KLEINE COURANT 't Vliegend Blaadje voor Helder, Texel, WIerIngen en Anne Paulowna, Ons Zondagsblad. Werner'sAvontuur. Woensdag 9 September 1903. 31ste Jaargang. BureauSpcorütraat. Telefoonn». 69. BureauSpoorstraat. Telefoonn». 69. A"toormem©ELt 'lVliegend Blaadje p.Sm. 50 ct.,fr.p. poBt 75JctM Buitenl. f 1.25 i Zondagsblad 37*» 45 »0.75 'i Modeblad »»»55» 80J» 0.90 Huzik. Bloemlezing >>>60» >85» 0.90 Voor 't Buitenland bjj vooruitbetaling. VERSCHIJNT DINSDAG- EN VRIJDAGMIDDAG. UitgeversBEBKHOUT Co., te Helder. Bhpmb i Spoorstraat. Aavertentlön van 1 tot 5 regels 25 GenL Klke regel meer5» 4 geplaatst, 1 maal gratis. Bewjjs-exemplaar 2Ct. Groote letters en Vignetten worden naar plaatsruimte berekend. Advertentiën moeten uiterlijk des DINSDAGS- en VRIJDAGSMORGENS vóór 10 uur aan het Bureau bezorgd z\jn. No. 39 van den Jaargang van het Geillustreerd Zondagsblad, zal op 12 dezer aan de geabonneerden worden gezonden. De kwitantie, groot 37l/« C8n*« ter voldoening van de nummers 27—39, zal 14 September worden aangeboden 20 September begint 't 4e kwartaal met no. 40. DE UITGEVERS. Indische Penkrassen. Auteursrecht uitdrukkelijk voorbehouden. 26. Wee» ik in de vorigo Penkrassen nog eens weêr op de onverschilligheid iu het moeder land, thans is 't mjj oon genot U op een groofsch voorbeeld to kunnen wyzon van drie landgenooten, die toonden hart to hebben voor den bruinen broeder. Die drie mannen van do daad zjjn do hoeren P. W. Janssen, J. Nienhuijs on II. C. van den Honerf, do stichters van de nieuw gebouwde School tot Opleiding van Inlandscho Genees kundigen, in de wandeÜDg Dokterd-jawaschool, genoemd. Hot duurde tot 1856 alvorens do Regoering inzag, dat er toch iets tredaan moest worden, om der bevolking van Ncêrlandsch Indië ge neeskundigen bystar.d te verschaffen. Hot was als 't ware een begin, hoe zwak dan ook nog, van de erkenning onzer zedolyko verantwoor delijkheid tegenover don onmondigen over- liccrechte. In dat jaar toch werd door hot Gouvernement in do drio groote militairo hos pitalen van Batavia, Semarang on Soorabaia aan inlandscho jongelui gelegonhoid gegeven, om oen soort cursus in de geneeskunde tc vol gen. Het dool was toen nog slechts om practisch eonigszins bruikbare mannen to vormoD, die by eenvoudigo ziektegevallen hulp zouden kun nen verleenen. Aanvankelijk word het aantal leerlingen op slechts 10 gesteld voor elk der hospitalen. De jongelui genoton er vrye huisvesting, een klein zakgeld en voeding. Die cursus nu duur de 8 jaar on het onderwijs bopaalde zich tot de meeat voorkomende ziekten on kwalen. Na afgelegd eindexamen kregen do leerlingen dan eeno plaatsing als dokter-djawa on wel in Gouvernementsdienst en zooveel mogolyk in de streek, vanwaar ze afkomstig waren. Veel medische kennis hadden die .doktors" natuurlyk niet. Zo waren er primo niet vol doende wetenschappelijk voor onderlegd en secuudo konden de hoeren docenten, officieren van gezondheid, zich over het algemeen maar zeer slecht in het Maleisch verstaanbaar maken. Langzamerhand bracht de Rogeoriug echter verbetering in het onderwys. Roods in 1859 werden de drie cursussen te Batavia voreenigd en dit mag zeker wel als de eerste stap in de goede richting worden beschouwd. In die dagen bestond er intusschen maar weinig lust om voor dokter-djawa te worden opgeleid. Het onderwijs, waarby natuurlyk sectio's op menschenlijken, faecosen andere vie zigheden te pas kwamen, stuitte vooral den rechuinoigen Muzelman tegen de borst en dat er tegenwoordig juist zoo veel animo bestaat om inlsndsch arts te worden, bewjjst wol, dat ook do Mohammedaan met zyn tyd mcêgaat. Do adspirant dokters moesten volgons de be palingen feitelijk uit de best onderlegde en fatsoenlijkste leerlingen der iolandsche lagere soholen getrokken worden, doch by gebrek aan liefhebbers, behielp men zich mot minder