KLEINE COURANT
't Vliegend Blaadje
voor HelderTexel, Wieringen en Anna Paulownam
Misuwjaarsgrcet.
tsr.
No. 3221.
Woensdag 30 December 1903.
31ste Jaargang.
Bureau: Spoorstraat
Telefoonn". 59.
Bureau: Spoorstraat
Telefoonn0. 59.
Atoonnement
Vliegend Blaadje p. 3 m. 50 ct., fr. p. post 75 ct, Buitenl. f 1.25
|i Zondagsblad 37'45 >0.75
I Modeblad 55 80
(Muzik. Bloemlezing» »»60» >85»
Voor 't Buitenland bjj vooruitbetaling.
0.90
0.90
VERSCHIJNT DINSDAG- EN VRIJDAGMIDDAG.
Uitgevers: BERKHOUT Co., te Helder.
Bnpmii Spoorstraat.
Ad.v©rt©ntlön
ran 1 tot 5 regels.25 Cent.
Klke regel meer5»
4 maal geplaatst. 1 maal gratis. Bewjjs-exemplaar 21/, Ct
Vignetten en grooie letters worden naar plaatsruimte berekend.
Advertentiën moeten uiterlijk des DINSDAGS- en VRIJDAGSMORGENS vóór 10 uur aan het Bureau bezorgd zijn.
Ons volgend num-
w mer zal op Donder
dagavond worden uitgegeven.
Uiterlijk tot 10 uur 's mor
gens kunnen advertentiën
worden aangenomen.
Onze lezers, die met 1 Januari a.8. aan
Familie, Vrienden of Begunstigers in onze
Courant een WELKOMSTGROET willen
plaatsen, worden beleefd uitgenoodigd hunne
opgaven aan ons Bureau SPOORSTRAAT
tijdig in te zenden.
DE UITGEVERS.
Aau onze abonué's buiten de
gemeente wordt beleefd ver
zocht 't verschuldigde abonne
mentsgeld Vliegend Blaadje en Zondags
blad, 4e kwarLaal 1903, te willen over
maken per Postwissel of in postzegels
vóór 5 Januari, zullende anders daar
over met 5 cents verhooging per post
worden beschikt.
Postwissels voor dat doel behoeven
slechts met een zegel van 21/, Ct. beplakt
te worden.
Aan onze abonné's in AME
RIKA wordt beleefd verzocht
't verschuldigde abonnements
geld te willen overmaken.
DE UITGEVERS.
Indische Penkrassen.
Auteur ar echt uitdrukkelijk voorbehouden.
Alvorens Buitenzorg te verlaten en naar
Bandoeng te gaan en dus voor goed de Resi
dentie Batavia den rug toe te keeren, moet
ik nog eerst eens den vinger op eene wonde-
plek leggen.
Ik heb u vroeger reeds gezegd hoe onveilig
het is in deze streken, ik heb u van uit de
hoofdplaats reeds geschreven hoe georgani
seerde rooversbendeu hier spotten met 't
hoogste gezag en ik belooide u, er later nog
eens op terug te zullen komen.
Nu zy» de toestanden hier in Indië vrij
ingewikkeld.
't Is zoo goed als onmogelijk om in 'n zucht
eu 'n vloek achter de waarheid te komen
Vele menschen moet men hooren, menschen
van allerlei landaard en stand, om zich lang
zamerhand 'n juist oordeel te kunnen vormen
en men moet vooral maar niet dadelyk afgaan
op mededeelingen van den eersten de beste.
Er zijn hier zeer veel Europeanen, die graag
eens hun meening zeggen en daarby den
vreemdeling overbluffen met een«ik woon
hier al meerdan vyftien jaar
mynheer, dus ik weet er alles
vanl» Nu zegt zoo'n langdurig verblyf
feitelyk niets in een land als Indië, waarde
Europeaan door o zoo'n diepe kloof vau de
bevolking gescheiden leeft, waar hjj zyn kracht
zoekt in isolement en niet tracht die kloof te
overbruggen, wat men een beetje goeden wil
en taalkennis toch niet zoo heel mocielyk
blykt.
Het gros der Nederlanders nu komt slechts
in aanraking met huis- en societeitsbedienden,
dos ii doB koetsiers en dergelijke Inlanders.
In de laatste weken sprak ik vele personen,
hier gewonnen en geboren, aanzienlijken
zoowel als geringen en ik durf thans te zeggen,
dat de voornaamste oorzaak der onveiligheid
gezocht moet worden in het z.g. Particuliere
Landbezit.
