KLEINE COURANT
't Vliegend Blaadje
voor Helder, Texel en Wieringenm
Slim tegen slim.
No. 2987
Woensdag 2 October 1901.
29ste Jaargang.
Bureau
Zuidstraat 72.
Bureau: Spoorttraat.
Telefoonn0. 59.
Abonnement
p. 3 maanden binnen de gemeente 50 Ct., m. Zondagsbl. 877i Cfc»
id. franco per post 75 id. f 1.20.
id. voor bet Buitenland fl.25, id. f2.00.
Afzonderlijke nommers 2 Cent.
VERSCHIJNT DINSDAG- EN VRIJDAGMIDDAG.
Uitgevers: BESEHOUT Co., te Helder.
Bureauxi Spoorstraat en Zuidstraat.
Aavertentlön
van 1 tot 5 regels25 Cent.
Elke regel meer5
Groote letterB en Vignetten worden naar plaatsruimte berekend.
Advertentiën moeten uiterlijk des DINSDAGS- en VRIJDAGSMOKGEN8 vóór 10 uur aan de Bureaux bezorgd zijn.
Eene Verrassing.
Waardoor zullen wjj het Geïllustreerd
Zondagsblad nóg aantrekkelijker maken
voor onze Lezers
Op welke wijze kunnen wij de belang
stelling in deze' Illustratie nog verhoogen,
het Geïllustreerd, Zondagsblad doen zijn,
„den huisvriend in elk gezin".
Deze vraag stelden zich bg herhaling
de uitgevers.
Door verbetering van den inhoud
Dat is. bijna niet meer mogelijk
Duizende prachtige gravurenmeest be
trekking hebbende op recente wereldgebeur
tenissen, hoogst spannenderijk geïllustreerde
romanskeurige schetsen en verhalenre
bussen, puzzles, aneedoten, etc., etc., worden
in het Geïllustreerd Zondagsblad opgenomen
en boeien de aandacht der talrjjke Lezers
van week tot week.
Er is zeker geen Illustratie hier te lande,
die zóóveel fraaie gravures, zóóveel belang
wekkende verhalen biedt en daarbij zóó
Bpot-goedkoop is als het Geïllustreerd
Zondagsblad".
Toch willen de uitgevers nog meer doen.
Het GEÏLLUSTREERD ZONDAGS
BLAD moet nog meer worden bet Familie
blad, dat in geen enkel huisgezin ontbreekt.
Daartoe hebben de uitgevers besloten den
abonné's eene verrassing te bieden, in den
vorm van kostelooze deelname aan eene
GRATIS-VERLOTING
van DUIZEND GULDEN.
Zie de aankondiging in het blad van
21 September.
Voorzeker zal niemand versmaden om
geheel kosteloos want eenige inleg
wordt niet gevorderd de kans te hebben
om een niet onaanzienlijk bedrag te winnen.
Waarlgk eene aardige verrassing
Het in dit No. voorkomende Inteeken-
biljet gelieve men ingevuld spoedig aan
ons bureel te laten bezorgen, opdat men
het begin van den roman ontvange en
recht hebbe op deelname aan de vermelde
verloting.
DE UITGEVERS.
Aan onze abonné's buiten de
gemeente wordt beleefd ver
zocht 't verschuldigde abonne
mentsgeld Vliegend Blaadje en Zondags
blad, 3de kwartaal 1901 te willen over
maken per Postwissel of in postzegels,
vóór 5 Oct-, zullende anders daar
over met 5 cents verhooging per post
worden beschikt.
Postwissels voor dat doel behoeven
slechts met een zegel van 21/i Ct. beplakt
te worden.
Uil liet Buitenland.
Berichten betreffende den Zuid-Afrikaanschen
oorlog, doen herhaaldelijk uitkomen, dat Lord
Kitchener groote neiging betoont, om zyne
gewichtige betrekking van commandant-gene
raal der Engelache troepen daar ginds neder-
teleggen. Aanleiding daartoe bestaat, naar men
verzekert, in verschil van meening tnsschen
den opperbevelhebber en den Engelschen mi
nister van Oorlog. En bovendien is het geen
geheim, dat Lord Kitchener al lang genoeg
hoeft van den hopeloozen stryd in Znid-Afrika,
on dat hij geen vertrouwen meer heeft in de
eindeljjke zegepraal der Engelsche wapenen.
