KLEINE COURANT
't Vliegend Blaadje
voor Helder9 Texel, WIerIngen en Anna Paulownam
WAARSCHUWING.
No 3i8J.
Woensdag 12 Augustus 1903.
3iste Jaargang
BureauSpoorstraat.
Telefoonn". 59.
BureauSpoorstraat.
Telefoonn». 59.
Abonnement
't Vliegend Blaadje p. 3 m. 50 ctM fr. p. post 75 ct., Buitenl. f 1.25
o t Zondagsblad 37l 45 >0.75
a Modeblad 55 80 0.90
Mnzik. Bloemlezing »»»60>>>»85> 0.90
Voor 't Buitenland bjj vooruitbetaling.
VERSCHIJNT DINSDAG- EN VRIJDAGMIDDAG.
Uitgeven: BERKHOUT ft Co., te Helder.
Bureau i Spoorstraat.
Aavertentien
vu 1 tot 5 regels25 Cent
Elke regel meer5»
4 maal geplaatst, 1 maal gratis. Bewys-exemplaar 21/, Ct.
Groote letters en Vignetten worden naar plaatsruimte berekend.
Advertentiën moeten uiterlijk des DINSDAGS- en VRIJDAGSMORGENS vóór 10 uur aan het Bureau bezorgd zijn.
Projectielen, alsmede be-
standdeelen en stukken
daarvan, afkomstig- van de
Schietoefening-en der Artillerie,
welke g-evonden worden op de
Zandplaat Onrust of op de
Texelsche kust of die uit zee
worden opg-evischt, zijn 's Rijks
eig-endom. Hij die zich deze
voorwerpen toeëig-ent is der
halve stral baar volgens de wet.
Het oprapen en vervoeren
van geladen, niet gesprongen
projectielen is levensgevaarlijk,
ook voor de omgeving van
hem die zulks verricht.
De Commandeerende ojjicier van
het 4e Regiment Vesting-Artillerie,
C. W. E. VAN LÖBEN SEL8.
Indische Penkrassen.
Auteursrecht uitdrukkelijk vooi behouden.
22.
We zjjn °P audiëntie geweest
Eodb in de maand komt onzo Landvoogd
van boven van Bnitenzorg naar Batavia on
dan is Zjjne Excellentie, voor een elk Harer
onderdanen te sprekon. Een beleefd briefje aan
den Adjudant van dienst en klaar is Kees1
Daar deze landen nog vrjj wel autocratisch
worden bestuurd en we bier ook geen volks
vertegenwoordiging hebben, zoo is het zeer
toe te juichen, dat Harer Majestcils hoogste
Vertegenwoordiger gemakkelijk te naderen is.
Blank, bruin en geel kunnen daardoor per-
soonljjk hun belangen bepleiten, grieven bloot
leggen enz. Jammer, dat do afstandon zoo
enorm groot zjjn, andors behoefde niets voor
bet Centrale Bestuur verborgen to bljjven.
Het was een erg warmo dag en dus lang
geen pretjo om den nauwsluitenden Holland-
schen wapenrok aan te trekken en in .groot
tenue" naar het Paleis op het Koningsplein
te ryden.
In de rnime koele marmeren voorhal k wamen
we gelukkig wcêr wat op dreef en maakten
we kennis met verschillende lotgenooten, allen
in zwart gala gekleed. De Adjudant van
dienst, luitenant Holle, doelde ons in en ge
leidde ons daarop één voor één naar een klein
burran, waar Zjjne Excellentie zitting hield.
Nu, Gouverneur-Generaal Rooseboom heeft
er bepaald slag van, om de andiuntieslacht-
oöers op hun gemak te stellen Zjjne Excel
lentie, eenvoudig in 't zwart gekleed, is do
minzaamheid zelf, laat de bezoekers plaats
nemen en teekent onder het gesprek ver
schillende punten aan. Tot afechoid geeft do
joviale Onderkoning een formen handdruk en
de patiënten gaan dan heen, heelomaal opge
lucht en prettig gestemd, trots het warme,
mooie koBtuum I
Zjj, die den Hoer W. Rooseboom vroeger
in Noderland gekend hebben, vooral ook de
officieren, zullen met genoegen vernemen, dat
de ia het ino-derlandsche Leger zoo algemeen
beminde Cbef er nog. opperbest uitziet, nog
even flink en opgewekt als toen Zjjuo Excel
lentie te Amsterdam Stellingcommandant wa«.
Hoowel eerst op betrekkelijk hoogen leeftijd
hierheen gekomen, scbjjnt Indië hem goon
kwaad te doen en dat niettegenstaande d»
reuzentaak, hier op zjjn schouderen gelegd
Voor do vervulling van do waardigheid van
Gouverneur-Generaal is toch meer dan goeden
wil en kennis noodig. Een krachtig physiek
is onontbeerlijk, een opgewekte geest kan niet
worden gemist.
