KLEINE COURANT 't Vliegend Blaadje voor Helder, Texel, Wieringen en Anna Paulowna No. 3361. Woensdag 3 Mei 1905. 33ste Jaargang. FEUILLETON. Bureau: Spoorstraat Talef. 59. Bureau: Koningetr. 29. Interc-Telef. 50. Indische Penkrassen, Auteursrecht uitdrukkelijk voorbehouden. 104. Achter de Pradjoerits komen de Boepati's gedong, kiwa en tongen, mot hun atat van panèwoe's en mantri's aangestapt, onmiddellijk gevolgd door oen twintigtal goenoongan'a o( bergen van offerspijzen. Wjj zagen in Solo reeds, dat er tweeërlei soort van goenoongan'a zjjn ®n W®1 mannelyke en vrouweljjke, doch bjj de Garebeg Poeasa komen alleen de mannelyke op de proppen. Waarom, dat woct ik heusch niet. De meeste lezers zullen zich nog wel her inneren nit myne beschrijving der Solosche Garebeg Moeloed hoe die eet borgen zijn ingericht. Dr. Groneman vertelt ons uls 'n bijzonder heid, dat er landbouwers zjjn, die den erna- kelyken afbraak dezer vorstelijke en straks 't gebed van den pengoeloe goenoengan's op do galengan's of dykjes hunner rystvelden neerleggen, om deze daar door tot meerdere vruchtbaarhoid te dwingen Dit eigenaardig gebruik moot dan afkomstig zyn van den vóórislamitischen Hindootyd. Tusschen en achter de eelbcrgen, elk door ongeveer 25 havelooze Javanen gedragen en drie meter hoog, loopen nog kleine jongens met manden vol ryst, gedroogde vleescbdappon, vruchten, enz. Dit alles marcheert vrjj vlug achtor elkaar langs de westzyde van den Tratag en de Setinggiltrappen af, waar zeer ongelyke isalvo's" der Kratontroepen en ook negentien saluutschoten van het Hollandsche fort Vre- deburg, de offerspijzen begroeten. Heeriyke gamelan muziek vervult intusschen de lacht, gamelanmuziek zooals men die alleen maar in dj Vorstenlanden te genieten krygt. Nu weer iets heel merkwaardigs I Er zyn hier twee minder nette kampoengs op Jogja, de z.g. kampoengs talèdèk. Zjj die Javaansch verstaan, begrijpen me wel. Welnu op dit .godsdienstige" foost komen ook de «algomeone schoonpapa's", zooals op Jogj. d. loerah's of burgemeesters dier dorpen genoemd worden, zich vertoonen in al hun j dan Deze keer is een der heeren ziek en dus alwezig, doch zyn maat neemt de honneurs zeer goed waar, dat moet gezegd worden. In allergrappigsten danspas komt hjj om de oost- en noordoostzyden van de Tratag aangetandakt, met 'n leelyke gamelan achter I hem, door zyn dochterkens" bespeeld I Vlak voor den troon voert dit «hoofd" 'n soort van krygsdans uit, om dan daarna met zyn .doorluchtig" gevolg ook al langs de Beltinggillrappen te verdwynen. Zou dat soms als n reclame bedoeld zyn Men heett i mjj daaromtrent nog niet voldoende ingelicht. Nu vaardigt Zjjne Hoogheid de beide Boepati's najaka keparak naar den Rijksbe stuurder af. Zy moeten den Wazir (Moslimsohe naam voor Rijksbestuurder) gelasten do offergat naar de Mesdjid te brengen, waar hy c door den Hoofdpèngoeloe Allah's zegen moet 1 doen afsmeeken om do goenoengan's daarna onder de rechthebbenden te verdeelen. Een luid ,Sendika (zooals U beveeltdor beide oude Hoofdregenten, een paar nederige sembah's nog en zy verwijderen zich statig. Dr. Groneman vertelt me nn. dat zy, aan de Pagelaran gekomen, den aldaar zittenden Rijksbestuurder, namens den Sultan den op gedragen last overbrengen en wel door tot hem te zeggen, in het Javaansch natuurlyk .Rahadèn adipati Danoe Redja »De Vorst beveelt u de vorstelyke offer gaven, de spysbergen van de Garebeg Poeasa, j naar de Mesdjid ageng te begeleiden, met de pangéran's sontana en alle boopati'B tot en met de mantri's. Als dit geschied is, doet gjj den pengoeloe bidden om bestendigheid van den vo'Stelyken Kraton het heil der vorstelyke rogeering, lengte van den vorstelijk en leeftijd en welvaart en vrede voor het Rijk. Als het gebed gedaan is, zult gjj de offergaven gelykelyk onder de rechthebbenden verdeelen". De Rijksbestuurder zegt daarna, dat hy Zyne Hoogheid met den meesten eerbied zyn dank betuigt. Hierna begeeft de Rijksbestuurder zich met de hierboven genoemde grooten naar do moskee en volgt daar met al de zynen het donga van den Hoofdpengoeloe, die daarbjj geassis teerd wordt door alle lagere geestelijken en de hadji's ter plaatse. Als het Amin uitgesproken en door allen herhaald is, begint de verdeeling, nol als we u die van uit Solo reeds beschreven