De lauweren, die de generaal indertjjd tegen
kleurlingen in een ander deel van Afrika
heeft ingeoogst, waren gemakkelijk te behalen,
in vergelijking met de reuzentaak van het
bevechten eener blanke bevolking, goed ge
wapend, gehard, gewoon met paard en geweer
omtegaan, volhardend, en Btrjjdende onder
bevelhebbers, die met beleid en voorzichtigheid
optredend den Engelschen voortdurend zware
verliezen toebrengen. Geen gelegenheid heb
bende, om de geheele Boeren-macht in het
open veld te ontmoeten, en met zyne talrijke
troepen te omsingelen, vindt hij steeds tegen
over zich een onzichtbaren vijand, die op de
meest onverwachte wijze te voorschijn treedt,
en altoos is, waar men hem niet verwacht.
Lord Kitchener's theorie en praktijk van het
oorlogvoeren bleken daar zonder nut. Toen
beproefde hjj te werken met proclamaties,
aanvankelijk gevuld met fraaie beloften, daarna
met felle bedreigingen. De Boeren wisten
echter, dat zulke beloften van Engeland geen
cent waard zyn, en door de bedreigingen van
den opperbevelhebber werden zjj niet bevreesd
gemaakt. Zij sloten zich vast en vaster aaneen,
en de Kaapsche broeders, die lang hadden
geaarzeld, werden door het optreden der En
gelsche regeering en van Engeland's troepen
hoe langs hoe meer verbitterd, en sloten zich
van lieverlede by de onderdrukte Republieken
aan. Op den dag dat, volgens Kitchener's
jongste proclamatie, de oorlog moest geëindigd
zijn, kon de commandant-generaal achter el
kander drie onderronden nederlagen naar
Europa doen overseinen. De Boeren laten zich
met proclamaties niet onderwerpen. Het is
dus wel geen wonder, dat Lord Kitchener,
die nog altyd te vergeefs naar nieuwe, ge
oefende manschappen uitziet, onder al zulke
omstandigheden moedeloos begint te worden 1
Tegen het uitlokken van opstanden ziet de
Engelsche regeering volstrekt niet op. Tot
deze opmerking komt men ongevoelig, als men
kennis neemt van hetgeen de Engelschen in
de Kaapkolonie hebben gedaan, om de men-
sehen van Hollandsche afkomst te verbitteren,
om als 't ware tot verzet aan te dry ven.
Officiëol hebben deze Hollandsche Boeren,
die trouw waren aan Koningin Victoria, wier
portret zij bijna allen in hunne woonvertrek
ken hadden hangen, die de politiek van pre
sident Kruger voor een groot deel afkeurden,
die, terwijl zij de meerderheid hadden in het
Kaapsehe Parlement, Engeland een oorlogs
schip ten geschenke boden ten slotte alle
wetten en wettelijke waarborgen op zij gezet.
De Kaapsshe regeering schijnt dan ook de
Engelsche hierop met nadruk te hebben ge
wezen als de oorzaak van den opstand in de
kolonie. De militairen begonnen met ieder,
die van Hollandsche afkomst was, als een
rebel of een vriend van rebellen te beschou
wen. Deze menschen werden buitengesloten,
toen er plaatselyke verdedigingskorpsen wer
den opgericht. Toen aan sommigen later
werd gevraagd, om toch toe te treden, wei
gerden zy natuurlijk. Duarna werden procla
maties uitgevaardigd, die allen kolonisten van
Hollandsche afkomst bevalen, hunne hoeven
niet te verlaten, tenzjj om voedsel te koopen,
of om een dokter of advocaat te raadplegen.
Zy kwamen daarvoor naar de steden, en
werden toch zonder eenige reden gevangen
gezet, zonder dat zy later bij loslating eenige
verklaring van het gebeurde ontvingen. In
de kampen, waarheen de paarden van de
landhoeven werden gevoerd, zoogenaamd om
te beletten, dat zij door de rondtrekkende
Boeren zouden worden geroofd, stierven die
dieren, wegens gebrek aan voedsel en water,
by tientallen. Van de overblijvende dieren
reqnireerde o. a. een remonte-officier de boste
exemplaren, cn betaalde hy ternauwernood
een pd. sterling (f 12) per stuk. Een boer, die
50 muildieren bezat, waarvoor hyzelf gemid
deld 30 pd. sterl. had betaald, kon by verkoop
10 pond sterling krjjgen of niets. Zulke
sterksprekende voorbeelden kunnen in grooten
getale worden aangehaald. En dan verwon
dert men zich in Engeland er nog over, dat
zoovele bewoners der Kaapkolonie zich bij de
Boeren aansluiten
De diep treurige cyfers van de sterfgevallen
in de kampen voor vrouwen en kinderen in
Zuid-Afrika laten niet na ook in Engeland
indruk te maken. Een der Engelsche nieuws
bladen verzekert o. a.; .Deze cyfers spreken
een eigen, verschrikkelijke taal. In spijt vaa
verzekeringen, dut de toestand er verbetert,
neemt bet aantal sterfgevallen er steeds toe,
en is het voor Augustus circa het dubbel van
Jnni. Wanneer de kampen goed georganiseerd
waren, zouden de sterftecijfers niet zoo ontzet
tend hoog zyn. Nu Engeland de vrouwen en
kinderen hoeft opgenomen, en hen z<5<5 behandelt,
blijkt het dat wraak wordt geroepen jegens
de echtgenooten en vaders, die te velde zyn.
