KLEINE COURANT 't Vliegend Blaadje voor HelderTexel en Wieringen Nieuwjaarsgroet. No. 3012 Zaterdag 28 December 1901. 29ste Jaargang. BureauSpoorstraat. Telefoonr.». 59. BureauSpoorstraat. Telefoonr.0. 59. Abonnement p. Smaanden binnen de gemeente 50 Ct., m. Zondagsbl. 877»Ct. id. franco per post 75 id. f 1.20. id. voor het Buitenland f 1.25, id. f 2.00. Afzonderlijke nommers 2 Cent. VERSCHIJNT DINSDAG- EN VRIJDAGMIDDAG. Uitgevers: BERKHOUT Co., te Helder. Bureau i Spoorstraat. Acivertentlöii van 1 tot 5 regels 25 Cent. Elke regel meer5 Groote letters en Vignetten worden naar plaatsruimte berekend. Advertentiën moeten uiterlijk des DINSDAGS- en VRIJDAGSMORGENS vóór 10 uur aan het Bureau bezorg-d zijn. Aan onze abonné's buiten de gemeente wordt beleefd ver zocht 't verschuldigde abonne mentsgeld Vliegend Blaadje en Zondags blad, 4de kwartaal 1901 te willen over maken per Postwissel of in postzegels vóór 5 Januari, zullende anders daar over met 5 cents verhooging per post worden beschikt. Postwissels voor dat doel behoeven slechts met een zegel van 2l/a Ct. beplakt te worden. Aan onze abonné's in "Amerika wordt beleefd verzocht 't verschuldigde abonnementsgeld te willen overmaken. DE UITGEVERS. Onze lezers, die met I Januari a. s. aan Familie, Vrienden of Begunstigers in onze Courant een Welkomsgroet willen rich ten, worden beleefd uitgenoodigd bunne opgaven aan ons Bureau tijdig in te zenden. DE UITGEVERS. KALENDER DER WEEK. DECEMBER, Wintermaand, 31 dagen. Opkomst der Zon 8 n. 14 m. Onderg. 3 u. 51 m. Zondag 29 Maandag 30 Dinsdag 31 JANUARI, Louwmaand, 81 dagen. Woensdag 1 Nieuwjaarsdag. L. K. Donderdag 2 Vrfjdag 8 Zaterdag 4 De gemeente Selder en omgêvin Uit de .««ie doos (1807-1812). Dezer dagen werd onze aandacht gevestigd op een boekwerk, dat in 't begin der vorige eeuw in het licht werd gegeven onder den titel: .Reis door Holland in de jaren 1807—1812.' 't Boekwerk was verrjjkt met Sen aantal aibeeldingen en omvatte drie deelen. Bjj de samenstelling word de briefvorm ge volgd. Het is niet onbelangrijk van den inhoud kennis te nomen, omdat men daardoor vertrouwd geraakt met de toestanden in dien tjjd, en gelegenheid vindt tot eene vergelij king met hetgeen thans bestaat. Telkens krygt men aanleiding te beseffen hoe groote veranderingen er in de laatstverloopen e«uw hebben plaats gehad, hoe de gestadige voor- nitgang op ieder gebied een geweldige omme keer heeft teweeggebracht. Aan het genoemde boekwerk willen we «enige mededeelingon betreffende deze ge meente en haren omtrek ontleenen. ,Langs Petton, Kalans-oog en Huisduinen tot den Helder iB alles een vlak strand, zijnde de duinen waarschijnlijk door de Noordzee weggeslagen. In dcrzelver plaats is thans een lange zeedijk aangelegd, kostbaar van onder houd vanwege de zware rjjsworken en vang- dammen met derzolver ontzettende steenge vaarten en Bteengloojjingon, doorgaans met een dijk van wier gedekt. Allezins merkwaardig is de aanleg der voortretfelijke haven, om de oorlogs- en koopvaardijschepen veilig te doen ankeren. Van tjjd tot tijd was, en is vooral tegenwoordig de aandacht der hooge Regee ring bijzonderlijk op dit laatste Dorp aan Noordhollands uithoek bepaald. Het nieuwe Diep was voormaals eene kreek, gevormd door het sterk afstroomend water, dat met het vloedgetij op den Zuidwal werd opgestuwd en langs den Helderschon wal zich weder in het Mars-diep stortte. Van de eenvoudige werking der natuur op hot water heeft man partij weton te trekken door het aanleggen van ccnen steenon Dam aan do Zuid-Oost zijde en door verscheidene kleinere Dwurs- hoofden, die gezamenlijk werken om de snel heid van het afstroomend water te vermoer- deren en daardoor do diepte te behouden, terwijl een aantal duc d'alba's dienen om de meertouwen der overwinterende schepen daar aan vast te maken. Een andere aangelegde