KLEINE COURANT
't Vliegend Blaadje
Het kwade geweten.
voor Helder, Texel, Wlerlngen en Anna Paulownam
■+%ÊA
No, 3299.
Woensdag 28 September 1904.
32ste Jaargang.
Bureau: Spoorstraat
Telef. 59.
Bureau: Koningstr. 29.
Interc.-Telef. 50.
Alsormement
Vliegend Blaadje p. 3 m. 50 et., fr.p. post 75 ct, BoitenL f 1.25
i t Zondagsblad 37'» 45 >0.75
IModeblad 55 80 0.90
Muzik. Bloemlezing >>>60>>>>85> 0.90
Voor 'fc Buitenland bg vooruitbetaling.
VERSCHIJNT DINSDAG- EN VRIJDAGMIDDAG.
Uitgevers: BERKHOUT Co., te Helder.
Bintaui Spoorstraat^
Advertentlén
van 1 tot 4 regels25 Cent.
Elke regel meer 6
4 maal geplaaUt, 1 maal gratie. Bewps-exemplaar 21/, Ct.
Vignetten en groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
Advertentiën moeten uiterlijk des DINSDAGS- en VRIJDAGSMORGENS vóór 10 uur san bet Bureau bezorcd zijn.
Aan onze abonr é's buiten de
gemeente wordt beleefd ver
zocht 'tverschuldige abonne
mentsgeld Vliegend Blaadje en Zondagsblad
3e kwartaal 1904, te willen overmaken
per Postwissel of in postzegels vóói* 5
Ootober, zullende anders daarover met
5 cents verhooging per po9t worden beschikt.
Postwissels voor dat doel behoeven
slechts met een zegel van 21/, Ct. bep!akt
te worden.
De opening
der Staten-Generaal.
De opening der Staten-Generaal door
H. M. DE KONINGIN, vindt men weer
gegeven in het volgend nummer van het
Geïllustreerd Zondagsblad.
Voorts foto's van het Bloemencorso
te Hillegoinvan eenzelfde feest te Kampen
van Koninginnedag te Culemborg en
het Coudenfeest dar Marine te
Willemsoord, terwgl tal van aardige
en interessante beelden, van dichtbg en
van verre, het geheel completeeren.
't Is een bizonder fraai nummer. Week
in week uit brengt dat blad hoogst merk
waardige lllustratiën en zeer gezellige
lectuur.
Het Geïllustreerd Zondagsblad is bg de
aitgevers van deze courant tegen zeer
geringen prjjs verkrggbaar.
Indische Penkrassen.
Auteursrecht uitdrukkelijk voorbehouden.
78.
Na kwartiertje .doedóck staatsie', (doe-
doek beteekent zitten) geeft Zjjne Hoogheid
een haast onmerkbaar toeken en plotseling
verrazen dan allen van hun zetels, om daarna
weer allerplechtigst en langzaam te midden
van een sohitterenden stoet Prinsen en Pandji's,
(zoons van Prinsen) aan te stappen achter
p het gearmde paar, achter den Vorst en zgn
•vader* den Resident
Weer Wilhelmus en Wien Neêrlandsch
Bloed, weer luide schelle commando's, trom
geroffel en klaroengeschal, weer het presen
teeren der wapens, het saluut met de vaandels
.Zoo komen we dan onder 't genot van aller
lei soort eerbewijzen, eerbewijzen natuurlijk
uitsluitend en alleen voor Pakoe Bocwana
bedoeld, op de Setinggil lor ('t noordelijke
terras) en ook daar worden weer spoedig de
plaatsen volgeDS rang en anciënniteit ingenomen
en verover ik mij een zetel naast den heer
Gont, luitenant commandant van do Lijfwacht
dragonders, iemand, die mjj gaarne zoo nu
en dan iets over de plechtigheid toefluistert.
Van aanteekenen is daar in die omgeving
natuurlijk geen sprake, wel jammer anders,
want de indrnkken zgn zoo vele en moeilijk
te memoriseeren
Nu voor u schrijvende, dwarrelt als 't
ware alles weer voorbij mjjn geestesoog en
kost mjj deze Penkras werkelijk zeer veel
moeite.
Ik heb te veel gezien, dat is de kwestie
De Vorst en Harer Majesteits Vertegen
woordiger zgn intusschen drie trapjes op
geklommen en zitten na weer deftig op hun
dampar's (troonzetels), de Keieer vermoeid
ademhalend.Onze .Spijker der Wereld* schijnt
me niet al te sterk toe en dp galakleeding
is nu ook juist niet bijzonder luchtig uitgevallen.
De troonzetels staan dus op een soort ver
hooging in de z.g. kleine BaDgsal pengrawit,
tbangsal beteekent zoo iets als paviljoen en
pengrawiteen soort huisje binnen een grootcr
hui» aangebracht).
