KLEINE COURANT
't Vliegend Blaadje
voor Helder, Texel, WIerIngen en Anna Paulowna
De Reuniefeesten.
van 1
No. 3296.
Zaterdag 17 September 1904
328te
Jaargang.
Bureau: Spoorstraat.
Telef. 59.
Bureau: Koningstr. 29.
Interc.-Telef. 50.
Voorbij zijn de twee schoone dagen
De reuniefeesten der oud-adelborsten be
lmoren weer tot bet verledene. Het be
zoek aan den Helder van Neêrlands ge
liefde Vorstinne en van Haar Gemaal
heeft plaat9 gebad. Maar nog lang zal
men spreken over de onvergetelijke dagen
van 14 en 15 Sept. 1904, die op zoo on
dubbelzinnige wijze getuigden, dat aan
Hollands noordpunt nog steeds de liarten
warm kloppen voor liet Huis van Oranje.
De duizenden vreemdelingen vertrekken
weer naar hunne haardsteden en de rust
keert in ouze veste terug.
Het is wel een aangename, maar geen
gemakkelijke taak een juiste beschrijving te
geven van de geestdrift, die er heerschte en
van de feesten, die gevierd zijn; niet door ge
brek, maar door de hoeveelheid aan stof.
Zelden zag men Helder in zulk een prach
tig feestkleedallen hadden zich beijverd het
Vorstelijk paar hunner waardig te ontvan
gen en hulde te brengen aan de Reünisten
Woensdagmorgen, reeds zeer vroeg, wa
ren er honderden op de been om de straat-
en andere versieringen in oogenschouw te
nemen en de meesten van hen trokken
tegen 11 uur naar het Stationsplein om
getuige te zijn van de aankomst der Reu-
nisten. Op den bepaalden tijd llu.20,1
stoomde de trein met een 300-tal Reu-
nisten, onder wie minister Ellis, liet sta
tion binnen, opgewacht door tal van te
Helder gedetacheerde zeeofficieren. Ter
verwelkoming van heeren Reünisten was
een deputatie van den Bond van Oud
officieren op het perron aanwezig. Verder
waren bij 't station opgesteld alle tam
boers en pijpers van de schepen, de staf-
muziek der Kon. Ned. Marine, de Adel
borsten met hun vaandel en de muziek
van Hr. Ms. «de Ruijter." Toen allen
de wagons verlaten hadden, werden zij in
de 3e klasse wachtkamer, die keurig in-
g°richt was, hartelijk welkom geheeten
door den kapt. ter zee J. D. Heijning.
Nu was het over en weer een hartelijke
begroeting van oude kennissen, de ge
zichten straalden van blijdschap over het
wederontmoeten. Lang kon dit echter niet
duren, want met de stafmuziek en de
Adelborsten voorop, de Reünisten in het
midden en tot sluiting van den stoet de
muziek van «de Ruijter" en een peleton
militairen, trok men in opgewekte stem
ming, onder veel belangstelling van de
bevolking langs den Stationsweg, Kanaal-
weg, Hoofdgracht en Havendijk naar het
Instituut. Aangekomen op het voorterrein,
scharen allen zich om den historischen
mast van Van Speyk, waar de kapt. ter
zee J. J. de Brujjne, commandant van 't
Instituut, de volgende rede hield:
M. H. Hartelijk welkom allen, die aan
deze plaats gekomen n^jt om het gouden
feest van de opleiding tot zeeofficier t? YY il-
lemsoord op feestelijke wyze te vieren.
Het verheugt ons zeer Uwe Exc. den
Minister van Marine als reünist hier tegen
woordig te zien en U. E. te danken voor de
krachtige medowerking zonder welke de
feestelijkheden niet zouden slagen op de wijze
als wy redelyker wijze mogen verwachten.
De Schout-by-nacht, Dir. en Commandant
en andere autoriteiten, die ons behulpzaam
waren, betuig ik eveneens warmen dank.
Verder breng ik namens allen een groet
aan de oud-commandanten en oud-leeraren
van 't Instituut, die de uitnoodiging van
het Comité welwillend hebben aanvaard.
M. H. Hot is vijftig jaren geleden, dat
Z. M. de Koning op voorstel van den Min.
van Marine, den Vice-Admiraal Enslie het
beeluit uitvaardigde, dat naast de Kon. Aca
demie voor Zee- en Landmacht te Breda
een opleiding op do vloot zou worden inge
voerd en de oorlogshavon Willemsoord daartoe
werd aangewezen. Oorspronkelijk op be-
leiden schaal ingericht, breidde de opleiding
i gunstige resul-
i 1857 verheven
scheiden
zich weldra uit, dank zij
taten en genoot zjj do eer
te worden tot Kon. Instituut voor de Marine
De Min. Enslie, de oorsto organisateurs dor
opleiding, de luit. t. z. Brutel de la Iiiviere,
opgevolgd door den luit. t. z. Brocx, zouden
met voldoening terugzien op hetgeen door
hen verricht is, bjj het aanschouwen van
deze breede schaar van mannen.