U moet dan weten, dat onder Daendels en
en Ruflles meer dun s/a der Residentie Batavia
verkocht is geworden aan particulieren en
dat deze laatsten daarbij souvereine rechten
verkregen op den grond en zijn bewouers.
Het Gouvernement heeft er maar weinig
te zeggen en de Landhueren, zoowel de Euro
peanen als Chineezen, Arabieren cu Inlanders,
oefenen gezag uit over 1600.000 inwoners.
Al dadelijk moet hier worden vooropge
steld, dat Daendels en Rallies lecljjk buiten
hun boekje zyn gegaan.
Juridisch is dit te bewijzen.
Toen Jakatra door Jan Pieterszoon Koen
veroverd was op den Sultan van Bantam,
die 25 weken te voren "t zelf van den wettigen
vorst had afgepakt, gingen toch alleen die
rechten op den grond aan «Ie Oost-Indische
Compagnie over, welke de Vorst van Jakatra
eens zelf bezeten had.
En welke waren nu die rechten
Hier op Java heeft sedert eeuwen 't begin
sel geheerscht, dat de Vorst eigenaar is van
den grond, doch dat de onderdanen zich door
ontginning en bebouwing van woeste streken,
daarop erfelyke zakelijke rechten kunnen ver
schuilen, mits zjj een zokvr deel der opbrengst
aan den Vorst afstonden en onbetaaldcn arbeid
(de z.g. heerendiensten) voor hun Gebieder
wilden verrichten.
Hieruit volgt dus, dat do Souverein niet
het volkomen eigendomsrecht het z.g. dominium
plenum luid, doch slechts een onvolkomen of
dominium directum uitoefende en dat door
schenking of verkoop van den grond de
nieuwe bezitters nooit meerdere rechten kon
den verkrygen dan de oorspronkelijke eigenaar
(de Souverein) reeds bezat.
In 't Romeinschc recht noemt men dit
Nemo plus juril in alium trnnsferre potest
qumn ipse lisbot.» (Niemand kan een ander
meer rechten overdragen dan hy zelf heeft.»
Nu kregen de Landheeren bjj den verkoop
echter veel meer te vertellen dan vroeger de
Souverein (de Oost-Indische Compagnie) en
daar er onder hen natuurlijk ook vele slechte
individuen gevonden werden, konden zy de
opgezetenen op de meest schandclyke wyze
uitbuiten.
Zoo werd reeds in 1806 door de Regeering
een plakkaat uitgevaardigd waarin sprake is
over: gcwetenlooze landeigenaren,
die, zich om do welvaart der ar
in- en opgezetenen niet bekreu
nende, hnn het knellend jnk eener
nooit verzadigde hebzucht zon
der mededoogen doen gevoelen
Dit is ook thans nog van kracht, al zyn
er natuurlyk zeer goede Landheeren, die
vaderljjk do belangen van hun volk behartigen.
Zo vormen helaasde minderheid en 't
wordt tjjd hoog tjjd, dat men 't Particuliere
Landbezit opheft en de Residentie Batavia
dus weer geheel onder recktstroeksch Neder-
landsch bestuur brengt.
Dergelijke staatjes in den staat mogen niet
worden geduld, vooral niet waar men geen
wettige vorsten heeft te ontzi"D, doch slechts
met gewone particulieren te doen heeft.
De heer van Kol heeft er in de Kamer al
reeds dikwyls op gewezen, tot nog toe echter
tevergeefs en daarom wil ik trachten er
aandacht van de natie op te vestigen.
Algeheclc onteigening worde het wacht
oord
Wie er meer van weten wil, sla er't reis
verhaal van van Kol op na. Ons Kamerlid
geeft er een zeer juiste beschryving van de
armoede, ja ellende, die op de meeste parti
culiere landen heerscht.
Iljj vertelt ons hoe de land- en tuinbouw
schromelyk worden verwaarloosd, hoe de
bevolking er in krotten woont, smerig en
vuil, terwjjl de »Toean-tanah», (Landheer)
trotsch als een roofridder uit de middeleeuwen
zetelt op zijn burcht of .Gedong*.
Ilier en daar treft men groote grasvlakten
aan, waar de bevolking niets mag planten,
die den eToean-tanah» heel wat opleveren
door den verkoop van gras op Batavia en
Buitenzorg.
De wogen zien er meer dan slecht uit,
want aan 't onderhoud wordt maar weinig
of niets ten koste gelegd.