geschikte elementen, ja werden zelfs gewone handlangers nit de hospitalen voor dokter-djawa opgeloid 1 Dit gesukkel duurde zoo tot 1875. Toen werd de school op nieuw gereorga niseerd en werd gelijktijdig ook het Nodor- landsch als voertaal by het onderwijs aange wezen. De van de iolandsche school afkom stige jongelieden moesten nu oerst oen 3-jarigen cursus in de Hollandsche taal doorloopon en gingen pas, na voldoend afgelegd examen, by do z. g. geneeskundige afdeoling over, die dan nog 5 jaren duurde, Eeno grooto vooruitgang duel In 1890 oindelyk werd do eisch tot toela- ting by de voo bcreidendoafdeeling aanmerke lijk verzwaard, daar van toon af alleen die Inlandscho knapen worden aangenomen, die behoorlijk ondorwys hadden genoten op een Europescho school. Het voorboreidend onder richt op do Doktnr-djawaschool kon no zeer wordon uitgebreid en vooral werd toen voor taan vool werk gemaakt van de wiskunde, de wetenschap zoo noodig toch om logisch to loeren denken. liet gehalte der leerlingen verbeterde hier door zeer en 't zyn thans voornamelijk de zonen der Inlandscho aristocratie, die naar do betrekking van dokter-djawa dingen. Ik kom zeer veel in aanraking met onz* aanstaande inlandsche artsen en vind 't wer kelijk oen genot op te merken, hoo gunstig de westersche kennis en beschaving op hun karakter en optreden heeft ingewerkt. Er zyn op de school Ierrlingon uit alle doelen van den Archipel. Voor my was 't daarom al bijzondor nuttig de verschillende bijzonderheden van land en volk to kunnon vernemen nit den moud van jongelingen, die zeker tot de besten van hun ras mogen wor den gerekend. Toen ik in 1898 te Bataria in garnizoen lag, voelde ik my ook reeds ze*r tot dio moer gevanceerden aangetrokken, kwam ik dikwyls in hun midden en ik mag wel zeggen, dat 't denkbeeldjom voor Inlanders een nuttig Maleisch tijdschrift op te richten, geboren word uit don omgang met die jeugdige studenten. De loisrliagen waren toen nog maar zeer gebrekkig gchuistvest en ook de atudiogel "geil heid liet veel t« wenschen over. Ga begrjjpt dus, hoo opgetogen ik was, toen ik thans eone uieuwo inrichting mocht aansehouwon. Op oon zwarten stoon, in don binnenmuur der poort aangebracht, lezen we »SCHOOL tot Oploiiing van Inl. Gonceskundigon ter herinnering aan do Inhuldiging van Koningin Wilhelmina en tot Heil dor bevolking van Ned. Oost Indië gesticht door P. W. Janssen, J. Nienhuys en H. C. van den Honert". Hulde aan dat odolo trio oudgasten, man non, dia zich in Iudië een fortuin verwiervon en in Holland teruggekeerd Indië dankbaar bloven geilonkon. Zulke Hollanders stemmen wtör hoopvol. Zy wyzon ons op eeno gelukkige kentering der gedachten Hun daad heeft indruk gemaakt op don inlander. Hy leerde cr uit wat altruiimo is, wat liefde voor den naaste beteekont en hunne namen zullen uiet licht hier in Indië worden vergoten Het nieuwe gebouw is voorzien van ruimo schoollokalen, flinke polikliniekzalen en een zeer goed ingericht laboratorium, waaraan tevens een aphoteck verbonden is. In dat la boratorium wordt ook o.a. les gegeven in che mie, p yaica, botanie, zoö'ogie, practische pharmacie en pharmacognosie. Verder bovat de inrichting ruime frissche slaapzalen, chambree's sou ik byna gezegd hebben, een ruime eetzaal en een gymnastiek- looda. Ook een flinke cantine met een ruim voorzione leestafel en een biljart wordt er aangetroffen. In een volgende Pankras zullen we nog meer van deze zoo nuttige inrichting vertellen. Lt. Cl.OCKKNER BrOUSSON b. d. Batavia, 15 Juni 1903. S1ËU WSTft J Uil KV HELDER, 8 September 1903. De heer J. Pronk, onderwjjz9r alhier, heelt te Haarlem de acte voor hoofd der school behaald. Benoeming van Loodsen. Er is beslooten De Loodsleden Mjjndert Blom, Teunis de Wjjn en Teunia van der Storre, hg uitsluiting van anderen te doen ewplojjeereu ala vaste Loodsen, om de in Texel binnenkomende Soheepen vallende in de termen van Quarantaine, naa de Balg te Loodsen, ouder deeze expresse voorwaarde nogthans dat die functie door hun in eige persoon en niet door anderen namens hun zal moeten worden waargenomen. Kxtract uit het Verbaal van den Commissaris-Directeur van 's Lands Marine, resideerende bjj het Depar tement Amsterdam. 