Het geheele corps zeeofficieren, de meeste
officieren der mariniers en eenige iogeniei
zyn te Willemsoord opgeleid en zy mog
met eere genoemd worden. In deze halve
eeuw heeft de opleiding vele bekwame
oiers en ingenieurs voortgebracht en vele
mannen, die in en buiten de marine in hooge
staatsbetrekkingen op industrieel, administra
tief, technisch gebied enz. zich bijzonder
verdienstelijk hebben gemuakt. Dit reuniofeest
te doen plaats hebben was een gelukkige
gedachte. Waar do band tusschcn de zonen
van eenzelfde gezin versterkt wordt door
zich nu en dan te vereenigen in hot ouderlyke
huis. zoo zal deze Iteunie van zoo velen, die
lief en leed op dezelfde inrichting deelden
bavorderlyk zijn om dc vriendschapsbanden
nauwor aan te halen, die toen en later
de marine gesloten werden. En dat
reünie in het Instituut zou plaats vinden
lag voor de hand, want al zijn allen niet
in dit gebouw opgevoed, de plaats waar wij
ons bevinden is een historisch stukje grond.
Hier was vroeger bet grasveld, door de jonkers
,de wei" genaamd, hier stond het zaaltj.-.
waaraan velen nog aangename herinneringe
hebben, en dat in 1869 moest verdwijnen
voor dit schoone gebouw, gesticht door den
Miuister Brocx. Het weerzien op deze plaats
doet het verleden voor ons opdoemen. Als
do beelden van een bioscoop trekken voorbij
de dag, waarop wij ons nog vreemd gevoeldci
in de zoo verlangde*adelborstenuniform, d<
ingespannen studietijd, de genoegens en ver
drietelijkheden van het Instituutslevcn, vele
episode'e uit onze marine loopbaan. Mogen
<fcz« feestdagen onsen geest verfriséekea aan
hetgeen was on hoop on vertrouwen schen
ken voor de ontwikkeling en don bloei van
het korps zeeofliciercn.
Adelborsten! Dezen dag zult gy nooit
vergelen. Gy ziet thans voor U mannen, die
even als gij opgeleid zijn te Willemsoord,
mannen, waarvan velen zich zeer verdienste
lijk gemaakt hebben voor Vaderland en Voi-
stenhuis, wier kennis en karakter hen doen
behooren tot de beste burgers van den Staat.
Leert van hen, om de woorden van professor
Fruin te bezigen ,dat men in zijne jeugd
moet leeren werken, om later nuttig over
zijne geestvermogens te kunnen beschikken",
leert van hen, hoe een kleine marine, als
ons land ten dienste sluat, veel kan verrichten,
als het korps zeeofficieren bekwaam is en,
men elkaar achtend en waardeerend, opge
wekt zijn plicht doet.
Do hooge eer, die U heden ten deel valt,
voor onze Koningin te mogen defileeren, hebt
gij te danken aan hen, die U voorgingen,
die zich de sympathie van II. M. waardig
maakten. Tracht hen te evenaren en zoo
mogelijk te overtreffen.
Mijne Heeren! Aan dit feest wordt, zoo
als U bekend is, grooten luister bijgezet door
de komst van II. M. de Koningin c-n Z. K. II.
den Prins der Nederlanden. Wij weten, dat
H. M. en het Vorstelijk Huis zeer veel be
lang stellen in de marine, daarvan onder
vonden wij tal van blijken, doch een zoo
hooge eer hadden wij niet durven hopen.
De onverbreekbare band, die ons hecht aan
ons Vorstenhuis, wordt op dit gouden feest
door II. M. de Koningin met goud bezegeld.
Leve do Koningin!
Een daverend hoera stijgt op, waarna
het «Wilhelmus" door de stafuiuziek
wordt gespeeld.
Vervolgens zingen de adelborsten uit
volle borst 't Adelborstenlied," woorden
van den luit. t. z. lekl. A. A. Visser, com
positie van den heer Jac. Koning. Dit
was een aangrijpend oogenblik.
Na afloop biervan begaf men zich naar
het gebouw, waar in de vestibule de eere
wijn werd aangeboden. Aldaar verkrijgt
de gep. schout-bij-nacht W. A. Arriëns het
woord tot aanbieding van een souvenir
door de Reünisten. Hij zegt, dat men ter
gelegenheid van het 50-jarig bestaan van
het Instituut een gepaste en blijvende
herinnering aan dc inrichting wilde schen
ken, dat de gevormde commissie door
groote en milde bijdragen daarin is ge
daagd en het geschenk bestaat uit een
schilderij, voorstellende een gecombineerde
landing van zee- en landmacht der 2de
brigade van de expeditionnaire troepen op
19 December 1873 bij Kwalla Hoe in
Aljen. uezescmiuory i» Wvjl AixrA lnnr
hr.Chr. Dommelshuizen van sGravehage,die
door ingewonnen inlichtingen van officieren
enj 't raadplegen van geschiedkundige bron
nen, daarin uitnemend geslaagd is. Spreker
brengt den heer Dommelshuizen daarvoor
zijn hartelijken dank. Onder langdurig
gejuich wordt alsuu de schilderij onthuld.