steenen Dam uit hot midden van het nieuwe Diep strekt zich, in eene verbazendo lengte, Oostwaarts op den toren van Wieringon, als dienende, volgens de natuurwerking van vloed en ebbe, tot bedwang van den stroom en tot deszelfs rigting aan zijne binnenzijde West waarts, totdat het water in het nieuwe Diep genoegzaam doortogt vindt om zich in den Texelstroom te ontlasten. Eene kleine stich ting, het nieuwe Werk, of ook het fort du Gommier ^jgeooemd, en met geschut beplant, bevat een verblijf T00r den Directeur over de werklieden, en voorts eenige lootsen tot ma gazijn, is omgeven door renen steenen djjk, met een zeer fraajje schutsluis tot afscheiding van binnen- en buitenwater, en heeft hare gemeenschap met den Helder door een slin gerpad, dat met kleine bruggen over het moerassige land henen loopt. Voorheen was do Helder alleen aan den zeekant door eenige voortreffelijk aangelegde kustbattorjjen verdedigd en aan de landzijde door eene linie of gracht en borstworing van weinig belang; thans echter is, op bestelling van Z. M. den Keizer, tusschen de genoemde plaats en Huisduinen eon uitmnntend Fort opgeworpen mot breede grachten en bedekte wegen voorzien, en, naar een beroemden Generaal Lasalle 2) geheoton. Tusschen dit Fort en het nieuwe Werk is een tweodo Fort aangelegd met oogmerk om do beide eerstgenoemde met elkaader te verbinden; doch dit Fort 1' E c 1 u s e 5) is nog niet vol tooid. Binnen deze sterke linie van verdediging ligt de Helder met het nieuwe Diep inge sloten, terw|jl er rondom dezelven eene nieuwe zeestad wordt aangelegd voor dokken, wervon, magazijnen, enz., en voor eon derde godoelto ook tot woonhuizen bestemd, waarvan do kaa|jen en andere eerste werken reeds zjjn aangevangen. Eindel|jk wordt de zeekant nog versterkt door het Fort Morland op Kijk duin, met werpgeschut van het zwaarste kaliber beplant en alzoo do zeegaten met andere op de duinen reeds voorhanden z|jnde en nog nieuw aangelegd wordende batterijen verdedigd. Intusschen is de Helder, hoe schoon ook gelegen, niet zeer gezond. De straten z|jn niet geplaveid, en veranderen in den winter in moerassen, waardoor mon tot halverbeen waden moet. De huizen zjjn anders wól ge bouwd. Van de twee (Gereformeerde en Room- sche) kerken, dient de eerste tot een barak voor de bataillons Spaansche krijgsgevangenen, die aan do vestingwerken arbeiden. Een voorname tak van bestaan alhier is de vangst van don Kabeljaauw, die ingezouten en tot Labberdaan of zoogenaamde zoute visch ver kocht wordt, en ook, ofschoon voor den echten Labberdaan mootende zwichten, zeer goed van smaak is. Nog kaakt en zout men verschen Haring, die ook met smaak gegeten wordt, alhoewel ver beneden den gewonen Hollandschen Haring moet geacht worden. Kreeften, Bot, Paling, Schol en Scharren, ook kleine Kabeljaauwen of Gullen, worden in het nieuwe Diep achter het nieuwe Werk en in het algemeen op den Zuidwal in vr|j groot aantal gevangon. Ook vestigt zich van tjjd tot tjjd de aandacht op de Bruinvisschen of Tonjjnen, die in de ge- heele Zuiderzee, doch vooral aan de Texol- Bche reede, zóó overvloedig zjjn, dat men ze dikwjjls bjj geheele scholen ziet zwemmen en in het water rondtuimelen. Het ia inderdaad vreemd, dat niet de ondernemende Hollanders reeds lang eene reederjj van deze viscbsoort hebben aangelegd, daar men onder dezelve visschen aantreft van moer dan 400 pond, die 1) Het tegenwoordige fort Ooit-ocrer. 2) Dit fort heet thene Erfprins. 