KLEINE COURANT
't Vliegend Blaadje
Dit B MraMet
voor HelderTexel, WIerIngen en Anno Paulowna.
No. 3232.
Zaterdag 6 Februari 1904.
32ste Jaargang.
a o BureauSpoorstraat
Te|ef00nno. 59.
Bureau: Spoorstraat.
Telefoonn0. 59.
TWEEDE BLAD.
Vervolg der berichten.
Naar men ons mededeelt zal de eerst
volgende Volksby eenkomst plaats heb
ben op Vrydag 12 Februari a.s. Dat het
Bestuur zijn best doet de bijeenkomsten
aangenaam en afwisselend te doen zijn, blykt
wel hier uit, dat op genoemden datum zal
optreden de zoo gunstig bekende illonuist Mr.
Chambly, die door zyn goocheltoeren en
spiritistische experimenten 3 jaar geleden den
bezoekers groot genoegen verschafte.
W e maken belangstellenden er opmerkzaam
op, dat de toegangskaartjes ditmaal niet aan
do gewone depóts te verkrjjgen zullen zjjn,
maar om te voldoen aan de wenschen van 't
publiek, zal het Bestuur, als proef, ze op een
andere wyze verkrijgbaar stellen.
Het Concert door de Muziekvereeniging^
Crescendo", afdeeling Helder van de Maat
schappij tot Bevordering der Toonkunst, giste
renavond in «Casino" gegeven, heeft over
het geheel de talryke bezoekers ten zeerste
voldaan. Het instrumentale gedeelte kon
dan ook aan geen betere personen toever
trouwd worden, als men weet, dat het Sym-
phonie-Orchest der Kon. Ned. Marine, onder
directie van den heer Jac. Koning zyne me
dewerking verleende. Niet minder dan 8
nummers had het orchest voor zyne rekening
genomen en vervulde die taak op een wyze
die boven onzen lof is verheven. Het succes
was overweldigend.
Het vocale gedeelte voldeed ook zeer goed*
Het koor zong, onder leiding van de direc
trice, Mej. P. W. Klerk, „lm Walde", „Auf
dem See" en «Frühlingsahnung" van Men-
delssohn, „Morgengebet" van Méhul en een
gedeelte uit „Die Schöpfung" van Jos. Haydn.
Al deze koren klonken zeer goed en waren
blijkbaar met groote zorg ingestudeerd.
Als solist trad op de hoor A. v. d. Stap j
uit Delft. Deze zanger heeft een sympathieke
bariton stem; zyn toon iB beider en do noten j
komen er onberispelijk en zonder de minste
moeite uit. Hjj gaf dan ook veel schoons te
genieten. Behalve het recitatief uit «Die
Schöpfung" zong hy „La coup du roi de
Thulé" van Eug. Diaz, „WoliinP" van Carl
Haine, «Een sproke van Minne" door Bart
Verhallen en „Spielmannslied" van Nicolai.
De bjjval, die de solist ten deel viel was zoo
groot en het applaus zoo aanhoudend, dat hjj
zich gedrongen gevoelde een bisnummer te
geven.
Een zeer groot getal leden en geïntro-
duceerden vulde Woensdagavond jl. de groote
zaal van het Bondsgebouw om de opvoering
te zien het mysteriespel waarmee de ver-
eeniging hét vorig jaar zoo'n groot succes
had. Vooraf werd gegeven het samenspel
«Kaïn en Abel, de Broedermoord."
Het mysteriespel, dat tot titel draagt «de
Herders van Bethlehem", bestaat uit drie
gedeelten en verplaatst ons in de kringen der
herders vóór en bjj de geboorte van Christus.
De herders, allen gekleed in de schilder
achtige kleedjj dier dagen, zongen uitstekend.
De soli voor tenor en bas waren in beste
handen gegeven. Wat klonken de koren machtig
en mooil
Het publiek was zeer onder den indruk
van het grootscho der gebeurtenissen, die
werden uitgebeeld en volgde onder ademlooze
stilte de afwikkeling der bedrjjven. Bjj som
mige gedeelten, zooals hot neerdalen van den
engel, door kalklicht bestraald, was de aan
dacht op zjjn hoogst gespannen. Het samen
spel dezer dilettanten was zeer goed.
