KLEINE COURANT
't Vliegend Blaadje
Het kwade geweten.
voor Helder, Texel, Wloringon en Anna Paulowna.
No. 3329.
Woensdag 11 Januari 1905.
33ste Jaargang.
Nieuwstijdingen.
Bureau: Spoorstraat.
Telef. 59.
Bureau: Koningstr. 29.
luterc.-Telef. 50.
Abonnement
Vliegend Blaadje p. 3 m. 50 et., fr. p. post 75 ct., BuitenL f 1.25
Zondagsblad 37' 45 >0.75
Modeblad 55 >80» >0.90
Mazik. Bloemlezing >>60> 85 >0.90
Voor 't Buitenland bjj vooruitbetaling.
VERSCHIJNT DINSDAG- EN VRIJDAGMIDDAG.
Uitgeven: BIBEHOUT ft Co., te Helder.
■■■■•aai Spoorstraat.
Advertentlftn
van 1 tot 4 regels25 Cent
Elke regel meer0»
4 maal geplaatst, 1 maal gratis. Bewjjs-exemplaar 21/, Ct
Vignetten en groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
Advertentiën moeten uiterlijk des DINSDAGS- en VRIJDAGSMORGENS vóór 10 uur aan het Bureau bezorgd zijn.
Uit het Buitenland.
Eerst op het eind der vorige week is bekend
geworden een schrijven door vorst Trubetzkoi,
den voorzitter van de Zemstvo in Moskon,
aan den Russischen minister van buitenlandsche
zaken verzonden, Om de hooge positie, die
de vórst bekleedt en h«t vertrouwen dat hy
by den Czaar geniet, is dit schryven zeer
merkwaardig en om zyn belangrijken invloed,
die het op den loop der hervormingszaken in
Rusland hebben kan, willen wy hier er hot
een en ander uit mededeeleo.
De vorst dan achryft dat de minister het
rapport der Zematvo zal ontvangen waarvoor
hy, voorzitter ter verantwoording zal worden
geroepen. Die verantwoording zegt by geheel
te willen aanvaarden, omdat hy overtuigd is
dat eene uiteenzetting van do beweegredenen
voor den Czaar op dit oogenblik dringend
noodzakelyk is. Rusland bevindt zich in een
positie van anarchie en revolutiewat in
den laatsten tyd wordt afgespeeld is geen on
beduidende agitatie der jeugd, doch een uiting
van de Russische samenloving. Hy acht het
een duren plicht den keizer te waarschuwen
hem te smeeken het eenige middel, dat Rus
land en het huis Romanow redden kan, aan
te weDden. Dat middel is dat do Czaar ver
trouwen stelle in de sociale en nationale krach
ten van Rusland en zich door hen laten
raden, nn het rog tyd is.
Mocht de Czaar naar den welgemeenden
raad luisterenWant Rusland beleeft een
kritiek tydperk. Het volk is de bureaucra
tische willekeur moe.
Na den slag Rusland toegebracht door den
val van Fort Arthur, wordt de zucht naar
vrede levendiger en begint zich hier en daar
een groot deel des volks tegen den oorlog te
verzetten.
Een Russisch blad durft zelfs te schry ven
«Als de regeering den vrede niet wil zal het
volk dien sluiten 1'
De Russische ministerraad beraadslaagt
over de te nemen maatregelen naar aanleiding
der keixerlyke ukaae. Deze week zal de vraag
van deelnoming aan de beraadslaging over
regeeringssaken door gedelegeerden uit de
plaatselyke radon gehouden worden.
In Duitsch Zuid-West-Afrika hebben de
Duitsche troepen in den laatsten tyd nogal
succes gehad by de bestrijding der Herrero's
Een nieuw contigent aanvullingstroepen zal
deze week scheep gaan.
Naar aanleiding van het protest van Italië
en Duitschland bjj de Vereenigde Staten in
gediend tegen Venezuela, wegens het niet
naleven van de overeenkomst van 1903 en
het n et beschermen van Duitsche en Itali-
aansche eigendommen in Venezuela, hebben
de Vereenigde Staten thans een ultimatum
gesteld. Een eskader zal gezonden worden
indien Venezuela geen genoegdoening geeft,
ook wat betreft de uitzetting van Amerikaan-
sche burgers en hot inbeslagnemen van de
bezittingen der Amerikaansche Asphalt-maat-
schappjj.
Engeland heeft insgeljjk krachtige vertoogen
tegen de republiek gericht- President Castro
scbjjnt niet veel zin te hebben zich aan de
gestelde eischen te onderwerpen.
Helder, 10 Januari 1905.
Storm.
't Was boos weer in den nacht van Vrjjdag
op Zaterdag. De storm heeft geducht huis
gehouden op den Helderschen zeedjjk. Wie
zich ervan overtuigen wil, make eene wan
deling langs den djjk tot Huisduinen. Groote
steenes zjjn hier en daar tegen de zeewering
opgeslagen en de verwoesting van 80 Dec.
