KLEINE COURANT
Naar ie iie BaiMlerij,
Weststraat 89-90.
ST NICOUAS-CADEAUX
't Vliegend Blaadje
voor Helder, Texel, WIerIngen en Anna Paulowna
DERDE SLAD.
ERQOISIS KEUZE, LAAGSTE PRIJZEH
Toegang
vindt men in het Magazijn
J. VAN WILLIGEN,
vrij! - Toegang vrij!
Sint Nicolaas Feest.
Spoorstraat 33.
NIEUW! NIEUW!
„Monogram" Chocolade Letters en
LAHCERIJS Borstplaten „au Naturel".
C. i^angerij* Czn.,
ïöoals: Horloges, Gouden- eo Zilveren voorwerpen enz.
Melkinrichting „Be Concurrent",
DAGELIJKS VERKRIJGBAAR
IJzeren Pankrammen,
De Blauwe Druif.
Eerste soort Busgroenten:
Zoute Groenten:
ST.NICOLAAS.
J. C. DUNSELMAN, Confiseur.
Verkrijgbaar bij P. VERFAILLE.
BITS&BOEÜÏTEK,
1 VAN AMESF00RT.
P. HARTE.
J. G. PUTTERS.
Van af ZATERDAGAVOND is de
ST. NICOLAAS-ETALAGE GEREED.
No. 3212.
Zaterdag 28 November 1903.
31ste Jaargang.
Bureau: Spoorstraat.
Telefoonn0. 59.
Bureau: Spoorstraat
Telefoonn0. 59.
Indische Fenkrassen.
AuUunrécht uitdrukkelijk voorbehouden.
37.
Buitenzorg, het fSans-Souci" van Java, is
'n heerljjk plaatsje, dat zjjo naam met eere
draagt.
Hier niet die benauwde afmattende warmte
van Batavia, doch een frisch gezond klimaat,
dat aan Hollandsch zomerweer doet denken.
Toch ligt 't 8'echts 265 meter boven de
oppervlakte der zee, das niet zoo bijzonder
hoog, maar de schier dagelijks terugkeerende
stortbuien en onweders zuiveren de atmosfeer
op afdoende wijze.
Ik sprak daar van stortbuien, doch dat
woord is feitelijk te zwak om u een goed
denkbeeld te geven van zoo'n tropischen
slagregen.
Aan eene beschrijving zal 'k me niet wagen,
mjjn pen is er niet toe iD staat. Alleen kan
ik u zeggen, dat het snel oversteken van
een nauw Hollandsch straatje, b(j zulk een
bui, reeds voldoende zou wezen om er uit te
zien als 'n drenkeling!
Meestal tusschen twee en vier uur in den
middag, zelden vroeger of later, stort het
hemelwater ter aarde en binnen no timezjjn
alle wegen in snelstroomende beken veranderd.
Geen Europeaan waagt zich dan buiten,
een ieder is thuis en zelfs binnen is men nog
niet behoorlyk tegen nat worden beveiligd.
De meeste huizen toch zijn hier lek
De Inlanders, en vooral de jongeren, storen
zich minder aan 't wéér.
In paradijsdracht springen en dartelen dan
knapen en meisjes, saus géne, door elkaar en
ze beschouwen zoo'n bui als een douche, die
het rivierbad straks onnoodig maakt.
In de laatste uren voor zonsondergang houdt
de regen meestal op en dan is het hier ver
rukkelijk wandelen.
De goed onderhouden wegen zijn dadelijk
weer droog en de tropische natuur ljjkt als
▼eijongd.
Buitenzorg is de hoofdplaats van de zuide
lijke afdseling der residentie Batavia en do zetel
van zyne Excellentie den Gouverneur Generaal,
terwyl sinds 1885 ook verschillende Gouver-
nementsbureaux, als de Algemeene Secretarie,
het Hoofdbureau van het Mynwezen en de
Directie der Staatsspoorwegen hier gevestigd
s\jn.