De commandant van het Instituut aan
aardt dit schoone geschenk der Reünisten,
belooft het een waardige plaats te geven,
ipdat de adelborsten dagelijks herinnerd
worden aan hetgeen de Zeemacht in Atjeh
errichtte, eu hoopt, dat zij door het aan
schouwen der schilderij overtuigd worden,
dat samenwerking van Land- en Zeemacht
kan waar maken het Koninkljjk devies:
Je maintiendrai.
Na het aanbieden van het souvenir ver
eenigen de reünisten zich aan een dejeuner
in het Koninklijk Instituut, waarna het
gebouw wordt bezichtigd.
Des namiddags half drie had de
cieele inwijding plaats van het nieuwe
Clubgebouw aan de Hoofdgracht. In vroo-
lijke recht opgewekte stemming waren daar
honderden van Reünisten bijeen. De luit.
ter zee le kl. J. W. Van Aalst, lid van
het bestuur der Marineclub, voerde daarbij
het woord en sprak ongeveer het volgende
M. H.Gij zijt daar straks opgegaan naar 't
Kon. Inst. v. d. Marine, alwaar aangekomen,
u vele souvenirs uit de dagen van uw ver
plicht verblijf aldaar helderder voor den geest
gekomen zuÜcn zyn. Te dezer plaatse, waar
gij vele uren in vrijwillig bijeenzijn zult
lebben gesleten, zullen op dit oogenblik
oveneens vele herinneringen uit vroeger
uitvoering to geven en gelukkig werd die
gevonden in den heer Halverhout.
De onvermoeide pogingen van dien heer
hadden het resultaat, dat een groot auntal
officieren en oud-officieren en in liet bijzonder
de Koninklijke Prinsen Hendrik cn Frcderik
dit plan geldelijk en moreel steunden en
dientengevolge het winkelhuis toebehoorende
aan den heer Schluter, voor dien tijd nog
aan den heer Wubbe, kon worden aangekocht
en tot vereenigingsgebouw ingericht, zoodat
het in 1868 door dc Koninklijk goedgekeurde
vereeniging de Marino-Club kon worden be
trokken.
Het eerste bestuur bestond uit de heeren:
•1. G. J. Brutel de la Rivióre, W. F. Blaauw,
C. D. Halverhout, J. D. Saehse, Jhr. C. de
Sluers, D. Vroedenberg, P. van Woelderen
n .1. 1). Heijning als secretaris, die ineu
a eenigen tjjd, wegens zijn vele diensten aan
dc club bcwozon tot lid van verdienste be
noemde.
In den loop der volgende jaren had men
met velerlei moeielijkheden te kampen, nu
•ens liet dc linantiëele toestand tc wenschen
over, dan weer klaagde inen over het geringe
bezoek, maar de toon en de geest, die onder
dc leden heerschte, was immer hoogst vriend
schappelijk en opgewekt. Die vroolijkheid
begaf de leden zelfs niet als zij door het
bestuur werden opgeroepen om mocielyke
vraagstukken te helpen oplossen, en zoo kre-
jen die algeineene vergaderingen dan ook al
spoedig den naam vun Poolsche landdagen.
'i her-
het tegenwoordig Bestuur der club, zon- j Na het eindigen dezer rede reikt. II.M.
der wiens beleid en doortastendheid het het vaandel aan den commandant van het
gebouw niet zoo spoedig tot stand was Instituut over, die de Koningin dankzegt
gekomen. I voor de groote eer, die het corps adelbor
sten te beurt valt door Hare tegenwoor-
Alsnu volgde het hoofdnummer van het digheid. Toen de blijde mare tot ons
dagen bij u opwellen.
Bij d
iü dc oudsten onder u zal helder voor don
geest komen, op welke wijze omstreeks 1854
de marineofficieren hun gezellige bijeenkom
sten hielden, een deel was toen te vinden
in het café van Vun Woerden op de Binnen
haven tegenover de brug met de stoffelijke
Cardioldelijn, ecno kromme lijn, die voor
velen liet schrikbeeld was van do repetities
van wijlen prof. Oskamp: een ander gedeelte
had zich dan vcrecnigd in het Heercnlogement
met tuin van den heer Prins aan de Dijk-
straat tc Helder.