Dit is voor ons gevoel van rechtvaardigheid
in stryd met elk begrip van oorlogsrecht.
Engeland, dat de leuze huldigt: macht gaat
boven recht", stoort zich daaraan niet en wil
Znid-Afrika uitmoorden. Keurde Engeland
vroeger het wreedo gedrag van den Soltan
van Turkije tegenover Christenen in zyn gebied
ten zeerste af, thans biedt het zelve aan
een huichelachtig vertoon van medelyden door
de verzorging van weerloozen op eene wijze,
dat zy binnen weinige maanden zullen uit
geroeid zyn
Uit Parys wordt bericht, dat de President
der Fransche Republiek, de Keizer van Rus
land, de Koningin van Nederland en de Koning
van Italië het eens zijn, om het hof van
Arbitrage te 's Gravenhage te machtigen, in
zake do Zuid-Afrikaansche quaestie, te reke
nen op hunne officiëele instemming. Dit
bericht heeft echter nadere bevestiging noodig.
Omtrent den toestand in de Engelsche ko
lonie Natal (Zuid-Afrika) wordt door een
Engelschen correspondent het volgende mede
gedeeld «In den omtrek van Newcastle vond
ik een opgewekt leven. Daar zwerven van
tyd tot tyd eenzame Boeren rond, die uit het
Drakengebergte komen en hnn geweer onder
hun overjas verbergen, zoodat zy den indruk
maken van volkomen rustige, vreedzame bur
gers te zyn. Op zichzelf is dit feit niet zoo
heel bolangryk, maar het is zoo byzonder
teekenend en doet zoo duidelijk gevoelen,
waarom de Engelschen er nooit in geslaagd
zyn, do samenkomsten van do leden der Boeren
commando's te beletten. Op die wyze zullen,
naar mjjne meening, de Engelsche troepen nooit
kunnen voorkomen, dat uiteengedreven com
mando's zich op andere plekken opnieuw ver-
eonigen."
liËUWHTIJDIlGEI.
HELDER, 1 October 1901.
Onze werkzame Afdeeling van de
Hollandsche Maatschappij van Landbouw
heeft eer van haar werk. De pogingen,
om in onze gemeente een wintercursus voor
onderwijs in den landbouw te vestigen, zgn
met goeden uitslag bekroond. Gemeente
en Rjjk steunen dezen cursuB met eene
subsidie en aan leerlingen zal het stellig wel
niet ontbreken. Naar we vernemen, hebben
er zich reeds een 14-tal aangemeld. Het
mag voorzeker een gelukkig verschijnsel
genoemd worden, dat onze landbouwers
beginnen te beseffen, dat kennis macht is
en dat het heel verstandig is zgn voordeel
te doen met wat anderen hebben ontdekt
en als werkeljjk goed en nattig kunnen
aanprijzen. De werkelijk practische boer
beseft dit en zorgt door bet lezen van
couranten, boeken en tijdschriften deze
theoretische kennis op te doen. De winter
cursus wil hem hierin steunen, voorlichten,
veel, wat onduidelijk is, ophelderen. Nie
mand late zich afschrikken door de gedachte,
dat er veel geleerdheid, die zwaar te ver
teren is, zal gegeven worden. Met een
weinig goeden wil kan ieder het onderwijs
volgen. Ware dit niet het geval, dan zou
de cursus het doel, dat ze beoogt, voorbjj-
streven.
Laat vooral ook onze arbeiders de lessen
bijwonen. Laat hen ook hooren, waarom
ze deze of die kunstmest op dat land moeten
gebruiken, waarom ze de Chili niet in het
najaar moeten uitstrooien, waarom een
voortdurende compostbemesting zonder meer
onvoldoende zal blijken, waaromdoch
genoeg. Zij zullen hun werk met andere
oogen leeren aanzien, zij zgn geen machines
meer. Naar we vernemen zal wellicht aan
den cursus een proeftuin worden verbonden,
waarop men verschillende variëteiten van
éénzelfde gewas in haren groei en opbrengst
kan gadeslaan en vergelijken, en waarin ver
schillende kunstmeststoffen in werking
worden gebracht. Ook zullen eenige uren
aan hoender- en bgenteelt worden gewijd.