Het werk gaat de heeren op Buitenzorg
dan ook zeker wel zoo gemakkelijk af, als
op 't heete ongezonde Batavia
Verder vindt men hier nog den wereld-
beroemden Plantentuin, een gesticht ter ver
pleging van krankzinnigen en het berri-berri-
hospitaal voor dwangarbeiders.
We zullen natuurlijk overal een kjjkje gaan
Ik heb hier in do laatste dagen vele per
sonen van invloed gesproken. Allen waren
zeer ingenomen met mjjn plan, om Neder
land wat meer bekend te maken, met zijn
koloniën en gaven mij daarbij menigen goe
den wenk. Zoo keurden velen het o. a. af,
dat ik het eerst de Buitenbezittingen wilde
bezoeken en bjj nader inzien moet ik de
heeren geljjk geven.
Java is tot nog toe het voornaamste eiland,
het is het dichtst bevolkt en het eischt voor-
loopig de meeste aandacht.
Men raadde mjj daarom aan eerst geheel
ons Java te bereizen en daarna naar de
Buitenbezittingen te gaan. Ik heb besloten
dien wenk op te volgen. We bljjven nu
cenige weken hier, zullen daarna Dèpok en
Preanger bezoeken en vertrekken dan
over land naar Semarang en Soerabajja, waar
iu voorloopig nog te heet is, om er aan
genaam te kunnen werken.
Lt. Clockbnkb Broubson b. d.
Buitenzorg.
Do omstreken hier zjjn in één woord prach
tig en het uitzicht genoten van de bergkamers
aan de achterzijde Hotel Bellevue, is trotsch,
boven alle beschrjjving verheven.
De inlandsohe bevolking heeft hier haar
oorspronkelijk karakter vrijwel bewaard en
is heel wat sympathieker dan die van Batavia.
Men rangschikt haar onder het Soeudaneesclie
deel van Java's bewoners. Dit schoone eiland
wordt nameljjk door drie hoofdrassen bevolkt
en wel door Madoereezen ia het Oosten,
Javanen in het centrum en Soendaneezen in
het Westen, rassen die in karakter, taal,
zeden en gewoonten veel van elkaar ver
schillen.
We zjjn hier pas eenige weken en toch
is alle gevoel Jvan loomheid en malaise reeds
verdwenen. Het klimaat-proces zal hier snel
ler en beter verloopen dan aan de ongezon
de zeekust en we zjjn onzen vriend, den dokter-
djawa Tehupeiorjj, dan ook zeer dankbaar
voor zjjn goeden raad.
Hier op Buitenzorg kan men ook weer eens
naar hartelust wandelen 1
Te Batavia was dit alleen in den naavond
en ,'s nachts mogeljjkZelfs op 't midden
den dag hinderen de loodrechte zonne-
t volstrekt niet en de dos h dos hebben
't hier dan ook Ung niet zoo druk als in de
stad .van Jan Pieterszoon Koen.
Evenals Woltevreden is ^.Buitenzorg
groot villapark, terwyl tusschen en achter de,
aan breede hoofdwegen gelegen huüen der
Europeanen, tal van flinke groote kampongs
worden aangetroffen, zoodat we hier als 't
ware temidden van de eigenlijke bevolking
leven.
Er is hier voor ons dan ook gelegenheid
te over om nader met den bruinea broeder
kennis te maken, iets wat op Batavia niet
goed mogeljjk was, en wel van wege het
onbetrouwbaar gehalte.
Het volk is hier veel natuurlijker, eenvou
diger misschien ook wel niet zoo pintor*
(slim), doch zeker ook veel beter van aard.
Buitenzorg of Bogor, zooals de Soendaneezen
het nog steeds noemen, is lang niet zoo druk
als Batavia. Van handelsvertier is hier geen
sprake en 's avonds gaan de menschen erg
vroeg naar bed.