Dat verdeeld zyn hield grootendcels op,
toen men na eenige jaren besloot zijn samen
komsten nbch zoo diep in het land, nbch aan
do Binnenhaven to houden, maar dichter
aan don zeekant, met het gezicht op dc
schilderachtige buitenhaven die wemelde van
koopvaardijschepen in allerlei vorm.
De groote gelagkamer van het Hotel de
Breuk werd nu de verzamelplants en zij
onder u, die die tijden hebben medegomuakt
zullen zich o.a. liet daar dikwerf vertoonde
vaardige biljartspel des heeren Brocx, den
lateren minister van marine, herinneren en
ook hoe het bezoek in de week middelmatig,
des Zondags overmatig druk was, omdat
reeds toen, zooals inen raillccrcndc opmerkte
de gehuwden op dien dag een duitje van
hun vrouwen medekregen oin dat op gepaste
wijze te verteren.
Gezelligheid cn prettigen geest werden
daar steeds uangetroffen, maar daar ook de
logeergasten vun liet hotel toegang tot hot
lokaal hadden en bovendien de ruimte in dc
gelagkamer beperkt was, was liet te begrijpen,
dat by velen dc wensch opkwam om een
eigen lokaal te bezitten, dat ruimer zoude
zijn en waar men geheel onder ons zoude zyn.
Er was slechts een man noodig, dio het
initiatief had te nemen om aan dat plan
Velen uwer zullen zich bijv. weten te
nneren, hoe door een aantal leden voldoende
im een stemming uit te lokken, werd voor-
jesteld om ten einde het bezoek to vermeer
deren een damesbediening in to voeren, cn
hoe ook by de stemming bleek, dat allen,
en ook de voorstellers, hun stem daurtcgen
uitbrachten.
Doch aan den anderen kant van af de
oprichting tot de laatste jaren mochten ook
vele bewijzen van sympathie worden onder
vonden, begon Z. K. H. Prins Fl'ederiL met
bij de oprichting zijn vordering op de Club
ten geschenke te geven, ieder jaar daarna
werd dan door dezen dan door genen dit
schoone voorbeeld gevolgd en de Club zijn
taak verlicht.
Toen in lutere jaren het aantul officieren
hier geplaatst, belangrijk was toegenomen,
deed zich meermalen het gebrek aan vol
doende ruimte gevoelen en daar bovendien
het gebouw sporen van ouderdom begon te
vertoonen, terwijl het ook niet meer voldeed
aan de hoogerc eisclien, die aan het Club
gebouw werden gesteld, brak cr een tijdperk
aan, wuarin zonder tot een definitieve oplos
sing tc geraken men door verbouwen en ver
anderen aan den wensch der leden trachtte
tegemoet te komen, zonder daarin geheel tc
slagen. Dit guf in 1894 de 11.11. v. d. Hegge
Spies en v. Aalst aanleiding om aan het
gebouw op te richten, doch toen'men Tri ank
zij de onvermoeide pogingen van hel bestuur,
waarvan de hr. Lainie president en de hr. v.
Bemmelen secretaris was, en de vrijgevigheid
ook der oud-leden, aan de leden de plannen
en de beschikbare fondsen konden worden
overgelegd, stemde dezen met 1 stom meer
derheid het plan van nieuwen bouw al en
namen hel besluit de Club te laten, zooals
deze was on alleen de noodzakelijke verbe
teringen en vernieuwingen aan te brengen,
welks uilvoering de Club tot zeer groote
uitgaven bracht.
in 1903 onder het bestnur van de H.ll.
v. Nes en Curdinaal als presidenten en den
lieer v. d. Worm als secretaris mochten de
pogingen om tot een ruimer en boter inge
richt gebouw te geraken slagen, en kon den
12 September 1903 de eerste steen van dit
gebouw door de jonge juffrouw Lydie Car-
dinaal en den jongeheer Jan van Aalst worden
gelegd.
Den 1 Mei daaraanvoorafgaande was hes
oude gebouw niet zonder weemoed verlaten,
en bij den laatsten stap die zy daarin hebben
gezet, zullen velen zich de genoegelijkc uren
daar doorgebracht hebben herinnerd, maar
ook tevens met erkentelijkheid de personen,
die dit gebouw hebben opgericht en bestuurd.
Toen dit gebouw halverwege was voltooid,
werd volgens den wensch der leden bepaald,
dat de inwijding, de doop als het ware daar
van, zou plaats hebben wanneer tijdens de
reunieleestcn ook zooveel mogelijk oud-leden
dezer Club ter plaatse zonden zijn, eensdeels
omdat men daarmee wilde tc kennen geven
hoezeer men op prijs stelde, dat velen van
hen hun groote finantioele steun schonken
zonder dewelke het plan niet had volvoerd
kunnen worden, maar ook omdat door de hulp
die van alle zijden kwam bleek, dat er nog
altijd een band, een unie tusschen alle
officieren active zoowel als oud-oflicicrcn be
staat, hetgeen op dezen dag moest worden
gereleveerd en waarvan dit gebouw het
blijvend en sprekend bew-ys zal zyn.