De politie is er in handen van den grond
eigenaar en nog honderd maal slechter dan
die van 't Gouvernemt en dat zegt wat I
Do heerendiensten worden er veel strenger
geheven dan op de Gouvernementslanden en
dienen eigenlyk alleen om hoogo afkoopsom
men te kunnen bedingen van de onderhoorigen.
Aan irrigratiewerken wordt hier bjjna niet
gedaan en er zyn landen waar de onder
hoorigen aan hnn toean» liefst twaalf maal
zooveel belasting moeten betalen als de overige
bewoners van Java verplicht zyn op te brengen
voor de schatkist.
De tegenwoordige Resident van Batavia,
de heer Bakhuizen van den Brink, tracht
zooveel mogelyk het volk tegen zyn uitbuiters
te beschermen en zond o. a. 14 October j. 1.
nog eene missive aan den Assistent-Resident
van Buitenzorg waarin hy gelastte, dat voor
taan by den afkoop der heerendiensten schrif-
telyke overeenkomsten moeten worden gesloten,
die vooraf aan zyn goedkeuring behooren te
worden onderworpen.
De beschermer en vriend van de Land
heeren echter, de oud-Residentie F heeft
den treurigen moed gehad om in eene
nota, aan die toeans gericht, mee te declen,
dat men eenvoudig Resident Bakhuizen van
den Brink heeft te antwoorden, dat aan zijn
verzoek niet kan worden voldaan.
De Koninkjes voelen zich met de wet in
de hand maar al te sterk en hebben zich
ook reeds van rechtskundigen bijstand ver
zekerd, om tegenover hun volk te kunnen
blyven gehandhaafd, en als het tot een proces
komt, zal helaas de Resident mjjns inziens
in het ongelyk moeten worden gestold.
Is het niet treurig lezers
De meeste Landheeren trachten van de
bevolking te halen wat er van te halen is
en zyn dus zedelyk de oorzaak van allo
moord- en rampokpartyen in deze Residentie.
De uitgemergelde Inlanders toch worden
afkcering van arbeid, arbeid die immers voor
een groot deel slechts ten bate van don
Landheer komt. Veel voordeeliger lijkt het
hun zich in benden te vereenigingen en nu
en dan 's nachts hun slag te slaan. Zie van
Kol's boek bl. 821 en 822, waar we o. a.
lezen, hoe om een waarde van f 2 in koelen
bloede werd gemoord 1
't Is een gruwelijke toestand want weinigen
hebben den moed die roover? aan te klagen
uit vrees voor wraak, terwyl de Landheer
zyn handen in onschuld wasclit, zelf waar-
schjjnlyk niet eens bewust, dat hij en niemand
anders, de oorzaak is van deze middel-
eeuwsche misstanden.
Lt. Clockenkr Broi'ssoh b. d.
Buitenzorg.
lilt h<« Multenland
Tusschen Frankrijk en Italië is een arbi-
trageverdrag geteekend. De inhoud hiervan
is geheel dezelfde als van het tusschen Frank
rjjk en Engeland gesloten verdrag.
De met zooveel ophef aangekondigde staking
der bakkers te Parys schy'nt een stonn
een glas water te zyn geweest. In een juist
ontvangen telegram meldden we onder "tvori»
overzicht nog, dat een getal van 400.000 stakers
word opgegeven. Edoch, volgens opgaven van
de Arbeidsbeurs waren er slechts 3(100, terwyl
de Parysche politiecommissaris er nog g«-cn
200 opgeeft. Dit kleine troepje hield eene
betooging on maakte het der talrjjke politie
agenten en republikeinsche gardes niet eens
erg lustig. Ook te Lyon gaan een deel der
stokers weer aan den arbeid.
Het Dreyfus-procee zal opnieuw onderzocht
worden. Pe revisiecommisaie verklaarde nj.
eenparig, dat aan de aanvraag om revisie
door den ex-kapitein Dreyfu», moet worden
voldaan.
De Engelachen kunnen nit Somaliland eene
overwinning melden. Een troep van 550
Engelsche en Inlandsche soldaten, gesteund
door 200 inlaudsche ruiters, stieten by een
verkenningstocht op eene tiende van 2000
derwischen. By het ge>eeht dat toen volgde,
gelukte het den Engelschen om aan de der
wischen een gevoelige neerlaag toe te brengen,
waarbjj zij zeiven slechts 4 dooden kregen.
Vreesde men voor ernstige ongeregeldheden
vanwege de Turken tegenover de Christenen,
by de opening der Bairamfeeeten, die vrees
geweest. Het schjjnt dat da
Turksche autoriteiten eon waakzaam oog op
het fanatieke volkje hebben gehouden. Wel
hadden op een paar plaatoen botsingen plaats
tusschen Turken en Bulgaren, doch do over-
hoid was by machte ze direct te onderdrnkken.