Na negenen zjjn de wegen donker en verla'en.
Muskieten heeft men hier bjjna niet en we
gebruiken dan ook geen Klamboe (muskieten
net om het bed gehangen). Heerljjk slapen,
hier in de kou 1 Er zjjn heeren te Batavia
werkzaam, die hier wonen, alleen maar
om 's nachts goed te kannen rusten en dan
te bekomen van 't afmattende, ontzenuwende
zwoegen daags in de hitte!
Er ligt hier slechts één Bataljon Infanterie
in garnizoen en wel het achttiende, waarbjj
vele herstelde zieken worden ingedeeld. Ze
komen hiertdan weer geheel op dreef, die man'
neii, welke dikwjjls meer dood dan levend hot
oorlogsterrein verlieten.
De Bataljonsmusiek is hier bijzonder goed,
want de beste krachten worden bijeenverza
meld, waarschijnlijk omdat we in do residen
tie zjjn.
Wanneer ik u nu ook nog vertel, dat even
als te Batavia, de gezolschapstoon hier stijf
en gedwongen is, dat de Europeanen hier ook
al in verschillende clubjos verdeeld zjjn en
dat we dus nog steeds het gezellige harteljjki
van Java's binnenplaatsen missen, dan geloof
ik wel u in korte trekken een algemeen denk
beeld te hebben gegeven van deze
zoo verrukkelijke plaats.
Een volgende maal zullen we samen eens
een kjjVje gaau nemen in den beroemden Tuin.
j overigens
KlËiWITlJDIVOËl.
Ten doode opgeschreven.
De Nederl. Verzekeringsmaatschappij,
Residentia", gevestigd te 's Gravenhage,
ontving rnim medio Augustus een met den
naam dr. J. De Greef onderteekende ver
klaring, dat één harer verzekerden, mejuf
frouw W. F. S., geboren M. A. H. van
18 Juli tot 17 Augustus 1.1. onder zjjn
behandeling is geweest, als lgdende aan
Caremamo Lepatis, en op 17 Augustus
overleed tengevolgevan leverkanker,
Intusschen bleek, dat genoemde juffrouw
springlevend was en het stuk niet uit han
den kwam van dr. De Greef maar ver
moedelijk afkomstig was van den 56-jari-
gen 0. B. alhier, agent en bode van ge
melde maatschappij, met het glasheldere
doel, zich de uitkeering ad f 50 toe te
eigenen.
Maar persoonlek had de bode het stuk
in quaestie niet geschreven of ondertee-
kena. Dit baantje zou hg hebben opge
dragen aan den persoon van F. M., wat
echter met belette, dat B. beschuldigd
werd van valschheid in geschrifte en ge
bruikmaking daarvan.
De beklaagde bekende het hem ten laste
gelegde, doch hg deelde mede, dat degene
die het stuk ingevuld en geteekend had,
wel wist wat hg deed. lig, beklaagde, was
tot de daad gekomen door het voorschieten
van de gelden die hg wekelgks moest in
nen. Daardoor was hg achter geraakt en
trachtte met die valschheid het gat te
stoppen.
De ten doode opgeschreven vrouw kwam
persoonlijk zeggen dat ze niet dood was
en ook dat ze nooit aan leverziekte ge
storven was.
De man die het briefje had geschreven,
verklaarde voor een kwartje het formulier
te hebben ingevuld. De copiist zei van den
prins geen kwaad te weten.
De beklaagde beweerde, dat M. net zoo
goed op de bank der beklaagden behoorde
te zitten als hjjzeli.
Dit was niet netjes van B., die den
ander toch aangespoord had om het for
mulier te beschrgven.
De eisch luidde twee maanden gevan
genisstraf.
Beklaagde beriep zich op zjjn onbevlekt
verleden en vroeg de clementie van het
college, daar hg tot zjjn dood toe berouw
zal hebben van zjjn daad.