Maar Mijne Heeren wij zyn nog niet ge
reed, wel hebben we thans een II. B. S. en
een nieuwe Club verkregen, maar veel wacht
nog op verbetering, noem slechts woning
verbetering hier en in Hellevoctsluis voor
•'ehuwden en ongehuwden. meerderen steun
aan onze jongere verecnigingen Marinever-
ecniging on Yachtclub enz. en dit alles is
slechts door eendrachtig samenwerken te
verkrijgen, de band die ons allen verbindt
zal dan steeds hechter worden wat ton slotte
aan den dienst voor Koningin en Vaderland
ten goede zal komen.
Gij allen die hier tegenwoordig zyt, om bij
den doop dezer jonggeborene als peetvader
b treden, schenk haar in wolken
programma, het nummer, waarin militair
en burger evenveel belang stelden, n.1.
De komst van H. M. de Koningin en Z.
K. II. Prins Hendrik der Nederlanden.
Reeds meer dan een uur van te voren was
de Stationsweg als bezaaid met men3chen.
Ieder verlaugde de beminde Koningin te
zien en toe te juichen.
Op liet perron of in het fraaie waclit-
paviljoen bevonden zich hot Dagelijksch
Bestuur der gemeente, de kolonel der
artillerie Kattenbusch, het Kamerlid Staal
man, om de Vorstelijke gasten welkom
te heeten, terwijl een ecrewacht, be
staande uit 150 man infunterie onder be
vel van den kapitein Gerdessen, gereed
stond. Eindelijk kwam het lang verbeide
oogenblik, aangekondigd door het gebul
der van het geschut van het fort Dirks
Admiraal. Kwart over vieren stoomde de
koninklijke salontrein het station binnen
en weldra werd de Koningin en de Prins
door den burgemeester welkom geheeten
in onze gemeente. Nadat H. M de wacht
heeft geïnspecteerd en op vriendelijke wijze
bloemen in ontvangst heeft genomen van
niej. YVilly Wentbolt en van een dochter
tje van den heer Staalman, worden in 't
paviljoen aan Haar voorgesteld de heeren
Wethouders en Secreturis der gemeente,
de heer Staalman, de majoors Van Altena,
Hommes en de luit. pl. adjudant Van der
Linde. Een luid hoerageroep der me
nigte begroet het Vorstelijk Echtpaar,
wanneer het op den openbaren weg ver
schijn' en in het rijtuig plaats neemt.
liet gevolg van H. M. de Koningin en
van Z. K. H. den Prins der Nederlanden
bestond uit baronesse Schimmelpenninck
van der Oije, Hofdame luitenant-generaal
graaf Du Monceau, chef van het Militaire
Huisgraaf Van Bylandt, Kamerheer
luit. Ier zee le klasse jhr. Van Geen,
ljudaut en dienstdoend particulier secre
taris kapitein graaf Du Monceau, adjudant
H. M.luit. ter zee le klasse jhr.
Hooft Graafland, adjudant van Z. IC. 11.;
en :e luit. jhr. Van Reigersberg Versluys,
ordonnans-officier van li. M.
Op het stationsplein waren opgesteld
deputaties van verschillende vereenigingen
met bunieren en vaandels, samen een
duizend meukte minzaam buigenu voor
de hulde, Haar hierdoor geboden. Een
oogenblik stilte onder die saamgepakte
menigte als het koninklijk rijtuig voorbij -
rolt want ieder komt onder den
indruk der vorstelijke verschijning
spontaan dondert los het hoerage
roep uit duizenden kelen en rolt voort
langs den weg, dien H. M. en de Prins
passeeren. Overal langs den rijweg eene
dichte menigte geschaard. By de West-
straat waren opgesteld de ruim 4000 kin
deren der openbare en bijzondere scholen
met hunne onderwijzers. Ook daar een
hoerahgeroep als het rijtuig niet de ge
liefde oranjevorstin in gestrekten draf
voorbjjtrekt.
Het doel van den tocht, 's Rijks-marine
werf, is weldra bereikt, waar door de
Adelborsten geparadeerd en door H. M,
het vaandel van liet Corps Adelborsten
als koninklijk vaandel zal worden erkend.
Zoodra het rijtuig op de werf is gekomen,
bulderen de kanonnen van de verschil
lende oorlogsbodems, speelt de stafmu
ziek de Vaderlandsche liederen, klinkt een
juichtoon uit honderden kelen. Ver
schillende officieren der Zeemacht en de
op -
ook uw verderen steun en lmlp iu het leven,
die vooral in de jongo jaren zij zoozeer zul
behoeven. Bij de geboorte ondervond zij dit
reeds in zoo groote mate van den grooten
schilder Mesdag en van den kapt. ter zee
Hoekwater, aan wie hierbij opnieuw dank
wordt gebracht.