De rollen worden uitstekend vervuld en dat
zegt veel, want aan hot goed zeggen van
verzen zjjn groote moeielykheden verbonden.
Het was een genotvolle avond en wjj
kunnen gelooven, dat aan alle aanvragen tot
introductie lang niet kon worden voldaan.
De nieuwe, coöperatieve begrafeniB-
vereeniging, sedert korten tjjd hier opgericht,
begon l.L Woensdag haar ernstig dienstwerk.
Aansprekers en dragers vertoonden zich hier
bjj, in gelijkvormig zwart costuum, waarop in
zilver garnituur emblemen zijn aangebracht.
De rouwstoet begon in de Hurtenstraat,
waar het nieuwe er van reeds dadelijk de aan
dacht trok, en vervolgens daar waar ze voor
bij trok. De nieuwe richting van dezen tjjd,
die zich ook het begraven aantrekt, heeft
veel voorstanders, om de nette en uniforme
wijze van bediening, maar ook vele anderen
zjjn er, die de oude gewoonte het mceBtbly-
ven achten, omdat bjj haar nimmer de sleur,
voor de ernst en waardigheid van de bedie
ning, in plaats zal treden, zoo als in Amster
dam, meermalen bljjkt. De tockomBt zal voor
zeker, in deze zaak, ook hier uitspraak doen.
Woensdagavond hield do afdeeling Wil
lemsoord van het Marinefonds, onder leiding
van den heer B. Burgers in ,'t Centrum"
een vergadering. Nadat de notulen waren
gelezen, werd de verkiezing van een be
stuurslid aan de orde gesteld. Deze verkie
zing was noodzakelijk, omdat de heer B.
Heringa, die in de vorige vergadering geko
zen was, had bedankt. Alsnu werd gekozen
de heer H. A, Steinroth, die de benoeming
aannam.
De Voorzitter bracht een warm woord
van hulde aan den afgetreden Penningmeester,
den heer T. Biegel, voor den jjver, toewjj-
ding en accuratesse, waarmede hjj do zaken
van het Marinefonds had behartigd en de
vergadering besloot eenstemming den heer
Biegel per brief die hulde te doen geworden.
Nadat men den beschrijvingsbrief voor dc
eerstvolgende algemeene vergadering, die te
Amsterdam gehouden wordt, besproken had,
ging men over tot het benoemen van een
afgevaardigde. Al3 zoodanig werd gekozen
de heer B. Heringa, terwjjl de hoer S. D.
Lujjtze het afdeeÜngsbostuur zal vertegen
woordigen. Tot plaatsvervangende afgevaar
digden werden aangewezen de heeren H.
Koopman en R. Mulder.
Verder werden nog eenige zaken van huis-
houdelyken aard besproken, waarna de ver
gadering werd gesloten.
Wieringen.
Maandag 1 Febr. hield de Hengstenver-
eeniging Wieringen oen vergadering, waarop
aanwezig waren 21 leden. Na opening werd
door don Secretaris gelezen het jaarverslag
en de notulen, welke beiden werden goedge
keurd; uit het eerste bleok dat in 1903 waren
gedekt 92 merriën en dat de kosten aankoop,
vervoer enz. van den hengst hadden bedragen
f 1535.50.
Hierna deed de penningmeester rekening
en verantwoording waaruit bleek dat de ont
vangsten hadden bedragen f 1735. Uitgaven
f 1816.42Ï/3 nadeelig saldo alzoo f81.421/".
Op advies van een commissie 'daartoe uitge-
noodigd werd deze rekening goedgekeurd.
De afgetreden bestuursleden J. H
Hermans,
herbe-
C. J. Kool en J. N. Rotgans 1
noemd.
Voort werd nog besloten dit jaar geen
renten aan de aandeelhouders uit te keeren
doch deze te bestemmen tot vorming van een
reservefonds.
Na nog eenige punten van huishoudelijken
aard te hebben behandeld werd de vergade
ring gesloten.
Texel, 4 Februari.
De Raad dezer Gemeente zal vergatieren
op Zaterdag a. s. des voorm. te 11 uur.
Aan de orde komen 0. m. de volgende
onderwerpen
Adres van de horlogemakers-verceniging
Christiaan Hujjgens* te Amsterdam e. a.
tot verkrijging eener uniforme tijdsregeling.