Dagelijks geroepen om in het hoogste res
sort over de moest belangrijke aangelegenheden
op elk bestuursgebied to beslissen, de inspan
ning, die het kosten moet om door lozen van
voorstellen on adviezen zich op de hoogte der
zaken te stellen, de dikke bundels papieren,
die aanhoudend op tafel worden gedeponeerd,
om na kennisname on onderteekening, weder
te verdwynen en voor nieuwe immer nieuwe
plaats te maken, dat allos oischt (ausdauor",
zooals wjj officieren dat noemen.
Er «etclt thans op don troon to Buitenzorg
een man van zeer groote werkkracht, iemand
met karakter, een humaan, eenvoudig eu recht
schapen bestuurder, een waardig Vertegenwoor
diger van do Hoogo Vrouwe in het Moeder
land I Eenmaal zal bjj echter weer moeten
worden vervangen. Wio zal dan na hem ko
men Een moeioljjkc vraag misschien, doch
wjj voor ons, wo zouden het wol weten en
zoeken dien opvolger opA'jeh I
We zullen nu trachten u in weinigo rogcis
een denkbeeld te geven van de rcgoermachine,
zooals die hier in ons Indiü werkt.
De Gouverneur-Generaal dan heeft heel
wat in de melk te brokkelen, meer dan menig
constitutioneel vorst in Europa Hij drukt
maar op 't centrale knopje en do gehcelo
machine gaat in beweging. Eu toch is dia
machtige Bowindhobbor op zjjn beurt wcèr
gebonden aan duizenden voorschriften, wet
ten en koninklijke besluiten, terwjjl Binnen
hof en Plein van uit do vorto nog heel wat
invloed kunnen ontwikkelen.
Het gezag van onzen Landvoogd strekt zich
tot nog toe niet alleen over do algrmeene
groote landsbelangen uit, maar hy moet zich
ook nog bezig houden met, is ook nog ver
antwoordelijk voor do onbeduidendste geweste
lijke en plaatselijke aangelegenheidjes.
Door de z. g. decentralisatiewot wordt aan
dien bcspotteljjken toestand nu gelukkig spoe
dig een eind gemaakt.
Er zullen dan ton slotte toch nog geweste
lijke raden worden benoemd, raden, die do
ambtenaren in het bestuur ter zjjde moeten
staan, aan hun alleenheerschappij een einde
zullen maken on Buitenzorg van boel veel
werk ontlasten.
Er komt daar dan tjjd vry voor nuttiger
arbeid! De nieuwe wet voldoet wel niet aan
onze hedonduagscho begrippen van staats
bestuur, doch daar hebben we in lodië geen
rekening meé te houden. Do millioenen on-
mondigon hier zijn niet geschikt voor ons
westersche stelsel, on autocratie, mits op recht
vaardigheid gegrond, is voor onze Aziatische
bezi'ting vooralsnog de beste regoeringsvorm.
Do Gouverneur-Generaal dan is zoowat met
alles en nog wat belast, met het Opperbestuur
van Leger on Vloot, mot Rechtswezen on Po
litie, Finantiën en Cultures, Binnenlandsoh
Bestuur en Administratie, O idorwys <>n Gods
dienst' enz. enz. Bovendien moet hjj volgens
het R. R., (Regeeringsreglement) er speciaal
voor waken, dat don Inlander geen onrecht
geschiedt. Hoe de Landvoogd dat aanleggen
moet, staat er uiet bjj, dat is nog steeds een
puzzlo! Ook verklaart Zijne Excellentie oorlog
aan en sluit bjj vrede met Inlandsche vorston,
dan hoeft hjj verder nog het recht van gratie
en verbanning on bjj kanzóó voort
gaande zou ik deze Ponkras geheel vullen
mot oen dorre opsomming van do verschil
lende bevoegdheden, onzen Landvoogd toege
kend.
In zjjn rcgccringaboloid wordt de Gouver
neur-Generaal ter zyde gestaan door den
Raad van Ncdcrlandscb-Indic, uit eene Vicc-
Prosident en vier Loden bestaande. Die Raad
heeft wcrkeljjk slechts eeu raadgevend" stem
en do Gouverneur-Generaal is niet verplicht
or gehoor aan te geven.
Voor de verschillende onderdooien van hot
staatsbestuur hooft de Landvoogd oen goh cl
korps van hoogero on lagoro ambtenaren, Eu
ropeanen zoowol als Inlanders ter zjjner be
schikking.
To Buitenzorg zetelt o. a. de Algemeene
Secretarie, hot z.g. kabinet van Zjjne Exce-
lentie, waarvan het hoofd, de Algemeene Sec
retaris, een man van buitengewoon voel in
vloed is.
Indië hoeft ook een soort van Ministers, de
Directeuren dor D-purtemcnten van Algemeen
Bestuur. Er zjjn er zoo vyf, to weten van B.