De stoelen onder de tr&tag (eene bedekking
of dak van gespleten, plat geslagen en dooreen
gevlochten bamboe) van de Setinggil lor,
oostelijk en westelijk van de in het zuiden
gelegen Hangsal pengrawit, in vjjf rijen neer
gezet, staan das als 't ware aan de voeten
▼an den dubbelen troon, en in 'l warme zand
tusschen die stoelen, nemen nu de boepati's
(regenten), panèwoe's en mantri's djero Ilagere
Kratonbeambten) in onbewegelijke silahouding
plaats. (Sila beteekent de beenen onder het
lijf gekruist, de handen gevouwen en het
hoofd eerbiedig gebogen.)
Op de stoelen zitten de assistent-residenten
uit het Rgk Soerakarta, de oudere broeders
van Zijne Hoogheid, Prins Mangkoe Negara
V|, de onafhankelijke Prins in Kolonelsuniform
(over hem later/, de Offiiciercn van het
Legioen van dien Vorst, de Overste Plaatse
lijk Militair Commandant met zjjn kapiteins
en luitenants, de aanvoerders der Solosche
Schutterij (een kranig korps, bestaande uit
dén hopman en vier lagere sterrendragers, te
zamen bevelende over 40, zegge veertig man
en een groot aantal zwartgerokte en witgedaste
burgers. Voor de landhuurders in Soerakarta
is 't bijwonen der holteesten eenvoudig eene
verplichting hun door 't huurcontract opgelegd.
Alles wat maar een beetje beteekent in de
Europecsche samenleving is hier dus vergaderd
bg don Soesochoenan, te midden van (luizen
den gewapende Javanen en 't is daarom, dat
by dergelyke kompoelans (vergaderingen i
steeds dén officier in de benteDg ihet fort)
blijven moet en 't garnizoen geconsigneerd is.
,Op voet van gewapende vrede!* zei me
een pessimistisch aangelegd burger dezer veste.
.Een paskwil!" was mjjn antwoord. .Een
paskwil en onkicsch tegenover den Vorst, die
dotabone twee zoon's naar Holland gezonden
heeft, om te worden opgevoed in westersclien
geest
Ja twee zoons, daar hebt u gelijk in*,
zeide onze gerokte vriend, «maar lijj heeft
hier nog zeven en vjjftig kinderen in reserve
Do Prinsen, o.a. Pangeran Hangabehi,
Soenan's oudste zoon, gehuwd met eon dochter
van den Rijksbestierder, Pangeran Ario
Koesoema Joeddha, een jongen van 16 jaar,
kapitein h la suite van den Indischen Goneralen
Staf en lieveling van den Keizer, Pangeran
Ario Mataram, u nog bekend van het bezoek
op Ëandoeng, Pangeran Tjakra Negara, meer
bekend als .de Overste Tjakra, een oom van
Zjjnu Hoogheid, bjjna zeventig jaar oud,
kranig ruiter nog en gepensionneerd Overste
der Indische Cavalerie, zitten allen thans in
deemoedige silahouding op 't zand naast de
treden van den troon.
Een ,Fransch huzarenofficier*, de Euro-
peescho wagenmeester van het Hof, staat
broederlijk naast een .ritmeester der Duitsebe
kurassiers-, een gegageerd wachtmeester van
het Leger, belast met 't toezicht op de stallen.
Ze verhoogon met hun fraaie uniformen zeer
zeker den luister van dit feest.
Wie we hier niet zien Den Rijksbestierder
of eersten Minister, den zoo machtigen in
vloedrijken Rad hen Adipati Sasra di Ningrat,
ook wel eens .de Bismarck van Java" go-
Doemd, epn man, die feitelijk meer te ver
tellen heeft dan Zjjne Hoogheid zelf en tevens
bezoldigd en bcèedigd Hoofdambtenaar is van
ons Gouvernement.
De heer Gout vertelt, dat deze Kandjeng
thans buiten wachten moet op de bevelen
van zgn Vorst, bevelen, die hem straks zullen
worden gebracht.
Wel merken we nog op een dikken Manda
rjjn, den rjjken Majoor der Chineezen Be
kwat Koen i «Majoor*, «Kapitein* en
Luitenant* zjjn de titels der hoofden van
vreemde Oosterlingen) en den Moor Akoean,
een Hollandsch sprekend Kapitein der Ara
bieren. Beide heeren zitten ook op stoelen
en tnsschen de Europeanen
Daar klinkt plotseling een liefelijke melodie,
het is de Kraton-stafmuziek die nadert en
een langzaam, erg langzaam marschtempo
aangeeft. De mazikanten dragen een soort
van weerbaarheidsuniform, zal ik maar zeggen,
en bewegen zich bjjna onmerkbaar vooruit.