7 Feb. 1807. C. VAN KEBCUKM. Accordeerd met voorz.-Ver baal, P. nis Guselaar. Men schrijft uit Wieringerwaard. Zelden i9 er in ons noorderkwartier zoo hard gewerkt als deze week: nacht en dag waren alle bruikbare krachten in de weer om te zichten of om de granen en peulvruchten aan de schelven te rjjden. De gewassen hebben van den tegen- en stormtyd geweldig guleden. Met het gras is 't beter. Had ook het hooi niet van overvloedige regens geducht geleden, dan was er voor den veehouder weinig reden tot klagen. By Kon. besluit is bepaald, dat de tegenwoordige zitting van de Staten-Gene- raal zal worden gesloten op Zaterdag 12 September 1903, des namiddags te drie uren. De Minister van Binnenlandsche Zaken wordt gemachtigd zich op het vermelde tydstip te begeven naar de vergadering der Staten-Generaal, ten einde in eene vergadering der beide Kamers, de zitting in naam der Koningin te sluiten. Panglima Polem (Atjeh). In telegrammen van den jongsten tyd werd eeoige malen bevestigd, dut Pangli- ma Polem en zyn zwager Toe wangkoe Rad ja Keumala, toch wel bleven volharden in hun plan, om zich te onderwerpen, en aan gezien de weigering van generaal Van Heutaz, om in te gaan op de gestelde voor waarde, dut de vervolging door onze troe pen zou worden opgeheven. De »Tel." onving nu een telegram uit Batavia, luidende: In een treilen met de bende van Polim sneuvelden 59 vyanden. De sultan en ver schillende Atjeh-che hoofden zyn te Seu- rnaweh aaugekomen ter ontvangst van Po lim en Radja Keumala. Zy zonden bericht gevers uit naar de beide hoofden. Hieruit blykt, dat de vervolging inder daad wordt voortgezet en dat de volgelin gen van Polem het verzet niet opgeven, maar blyven doorvechten. Wanneer Pauglima Polem en zyn hoofden zich leiteljjk hebben onderworpen, zal daarmede zeer zeker een groote stap voor waarts zyn gedaan naar het groote doel, dat generaal Van Heutsz reeds jaren na streeft. Het bljjft echter voorzichtig, zelfs na die onderwerping, nog niet te denken aan een volkomen pacificatie, al moge die dan ook genoemd worden.een quaestie van tyd en geduld. Het is wel zeker, dat aan Panglima Po lem,—een hardnekkig en vastberaden be strijder van ons gezag, maar tegelyk een tegenstander die men eeren kan na zyn onderwerping een waardigheid zal worden toegekend overeenstemming met de hoo- ge positie die zyn voorouders innamen, zy die als hoofden der XXII Moekims vazal len heetten van den sultan, den havenko ning, maar feitelyk onafhankelijk waren. N WB. Nieuw-Guinea. Uit Batavia wordt aan het Soer. Hbld. geseind Volgens een correspondentie uit Merauke aan het Bat. Nbld. ia by een tocht met de van Doorn ten Noorden van de Mari- anuestraat een rivier ontdekt 5 ik 6 maal grooter dan de Merauke. 40 inylen van de monding was zy nog 1000 M. breed. Toen de ankerkettingen werden opge haald, zagen deze er uit alsof zy verguld waren: zy waren bedekt met een geelach tige zelfstandigheid. Uit Merauke achryft men aan het Soer. Hbld.: Onze nederzetting in Zuid-Nieuw-Gui- neu, gelegen aan de Merauke-rivier, begint meer en meer op een bewoonbaar oord te gelyken. Het kampement, opgetrokken van de materialen, die voor de Lombokexpedi tie hebben gediend, ziet er werkeljjk niet onaardig uit. De zindelijkheid laat niets te wenschen over. De geest onder de inge zetenen is opperbest. Do Chineezen begin nen zich er ook te vestigen. Zy dryven met de inboorlingen een levendigcn handel in copra en boschproductun. Als betaal middel neemt