8) Thans Dirks Admirul. eene groote hoeveelheid van zeer goede traan bevatten. Wolligt is het gemis van bekwamo en sterke netten tot hiertoe oen voornaam beletsel, daar èo de kracht dezer dieren óo de sterke strooraen eene goede voorzorg vor deren. Hot gebruik van harpoenen ware wel- ligt meer aanteraden, indion slechts deze visschen genoegzaam nabijkwamen, om dezelven met vrucht te kunnen gebraiken. Het is inderdaad te wenschen, dat ook deze tak van njjverheid eerlang tot stand zal komon, daar de Tonjjnon om hnn verbazend aantal en grootte moeten worden aangemerkt als de vernielers van den vischvangst, die voormaals in de Zuiderzee zeer aanraerkoljjk pleegde te zijn, en waarvan wolligt do Zalm tot een sprekend bewijs dient, daar hjj voormaals in deze binnenlandsche zee overvloedig, nu dien oord b|jkans geheel verlaten en zich naar do binnenrivieren begeven heeft. De nabjjheid van Texel besliste dra onze keuze om hetzelve te bezoeken. Het ie het grootste der nabij liggende eilanden, die Hol land tegen de Noordzee dekkon, en voormaals waarschjjnljjk met hetzelve het vaste land vormden. Hot is 2J/j uur lang en 2 uur breed en bevat 6 dorpen. W|j stevenden het Mars diep over, een schoone reede binnengaats, doch gevaarljjk om binnen to komen door de twee hooge zandbanken, de Noorder- en Zuider- Haaks, waarop zoo menig schip verongelukte. De Hoorn, do Burg en het Schild zjjn do voornaamste dorpen en vermaard door de Schapenfokkerij, wier aantal nagenoeg op 30.000 en wier wol, door eikandoren jaarljjks op ruim f112.000 gerekend wordt. Dit zoo algemeen nattige dier wordt bjjkans in alle de departemonten der voormalige veroenigde Provinciën gevonden. Ds be»te Schapen zjjn die van Texel, kleiner dan do Zuidhollandsche, doch daarontegon van eenen schoonon kop en goed gelaat, tot aan de ooren toe met eene dikke zjjdoachtigo wol godekt, en van een korten doch zwaren staart voorzien. Van de melk dor mosder-Schapen, nadat do Lammeren haar verlaten of ontroofd worden, wordt op dit eiland een soort van Schaponkaas bereid, ook Texelsche of groene Kaas geheeten, ont- vangendo hare kleur van het sap van schaaps- mest, waarmede men dezelve vermengt, en van daar ook eenigen scherpen smaak, die bjj de liefhebbars zeer geacht wordt. De schaaps- mest zelf wordt voor do tabaks-teelt zeer ge trokken. Van de vellen öf huiden wordt te Leiden en elders goed leder voor handschoenen, schootsvellen en kaarden, ook perkament en drukloder bereid, on hot hair, dat bjj het blooten der wol agterbljjft, dient voor ge- meeue-hoeden. (Wordt vervolgd). Ingezonden. Wieringers in Z.-Afrika. Dezer dagen werd het mg vergund, in zage te nemen van een brief van de echt- genoote van den heer L. J. Lvroeger woonachtig te Wieringen, thans opgesloten in het Burgerkamp te Standerton. Vele bijzonderheden uit het leven in de kampen worden in dezen brief niet ver meld, zeker omdat de achrjjfster zeer wel weet, dat de onverbiddelijke censor dan haar schrijven toch niet zou doorlaten, maar uit alles blijkt duideljjk, dat ze het niet ruim heeft. In den beginne, toen de familie nog op de hoeve was, ging alles uitstekendde generaal van de eerste Engelsche colonne, die er langs trok, had strenge orders bij hm niets te beschadigen de tweede, vermoedelijk onder bevel van generaal Rundie, zeker eveneens. Toen deze colonnes daar den omtrek schoon veegden" was de familie niet te huis, doch bij hun terugkomst vonden ze alles in de beste orde, niettegenstaande er voorraad genoeg was (o. a. 40 vette varkens, 700 stuks vee schapen, paarden, koeien, enz. 600 zakken mielies, veel haver en andea voeder). Het had er dus al den schjjn van, dat ze niets te vreezen hadden en toen dan ook allen uit de omgeving vlucht ten, bleven zij, waar ze waren. Later schijnt het echter plotseling anders geworden te zijn, althans alles, wat bruikbaar was, werd hun afgenomen, weliswaar tegen bewjjs maar moeder en kinderen werden opge zonden naar een der beruchte kampen. Waar de man en de zoon zich op dat oogen- blik bevonden, wordt niet vermeld, maar zeker is, dat die zich niet bjj hen bevinden. Wel heeft de schrjjfster vernomen, dat in Holland en overal elders veel geld wordt bijeengebracht om het lot der on- gelukkigen in de