En nu krjjgen we een voor den Westerschen
soldaat al zeer eigenaardigen opmarsch te
zien, het zjjn vier compagnieën van de
Pradjoerit-dalam, d.w.z. de onbereden «huza
ren* van Zjjne Hoogheid, onbereden, want
ze rjjden nooit te paard, al spreekt de
Keizer ook trotsch van Zjjn cavalerie 1
De eerste compagnie draagt den naam
Tamtama en is de speciale wacht of garde
van den Soesochoenan zelf. De mannen dragen
een zwart glimmende koeloek (omgekeerde
bloempot) op 't hoofd, een cavaleriesabel op
zjj, een kris in den gordel en een vuursteen-
karabjjn in den arm. Hierin komen zo geheel
overeen met hunne kameraden van do tweede
Compagnie, Tjarangan geheeten, de derde
Djajingan cn de vierde Waningan. De man
nen van Tamlama zjjn t« herkennen aan hun
donkerhlauwen attila en korte broek met
roode tressen en biezen. Als ik sprock van
korte broek, dan moet men zich dio zeer col-
lant voorstellen, waarvan de pijpen eindigen
vlak boven den knio, zoodat dit gowricht en
de rest der beenen naakt bljjven.
De Tjarangan-krjjgers, de wacht- of cero-
compagnio van do Toean Ratoc I Wettige
Vrouw van Zjjne Hoogheid) hebben roode
tressen en biezen op een lichtblauwen onder
grond. I)e bewakers van 's Keizers Moeder,
de «Keizerin-Weduwe* zouden wij zeggen,
roode tressen en biezen op eon lichtgroene
kleeding en ten slotte de Compagnie van den
nog niet benoemden Kroonprins, de Compag
nie Waningan dus, geel op lichtgroen, Di«
kleurenmengeling bjj 't Solosche Leger maakt
werkcljjk een aardig effect.
Elke compagnie voert een vaandel, voor
haar uitgedragen door een luiteuant.
Plechtig marchecren de krijgshelden nu in
halve-sectie-colonno voorbjj, ik zeg plechtig,
want goed gericht, de twee gelederen van
elke afdeeling, werpen zjj op de maat van
de zeer langzame marschmuziek bun beenen
hoog uit cn plaatsen hun voeten dan tolken»,
niet als 'n gewoon mensch, doch ja hoe
zal 'k u dat nu duideljjk maken, wacht ik
ben er al bjj liet marchecren komt du
rechtervoet steeds links voorwaarts van den
linker-dito en omgekeerd de laatste rechts
voorwaarts van den eerst op don grond,
bjj welke wjjze van loopen het gehoele lichaam
telkens mechelt naar links of rechts en d«
armen aan 't ljjf gesloten bljjven. Eon «Para
depas* heusch niet vreemder dan de voorge-
sclirevene bij het Nedorlandsche Leger 1 Hot
tempo is nog wel iets langzamer dan bjj oen
militaire begrafenis! Ik wed, dat nu ailo lezers
dien pa» knnnen uitvoeren, al zullen zo 't
voorloopig niet zoo élégant doen als do slank-
gebouwdo keursoldaten van du .Keizerljjko
Garde".
Een paar zwenkingen, gevolgd door het
links in butaille komen en we zitteu er tus
schen. ik kjjk den pessimist van zoooven eens
aan en je kunt 't op z'n gelaat lezen, dat hjj
zich als gevangen gevoelt. De man is bepaald
een beetje wit om z'n neus!
Ik wjjs onzen held <>p do beide stoere Euro-
peesche cavaleristen met getrokken sabel rechts
en links en in de onmiddclljjko nabijheid van
den Soesochoenan. De dappere zucht benauwd
•ja. ja, ik snap't maar al te goed, gewupende
vrede 1*
Er zjjn heel wat ha-en hier ondor de Euro-
penanen in IndiG, menschen die voor een
hadji sidderen en steeds maar weer terug
komen op 't dwaze chapiter: de prang sabil
of .heilige oorlog* Wo komen daar van
zelf later bjj 't bespreken van 't opstootje in
den Oosthoek op terug, doch 'k wil nu wel
al reeds verzekeren, dat al die sensatiotelo-
grammen cn corrcspondentie's in de Indische
dagbladpers, meestal de treurige uiting zjjn
van een verontrust geweten en gebrek aan
mannenmoed.
Van een wjjdvertakte samenswering over
Java* is geen sprake, wel van een troepje
blanke «ondernemers*, die zoolang de bruine
arbeiders ljjdzaam waren, o zoo'n toon aan
sloegen en o zoo'n misbruik van die domme
groote kinderen maakten, om bjj het eersten
gebrul van den lang getergd en tjjger, te ver-
bleeken van schrik.
Het «Leger* van Zjjne Hoogheid den Soe-
soehoenan is vjjf en twintig honderd man
sterk en bestaat uit zes compagniën Infanterie,
déne cempagnie Vesting-Artillerie en vjjf
compagniën .Cavalerie" zonder paarden.
Het geheel staat onder commando van den
u reed» bekenden Kolonel Radhen Mas Ario
Koesoemo Winoto, denzelfden vriendcljjkcn
man, die mij den eersten avond in het rijtuig
naar den Keizer bracht.