de bevolking slechts messen en bijlen aan. Het is een zeer ryk coces- Und, de uitvoer vau klappers neemt gesta dig toe. Ook voor jagers is Nieuw-Guinea een dorado: wilde xwjjneu, buideldieren prach- tige boschduiven en wilde geiten treft men er in menigte aan. Dr. Lord Smidt, de bekende Amerikaausche natuurvorscher, heeft er heel wat gejaagd. Dieper het binnenlaud iu aan de oevers der pas ont dekte Prins Hendrikrivier vindt men rjjke kolenlagen. Het land is daar wat meer geaccidenteerd, het limaat aangenamer. Daar zal wellicht mettertyd een sanatori um verryzen voor zieken die een tyd in een koel klimaat moeten doorbrengen. Met do toenadering der bevolking gaat het overigens maar zoo zoo. Veel vorde ringen maken wjj in dat opzicht niet. De taal van Merauke wordt nog door niemand verstaan. Gesprekken voert men inmiddels door gebaren. De gezondheidstoestand, hoewel nog niet opperbest, wordt steeds gunstiger. Het wa ter is zeer slecht, hoewel 't heet drinkbaar te zyn. Het is zwavelkoolstofhoudend. Die per 't land in moet het er beter mee zyn gesteld. Ingezonden. Door de Afd. Helder */d Bond van Ned. Onderw. word het volgende adres met M. v. T. versonden Aan den Edelachtbaren Raad der Gemeente Helder Geeft met vorschuldigdon eerbied to kennen, de afd. Helder v/d B. v. N. O. (goedgekeurd bjj Kon. Besl. van 22 M»art 1890, no. 28) dat by de laatste door U getroffen regeling der onderwysera-trakteraenten, aan de gehuwde onderwyters boren de 28 jaar eene tegemoet koming in do woninghaar is toegekend van f 50 per jaar, synde het minimam hiervoor bjj de wet bepaald dat in deso gemeente de geschikte woningen voor onder wy «era een huurprjjs vorderen van gemiddeld f 150 's jaars dat de rykswet, respectievelijk voor hoofden van scholen en ondcrwjjzers de bedragen van f 150 en f 50 als minimum vaststellende daar mee eene verhouding aangaf, die, op deze gemeente toegepast soa moeten leiden tot het t ore taan a*n bovengenoemde categorie van onderwysera, eener tegemoetkoming in de buis- huor tot een bedrag van f 100 's jaar*; redenen, waarom zjj U belrefd verzoekt, genoemde tegemoetkoming te brengen vao f 50 op f 100 per jaar. 't Welk doende, Namens het Bestuur, G. VAN DIJK, Voorzitter. J. J. JANZKN, Secretaris. Memorie van Toelichting. Edelachtbare Hoeren 1 Het zal U uiet onbekend zyn, dat bjj de de jongste portie le herziening der (onderwijs wet, waarby worden vastgesteld do minima dor onderwyzerstraktemonten, benevens hunne periodieke verho"gingon, door den toenmaligen Minister van Binnral. Zaken, don beer Bor- gesins, met evenveel woorden is uitgesproken, dat hy de bedragen, do <r hem voorgesteld, wilde aangemerkt hebben als geldend» slechts voor die gemeenten, waar hovolkin?, levens wijze, in één woord de levensstandaard, den onderwijzers do mirste eischen stellen. Deze woorden golden met name niet min der voor het bedrag van f 50, als minimum in de wet neergelegd in de tegemoetkoming der wonicghunr voor gehuwde onderwijzers boven de 28 jaar. Nu km, zeker ook Uws bedunkens, de go- meente Helder niot tot de bovenbedoelde worden gerekend immers alleen al het feit, dat de Hoofden van Scholen hier ter plaatse de som van f 300 voor huishuur goniotrn, d. i. f 150 boven het by de wet vastgestelde minimum, wy«t er op, dat het wettelijk mini mum door U te laag wordt geacht... voor de Hoofden. Maar, vragen wy U beleefd, waarom dan ook niet voor de oudt-rwjjter* Om U, in alle bescheidenheid, er op te wyzen, dat ors verzoek om genoemde tege moetkoming op f 100 te bre'-gen, niet exor bitant genoemd mag worden, zijn wy zoo vrij U hierby een lystjo aan te bieden van ge- moenteu in do provincie N. Holland, in zie lental kleiner dan de onze, waar echter het bodrag in casn honger is dan hier ter plaatse. Do tegemoetkoming in dn woninghmtr be draagt f 100 o. a. to