1.1. is nog wat vergroot. De tramrails zyn
voor een groot deel onder kiezel en puin
bedolven, 't Klinkerpad, zoo geriefelijk voor
wielrijders, bjj nat weer, is gedeeltelijk weg
geslagen. De klinkersteenen liggen over de
kruin van den djjk verspreid. Het wandelpad
van den ringmuur naar Huisduinen is geheel
verzakt, doordien een deel van 't zand er
onder uit is weggespoeld, tcrwjil oen groot
gedeelte tot den luatsiea steen is weggeslagen.
De wind, die Vrjjdag te 2 uur Zuidwest
was, liep naar het noorden tol hy Zaterdag
morgen N.N.W wa9. De kracht van den wind
nam geleidelijk toe. Om half dén werd een
stoot van 113 KG. per viprkante meter waar
genomen. De grootste winddrukking, 121 KG.
per vierk. M., was te 2u.l5m. De sterke druk
bleef aanhouden, te 4u.40m. b.v. werd nog een
stoot van 112 K.G. per vierk. M. waargenomen.
Ter vergelijking diene, dat de sterkste wind
stoot, die te Helder sedert 1850 is waargenomen,
135 KG. p. vierk. meter bedroeg t3 Dec. 1863-.
Dat in den wulerstand onder den invloed
van den wind, belangrijke afwijkingen vielen
waar te nemen is te begrijpen.
By ebbe staat het zeewater hier gemiddeld
87 cM. beneden N.A.P. thans was het 44
cM. boven N.A.P.
Vrijdagavond toekende de peilschaal by
den windwyzer reeds 106 cM. boven N.A.P.
Te kwart over negen borcikte bet water zyn
hoogsten stand, zynde 196 cM. -f- N.A.P..
dat is 1,52 M. boven normaal peil. Hoewel
dit buitengewoon hoog is, is bet nog 15 cM.
beneden dcu hoogsten stand op 80 Dec. 1.1.
(De hoogste waterstand, dio hier bekend is,
2,42 M. boven N.A.P., kwam voor 22 Dec.
1894).
Wjjl de golven hier on daar de kruin van
den dijk bereikten werden naar Kaaphoofd
(ringmuur) zeilen gezonden om by gebeurlijk
heden to kunnen dienen.
Ook achter het Postkantoor (een dor zwakke
punten) sloegen de golven tot de kruin. De
plaatselijke autoriteiten waren 's nachts op
den djjk aanwezig om zoonoodig onmiddellijk
maatregelen te kunnen treffen.
De stoombarka8, die verleden week
in de nabjjheid van de Kooi was vastge-
loopen, is Zaterdagavond te 9 uor door
vletterlieden afgebrasht, ook de schuit
H. D. 61, die by dezelfde gelegenheid op
het droge geraakte, is vlot gekomen.
Nieuwe Onderwijswet.
Door een zestal vorecnigingen ter dezer
plaatse was het besluit genomen om de door
Minister Kuyper in gediende wetswijzigingen
betreffende het lager onderwyB in het open
baar te bespreken.
Daartoe waren uitgenoodigd de heeren Mr.
J. A. Levy en A. H. Gerhard uit Amsterdam,
die Zaterdagavond in «Casino*1 optraden. De
zaal was zoo wat halfvol.
Nadat do voorzitter, de heorG.de Ven, do
vergadering met een kort woord had geopend,
kreeg Mr. Levy het woord. Spr. begon met
er op te wjjzen dat alom in den lande eene
groot© en rechtmatige agitatie is ontstaan ten ge-
gevolge van de indiening der z.g. onderwys-
Dovelle. Men ducht een groot gevaar voor do
openbare school. De openbaro school was spr. Jicf
om verschillende redenen maar vooral daarom,
omdat die school voor hem is het symbool van
NeerlandB volkseenheid. Hy gaat in de eerste
plaats na de staatsrechtelykbestaansgrond
voor de openh. school. Min. Kuyper sprak by
de begrooting over de antithese of tegenstelling
en van paganisme, wat beteekent heidendom,
doch die antithese bestaat sedert de klassieke
oudheid.
Verschillende levensbeschouwing bestaat al
zoo laDg Leerzaam is wat odb gebleken
is uit de brieven vau Thorbecke aan Groen
v. Prinsteren. In de grondwet van 1848, die,
wat onderwjjs betreft niet veranderd is staat
De overheid zorgt voor het openbare onder
wjjs het byzondere onderwjjs zal vrjj zyn.
In de onderwijswet van 57 werd dit belichaamd.
Bjj de grondwetsherziening in '87 deed Dr.