De Porte maakt een nota gereed waarin
ze protesteert tegen de militaire toebereid
selen, die in Bulgarjje gemaakt worden.
De berichten omtrent de verwikkelingen
in Oost-Azië baren wel eenige bezorgdheid.
De Italiaansche regeering heeftde onmiddellijke
uitzending van een kruiser naar Nagasaki
gelast en de Vereenigde Stoten maken een
eskader gereed om naar de Japanschc wateren
te zenden. Engeland en Frankryk legden de
verklaring af, dat zy by eventueelo verwik-
kelingen de neutraliteit zouden bewaren. Hoe
deze verklaring van Engeland te rjjmen ii
t de met Japan gesloten overeenkomst is
ons een raadsel.
De toestond in Oost-Azië werd by de be
handeling der begrooting voorbuitenl. zaken
ook in den Franschen Senaat ter sprake ge
bracht. Minister Delclassé verklaarde, dat er
niets is, dat reden geeft om geloof te slaan
aan de alarmeerende berichten, welke omtrent
deze kwestie verspreid werden. Over eene
ntueele houding v. Frankryk liet ïijj echter
geen woord los. Over 't Fransch-Russische ver
bond sprekende zeide hy, dat geen der andere
groepeeringen van Europeesche mogendheden
hem toescheen, zoo 't ideaal te naderen als
dit, wat betreft de nationale belangen en de
jympathie.
Zeer ontsticht is men in Rusland over de
houding der Engelsche pers in de Japan-
kwestie. De meest alarmeerende berichten
komen dan ook van dien kant.
De «Daily Mail» verklaart, dat elke nieuwe
stap, door Rusland in Mandchoeryc gedaan,
of zelfs hot passeeren van een Russisch oor
logsschip door 't Suezkanaal, voldoende zou zyn
om Japan tot krachtige maatregelen te dwin
gen. Andere bladen deelen mee dat dc groote
meerderheid der Japansche bladen op krach
tige maatregelen van den kant van Japan
aandringt, omdat zij van de onderhandelingen
niets verwachten. De Japansche spoorwegen
hebben last gekregen alles voor troepenver
voer in gereedheid te brengen.
Reuters agentschap seint uit Tokio, dat
uit de Koreaausche havens slechte berichten
komen en dat daar volkomen anarchie heerscht.
In de oorlogshavens worden uitgebreide
maatregelen genomen om troepen naar ver
schillende punten te zenden, ten einde de orde
te herstellen. De maairegeleu zouden genomen
zyn met toestemming van Rusland.
Het antwoord Tan Rusland wordt vóór 7
Januari verwacht. Het feit echter dat Rusland
zyn antwoord zou spoedig toezegde, wordt
diplomatieken kringen als een hoopvol
tcckcn beschouwd. De Japansche gezant te
Londen zeide, dat Rusland cn Japan weliswaar
hunne positie en hunne mi itaire macht ver
sterken, doch dat dit slechts een veiligheids
maatregel is. 't Moge waar zyn, doch by
stroo moet men voorzichtig zyn met vuur en
r zoovele troepen aanwezig zijn, kon allicht
i mogelijke kleine botsing de vonk zyn,
die den ganschen vooraad in lichte laaie zet,
In do Bulgaarsche Sebranja is hot zeer
rumoerig toegegaan. De minister van oorlog
verzocht stemming over de oorlogsbegrooting
zonder discussie, wat de oppositie weigerde.
Na een heftige woordenwisseling verliet
daarop de heele oppositie de zitting. De be
grooting van oorlog en buitenlaodsche zaken
erd daarna aangenomen.
Ingezonden.
Mijnheer de Redacteur!
Vergnn ons even een kort woord naar aan
leiding van 't geschryf den heer London
in Uw no. van Dinsdag LI. Kort, want o. i.
is hier inderdaad de sop de kool niet waard.
Of h y (L) in hetgeen ter vergadering door
den tweeden ondergeteekende is gezegd, een
antwoord heeft gemeend te hooren op ijj n
vraag, dat staat aan zyn beleefdheidwe
leven in een vrij land w y kunnen hier slechts
herhalen het was geen antwoord aan London
(wiens opmerking we niet eens verstaan had
den) maar 't werd gezegd naar aanleiding
van 't gesprokene door de h.h. te Boekhorst
cn Demmendaal.