De troepen zjjn bewapend met oudo vuur-
steengeweren cn dienen alleen voor «statie*,
zooals ook do Javenen 't noemen en voor
wachtdienst in den Kraton.
Om de vjjf dagen toch komt elk .soldaat*
vier on twintig uur onder de wapenen, zoodat
het in den Kraton altjjd een militaire boel is.
Er zjjn verder drie groote feesten bjj de
Moslims n.1. Maulid (.Mohammad's geboorte-
dag,l Id'oel fitr ('t einde der Vasten) cn ld oei
turban (het groote ollërfeest, dat gevierd
wordt op den lüden dag van do twaalfde
maand, als dé pelgrims te Mekka offeren op
do plek, waar Nabi Ibrahim, onze vader
Abraham, zjjn zoon ter slachting wilde leiden.)
Do thuisgeblcvenen brengen dan op dien dag
ook hun offer in den vorm van een sedekah
of fcccatmaal en komen ook samen in het
bedehuis.
Deze drie feesten ntl heoten bjj de Javanen
garebeg moeloed, garobeg pocasa en garebeg
besar en vooral bjj die drie gelegenheden doet
«het Leger* dienst Dan moet er geparadeerd
en gedefileerd worden, dan wordt er met kanon
nen en geweren gemord, dan moet vooral
ook de dessaman van buiten een goed denk
beeld krjjgon van do macht en het aanzien
van zijn Keizer.
Drie dagen te voren mobilisecren de troe
pen, komt alles dén ochtend onder do wapens
en dan wordt er geëxerceerd, geoefendZo
moeten dan flink aanpakken, vooral de pa»
ingelijfde soldaten en de heele grap duurt
van 6 uur 's morgens tot ongeveer 12 uur
's namiddags.
Do .cavaleristen te voet' ontvangen bjj die
gelegenheid hun mooie uniformen uit de maga-
zjjnen van den Kraton, en ook de Infanterie
cn do Artillerie krijgen de paardespullen en
zjjn dan gekleed in de oude uniform van het
Indische Leger.
De Infanterie staat nu buiten op de Noor
delijke Alocn-alocn en de Artillerie is opge
steld bjj do groote kanonnen, vlak voor de
Setinggil Lor, kanonnen gericht op het Noor
den, op do stad
De volgende week zullen we u het slot
van hot feest beschrjjven met nog eonigj bij
zonderheden van het Kratonlegertjo.
L'. Ci.ockenbr Brousson, b. d.
Solo.
NIEUWSTIJDINGEN.
HELDER, 27 September 1904.
De 2e-luit. F. S. Op ten Noovt wordt
m«t Ootober overgeplaatst van het late
reg. vesting-art. te Utrecht naar het 4e
reg. vesting-art. te den Held'r.
0e Matrozenbond.
Da soo -dein. Kamerfractie DnnderdBg
vergaderde, besloot, naar Het Volk meldt,
o.a. dat de heer Hugenholtz bjj het Adres-
debat de houding vau den minister van
marine jegens den Matrozenbond ter sprake
zal brengen, waarvan den Minister schrif
telijk kennis is gegeven.
Het nieuwe Bankbiljet van f 10,
komt met 1 October a s. in omloop
Uet nu bestaande muntbiljet van deze
waarde blijft evenwel nog als betaal
middel geldend tot 1 October 1905, alsdan
worden ze niet meer bg de Rijkskassen
in ontvangst genomen. Tot 1 April 1909
blijft de gelegenheid de oule biljetten
in te wisselen. Men behoeft dus voor
schade, voor als nog niet bevreesd te zijn.
Op deze week gehouden verkooping
van den inboedel van wgten mevr. de wed.
G. Dekker, te Koog a.d. Zian, brachten
twee porceleinen vaasjes de som van f 1650
op. Een porcelein eetservies gold f 1300.
Een agent van politie te Deventer
vond een bedrag van f 3000, dat verloren
was door een reiziger der firma H. Hg
gaf het natuurljjk terug, en kreeg als be
looning een ugaar, waarvoor de agent
echter heel vriendelijk bedankte, zeggende,
dat bg geen rooker was. (N. Ct.)
Te Oud- Vosmeer is de milicien-soldaat,
die onlangs na zjjn herhaalde weigering
om aan de herhaüugs oefeningen deel te
nemen, door de politie naar zjj garnizoen
te Bergen-op-Zoom moest worden gebracht.
thars weder teruggekeerd. Na korten fjjd
in arrest te hebben doorgebracht, werd hjj
in het horpitaal geneeskundig bcbaudeld,
eu is nu voor den dienst afgekeurd.
De heer P. G., die Zaterdag van
Venlo naar Rotterdam reisde, zat in een
spoorwegcoupé alleen met een vreemdeling.