Schaepman een poging om de onderwjjs kwestie
op te lossen, door voor te stellen art. 193 te
lezen: ,Het onderwys is een voorwerp van
de aanhoudende zorg der regeering*. Dit voor
stel, door de 2e kamer aangenomen, werd
verworpen door de eerste zoodat het grond
wetsartikel, waarin staat dat het openbaar
onderwjjs is een voorwerp van de aanhou
dende zorg der regeering en het byzonder
onderwys vrjj is, bleef bestaan. Men wilde
het onderwijsvraagstuk opgelost gezien wjjl
het meermalen de regeerings kracht verlamde
en mot behulp der liberalen kwam de pacificatie
tot stand. De pacificatie was echter niet het
eind van den strjjd doch eerst het begin. Dit
kabinet wil de ljjn van het onderwys door
trekken en ook het midd. en hooger onderwys
hervormen.
De ingediende novelle wil den bjjz. onder
wjjzer geljjk stellen met den openbare, beiden
uit de staatskas bezoldigen. Spr. zegt dat dc
grondwet de vrjjheid van het bjjz. onderwys
wilde, doch niet de gehoele bezoldiging; dat
acht hy ongrondwettig, welko meening hy
in den breedo uiteenzet.
Spreker zet dan uiteen het standpunt dor
liberalen tegenover de byzondere school. Zjj
bestryden niet de Christelijke, doch dc
confessionecle school. Do openbare school mag
niet godsdienstloos zjjn, zooals de wederstan
ders gaarne doen gelooven; zjj is het ook niet,
getuige art. 33, waarin staat dat de openbare
onderwijzer moet aanleeren christelijke en
maatschappelijke deugden.
Spr. beweert dat leerstellig onderwys in
strjjd is met de onderwjjswet In verband met
dogma en onderwys bespreekt hy een pas
uitgekomon boekje van den Amstcrdamschen
hoogleeeraar Bavinck .Pedagogische begin
selen", en critiseert dit scherp.
Spr. acht het totaal onmogeljjk do dogma's
voor het kind tot geschikten kost te maken.
Aan 't kinderlijk gemoed mag do godsdienst1
niet vreemd bljjven, doch dan breedopgevat,
zooals do openb. school dat kan .opleidende
tot ckristeljjke en maatschappelijke deugden."
Dat was ook Thorbeckos meening zooals hy
die uiteenzette bjj de behandeling der onderwijs
wet.
Terugkomende tot de voorgestelde wets
wijziging zegt spr. dat om ryk8<ubsidie mach
tig te worden noodig zijna. een schoolbestuur,
b. 25 kinderen, c. een kwitantie van 't ge
noten salaris van don onderwjjzer. 25 kinderen
zyn allicht te vinden 't wordt een zes-
klassige school met 1 onderwyzer met al de
ellende daaraan verbonden.
't Schoolbestuur zal den onderwyzer oor-
deelen naar de verkondigde dogma's en o,
wee, als hy naar do meening van een «afwykt".
Mr. Savornin Lobman weet wat zulk een
beoordeeling beteekent
De voor salaris afgegeven kwitantie biedt
goen waarborg, niet by de R.-K. ordebroeders,
doch ook in andere kringen niet Spr. is een
geval bekend dat eene onderwijzeres op f 600
werd aangesteld, maar ,'t was do gewooDte
dat zy f 100 aan 't schoolbestuur afstond.*
Op liet onderwys zelve is geen voldoend
toezicht het byzonder onderwys heeft by na
zonder uitsondering algehcele vrjjheid van
bewoging. Hot onderwys wordt opgoofferd
aan dc zuiverheid ia do leer, wat hot peil
noodzakoljjk moet doen dalen.
Het openbaar onderwys beleeft een mooi-
ljjken tyd, daarom riep spr. op, allen die in
dat onderwys zien het symbool der oenheid
van onB volk.
Na een pauzo van 10 minuten verkreeg
de heer Gerhard het woord. Spreker begint
met te zeggen dal er veel over het openbaar
onderwijs gesproken wordt, zonder dat men
er eigenlijk veel van af weet en gispt de
wyze, waarop gewoonlijk de openbaro onder
wijzer wordt voorgesteld, een wyze die duide
lijk zegt dat men niet weet hoe onderwys
gegeven wordt.