B. (Binnenlandscb Bestuur) van O. E. N.
(UndorwyB, Eoredionst cn Njjverheid), van
B. O. W. (Burgolyko eu Openbare Werken),
van Finantiën uu van Justitie. Hot Departe
ment van oorlog staat onder een Luitenant-
Generaal, Commandant van hot Leger, ter
wijl een Noderlandsch vlago'ficicr aan het
hoofd van bet Departement van Marino op
treedt.
Het is m. i. zeer af te keuren, dat dezs
Rügeoringbureaux op Batavia gevestigd zjjn.
Het is hier veel to warm, veel te afmattend
om opgewekt to kunnen arbeiden on het on
gezonde klimaat is oorzaak, d it steeds een
groot doel der ambtenaron en beambten ziek
is of met verlof. Er is in Indië nog zoo bo-
droevond veel to verbeteren cn te hervormen,
dat 't om te beginnen, meer dan tjjd wordt
die verschillende Dopartmonten over to bron
gen naar eon gejond, knel klimaat. Er zal
dan veel sneller gewerkt kunnen worden. Ook
met het oog op oorlog is hot noodig, dat de
contralc r«ge>*ringsbureaux moer io het Bin
nenland, b.v. op Bandoeng gevestigd zijn.
H.H. volksvertegenwoordigers zullen wel doen
door voortdurond op dien grooten misstand
te wjjzon.
Het grondgebied van Ncdorlandsch-Indië is,
zooals men woct, verdeeld in proviuciëa, go-
wes ton genaamd, staande onder Hoofden van
Gewestelijk Bestuur, die meestal don titel van
Rcsidoni voeren. De bestuurders van Atji-h,
Sumatra 'sWestkust en van Celebos cn onder-
hoorigheden hebben echter d >n hoogeren rang
van Gouvoneur, Zoo'n Hoofd van Gewestelijk
Bestuur i« feiteljjk een G <uverneur-Goneraaltjo
in 't klein. Hjj vertegenwoordigt trouwens
don Landvoogd 011 voert soms gezag over
moor dau een millioon Inlaudersl B dast mot
d finantieele, ro"ht«rlyke, wetgevende en bo-
sturocd 3 werkzaamheden, is bjj, tot heden too-
allcon verantwoording verschuldigd aan het
Centrale Opperbestuur. Een Gewestelijke
S cretarÏ8 staat hem daarbjj tor zyde, terwjjl
Assistent-Residenten, Controleurs en Aspirant-
Controleurs onder hem met 't bestuur en con-
tiólo belast zjjn.
De wjjze, waarop ten slotte over de mil
lioenen Inlanders geregeerd wordt, is zeer ei
genaardig on practisch.
liet geschiedt geheel door tusschenkomst
van do Inlandsche ambtenaren, in de verschil
lende deolon van Iadië, verschillende titels
dragende, en die meestal gekozen worden uit
den zoo invloedrijken adel des lands.
Hot volk hoeft nog zeer veel eerbied voor
zyn z.g. adathoofden en waar deze nu trouw
do gouvernementsbevelen overbrengen, zjjn zjj
aU 't ware met de uitvoerende macht bolast.
Dat het noodzakelijk wordt om den jeug
digen anak bangsawan (jonge odolman) beter
dan thans geschiedt Voor zjjn a.s. gewichtige
taak op te leiden, begint men gelukkig alge
meen in te zien. Wjj voor ons zouden die
jongelui o.a. willen verplichten de Nederland-
scbo taal te loeren lezen, schrjjven en sprekon
on b.v. van eon a.s. Regent minstens het eind
examen aan eene H. B. S. vorderen.
Eu hiermede voor heden genoeg.
Bztavia, 5 Juni 1903.
Lt Ci.ockkner Brousson, b.d.
ËllUfÜllJ UI lOKV
HELDER. II Augustus 1903.
Marten Harpertszoon Tromp.
Gisteren, 10 Augustus, was het 2dJ jaren
geleden, dat ons land, een van sjja grootsto
seo belden verloor, een man op wieu hot
nageslacht met recht tro'.sch is en aan wien
het voor eon groot deel te dunken is geweest,
dat onze kleine staat een voorname plaats
innam in de rjj dor volkeren.
Op den godoukdag van zjjn snouvelen past
het ons een oogenblik to wjj den aan hot loven
van dien grooten admiraal.
In 1598 werd Marten Harpertzoon Tromp
te Don Briel geboren en ging roods op zyn
achtste jaar met zjjn v«der naar zee.
Aldus leerde hjj het olement waarop hjj
zjju onstorfelykcu room zou behalen roods op
zeer jougdigon leeftjjd kennen.