Deze bood hem een sigaar aan en hg bad
de onvoorzichtigheid die aan te nemen.
Nauwelijks had hg eenige oogenblikken
gerookt, of hg viel in een diepen slaap.
Toen bg een tjjd later weder wakker
werd, was zgn portemonnaie ledig en was
zgn gouden horlogeketting vervangen door
een nikkelen. De vreemdeling was op een
tu8scher.statioD intusschen uitgestapt.
Db spoorwegdiefstallen te Rotterdam.
D« van spuorwegdiefJallen verdachte
besteller in di nst der H. IJ. S. M. te
Rotterdam, heefc. een volledige bekentenis
afgelegd. Het gestolene, meest doorvoer-
goederen, verzouden uit Hilversum en Am
sterdam en gedeeltelijk voor Zierikzee
bestemd, werd door hem mzijn bestelwagen
geladen, en dan, alsof het zoo hoorde,
besteld in het bierhuis aan het Hang no.
99 te Rotterdam. De aangehoudene heeft
als zgn medeplichtige aargewezen een
spoorwegarbeider, eveneens in dienst der
11 IJ. S. M. Deze, mede door de politie
gearresteerd, ontkent alle schuld.
Hulde P. W. Janssen.
Eene commissie heeft j*ch te Amsterdam
gevormd te voorbereiding van eene hulde
aan de nagedachtenis van een onzer beste
medeburgers, den heer P. W. Janssen. Als
zichtbare herinnering aan den ontslapen
weldoener zou men de stichting wenschen
van een park met gedenkteeken, zooals
reeds bestaan ter nagedachtenis van Sur-
phati en A. C. Wertheim
(»N. v. d. D
Men meldt uit Amsterdam
ln het heden verschenen nommer van
de Havenarbeider, het orgaan van den
Nederl. Scheeps-er Bootwerkersbond, wordt
gezegd, dat daar de Am terdamsche afdee
ling de straatpropaganda ter band genomen
ia, d. w. z. eiken morgen wordt er door
enkele bestuurders op uitgetrokken om. dan
bier, dan daar, bootwerkers op te zoeken
bjj het werk ea hen to>» te spreken. Soms
worden de mannen afzonderlijk aange
sproken, maar ook gebeurt het, dat op
plaatsen waar esn groot aantal bootwerkers
bgeen is, de een cf andere bestuurder op
eene verhevenheid springt en een toespraak
houdt.
Deze nieuwe methoude van propaganda
voor de vakorganesaiie heeft resultaat,
-/.egt het blad. Recht en Plicht neemt
nameljjk steeds in leden toe.
Ongelukken in Amerika.
Van twee ernstige ongelukken wordt
uit Amerika melding gemaakt. Te Mei
nesse, een voorstad van Boston, is een
electrische tram over een pik dynamiet
van 50 pond heengereden, dat even te voren
van een vrachtwagen was gevallen. De
tram werd totaal uit elkander geslagen
en van de inz'ttende passagiers werden er
twaalf gedood en vjjftien ernstig gewond.
>ok de wagenbestuurder werd doodgeslagen
Vele voorbijgangers werden getroffen door
stukken bout en metaal. Overal in den
omtrek vlogen vensterruiten tot splinters.
De passagiers waren grootendeels traders",
echter behoorden tot de gedooden ook een
vrouw met haar kindje en twee meisjes.
Bg het herstellen van een spoorbrug
over de Grand Rivierc, nabjj Grive in
het Indiaansche territorium der Vereenigde
Staten, is gisteren een stelling ingestort,
waardoor van 40 werkende arbeiders er
20 werden gedood en velen gewond.
Uit het Buitenland.
Overdrijving scluuult. Dat ondervindt in
Italië do partg die do werkstaking doordreef
en vooral in hare middelen overdreef. De
burgerstand, dio in sjjn gewoonten en in zgn
belangen geschaad is, schrikt terug cn de
pers, dio vjjf dagen gedwongen word te zwjj-
tr n, veroordeelt eenstemmig do beweging. I>e.
dódrdrjjvendc partg heeft do sympathie ver
loren. Door hare pogingen om het ministerie
Giolilti of althans den minister president tot
aftreden te dwingen beeft sjj juist het tegen
deel bewerkt van wat zjj wenschto. De positie
van Giolitti is vaster dan te voren. Hg liet
de schreeuwers schreeuwen on nain ajjn maat
regelen. Een talrgke troepenmacht was gereed
om, als de staking zich uitbrciddo, overal de
orde te gaan bewaren.
De uiterste linkerzijde der kamer vergaderde
om te beraadslagen wat haar te doen stond.
Ken voorstel om gozamonlgk ontslag in te
dienen, wanneer do minister de kamer niet
bjjccnriop, werd verworpen. De afgevaardigde
Morgari uit Ttirjjn verklaarde zelfs dat de
minister beter dan iemand anders het recht
van organisatie heeft geëerbiedigd.
Een getuigenis van gewicht van dien kant.