Hoorn, Elnm, Alkmaar, Hnizen, Weesp, Bnssura, Andjjk, Groote broek en Muiden; en f 75 o. a. t« Kokhuizen, Hoogkarspe), Bjvenkarnpel, N. on Z. Scher mer, üoetzaan en Sloten. Het is ons, Edelacbtbaron, bekend, dat één der motieven, om het bedrag van 150 op dio grootto te bepalen, luidde dat in de rykswet, regelende de minima, slechts sprake is vau eene tegemoetkoming in do huishuur voor de onderwijzers, in tegenstelling mot do H. v. S. aan wie vorgoeding wordt go- gevoD. Behalve dat dit ons oono bedenkelijke lctterknechtery toeschijnt immer» ligt hot o.i. meer voor de hand, dat dit eerste woord is gekozen mot het oog op het geringe bedrag, dat als minimum moeit genoemd worden, dan dat er mee uitgesproken zou zijn, dat geen gemeente het zou mogon verhoogen tot het eeno vergoeding naby zou komen mo gen wy toch er op wyzen, dat blykons do woninghuur verstrekt aan Hoofden van Scho len, waarvoor dus, ook volgons uwe meoniog, slechts eene behoorlijke onderwijzers woning is te verkrijgen, eene verhooging van f ,50, tot f100 nog geenszins het karakter van «ene vergoeding zou aannemen, zy hot dan ook, dat U van gedachte mocht zjjn, dat een ge huwde onderwijzer zjjne eischen omtrent eene behoorlijke woning wat lager hoeft te stellen dan een hoofd der school. Nog zfj het ons vergund, U er aan te herinneren, dat by de behandeling der vigee- rende regeling der onderwyzera-trak tementen, verscheidene steramen in Uw college zei ven opgingen, om aan dit, onz onderhavige ver zoek, te voldoen, waarom h®t by U ge.n bevreemding zal wekken, dat wy U betrek- ktljjk zoo spoedig na do door U getroffen regeling, beleefd verzoeken, op een onderdeel dier regeling, welke toch al verre beneden onze bescheiden wenschen bleefj in onsen geest te willen terugkomen. 't Welk doende, enz. lilt bel Huileiiiaiid. De toes'and op het Balkanschicrciland wordt met den dag erger. Het noordelijk deel van Macedonië is geheel in opstand en bet ver blijf 4e Mohammedaanscbo gewesten is niet meer veilig- De Porte althans is zelfs niet in staat de gezanten der vreemde mogend heden in Konstantinopel voldooudo te be schermen. Toen dezen zich naar hot paleis van den Sultan zonden begeven om hem ge luk te wenschen op den^bordenkingsdag zijner troonsbeklimming, liet hjj bun heel beleefd eten, dat kwaadwilligen zich misschien zou den vorgrypen aan hunne personen, dat hy alles gedaan had wat hy kon, om den toe stand meester te wordon, maar ovonwel voor hunne voilighoid niet kon instaan. Dat betee kont zoo oDgeveer, dat de haat der Turken tegeu hunne niet-geloofsgenooton zoo groot is, dat s(j zelf» do gezanten niet moor zullen ontzien. Enkele gezanten hebben het nuttig geoordeeld hunno woning door een eigen troepenmacht der oorlogsschepen to doen beschermen. Eigenaardig is het optreden van Amerika. Toen bet boricht ontving van het vermoorden van zjjn consul werd dadelijk besloten eene vluotdcmonstratie te houden on de Port» on middellijk eivchen te stellen. Zoo men weet werden drie schepen er heen gezonden. Toen later evenwel bleek, dat de consul niet ver moord was on dat het met dien moordaanslag zoo erg niet was geweest de Porte liet na ondersoek verklaren dat het geloste schut slechts een vreugdeschot wa» kregen de schepen toch bevel door te atoomen. En in verband met den toestand hoeft Amerika thans ecnigo eiachen gestold, die al lang hangende waren. E<mige duizenden vcij-iagde Armeniër* trokken indertijd naar Amerika on hebben hel daar nn goed. Zij willen nu hnn vrouwen en kinderen latei» overkomen, doch daartegen verzet zich do Porte, en Amerika wil haar op dezo wjjzo to' tocgoven dwinjjen. In Bairoet, waar het o.