hebben. De beide Hoofdregonten keeren intusschen naar do Sotinggil terug en zetten zich op eerbiedigen afstand van en tegenover Zyne Hoogheid neder. Na oenigo sembah's brengt do oudste oen behoorlyk verslag uit, in dat heerlyk prachtig klinkend Hof-Javaansch. Kuropeesche ordonnansen komen nu plot- «eliog het Oosterseh cachet verbreken, 't Zyn lieden van den Resident met karaffen en glazen, want de Vertegenwoordiger van het Hoogste ^ezag gaat een viertal dronken wijden. Zo zijn officieel voorgeschreven en wel ter eere van de Garebeg Poeasa, van Z\jne Hoogheid, van don Kroonprins en van de liatoe. Telkens worden de glazen portwijn ad fundum geledigd en onmiddellijk daarna weor bijgevuld. Ten slotte zegt ook de sultan iets, doch heel zachtjes in 't Javaansch en nu staat de heer Engel (de IraiiBlateur) op en deelt ons mede, dat Zyne Hoogheid de gezondheid drinkt van don Resident. indien kortheid de ware welsprekendheid is, nu dan kun men die verdienste aun dezs dronken zeker niet ontzeggen en ik geloof, dat do gozelligheid aan menigen Europee- schon disch er door zou winnen, als sommige toasten lief hebbers eens 'n lesje kwamen nemen op de Garebeg's in de Vorstenlanden. Pin hiermede is dan de plechtigheid afge- loopen en zouden de troepen weer langzaam en statig moeten defileercn, om langs de Oostzyde van de Tratag hun vroegere plaat sen in te nemen, terwjjl wy daarna, evenals op Solo, in deltigen optocht den Sultan zouden moeten thuisbrengen. Maar jawel hoor, ik ga een zeer merkwaardig schouwspel ge nieten, een schouwspel nog niet dikwyls hier vertoond 1 Ik zal den verderfelyken invloed van een Indische stortbui op de zoo strenge JavaanBche hofetiquette kunnen waarnemen. Hot begint plotseling verschrikkelijk le gie ten 1 'n ramp voor de mooie galacostumcs van 't Hof, 'n ramp ook voor de uniformen en rokken der Europeanen De Sultan kjjkt zenuwachtig lachend naar den Resident, de Resident angstig benauwd naar zijn mooie pantalonDe Europeanen trekken wanhopige gezichten en de discipline der Pradjoerit's bljjkt niet bestand tegen de regenproef, want, in plaats van 'n langzaam en statig défilé, wordt 't nu bjjna een haast je, rep je, met den versnelden pas De Tratag begint onrustbarend te lekken, en omdat de Sultan 't wel bemerkt, dat de hee ren op heete kolen zitten, zegt Zyne Hoog heid iets tot Zyn .Vader" den Resident, die ons dan namens den Vorst allergenadigst vergunning geeft, om achter do Troonzetels te schuilen. Al 't plechtige is nu als by toovcrslag weg. Luid pratend en lachend vluchten do amb tenaren, officieren ou particulieren I De Se cretaris en Assistent-Resident vorgeten wa rempel zelfs, dat ze nog JPangéran Mangkoe Boemi en den Kroonprins naar binnen moe ten geleiden en de Overste dat hy persé meê moet straks, met den Sultau en den Resident 1 De beido Prinsen komen erg zenuwachtig aanloopen en halen die Europeesche ambte naren op, die gelukkig nog wat medo be schut worden door de groote gouden Pajoeng's der vorstentelgen. De Sultan zelf, gearmd met den Resident co gevolgd door al de hofdames, gaat in zeer snellen pas Kratonwaarts en wy Europeanen blyven erg luidruchtig achter. 'n Oppasser komt met een pajoeng toesnellen om den Overste te halen, die nu, al protes- teerend, in den looppas opsluit. Zóó eindigde de Gareberg Poeasa Een echte janboel Lt. Clockknkk Bhocsson b. d. Jogjokarla. Uit het Buitenland. Met zekere spanning, met dnidelyke tee kenen van onrust worden in Perersburg de eerste dage. van Mei tegemoet gezien. Men vreest voor ongeregeldheden bij de betoogin gen, die op 1 Mei zullen gehouden worden. Een groot aantal inwoners van St. Petera- bure, het ergste vreezend, hebben hun stad verlaten. Sinds enkelt? dagen zyn alle treins overvolin één week waren 80.000 plaatsen in de slaapwagens verkocht. Wie maar uenig- zins kan trekt er uit naar 't buitenland of de provincie in. Generaal Trepofl dc gouverneur-generaal heeft overal in do stad gorustellonde medo- ileelingen laten aanplakken, die echter de iiugorusthoiil niet Hchyncn weggenomen te hebben. Do oigennars van winkels voorzien hunne ramen van sterke luiken ten einde hot inwerpen dor ruiten te beletten. De gouver neur verzekert dat alle mogelyke maatregelen zyn genomen om zelfs de geringste verstoring der orde onmiddcllyk te