Na zich reeds vele jaren als kapitein onder
scheiden te hebbon, o. a. onder de bevelen
van admiraal Piet Hejjo, word hjj in 1637
verheven tot luitenant admiraal van Hofland,
lu 1639 behaalde Tromp voor de eerste maul
als admirraal aan hot houid van oen kleine
vleet van 11 schepen een overwinning op do
Duinkerkers, die ons ai jaren lang door hun
roeveryen voel aibrouk hadden gedaan.
la uotzoifde jaar, op den 2fsten üctober
behaalde hjj bjj Duin» op eeu overmachtige
vloot van Spaiij» een luisterrijke overwinning.
De Spaauscüo vloot bestond uit G9 schepen,
deze vloot was bewapend met 17U0 stukaeu
geschut eu bomaad met 24.U0U man. Het
smaldeel, waarmede Tromp dezo vloot aan-
tastte bestond uil 17 schepen, waarmede onze
admiraal de Spanjaarden naar de roede van
Duins deed wjjzen.
Hot verslag van den zeeslag is overigens
zoo vele m-len in verschillende geschied,
boeken beschreven, dat er hier verder over
gezwogen kan worden. Tromp verwierf zich
bjj deze zegepraal een onsterfeljjkeu naam,
vooral ook door hot groote beleid waarmede
hjj toonde een vloot te kunuen besturen.
Eu reeds voor dou slag van Üutns bad
Tromp zich in deze gewesten een naam ver
worven, dat zooals eeu bekend schrjjvor van
dten tjjd beweerde .elk zich do zege toe
schreef, waar hjj slech'8 tegenwoordig was.'
De overwinning bjj Duins w»« vo»r het
Gcmeencbesl dor Veroeuigde Nedorlanden van
het hoogste gewicht want de gevolgen waren
niet to overzien geweest indien do machtige
Spaansche vloot niet vóór onze kusten be
reikt te bobben, ware gestuit geworden. Uns
gezag ter zee en daarmede onze groote handel
zouden eeu govoeligen, zoo niet ouheratel-
baren knak gekregen lu-bbeD.
Nu hadden de Vereeuigde Gewesten go-
toond een Staat to sjj", die eerbied eu ontzag
in kon boezemen. Do zege bjj Duins bevoch
ten, gaf ons land het bewustzijn, dat hot
zeewezen, aaugovoord door eeu man als Tromp
en met kapiteins van uitstekende dapperheid
eu bekwaamheid, geleid door het voorbeeld
van hun vlootvoogden, een macht kon 0111-
w ikkeleu, waardoor wjj voor geen vjjand be
hoefden to vreezen.
De voigetide jaren gingen voorbjj in voort
durende bestrijding der Duinkerkers, welke
lastige vjjanden in 1G4G onschadelijk werdeu
gemaakt, dooidal Duinkerken zjju poorten
voor den Prins van Condé moest openen,
waartoe Tromp zeer voel heelt bygedragen.
Bjua 60 jaren lang li.d hel Gooieonobost
der Vereeoigdo Nederlanden vau dien roof-
zuchtigon vjj >nd zeer voel te lyden gehad,
maar door de aauhoudeude ondernemingen
de Duinkerkers to keer to gaao, hadden
de Nederiandscho zeelieden zich bekwaam
heden eigen gemaakt, dio onzo admiraal tot
groote dauon en luisterrijke overwinningen in
staat stolden. Eindeljjk brak in 1G52 de
eerste Engelsche oorlog uit, die Tromp in hot
volgendo ja&r het leven kostte.
De oorzaken tot dieu oorlog eu hot verloop
daarvan zjjn to overbekend, dan dat het hier
plaats zou zjjn die nader te behandeleo.
Hot aandeel, dat volon Tromp toeschroven,
bijgedragen to hebben tot het uitbrekon van
dien oorlog, eu hot onfortuinlijke begin, daar
van, maakten, dat de groote vlootvoogd in
ongenade viel.
VTce-admiraal Witte Corneliszoon do Wilh
word tydelyk als opperbevelhebber ovor 'a
lands vloot aangesteld, maar de noodlottige
uitkomst van den strjjd legen de Eugelechou
onder Blako en Ayacu en vooral ook de
legenzir, dien vekn onzer kapileius en hel
grootste deel dor zeuliedeu tegen De Wilh
h^ddeD, noodzaakten do Algemeene Stalen,
Tromp opnieuw hol opperbevel over do vloot
op 10 dragen.
volgende zeoelagen in dezon oorlog
deden Tromp steeds meer lauweren vorw-r-
vonen Ook do Engclscbo geschiedschrijvers
kouden in hunne geschritien niet dan met
den diepste» eerbied spreken vao den «Groo-
ton Vau i'romp' die door lalero schryvcrs
vergeleken werd met NoIsob. Evenais bjj
dien grooten Engelscbeu admiraal bestond eeu
groot deel van zyn kraobt daarin, dat hy in
zoo hooge mate de loegenegondheid en het
vertrouwen van zjjn ondergeschikten wist to
vinden.