Mijne Heeren, laat ons het glas opheffen.
YVij zjjn thans hier gereunieerd, wij vor
men weer een union en het motto waaronder
wij dit gebouw thans doopen mogen luiden
1'Union fait la force'"
Geestdriftig werden de gesproken woor
den toegejuicht. Met daverend applaus
werden nu op voorstel vun den lieer Heij
ning de heeren Van Aalst cn Van der
Hegge Spies het eerelidmaatschap aange
boden en op voorstel van den hr. Wentholt
werd een driewerf hoera aangeheven voor
kwam, zoo gaat spreker voort, dat Gij ons
met een bezoek zoudt vereeren, ging er
een juichtoon in onze harten op, want wij
konden niet hopen, dat het gouden feest
door U zou bijgewoond worden. En welk
een trots en dankbaarheid overweldigde ons
zooeven. Het oogenblik, dat Uwe Majes
teit bet vaandel overreikte, zal onvergetelijk
blijven, en waar mannen, vergrijsd in den
dienst, op dat moment den eed van trouw
aan U en uw Iiuis iu stilte herbalen, heeft
het cerbewjjs op het corps adelborsten een
'indruk gemaakt, die het zal sterken in de
leuze: »Trouw tot in den dood." I«eve
de Koningin
Een daverend gejuich klinkt over het
ruime exercitieveld en de muziek speelt
bet Wilhelmus.
Nog had een plechtigheid plaats, die
voor allen een verrassing was. H.M. reikte
n.1. aan eenige personen, verbonden aan
het Instituut, decoratiën uit en bevorderde
den kapt. t. z. W. J. de Bruijne tot officier,
benoemde den luit. t. z. le kl. J. W. vun
Aalst tot ridder, den lecraar A. Kamp tot
ridder, den luit. t. z. le kl. G. F. Noord-
hoek Hogt tot ridder in de orde van Oranje-
Nassau en verleende de eere-medaille der
Orde van Oranje-Nassau in goud aan den
udj.-onderofficier J. Visser, in zilver aan
den serg.-maj.-titulair C. W. Booms en
den schrijvcr-uiaj. K Boerke, en in brons
oun den matroos-oppasser B. Hoititig en
den matroos le kl. H. van Deutekom.
Nadat nog de jonkers voor de vorstelijke
personen gedefileerd hebben, verlaat zjj de
werf, om zich te voet te begeven naar het
Instituut, hetwelk met belangstelling in
oogeuschouw werd genomen; vooral werd
bijzondere aandacht geschonken aan de
schilderij van Dommelshuizen en aan de
Vnn Spejjk-reliquieën. Na bezichtiging
van dit gebouw begaven zjj zich wederom
te voet over den Havendijk naar de «Hertog
Hendrik", waar alles voor de hooge gasten
in gereedheid was gebracht. Luid en har
telijk werden zjj wederom toegejuicht door
de matrozen vun het Wachtschip en de
Hertog Hendrik" en door het publiek,
dut op eenigen afstand stond. De vrien
delijkheid der Vorstia werd door ieder
geroemd en hare goedhartigheid bleek ook
f 500, om de schepeF
1 ngen
Als H. M. en Z. K. H. op de werf zyn,
_jt de stoet der schoolkinderen zich in
beweging langs den Kunaalweg, vooraf
gegaan door het muziekkorps «Winnubst"
van den N. R. K. Volksbond.
By de Postbrug wachtte de stoet, ge
vormd door de verschillende corporaties
met talrijke vuandels en banieren en ge
zamenlijk trok men in op'ocht langs
Koningstraat, Spoorstraat, Weststraat,
Hoofdgracht. Doel was het terrein voor
de Hertog Hendrik", om 11 M. nogmaals
hulde te brengen. Edochdit was
niet tnogelyk. Het terrein was daar ge
deeltelijk afgezet en de dichte mensc hen-
drom daarvoor kón zich niet openen.
Daarom werd op 't Havenpleiu gezwenkt
en ging men terug de gemeente in.
De leden van de raadscommissie volgdei
in rijtuigen tusschen de groej en van den
stoet.
Des avonds te 8 uur had de afvaart
van de versierde en geïllumineerde booten
plaats. De gondelvMart, die ons als het
leeraren van het Instituut worden aan ware verplaatst in Venetië, was ook deze
H. M. voorgesteld, daarna inspecteert Zjj I mual weer schitterend wij, die haar by
onder de tonen van een militaire uiarsch vorige feesten meermalen hadden gezien,
de Adelborsten en begeeft zich vervol
gens met den Prins in het paviljoen,
waar Haar het corpsvaandel wordt ter
hand gesteld.