onderdrukken. Een honderdduizend soldaten zyn in de stad ge legerd. Om de gemoederen niet op te winden is de inlegering met zoo weinig mogelijk militair vertoon geschied. Bij keizerlyke oekase worden aan de boeren in een aantal gouvernementen nieuwe voordeelen verleend. Als afgedaan wordt beschouwd alle achter stallige schuld by de aflossingen van leeningen by misgewas van 1867 tot de geboorte van den troonopvolger. Het bedrag der kwijtge scholden schulden wordt volgens een Reuter- bericht op 75 millioen roebel geaouat. Wat betreft de geloofsvrijheid heeft de Tsaar de volgende besluiten goedgekeurd De overgang van de orthodoxie naar een andere christelyke belijdenis heeft geen ver volging of nadeel voor het persoonlijk of burgerlijk recht tengevolge. De buiteu dc Grieksche kerk staanden worden verdeeld in oud-geloovigen, dissidenten en belydcra van dwaalleercn. Do eerste tweo groepen krygen het recht tot openljjke godsdienstoefeningen en mogen by zekere getalsterkte scholen openen. Het lot der w. gens godsdienstige misdryven gestraften zal worden verlicht of hun straf kwijtgescholden, Do verplichte sluiting der Ronmsch-katholiekc kloosters in Poolen wordt afgeschaft. Het onderwjjg van He niet orthodoxe geschiedt in de scholen in de moedertaal. Ook aun de Mohammedanen worden zekero geloofs vry heden verleend. Wat het oorlogsnieuws betreft zyn eenige schermutselingen van de legere te velde te melden. Ter zee heeft nog geen ontmoeting der vyandclyko vloten plaats gehad. Verleden week deden weer geruchten de rondte omtrent interventie. Amerika zou in overleg met een tweetal Europeesche mogendheden oen be middelingsvoorstel doen. De geruchten zyn sedert weer tegengesproken. De vredesgerukhten stonden in verband met don terugkeer van president Roosevelt naar Washington. Thans echter blykt dat de president om andere reden is teruggekeerd. De Amerikaansche gezant in Venezuela, beschuldigd zyn voorganger Loomis dat deze tydeus zyn verblyf in Venezuela van do Asphalt-Company een wissel van 10.000 dollar zou hebben aangenomen >voor bewezen en te bewyzen diensten*. Hieruit leidt men thans in de Vereenigde Staten het eenitfszins drieeie optreden van president Castro af. De presi dent heeft den gezant naar Washington ge roepen om een onderzoek in te stellen. Loomis spreekt de beschuldiging tegen. De toestand op het eiland Kreta is ondanks het optreden dor mogendheden nog zeer on rustbarend. Het KretenBer Parlement hoeft thans niet meer zooals vroegef aan de Euro peesche mogendheden verzocht Kreta bjj Griekenland te willen inlyven, doch eenvou dig die inlijving geproclameerd en aan prins George opgedragen die proclamatie ter kennis der mogendheden te brengen. De ambtenaren en rechtere verklaarden voortaan te rallen optreden in naam van den koning van Grie kenland. De ministers van prins George achten rich ontslagen en legden hunne betrekking neer, en de prins zelve wenscht ook af te treden. Het hoofd der Armenische revolutionnaire beweging is te Gcnëve aangekomen. Hy deelde mee dat do Armenische revolutionnairen vast besloten waren zoo op te treden, dat do mogendheden die het verdrag van Berlijn hadden geteekend, genoodzaakt zouden worden te hunnen gunste stappen te doen by Turkjjo Dat belooft dus weer wat voor den Ziokon Man. Nieuwstijdingen. HELDER, 2 Mei 1905. De komende strijd. J.I. Vrijdagavond hield de Anti-rev. Kics- vereeniging .Vaderland ca Oranje' in Centrum' een opt-obaro vergadering, die door 150 200 personen bezocht was. Nadat de Voorzitter, de heer C. Adriaanse, de ver gadering met een gebed en een korto toe spraak had geopend, verkreeg de heer L. Adriaanse het woord tot het honden eener politieke rode over het onderwerp: «De ko mende stryd*. Spreker begon met te wjjzon op den hef- tigen verkiozingsstryd, die weldra in ons land gestreden zal worden, waarbjj twee pariyen scherp tegenover elkaar staan. Aan do ecno zjjde staan de anti-revolutionairen, roomsch-katholiekun on christeljjk-hUtorisohcn, voor het huidige ministerie en een Chris telijke staatkunde zyn, aan de andere zyde de vrijzinnigen, bestaande uit verschillende elementen, die do louze aanheffen .Weg met de Kuyper coalitie* en die ijveren voor een netitralo of vrijzinnige staatkunde. De soc. dom. Gcrhard heeft eenige dagen geleden met het oog