Uitspraak Donderdag 20 November.
Zuid-Nieuw-Genua.
Uit een particulier schrgven van Merauke
n het »Vaderl< ontleenen wg het volgende
Aan den heer W. de Jong, gezaghebber
bjj de Gouvernements-Marine, kommandant
van het sa. >Van Doorn", u door Papoea's
uitgeleverd een schedel van een der officieren
van »de Pel*
zit, een brief naar huis te zenden. Van onze
zeereis valt weinig te schrjjven; oudejaars
dag 1902 zal door ons echter nooit worden
vergeten. Wij waren toen één dag van Kaap
stad verwijderd, en er woei een ontzettende
Men leest wel eens in romans van
zoo hoog als borgen, maar wjj hebben
a gezien. Alles was ook in gereedheid
gebracht voor het geval, dat de boel heele-
maal scheef zou gaan; wjj waren dan ook op
alles voorbereid. Maar gelukkig, tegen 12
uur begon de storm te bedaren en drie uur
later was het weer geheel kalm en zonder
gevaar. Toen hebben we nog een gezellig
nieuwjaar kunnen vieren tot we om 10 uur
behouden aan wal kwamen. Wjj moesten toen
nog 8 dagen in Kaapstad blijven véór ik
verlof kon krygen om verder te gaan. Men
moet van Kaapstad naar Johannesburg 2 da
gen en 3 nachten in den trein zitten een
allervervelenste reis. Maar wat is alles in
dit land veranderdwaar men vroeger prach
tige landhoeven met duizenden en duizenden
stuks vee zag. ziet men nu niets meer dan
pninhoopen en geraamten.
Afrika is door dien ellendigen oorlog van een
welvarend land veranderd in één groote woes
tenij. -
l'oen ik hier to Johannesburg kwam, heeft
mjjn zwager, die een zeer goede betrekking
aan hot spoor heeft en al bjj het intrekken
van de Engelsche troepen in Johannesburg
(31 Mei 1900) er bjj geplaatst is, alle moge-
ljjke moeite godaan om ook voor mjj een plaats to
krijgen, maar te vergeefs. Ze willen geen
Hollanders hebben, alles is in Engelsche han
den. Bjj het spoor zjjn van de 4000 man
slechts 3 Hollanders geplaatst en dat zjjn die,
welke dadelijk tot de Engelschcn zjjn over
gegaan. En bij het gouvernement is het net
zoo: nu zijn hier Christeljjke nationale scho
len opgericht, die gesteund worden door fond-
ii van het oude gouvernement en geheel
lafhankeljjk zjjn van de Engelsche regeering.
Sch. heeft een betrekking als hoofdonder
wijzer gekregen, hierover schrijft hg:
Ik mag nog van geluk spreken, dat ik iets
heb; er loopen hier duizenden zonder werk
en dat zijn lieden, die reeds vroeger een
ruim bestaan hadden. De politieke toestand
bljjft hier nog steeds vreemd: er broeit iets,
er zit iets in de lucht. Zulke slechte tjjden
als thans heeft men nog niet gekend. De
Engelschen ze!f zijn zeer ontevreden over de
bestaande toestanden. Wat er van moet komen,
weet ik niet; maar Engelsch bljjft 't hier
nooit.
Wjj hebben er over gesproken om goede
ren van Holland hier in to voerendat gaat
vooreerst echter nog niet, omdat de menschen
door den oorlog totaal geruïneerd zjjn.
Voor de naaimachine, die ik meegebracht
heb, kan ik het dubbele tcrugkrjjgenieder-
wil er een koopen, maar de menschen
hebben in het geheelJgoen geld en wat zjj
nog verdienen, moeten zjj voor mondbehoef
ten uitgeven. Had ik vooruit geweten, wat
ik nu weet, dan zou ik zeker niet hiorheen
gekomen zijn.
