anti-revolutionairen.
En toch weet hjj zeker, dat hjj op het stand
punt staat der vrjje democraten, waDt een
zijner partjjgenooten heeft do kaart van 't
lidmaatschap gezien. Practische sociale her
vormingen zjjn van de liberalen niet veel te
wachten, want zjj misseneen ideaal. Dit hebben
alleen de soc.-iem., hun einddoel is opheffing
van 't privaatbezit van den grond en de
arbeidsmiddelen. Dit is geen dwaasheid, want
telkens heeft dit na reeds plaats. Ook by
practisohe zaken staan alleen de soe.-dem.
pal, voeren strjjd tegen het militarisme en
willen bij werkstakingen geen kapitalistische
inmenging. Meteen beroep op de arbeiders, om
to bedenken wat zjjn partjjgenooten in 't be
lang van hen doen, eindigt hjj. (Applaus.)
De lieer Grunwald breekt een lans voor
de liberale party en beveelt den heer Jaring
als een eerljjk, degelijk persoon by de kiezers
aan.
De heer Jaring beantwoordt ten slotte do
verschillende sprekers, van welk antwoord
wij het volgende aanstippenDat er niet
meer tot stand is gekomen in dit afgeloopen
4-jarig tjjdperk en veel onafgedaan is geble
ven, is de schuld van de Kamer, die niet
harder gewerkt heeft, soms waren 30 h 40
leden present, van daar dat de wet op het
militaire strafrecht en de pensioenwet voor
militairen is bljjven liggen. Mocht hij even
tueel gekozen worden, dan zal spr. jjveren
voor verbeterde toestanden by het leger.
In antwoord op de vragen van de hoeren
Nauta en Hugenholtz tot welke party hjj be
hoort, verklaart spr. to bahooron bjj den
linkervleugel van de liberalen. Hij ontkent
evenwel aangesloten te zjjn bij den democra-
tischen bond, hy acht het boter op dit oogen-
blik nog vrjj te zjjn. De hoeren Van Maastor
en Nauta brachten de granatonontploffing ter
sprake, hjj had deze met opzet achterwege
gelaten. Ten opzichte van do kindervoeding
on kleeding, waar de heer Staalman tegen
stemde, op grond, dat het oudorlyk gezag
ondermjjnd werd, kan hem niet bevredigen,
omdat deze op geen andere wijze voorgesteld
had in de behoefte van het arme kind te
voorzien. Hier had de m e n s e h moeten
spreken Omtrent het legorvraagstnk be
toogt by, dat hy geleidelijk tot een volksleger
wil komen, waardoor langzamerhand de uit
gaven voor oorlog zullen verminderen.
Met den heor Hugenholtz verschilt hjj, ton
opziohto van hot optreden van de militairen
bjj werkstakingen. Gaarne zag hjj geschillen
tusschen werkgever en werkman door arbiters
opgelost, maar waar dit niet mogeljjk is moet
do sterke arm tusschonbciden treden, om hun,
die werken willen, dit mogelyk te maken.
Ten slotte verklaart de heer Jaring met allen
samen te willen werken, die verbetering tot
stand trachten te brengen. (Applaus.)
Hiernu sluit de Voorzitter de vergadering.
Vrijdag 7 Juni zal de heer Jaring,
nog spreken to Schagerbrug, Zaterdag 8
Juni te St. Maartensbrug, Zondag 9 Juni
te Petten, Dinsdag 11 Juni te Oudesluis,
en Woensdag 12 Juni te Callantsoog.
Wij herrinneren den kiezers, dat de
stemming voor leden der Prov. Staten op
a. s. Dinsdag, 11 dezer zal plaats heb
ben.
Bjj Kon. besluit is benoemd tot di
recteur van en leeraar aan de Rjjks-IIoo-
gere Burgerschool alhier, de heer Dr. D.
A. Kerkhoff, met eervol ontslag als leeraar
aan de Rjjks-üoogore Burgerschool te Alk
maar.