Het Bestuur der Afdeeling heeft in hare
vergadering van Vrijdag j 1. den heer G.
Tjalsma alhier definitief als leeraar en leider
van dezen cursus benoemd. De heeren
G. de Beurs, C. Maters, Th. Terra, J. Ver-
faille en C. J de Wit, wier namen alle
op landbouwgebied alhier een goede klank
hebben, zijn benoemd tot leden van de
Commissie van Toezicht. Zonder twijfel
zullen zij met den leider hunne beste
krachten inspannen, om den cursus te
doen slagen, hsm te doen voorzien in de
behoeften, welke de practijk aanwijst. Zulk
onderwijs kan een zegen zijn voor velen
in onze gemeente!
Aan de weeainrichting te Huisduinen
zgn als vader en moeder benoemd, ter
vervanging van het tegenwoordige Echt
paar de heer de Boer en Echtgenoote van
Amsterdam.
Het Engelsche stoomschip >Porest
Brook", dat in de vorige week nabij deze
kust strandde, en dat, na lossing vlot ge
raakt, hier binnengekomen is, heeft daarna
de geheele lading hars weder ingenomen.
Bg een ingesteld duikeronderzoek werd
het schip onbeschadigd bevonden. Jl. Za
terdag heeft het van hier de reis naar de
plaats van bestemming Hamburg
voortgezet.
Subsidie bijzondere scholen.
Het vermoedelijk bedrag, van Rijkswege
over 1901 aan de bijzondere scholen uit-
tekeeren, is voor het district Alkmaar,
waartoe de gemeente Helder behoort,
f 25.158.23.
Rijkspostspaarbank.
Gedurende de maand Aug. 1901 zgn
ingelegd en terugbetaald de navolgende
bedragen
Inlagenf 3,761,519.18
Terugbetalingen (waar
onder ƒ6.771.92 wegens
aankoop van inschrijvin
gen in een Grootboek,
obligatien of certificaten
van inschrijving). 2.873,480.75Vj
Meer ingelegd dan
terugbetaaldf 891.038.421/,
Aan het eind der maand
Juli 1901 was ten name
van de verschillende in
leggers ingeschreven. 18,382,055.24
Het drankwet-ontwerp, indertjjd door
de regeering bg de Tweede Kamer inge
diend, is dezer dagen door de tegenwoor
dige regeering ingetrokken.
Marine-begrooting.
Aan de Memorie van Toelichting, be-
hoorende tot de Marine-begrooting voor
den dienst van 1902, ontleenen wg vol
gende mededeelingenDe minister voor
dit departement is sedert zgn optreden als
zoodanig nog niet in staat geweest, van
deze raming eene meer dan voorloopige
begrooting te ontwerpen. Hg handhaaft
natuurlgk de voortzetting van den bouw
der pantserschepen >de Ruyter" en Her
tog Hendrik" en van de drie torpedobooten.
Hij stelt zich echter voor, het volgende
jaar aanvrage te doen voor het in aanbouw
brengen van materieël, meer bepaald voor
de Nederlandsche defensie. Vernieuwing
van het materieël acht hg bepaald nood
zakelijk, o.a. ook met het oog op verbe
tering van den waterweg van Dordrecht
naar zee. Het eindcijfer dezer begroo
ting bedraagt f 16.689.195,38. Gelden
zijn aangevraagd voor de invoering eener
gewijzigde boekhouding bg de werven. De
uitgaven voor het korps mariniers worden,
voor *t voltallig houden van dat wapen en tot
vermeerdering van het kader, hooger ge
raamd. Periodieke tractements-verhoo-
ging worden voorgesteld voor de licht-
wachters-machinist bjj de stoommisthoorns,
de gasfabrieken en gastransportvaartuigen,
de opzichters-schipper en lichtwachters-
matroos aan boord dier vaartuigen.
Met het oog op haar streven ten bate der
Zeemacht, wordt voorgesteld, aan deVer-
eeniging voor roei- en zeilsport onder
officieren en ingenieurs en het overige
personeel der Marine, bekend onder den
naam van »Marine-Yachtclub te Willems
oord" een jaarlgksch subsidie van f1000
toetekennen. De schoener »Suriname"
wordt voor vertrek naar Weat-Indië gereed
gemaakt. Het benoodigde bedrag wordt
aangevraagd voor de aanstelling van een
adjunct-commissaris der loodsen te Amster
dam, noodig wegens de steeds uitbreidende
werkzaamheden van den inspecteur aldaar.