Een der gevolgen der staking zal nog zgn,
uanzicnljjke uitbreiding van het corps gendar
merie wgl dit voel te zwak is gobleken.
In verband met wat wjj oen vorige maal
schreven over den overtochtprjjs op do
Transatlantische Ijjnon kunnen wo thans nog
medcdeelen dat op de Noordatlantische stoom
vaartlijn-conferentie dio te Frankfort a. M.
gehouden wordt, besloten is den overtocht-
prjjs voor Hongaarscho landverhuizers to
verminderen tol 24 gulden.
In Rusland is weer een nieuwe moordaan-
slag gepleegd, ditmaal op den gouverneur
van Odossa.
Het schgiit dat doze zich daar vole vijanden
gemaakt hoeft bg hut bedwingen der arbeiders-
onlusten en van harde middelen niet afkoorig
was, waarom h(j uit do Woichsol-diatricten
daarheen was overgeplaatst. Hot gebeurde
wekt groote ontroering wgl de czaar juist
dezer dagen een bezoek aan Odcssa zal
brengen. De dader is eon 19 jarige boer uit
het gouvernement Cherron. Voor een aantal
steden on districten in Rusland is de staat
van beleg afgekondigd, o. a. in Petersburg,
Kroonstad cn Odossa. In velo andere districten
hebben burgerlijke en militaire autoriteiten
opdracht ontvangen om krachtig tegen onge
regeldheden of pogingen tot verzet op te komen.
Bleek het vroeger dat er bjj do loveranlies
voor hot leger in Mandsjoorge erg geknoeid
was, thans is weer een nieuwe knoeierjj aan
het licht gekomen.
In een aantal voor den oorlog bestemde
mjjnapparaten is zand in plaaU van ontplof
bare sloffen verwerkt. Men schat dat elko
mgn minstens 700 gulden te duur betaald ia
of dat er voor dat bedrag ait ontvreemd is.
Dat iu Rusland daarover groote veront
waardiging heerscht laat zich begrijpen. Do
ambtenaar aan het departement van oorlog,
die voor het mijnmateriaal verantwoordelijk
is, is gevangen genomen en zal voor oen
krijgsraad terecht staan.
De wolbekende Rnssische kruisers »de
Smolesk' en de sPotersburg* ajjn te Port-
Said binncngeloopen en verzochten kolen te
mogen innemen om de reis tot Libau te kannen
voortzetten, wat geweigerd werd. Toen deden
ze het verzoek om voldoenden voorraad tot
Bizerta te mogen innemen. In elk geval zullen
zg binnen vier en twintig uur de haven
moeten verlaten. De nieuwe minister van
Binnenlandscbe Zaken in Rusland hield tot
eene deputatie van de pera, die hem te Wilna
begroette, een toespraak waarin hg zeide,
groote sympathie te voelen voor do pers,
vooral de provinciale, waar sjj steeds oprecht
en goed gezind de ware behoeften dor bevol
king vertolkt. Hjj hoopte dio sympathie te
kunnen bljjven betoonen.
Ter gelegenheid van het Servische kronings
feest zjjn een groot aantal ofücioreo, die aan
den aanslag van 't vorig jaar deelnamen met
ridderorden begiftigd, o.a. kolonel Masckio.
t'Kl'lLLETOt.
6)
De oude Vos trad vlug als een jonkman
op baar toe en zei: ,Ik ben Marx Vos,
mejonkvronw, en koetsier van de familie Von
Koee; wenschto u, dat ik inspan?'
Toen de jonge dame zoo aangesproken werd,
geraakte zjj in verlegenheid en kleurde.
Ik ben Gertrude Knee*, zcide zjj met een
zachte altstem. .Als ge mjj juffrouw Gertrude
wilt noemen, zal 't me beter naar den zin zjjn'.
•Ge hebt geljjk, juffrouw!' bulderde Thor-
beeken haar toe. .Wat geeft men om een
adeljjk wapen, als het niet verguld is!
O ja ik heb vergeten mij aan u voor
te stellenThorbeeken, landheer Thorbeeken,
en uw pachter!"
Mjjn pachter?"
Thorbeeken lachto. Een gewichtige pacht,
jaarljjks zeven mark en twintig penningen
te betalen op Alllerheiligen, 's middags twaalf
unr Dat is van ouden datum.'
En wat hebt ge in pacht!"
Het witte Knee, dat oude zandgat. Wjj
Thorbeekens hebben honderd jaar geleden
voor trouwe diensten, zooals in liet contract
staat van uw grootvader, graaf Hans, het
recht gekregen aan het witte Knee zooveel
zand te graven, als wjj willen. Daarvoor
moeten wjj jaarljjks zeven mark en twintig
penningen betalen."
r Wat waren dat dan voor trouwe diensten
vroeg de jonge dame terughondend.