concentratie-kampen eenigszins te verlichten, maar z jj z e 1 f heeft daarvan tot nog toe niets mogen ontvangen. Om wel te begrjjpen redenen klaagt zij niet al te erg over de be handeling, maar Toegt er toch aan toe, dat ze bjj al hetgeen haar verstrekt wordt, nog veel moet koopen, doch hare middelen zjjn zoo goed als uitgeput, en hoe dan? »Zou er ook voor mij niet iets gedaan kunnen worden, om rajjn treurig lot te verbeteren vraagt de arme moeder, »want gij begrijpt wel, dat niet alles geschikt is om te schrijven, anders kon ik nog wel een paar vellen vol maken, hoewel mjjn magere vingers nu al stijf zijn. Ik snak naar verlossingik kan dat opgesloten leven niet uitstaan Zeker, we hebben allen reeds dikwjjls gelezen, hoe »goed" de Engelschen voor de vrouwen en kinderen in de kampen zorgen, maar als we het opnieuw hooren van vroegere bekenden, die het thans zelf ondervinden, grijpt het ons toch nog meer aan. i\lËUWHTIJBn(jlËiV. HELDER, 27 December 1901. De heer Ds. A. L. Th. van der Ven, predikant bjj de Herv. gemeente alhier, heeft voor het beroep naar Koog aaii de Zaan bedankt. Benoemd tot onderwijzer te Schoorl de heer C. A. Kejjser, te Texel. Door het prov. bestuur van Noord- Holland, werd Woensdag aanbesteedHet vernieuwen en herstellen van de boorden van het Noordhollandsche Kanaal. Raming f 4000. Minste inschrijver A. Krjjnen, Helder, f 4097. Het drie-jarig onderhoud der werken van het Noordzeekanaal, gedurende de jaren 1902, 1903 en 1904, in drie perceelen. Ie perceel f 27,500, 2e perceel f 15,000, 3e perceel f 27,000. Minste inschrijvers le perceel J. Dil te IJmuiden, f 27,700 2e perceel, Valentein Filipus Bron en Zonen te Beverwjjk. f 15.720, 3e perceel A. van Boven, Amsterdam, f 33,700. Een geldpraatje. Al weer 'n nieuwe maan Wat wordt er met de oude toch gedaan vraagt een kinderversje. En het antwoord luidtdaar worden sterren van geslagen. Nu mag men dit gelooven of niet, maar dat het met de oude rijksdaalders zoo gaat, daar zjjn we zeker van daar worden gul dens en daar wordt kleingeld van geslagen. Er komen in het volgend jaar voor een bedrag van f280,000 nieuwe rijksdaalders bjj. Dat zjjn de eerste met den nieuwen beeldenaar onzer Koningin, 't Is dan ook niet zooxeer uit de behoefte als wel voor een aardigheid voor muntverzamelaars. Er mochten ook noodig wat halve stuiver- stukkea bij, is gezegddat is zulk ge makkelijk geld. Vreemd, zei de miaister, en we kunnen het halve stuiverstuk maar niet in de wandeling krijgen steeds krjjgen we zakken vol terug. Wie er hebben wil, zegge het maar, we hebben er genoeg. Er liggen nog wel anderhalf millioen bjj de Nederlandsche Bank. Dat wil zeggen men kome natuurljjk met ander geld in ruil. Een minister is na eenmaal geen Sinterklaas, die alles weg geeft voor niemendal. Beverwjjk. Het spoorwegongeluk te Velsen heeft toch nog een slachtoffer ge maakt. In den trein, die het ongeluk had, zat ook het dochtertje van een dame alhier, en toen deze van het ongeluk hoorde, viel zjj van den schrik flauw. Om zich over diens chrik heen te zetten, wilde zjj zich Maandag per trein naar Haar lem begeven, doch aan het station kreeg zjj weder een flauwte en was een poos later dood. Uit Den Bosch. Het schjjnt nu vast te staan dat in de kas van den voor vele maanden geleden geëclipseerden ontvanger der godshuizen, F. van Weert, tusschen 185,000 en f 90,000 worden gemist; gelden die toekomen aan de krankzinnigengestichten sReiniervan Ar- kel" te 's-Hertogenbosch en »Voorburg" te Vucht. Naar beweerd wordt, liondt v. W. te Brussel verbljjf en men vraagt zich af of hjj daar ook nu nog lang verbljjf zal houden. Opmerkelijk is het zeker, dat men zoovele maanden noodig heeft gehad om de ontdekking van zoo n voelbaar tekort te doen en dat eerst het raadslid jhr. mr. Van Meeuwen op een scherpe recherche moest aandringen vóór men er toe kwam dat baga tel te vinden. 