-kadcr thans ligt, ia echter liet veel te beschieten dan wat huizen van Christenen cn daarom zal do Snltan wol niet zoo erg bekommerd wezen. De Tnrksche censuur, die vry streng is, laat toe dat de bladen in Turkijn roti en ander molden omtrent do uitgebroken onlusten. I)e berichten *yn er echter op berekend om d« Mohammedanen op te hitsen togen de Macedonische bondon, want van Turksclie wreedheden by onderdrukking is geen rnkoie maal sprake, worden breed uitgemeten do oorlogsdadon d -r Christenor. Do rede, door den sultan gehouden bjj de patriarchen op zijn feestdag, zal er ook wel met dat opzet in geplaatst zyn. Hjj soido toon immers dat do oproerige bewoging niot nit de bewoner* gnlvo voortkwam doch uit de onruststoker* van buiten, tegen wie hjj krachtige maatro- golen zou nomen of reeds genomen hadMocht een enkel soldaat soms al eens te hardhandig zijn opgotreden, 't was tegen sjjn uitdrukke- ljjkon wil geweest. En intnsscbon wordt allcrwego fel gestreden. De toestand is thans zoo, dat elk oogenblik Bulgarjje on Turkjjo elkander den oorlog kunnen verklaren. Aanleiding on feiten sjja van weerskanten genoeg voorhanden. Vorst Ferdioand is dan ook onopboudolyk mot den ministerraad vergaderd. Ook in Servië heerscht eene zeer oorlogs zuchtige stemming, dio met den dag toeneemt, omdat cr dagelijks berichten komen over gruwelen, door do Turken gepleegd. Vanwege het Macedonische oomilë van opstand zal een proclamatie worden verspreid aan alle Maccdoniörs op hot geheelo schier eiland, waarin in hartstochtelijke taal hot lijden en strjjden der Macedoniër! wordt ge schetst en allen worden opgeroepen het slaven juk drr Turken af te werpen. Het comité zorgt er voor dat de gruwelen door de Mohammedanen gepleegd w jjd en zijd bekend worden. De Frankforten Zeitung, die doorgaan* omtrent don toestand goed wordt ingelicht, deelt mee, dat de Torkscfae troepen in Monastir schrikkelijke gruwelen pleegden. Alle dorpen die zy ontmoeten worden ver brand, kloosters en kerken vernield, do mén- schen, die in de dorpen achterbleven worden neergesabeld. De wouden, waarheen een deel der vluchtelingen de vryk genomen had werden insgelijks in brand gestoken. Rcnlcr |*eint nit Salonika dat Ismzël Pacha met 6 bataljons een stelling aanviel, die door 1500 opatando- lingen bezet was. De afloop is nog onbekend. De M^cdonischo organisatie in Sofia dreigt met waakneming ala Europa niet tusschon- beide komt Ia Servië schjjnt onder de offleieren eene aamenzwerirg, dio zeer groote afmetingen hoeft aangenomen, te bes'aan. Deze zjjn n.L zeer onvoldaan over de wjjse waarop koning Alcx- ander en zjjn gemalin zyo uit den weg ge- FEUIIjLUTOX. Vrij bewerkt door AMO. Nu kon men alles beter ondorachoidon alles had eon roodo klour, slecht» hier en daar getemperd door oen dikko laag stof. «Hoe leeljjk, hoe akelig is het hier I" fluis terde Judith, on eon rilling voer haar door de leden. ,Het ljjkt wel, of alles in bloed is gedrenkt.# ,Het gevolg van een vreemden smaak,' stemdo Gabon toe. #Hier is de keuken.» Zy vonden daar oen groote blikken kun, die nog mot petroleum gevuld was. Gabori knikte tevreden. »Er is genoeg voor eon verblijf van eenige dagen. In den kelder ligt wyn; ik zal straks eenige flrsschen gaau halen.» #En waarvan zullen wjj leven, Paul?» t Daarvoor beb ik gezorgd. Jo weet, dat wjj te Kassei oponthoud gehad hebben en dat ik toco met mjjn keffer de stad ingegaan ben. Toen heb ik levensmiddelen ingeslagen brood, worst, ham on Ingemaakte vruchten. Daarmee kannen wjj het wel een paar dagen uithouden.» Zy stonden nog altjjd in de keuken en Gabori draalde met daar uit te gaan. #Er moeten hier toch ook bedden zyn.' sprak Judith na eenig zwygen. (Nataurlyk, se zyn hiernaast. Het is de laatste kamer, die wjj nog zien moeten. Ut cal wel voorgaan.» De aanblik, dien de kamer bood, was vreemd. Bjj hun rondgang hadden zjj alles gevonden zooals het stond en lag, toon het buis nog bewoond wasdoch hier was dit anders. Een van do twee bedden lag onaangeroerd, alsof het pus opgemaakt was hot tweede was boslapeu, de