Eu zoo bracht do cersto Engelsche oorlog
ook de vloten te zameri op de llollandscne
kust in Augustos 1653. Reeds don Hale was
do strjjd begonnen tegen de EngeLchen onder
Btakc. Dou 9den Augustus werd wegens
ongunstig» weersgesteldheid niol gevochten,
doch op Zondag 10 Augustus werd met het
aanbreken van don dag do strjjd hervat.
Urn half zeven dos morgens u*m net gevecht
bjj Ter Hejjde een aanvang, waar bjj het land
kort daarop een der grootste slagen treft door
het Bneuvolen van Tromp, die de kampanje
afgaande, door een musketkogel doodeljjk in
de linkerborst word getroffen.
Hoewel de vjjandelyke vloot zoodanig be
stookt was geworden, dat zjj genoodzaakt
werd de Engolsche havens op te gaan zoeken
en de kust te verlaten, was de verslagenheid
in den laudo algemeen.
Marlen ilarpenszoon Tromp ,een zeeheld
wolekers gilycke do aordd niet voel heelt
godraegen oude mogelyck niet lichtelyck int
toekomende sal sjjn te vinden*, was een vloot
voogd, door niemand tot dusverre overtroffen,
de luister van ons zeewezen en door zjjn edel
karakter do lieveling dor ingezetenen, de
Besteva» r van zjjn zeelieden.
Zyn ljjk werd naar zjjn woning in 's-Gra-
votiüage overgebracht en werd vandaar den
5dcn September van 't zelfde jaar met groote
plechtigheid te Dclit begraven, waar op last
der Algemeene Staten een praalgraf io de
Oude Kerk was opgericht, waarvoor IU.000
gulden beschikbaar was gesteld.
Thans is het 250 jarsn geleden dat dio
groote held sneuvelde.
Nog vele eeuwen zal zjjn nagedachtenis in
hooge eer® blijven.
II- M. de Koningio heeft oen krans doen
legeren op hot graf van Tromp en ook de
zeeofficieren hordachten den lOien Augus'us
door eveneens een krans to loggen op zjjn
graf, van welken last eon deputatie, bestaande
uit ren vlagofficier on eenige officieren uit alle
maritieme directiën zich heeft gekweten.
Daarmede werd eon gepaste hulde gebracht
aan do nagedachtenis van oen man, aan wien
Nedorland onberekenbaar veel te danken
heeft gehad, wiens room moot bljjven voort
loven bjj jong on oud, wiens naam steeds ge
schonken zal bljjven aan een onzer oorlogs
schepen, en wiens daden bjj hot nageslacht
een aansporing tot moed, beleid en trouw
znllon zjjn in tjjden van gevaar.
(Overgenomen uit hot Alg. ilblad.)
I)o vorceniging van onderoflicioren der zee
macht .van Speyk* heeft ook eon deputatie
naar Dolft afgevaardigd, om mede buide te bren
gen aan de nagedachtenis van den admiraal
Maarten Harperisz. Tromp, dio 250 jaar ge
ledon bjj Ter Hndo het leven liet.
Opleiding van adspirant-administrateur
bij de zeemacht.
De aandacht van belanghebbenden wordt
er op gevestigd, dat in de »Nederlandsche
Staatscourantvan Woensdag 18 Maart
1903. no. G5, eene aankondiging is opge
nomen betreflende de toelating tot de hier
boven genoemde opleiding, met vermelding
van de daarvoor gestelde eischen, van het
programma vun het eventueel te houden
examen, en van verdere inlichtingen dien
aangaande.
0e Kamerverkiezing te Sittard.
Eenige burgemeesters in het kiesdistrict
Sittard verklaren, dat in hun gemeenten
geon misbruiken hebben plaats gehad van
bier of jenever by verkiezing van den heer
Jean Beckers te Jabeek tot lid van du
Tweede Kamer.
De burgemeesters van floensbroek en
Geulle weigerden zulk een verklaring af te
leggen.
Spoorweg aanleg bij Amsterdam.
Men schreit uit Amsterdam
Aan het einde der de Clercqstraat, die
later overgaat in de Raadhuisstraat, en
aan het Westen der stad een breeden toe
gangsweg tot het centrum vormt, wordt
een groot werk verricht. Sedert m tanden
is meu daar n. 1. bezig met het aanleggen
der spoorbaan van de >Electrische", naar
Haarlem en Zandvoort. Uude Amster
dammers, die in langen tijd deze richting
niet zjjn uit geweest, zullen verbaasd staan
over de veranderingen. De Sla-tuintjes en
het pad daardoor zyn gelukkig behouden
gebleven, maar dwars over de groene wei
landen, die zoo rustig tusschen de warrnoe-
ziers-plantages iu lagen, loopt nu een
breede djjk zand, een hooge gele weg, die
weldra tot Sloterdyk zal reiken.