Er is gezegd Het bestuur der coöperatieve
bakkerij wenscht zich geheel te houden, zoo
als bestuur, als wat de afzonderlijke leden
betreft, buiten de kwestie tnsscheri den Bakkers-
gezellenbond en de directie van ,de Volhar
ding». Daarom, en vooral nog, omdat het
schending van briefgeheim zou zyn, geven
wy, noch hier, noch elders, inzage van de
ons indertyd gezonden sollicitatiebrieven,'' of
zulleu in dezen namen of aanwijzingen geven.
Hoogstens aan een onpurtjjdige commis
sie onder verplichting vun geheimhouding.
De goede %-erstaander had hieruit mede kun
nen begrijpen, dat de heer te Boekhorst of
't bestuur dor gczellcuvcreenigiDg hun ge
gevens niet van ons konden hebbon.
L. verder vertelt, van den heer Groot,
en andere sollicitanten, en nog veel meer,
moet hij uitmaken niet met ons, maar met 't
bestuur dor gezellenvereeniging. Wy zeggen
dus niet, zooals hy, wie gesolliciteerd hebben,
en wanneer cn waarvoorals we 't n u aan
hem vertellen, kan morgen weer een ander
komen, en ten slotte zonden de gezellen, wier
positie meest zoo afhankelyk is, niet eens
by ons meer durven solliciteeren, uit vrees
voor openbaarmaking. W y spelen geen ver-
klikkersrol, voor wie ook we laten 't aan
hem over.
Dan nog een vraag aan den heer London
eVindt U 't inderdaid zoo gek, dat het be
stuur, hetzij zelf, hetzjj door zyn meester
bakker, een onderzoek gaat instellen naar
de verschillende sollicitanten En dat or dus
iemand by een sollicitant aan huis komt, om
hem te verzoeken, op dat of dat uur eens
aan te komen Ons dunkt, erger grief ware
geweest, als we maar uit den blinde weg
hadden benoemd.
En ten slotte Waar do heor L. in zyn
stukje spreekt van hazewindhonden, doet ons
zyn houding ook aan die van een hond den
ken, niet van een hazewindhond, die voor de
zweep althans nog wegloopt, maar van een
keffertje, dat zich laat ophitsen door den eer
sten den besten van wien hot zyn inager
korstje ontvangt, laat ophitsen, zonder te
vragen, of het is tegen zijn lotgenooten, die
naar verbetering streven, of tegen anderen,
die het kunnen doen op hun gebied U-r ver
betering der misstonden, waaronder ook hy ge
bukt gaat en blykens zyn houding in andere
gevallen wel iets van voelt ook.
P. C. KAPPETEIN.
J. J. PIEK
(bestuursleden der Coiip. Bakkerij en
Verbmiksvereeniging
«VOORUITGAN G".
Tijdstippen van verzending der
Brievenmalen.
Naar Oost-lndiê.
p. Hol», n
p.Fr»
via Amiterdam
via Botterdam
lail via Genua
iile
1 en 16 Jan.
8 en Si
29 Doe.
19 Jan.
8 en 12
1 eu 16 Jan.
(via Genua)
29 Deo.
ilkeu Vr(jdag
(via Geuua)
29 l>ec.
6 en 19 Jan.
7.— av.
p Engelsche mail viaBrinditij
(naar Palembang, Kii
Hanka, Ihlliton en Z.
Afd. van Borneo)
Naar A(jeh en de
van Sumatr»
p. Duitacha mail via Napela*)
Alleen naar Atjeh, Snmatra a Ooatknat, Palembang,
Rionw. Banka, Billiton en Z.-W. Afd. van Borneo.
Hat overige gedeelte van Ned. Ooat-Indié wordt alleen
op verlangen der afzender» via Napel» verzonden.
Naar Guyana (Suriname)
p. zeepost via Amsterdam SI Dec 7 'aav.
p. mail over Engeland 4 en 18 Jan 7.—'aav.
auil via St. Nazaire 7 Jaa.| 7.— aav.
Naar Cura9ao, Bonaire en Aruba:
81 Deei7.— av.
•lkan Diasdag
en Vrijdag «nam.
51 Dac. 7.— av.
Naar St Martin, St Euitatlua
r Engeland 4 en 18 Jan.,
p zeep -at
via Amiterdam .1
Voor Hr. Ma. »N autilua*
Palmai (Gran Canada)
via Cadix 29 Doe. 7 u. 'aav.
via Marseille 3 Jan. 7 u. 'sav.
K1ËIIUSTIJ III.1 GKV
HELDER, 29 December 1903.