Voorstel inzake het vaststellen eener ge
wijzigde verordening, bepalende het getal
scholen in de gemeente, de vakken, welke op
de scholen zullen onderwezen worden en de
toelating van de leerlingen.
Formatie stembureaux.
Benoeming leden commissie wering van
schoolverzuim, wegens periodieke aftreding.
Vaststelling suppletoir kohier schoolgeld
4e kwartaal 1903 en kohier schoolgeld le
kwartaal 1904.
Vaststelling kohier Hondenbelasting en
kohier Hoofdeljjken Omslag 1904.
Tot leden van het Bestuur R. K. Kiesver-
eeniging «Eendracht* te den Burg zjjn her
kozen de heeren C. Kuip, Th. Witte en
P. Witte Jz.
Ter vervanging van do heeren C. van
Heerwaarden en C. Zjjm Tz., die niet meer
in aanmerking wenschtea te komen, werden
gekozen de heeren M. Bakker en M. de Waard.
De heer J. Duinker Wz., reeds 41 j«ar
diaken der Doopsgezinde Gemeente te den
Hoorn is als zoodanig herkozen.
Anna Paulowna.
Jaarvergadering van het begrafenisfonds
Algemeen Belang" op Dinsdag 2 Februari,
in 't lokaal van den Heer T. v. IJzendoorn.
Door afwezigheid van den Voorzitter werd
de vergadering geleid door den Heer A. de
Boer. Deze deelt bjj de oponing mede, dat in
1903 't ledental is vermeerderd met 40, zoo
dat dit thans 439 bedraagt en dat 6 uitkee-
ringen hebben plaats gehad tot een totaal
bedrag van f210.Hierna werden de notulen
gelezen en goedgekeurd.
Aan de orde is: I. Rekening en verant
woording door den Penningmeester, over 1903.
Ontvangen f 452,3ü5, uitgegeven f 368,456,
batig saldo f 88,85. De bescheiden, gecontro
leerd door de Heeren A. Voglenzang en A.
Kooiman, werden volmaakt in orde bevonden,
waarna de rekening werd goedgekeurd. Op 1
Januari 1904 bezat de verecniging f 1633,70.
II. Verkiezing van Bestuursleden. De heer
J. Smiers bad wegens vertrek uit de gemeente
als Voorzitter bedankt. In diens plaats werd
gekozen de Heer A. dc Boer. Tot Commis
saris werd gekozen de Heer A. Voglenzang.
Beiden namen de benoeming aan.
UI. Voorstel van do Commissarissen. Om
aan Secretaris en Penningmeester voor hunne
werkzaamheden in 1904 eene gratificatie van
f10.toe te kennen. Met algemeene
men aangenomen.
Bjj de rondvraag 9telt de Heer A. Voglen-
zang voor, een dankbetuiging te zenden aan
den heor Smiers, voor hetgeen hy aan de
vcreeniging heeft gedaan. Bjj acclamatie aan
genomen.
Hierna sluit de Voorzitter de vergadering,
mot den wensch, dat 't ieder der aanwezigen
moge gelukken nieuwe leden voor do ver-
eeniging aan te werven.
Tot gemeente-politieagent is aangesteld
de heer Posthumus te Leeuwarden.
Een worstelstrijd te Londen op 30 Januari,
Madralli, een Turk, Hackenschmidt, een Rus.
Ahmed Madralli verscheen
met zyn helpers 't eerst op 't podium, tcrwyl
gejuich gilde uit duizenden kelen in 't rond.
't Is een mooie, reusachtige kerel, zes voet
hoog; zijn lichaam is zeldzaam-goed geëven-
redigd, zijn spieren, schoon tot yzerhardheid
ontwikkeld, verbreken niet de ljjnen van zjjn
ledematen, 't Geheel is een beeld van rusti
ge kracht. Wonderlijk alleen is 't kleine ovale
hoofd van dezen 26-jarigen Turkschen reus,
dat, dicht kortgeschoren haar bedekt, juist op
den kroon een kort, koddig staartje draagt.
Madralli's gezicht is dom-goedig, met kleine
zwarte oogen. De Turk is in een zwart tricot,
het bovenlijf is onbedekt.
De 24-jarige Georges Hackenschmidt die
na Madralli de toejuichingen van het publiek
in ontvangst neemt, is kleiner dan deze laatste,
doch meer dan de Turk het typc-worstolaar.