24 December 1717, Zware Stormvloed. Tusschen 24 en 25 December had een hevige storm plaats, zoodat het weinig overgebleven strand bjj Egmond aan Zee, wegspoelde en de kerktoren deels onder graven werd. Gelukkig kon later met be hulp van rijswerken een groot deel van de ramp aldaar worden hersteld. Bjj As sendelft brak de djjk op zes plaatsen door, samen 1100 voet djjks, op sommige plek ken 70 voet diep, zoodat geheel Water land ec Kennemerland tot aan de Zuider zee bjj Hoorn onderliep. Ratten aan de Langedijk. Esn leger van ratten heeft in den tegen deze schadelijke dieren begonnen verdel gingsoorlog het leven moeten laten. Te Broek op Langedjjk werden gevan gen 5712 ratten te Zoidscharwoude be droeg dit aantal 4042te Noordschar- woude werden ingeleverd 2750 rattente Oudkarspel werden 2246 ratten gedood. Alleen aan de 4 gemeenten van de Langedjjk werden dus gezameljjk 14750 ratten gevangen of dood geschoten. Rheumatiek Wij lezen in Avicultura" den volgenden raad van D. H., te D., tegen rheumatiek Het is proefondervindelijk gebleken, dat een oude juffrouw, die veel last had van rheumatische pjjnen een ruwharig hondje aan haar voeten in 't bed legde. De juf frouw is totaal genezen en het hondje moest wegens rheumatiek afgemaakt wor den. Eerst dacht ik aan bjjgeloof, maar de waarheid werd mjj door de betrokken da me bevestigd. Uil hel ftulleniaiia. Ilerbaaldeljjk werd gedurende de jongstver- loopen dagen gewaagd van vredesplannen, die bjj do Boeren in Zuid-Afrika zouden bestaan. De juistheid der daaromtrent verspreide mede- doelingen werd door menigeen betwijfeld, en woldra kwam ook eon Engelsche correspondent met do volgende verzokering voor den dag .In plaats van vrede to sluiten, schjjnen de Boeren boelotcn te hebbon, den oorlog voort- tezetten, en hunne operaties voornaraeljjk to richten tegen Natal en de Kaapkolonie. Zjj zeggen, dat de Engelschen hnn land hebben verwoest, en dat zjj nu niets meer te verliezen hebben. Informaties, in Oosteljjk Transvaal genomen, doen zien, dat bot werkoljjk doel van do laatstgohouden samonkomsten was, nieuwe plannen te maken voor den zomer-veld- toebt. President Kruger heeft niet den minsten invloed op de Boeren te velde. Velen mogen zich aan do Engelschen overgoven, maar de groote massa is vast besloten te vechten tot den laatsten druppel b»oed. Generaal De Wet heeft het grootste gewicht in de schaal van verdoron tegenstand gelogd, en er is geen enkel voorteeken to vinden, dat de hoop op een spoedig einde van den oorlog versterkt. Onder meer voornemens schjjnen de Boeren het plan te hebbon, door het Drakonsgebergte in Natal doortodringen. De Wet zou daarbjj do hoofd rol vervullen, en uit hot noorden zou Botha hem steunen. Eon groot aantal Boeren heeft zich Ion noordoosten van Volksrust vertoond en bjj na dageljjks vallen er schermntselingen voor. Kleurlingen hebbon geholpen, om wapens, munitie on brioven uit Europa overtebrengon aan do Boeren, die nu goed bereden en flink uitgerust zjjn". Geheel in strjjd met hot voorgaande bericht, wordt van liet oorlogstoo ncol gemeld, dat do Boeren wol in grooton getale over den huidigen toestand hebbon be raadslaagd, doch dat er velen wsron, die de positto op 't oogenblik hopeloos achtten, terwijl de bevelhebbers M hnn invloed hebben aan gewend, om alsnog do voortzetting van deo oorlog te bewerken. Hoewel goou algemoone overgave is te wachten, zjjn er wel voortoe- kenen van een spoedige wending. Welko van deze beide tjjdingen steunt na op stellige waarhoid Do berichten nit Zuid-Afrika, die er volg- don nadat wo het voorgaande samcnstoldon, govon eon beslissend antwoord op de gestelde vraag. Hadden do Engolschon gedurende de laatstverloopon dagen do veswachting, dat zjj nu met het volgen van het blokhaizen-syatoem do Boeren tot overgave zouden noodzaken, dat