De verkoop van Schiermonnikoog.
De rechtbank te Leeuwarden heelt uit
spraak gedaan in het bekend» proces tus
schen graal Bernstorff, de vroegere eigenaar
van het eiland, en dr. M. A. Schift", die
linancieele verplichtingen, aan den verkoop
verbonden, niet wilde ot kou nakomen liet
vonnis luidde ten gunste vau graal Beru-
s tor ff, zoodat de koop nu is ontbonden, ter
wyl de gedaagde, dr. Schriff te München,
veroordeeld is in de schade en de kosten.
Aardbevingen in Indië.
Van de residenten van Chenbon, Kedoe,
Soerakarta en Djokjakarta zyn de volgende
berichten ontvangen over waargenomen
aardbevingen in den namiddag van 16
November
Te Rantja, aldeeling Galoch, werd in
de nchting Zuid-Noord gedurende enkele
seconden een lichte horizontale schok
gevoeld.
Te Temanggoen en Wonoeobo werden
in dezelfde richting vry hevige horizontale
schokken waargenomeu, terwyl ook ter
hoofdplaats Magelang gedurende ongeveer
2 seconden twee anel op elkaar volgende
trillingen werden gevoeld.
Ter hoofdplaats Soerakarta en te Bojolali
werd een schok waargenomen, die een
paar seconden aanhield.
Te Wates, aldeeling Koelon-Progo, werden
gedurende pim. 15 seconden eeuige schokken
gevoeld. Uok ter hoofdplaats Djokjakarta
werden in de richting Noord-Zuid 4 schok
ken waargenomen, waarvan de laatste 2
nog al hevig waren. (Jav. Ct.)
Woensdagnacht is in de stoomdruk
kerij van den heer E. N. Smit te Koog
a/d Zaan ingebroken. De dieven zyn op
een eigenaardige wyze op de vlucht ge
dreven. Het kantoor is electrisch verbon
den met de woning van den meesterknecht,
die er naast staat, zoodat geen meubel in
het kantoor kan worden verplaatst, of een
elechrische bel in de slaapkamer van den
meesterknecht gaat over. Aangezien reeds
vroeger in dat kantoor was ingebroken,
had da heer Smit dit zoo laten inrichten.
Toen nu de meesterknecht te 2 uur in den
nacht de bel hoorde, spoedde hg zich naar
het gebouw en ontsloot de deur (de dieven
waren door een klein raampje binnenge
drongen). Gewapend met een staaf yzer
ging hg naar binnen, maakte veel kabaal,
waardoor de dieven in hun bezigheden
by de brandkast werden gestoord en ijlings
langs den meesterknecht door de deur naar
buiten vluchtten en den meesterknecht
verbluft lieten staan. Hy had ze niet er
kend. (Zy hadden hunne petten diep in
de oogen.) Aangezien niet dadelijk politie
by de hand wa-, hebben de daders gele
genheid gehad zich in veiligheid te stellen.
Er is evenwel niets ontvreemd, daar de
dieven te gauw gestoord werden. Dit is in
korten tyd de vierde diefstal met inbraak
de Koog en altjjd blyven de daders on-
De gemeenteraad van Amsterdam
heelt op voorstel van eenige leden in zyn
vergadering van Woensdagavond besloten
tot het subsidieeren van particuliere ver
eenigingen en schoolbesturen, voor het ver
strekken van schoolvoeding en kleeding.
voor de kinderen der o.l. scholen 1-kl. en
daarmede gelijkstaande bijzondere scholen.
De kleeding zal zich bepalen tot klom
pen, leeren pantoSeU en schoolpantoffels
de voeding tot een middagmaal in den
winter, tot eeD ontbjjt in den zomer.
Voor het jaar 1904 werd toegestaan voor
kleeding f 20.000 en voor voedsel f 15.000
Twee menschen gestikt.