De baan begint, zooals gezegd, bjj het
einde der de Ulercqstraat, en gaat dan
dwars over de plaat-, waar nu nog het
oude Tolhnis staat, over de Kostverloreu-
vaart, anders gezegd de Baarsjes. Uier
wordt een steeneu brug gebouwd, evenals
het z. g. Overhialsgat, dat nu tgdeljjk
verlegd is, en over de z.g. Krommert,
waar de baau een bocht bcschryft naar
deu Haarlemmerweg. Even voorbjj Sloter
dyk loopt ze hierin uit.
Vrjjdagnacht omstreeks twee uur
liep een heer op de Brouwersgracht nabjj
de Prinsengracht te Amsterdam, toen hjj
onverhoeds werd aangevallen door vier
kerels, die hem op den grond wierpen en
wilden berooven. Gelukkig was spoedig
politiehulp bjj de hand, die één van het
viertal arresteerde eu overbracht n^r het
politiebureau ain de Noordermarkt. Naar
wjj vernemen is de politie de andere drie
aanranders ook op het spoor.
Over de opgeheven werkstaking der
hout werkers te Amsterdam meldt Het Volk
In de laatste dageu werden enkelen der
stakers wankelmoedig en Vrjjdaginorgen
bebbeu zich buiten medeweten van de or
ganisatie, vjjf hunner aangemeld bjj de pa
troons Aliius en Uudhaarlem zjj werden
echter niet in dienst genomen. Inde Vrjjdag-
mildag om 4 uur in het lokaal De Jong
gehouden vergadering werd van dit alles
inededeeling gedaan, en het bestuur stelde
toen voor, mede omdat het niet aan
ging nog langer steun te vragen de
staking op te heffen. Uit de daarna ge
houden stemming bleek dat ondanks dit
alles, de meerderheid nog niet geneigd was
het hoofd in den schoot te leggen, doch
toen het bestuur verklaarde de verant-
oordeljjkheid niet langer te kunnen op
zich nemen, werd besloten den strjjd op
te geven. Geen der stakers werd dien mor
gen door de patroon aangenomen in den
loop van den dag zou de patroonsorgani
satie vergaderen, teneinde daaromtrent te
beslissen. Of er slachtoffers komen, en zoo
ja, hun aantal, is dus nog niet mede te
deeleu.
Omtrent de diefstallen aan De Hem-
brug meldt het N. v. N.
In het begiu van dit jaar en ook nog
eenige dagen geleden, werd door ons mede
gedeeld, dat goederen uit de artillerie-in
richtingen aan De Heinbrug en vermoede
lijk van diefstal afkomstig, alhier in beslag
zyn genomen. Nader vernemen wjj dat aan
die inrichtingen op schondeljjke wjjze moet
zj)u gestolen. De diefstallen moeten loopen
over een tjjdvak van jaren men spreekt
zelfs vau vyf jaar drie werklieden, die be
reids zjjn gearresteerd, verlieten schier
dageljjks de werkplaatsen, onder hun urm
een pakje messing, enkele kilo's zwaar,
dragende, die dan alhier aan verschillende
opkoopers zjju verkocht, die eveneens zyn
gearresteerd. Deze laatste wisten hetgestole-
ne weder van de hand te doen aan een
groothandelaar in oude en nieuwe metalen,
die het bjj groote partjjen wist te verkoo-
pen. In het geheel moet er voor een waarde
van nogeveer tienduizend gulden zjjn ge
stolen.
De ttoompont te Velzen.
De getransformeerde Stoompout Keune-
merlaud is, naar de >N. R. Ct." uit Vel
zen verneemt, Vrijdagavond aldaar gearri
veerd vau Amsterdam. Het stuurtoestel
boven op de kap is er afgenomen en de
raderpont is nu een schroefpout geworden.
Voor op dè plecht staat nu een klein stuur
toestel eu daarby een handel, waarop pijl
tjes met de woorden: naar Velzen en naar
Beverwjjk.
Voor de aanpassing hy de rails op de
los- en laadbruggen schjjnt door beweeg
bare kettingeu te zullen gezorgd worden.
De transformatie heeft f 12.000 gekost.
Daar de niet-aanpassing vun de stoom
pout waarschynlyk te wyten is aan het nog
niet voldoende op diepte zyn van het ka
naal aan de los- en laadbruggen, was reeds
den volgenden ochtend vroeg een zandzuiger
aan den arbeid om daarin te voorzien.
Een visschersvaartuig verongelukt.
Wederom is een visschersvaartuig vau
Scheveningen verongelukt. De reeder A.
Knoester kreeg telegraphisch bericht uit
A berdeen, dat een Engelsche stoomtrawler
aldaar heeft aangebracht de equipage, 14
koppen sterk, van zjjn logger »Margaretha"
SOU 370, welke logger op zyn thuisreis
was met 24 last haring aan boord en toen
door den stoomtrawler bovenbedoeld is over-
stooind en kort daarna gezouken. De be
manning kon nog juist bjjtijds aan boord
van den stoomtrawler overgenomen worden.