Vervolgens gaat hy de geschiedenis van
het onderwjjs na, van den tyd van Karei V
tot boden. Na den oorlog met Spanje was de
school een Calvinistische sohoolin 1801
werd eerst verboden onderwys te geven in
bet leerstelligedoch dc school bleef haar
Christelijk karakter behouden, In 1801 begon
men te voolen. dat er slechts éón school mocht
zyn, do school der gemeenschap, waar alle
kinderen konden komen. In 1806 werd toe
stemming der overheid noodig verklaard voor
het geven van byzonder onderwys. In de
eersto helft der 19e eeuw lagen de vrienden
van thans, Calvinisten en Katholieken, nog
al eens overhoop. De Protestantscho party
in Nederland was er prut op, dat do Ncder-
landsche school was een christelijke school
maar con prot. christ. natuurlijk. De katholie
ken konden daar geen genoegen mee nemen
voortdurend was er strjjd, wat Willem I
veel last bezorgde. In Mei 1830 verscheen
een Koninklijk besluit, aan God. Staten op
dragend, te zorgen, dat geen boeken werden
gebruikt waarin zinsneden voorkwamen, die
een ander konden kwetsen. In 1842 kregen
de geestelijken het recht opgave van ge
bruikte boeken to erlangen.
In 1848 werd het onderwys vrjj verklaard
by do grondwet. De wet van '57 was een
uitvloeisel van die verandering. Naar Groen
van Prinsteren's zin was ze niet; vooral art.
33 van de ontwikkeling der christ. deugden,
werd heftig aangevallen. Groen's advies aan
den koning was «dat de wet zich kenmerkte
door verlo ichcning van het christelijk karakter
der natie, het prjjs geven aan de Roomsch-
gezinden van wat de Protestant in het onder
wijs wil". Do Roomsche partij was zeer
ingenomen met de wet van '57zy won er by.
De onderwyslitteratuur na 1857 is op eene
kleine uitzondering na alles ruzie der politieke
partyen over de school. De opvoedkundige
zjjde werd over 't hoofd gezien; men vroeg
wat er niet gedaan mocht worden, nooit
wat er wAl gedaan werd. Als de onderwijs
mannen spraken dan kwamen ze beter over
een. En katholiek en anti-revolutionnair en
paganist onderschrijven dan deze stelling:
Geef het kind wat dos kinds is". Win geeft
zyn kind steeoen als het brood vraagt?
Spr. zegt: De school moet het kind voor
bereiden om later ontwikkeling te kunnen
dragen, om zelf to leeren zien, zelf to loeren
oordcelen. Die richting, du waarachtige, echte
neutraliteit, ontwikkelde zich i n de school,
terwjjl daarbu'ten groot godruisah was.
Spreker is zelve 28 jaar by het ouderwijs
werkzaam en nooit ia hom oen aanmerking
gemaakt over zyn neutraliteit in de school,
nooit heeft hy een kind gekwetst, niet uit
vrees voor de wet, doch nit eerbied voor
bet kind.
Het is den onderwijzer beleedigen als men
vraagtkunt gjj neutraal zjjn" omdat bjj
ieder onderwyzer boven alles staat: het recht
van het kind. Hy vraagt zich allojn af, is
het passend, is het begrijpbaar voor bet kind.
En dan zegt hy het. Een neutraal onder
wyzer geeft het kiod, wat dea kinds is. Het
ingediende ontwerp wil de kinderen uit elkaar
halen wy, zegt spr., willen allen bjj elkaar
hebben verdraagzaamheid leeren, vertrou
wen leeren stellen in anderen. Do neutrale
school leert niet de christeljjke deugden, ver
telt ze niet, zij beoefent ze.
Van de gelegenheid tot debat word geen
gebruik gemaakt. Alleen wonschte de heer
W. R. Zits inlichtingen omtrent het door
Mr. Levy aangehaalde geval eener onder
wijzeres aan eene katholieke school; hy wil
naam en plaats weten. Mr. Levy zegt, dat
hy' niet gezegd heelt katholieke school, maar
bijzondere school, doch kan geen gevolg goveu
aan den wensch van den heer Zits. Men
moet ham op zyn woord gelooven. De heer
Zits zegt dat hy den hoer Levy niet ver
trouwt en daarvoor reden hrelt, waarop de
voorz. opmerkt, dat hy dan ook niet op be
antwoording moet aandringen by iemand, dien
hij toch niet vertrouwt.
De heer Gerhard wil den heer Zits eenige
inlichtingen geven doch deze zegt, die niet
te hebben gevraagd en zal de zaal verlaten.
Gerhard zegt dan dat de byzondere school
op soms ergorlyke wyze handelt tegenover het
personeel. By spr. solliciteeren wel onder
wijzeressen der byzondere school, doch byna
altjjd met uitdrukkelijk verzoek toch hun
naam niet te noemen, noch by 't schoolbestuur
inlichtingen te vragen. Kwam het uit, dan
werden zy reeds 's anderdaags op straat gezet.
Eens toen hy eene aollicitanto in haar klas
wilde gaan zien, werd hem den toegang ge
weigerd. Om onmiddellijk ontslag te voor
komen verzocht sollicitante toen een bewjja
dat ze niet gesollicitoerd had.
By sollicitatie naar de openbare school
worden zy dus in hun brood getroffen.