De 80-jarige J. Brandenburg en xjjnc doch
ter, de 47-jarige A. van Westcrbrugge. ge
boren Brandenburg, suppoosten aan de Ge
reformeerde kerk A (Nieuwe Noorderkerk) in
de Snelleinansstraat no. 81 te Rotterdam,
begaven zich Vrijdagochtend naar die kerk,
om hunne gewone werkzaamheden te vorrich-
ten. Zij begaven zich als gewoonlyk naar een
vertrekje, achter de kerk gelogen en daar
mede een geheel uitmakende, om zich daar
van jas en mantel te ontdoen. Sedert zag
men hen niet weder. Het liop tegen tienen,
in de kerkgangers vulden reeds do kerk,
vaar ds. E. Domna zou preeken, toen toe-
-allig de schildersknecht M. Groenenweg,
•on schoonzoon van Brandenburg en mode
aan deze kerk geëmployeerd, het vertrekje
voorbykwan. Hy vond de deur op een kier
staan en een blik naar binnen slaande, zag
hy zyn schoonvader cn diens dochter op den
vloer liggen. Tcgelykertyd sloeg hem een
sterke kolendamp tegemoet, waardoor hy,
half bedwelmd, achteruit deinsde. Onmiddellyk
riep hy de hulp in van een bekende onder
de kerkgaogers en met hun beiden gingen
zy het vertrekje binnen, na te voren aan den
kolendamp gelegenheid tot ontsnappen ge
geven te hebben. Noch do oude Brandenburg,
noch zyne dochter garen ecnig teeken van
leven meer en de dokters wier hulp werd
ingeroepen, konden slechts den dood consto-
teeren. Uit alles was op te maken, dat de
beide personen, hot vertrekje binnengaande,
door dtn kolendamp overvallen en bedwelmd
tegen den grond geslagen waren.
Een inspecteur ran politie kwam by zyn
onderzoek tot de ontdekking, dat de kolen
damp te voorschyn kwam uit een lek in de
door het vertrekje loopende pjjp van de kachel,
waarmede het kerkgetxTUw wordt verwarmd.
De koebel was den avond te voren aange
maakt, zoodat gedurende den nacht het kleed
kamertje, waarvan het raam stevig gesloten
was, geheel met den verstikkenden rook ge
vuld was.
De lykcn zijn naar do woning van Bran
denburg overgebracht.
Uit Vlis8iogen meldt men:
De Woensdag te Zoutelatide gestrande
Lloyd-atoomboot Preussen is nog niet af
gebracht kunnen worden, hoewel by elk
hoogwatery daartoe met de noodige sleep-
booten pogingen werden aangewend, welke
hedenavond herhaald zullen worden.
By laag water ligt het schip geheel
droog.
Mocht het niet spoedig gelukken het
schip af te brengen, dan zal vermoedelijk
tot uitgraving moeten worden overgege-
gaan. Twee Duitsche ze»r groote sleep-
booten van de Nordd. Lloyd zjjn van Bre-
men aangekomen om de Preussen assisten
tie te verleenen. Ook met het Zweedsche
bergingsstoomschip Helos der Neptun Sal-
vage Cie, is een contract gesloten en dit
schip iB reeds uit Southampton op de stran
dingsplaats gearriveerd.
De Prenesen is ©en prachtig schip, meet
5297 toD, en had, evenals de «Finland*
een Belgischen zeeloods aan boorder
waren Blechts enkele passagiers. Men gaat
voort met dit schip te lossen en zal
morgenochtend by hoogwater weer gaan
sleepen. De «Preussen* zit echter nogal
gevaarlyk, hoewel men tooh denkt het
schip af te brengen.
Zaterdagnacht is by Terneuzen, op de
Slykerplaat, weer een schip omhoog ge
varen door mist. Het bleek te zyn het
Engelsche stoomschip Sea Serpent, van
Londen naar Gent, geladen met stukgoe
deren. Eene sleepboot en assistentie werd
gevraagd en gezonden. Het schip is Zon
dag vlot gesleept.
De Finland.
Men meldt uit Vlissingen
Wat aan tien sleepbooten niet is gelukt,
gelukte Woensdagmiddag aan slechts twee
booten. Deze oX .liugden er in de Fin
land vlot te krygen, Dadat eer-t nog een
groot gedeelte van de lading alsmede de
bunkerkolen waren gelost. Zooals reeds
werd gemeld, had het schip geen sohade
geleden, en thans ook by het afbrengen
is hoegenaamd geen avery veroorzaakt.
De Finland ligt dan ook thans onbescha
digd ter reed» geankerd en zal naar Ant
werpen worden gebracht.
De politie to Middelburg heeft aan
gehouden en terjbeschikking van de justitie
gesteld een commissionair van een hotel al
daar, verdacht van diefstal van een belang
rijke party wjju to Baarland bjj Goes.
In de Middelb. Ct." doet het comité
tot ondersteuning van de nagelaten be
trekkingen der op 11 September veronge
lukte Arnemuidsche visschers verantwoor
ding van de ingekomen giften.
Er blykt in het geheel f 22,826.17 in
gekomen te zyn.