op den strijd zyn begin selen alhier uiteengezet, de vrjjz. democraat Gerritsen deed in Anna Paulowna, Wieringen en Texel hetzelfde. De eerste kwam tol de conclusie, dat het tegenwoordige ministerie een volslagen mammonregecring was, do tweede dat het kabinet, samengesteld door een monsterverbond, wel hot partybelang, maar geen volksbelang behartigde. Spreker erkent dit niet en meent, dal men door een bepaald gekleurde bril do zaken beziet om tot die overtuiging te komen. Hy voor zich is overtuigd, dat do bestaande coalitie opeen degelyken grondslag berust on dat de ver schillende christelijke purtyen een gemeen- schappelyken basis hebben zy beljjdcn allen do beginselen van de sonvereiniu.it Gods, zy erkconen, dat het gezag van God is ingesteld, ilat de overheid aan God gebonden is als bron van recht en erkennen, dat voor de zodelijkheid een bepaalde maatstaf is. Dc ooaliiicpartyen beoogen ook hetzelfde doel, O.I. om do christelykc grondslagen te beves tigen, te voorzien in do socisle nooden en recht cn vryheid van ieder landgonoot le handhaven. Da.r tegenover staan do anti- clericalen, die de volkssonverciniteit erken non en beweren, dat het gezag uit hot volk zelf voorkomtoen vaste maatstaf voor recht en zedelijkheid van don mensch bezitten zy niet. Daarna ging spreker aan de hand van de verslagen over de redt voeringen der heeren Gerritsen en Gerhard na, wat het Christelijk ministerie, dat nu bjjna 4 jaar aan het be wind is, heeft gedaan. Het heeft het gezag in den staat weten te handhaven, door de sukingswetten tot stand te brengen en tijdens de stakingsdagon alle middelen aangewend om de orde te herstellen. Het heeft door de indiening van de hoogcr-onderwjjswot veel onrecht weggenomen, doordat zy, die aan geen rijksuniversiteit gestudeerd hadden, thans niet langer uitgesloten worden tot het bekleoden van staatsbetrekkingen cn zy, die niet levrede i konden zyn met de rijksuniversiteiten, x mot Gods geopenbaarde wil geen reke ning wordt gehouden, thans aan een vrye universiteit kunnen studeeren zonder gedwongen te zijn nog eens een andere school te bezoeken. Door de indiening van de wet op dc onder- jjspensioenen werd aan de byzondere onder wijzers evenveel recht toegekend als aan do openbare. Eveneens wordt recht on vryheid verleend, als de thans in behandeling zijnde onderwijswet aangenomen is en door de ver hoogde subsidie de concurrentie tusschen de bijzondere en openbare school minder scherp zal zyn, terwyl geenszins, zooals sommigen beweren, een aanslag op de openbare school wordt gedaan of die wet strjjdig is met do grondwet. Door het idioten-postwetjo (zooals de heer Gerhard dit noemt; wordt de openbare zedelijkheid bevorderd en door de aangenomen drankwet de drankzucht bestre den. Dat de regeering hare belofte, ge daan b(j de le trooorede, wil houden, blykt uit de ingediende ontwerpen betredende ziekte en ouderdomsverzekering. Maar de invoering dezer sociale wetten zal geld kosten en wel 9 A IO millioen. De middelen daarvoor wil het kabinet vinden in de verhooging der in voerrechten, waardoor tevens de inlandsche nijverheid en induBtrie wordt bevorderd. De beschuldiging van don heer Gerritsen, dat dit ministerie parlyHig bij benoemingen te werk ging, ontkende spreker en zegt, dat het zelfs in bet oogloopend voorzichtig is geweest, ten bewy'ze daarvan wjjst hij op de benoemingen van den gouverneur-generaal in Indië, den gouverneur van de West en np die van burgemeesters in Zuid-Holland, waar de gemeenten onder de tirannie dor liberalen hebben gezucht. Vervolgens ging spreker na, wat de regeering voor Indië heeft gedaan, integenstelling met het liberale bewind. Het heeft do comptabiliteitswetten tot stand ge bracht, een renteloos voorschot van 2 millioen verstrekt en een geldlecoing van 40 millioen aangegaan om de welvaart van Indië to bevorderen, irrigatiewerken doen uit voeren, de heerendiensten verminderd, het pandhuisregie dor Chineezen tegengegaan, de decentralisatiewet ingevoerd en daardoor een begin gemaakt mot zelfbestuur iu Indië, maatregelen genomon tegen de koelie- schandalen, de speelwoede tegengegaan, een einde gemaakt aan het toelaten van lichte kooien in govangenisscn, het con cubinaat bestreden, de zending gesteund door 't geven van subsidiën. Ten slotte resumeerde