Onder dankbetuiging aan sprekers voor de
heldere uiteenzetting van het goed recht der
openbare school en eene opwekking tot het
su-unen aan de hoorders, sloot do voorzitter
te half twaall do vergadering.
De Matrozenbond.
Men schrjjft aan Het Volk:«
De Algemeene Bond van Ned. Marine
matrozen hield alhier Woensdag de alge
meene vergadering. Hoewel de vergadering
niet voor de pers toegankelyk was, zjjn
wy wel gerechtigd tot de volgende mede
delingen
Besloten werd aangesloten te bljjveu bg
het Landslyk Comité voor Algemeen Kies
recht.
Omtrent de door den Bond in het ko
rnet de jaar te volgen taktiek werd na
ampele bespreking de vo'gende motie met
algemeene stemmen aangenomen
>De algemeene vergadering enz.:
gezien de aktie in het afgeloopen jaar
*»n dairmede behaalde resultaten, consta
teert dat de gevolgde taktiek is geweest
waardig, zakelijk, maar bovenal vrucht
dragend.
besluitop denzelfde wyze te bljjven
ageeren, nl. door de publieke opinie te
bewerken en de volksvertegenwoordiging
in te lichten".
Besloten werd verder tot de oprichting
ven een correspondentieblaadje, voorloopig
om de drie maanden verschijnende, en tevens
om het reglement zoodanig te wjjzigen,
dat het hoofdbestuur in den vervolge uit
drie man zal bestaan.
Arbeidswet.
Het 104 bladzjjden beslaande voorloopig
verslag dor Tweede Kamer is verschenen
over dc Arbeidswet.
Mot de vrij algemeene ingenomenheid,
waarmede, zy het ook niet van allo zjjden
in gclyke mate, het wetsontwerp werd be
groet, verklaarde sommige leden niet to
kunnen instemmen. Noch do inhoud, welko
in de moeste opzichten bjj hun wenschen
ten achtor blijft, noch de techniek kondetj
hen bevredigen, den zelfde leden zochten in
dit ontwerp tevergeefs naar specifiek Chris
telijke beginselen waartegen werd opgemerkt,
da: geheel het ontwerp, ook blykens de Me
morie van Toelichting, op Christolyken grond
slag rust.
De leden, dio dit tegenover do geopperde
grieven aanvoerden, achtten het wetsvoorstel
een verdienstelijk werk, welke groote beteo-
kenis niet mag worden onderschat. Zjj
brachten der Regeering daarvoor warrao
hulde en sommigen rekenden het den
Minister van Binncnlandsche Zaken als een
groote verdienste toe, dat hy zich tot het
thans bereikbare heeft weten te beperken.
Een derdo groep achtte dezen lof te hoog
gestemd, maar verklaarde, bjj gebleken
ernstig streven dor Regeering, om aan hun
bezwaren tegemoet te komen, zich bereid
tot do totstandkoming van dit ontwerp to
willen medewerken.
Verscheidene leden, die overigons in het
algemeen met het ontwerp waren ingenomen
verklaarden uitdrukkelijk, dat zij tegen deze
wet bezwaar zouden moeten maken, iodien
daarbij *->cn begin werd gemaakt met do ver
wezenlijking van de denkbeelden omtrent
publiekrechtelijke organisaliën. zooals die in
de Memorie van Toelichting zjjn ontwikkeld.
Zjj zagen daarin een zeer bedenkolyke
neiging om terug te keeren tot het gildc-
wezen, in verband waarmede van verschil
lende zijden de wensch werd vernomen, dat
de regeling van het leerlingwezen uit het
ontwerp mocht worden gelicht, hetgeen an
dere leden zouden betreuren.
Breedvoerig ontwikkelden verscheidene
leden hun bezwaren tegen de gronden door
de Regeering aangevoerd ter verklaring
van dc noodzakelijkheid van Overheidsbe
moeiing inzake den arbeid, waartegenover
verscheidene andere leden stonden, die
gaarno zouden hebben gezien, dat de Regee
ring den kring der Overheidsbemoeiing ruimer
had getrokken.
Bjj verscheidene leden had het teleur
stelling gebaard, dat do bedrjjvcn van land
bouw, tuinbonw, boschbouw en veehouderij
geheel buiten de wet zjjn gesloten.
Ook de uitsluiting van hótel-koffiehuizen
restautantbedionden werd van verschillende
zyden betreurd evenals dio van het schapers
en visschersbedrjjf, alsmede die van hel per
soneel, werkzaam bjj spoor- en tramwegen.
Do vraag werd gedaan, in hoever kantoor-
en handelspersoneel door de wet zal worden
gebaat en in hoever de handelsreizigers onder
de bepalingen der wet zullen vallen.