Onslagen.
Door slapte in de werkzaamheden bjj de
jjzeren scheepsbouw hebben aan >De Schel
de" te Vliasingen ruim 70 werklieden ont
slag gekregen.
Meu schryft aan den N. Rott. Ct.
In Duitschlaud begint men in te zien,
dat nu eerst recht de Boeren de hulp van
Europa noodig hebben en dat al de mooie
voorspiegelingen van hulp door Eugeland
tot niets hebben geleid. Het Generale Boe-
renhulpfonds is daarom weder opgetreden
heeft >Eeu woord aan de beschaafde
wereld" gericht, waarin gewezen wordt op
de ellende, die onder de Boeren eer toe-
dan afgenomen is na den oorlog. Met aan
halingen uit Engelsche bladen wordt deze
nood geschilderd. Het is te verwachten
dat ook andere af deelingen weder kracht
dadig zullen gaan optreden om in den nood
in Znid-Afrika te voorzien.
Oplichting.
Een gepenrionneerd officier van de artil
lerie en gewezen leeraar had zich Vrjjdag
voor de Haagsche Rechtbank te verant
woorden ter take vsin verduistering. Hem
werden drie handringen v.in groote waarde
op zyn verzoek op zicht gezonden; één,
tot de waarde van f300, werd door hem
achtergehouden. Deze ring werd met goed
vinden van beklaagde in een paudjeshuis
voor f75 beleend, welke bjj een deurwaarder
werd afgedragen als gedeeltelijke delging
van de schuld van zaakwaarnemers.
Dr. Tillegen en dr. Reeling Brouwer
achtten beklaagde toerekenbaar. De subst.-
officier van justitie, mr. Van Geuns, wees
op tal van verzachtende omstandigheden,
aannemende dat beklaagde onder den in
vloed van den wil der zaakwaarnemers was
geweest. Gevorderd werd 3 maanden ge
vangenisstraf.
Op den korten Vyvprberg in Den
Haag, bjj de brievenbus, was de Haagsche
briefschryver der >Tel." onlangs getuige
van de volgende gedenkwaardigheid
Voor me wandelt een statig heer, ser-
viette onder den arm, hooge hoed, aristo
craat met fjjnen ueus en grijs, gescheiden
baardje.
Achter me een automobiel, met alleen
den chauffeur. Hjj stopt bjj de brievenbus,
vlak bjj den statigen aristo. De chouilleur
weet niet wat aristrocatie is, want hjj vraagt
den deftigen heer volgenderwjjs
Zeg, baas, kan je niet even dien brief
voor me in de bus doen I
De heer ziet op, wat verwonderd, maar
loopt zonder een moment wankelmoedig
heid op den chauffeur toe. Met plei-
zier man zegt hjj, neemt den brief aau
en post hem.
De chauffeur tikt aan zjju pet en chauf
feert er van door.
De deftige heer wandelt weer voor me,
alsof er niets gebeurd was.
Wie hjj was V
Minister Melvill van Lynden
In verschillende bladen is dezer dagen
het bizondere feit vermeld, dat te Zandvoort
zoet water uit de zee wordt opgepompt
Iets dergeljjks geschiedt op de Groninger
wadden reeds sedert onheugelijke tjjden.
gepompt tot drenking van het buitendjjki
grazende vee, dat van uitstekende kwali
teit is. Bjj hooge vloeden komen de pom
pen natuurljjk onder water en moet het
bovenstaande eerst weggeworpen worden.
Omtrent den verschrikkeljjken moord
te Cbaam meldt het >Dbl. v. Nbr". o. m.
Des morgens oin vier uur, toen Jan
Brosens zyn huis verliet om zyn schoon
vader op den ikker te help»n bjj het
rapen-draaien, Ii> t hjj zjjn gezin achter
iu blukendeu welstand En nauw twee
uren later, toen de schoonvader terugge
keerd was mi een litermaat te halen, vond
bjj zjjn dochter gewurgd op haar legerstee.
Het touw, waarmee misdaad was ge
pleegd lag op den grond, en bloedige krab
bels aan kin eu hals getuigden van de
hevig» worsteling, die den dood voorafging.
Doodeljjk verschrikt holt de ongelukkige
man naar z'n huis en roept z'n vrouw en
z'n schoonzoon. Door buren vergezeld
keeren zjj terug naar de hofstede en vinden
na lang roepen en zoeken ook de 02-
jarige moeder van Jan BrosenB gestikt io
den groenkuil op ongeveer 120 meter ach
ter de schuur. Zy lag voorover halver
wege iu het water en hot eenig spoor
vau uitweudig geweld op haar waarge
nomen, was een gebroken tand, die later
in de slaapkamer der jonge vrouw werd
opgeraapt. Inmiddels verschenen de ge-
meente-politie on de marechaussée uit
tlphen op het terrein der misdaad, terwjjl
dr. Govaert van Baerle-Nassau een paar
uren later bjj beide vrouwen den dood
door verstikking constateerde. Omstreeks
vjjf uren in den namiddag kwam het par
ket ter plaatse, bestaande uit de hoeren
mrs. PathuisCremers, r»chter-commis
saris, S peyart van Woerden, officier en
Van Romondt, plaatsvervangend griffier.