Door de Directie der Marino ia Woens
dag aanbesteed de levering van aardappelen
gedurende het 2e halfjaar 1901, ten behoeve
der equipage van Hr. Ms. schepen en vaar
tuigen van oorlog ter reede van Texel en in
het Nieuwediop en voor 't Marine-Hospitaal
te Willemsoord.
J. Luidinga f' 2.C6G. van Os f 2.97S.
van Amesfoort f 3.10; P. van Twisk f8.46;
F. Th. do naaa f3.70; A. J. de Bonje f3.90;
A. Postma f 4.A. Gjjsberts f 4.per
100 KG., allon te Heldor.
Ds. H. Bax, te Wieringen beroepen
bjj de Herv. gemeente te Oudeschild op
Texel, heeft voor dat beroep bedankt.
Verkiezing Tweede Kamer.
Bij gelegenheid der candidaat-stelling
zjjn, als éénige candidaat in hun district
terstond verkozen de heerenSchaepman,
in het district AlmelooTravaglino, in
Druten van Aseh van Wjjck, in Ede
Harte van Teckelburg, in GcaveRajjma-
kers, in Helmondv. d. Berg van Heem
stede, in OosterhoutBolsius, in Roermond
van Vlijmen, in VechelNolens in Ven-
looMutsaers, in Waalwijken van der
Kun, in Zevenbergen. De stemming, in
de 89 overige districten te houden zal
plaats hebben op Vrijdag 14 dezer.|
De Oorlog in Zuid-Afrika.
LONDEN, 5 Juni. Kitchener seint uit
Pretoria dd. 4 dezerJamestown heeft
zich aan Kreutzinger's commando in den
ochtend van den 2den overgegeven, na vier
uren vechtens.
De stadswacht en de plaatselijke vrjj-
willigers werden overmand voor onze ver
volgende colonnes hulp konden brengen.
De verliezen aan onze kant waren drie
dooden en twee gewonden. Die van de
Boeren moeten grooter zyn.
De winkels zjja geplunderd. Het garni
zoen is weer vrijgelaten.
Ik heb generaal French de leiding op
gedragen over de krjjgsverrichtingen in de
Kaapkolonie.
De Boeren, die Dixon's kolonne te
Viakfontèin aanvielen, waren 1200 maa
sterk en stonden onder Kemp.
KAAPSTAD, 4 Juni. Lnidens het offi
cieel overzicht van den toestand in de
Kaapkolonie had Kruitzmger'a commando,
versterkt door verschillende andere com
mando's, ten zuiden van Stormberg den
spoorweg overgestoken. Het vereenigd
commando wordt op 700 man geraamd.
Na teruggedreven te zjjn bjj Molteno, valt
de vijand nu Jamestown aan. Een ander
commando bevindt zich ten zuidwesten van
Venterstad en is onlangs versterkt met
honderd man, verraoeaelyk onder Snjjman,
die te Bredeldrifü de Oranje-rivier overstak
en bjj Achtertang over den spoorweg trok.
Andere kleine commando's zijn in de dis
tricten Vischrivier en Maraisburg.
ALIWAL NOORD, 4 Juni. De Britscke
ontzet-colonne uit Aliwal-Noord afgezonden
heeft de Boeren met verliezen teruggesla
gen en een groot deel der voorraden die
te Jamestown geroofd waren, hernomen.
In het gevecht bjj Viakfontèin beeft
het 1ste regiment Derbyshires het zwaarst
geleden. Van de honderd man Derbyshires
die in het gevecht waren, zyn er 18 ge
sneuveld, 62 gewond en 4 vermist. Het
4de bataljon Derbyshires is iudertyd door
de Wet bjj Roodeval in de pan gebakt,
mét een verlies van 35 dooden en 105
gewonden.
FE UIL LE TON.
Vrjj bewerkt door AMO.
30)
«Men moet terstond een proclamatie aan
het leger richten en ook een tot het volk. De
Conventie moet vernietigd worden,* zei Ro-
bespïerre en onverwjjld maakte men zich ge
reed die bevolen uit fe voeren.