Borst, djjen, kuiten, schouders en armen, ze
zjjn alle bij hem tot wanstaltigheid ontwik
keld. De spieren liggen hem als slangen om
de ledematen gekronkeld, wat te duidelijker
te zien is wijl hjj alleen een korten heupbroek
over 't bloote lichaam draagt. Zijn breede,
blonde jongensgezicht mot den wipneus is wat
bleek.- de jonge Rus schynt zenuwachtig nu
hy eindelyk tegenover zyn Turkschen mede
kampioen staat.
De megaphone toetert de voorwaarden van
de kamp boven dc herrie in het publiek uit:
Er zal geworsteld worden in Griekach-Iïo-
meinschen styl een nadeel voor Madralli
die altyd „catch-as-catch-can" heeft beoefend
beide schouders op den grond brengt de neder
laag. Ieder van de worstelaars zette 100 p. st.
in en van een beschikbaar gestelde prys zal
de winner 1000 p. st., de overwonnene 500
p. st. krygen.
De scheidsrechter fluit. De worstelaars tre
den op elkaar toe. Ze schudden elkaar ter*
nouwernood de hand, zooals de étiquette dit
voorschryft. Die mannen zyn geen vrienden,
strydend om de eer alleen. Ze worstelen om
een kaptitaal, stryden om een levensbestaan.
Als leeuwen staan ze nu tegenover elkaar.
De ruggen halfgebogen, 't hoofd gezakt in de
schouders, de handen gereed tot den greep.
Zoo beloeren ze elkander met felle oogen.
Madralli grypt het eerst aan, zijn reuzenhan-
deu klemmend om den stierennek van den
Rus. Maar deze duikt en breekt de ijzeren
klem van Madralli's vingers. Dan vatten beiden
te gelijk elkaar om den hals; hun borsten
knellen te saam, duwend, dringend. Spieren
van armen en beenen zwellen als tot berstens,
als de twee reuzen trachten elkander vasten
grond te doen verliezen.
Om hen heen zwygt de menigte, ademloos.
Plotseling laat Hackenschmidt los uit den
„collier"-greep, slingerd zyn armen onder die
van Madralli om de borst van den Turk, die
even snel zyn tegenstander den linkerarm
om den schouder legt en met den rechterarm
hem den kaak dreigt te zullen vermorsclen.
Maar hy is zyn evenwicht kwyt; Hacken
schmidt rukt hom den arm van zyn gezicht
weg, buigt dien om achter den rug van den
Turk en zwaait deze schuin achterover. Ter-
wyl het publiek nu gilt in opwinding, vallen
de twee reuzenlichamen met doffen smak op
den grond. Er is een wild gewring van beenen
armen, dan, plotseling snerpt liet fluitje
van den scheidsrechterMadralli is •gelegd".
't Is of de men8clien gek geworden zyn
ze gillen on fluiten, sommigen zwaaien met hun
hoeden, anderen smyten met parapluies in 't
rond, allen staan opConsternatie op 't
podiumde beide worstelaars worden omringd
door hun adsistenten en door toeschouwers
het worstelperk binnendringonhevig wordt
gesticnleerd en gepraat. Dan grijpt do
scheidsrechter de megaphone en verkondigt:
Madralli's arm is gebroken; Hackenschmidt
9 overwinnaar. Tyd vier-en-veertig seconde!"
Nieuw gebrul van die op den Rus gewed
hadden; spijtig gefluit van die op den Turk
hun geld hadden gezet. De worstelaars ver-
dwynen uit de arena, de groote wedstryd is
uit.
Er waren er die aan bedrog dachten, doch
aanwezige doctoren verklaarde na den gewon
den kampioen te hebben onderzocht, dat dien9
rechtervoorarm was gebroken en zyn elboog
was ontwricht.
In geen drie maanden zal Ahmed Madralli
kunnen worstelen en meer dan driemaanden
zullen wel moeten verloopen vóór hij weer
de .Terrible Turk" zal zyn, die tot nu toe
onovcrwinbaar scheen.
Maar nu reeds met zyn arm in een verband
1 met maanden van ziekte en werkloosheid
in het vooruitzicht, heeft hy Hackenschmidt
tot een nieuwen kamp uttgedaagd.