althans zeer velen hunner het hoofd in den schoot zonden leggen spoedig is ge bleken, dat, behalvo eenigo flauwhartigon onder do Boeren, de groote meerderheid vasthoudt aan de leus.Sterven of overwinnen De onderlingo bespreking over don vorder te vol- gon weg hooft de zwakken gesterkt, den wan kelenden oiouwen moed gegeven, en in) stede van to over vegen een plan tot overgave, word gehandeld over nieuwe wjjzen van aanval on verdediging. Met het oog op hot aanbreken van het zomer-jaargetjj |in Afrika wordt de kracht verdubbeld bjj het verzet tegen de Engelschen, die nn do oone teleurstelling na de andere ondervonden. Lord Kitchener heeft beeft dezer dagen in 66a kabelbericht modo- deeling gedaan van onderscheidene ontmoe tingen, waarbjj fel gestreden moet zjjn. Er z|jn aan beide zijden zwaro verliezen geledon. Zonneklaar bljjkt, dat de Boeren den moed evenmin opgeven als de hoop, en dat de En gelsche verwachtingen omtrent den spoedigen en voor hen zeer gunstigen afloop van den oorlog, grootendecls zjjn beschaamd. De blok huizen en de jjzerdraad-versperringen zouden zoo was de verwachting een grooten ommekeer in den stand van zaken teweeg brengen het telegram van Lord Kitchenor schoon hot zeker nog veol verzwijgt of bo- mantelt, toont, dat er van het einde van den oorlog nog niet veel in het verschiet to be merken is. Terw|jl door heel do christen wereld heen hot feest wordt gevierd, dut do eenwenoude voorspelling van vrede op aardo in herinnering bracht, duurde daar ginds aan Afrika's znidpunt de oorlog onafgebroken voort, zonder dat Dog de dageraad des vredes zich doet ontdekken. Alleen het optreden van Lord Roaoberyop staatkundig gebied met den wonsch naar 't herstel van don vrede, waarnaar ook Engeland's Koning sterk moet verlangen geeft nog eoDige flauwe hoop op 't einde van den kr|jg. Het streven naar nitbroiding van het kies recht is in de laatstverloopen jaren gebleken een eisch des t|jds te z|jn, on vr|j algomoon wordt aange8tunrd op het verkrijgen van algo moon stemrecht, opdat voortaan niemand zal rBTTILLBTOM'. De doode Millionnair. 10) Schuw keek h|j road, en toen h|j een man en een vrouw aan den ingang van hot ge bouw met elkaar zag spreken, bleef h|j een oogenblik aarzelend staan. H|j meende, dat die twee wel zouden begrijpen, wat h|j hier kwam doen. Eindcl|jk keerde h|j om en liep weer eon eind de straat intoon h|j terug kwam, waren die twee menschen weggegaan en kon h|j onbemerkt binnentreden. De dienstdoende beambte vroeg, wat h|j verlangde. Toen hjj die man stottorend had medegedeeld, om welke reden hjj kwam, gaf dezen hem op barschen toon bescheid, terwjjl hjj eerst toch zeer beleefd was goweost, om dat hjj Werling voor een net, fatsoenlijk heer had aangezien. De inspecteur iB boven ga do trap maar op. Do inspecteur was een streng man. Wer ling was bljj, toen die aangelegenheid afge daan was; immers hjj was niet geheel gerust of hjj misschien weer in de gevangenis zon moeten. Op straat gekomen keek hjj weer schuw rondeerst toen hjj een eind van het bureau van politie verwijderd was, kwam hjj in betere stemming, al was hot de rechte niet. De ge dachte, dat hjj zich elke maand aan do politie moest vertoonen zoo lang hjj nog in Duitsch- land vertoefde, drukte hem ternet-r. Doch geen booze, eerlooze gedachte sloop z|jn hart bin nen. Hjj had de straf voor zjjne misdaad ondergaan en oordeelde het vreeseljjk onrecht- aardig, dat hjj, na de vrjjheid teruggekregen te hebben, toch nog onder politietoezicht stond. Den goheelen weg naar het postkantoor hield deze gedachte hom bezig. Eerst toen hjj Hollenberg's brief in handen had en het adres las,Aan don Weledelgeboren heor Heinz Werling,» monterde hjj wat op. Dat woord weledelgeboren» maakte indrak op hem lag in dat woord niet de erkenning van do positie, welke hjj vroeger in de maat schappij