Zoo elendig als de toestand hier is, had ik
mjj dien zeker niet voorgesteld. Ik wist wel,
dat het onder de Engelsche regeering niet
zoo goed zou wezen als onder de Boeren-
regeering; maar nu hebben de kapitalisten
hun zin: zij verdrukken den werkman op de
verschrikkelijkste manier.
Hbld.
VAARWEL.
De gezaghebber De Jong heeft niet al
leen herhaalde malen zjjn leven gewaagd
voor het Gouvernement, maar door zgn
omgaan met de inlanders werd een betere
gezindheid en ook een meer vredelievende
aanraking met de Papoea's verkregen. On
der dezen is hg zeer populair, zg vragen
altgd naar hem, kaapai (afgeleid van kapi
tein).
In een gevecht met een honderdtal Pa
poea's die een boei gestolen hadden, ver
sloeg hg die, waarbg zg twee doodeu ver
loren en veie gewonden. Met zgn stoom
schip zelf 't bevel voerende, haalde hg de
boei terug en maakte hg nog vier prau
wen buit; bjj een nachtelgke tuchtiging
van een kampong was De Jong de gids,
de koppen van de gesnelde Atjehsche dwang
arbeiders werden hem uitgeleverd alsmede
twee revolvers der Papoe's. De Marianne-
straat is nog nooit door een stoomschip
door gevaren. Marine, Paketvaart, Gouver
nements-Marine, allen keerden halverwe
gen terug. De Jong was de eerste, maak-
kaart er van, en voer haar nu al
zes malen door, zonder ooit een ongeluk
te maken. De Meraukrivier werd door hem
130 maal opgevaren, eveneens de Kolaha
rivier 't eerst ook de Digoelrivier werd
door hem ontdekt.
Alle tochten met den heer Kroesen, ver
tegenwoordiger van het Gouvernement,
eeuigen tjjd geledeu benoemd tot ridder
in de orde van den Nederl. Leeuw, maakte
gezagh. De Jong mede meestal als gids.
Uit Zuid Afrika.
Een onzer abonnés ontving een brief van
een vriend uit Johannesburg, waaraan wjj in
staat zjjn gesteld het volgende te ontleeneu
Om ecu brief naar Holland te schryven als
men in ellende co naarheid zit, daar behoort
moed toe en die moed bezit ik niet. Gjj kunt I
„ie. begrÖ!»» wat het zeggen wil, als men I
in dergelijke omstandigheden in den vreemde
Vodr *t vogeltje naar 't Zuiden trekt,
AU hier de herfstwind loeit,
Geen bloesemgeur, geen zonnegloed
Het aan dit oord meer boeit,
Zet het zich eerst nog even neer,
En zingt dan voor den laatstcn keer:
Vaarwel, vaarwel vaarwel
Trekt iemand van*zijn^liefsten heen,
Dan drukt hem scheidcnssmart,
Al weet hij ookeens keer ik weer,
Toch pjjnt iets droefs het hart.
Maar tusschen glimlach, tusschen traan,
Is 't hoopvol woordje to verstaan
Vaarwel, vaarwel, vaarwel
AU men den tocht eens maken moet,
Vanwaar men nimmer keert,
Dan zjj vooral het afscheid kalm,
Als of het niemand deert.
Maar wederkeerig klink' de beè,
En overstemmen 't schoidenswee
Vaarwel, vaarwel, vaarwel 1
W. M. Tz.
ADVERTENTIËN
Société Anonyme.
COGNAC FINS BOIS
f 1.60 de Liter,
ia Tcrwgrtde beminde flaerk
vaa liter, voorzien t«o bet
attee: ren Dr. P. V. tam IUMEL
KOOS, Protfleeeb ailalaitoad
verkrijgbaar bjj
M. EVELEIM,
Hoofdgracht 86. Heldor.
Breewaterstraat No. 19.
Zuidstraat No. 86.