Vergissen we ons niet, zegt het Dbl.
v. Nbr". verder, dan valt uit de houding
der justitie op te maken, dat zy reeds
we»t hoe 't ini'drjjf is gepleegd. Aan het
touw, waarmee do jonge vrouw ia ge
worgd bevindt zich bloed alsmede eenige
gryze haren, in kleur overeenkomende met
de verdronken schoonmoeder. De tand, die
laatstgenoemde mist, is in het bed, waar
op de geworgde vrouw lag, teruggevonden,
't Meest waarschjjnljjkste is dus, dat de
schoonmoeder in een vlaag van verstand
verbijstering haar dochter van 't le*en
heeft beroofd eu daarna zich zelf heeft
verdronken. Dit is en blyft echter nog
slechte een vermoeden. Niemand is tot
dusver gearresteerd en ook wordt niemand
verdacht. Beide I ijken zjjn Vry dag door
doktoren aan een nauwgezet onderzoek
onderworpen. Nog steeds wordt de ver
schrikkelijke zaak nauwkeurig onderzocht.
De correspondent van het Hbld. meldt:
Vry algemeen wordt geloofd dat de
moeder plotseling krankzinnig is geworden,
in dien toestand haar dochter geworgd en
toen zich zelf van het leren heeft beroofd.
lilt het Hiiltenland.
Oe aljromeone op»tand in Macedonië schjint
tha»s ernstig te t(jn geworden. De comités
ontwikkelen een koortaachtigen jjver. Zy hebben
alle ongehuwde mannen ten stryde opgeroe
pen cn duizenden jonge Balgaren hebben
reed* aan dezen opriep gehoor gegeven. De
Bulgaarsche familiëo te Monastir hebben de
opdracht gekregen voorraden ton behoeve der
opstandelingen tuieen to brengen cn vele jonge
meisjes hebben zich bjj de bi-ndon gevoegd
om uls verpleegster dienst to doen. Men deelt
mode, dat Bulgaarscho officieren dn macht
der opstandelingen organisecren, die in vier
aidoelingon order Yark-ff, Sarafotf, ArsofT
en Atzeif sullen optreden. Het Bulgaarecbo
agentschap te Monastir sou als bureau van
aanwerving voor de opstandelingen dienst
doen.
Een ernstig feit in den tegen woord igea
toestand is do ontovredenbeid en de insubor
dinatie der Turkscbe redifa. Te Prilip zjjn
van de redifs de manschappon bjj groopon
van twintig en dertig man gedeserteerd en
doto lieden zouden bun wapens aan de op
standelingen hebben verkocht.
Hilmi-pacha meldt de vorming van een
bende van een paar honderd man, die voor
nemens zoude zjjn Istib, Kochana en Kara-
tova aan tc vallen. In verschillende deelen
v-n het vilajot Ueekjoeb hobben de benden
buizen, hoeven en fabrieken in brand gesto
ken io het district Prilip zjjn twee dorpen
aangovallen en in brand gestoken, ondanks
den tegenstand der Moliamedaanschn bevol
king. To Krushcm in het vilajet Monastir
hebben de volgelingen van do comités zich
meester gemaakt van de regeeringshureelen
en is het garnizoen, vjjftig man sterk, uitge
moord.
De terugkeer van vorst Fordinaud van
Bolgarjje wordt spoedig verwacht.
liet aantal opstandelingen in het vilajet
Monastir wordt door .Macedonische schattingen
getiteld op 10,000. Zjj moeten in hot bezit zjjn
van eon lialvo bergbatterjj on van eenige
mitraileusee.
Het blykt thans dat koning Peter van
Servië vrjjwel door zyn omgeving wordt ge
terroriseerd. Een bewjjs hiervoor is dat de
Staatscourant van Vrjjdag. bevattende do be
noeming van overste Leechjanin tot hofmaar
schalk, spoedig na haar verachjjnen door de
politie weer werd opgehaald en daarop eon
twoode druk der Staatscourant verscheen maar
zonder dio benooming. Loachjanin was ook
vroeger hofmaarsehalk van koning Atexvnder
(tot diens howoljjk) en dit was reden van
heftig verzet der thans ovorheerscbonde
Op de kwelders toch tusschen den Noord- I partjj tegen do benoeming van den overste
en Negenboerenpolder wordt zoet water op- I aan het hof van kooicg Poter,