De Nederl. Zuid-Afrikaansche Ver-
eeniging ontving weder eenige bijdragen.
Zy ontving nu in in het geheel f 1.277.500.
Door de redactie van de Soldaten
krant is f1886 bijeengebracht voor de
weduwen en weezen der gevallen strijders
in Zuid-Afrika.
Dit bedrag, voor verreweg het grootste
gedeelte bestaande uit vrijwillige bijdragen
van onderofficieren en minderen van het
Ned. leger en onze troepenmacht in West-
Indië, is aan dr Leyds te Brussel overge
maakt.
>De Ruyter".
Van de werf der maatschappg voor
scheep- en werktuigbouw »Feijenoord" te
Rotterdam, werd Zaterdagmiddag te water
gelaten, het voor de Nederlandsche marine
nieuw gebouwde pantserschip >De Ruyter",
waarvan de afmetingen zgn grootste lengte
96.60 M., grootste breedte 15.20 en holte
8.90 M., terwijl de waterverplaatsiDg, ge
heel uitgerust met 650 ton kolen aan boord
zal bedragen 4950 tons, bij een diepgang
van 5.70 M. De bewapening van dezen
nieuwen oorlogsbodem zal bestaan uit 2
snelvuurkanonnen van 24 c.M in barbette-
torens, 4 snelvuurkanonnên van 15" c.M.,
3 van 7.5 en 4 van 3.7 c.M., benevens
6 revolverkanonnen.
Het schip heeft een ramtoren, een pant
sergordel, p antserdek, voor en achter een
gepantserde barbettetoren, een pantsercom-
mandotoren, terwijl voor de meerdere vei
ligheid ook een dubbele bodem en een aan
tal waterdichte schotten zgn aangebracht.
Gedachtig aan de met andere pantsersche
pen opgedane ervaring, wordt de De Ruy
ter" voorzien van kimkielen.
He; vaartuig krijgt 2 stel triple-expansie-
machines, met cilinders van 70, 107 en
167.5 c.M. middellijn bij 80 c.M zuiger
slag. Zjj zullen in staal zgn om 600 I. P.
K te ontwikkelen, waarvan een proeftocht
snelheid van 16 mijl wordt verwacht.
De stoom wordt geleverd door zes water-
pgpketels, van het Yarrowtype
Kommandant op dezen nieuwen oorlogs
bodem wordt de kolonel A. C. v. d. Sande
Lacoste.
Spoorwegrijwielen.
Vrijdag zgn proeven genomen met spoor-
wegrjjwielen tusschen Haarlem en Helder,
welke, naar men ons schrijft, geslaagd zijn.
Deze rij wielen zijn door de H. IJ. S. M.
in dienst gesteld voor lgninspecteurs en
opzichters voor het nazien der spoorwegen.
Het voertuig bestaat uit twee naast elkan
der geplaatste rijwielen waarvan de wielen
van jjzer zijn en juist tusschen de rails
passen. Het kan ook door één man bere
den en gemakkeljjk van de rails genomen
worden.
In 1902 zal aan 's Rijks Munt, voor
f 100,000 aan centen, voor f250,000 aan
rijksdaalders, voor f 1.000.000 aan guldens,
voor f300.000 aan kwartjes en voor
f 3 000.000 aan dubbeltjes worden aange-
mund.
De aanmunting van rijksdaalders ge
schiedt ten einde een hoeveelheid van
deze munten met den nieuwen beeldenaar
in circulatie te brengen Tot dusverre wer
den geen rijksdaalders geslagen.
De f 100.000 der Staatsloterij viel
deze week op een lot van een collecteur
te 's Hertogenbosch. Het lot was in eigen
dom overgegaan van een loterjjvereeniging
te Zaltbommel.
Een 35-tal hoofden van gezinnen, allen
uit den werkmanstand, gaan nu goeds
moeds den winter tegemoet. Wg vertrou
wen zelfs van méér dan één winter.
De Oerlog in Zuid-Afrika.
Te Kaapstad zgn bijzonderheden ontvan
gen over de verrassing van Lovat's aSconts"
door Kritzinger op 21 September. De
Scouts" waren gelegerd in het Zastron-
district in het Zuidoosten van den Vrijstaat.