Cadeau! Cadeau! Cadeau!
1. Beu gouden Heeren-Horloge.
Een gouden Dames-Horloge.
(Deze zgn in de Etalage
van den H«*er Lurz, Ka-
naalweg, tentoongesteld
en is hierop 2 jaar ga
rantie
3. Beu prachtige 2-persoons
gestikte Deken.
(Te halen in het Magazjjn
v. d. Heer Kannbwasskk,
Kanaalweg.)
4. Beu fijne gerookte Ham.
(Te halen bjj den Heer
db Bkuks, Bassingracht
5.6 prachtige rieten
l gaatjes-Stoelen.
16,1 prima nickelen
- go
Uarsepain, Chocolade en Borstplaatdoozen. Overheerlijke
Banketletters en Banketstukjes. „BANKIT SPECULAAS".
Verpakking naar buiten kosteloos.
Beleefd verzoekende bestellingen vroegtijdig op te geveom deze op tgd te kunnen
bezorgen. Beleefd aanbevelend
Conjiteur.
vindt men in ruime keuze,
Keizerstraat 25.
a 7.1 blauw Saksisch
Theeservies, 16 stuks.
.s 6.1 kalfslederen Porte-
j monnaie, inh. f2,50.1
j 9 1 nickel 3-ilams
Petroleumstel.
110.1 nick.01ie-&Azijnstel.
Begrijp goed voor elke
60 cent welke men koopt
ontvangt men een LOT ei
Ziet de Etalage. Ziet de Etalage.
Spoorgracht 2, nabij do Ksizsrsbrug.
GROOTE AFSLAG van versche Roomboter, nu cent
per pond, 8chager Kopboter 62 cent per kop, de alom beken
de 50 cents Boter, Jonge en oude Edammerkaasjes,
zeer geschikt voor St. Nicolaas Cadeaux
('1.15 per stuk, ook halve verkrijgbaar. Zoete en Zure Room,
dagelijks versch. Versche Poldereieren 7cent per stuk.
P. DUINKER.
POLDEHWEU S'o. 3. POLOKHWECI Xo. 3.
onfeilbaar middel tegen het
a
f 1.65 per ÏOO stuks
franco.
U. F. STOEI, A KOON,
Alkmaar.
Weder verkrijgbaar
Sperzieboontjes a 16 ets. per pond.
Snijboontjes h 14 ets. per pond.
Andgvie a 14 ets. per pond.
Spinasie a 12 ets. per pond.
Hillegomm. öngboonen a 15 ets. p. pond.
Gebroken Spersieboonen h 12 els. p. pond.
Gele Andgvie h 8 ets. p. pond.
Machinale Zuurkool a 5 cta. p. pond.
Alle dagen versche aanvoer van Fran-
sche Frulten en Bruaselsch Lof.
A. POST WA.
Spoorstraat.
lte ondergeteehende be
richt zijn geachten begun
stigers. tlal van nf heden
alles voor bovengenoemd
feest in gereedheid is.
Onder minzame unbereling,
KEIZERSTRAAT.
6 pond TAAI-TAAI en 1 pond
SPECULAAS voor 1 Galden,
DAGELIJKS VEIISCH.
Het goedkoopst adres voor
Chocolade en Suikerwerken.
oriviMCI "WH
van de eerste soorten
Spinazie 12 cent de 5 on»
Snijbooneni4
I Sperzieboonen16
PWWWWWWWWW
70
50
30 en 40
14
18
25
cent.
Banketletters
Letterstukjes
Prima kwaliteit Speculaas
Blanke Honing Taai-Taai
Eenigst adres voor prima Gember Taai-Taai
Moppen en Krieken
Groote sorteering in Bankethammen, Harten en Visschen.
Speciaal adres voor Borstplaten.
Bestellingen worden ten spoedigste aan huis bezorgd.
Alles van prima grondstoffen bereid.