Maar in do Conventie zat men ook niet stil.
Men had eenstemming verklaard liever tc wil
len sterven dan ook maar een stap terug te
gaan. In alle stilte en haast zond men boden
naar de kwartieren der troepen, liet ze op
nieuw den eed van trouw aan de Conventie
zweren en beval hun, het wettig gezag te
verdedigen tegen misdadigers en oproerigen.
Te middernacht verzamelde zich de nationale
garde rondom de Tuilerieën, ten einde de Con
ventie te beschermen. Weer stonden in do on-
gelnkkige stad burgers tegenover burgers; an
dermaal stroomde in de straten en op de plei
nen het burgerbloed.
Niemand sliep te Parjjs dien nacht. Het
aanhoudend schieten donderde door de straten.
Meer en meer trok zich do strjjd om het stad.
huis samen.
De sansculottes on kannonniers van Henriot,
die niet gewoon waren een goed gewapend en
dicht aaneengesloten vjjand tegenover zich
zien,deserteerden bjj honderden en gingen naar
huis. In de zalen van het stadhuis werd het
hoe langer hoe stiller. Slechts de vjjf vrienden
zaten onvermoeid te arbeiden en maakten de
creet op decreet proclamatie op proclamatie ge
reed die alle met don nieuwen dag aan volk
en leger zouden worden bekend gemaakt.
Zjj merkten niet eens dat de ratten het zin
kende schip verlieten.
Om twee uur 's morgens stormden eenige
soldaten in adomlooze haast de trappen van
het stadhuis op. Terwijl de vjjf vrienden be
raadslaagden werd do deur der kamer waarin
zjj zaten met geweerkolven in geslagen en met
do kreet: ,Levo de Conventie I Weg mot de
misdadigers!* stormden de soldaten binnen.
Thans eerst zag Robespierro. dqt alles ver
loren was. Bliksemsnel trok hij zijn pistool,
om zich te dooden, trof echter slecht en ver
brijzelde zich slechts de kaak. Gelukkiger was
Lebas, dio terstond een ljjk. was. Woedend
over do mislukking van hun plun, greep St.
Just den dronken Henriot wien iijj alle sohuld
aan het ongeluk weet en wierp hora door een
venster in den tuin waar hjj eorst den vol
genden morgen met gebroken ledematen ge
vonden en gevangengenomen word.
liobespierre lag roerloos op den grond. Hjj
was bewusteloos.
Men legde hem op een draagbaar en bracht
hem in triomf naar de Conventie. Het was
ongeveer vjjf uur toen bji daar aankwam.
Tallien trad met do woordenVictorie I De
misdadigers zjjn niet meer!' du zaal binnen.
De afgovaardigden stormden allen naar do ka
mer van het Comité van Openbaar Welzjju
waarheen men Robespierro had gebracht om
hem to verbinden. Hier werd hij op een tafel ge-r
legd en gebrekkig verbonden terwjjl de gaande
en komende afgevaardigden hem scheldwoor
den als bloedhond, huichelaar en dergelijke
toeriepen. Nu eu dan slaakte hjj een smarte-
ljjken zucht overigens bleef hjj onbeweogljjk
liggen. Slechts toen Tallien mot zjjne schoone
vrouw binnentrad en met een hoonenden lach
zeide: «Daar ligt de nieuwe messias!* was
het, of hem eon stroom vuur door het lichaam
trok. Zijn vuisten balden zioh krampachtig, zjjn
oogen schoten vlammen van baat en woeste
vertwijfeling. Thans eerst scheen Robespierro
te begrijpen met welk een berekende sluw
heid men tegen hem geïntrigeerd had. Zijn
ondergang nabij aanschouwde hjj den mon-
schelijken hartstocht in zjjn vreeselijko diepto
in zijn brridelooze woestheid. Hjj zag den strik
dien men mot sluwe berekening voor hem had
opgezet cn waarin hy door zjjn grenzenlooze
heerschzucht gevallen was. Na een kort op
onthoud werd Robespierre naar do gevangenis
overgebracht. Men stelde zijn identiteit, vast
en veroordeelde hem ter dood.