Onder doodelijke stilte met heldere,
duideljjke stem zegt zjj
Officieren en Adelborsten.
Ter gelegenheid van de herdenking del-
vestiging van het Koninkljjk Instituut voor
de Marino hier ter plaats vóór vijftig jaren,
heb Ik besloten het vaandel van het corps
Adelborsten de eerbewijzen toe te kennen,
welke do vaandels *an het leger genieten.
De nieuwe stok, dien Ik wensch ten ge
schenke tc geven, is gelijk uan die, welke
t dc andere vaandels behooren-
Ontvangt uit Mjjne handen Uw thans vol
ledig erkend vaandel terug. Ik weet dal het - -
bij U heeft aangekweekt die hoedanigheden Jjet torpedo-instructieschip »Marnix'
wclko het eigendom moeten zyn van een jWÉ.ede prjjs auu den heer Poorters,
wakker corps Zeeofficieren. I van deze gondelvaart werden
Mogo tlii sleed. ,00 blijven on mogen plicbi»- d d< Oymnniitielivereenigiiie .O.k, K
d op de» W W«MH» 7 -»-W
SST» Jr™ i-gd*» e" ,erl,tl*
Adelborsten ingeprent, later de groote schat
vonden haar mooi, maar vreemdelingen,
die voor't eerst een Heldersche gondel vaart
zagen, waren verrukt en konden hun oogen
niet verzadigen aan het tooverachtig schijn
sel. Er waren dan ook zeldzaam versierde
scheepjes bjj.
Op een andere plaats geven wjj de be
schrijving van iemand, die de Helderache
gondelvaart voor het eerst meemaakte.
De jury, bestaande uit de heeren J. Krujjs
Voorbergc, J. B. Mulders en T. T. Bonk,
had geen gumakkeljjke taak, om uit de
24 vaartuigen de sierlijkst getooide aan
te wjjzen. Na lang wikken en wegen
was hun uitspraak als volgtde prijs voor
verecnigingen aan de gymnastiekvereniging
«Oefening kweekt Kunst"; voor particu
lieren de eerste prijs aan de equipage van
-- (je
zijn, welke zij in hun verantwoordelijk on
moeitevol beroep niet zich vo-ren.
En, waar de Zeeofficier, in den dienst van
Koningin en Y'adcrland vergrijsd, reeds lang
gevaren zal hebben onder de banen van
onze vlag, welke met zooveel onverschrok
kenheid cn zeemanschap gevoerd is op alle
zeeën en Neêrlands roem in alle wcreMderlcn
inet zich droeg, zal hij met erkentelijkheid
gedenken het vaandel, dat hem het eerst de
plichten leerde, welke hem bekwaamden voor
zyuc taak.
Onze groote vlootvoogden namen Gods
woord tot richtsnoer van hun leven on be
schouwden vroomheid als dc eerste deugd.
Toekomstige Zeeofficieren, volgt dat voor
beeld cn vergeet nooit dat, waar gij ook
komen moogt in den vreemde, gij den roem
hebt hoog tc houden van onze zeehelden
van voorheen!
door bengaalsch vuur, die veel belang
stelling vonden.
Het prachtig slagen vau dit hoofdnum
mer van de feesten, speciaal door de bur
gerij als een bewjjs van hulde aan de
reünisten gegeven, is te danken aan de
commissie voor de Gondelvaart en wjj
mogen zeer zeker namens de geheele
burgerij deze commissie daarvoor hartelijk
dank zeggen, '/ij kan met groote vol
doening op haar werk terugzien.
De illuminatie 's avonds was prachtig.
De haven van het Nieuwediep leverde een
nooit gezien schouwspel op. Duizenden van
gloeilampjes langs masten en boorden en
schoorsteenen der kruisers, daartusschen
booglicht en de verblindende stralen der
groote electrische zoeklichten.
Het hospitaal, het Paleis geïllumineerd
met vetpotjes en vooral de duizenden lichtjes
aan en voor het instituut, 't was eenig
mooi
En dan de cere-poort! Verrukkelijk!
Langs Hoofdgracht van boom tot boom
guirlanders van vetpotjes.
Evenzoo was agiorno verlicht Kauanlweg,
I^oodsgracht, Kerkgracht, Koningstraat,
Spoorstraat en Weststraat.
Schitterend was de illuminatie voor de
Marine-club, de Machinisten-club en bjj
enkele purticulieren. Wij noemen aan de
Hoofdgracht het magazyn van Koppen opden
KanaaTweg van dezen slechts de fijne van
zeer veel smaak getuigende étaleering van
den heer J. J. M. Smit, die viui den lieer
Hes, waar in transparant het Instituut
prjjkte, het Casino en de allegorische voor
stelling, een engel de hand uitstrekkend
over eene Koningskroon, in het Militair
Tehuis.