Tachtig man met twee kanonnen, een vjjf-
tienponder en een Maxim, benevens eenige
wagens, waren door de hoofdmacht uit
gezonden en kampeerden des nachts aan
den voet van een kopje, om de rest van
het korps in te wachten. De noodige voor
zorgsmaatregelen werden genomen, maar
niettemin viel plotseling een regen van
kogels te midden van de Engelschen.
Kolonel Murry liet zgn mannen om
de kanonnen en de wagens scharen. De
Boeren waren zoo dichtbij, dat het onmo-
geljjk was den rgftienponder te gebruiken,
maar de Maxim deed goed werk. Kolonel
Murray en zjjn neef kapitein Murray, vielen
spoedig na elkaar in het begin van het
gevechtde laatste juist nadat hjj bevel
had gegeven de bajonets op te zetten. Het
was toen niet meer te houden, hoewel de
Maxim bleef werken, totdat zeven artille
risten achter het kanon waren neergescho
ten. De vijand maakte zich van den vgf-
tienponder meester, maar den Scouts"
slaagden erin den Maxim en de munitie te
behouden.
Het verder verloop van het gevecht wordt
niet vermeld. Slechts lazen wjj nog dat de
Boeren vijt dooden achterlieten, terwjjl de
>Scouts tien dooden en dertig gewonden
hadden. Niet zonder triomf hoewel daar
voor geen reden wordt opgege ven wordt
verteld dat de >Sconts" in dit gevecht al
leen meer mannen verloren dan in den ge-
heelen veldtocht. Hoeveel gevechten van
eenigszins ernatigen aard ze daarin reeds
hebben medegemaakt, wordt bescheidenljjk
verzwegen.
De verbannen aanvoerders".
JOHANNESBURG, 26 Sept. De namen
der levenslang uit Zuid-Afrika verbannen
Boeren-aanvoerders zgn Botha, voormalig
landdrost van Pretoria, de veldcornet Bo
tha, Hugo Nieuwhoudt, Duplessis, de ka
piteins Olivier Coetzee, Coos Kruger en
adjudant Van der Linde.
LONDEN, 29 Sepfc. Een telegram van
Kitchener uit Pretoria van gisteren meldt
dat de collonne van generaal Bruce Hamil-
ton om negen uur des morgens te Italië
is aangekomen en meldt dat de Boeren naar
het noordwesten zgn getrokken. De posten
hebben zich uitstekend verdedigd en den
Boeren, die met een groote macht vielen,
zware verliezen hebben toegebracht. Gene
raal Bruce Hamilton zal trachten denvjj-
and te vinden en hem achtervolgen.
FEUILLETON.
H)
*Ja, als ik dat wist!... We zyn altyd
de beste vrienden van de wereld geweest, en
ik heb altyd je partij gekozen, ondanks alles
vrat je vijanden zeiden maar nu
„Zeg het maar, nn
,Ik weet niet wat ik er van denken moet.
Je gaat eene weddenschap met me aaD, dat
je eene misdaad zult begaan en oen paar uur
later komt er eerst een diefstal en kort
daarna een moord aan het licht en duidelyk
is het, dat er verband tusschen beide mis
daden is. De vermoorde dame woont in het
zelfde huis als de Remsen's. In dien nood-
lottigeo nacht van den moord, bon je een uur
lang in dat buis geweest. De juweelen
werden gevonden en op het tascbje stond jou
naam.'
,De naam van de vrouw bedoel je.*
Juist ach, het is om dol te worden
het grjjpt me vreeseljjk aan. Nu ben ik hier
gekomen, om je op den man af te vragen
kant ge mjj de verzekering geven, dat je niets
met de zaak gemeens hebt?'
«Dat is onmogelijk?'
«Zoo weiger je, dat is zooveel als eene
bekentenis, dat je schnldig bent.'
Volstrekt niet ik loochen niets en be
ken niets. Ben je de voorwaarden van onze
weddenschap vergeten In geval je van eene
misdaad zoudt hooren en mjj zoudt komen
vragen of ik die bedreven had zeide ik,
dat ik je dan niets zou antwoorden.'
Randolph zeide niets, maar staarde met
een bedrukt gezicht naar buiteD.
«Randolph,' vroeg hjj, ,heb je gewetens
bezwaren
»Ja, die heb ik en zeer gewichtige,' gaf
zjjn vriend ten antwoord.
«Waarom ga je dan niet naar de politie
om je geweten van die bezwaren te ont
lasten
»Ik geloof dat zulks ongetwijfeld mjjn plicht
zou zyn, maar het komt mjj lafhartig voor
een vriend te verrraden.'