duk^n hing half op den vloer en daurnHast lag een omgeworpen stool. Het maakte den indruk, alsof iemand inder haast on in het duister hot bed had verlaten en er niet in teruggekeerd was. Hot kon ook andurs gegaan zyn, maar juÏBt dio onzekerheid wa» huiveringwekkend. Judith drukto zich tegen haar man aan on mot ontzetting koek zjj hom in do oogen. *P«ul, wat is hier gebeurd?" vroeg zij. #Het is bier alles zoo vreemd ik bou bang." Gabori was zelf zeer bleek geworden, doch hy wist zich te beheerschen. Judith, ik kan niot alles ophelderener is veel, wat ook mjj vreemd lykt. Maar wst ik weet, zal ik je vortellen. Onzekerheid zou je onbekwaam makon voor de laak die je hier wacht, Kom, ga moe naar de huiskamerof wjj nu slapen dan wol godurendo den dag, dat blyft voor ons heliclfde.» Zjj volgde bom werktuiglijkhjj zette de lamp op do schrijftafel en «tapte langzaam heen en weer, terwyl Judith op de sofa rust zocht. En nu begon hjj van zjjne laatste rei» te vertollen. Hjj beschreef haar zjjn samen'reflen met Reinhuld Werner, diens ryke verbeeldings kracht on den aankoop der villa. Toon ver volgde hjj: .By bet afscheid nemen van dien zonderling ging ik heen met de overtuiging, dat hjj hot hier in de eenzaamheid niet lang zou uithouden, en mjjn vermoeden is nog spoediger bevestigd, dan ik verwacht had. Ê-eds na verloop van een week trof ik hem te Hamburg op straat aas. Hjj vertelde mjj, dat hjj er genoeg vau had en plotseling was vertrokken, mot achterlating van een briei voor den baanwachter Erdmann. Hjj wou oen lauge reis door Zweden en Noorwegen onder nemen en in don herfst hier nog eens terug komen. Volgons zyn sohriftolyk bevel moest alles tot dien tjjd hier bljj ven cooals het was. Daarop scheidden wy, en nu weet je, waarom mjjDe keuze op dit lodigstaando huis viel.' Dut bogrjjp ik,» zei Judith kalmer, maar toch nog eonigszins wantrouwend. „Maar waarom dat omgewoolde bod die omge worpen stoel Daarvoor kan ik geen andere verklaring vinden dun dezeHet bosluit om af te reizen is zoer plotseling opgekomen, misschien laat den avond, toeu do man roods to bed lag. Omstreeks middernacht passeert hier een trein naar hot noorden. Hjj is in het donker opge staan, heelt do slaapkamor zoo haastig ver laten dat hjj daarbjj 6011 stoel omwierp, schreef vorvolgona den brief, on ging hoon. De men- achen van de baunwschterswoning hebben het schriftelijk bevel van den zonderling naar den letter uitgevoerd, en niet» aangeroerd. Zjj hadden geen verantwoordelijkheid voor dit huis.' Terwijl Gabori zoo sprak, stond hjj aan het venster met do bandon op den rug. Nu keerdo hy zich om en keek op zjjn horloge. .Hot is halftweoben jo vermoeid?' Neon, ik zal toch niet kunnen slapen. Heb jo zooeven niet gezegd, dat er wjjn ii den kelder is?» »VVjjn in overvloed.» .Ben je ook in den kelder geweest, toen die Werner de villa bezichtigde?» ,Ja,» antwoordde hjj benepen. •Och, haal dan een floech wjjn voor Ik wil nog wat werken! Hoe spoediger wjj hier vandaan gaan, hoe beter, vind i£.< Vindt je het verbljjf hier werkeljjk zoo akelig?» vroeg hy mot een Kedwongen lachje. Geloof me, Juditb, wy zjjn hier veiliger dan overal eldershet bOgeloof der menschen doet hen onze vorblyfplaats scha won.» En de justitie doet alle moeite om onze vcrblyfplaata te vinden,' antwoordde zy op duflen toon. Toon Gabori met oono brandende kaars in do band de kamer bad verlaten,opende Judith haar handkoffer. Daaruit nam zy allerhande teokonbehoefton, verven, fijne ponsoelon en een vergrootglas. Nadat zjj allee ordelyk op du tafel had gelegd, dicht by do lamp, nam zy de koeriertasch en opende dio ook. Daarnit nam zjj den dikken aangeteekendon brief, dien Gabori kort vóór hnn vertrek uit Woe- nen ontvangen had. Zy haalde den inhoud er uit te voortchyn on logde dien voorzichtig by zich op du schrjjftafeL liet was een menigte