Den volgenden namiddag stond in de stra
ten die van de Genciergerie naar do Reyo-
lutiepjeïn voerden, en op het plein zelf, een
monschoninasaa hoofd aan hoofd om te zien
hoe do eenmaal vergods helden dor revolutie
ter strafplaats werden geleid. Een groote mi
litaire macht was aanwezig om de orde te
handhaven eu op het Revolutièplein werden
do vensters tegen «oogen pn„s verhuurd, als
gold hot een feestelyk schouwspel.
Eiudeljjk hoorde men het ratelen der ver
schrikkelijke kar. Daarop stonden St. Just,
Couton, Henriot, Robespierre en zjjn broeder.
Robespierro was slecht verbondenelk oogon
blik-schikte hjj zyn verbandjterecht. Het volk
in de straten riep hem scheldwoorden toe wierp
van vrengdedw rqndo muts omhoog en schreeuw
de: »LeV0 de vrijheid! Weg met Robespierre!
Wei; niet den dictator1,*
Waar is het monster dat ons allen vormoor,
den wilde?* klonk het uit het volk on de
begeleidende gendarmes wezen met de punt
der sabel op Robespierre, die bloedend on ont
steld .bjjmi zwart in het gelaat in sombere
smart voor zioh uitstaarde.
Was dat alles waar? Was dat mogelijk?
vroeg hjj zich af. Had hjj niet gearbeid
en gezorgd jaren lang eenig on alleen voor
datzelfde volk? Had hjj zjjn rust bjj dag en
zjjn gezondheid niet opgoofferd om op zijn
manier dat volk gelukkig te maken? Dat volk
dat hem thans omgaf als een woedende zeo
en het als een verlossing beschouwde dat hij
gedood werd? Had hij zich zoo vergist in zjjn
theorie van volkswelzjju?
Hjj had weinig tjjd om daarover na te door
ken. Vreeaelijk snel kwam de kgr op het Re
volutieplein, waar de guilliotine stond. Koud
nieuwsgierig hijna, zag Robespierre naar het
spookachtige werktuig. Nog nimmer had hjj
het in zijn verschrikkelijke werkzaamheid aan
schouwd. Dit was alzQo het oord, waarnaar
hjj zoovelen verwezen had! Do hevige pijn,
die zjjn wouden hem tot nu toe hadden ver
oorzaakt, voelde hjj plotseling niet meereen
aanval van zwakte een gevolg van de voor-
afgegane spanning en van bloedverliesover
viel hem aan don voet van het schavot hjj
was de bezwjjming nabij.
St. Just besteeg de nootlottige trappen het
eerst. Doch het gelakte hem door zyn groote
wilskracht, ook thans zijn kalmte te bewaron.
Robespierre zag hoe hjj het hoofd op het blok
logde, hoe de bijl viel en bet hoofd in do zak
vloog. O, verschrikkelijk! Bloed op het blok,
op het schavot op de planken, overal bloed.
Hij slo.ot de oogen hy had nimmer bloed
kunnen zien. Toon viel de bjjl hot was het
hoofd zijns broeders! Nog eenmaal het
was Oouton. Eindelijk ten vierden male
dat was Henriot. Ilij was de laatste. Men
sleepte hem naar boven, omdat hjj niet loo-
pen kon. Men wierp hem voor het blok ne
der daar hoorde hjj een duizendstemraing
geschreeuw door do luoht bruisen het vor-
loste volk juichte by zjjn ondergang.
BESLUIT.
Reeds twee dagen na R jb.eapierrea dood
werd het revolutionnair tribunaal ontboden,
werden scharen gevangen vrijgelaten, de poli
tieke clnbs gesloten, vele gevluchte emigran
ten teruggeroepen, de veiligheid van porsoon
op eigendom hersteld.