En Londen spitst zich op en spaart zyn
guinea's voor een nieuwen, iuteressantcn strijd.
De sigaar als kenteeken der ziel.
Men zoude allen mannen, die rooken, den
goeden raad willen geven, er wel op te letten,
hoe zy hun sigaar in den mond houden want
uls er meer zulke goede opmerkstere zyn, als
een Engelsche, die do mannen in dit opzicht
bestudeerd heeft, dan kennen de vrouwen zo
al, nog vóór do eersten oen woord gesproken
hebben. Ofschoon dc mannen, schryft deze
scherpzinnige dame, zich niet bewust zyn,
hun karakter door de manier waarop ze
rooken, te verraden, kan een toeschouwer,
toch veel uit waarnemingen in deze richting
leeren. Zoo heeft by voorbeeld de mun, die by
het rooken zyn sigaar opwaarts gericht houdt,
oen wilskrachtig temperament, en hy is zeer
waarschynlyk flink in zyn werk, waartegen
over de rooker, die zyn sigaar langs do kin
benedenwaarts laat zakken een droomer is
vol van planuen en heerlyke ideeën, voor
de verwezenlijking waarvan hy nooit de
noodige wilskracht zal vinden. Tusschen
beiden in staat de man, die zyn sigaar recht I rjjst de opbrengst van den grond tot in hot
voor zich uit in den mond heefthy heeft I ongeloofolyke. De groententuinen om Londen
een hardvochtige berekenende natuur met I en Parijs geven dikwyls tot 12 oogsten per
sterke karakterkenmerken op den voorgrond jaar I
treedt daarby onverschilligheid tegenover
andere gevoelens. Wie zyn sigaar uitgaan
laat en ze tijdens het rooken weer aansteekt,
en weer eens hetzclfdo spelletje altijd met
dezelfde sigaar speelt, is in elk geval een
weinig verstandolyk ontwikkeld raensch. De
man daarentegen, die ze na het aansteken,
in genocglyk afwachten tusschen de vingers
houdt, en die dikwyls en bijna tccder den
brandenden kant beziet, om te ontwaren of
de sigaar goed brandt, is moeieljjk te voldoen
en bezit veel persoonlijken trots. De verkwis
ter, die ook niet bovenmatig zorgvuldig is op
zyn klccding, en zyn haar- en baardtooi,
noch op zjjn gewoonten, bijt de punt van
zyn sigaar af; de koopman die met succes
altyd heeft gewerkt, wiens zorg van dc klein
tjes de hoofdoorzaak van zijn rijkdom is,
snijdt zorgvuldig en netjes het puntje af,
vóór hy de sigaur even zorgvuldig aansteekt.
Pypenrookcrs, die hun pijp zoo vast tus
schen de tanden houden, dat zij een keep in
het mondstuk bjjten, zyn hartstochtelijk en
zenuwachtig, en ook meestal mot zichzelven
ingenomen; de «verkwister» echter, die liever
den tyd doodslaat, dan dat hij krachtig de
handen uit de mouwen zon stckon, laat zyn
pijp over zijn onderlip hangen, alsof hy niet
genoeg wilskracht heoft ze te ondersteunen.
De man, op wien men als vriend kan vor-
trouwen, stopt langzaam en met een zekere
methode zyn pjjp, en rookt ze gestadig, byna
werktuigelijk leeg.
Bestaat er vrees voor overbevolking
Er groeit hior beneden brood genoeg
Voor alle menschenkindren;
Ook rozen en myrthen, schoonheid
[en lust,
En Suikerboontjes uiet minder!
Zoo zong de Duitsche dichter Heinrich
Heine. Natuurlijk, voor zulk optimisme trekt
de man der wetenschap minachtend de schou
ders op. Met gerimpeld voorhoofd wjjst hy
op de bekende theorie van Malthus, dat de
bevolking do neiging heeft sneller aan te
groeien dan de middelen van bestaan. Kjjk,
zegt hy, de bevolking neemt toe in een meet
kundige reeks 1, 2, 4, 8, 16, 82, 64 enz.,
maar de middelen van bestaan in een reken
kundige reeks: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, enz. Dat
moet natuurlijk misloopen en heel gauw ook.