Met betrekking tot den huisarbeid waren
de gevoelens verdeeld. Algemeen werd erkend,
dat to vreezen staat toeneming van den huis
arbeid en enkele leden wensch ten dan ook
een algeheel verbod van dien arbeid, hetgeen
FEUILLETON.
85.
August Loe bad zjjn arm op de schouders
van zjjn vriend gelegd. «Bljjf bedaard, Hans!
Dit is de kortste weggeweest.* En bjj drong
hem zacht in de kamer daurnaast. Daar
sloop iemaud hem na.
Dora wierp zich voor Hans op de
knieën.
Ik had je zoo waanzinnig liefl' riep
zjj uit.
Ga heen,' zeide bjj zachtde tranen
•tonden hem in de oogen. Zjj stond op en
ging weg.
Waarheen?" Zjj stond op den drempel.
«Waarheen?' .Naar hot huis waar zo
deD doode gebracht hebben? Neen!* sprak
sjj luid.
Moedeloos en verstoord staarde zjj over
het ledige marktplein, dat beschenen werd
door het bleeke maanlicht.
Daar trad een man van de binnenplaats
in hot licht vnn de lantaarn, liet was Hinze,
hjj zag erg bleek.
Ik heb geboord, wat er gebeurd is',
zeide hjj ontroerd. «Die kleine schreeuwde
onze schande uit. Kom ga met mjj mee,
Dora
Zjj sloeg de handen voor het gelaat. .Je
moet mjj verachten.*
Laat ons samen trachten er weer bovenop
te komen hjj is dood
Langzaam verlieten zjj met elkaar het
marktplein.
Eenige minnten later rolt het rijtuig van
het Monnikenhof, door Christiaan bestuurd,
in snelle vaart over het stille plein. Het
geratel der wielen weerkaatst tegen de Dom
kerk, waarin Trude Groode rust.
Prauke zit naast Hans. «Ben je niet boos?'
vraagt zjj schreiend. Als antwoord streelt hjj
haar kleine hand.
Als zjj aan het heerenhuis stilhouden,
vinden zjj daar alles nog verlicht. Het rjjtuig
van den dokter staat voor de deur Dit
Getrude's kamer klinken luide, verwarde
uitroepeu over den weg; zo snjjden Hans
door de ziel.
Den vierden dag word Thorbeeken be
graven.
Treurige weken waren het in het hoeren
huis. De dokter kwam eerst alle dagen
Frauke was geheel veranderdzjj droeg een
hoogsluitende japon van dookere stof, en dit
gaf aan haar voorkomen iets zachts en ernstigs;
stil en bedaard liep zjj do brecde trap af, zjj
scheen haar jeugd vergeten te hebben. Slechts
nu en dan stond zjj een oogenblik by de
trapleuning stil, met do hand naar den kope
ren bal strjjkvndedan dacht ze wel aan
tiaar jeugd. Cit haar bleek gelaat was alle
trotschheid en overmoed verdwenen zij had
den ernst des levens nu leeren kennen. Wan
neer zjj Christiaan aantrof, sprak zjj met hem
als met een beproefden vriend geen woord
van liefde kwam er over haar lippen. Toen
Christiaan, bekommerd over haar bleek uit
zicht, haar op zekeren dag wilde omhelzen,
weerde zjj hom af en zeide angstig: Wacht
tot Als Trude gezond is
En Christiaan liet haar gaan en ging weer
aan den arbeid. Hjj bad nu het opzicht over
de gansche bezitting op zich genomen
mijnheer von Knoe had hem dit verzocht.
Zjjn moeder, dio nog steeds in het heerenhuis
vertoelde en de huishouding bestuurde, had
hem gedwongen aan het verzoek te voldoen.
Hjj had toen niet verder gevraagd of nage
dacht; ook zjjne gedachten waren steeds bjj
de zieke.
De oude hoer ging in deze weken stil on
gebogen zjjn weg.
Lichamelijk ging liet hem goed, maar zjjn
ziel leed zwaar. Hjj hield zeer veel van
Gertrude en moest er voortdurend aan donken,
dat haar verbljji ten zjjnent, haar niets dun
mooite on leed had gebrachtook kwelde
hem hot voortdurend wegbljjven van zjjn
jongon vriend. Hans Thorbeeken had zich
niet meer in hot heerenhuis laten zien.
De oude Marx Voss was de eenige, die
goeden moed hield. .Zjj komt er wel door,"
zeide hjj. .Zjj is jong en sterk, on als haar
geest weer helder wordt, dan zal zjj alles in
orde brengen Zjj zelve, ze heeft een
moedig hart.'
«Hoe weet je dat, Marx?' vroeg Frauke
treurig.