spreker, dat dit ministerie de antithese niet hoeft verscherpt, maar daarentegen gewaakt heeft voor vryheid cn recht voor alle burgore. By do komende temlmsstrjjd heeft men te kiezen tusschen deze christelykc of de neutrale staatkunde. In de nu volgende pauze gaven zich voor debat op de heeren J. Janze van Amsterdam, W. H. Mejjrr cn 1'. F. Ncvc, die ieder 20 min. ijjd werd toegestaan, doch geen dupliek. De heer Janze zegt, dat het niet waar is, dat de stryd gaat tusschen voor- of tegen standers der Christelyke staatkunde. De Christen-democraten *|jn vóór een Christelyke rognering, maar tegen dit kabinet, want het heelt met de lager-onderwyswot een politiek spelletje gespeeld en het anti-revolutionair standpunt verloochend. Do drankwet is ver knoeid, met do afschaffing der staatsloterij geen voortgang gemaakt, het vaccinewetju naar een Staatscornmissie verwezen en dus in de doofpot gestopt. De indiening der pensioenwetten is een bespotting dor grysbeid, om iemand op 70- jarigen leeftyd met f '2.50 t 8.por week schepen. Wel heeft men 7 millioen voor snelvuurkanonnen. De heer Mejjcr stelde in 't licht op welke wjjze dezo regoering hare xedelyke roeping had vervuld on wees daartoe op de achan- deljjko moordtooneelen in ds Gajoe- en Balak- landcnop de invoering van de Spoetwet; op de lager-onderwyswet, waardoor het onder- Ijs geschaad wordtop de tariefwet, die den arbeider zware lasteu oplegt, terw|jl mon het geld niet haalt waar het is, uit de brand kast. De heer Neve wees er op, dat deze regeo- ring erg willekeurig optreedt, blykende uit het verbod aan militairen om sommige ver gaderingen te bezoeken, hy teekent daartegen protest aan. Verder maakt hy den ioleider er een grief van gezwegen te hebben over Van Kol, die voortdurend opkwam tegen de schromelijke toestanden in Indië en betwistte, dal de hervormingen daar tot stand gekomen, z|jn toe te schrjjven aan het tegenwoordige linisterie. Ook besprak hy de zwendcl- dedatten in de Kamer, om daaruit de gevolg trekking te maken, dat deze regeering onkel de belangen behartigt van het kapitaal. Nog bracht by iets in het midden over het mili tairisme en veraekerde, dat dc §oc. dem. de minderen niet opzetten tegen hot gesag, om dat zy dit ook willen, maar tevens do vrye ontwikkeling niet willen belemmorcn. Uitvoerig beantwoordde do heer Adriaanse de verschillende debaters, waarby h|j voort durend geïnterrumpeerd en in do rede ge vallen word door de christen-democraten, maar nog meer door de soc. dem. Niettemin scheen de inleider voor geen klein geruchtje vervaard, want met vuur bleef by het huidige ministerie verdedigen, met kalmte weerlegdo Ihjj het tegen hem aangevoerde en deed dit op lang niet zachtzinnige wyze, zoodat hem toegeroepen werd, *dat ia niet waar", «zoo kun je alles wel liegen* en dergelyké onpar- Ilementaire uitdrukkingen meer. W|j wagen ons niet aan het weergeven van dit alles, en meenen te kannen volstaan met de vermelding, dat de vergadering, wegens het rumoer, zonder dankgebed gesloten werd. 1 De heer Janze. daarby gesteund door de heer De Vries, protesteerde op heftige wyze tegen de gevolgde handelwyze om de debaters geen geb-gei.heid te geven to'. repliek. Men drong opgewonden om do bestuurstafel Iiood, bel was een lawaai als op een Poolschen njk» dag. De spreker werd door de chr. dom, uitgenoodigd op een nader te bepalen dag te kotnen debateeren, maar deze aanvaardde dit aanbod niet, zoodat wy hoorden zeggen Dan durf je niet!* Na nog eenige oogen- blikken van opgewondenheid ging deze ver gadering op aandringen der politie over mid dernacht uiteen. I Meidag. Zondagmiddag werd in 't Centrum een openbare vergadering gehouden tot viering van den I Meidag. De opkomst was niet groot, slechts 50 60 personen waren aan' wezig. De heer F. Mol uit Gravenhage hield een gloedvolle rede, opgehelderd met tal van voor beelden uit eigen ervaring, waarin hjj schets te hoe de 1 Meidag eenmaal aal zyn de zege praal van den arbeid, niettegenstaande thans nog het patronaat, hot gezag en het geloof tegen dien dag samenspannen. En toeh wordt hei meifeest waardiger gevierd dan nationale feesten, waar Bachus en Venus hoogtjj vieren en niet bezoedeld door drinkgelagen zooals by oen studentonjooi. De 1 Meidag ia een feest van hooge, reine bedoeling, waar b«l bot