Onder de in vrjjhejd gOBtelde gevangenen
bevond zich ook de jonge graaf Charles do
Miraye. Madeleine had niet geweten wolk ge
vaar haar geliefde boven het hoofd had ge
hangen: Zij begroette hem als genezen en men
liet haar in den waan, dat hjj ziek was ge
weest men achtte hot mot dien&tig, haar nn
nog te verontrusten en to beangstigen.
Het was in den nahorfst. De wijnbergen
kleurden zich in het eigenaardig rood, bruin,
en geel van het jaargetjjdje. Op het balkon
van het herstelde slot Leuronsac zaten burg-
gravia de Rialmont en Madeleine de laatste
stralend van liefelijkheid.
,Gjj ziet er uit om te stolen, Madeleine,
eu ik zeg u dat er in do gehcele wereld geen
mensoh is minder te beklagen dan Charles',
fluisterde burggravin de Rialmont, haar nicht
opgotogen van alle kanten opnemende.
,Waar bljjft hjj toch?* vroeg Madeleine
cenigszinB verstrooid en door het op handen
zijnde feest wat onrustig.
«Hij is een barbaar,*
Maar tante.
«Nu ja, by is een barbaar, maar een vroo-
ljjke, gcede barbaar. Ha daar komt bjj
met beido vaders. Nu znllen de feestelijkhe
den een aanvang nemen."
Madeleine stond op toen do heeren binnen
traden. Blozend, friach, sehalkscher dan ooit
trad zjj haar verloofde tegemoet. Charles was
verrukt. Ving snelde hjj op haar toe. Maar
zjjn vader, de oude graaf de Miraye, die voor
de bruiloft van zyn zoon overgekomen was
voorkwam hom.
■Gjj veroorlooft mjj wel mynzoon?' vroeg
hjj en drukte met echt Fransche galanterie
een kns op het voorhoofd van de bruid. Nu
vormde men een kleinen feesteiyken optocht
en ging naar de slotkapel waar do geestelijke
wachte om het jonge paar te trouwen. Hot
was een heerlijke dag en door de rondo ven
sters zond do zon haar gonden stralen noder
op het hoofd van do bruid en don bruidegom
dio voor het altaar knielden.
De besto waarborgen voor het toekomstig
geluk*, zei de geestelijke, .zjjn ondervonden
beproevingen. Vergoten tranen zjjn een too-
versluier, die beschut tegen den overmoed van
het geluk tegen een lichtvaardige gezindheid.
Daarom kunt gij, gestaald door ondervonden,
leed getroost ingaan tot do veelvuidigo beproe
vingen des levens. Uw geluk is goen kleine,
ranke boot, die door den eersten den busten
storm omgeworpen wordt, het is een sterk
beproefd schip dat u voor nood en gevaar zal
behoeden,*
Toen Charles en Madeleine naar hot slot
wilden terugkocren, wenkto burggraaf Etien-
ne en leidde hen eenige schreden rechts naar
den zijmuur. Toen hij aan een koord trok, schoof
er een gordjjn weg en daarachter vertoonde
zich een marmeren plaat met het opschrift:
Ter dankbare herinnering aun den geiten
hoeder Jacques Boaucbêne, die met trouwe aan
hankelijkheid zich voor mjj opofferde. In mjjno
plaats betrad bjj het schavot en stierf onder
de guillotine to^Parijs. den llen Juni 1795.
Etienne, burggraaf do Leuronsac.*
,Deze plaat", sprak do oude edelman, «heb
ik hier laten inmetselen als een aandenken
aan den onbeschaafden geitenhoeder, die door
zjjn sterven wilde goedmaken wat hjj bjj ge
brek aan doorzicht jegens mjj had misdaan.
Zjjn natuurlijke goedhartigheid bracht hom
tot een daad van weergalooze toewjjding die
wij hem helaas niet meer kunnen vergelden.
Laat ons echter onze dankbaarheid toonon
door aan do arme ontwetende lieden, die op
onze bezittingen wonen door christelijke op
voeding hnn deel te geven aau de ware be
schaving die de zielen adelt-