Met glinsterende oogen keek de oude man
haar aan en antwoordde Omdat het vervuld
is geworden dat. dat mot Trude
Groode
Acb, Marx
Hjj keek haar een beetje schuw on ver
legen aanin deu lautsten tyd had hy voor
haar den eerbied gekregen, waarnaar Frauke
zoo lang te vergeefs had verlangd. In de
omstreken werd verteld, dat haar optreden
en haar woorden in bet Monnikc-nhof diepen
indruk hadden gomaakt, on dat do justilie-
raad, aan wiens oordeel men veel hechtte,
haar een echte, dappere Kuee had genoemd,
en gezegd had, dat zjj daar had gestaan als
eenmaal graaf Hudb in de standenvergade-
ring.
Bljjf maar «je* zeggen, Marx, wil jo
Ze zjjn allen zoo treurig, on het is zoo somber.
Myu eenig genoegen is met jou te praten.
Gertrude is zoo ziek!* De tranen stroomden
haar langs de bleeke wangen.
De oude man knikte haar met zelfver
trouwen toe. >Het is geen bijgeloof, Frauke;
maar nu alles zoo gebeurd is, moet ik toch
gelooven, dat God do hand in het spel heelt.
En let eens op, Frauke. Hy zal niet ophouden,
voordat Hy het met glans heeft gewonnen.*
Zoo troostte de oude man zich on gesterkt
ging Frauke weer naar de zieke.
Up zekeren dag, in do avondschemering
den achtsten of negenden dag kwam
eindelijk Hans Thorbeeken. Marx Voas bracht
hem naar de huiskamer, waar de lieer des
huizes alleen zat, sloot do deur en ging op
de steenen bank bjj de voordeur zitten. Daar
binnen hoorde hjj snikken, als een kind dat
zjjn gehcele hart blootlegt aan do voeten
zijner moeder.
De oude Voss stond met gevouwen han
den en keek uit in de schemering. .Nu zegt
hjj alles, wat bjj op het hart heeft dat
is recht
Toen de eerste aandoeningen voorbjj waren,
begon Hans Thorbeeken te verhalen.
Er was een brief van Hioze gekomen, uit
Hamburg, een treurige, moedeloozo brief. Hjj
ging met Dora naar Amerika daar wilde hjj
een nieuw leven beginnen. En dan nog iets,
oom I bjj durft u niet achryven, maar zoo
gaarne zou hjj zjjn ziel vrjj gevoelen van
een zwaren last. Zoo gaarno wilde hjj weten,
of het u goed gaat en of ge hem vergiffenis
wilt schenken Voortdurend staal u hem
voor den geest met dien doek over nw voor
hoofd, en als bjj wist, dat u om zijnentwille
in nood kwam of tot uw dood wrok koes
terde
De oude heer staarde op het bekommerd
gelaat van dcu ander. Schry f hem, dat alles
vergeten is, alles! Waartoe zou ik anders
een Christenmensch zyn En er ligt zooveel
tusschen Hans, veel meer dan do boosheid
der raenschon. En ik had zelf ook veol schold
ik was zoo krachteloos, zoo traag van geest...
het was de oude lichtvaardigheid der Knee's 1*
Ge zjjl invalide, oom!*
Dat ben ik nog, Haos, en toch, hoe ge
heel anders ben ik nul Dat ik nu
Dat is Trude's werkSedert die ,in mjjn
huis kwam van het oogenblik dat haar
zonnige gestalte den drempel van deze kamer
overschreed en haar lieve stem tot mjj en
myn verlaten kiod sprak, is alles anders
geworden. Zjj kwam als een bekoorlijk won
der in ons arme huis
Hans Thorbeeken keek stil voor zich. .Ook
tot mjj, ook tot mjj," klonk het in zjjn bin
nenste- Op bedrukten toon ging de oude heer
voort: .Een zware last drukt op haar, zeis
voortdurend in den allerhoogsten nood. De
dokter zegt, dat het niets anders is dan het
gevolg vau den slag tegen haar slaap en
achterhoofd, toen de toren instortte.
Hans was opgestaan. «Ik zou gaarne oena
met l-'rauke spreken, oom."
Hjj ging de kamer nitjuist kwam Frauke
do trap af en keek hein met glinsterende
oogen aan. Toen zy bjj den koperen bal
stond, was hjj al bij baar zjj sloeg de armen
om zjjn hals. Dat is goed van je, Hans, dat
je gekomen bent!
(Slot volgt.)
anderen onmogeljjk achtten, maar die betreur
den dat geen ingrjjpende regeling wordt
voorgesteld.
Ken niet onbelangrijke groep keurde in
menig opzicht de jboperking van de huisin
dustrie af. Kr waren leden, die er zioh vol
strekt niet mode konden wreenigen, dat
men dc klein-industrie aan dezelfde bepalingen
wil binden welke voor de groot-industrie
doelmatig zjjn.
Vrjj Algemeen werd geklaagd over de
talrjjke verwijzingen in het ontwerp. Deze
leden haddon gewenscht het volgen van
het Engelscho systeem van wetgevingaf
zonderlijke regeling van elk bedrjjf.