medegevoel op don voorgrond treedt, waar opgewekt wordt tot verkrijging van betere levensvoorwaarden, waaronder do 8-urige werkdag een eerste plaats inneemt. Het ia een dag, die do arbeiders aanspoort tot na denken over hnn toestand, waar z|j er opmerk zaam op gemaakt worden, dat slechu een ge ring deel van de vruchten van hun arbeid hnn toebedeeld wordt en zjj een gering loon by langdurigcn arbeid ontvangen. Die lango arbeidstijd werkt domoraliscerend op den werkman en op ayn huisgezin. Met den Meidag moet men de arbeiders doen begrypen, dat hun te kert wordt gedaan en wanneer de massa daarvan overtuigd ia, zulleu zjj gezamolyk den eisch laten hooren van oen 8-urigen arbeidsdag. Dan heeft men gelegenheid ook aan het hongcre in den mensch zjjn aandacht te wydon, dan kan men door denken en door lectuur zich ontwikkelen en medewerken tol verkrjjging van een gezonde samenleving. Daarom moeten allen rich ver eenigen, Tan welke richting of wat geloof ook, om te komen tot een verkorten arbeids dag en betere loonttandaard. Nadat do heer Mol nog eenige vragen vao aanwezigen beantwoord had, werd de vergadering gesloten. Door den majoor, eerstaanwezend In genieur der Genie alhier, is Zaterdag aan besteed: 1. het inrichten van <le bom vrye kazerne te Westoever voor vradeslogies (raming f2610) en 2. het doen van voorzieningen aan millitaire gebouwen on werken alhier (raming f7665.1 1. Bestek 154. Ingekomen 9 biljetten van do heeren I). de Vries, f2256; H. Wjjker, f2267; Gebrs. v. Pelt, f2270; A. v. Pelt, f2290; C. aak, f2810E. v. d. Plas, f2328 G. Koomejjer, f2390; W. de Jong, f2600 en Th. v. d. Sterr, f2719. 2. Bestek 155. Ingekomen 8 biljetten van de heeren Th. v. d. Sterr. f6719; H. Wjjker, f 6746 v. Pelt, f 6798D. de Vriaa, 16*44 Gcbr. v. Pelt, f6910 J. Glotze, I 6980 W. de Jong, f7500 en C. Qoak, f7580. De ,Zw. Ct. meldt; Over den dubbelen moord aanslag te VolUn- hove kannen heden nog in aansluiting van hetgeen wy berichtten bolangryke medodee- deelingen worden gedaan. Naar nader door ons wordt vernomen heeft de snater van den vermoorde, tot bewustzyn gokomon, aan don burgemeester van Vollen- hove meegedeeld, dat Hartn v. d. Linde en nog eea ander den moord begaan hebben. I)o brigadier der marechansseo Boskamp, heeft zich daarop naar Zwartsluis, da woon plaats van don beschuldigde begeven. Daar vernam hjj van den burgemeester dat v. d. L. zich vermoedelijk te Meppel bevond. Met den rijksveldwachter Hogenberk en don gemeenteveldwachter liagevoort begaf hjj zich per boot naar genoemde plaat*. Daar gekomen splitsten zjj zioh. Hogenberk en Hageroort hadden daarop het geluk den ver dachte bjj een brug aan te treffen bjj zjjn kruiwagen roet bokking. Zy gelastten hom hnn te volgen, waarop v. d. L. naar de reden vroeg, maar de veld wachter» zeiden die «elf niet te weten. De drie veldwachters brachten dan verdachte daarna terug naar Zwartsluis per stoomboot Fortuna; deze droeg dus in soovere haar naam met eere, dat z|j vermoedelijk een ellen deling in de armen der justitie voerde. Het parket van Zwolle waa inmiddels gewaarschuwd en bovond zich te ZwarUluis. Bjj zjjn onmiddellijk daarop gevolgd verhoor ontkende v. d. L. hardnekkig de schuldige te ayn. De verdachte, wiens bjjnaam is Harm de Boer, kwam hier te kwart voor acht aan. Reeds geruimen tjjd te voren verzamelde zich bjj den aanlegplaats aan de Kamperpoort een menigte nieuwsgierigen. Begeleid door den veldwachter Ha^cvoort cn den rijksveldwachter Van Uden die hem naar Zwolle hadden gebracht, H,«,n inspecteur van politie Derkseraa en den brigadier-majoor Trost, ia hy naar het gercohtshof overgebracht, vanwaar hjj vervolgoaa per celwagen naar de gevangenis werd getransporteerd. Ook daar had zich e*a groot aantel nieuwsgierigen verzameld. HOOFDSTUK I. Een omnibus reed van de London City naar de Whitechapel Road, en bovenop zat onder anderen een bejaard, vriendeljjk heer, die gezellig met zjjn buurman praatte. ,Ziet ge, mjjnhccr Burns, dat is nu eenmaal ■oo in een groote stad als Londen", zcido hjj. 