innam? Zoodra hjj op straat was, opende hjj don brief en was bitter teleurgesteld, toen hjj daarin geen geld vond. Er stond .Waarde Werling, gaarne zou ik u liefst zoo spoedig mogelijk een paar minuten spreken bjj mjj aan huis. Het zou mjj aange naam zjjn, als ge niet onder nw eigen naam komt. Mjjn dienstperooneel, dat mjj kent als sportliefhebber, kon wellicht door uw naam aan dingen uit de oudo doos herinnerd wor den. Ik wensch u een zeer aannemeljjk voor stel te doen, en daarbjj is het noodig, dat ge uw eigen naam ter zjjde zet en wel dadeljjk. Als go komt, laat u dan bjj mjj aandienen onder den naam «Heinzen.* Na groote K. H.« Met een zacht stak Werling den brief in zjjn zak. Een man bezoeken, die met hem schuldig was aan de misdaad waarvoor hjj alleen had geboet, een man die alleen zjjn zwjjgen te danken had, dat hjj niet in het tuchthuis was gekomen, daarbij zjjn familienaam verloochenen, hoe bitter her innerde dit alles hem aan don smaad, aan de schande, die hjj op zich had geladen, Doch misschien had Hollenberg geljjk. Vele menschen zouden zeker door den naam Heinz Werling worden herinnerd aan het groote zwendelproces. Ja, Hollenberg had ge ljjk Hjj wilde zjjn ouden collega bezoeken onder een naam, die door niets herinnerde aan het voorval, dat, naar Hollenberg vreesde, nog niet vergeten was. Koert Hollonherg ging zeer voorzichtig te werk. Hot voorstel, dat bjj zjjn vroegeren bondgenoot wilde doen, was van dien aard, dat het zelfs onder volleerde misdadigers niet zoo gemakkeljjk in woorden was te brengen. Hjj begon zjjn gast te vertellen, dat hjj hem gaarne wilde behulpzaam zjjn om hem te helpen nit de pjjnljjke omstandigheden, waarin hjj op dit oogenblik verkeerdo, en dat hjj hem het verschuldigde geld zou betalen, doch op het oogenblik zelf niet ruim bjj kas was. Dozo laatste verklaring bonam Werling allen moed. Hjj kende de soort monschon, waartoe Hollenberg behoorde, genoeg om in to zien, dat deze aan zjjn verplichting slechts noodo zou voldoon. - Ge moet dan toch trachten mjj wat op afbetaling te geven Ik bon zeer om het geld verlegen, riep hjj nit. Ik kan niet gaan bede len, het ontbreekt mjj aan aanbevelingen om eerljjk werk te vinden, en do menschen, die mjj kennen, weten dat ik in het tnchthuis heb gezeten. Ge ziet dus, dat ik het geld zeer noodig heb. Het doet mjj leed, oude vriend, ant woordde Hollenberg. Zoudt ge misschien van uwe familie eenige hulp kunneu krjjgen, tot dat het mjj weer wat boter gaat? Ik meen te weton dat uw vrouw b|j haar broeder in woont. Dio heeft toch geld, hé Liever sterf ik van honger dan hen aan te spreken om hulp, zei Werling trotach. Ge houdt mjj toch niet voor zoo'n erbarmeljjken kerel, dat ge kunt gelooven, dat ik mjj thans tot mjjae familie zou wenden Neen de schando dio mjj drukt, zal hun bespaard bljjven. Deze woorden ontnamen Hollenberg de laatste vrees die hij nog had. Hjj had gevroesd, dat Werling in zjjn vertwijfeling zich door mid del van zjjne vrouw tot zjjn zwager zou wenden en dan zou hjj allo kans bobben gemist, dat zjjn voorstel werd aangonomon. Doch nu kreeg hjj moed om daarmee voor den dag te komon. Als ik nu zoo gelukkig was het geld voor u te krjjgen, wat zoudt go dan doen Dnitschland verlaten en naar het buiten land gaan. Hier ben ik toch gebrandmerkt En als ik u eens de gelegenheid aan bood om naar Amerika te gaan Als ik u vrjjcn overtocht verschafto en u bekend maak te met een jonkman, wiens reisgezel go zoudt zjjn en met wien gjj toegang zoudt hebben tot alle kringen. Werling sprong op, en Hollenberg naderende, riep hjj uit Als ge dat kunt zorg ik voor de rest Het hangt gehool van u zeiven af. Al leen moet ik u vooruit opmerken, dat aan die betrekking eenigo gevaren verbonden zjjn. Gevaren Ja, ik wil openhartig mot u spreken. Do persoon, met wicn gjj op reis zoudt moe ten gaan, hoeft