De 35-jarige A. de V., die Maandag
avond naar het gasthuis te Dordrecht moest
worden gebracht, omdat hg volgens eigen
verklaring een groote hoeveelheid arseni
cum had ingenomen en alle verschijnselen
daarvan vertoonden, is aan de gevolgen
dier vergiftiging overleden.
Melkvervalsching.
De vjjfde kamer der Rechtbank te Am
sterdam veroordetlde de melkhandelaars
Arie Mathesiug uit Haarlemmermeer, Jan
Kersb -rgen uit Duiveudrecht en Gerrit Hof-
stra uit Ouderkerk aan den Amstel, wegens
het afleveren van drinkwaren (melk) weten
de dat zjj zjjn vervalacht en de verval-
'ching verzwijgende, ieder tot 5 maanden
gevangenisstraf met last tot openbaarma
king van het vonnis. Het O. M. had 6
maanden geêischt.
0e storm
van Vrjjdag op Zaterdagnacht beeft ook
buiten onze gemeente veel schade en
ongelukken veroorzaakt, waarvan we hier
onder eenige berichten laten volgen
lint Eng il.che stoomschip Emma, groot
2893 Br. R T., reederjj Frechmann te
W. Hartlepool, van Calveston naar Rotter
dam, is Ztterdagochtend om half zeven,
tjjdens zwaar stormweder, op den strekdam
van den zuidpier van den Waterweg geko
men. Het schip ligt met den kop om de
N. W. eu schoof dicht langs den licbt-
opstand, die echter verwoedelgk oubescha-
digd gebleven is. Sleepbooten konden het
vaartuig niet naderen, evenmin als de
stoomreddingsboot, die tevergeefs trachtte
lungs zgde te komen, zoodat de bemanning
nog aau boord is.
De positie van het vaartuig is vrjj on-
guastig.
De zeeën slaan voortdurend over het
schip heen.
Zaterdagavond om tien uur is het gelukt
met de reddingeboot van de Zuidpier een
ljjn over het schip heen te schieten ea
de bemanning te redden. Een der matrozen
was echter door de laadboom getroffen
en overleden. Zjjn ljjk is aan boord gelaten.
De Jcapitein brak een arm, en van den
loods werden beide beenen gekneusd. Om
elf uur waren alle 22 aan wal.
Uit Eginoad a/Zea schrjjft men
Heeft de storm van 30 December ons
dorp geteisterd, erger nog beett de zee in
den nacht van Vrgdag op Zaterdag huis
gehouden.
Droevig is ons dorp van de zeezjjde te
beschouwen. Een villa, behoorende aan
den beer Boelmans, voor een tiental jaren
gebouwd, ligt in puin op het strand. Een
chaos van steenen, planken, luiken, enz.
is voor een groot deel weggeslagen, wat
er nog van over is zal, als de zee het
met rust laat, moeten afgebroken worden.
Hotel Zeeruat aan de Noordzjjde van het
dorp, op een hoog duin gelegen, met eeo
ééoig gezicht, is door de zee ondermjjnd.
Nog staat het, maar zoo kan het niet bljj
ven Minstens de helft zal moeten afgebroken
worden. Een stuk bouwgrond aan zee
gelegd, waarvoor dezen zomer nog f3200
werd geboden, is voor meer dau de helft
door de zee verzwolgen. Hótel Zeezicht
staat nog ongedeerd, maar het terras met
koepel en muziektent is verdwenen, niet
m er dan een strookje van vier meter
g»ond bleef er voor het gebouw. Treurig
is de toestand en de aanblik is zobedroe
vend, dat velen vragen hoe komt Egmond
dezen slag te boren.
Van Urk
Door den geduebten storm uit het Noord
westen staat vier-vjjfde van bet eiland
onder water. De vloed bereikte den hoogen
stand van 1.80 M. -f A. P.
Uit Katwijk a/Zee:
Werd de vorige week een gedeelte van
het duin door de hooge zeeën weggenomen,
de storm in de nacht van Vrjjdag op Zater
dag heeft weer groote brokken weggeslagen.
Langs het gehesle strand ziet de duinkant
er uit als een steile muur.
Van Scheveningen.
De gedenknaald heeft kans bjj een vol
genden vloed in zee te storten. De nieuwe
trap van de straodbitterjj is wederom weg
geslagen, evenals de loods onder het won-
delhoofd.
Aan de Handelskade te Amsterdam
cjjn door den hevig**n wind twee schuiten
omgeslagen een er van was geladen met
600 kisten suiker, afkomstig uit de fabriek
der We»ter SuikerrafBaaderjj en bestemd
voor het Eng. st. Tano, terwjjl de andere
vol geladen was met lompen van de firma
Gomperts.