van Franscho bank biljetten alle van duisend frank. Al dio bank- biljntten vertegenwoordigden een kapitale som gelds; daarom was het vroomd te noemen, dat zooveel geld per post was versonden zonder de waardu aan te geven. Dat iemand bjj het ontvangen van bankbil jetten van zoo groote waarde toeziet of se wel echt zjjn, is zeer natunrlykmaar als er verscheidene dagen sedert de ontvangst verloopen zjjn, is een ondersoek naar de echt heid tamoljjk nutteloos. Judith echter scheen thans eerst bet oogen blik voor dit onderzoek gekomen te achten althans, zjj ging aan de scbryltafel zitten, nam het vergrootglas in de band en bekeek heel nauwkeurig al die mooie papiertjes, elk af- zonderlyk. Twee of drie ttuiu legde zjj ter sjjde, de andere kwamen bjj elkaar op stapeltje. De ongewone omgeving oefende nataorljjk wel eenigen invloed op haar. Judith koek nu en dan rond, gluurde wantrouwend naar de vensters, luisterde naar het geritsel dor boomon, en hervatte dan weer hsur arbeid. Zy had een van de nieuwe bankbiljetten voor zich liggen en toekende met een zeor fijn ponaeel iets tusachen de slingerende arabesken. Op dat oogenblik kwam Gabori terug mot de brandende kaars in de eene hand in de andere droog hjj eon grooten tinnen schotel en onder don arm oon flesch wjjn. .Hier kunnen we onze levonsraiddolon in leggen,» zeide hjj on zetto don schotel op tafel. .Ik vrees, dat de mui'en anders ons voedsel zonden opeten. Ik hoor hier in huis overal geritsel.» .Dat heb ik ook al gehoord,» zei Judith, terwyl zjj bet penseel noerlegdc. .Maar niet alleen in bnis zoocvon leek het wel, of or iemand in den tuin liep. Ik kon het natuurlijk niot zien maar bjj nacht hoort m<»n scherp.' Beiden bleven een poos doodstil luisteren. Het zal een vogel geweest zyn,* zei Gabori eindeljjk, .een kraai of een uil. Dat gedierte nestelt hier overal in het rond.» Nanwelyks had hjj dit gezegd, of een rate lend gcdruisch klonk vaa de spoorbaan, terwjjl het huis op zjjn grondvesten trilde. (Een goederentrein," sprak Gabori. Je ziet, dat wjj nog niet in een land zonder menscben zjjn alleen weten zjj niets van ons verbljjf hier, sy rjjden voorbij zonder daar oenig ver moeden van te hebben.» Geel me een glas wijn.' verzocht Juditb, .de tong kleeft mjj aan het gehemolte. Hoe tiet de kelder «r uit •Zooals alle kelders.» ,Is hjj diep en ruim •Taaelyk.' .En droog?* .Wat wil j« toch f' vroeg hjj driftig. fJa voor myn part, droog ook.' Kunnen wy daar dan niet gaan zittten, Psnl Hy was achter haar stoel gaan staan on had haar een glas w{jn gegeven. By het drin ken vielen een paar droppels van het roede vocht op hare hand. Voeg dat weg," gebood hjj heftig. „In den kelder? Neen, Judith, onder don grond werk ik niet moe. Ik bob het langen tyd godaan maar als hot slaan van den muntstempel weerklonk, had ik altyd eon gevoel, of hot gewelf op myn hoofd zon noeratorton. Dit werk is fijner en maakt geen gedruisch. daar voor hebben wjj geen kelder noodig. En wjj hebben er meer voordeel van ook." Myn kunstvaardigheid—.» Ik weet, dat de zwaarste taak voor jouw rekening komt, Judith. Het maken van do biljetten is zoo moeiiyk nietmaar het af werken, de retonche, dat werk kunnen slechts einige. Zonder jou is onze b<«ndo in hsar werk verlamd ze zullen moeite hebben om iemand te vinden, die jou kan vervangen.* Ze moesten heelemaal ophouden met dit werk,' sprak Judith somber. Gabori haalde do schouders open zei.Nu ik me ook uit de zaken terugtrek, komt het daar misschien wel toe." .Denk jo werkeljjk, dat je zoo onmisbaar bent?" vroeg Judith ietwat spottend. Hjj trad terug uit het licht der lomp, nam plaats in een der leuningstoelen en keek naar de beschildering van het plafond. (Wordt vervolgd.)

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Vliegend blaadje : nieuws- en advertentiebode voor Den Helder | 1903 | | pagina 1