eon aanzienlijken naam, maar weinig verstand. Bjj het leven, dat hjj voert, is het einde te voorzien, en hoe vroeger hjj dat einde boreikt, hoe beter voor ons. Voor ons? Ja, als go het voorstel aanneemt, doen wjj met ons drieën, gjj, Maurits Gciger en ik, deze zaak voor gemeenschappelijke rekening. Werling's voorhoofd fronste zich. Ik begr|jp niet goed, wat ge bedoelt. Dat zult go dadeljjk vernomen. De be doelde jonkman is graaf Botho Ahlers. Geiser heeft hem nu en dan geld voorgeschoten, en daarvoor een levensverzekeringspolis van vier honderd duizend mark ontvangen. Do jonge graaf wil dolgraag eon sportreis ondernemen naar het Rotsgebergte of iets dergelijks, maar hjj hooft geen geschikt porsoon om hom op dio reis te vorgezellcn. Ik heb hem nu ge zegd, dat ik iemand voor hem wist, en hem morgenavond bjj mjj genoodigd om hom ken nis te laten makon met mjjn vriend Heinzen. En wilt ge dus, dat ik met dien jongen graaf naar Amerika ga En welk voordeel hebt go er dan van, dat ge daarom mjj wilt laten deelen in die vierhonderd duizend mark. Gjj moet zorgen, dat wjj dit voordoel krjjgen, antwoordde Hollenberg bedaard. Op die reis zult ge verscheidene malen op oon- zamo plaatsen komen, op hooge borgen, aan diepe afgronden, steile rivieroevers en derge- ljjko meer. De graaf zal dikwijls genoeg half of goheel bcschonkon zjjndaarom zal hot niemand verwonderen als hjj don een of an deren dag eens misstapt en verongelukt. Ik begrjjp u, antwoorddo Werling, die zjjne verontwaardiging slechts met moeito ver borg. Ik moet den graaf vergezellen om hom te vermoorden. Hollenberg hief do hand op mot een af werend gebaar. Mijn waarde Heinz, antwoorddo Hollen- borg doodkalm, gjj behoeft eigenljjk niets te doen. Gjj behoeft slechts tegenwoordig te zjjn bjj het ongeluk, om de eerste to wezen die daarvan bericht zendt, en om allo moeieljjk- heden te voorkomen bjj de uitbetaling van het bedrag der levensverzekering. En wilt ge mjj betalen voor mjjn ge tuigenis? vroeg Werling heesch. De reiskosten krjjgt go van den graaf, als ge bjj hem in den smaak valt, maar daar tw|jfel ik niet aan. Na moet go weten, dat ik met Geigor de premie aan de levensver zekeringmaatschappij betaal. Als het ongoluk gebeurd is, ontvangt ge een flinke som tor >elooning, omdat gjj ons hot eerst bericht hebt gezondon van hot gebeurde. Heinz Werling verzonk in diep gepeins. In de eerste opwelling -had hjj Hollenberg liefst bjj de keel gegrepen on don schurk als moor denaar bekend gemaakt. Doch er kwam oen beter plan bij hem op. Nu eerst doorzag hjj den schurk, dio hem verleid had tot do mis daad, waarvoor hjj alloen had geboet. Nu speet het hem, dat hjj dezen ellendeling bjj die eerste gelegenheid gespaard had, en plotseling herinnerdo hjj zich do woorden van don com missaris Schmelzer,Gij kunt het gebeurde wedor goedmaken door de politio de behulp zame hand te bieden*. Hier betrof het niet alleen een nieuwe schurkonstroek, maar was ook een monachen- levcn iu gevaar. Bjj do politie aangifte doen, terwjjl er nog niets tot uitvoering was go- komen, zou doelloos wozen. Hollonherg on Geiger zouden het plan tot do misdaad hard nekkig loochenen, en dan zon de politie nieU tegen bon bunnen ondernomen. Ja, hjj wist iets, dat beter was dan op staanden voot do politio er in te mengen. Iljj zou schijnbaar het voorstel aannemenh|j wilde zien, wat er nog meer achter verborgen was hjj zou de betrekking als reisgezel aan nemen, doch niot om don jongen graaf to laten verongelukken, maar wel om hem voor allo onhoil te bewaren. Heinz Werling stond op met hot tevreden gevoel, dat hjj eon weg had gekozen, waar door hjj zjjn verleden tegenover de maat schappij weer kon goedmaken. \Wordt vervolg^)»

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Vliegend blaadje : nieuws- en advertentiebode voor Den Helder | 1901 | | pagina 1