En hoe komt het nu, dat er op 't oogenblik
naar de uitdrukking van Heine, toch nog
brood en suikerboontjes genoeg zijn vooralle
menschen Daar heeft de alwjjze moeder na
tuur voor gezorgd, zegt de staathuishoudkun
dige. Door oorlog, ziekte, h ngersnood en mis
daad bepaald licfeljjk zijn haar middelen
dus niet! heeft zy bevolking on middelen
in evenwicht gehouden.
Maar nu ligt dc vraag voor de handals
nu het aantal ziektegevallen en dat der epi-
demiöen door vooruitgang der geneeskundige
en betere hygiënische verhoudingen afneemt,
de middelen van vervoer een hongersnood
uitsluiten en de toenemeude beschaving oor
log eu misdaad doen afnemen, gaat dan do
menscheid niet een tyd van groote voedsel-
schaarschte tegemoot? Bestaat er dan geen
vrees voor overbevolking?
Er is een oude sprouk: Waar God monden
zendt, daar zendt Ily ook voedsel In de 19o
eeuw is de bevolking van Europa meer dan
verdubbeld, in de Vereenigde Staten meer
dan vertwaalfvoudigd, on toch is in dien tyd
het graanverbruik per hoofd kolossaal toege
nomen. In Nederland wordt nu byna 2 maal
zooveel graan per hoofd gebruikt als 50 jaar
geleden. Krijgt Heine dan ten slotte toch
niet gelyk, dat er brood genoeg groeit voor
alle menschenkinderen
Een ding staat onomstootelyk vasteen
sterke toename van bevolking moet ten slotte
een belangryko vermindering van bot vee
tengevolge hebben. Men noemt dit de wet
depecoratic. En werkelyk is dat niet te ver
wonderen. Een koe heeft voor haar voeding
noodig ongeveer één hectare besten grond.
Rekenen we nu haar gewicht, dat voor voe
ding in aanmerking komt, op 250 kilogram,
dan is deze hoeveelheid niet eens genoeg voor
één mensch.
Ons land is ongeveer 8.287.000 II.A. groot
en dus zouden er hoogstens 3/287.00U vleesch-
etende menschen kunnen loven van de op
brengst van eigen bodem, indien geheel
Nederland met duinen, woesten grond enz.
in ééu groot weiland was herschapen.
Twee millioen Nederlanders zouden dau el
ders een plaatsje moeten zoeken.
Dat de bodem een veel talrijke bevolking
onderhouden kan, wanneer zy van plantaar
dig voedsel loeft, had Malthus al opgemerkt.
Men heeft matig berekend, dat één H. A.
bouwland voor den mensch dezelfde hoeveel
heid voedsel oplevert als drie of vier H. A.
grasland. Neemt men den voordeeligsten oogst
tot maatstaf, dan geeft 1 H.A. bouwland
wel evenveel als 6 of 7 II. A. grasland. Neder
land, geheel in bouwland herschapen, zou
dus 20 millioen menschen den kost kunnen
geven. Waar blyft nu het spook van overbe
volking
De landbouw beveelt zich ook nog aan door
dit voordeel dat hy aan een veel talrykcr
boerenbevolking werk verschaft. En ook een
grootcr uitbreiding der ooftteclt zou in sociaal
opzicht veel verbetering brengen. Was geheel
Nederland één groententuin dan kwamen er
handen te kort. Zoodra er maar behoefte is,
De Merapi.
Bjj het departement van koloniën is
ontvangen het volgende, van 4 dezer ge-
dagteekende, telegram.
»Op de gehuchten Tempel, Ngaglik en
Tjiloegan, in de afdeeling Klaten, viel een
gloeiende steenregen van den Merapi.
Verbrand twaalf en zwaar gewond twin
tig personen".
Ingezonden.
Geachte Redactie!
Gedurende eenige weken zijn de lezers van
»'t Vliegend Blaadje' vergast geworden op
verschillende artikelen in verband der alhier
bestaande Bakkcrs-gezellenvereeniging «Loon
naar Werken», de coöperatieve Bakkery
Goverdwarsstraat 15 on de Broodfabriok „de
Volharding». In hoofdzaak consentreerde zich
deze beweging op het gebied van loonregeling
en arbeidsduur in het Bakkersbedrijf en ook
om niet te vergeten de afschaffing der
(nachtarbcid» in de bakkery.