Men meldt nit Almelo:
Naar wy vernemen, zal door de regen
ten van het weeshuis der Ned. Herv. Ge
meente alhier een rapport worden uitgege
ven betreffende de leiten en toestanden,
die voorkomen of zouden voorkomen in
dat weeshuis.
Naby het station Lunteren (gem.Ede)
sprong een boerenmeisje uit den in gang
zjjnden trein. Zjj werd dood opgenomen.
De Ned. Vereeniging van spoor- en
tramwegpersoneel zal hare werkzaamheden
op 1 Januari a.s. hervatten op denzelfden
voet ab vroeger. Het lidmaatschap zal
voorloopig geheim blyven. Met de leiding
der dageTjjksche zaken worden belast de
ambtenaren der vereeniging J. Oudegeest
en A. van den Berg, voorzitter en secre
taris van het hoofdbestuur der vereeniging,
die voor 1904 ieder f720 salariB ontvangen.
Uit Steenwyk meldt men
Woensdag, tegen den avond, heeft op
het Steenwjjkerdiep, in de nabjjheid van
de buurtschap Muggenbeek, een treurig
ongeval plaats gehad. Terwyl daar de
Steen wykerboot passeerde, raakte een punter,
waarin drie personen gezeten waren, dwars
voor de boot en werd door deze overstoomd.
Een der drie wist zich te redden, de beide
anderen, een jonge man en een meisje van
18 jaar, verdronken.
In November kocht een arme raatroos
te Fiume voor zyn vertrek een lot in de
Oostenryksche staatslotery en gal dat aan
zyn vrouw. Deze, een arme Istrische
boerin, ging Maandag eens hooren of zjj
wat getrokken bad. Men deelde haar mede,
dat op haar nummer de hoofdprys van
200.000 kronen was gevallen. Zonder de
minste opwinding hoorde de vrouw de
mededeeling aanze betuigde echter heel
lakoniach haar blijdschap, dat zjj nu een
pleirierige Kerstmis kon Tieren.
- Te Heerenveen ging de 76-jarige
mevrouw F. S. Ie Kerstdag naar de vroeg
dienst in de R. K. kerk. H»t was nog donker
zjj was niet best van gezichten is zonder
dat iemand het opmerkte vlak voor hare
woning in de Kolksluis geloopen.
Mannen van de gemeentereiniging von
den kwart na zeven haar Ijjk.
Millionnairtwraak.
Joseph Pulitzer, de New-Yorksche
millionnair, die onlangs een som van
1 4.800.000 schonk voor het stichten van
een Journalisten-school, is een Hongaar-
sche Israëliet.
Hy kwam als knaap van 14 jaren te
New-York, zonder een cent op zak en
zonder een woord Engelsch te verstaan.
Na eeoigen tyd gediend te hebben in
het leger, kwam hy aan de redactie van
een Duitseh blad te New-York. Later
riohtte hy een blad op te St. Louis en
ten slotte werd hy directeur van het
groote New-Yorksche blad «The World*.
Toen Pulitzer een knaap was, bad een
hotel te New-York geweigerd hem huis
vesting te verleenen Maar hjj nam er
wraak over. Toen hjj geld genoeg had,
kocht hjj het hotel buiten den pachter
om en op d« plaats, waar het heeft gestaan,
verryst nu het gebouw van «The Worldc,
22 verdiepingen hoog. En de arme jongen,
wien men eens in het hotel de deur wees,
is de eigenaar van dat courantenpaleis.
Te Berljjn gaan allerlei geruchten
over den kroonprins, die zich het aanstaand
keizerljjk hoofd op hol zou laten brengen
door een schoone A merikaansche, verbonden
aan de Hof Opera.
De «Pittsburg Dispatcb* bevat een uit
voerig telegram van zyn Berljjnschen cor
respondent, waarin de geschiedenis in kleu
ren en geuren wordt verteld.
Van e«n flirt in eer en deugd met de be-
koorljjke Miss Geraldine Farrar, is gegroeid
een verliefdheid tot over de een-en-twintig
jarige ooren van den kroonprins, en het
moet zelfs zoover met dezen Hohenzollern
gekomen zjjn, dat hjj het heilige voorne-
nemen heeft opgevat de Anierikaanache te
trouwen en al zjjn rechten op den troon
er aan te geven. De keizerlijke familie zint
op middelen om bjj den jeugdigen minnaar
het fel laaiende minnevuur te blusschen
en het gerucht wil, dat de kroonprins daarom
zjjo vader op zjjn reis nasr de M'ddellandsche
Zee zal vergezellen. Het Berljjoscbe blad
«die Welt am Montag* zinspeelt zeer be
denkelijk op de zaak.