Toen de gemeente zich in een zee van
licht baadde en alles even fanta i.sch voor
komen had, deed H. M. de Kr.ningin en
Z. K. H. de Prins een rjjtooT door een
deel van de stad. Zij reden Hoofdgracht,
Kunaalweg, Kerkgracht, Koningstraat,
Spoorstraat, Bierstraat, Weststraat, Hoofd
gracht oui terug te keereu aan boord"van
de «Hertog Hendrik*. Dezerijtoer1 werd
door de burgerij zeer gewaardeerd en'het
herhaald hoerageroep gaf duidelijk té'ken-
neu hoe zeer men het op prij-j stelde, dat
de Koningin al die versieringen, die ter
Hnrer eere waren aangebrnchl, kwam be
zichtigen. Toen de Koniii^fn antiden
Kanaalweg voor de woning van den heer
C. S. Jaring was gekomen, ontbood zjj
hem bij haar rjjtuig en bedankte hem,
als voorzitter van de plaatselijke feest
commissie, voor de vele moeite, die de
commissie en de burgers betoond hadden,
om Haar en den Prins een harteljjk ont
vangst te bereiden.
Hiermede waren de feestelijkheden van
den eersten dug algeloopen, maar nog ge-
ruimen tijd hoorde men zingen en joelen
langs de straten.
De tweede feestdag begon dts morgens
al vroeg. Te zeven uur had de reveille
plaats voor de «Neptunus", wolk vaartuig
zeer doelmatig was ingericht als logement
schip voor de reünisten. Tamboers en
pjjpers deden al bun best de langslapers
te wekken. Daarop gaf de stafhlüziek
eenige nummers ten beste óH 'tïok ver
volgens onder het spelen van vfooljjke
Up het dtanonspiem cu ..04
plein werd stand gehouden cri een paar
Volksliederen gespeeld. Voor het wacht
schip werd de «reveille" ontbonden.
Tegen 9 uur kwamen de ïeunistèn op
dagen uit hun geimprovifleord hotel en
de stad en zochten hun plaats op de
ichepen.
Kort daarop verscheen de Koningin met
Prins Hendrik aan dek om de vlaggenparade
bij te wonen, die een uur later dan ge
woonlijk werd gehouden. Do Stafmuziek
opgesteld op de campagne van het wacht
schip, bracht voor deze gelegenheid onder
meer ten gehoore Gezang 80
HaUtlujak Lof getonyen
Jttnt Chrittut omen Z/ot",
dat door de duizenden op den Harendjjk
{escliaard, onder diepe stilte werd aan ge-
ïoord. 't Was een plechtige inwjjding van
den tweeden feestdag.
Aan het Havenhoofd ging dé blauwe
lag omhoog, en de haven werd vbor het
gewone verkeer gesloten. De schepen, die
aan den zeetocht zouden deelnemCh, gooi
den los van den wal en achtereenvol
gens gingen «De Iluijter", de «Evertsen''i
de «Cerberus", de «Belloua", de kanon-
neerbooten «Lynx", «Gier" m «Bulgia"
en de torpedobooten de haven uit en langs
de «Hertog Hendrik", alle ter lbops nog
gekiekt" door de Koningin,
Ook de «Hertog Hendrik" «toomde ver
volgens de haven uit; jammer het dut
de Koningin, die op de commandobrug
stond, niet door de drommen van ruen-
schen, dio langs de haven en op den stei
ger stonden sanmgepakt, kon worden gezien.
De teleurstelling was groot.
De «Hertog Hendrik" voer tusschen
Evertscn" en De Ruyter" eif de torpedo-
booten door. Alle schepen paradeerden
salueerden door het afvuren van hun
batterijen de vloot lag in e4u dikke wolk
van kruitdamp.
Op het sein van den commandant van
de «Hertog Hendrik" werd het eskader ge
vormd en gingen alle schepen in linie achter
elkander het Schulpengat uit. De kleinere
schepen bleven op het Mamliep.
Bjj don uiterton werd do steven gewend
kwam de geheele vloot weder op de
reede terug en werd daar in vier liniën
geankerd.
Op het halfdek van de «Hertog Hendrik"
werd het déjeuner gebruikt. Behalve de
leden van het gevolg van H. M. waren
genrmdigd de minister van Marine, diens
adjudant, de achout-bjj-uacht, de comman
dant van het Kon. Instituut, de burge
meester van den Helder, dc garnizoens
commandant, de leden van de reünie-
commissie, (du heeren Arriëns, Uevning en
Fivckl. en de commandant met zijne olfi-
cieren van de «Hertog Hendrik'.
Tijdens het dejeuner, werd aan den com
mandant, den kapitein ter zee A. 11. Hoek
water, en aan den Burgemeester den heer
A. J. van Btejjn, de hun toegekende
decoratiën uitgereikt.