«Je rekent me dus nog onder je vrienden
dat is mij zeer veel waard en om het je
te bewjjzen zal ik je zeggen, hoe je handelen
moet om je geweten te ontlasten en mjj toch
niet te benadeelen, ga naar Barnes en vertel
hem alles wat je weet.'
,Dat is hetzelfde... of ik naar de politie
ga, of het hem vertel.'
.Geenszins! Barnes is particulier-detective
en kan zeggen of zwjjgen wat hjj wil. Je
moot mij echter beloven, niemand anders iets
mee te deelen, mjj betreffende.'
,Dat beloof ik je vaarwel."
Barnes zat op zjjn bureau en hoorde het
rapport van Wilson aan, betreffende de .be
schaduwing' van Mitchel.
«Ik ben over u tevreden, Wilson," zeide
hjj, »ga nu naar het hotel terug en doe uw
best laat het verder maar aan mjj over
ik zal er achter zien te komen, wat het
doel van Mitchel's raadselachtige tochten is.'
Toen hjj alleen was, verzonk do detective
in diep gepeins. Stonden die tochten in ver
band met do te New-haven gevonden edel
gesteenten Zjj stemmen volkomen overeen
met de beschrijving en het geval wordt daar
door nog ingewikkelder. Ik was byna over
tuigd van Mitchel's schuld en nu kan het
zjjn, dat hjj totaal onbekend was met het
bestaan van een gelijksoortig garnitunr en in
dat geval zou de spoorwegdiefstal en het byna
gelijktijdig aangaan van de weddenschap,
slechts een toevallige samenloop van omstan
digheden zijn. Milchel heelt verhaald, dat hy
indertjjd de vermoorde vrouw diamanten rin
gen gegeven had, benevens een brief aan een
juwelier te Parys. Zou die juwelier misschien
een dergeljjk garnituur als dat van Mitchel
in bezit gehad hebben, dat door de vrouw
gestolen werd en naar Amerika gebracht. Ik
zal mjj met dien juwelier in connectie stellen.
Is die veronderstelling juist, dan is Rose
Mitchel, misschien van Parijs oit, door iemand
nagereisd en op den trein beroofd. Zou die
persoon Thauret niet geweest kunnen zjjn
Is dat zóó, dan heeft Mitchel zyne misdaad
nog niet begaan hjj heeft mjj er zelfs
attent op gemaakt, zulks niet te vergeten.
Waarom heeft hjj mjj dien robijn getoond en
verteld, dat hjj dien aan miss Remsen cadeau
zou geven Om die later van haar te stelen
Zij is 't natuurlijk met hem eens en zou voor
de lens een groot spectakel maken, zoodat do
historie in de dagbladen vermeld werddan
zou Mitchel zyne weddenschap winnen.
Hier werd zjja gedachtengang gestoord door
het bezoek van mr. Randolph.
De lezer moet, bij wat nu volgt, niet ver
geten, dat Randolph er volkomen onbekend
mede was, dat Barnes zyn gesprek met Mit
chel afgeluisterd had.
.Neem plaats mr. Randolph, wenschtumy
in zake den gepleegden moord te spreken
Randolph keek den detective met verbazing
aan en dit verhoogde zyn vertrouwen in dienB
bekwaamheid.
.Weet u dat Mag ik vragen
.Welnu, wjj detective's hebben de reputatie
alles te weten, nietwaar
.Mr. Barnes, ik kom u eene bekentenis
doen, en
.Dan moet ik er u aan herinneren, dat
alles wat u mjj znlt mededeelen, vrijwillig
door u gedaan wordt en als bewjjs tegen u
gebruikt kan worden, als gjj iets zegt, dat u
verdacht maakt.'
.Dank voor uwe waarschuwing, maar ik
ben hier juist gekomen om niet in verdenking
te komen.'
Hjj verhaalde nu alles betreffende de wed
denschap. Barnes deed alsof hjj iets nieuws
vernam, en noteerde schijnbaar een en ander
in zyn notitieboekje.
.Dat is eene zonderlinge mededeeling, mr.
Randolph, en het is nauwelijks aan te nemen,
dat een ffjnbeschaafd man, zooals mr. Mitchel,
een misdadiger zou worden, alleen om eene,
voor hem betrekkelijk geringe geldsom te
winnen. U heeft daarover zeker ook nage
dacht en er eene verklaring voor gevonden.
Wilt u mjj die mededeelen
.Met genoegen. Een der moeielijkste uit
te maken kwesties in het leren is het, of een
mensch volkomen bij zjjn verstand is, of in
enkele opzichten slechts gedeeltelijk. Zaak-
kundigen beweren, dat 90 pet. van liet mensch-
dom, op het eene of andere punt, in een
abnormalen geestestoestand verkeeren, en naar
myn gevoelen verkeert ieder mensch, die voor
werpen verzamelt, en die tot andere doel
einden gebruikt dan waarvoor ze bestemd
zijn, in zekere mate in dien toestand."