'Daar staat bijvoorbeeld het gebouw van de Bank van Engeland. Iedereen weet, dat in dit gebouw de grootste hoeveelheid gemunt en ongemunt goud wordt bewaard, die in de wereld to vinden is, en nuuweljjks tien minuten van daar wonen menschen, die maar zelden kunnen eten zooveel «e lusten. Ge ■uit wel begrypen, hoe onaangenaam het is, *ls iemand heelemaal niet# zjjn eigendom kan noemen. Wat moet zoo iemand doen? Moot hjj schulden maken, om ten minstezyn leven te kunnen behouden Wie zal hem dan borgen Wie schulden heeft, weet ook, dat •nderen nog belang hebben bjj zjjn levenslot. Maar wie zelfs geen schulden heeft, kan rich wel laten begraven. Er bljjfl hem niet Weel anders over*. »Hjj kan toch werken, mjjnheer D« bejaarde vriendelyko beer glimlachte •en beetje spottend en antwoordde: *Ki zoo, hjj werken, mjjnheer Burns? Ja, hjj 8W«4 werken 1 Hjj moet, zeg ik, anders kan hy vau honger slerveD. Verleden Zondag was ik iu de Sint-Paulskerk on kwain juist op hot oogenblik, toen oen vreemdeling be merkte, dat men hom zjjne brieventasch met meer dan honderd pond sterling ontstolen badEn dat in de Sint-Paulskerk. En toch zjjn wij allen ChristenenGe zult zeker niet ontkennon, dat wy Christenen zyn, niet waar? In den goeden ouden tjjd, toen Enge land nog Engeland was, werden alle spits boeven opgehangen. En dat was goedEn thans? Het is God geklaagd! Thans zet men ze in de gevangenis, al worden ze op heeter daad betrapt, en daar krjjgen zo op staats kosten te eten! Engeland vervalt. Ja, mjjnheer Burns, Engeland gaat zijn ondergang te Hé, zyn we nn al aan de Surrey- Hó, hola, koetsier, ik wil afstappeu Hé koetsier Op zjjn gemak klauterde do ondo heer naar beneden ou dc omnibus reed met den heer Burns alleen verder in den avondnevel. Hier en daar werden de straatlantaarns reeds aangestoken en do jonge Burns, die nauweljjks vier en twintig jaar oud was, zat peinzend omlaag te staren op het drukke straatgewoel. Menigmaal leek het hem toe, of de nevel zich verdichtte tot spookachtige gestallen, onder welke hjj de Hardvochtigheid en het Eigenbilang meende te herkennen. .Dat is nu eenmaal «oo ia een groote stad als Londen,* had do bejaarde, vriendelijke heer gezegd, en de jonge, peinzende Burns zuchtte en zcide ook: .Het is eenmaal zoo.* In elk geval was mjjnheer Burns iemand, die niet veel op verwachtingen vertrouwde hjj zou misschien in de Londensche wereld heelemaal geen hoop of verwachting meer gekoesterd hebben, als hij niet nog zoo jong en gevoelig van hart was geweest. Zjjne bescheiden hoop gold slechts een maando- ljjksch inkomen van acht A tien pond sterling, waarvan hy zjjno moeder zou kunnen onder houden en zjjne gelicf'lo Anny zou kunnen trouwen. Thans verdiende hy maar vjjfpond als klerk in een boekhandel aan het Strand, en daarvan'kon hjj met zjjne moedor slechts schraaltjes loven. Voorloopig srerlangde hjj alleen in het geheim naar het bezit van Anny, die zulk een belangrijke plaats innam in zjjne droomen van toekomstig geluk. i Op den hoek van de Bi nsburystraat en de Commercial Road klauterde mjjnheer Burns van den omnibus af cn ging hij de genoemde straat in, terwyl de omnibus op de Commercial Road voortreed. De Binsburystraat is oen recht armoedige buurt, ofschoon zjj nog geen kwartier van de Bank van Engeland ver wijderd is. Bjj elke schrede zag men, dat hier zeer arme monschen woonden, van wie men niet veel notitie behoefde te nemen. Alles zag er hier verwaarloosd uit; de be strating was slecht en de verlichting even eens. Smerige, vervelooze winkels en onaan zienlijke herbergen, mol bovenwoningen waarin do hnurders opgepropt waren, donkere trappen, gebroken ruiten met papier dichtgeplakt, dut alles vormde hier do omgeving. En overal klonk rumoer, geschreeuw of getwist. Het was reeds donker, toen mjjnheer Burns niet ver van do Commercial Road oen huu I binnentrad, waarvan de onderverdieping lot herberg waa iugcrieht. Luid gelach en getier klonk naar huiten de ruwe stemmen van matrozen, schor gewurden door het schreeuwen j en wiskey drinken, waren duideljjk te boorvn. Ken oogenblik luisterde mjjnheer Burns naar Ihet getier on daarby wierp hjj een blik in bet rookerigo, riecht verlichte lokaal. Boven de deur hing c«n uithangbord, met het op schrift.Do blauwe Jekker'. Het was dus een matrozeoherberg, genoemd naar bet door ile matrozen veel gedragen kleedingsluk. Mjjnheer Bnrns scheen in het getier niets onderscheiden te bobben, en niet de stem gehoord te hebben, die hjj had verwacht. Daarom ging hjj vlug de donkere trap op. Op de twpedo verdieping werd eene deur geopend, juist toen hjj voorbjjging, en by het weinige licht van een lampje onder scheidde hjj ©on jong, bleek meisje met be- schreid gelaat. .O, jtiiTrouw Anny', riep mjjnheer Burns en hjj s:apto vlug op haar (oo. ,Of WU1, o, mjjnheer Burns.