Ondergeteekende is „voorstander* van af
schaffing van «nachtarbeid* niet alléén in
de bakkery maar o p elk werk en i n iedere
werkplaats waar dit eenigszins mogelyk is.
Als zoodanig interesseert my dan ook alles
wat op dit gebied wordt gedaan en geschreven
en dan komt onwillekeurig de vraag bij my
opis het altyd wel gemeend de propaganda
voor de afschaffing van den nachtarbeid
.speciaal' in hot bakkersbedrijf of moet deze
beweging ook al dionst doon als reclamemiddel,
om zoodoende afnemers binnen to loodsen
Van organitaties van ver vooruitstrevende
richting zou allerminst zoo iets gezegd mogen
worden en toch geeft een onlangs voorgeval
len feit te Amsterdam stof tot nudenken.
Wat wil hot toeval
In «Het Yolk» van 9 Januari geeft Vliegen
't officieel verslag van den sociaal-democrati
sche coöperatieve bakkery «De Dageraad* te
Amsterdam
De regeling van den arbeid in dezo bakkery
was in overeenstemming met (te Boekhorst
een bekende socialist) en geheel volgens diens
bekende brochure.
In dat verslag verneemt men dat in Febru
ari een proef genomen werd met de afschaf-
fiug van den nachtarbeid. En 't gevolg
Hoor Vliegen zelf:
Het broodverbruik per lid nam af. Ter-
wyl de weken vóór dc afschaffing van nacht
arbeid het gemiddelde verbruik per hoofd
7.6 was, daalde het daarna tot 6.3. Niettegen
staande 100 niouwe verbruikers daalde in de
eerste maand het getal geleverde brood en van
3510 op 3392. De uitkomsten waren verder
zóó ongunstig, dat op 17 Juni j.1. de leden
vergadering besloot met 43 tegen 11 stemmen
het bestuur te machtigen den nachtarbeid
weer in te voeren,
Nu kan men zeggen: Nu ja, maar dat komt
omdat die verbruikers liever 's morgens verech
brood hadden, en daarvoor hun medewerklie
den dan maar 's nachts willen laten zwoegen.
Doch Vliegen heeft zelf dat verweer
aan zyne vrienden onmogelyk gemaakt door
uitdrukkelijk te verklaren „De Dageraad
telt zyn leden en verbruikers schier uitslui
tend onder de leden der 8. D. A_P.
Uit deze geschiedenis valt te leeren, dat
by deze sociaal-democratische arbeiders de
liefde voor afschaffing van nachtarbeid niet
zóó groot is, dat ze er een verech broodje
voor over hebben
Tusschen «zeggenen «doen" geachte Redactie
ligt een groote afstand. «Theorie en practyk"
komen maar al te dikwyls in botsing met
elkander. Het is daarom te wen3chen dat
het ontwerp van wet houdende bepalingen ter
bescherming van den arbeid spoedig in behan
deling moge worden genomen door do wet
gevende macht en dat alsdan aan de ellendige
arbeidstoestanden, vooral in dc bakkery oen
einde moge gemaakt worden. Het publiek
moge niet langer ter speelbal gebruikt door
de een of andere arbeiders-organisatie.
Achtend uw. dn.,
w. a zits.
Verhaaltje.
Het bloemenmeisje. (Door Geertje Smids).
Er woonde eens in Frankryk cone moeder
met twee kinderen Johanna, een meisje van
11 jaar en Karei een jongetje van 5 jaar.
De vudcr van die kinderen was verdronken,
hy voer op een schip, hetwelk met man en
muis vergaan was. Met wasschcn verdiende
vrouw van Dalen, „zoo hectc zy", ook niet
veel en de armoede kwam weldra hot huiiye
binnensluipen. Op zekeren dag, xcide Johanna,
moe als ik eens bloemen ging verkoopen, mis
schien zou ik daarmee wel wat kunnen ver
dienen. Do moeder vond het een goed be
dacht plannetje en den volgenden dag gingen
zy naar den bloemist. Deze kende vrouw van
Dalen wel, want zy wasehte bij hem en hy
wist dat zy arm was. Daarom liet hy haar
niet zooveel betalen. Nu ging do moeder naar
haar wnschhuis cn Johanna ging met haar
broertje bloemen verkoopen. Vele menschen
kochten van het liove meisje en betaalden er