//Bedoelt u abnormaal van geestvermogens
voor de wet, en bjjgevolg ontoerekenbaar?'
Daar kan ik geen oordeel over vellen,
maar ik geloof dat iemand, die aan zulk eene
verzamelmanie ljjdt, spoedig tot eene onwet
tige handeling zou komen, ingeval hjj een
gewenscht voorwerp machtig wil worden.
Postzegels bezitten ongetwijfeld zekere yraarde,
maar iemand, die ze verzamelt, nadat ze ge
stempeld, dus waardeloos gemaakt zyn, en er
dan dikwijls hooge prjjzen voor betaalt, is
naar myn gevoelen min of meer abnormaal
wat zijn geestvermogens betreft."
.Datzelfde zou men van schilderijenver
zamelaars ook kunnen zeggen.'
„Neen dat beschouw ik als geheel iets anders
want schilderyen en andere kunstproducten
hebben werkeljjk waar de, als zoodanig, post
zegels niet de minste. Nu zou ik echter iemand
die een vermogen voor een enkel schilderjj
uitgaf en hel ergens in zjjn huis ophing, waar
niemand het zien kon, óók als abnormaal be
schouwen. Zóó is het ook met edelgesteen
ten
.Edelgesteenten
.Ja, die hebben evenzeer zekere marktwaar
de, en hunne bestemming in de wereld, maar
als iemand prachtige steenen in eon gewelf
verstopt, is hy eenvoudig krankzinnig.'
.Wat heeft zulks met de zaak iu kwestie
te maken.
«Zeer veel, waBt wat edelgesteenten betreft,
is myn vriend niet zuiver op de graat, ik be
doel abnormaal. Hjj is op alle punten een
zeer verstandig man, maar noemt men aleohts
den naam van de een of andere steen in zyne
tegenwoordigheid, dan begint hij terstond lange
histories te vertellen van beroemde steenen,
die in verband stonden mot vreeselijk mis
daden.'
U bedoelt dus, dat hjj door bestendig aan
zulke voorwerpen te denken en zicli zulke
histories in het hoofd te halen, gewend geraakt
is aan den samenhang tusschen edelgesteen
ten en misdaden?'
«Zoo is het een mensch raakt aan alles
gewend.'
,U denkt dus, dat er mogelijkheid zou be
staan, dat uw vriend, ondanks zjjno beschaving
en zjjn eergevoel, de verzoeking om zulke
steenen machtig te worden, niet zou kunnen
weerstaan, en diefstal, ja zelfs een móórd zou
kunnen begaan, om aau zjjn hartstocht te
voldoen.
«Denkt u, dat hij in zulk een geval als
krankzinnig beschouwd zou worden, en niet
toerekenbaar?'
.Neen zoover ga ik mot. Ik geef toe, dat
n, nit psychologisch oogpunt beschouwd, ge
lijk hebt, maar voor de wet zou hjj als schul
dig beschouwd worden Het betreft hier nu
de vraagheeft hy de steenen gestolen U
waart met hem dien nacht in hetzelfde com
partiment van den slaapwagen wat dunkt
u er van
«Dat weet ik waarlijk niet. Hjj kon zyne
slaapplaats niet verlaten, zonder over mij heen
te stappen, en deod hij dat, dan zou ik zeer
zeker wakker geworden zijn. A propos
u hebt hot signalement van den persoon
die het taschje in het hotel te Newhaven in
bewaring gaf ljjkt dat op Mitchel?*
.Dat kan ik niet zeggen: het is vrjj onbe
paald, en kan op duizend menschon toegepast
worden, die ik dagelijks binnen een kwartier
op Brodway tegenkom.'
.Ik geloof per slot van rekening dat oen
ander de dader is.
.Dat willen vrij hopen, mr. Randolph, en
als het u gerust kan stellen, zeg ik u dat er
tot heden nog geen genoegzamen grond tot
zjjne arrestatie bestaat. U kent mr. Mit
chel zeker reeds vele jaren
.Neen, eerst sedert anderhalf jaar hij woont
pas twee jaar te New-York.
«Is hjj van Boston afkomstig
.Neen, ik geloof uit New-Orleans.«
Deze woorden brachten Barnes tot nadenken
óök vermoorde Rose Mitchel kwam uit
New-Orleana, (Wordt vervolgd).