Met de zweep en het paardedek in de hand
kwam juist de oude Vos er bij en zeide:
Onderweg zal ik u daar wel van vertellen,
jnffrouw Gertrude.»
.Wat weet jij daarvan?' snauwde Thor
beeken hom toe.
Wat het volk er van verteld.».
.Het volk?» schreeuwde Thorbeeken. ,Het
volk? Loop heen motje «volk!* Je bedoelt
zeker de oude wjj ven Wat vertelt het volk
er van Dat graaf Hans bjj nacht als
landverrader over de Elbe vluchtte
Gertrude von Knee keek hem met groote
oogen aan.
Ik verzoek n,' zei Ie zjj, «dat ge uw oordeel
voor u zelf houdt, vooral nu ge te veel hebt
gedronken. Haar oogen schoten bliksems, haar
vuisten balden zich.
«Wie zjjt gij?' schreeuwde Thorbeeken..
Gij zandgravin ha Stotterend
bleef hjj steken.
Do jonge dame was heengegaan, op den
voet gevolgd door Vos. Naast het rjjtuig stond
een flink gebouwd jonkman, omstreeks vjjf-
en-twintig jaar oud, met vriendelijk verstandig
uitzicht, donker van haar cn snorbaard, lig
sprak met veel vuur tot den ouden koetsier,
dio reeds zjjn plaats had ingenomen op den
bok. Gertrude was nog niet op straat gekomen.
Binnen korten tijd zal moeder wol bg u
op het het-renhuis komen. VosZij zet het
door! Nu ik het Monnikenhof in geen geval
wil overnemen en landbouwer wordt, waarom
zou het dan niet?*
Go zult bjj ons niet veel leeren Christiaan*
zei du oude man met een zucht.
De jonkman kwam dichter bjj Vos en zeide
zacht: «Bedenk wel. Vos, als ik daar ben,
is er een persoou, dio Hinze op de vingers
kjjkt. Daarom is moeder zoo met mjjn plan
ingenomen.'
Gp dit oogenblik trad Gertrude naar builen.
De jonkman trad op haar toe in beleefde
houding, en stelde zich aan haar voor met
de woorden
De zoon uit het Monnikenhof, Christiaan
Möller. mejonkvrouw! Het spjjt iiijjne moeder
bijzonder, dat zij de eer niet kon hebben u
te leeren kennenzjj is vandaag niet al te
wel en bljjft daarom ie bod.»
•Juffrouw Muller uit het Moniiikcnbol',
sprak Vos, .staat bjj mijnheer Von Knee in
liooge achting; zjj komt nu en dan bjj ons
en zorgt als een moeder voor Frauke, wanneer
die eens in do stad komt.'
Doo mijn groete aan uwe moeder*, zeide
Gertrude vriendelijk, tcrwjjl zjj Christiaan de
hand reikte.
Ik dank u, mejonkvrouw.*
Mjjne groete aan Frauke* riep de jonkman
nog, toen do paarden reeds trokken.
«Die zal wel viiendeljjk kjjken*,antwoordde
de oude, tcrwjjl hjj hem toeknikte.
Het was een aurdige rit.
De oude man had nadrukkeljjk geprotesteerd,
toen do jonge dame naast hem plaats nam
maar zjj had even nadrukkeljjk volgehouden,
dat zjj daar wou zitten.
Waarom zou ik niet bjj u plaats nemen
bad zjj gevraagd, en onder den vriendcljjken
blik harer oogen waa het den ouden man
warm om het hart geworden. W jj kunnen
zoo toch beter met elkaar praten, en ik heb
veel te vragen. En ik heb wel zooveel kennis
van rjjden. dat ik weet, dat de voerman recht*
moet zitten. Dus bljjft deze plaats voor mjj
over; als g« mjj die weigert, moet ik w^er
terug naur Silezio.'
De vossen draafden tamelijk langzaam op
den breeden, zandigen weg voort; links eu
rechts had meu den eeneu akker bouwland
na den anderen. Vruchtbaar was het land
niet; de rogge schoot maar dunnetjes op.
«Dat i.» enkel geestgrond', verklaarde de
oude; de vruchtbare aarde ligt er maar dun
op, niet meer dan een voet, daaronder is alles
zand*.
Wat is de wind hier frisch*, zeide Gertrude,
het is, of hjj een liartigen smaak heeft. En
zij haalde eens diep adem, terwgl haar blik
over do uitgestrekte akkers vloog.
.Dat is zeewind,juffrouw Gerirude*,onder
richtte do oude. «Wat ge proeft, is zeezout".
Rechts van hen werden de h« uvcls nu lager,
cn nu zagen zjj in de straten der ondergaande
zon een streek vruchtbaar vlak land.
•Ziet ge daar ginds? Juist als 't schaakspel
van mgnheer! Zoo eflen en zoo afgedeeld in
vakken door slooten, dio recht en dwars er
doorheen loopen. Dat is de marscb, die onze
voorvaderen aan de Noordzee ontwoekerd
hebben. Daar groeit de tarwe zoo hoog, dat
een man er zich slaande in kan verschuilen,
en de ossen, dio daar grazen, worden geroemd
in hel land, tot zelfs in Sileziö.'