* zcide «jj angstig en beschroomd. .Ik dacht, dat het mijn vader was.* .Is uw vader nog niet thuis, jufirouw Anny Neen, Will, hjj is nog niet thuis.* Juffrouw Anny, ge hebt weer grsohreid. Ik zie het aan uwe oogen I' ,Ik? Neen, Will, noen. mjjnbeer Burns, werkeljjk nietl Ik dacht, dat rik zie het, Anny, maar ge wilt het niet erkennen, omdat ge weet, hoeveel verdriet ik er van heb, als gjj u ongelukkig gevoelt. Och toe, jufirouw Anny, vertel mjj maar, wat er gebeurd is on waarom go geschreid hebt. Ik wil hot zoo gaarne weten. Kom, vertel het me maar »Ge sjjt zoo goed voor ons, Will, maar werkeljjk, ik kan het nist doenIk had liercr, dat ge u volstrekt niet meer om ons bokomnurdol Het is. Ge sjjt zoo braaf en goed, Will, waarom soudt gjj uw leven nog bitterder en moeiljjker maken om ons? Het is het is werkeljjk al te treurig «Hoor eens, juffrouw Aony,, sprak de jonkman met nadruk, «ik weet, dat gjj in moeiljjke omstandigheden verkeert, dat gjj alleen met uwe ouders sjjt, en dat uw vader een kortom, dal uw vader dikwjjls niet in staat is voor zich on do zjjnen te zorgen. Voor den dag dus met <jo zaak Vortel hot mjj gerust Hel meisje sloeg de oogen neer en schreide Kom aan jufirouw Anny, wat schoolt er aan? drong Will weder. .Vertrouwt ge mjj niet f Wat scheelt er aan Zeg het me maar 1 De huur snikte Anny, terwjjl hare wangen donkerrood worden. Ah zoo, is mjjnheer Bennet er om de huishuur geweost! En hjj is niet betaald, Ani.y f' Juist. Vader was niet thuis en moeder Anny snikte nog heviger cn xeido toen ,En mjjoheer lienneu zei, dal wjj or uit moesten.* En hoeveel heeft mjj-iheer BcnnoU to vorderen t «Drie shilling voor de laatste week.* Do jonge Burns greep in zjjn zak. tWaar Is uw vader, Anny Ik... ik weet hut niet, maar ikgoloof... O, God neen, Will, dat niet! Neen, neen, dat niet, Will!* Met een vlugge beweging had hjj torsluiks drie shilling- op tafel by de deur gelegd om haar govoel te sparen, wilde hjj haar het geld niet overhandigen. Doch Anny had het toch bemerkt. .Waar is uw vader, Anny?' viel hjj in. Wat gelooft ge? Wat wilt ge zoggen?* Ik ik geloof snikte het meisje, «dat hjj beneden in .De blauwe Jekkers zit. Ik heb hem straks hooren lachen. Ach, mjjnheer Burns, als u zoo vriendeljjk wilt wezen, ga dan naar beneden en tracht hem hier t« brengen ,Ik ga roods, Anny. Schrei maar niet, hoorIk kan •chrcit P het ziet aanzien, dat ge Zacht trok hjj hare handen weg van het beschaamde, treurige gelaat en kook haar in de donkere, trouwhartige oogen. (lk ga reods, Anny,' reide hjj op zachten, toederen toon. «Kom, schrei nu niet langer.' Zy maakte een haastigo beweging, om hem dank te aeggen, maar Will draaide zich vlug om en ging naar beneden, naar »De blauwe Jekker*. Daar zat Hendrik van Klverdaal tusschen verscheiden half beo-honken, schreeuwende cn babbelende varensu-xellcn, dokwerkers en allerlei soort van baliekluivers, zooals een groote stad ze oplevert. Hjj voerde het grootste woord en was ook niet precies nuchter. Hendrik van Klverdaal was een man van vier en veertig jaar, die oog een fatsoenljjk voorkomen koa aannemen, wanneer hjj nuchter was. Vroeger had hjj bepaald «en gunstigen indruk gemaakt, want zelfs thans lag cr nog in zjjne oogen iets van dc eerlijke, openhartige uitdrukking, -welke zjjne dochter zoo lief on aantrekkeljjk maakte. Dooh, zooals hjj daar thans aat, beschonken en niet weinig ingenomen met zjjn eigen pocherjj, geprezen cn voor den gek gehouden door de bezoekers dozer matrozenkroeg, ver waarloosd van uitcrljjk, met voile kleuren en smerige laarzen, onverschillig voor zich zeiven, zonder een stuiver in den sak neen, zoo als hjj daar zat, maakte hjj niet den indruk van een fatsoenljjk, verstandig mensch, doch wel van een dwazen lccglooper. Elvcrdaal waa kleermaker, en I V beter gedaan hebben met thuis aan het werk te gaan, dan in eea kroeg den tjjd te dooden met zwetsen en drinken. (Wordt vervolgd^

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Vliegend blaadje : nieuws- en advertentiebode voor Den Helder | 1905 | | pagina 1