De oude geraakte in vuur.
,En ziet ge daar ginds in de verte aan
den horizon dien hoogeu aarden wal Dal is
de djjk. Onmiddellijk daarachter is do woeete
zee. Daar zult ge nog eens van staan kgken,
juffrouw Gertrude!*
Op het gelaat der jonge dame lag een
droevige trek, en zacht klonk het van haar
lippen: .Wat gevoel ik tne hier thuis! Och,
had mjjn vader toch eens een enkele maal
dezen grond betreden
.Nu ben ik hier, eenzaam do
laatste van mjjn geslacht en ik ga spoedig
weer weg wie weet waarheen
De oude legde de zweep over de paarden
en schudde het grjjze hoofd.
Gv mo bjj ons bljjven*, zeide hjj. ,Wjj
hebben behoefte aan iemand die zorgt en
rekent; het ontbreekt ons aan een vrouw
dee huizes en Frauke heeft geen moeder meer.
Sedert zes jaar heeft mjjnhcer Von Knee de
kamer niet verlatende boel wordt verwaar
loosd, Frauke groeit op als onkruid, hjj riet
het niet. Het is een ellende!*
•Is het landgoed groot?*
«Het is groot. Wjj rekenen nog naar den
oude maatmaar ik geloof, dat het wel vjjf-
a zeshonderd hectaren beslaat. Maar mijnheer
was nooit een recht landman hij wa» met
hart en ziel officier, en toen hjj in deu oorlog
tegen Frankrjjk dat is nu vjjf cn twintig
jaar geleden die zware wond kreeg cn
zjjn ontslag moest nemen, kon hjj eerst een
jaar lang uiet gaan of slaan, en hjj was
lusteloos, hg stelde nergens belang in. Do
dokter* zeggen, dat er eenige zenuwen door
dicu geweldigen sabelhouw doorgesneden zjjn.
Toen rustte alles op onze mevrouw zaliger.
Zjj was flink en goed, maar zjj was een vrouw,
en wat wil dat zeggen? En toen stierf zc.
Er kwamen administrateurs, eerst een andere,
vervolgens degene, dien wjj nog hebben. Hjj
kwam uit Amerika, was van adel, baron
Hinze, maar wat geef ik daarom? Genoeg,
sedert jaren hoeft hjj het vertrouwen van
mjjheer Von Knee, die bljj was, dat hjj van
de verantwoordelijkheid was onlhorcn
«En gaat het niet goed!*
Slecht, juffrouw Gertrude Och, als u een
beetje wildot helpen, als u een beetje
secretaris wildel spelen en de boekhouding
en de papieren eens wildot nazien. U zoudl
er een goed werk mee verrichten. Hinze spoelt
met Thorbeeken onder dén hoedje!'
,1» die Thorbeeken een vriend van mjjn
oom vroeg Gertrude onthutst.
.Ja, maar dat is een vriendschap des
duivelsU hebt den man leereu kennen. Het
was onaangenaam voor n, maar het deed me
innig veri pleizier, dat u Thorbeeken dronken
hebt gezien op het oogenblik dat u kennis
mot hem maaktedan is hjj bepaald
walgingwekken«L*
Gertrude maakte een gobaar van afachuw.
En omdat u hem hebt leeren kennen, hoop
ik, dat gjj hem zult houden voor hetgeen hjj
is, nameljjk de vjjand van nw oom en
niet alleen van uw oom, neen, van het geheele
geslacht Von Knee. U hebt het gezien: hjj
haatte u, voordat hjj u kende en hjj
loonde u zjjn haat, zoodra hjj u zag.*
Gertrude knikte. ,Komt hjj dikwjjls bjj
oom
Niet dikwjjls misschien éénmaal per
week. Dan spreekt hjj over allerlei zaken,
geeft raad en stelt geld ter beschikkinghet
overige bezorgt Hinze."
Op dit oogenblik staken de dravende vossen
de koppen op en werden schuw.
Van do tameljjk steile hoogte, die het
rjjtuig juist zou opgaan, kwam een Iraai
bruin paard aan galoppecron op zjjn glanzende
rug zat een zestienjarig meisje het losse haar
Badderde aan beide zjjden van haar verhit
gelaat als een paar vleugels op en neer.
«Frauke, houd het paard toch inriep
de oude en trachtte zjjn paarden, die steigerden
en verschrikt zich tegen den zandwand drongen,
tot stilstaan te brengen.
De rjjdster liet zich niot storen in hsar
dolle jacht. Zjj spoorde haar paard nog meer
aan, zette een grappig gezicht on wees naar
iets voor haar uit. Vos cn juffrouw Gerlrndu
keken nu ook achter zich.
(Wordt vervolgd).