KLEINE COURANT
't Vliegend Blaadje
voor HelderTexel, Wieringen en Anna Paulowna
No. 3363.
Woensdag 10 Mei 1905.
Nieuwsty dingen
De Oorlog in het Oosten.
FEUILLETON.
33ste Jaargang.
Bureau: Spoorstraat
Telsf. 59.
Bureau: Konlngatr. 29.
lnterc.-Tolef. 50.
Indische Penkrassen,
Autewrrrecht uitdrukkelijk voorbehouden.
105.
En nn een on ander over de s. g. horraat
circulairo van Gouverneur-Generaal van
Heutsz, een zeer belangrijk rondschrijven aan
de Ambtenaren van het Uinnenlandsch Bestuur,
dat schrikt, ja ousteltenis heelt veroorzaakt
bjj alle ouderwetsche en adatlievende over-
heerscbersl Deze meenen, dat 't met bet
bekende prestige der Hollanders nu finaal uit
is, dat de .beeldenstormer* van Heutsz met
ruwe soldatenhand neerhaalt, wat eeuwenlang
als goed, als practisch was beschouwd en dat
we nu wel heel gauw in zee sullen worden
gedrongen 11
«Pajoengs zijn goedkooper dan bajonetten*
brulde zelis de .Javanenkenner' van het
.Nieuws van den Dag* en ook de
ren van andere Indische bladen, uit
gezonderd enkelen, zooals b.v, de heer van
Geuns van het *Soerabajasch Handelsblad,*
hebben gejammerd en geweeklaagd, zonder
dat dh natuurlijk ook maar eonig effect had
bi] den ijzeren Landvoogd te Buitenzorg.
Zij, die denken den Heer van Heutsz te
kunnen intimideeren met afbrekende critiek,
die kennen Zijne Excellentie niet! Ik ben
overtuigd, dat hij se grappig vindt die Indische
beunhaasjes, die mee willen spreken over
zaken, die ze niet begrijpen, dat hy denkt
,ja schryi jullie maar hoorik bon heer
eu meester en zal doen wat mü goeddunkt!*
(Er bat recht.
Doch laat ons eerst eens het bewuste
rondschrijven aan Heeren Residenten en
bestemd ook voor de lagere ambtenaren, hier
in deze Penkras afdrukken. Wjj zullen er uit
zien, hoe de Gouverneur-Generaal openlijk
partij kiest voor de jongeren in Indië, voor
die zoo lang al 't moesten ver-
dat stelselmatig slaafs en dom houden
van den Inlander.
Onderstaande circulaire, door den Alge-
meenen Secretaris, namens den Landvoogd,
uitgevaardigd, wordt blijkbaar beschouwd als
een vervolg op die van 20 Aug. jl., welke
ook reeds door mij werd overgenomen en
besproken.
Dit rondschrijven luidt
Bleek het noodig om bij mijn in no. 6061
van het Bijblad opgenomen circulaire van 20
Augustus jL, no. 8222, uw aandacht te vestigen
op het afkeurenswaardige van de minder
heusche behandeling, waaraan inlanders en
vreemde oosterlingen dikwijls van de zijde der
landsdienaren bloot staaD, ook de hormatge-
braiken, waaraan door velen streng de hand
wordt gebonden, verdienen naar de meening
van den Gouverneur-Generaal uw bijzondere
belangstelling.
De beleefdheidsvormen, welke de inlandsche
bewoners van Java jegens hun meerderen in
aoht nemen, onderscheiden zioh toch van de
westersche door een aantal eigenaardigheden,
die bij vermeerderende deelnamo aan het
algemeen verkeer sullen moeten verdwenen,
gelijk ejj nu reeds in de groote verkeerscentra
aanmerkelijk gewijzigd en verminderd zijn.
De getrouwe naleving der strengere adat op
het gebied van eerbiedsbetoon geeft aanleiding
tot veel tijdverlies, is voor hen, wier besef
van eigenwaarde ontwaakt is, vernederend
sn belemmert het tot stand komen der ver
trouwelijkheid, die vooral ook in het ambte
lijke verkeer zoo gewenscht is.
Had men alleen te doen met inlandsche
minderen van ongeveer dezelfde klasse en
Europeesche meerderen, dan zouden wellicht
de tot sou vroeger tijdperk van politiek en
sociaal leven behoorende hormatvormen wel
spoedig kunnen worden afgeschaft.
•Er moet hier echter worden gerekend met
de klasse der inlandsche bestuursambtenaren,
die nog lang niet allen tot het bewustzijn van
de overtolligheid dier vormen gekomen zyn,
en die allicht een van hooger hand bevolen
o van het overgelevorde eerbieds-
i als een vermindering van het aan hun
rug verbonden aanzien zouden beschouwen.
•Zoolang oen dergelijke opvatting bestaat,
sullen inlandscho minderen ook hun Europee
sche meerderen van zelf mot die vorouderde
i naderen, daar van hen niet verlangd
i worden dat eg zich nu eens naar inland-
e, dan weer naar westersche adat sullen
ar mate van den landaard hunner
chefs, te minder, waar zy die
en inlandsche hooger geplaatsten
▼aak gezamenlijk ontmoeten.
•Is het dus naar het oordeel van Zyn
Excellentie, niet gewenscht dat de Europeesche
bestuurder in deze hormatgebruiken op voor
hst inlandsche bestuur hinderlijke wyze in-
grjjpe, h\j wachte zich aan den anderen kant
voor al wat don indruk zou kunnen maken,
alsof hy zolf prjjs stelde op do handhaving
dier traditie.
Immers het is een wanbegrip te denken,
dat het gezag, by vereenvoudiging der inland
sche beleefdheidsvormen, gevaar zou loopen
en dat met de instandhouding van gebruiken
als het ongeschoeid by meerderen verschijnen,
hot noderhurken van voorbijgangers aan den
kant van d--n weg, het zitten op den grond,
het begeleiden der rede met sembahs enz. een
staatsbelang gemoeid zou zyn. Wat daarvan
in onbruik geraakt, worde allerminst door
den Europeeschen bestuurder opnieuw inge
scherpt.
De Gouverneur-Generaal is van oordeel,
dat zelfs een stap verder behoort te worden
gegaan en by elke gepaste gelegenheid de
inlandsche ambtenaren, vooral de regenten,
op het veelzinsnadeelige der hormatgebruiken
worden gewezen en aangespoord om tot ver
eenvoudiging daaraan ernstig mede te werken,
een vermaning, die te meer zal uitwerken,
naarmate de Europeesche bestuurder het voor
beeld geeft van zynerzydB geen specifieke
eischen op het gebied der hormat te slellen
en vooral met de inlandsche ambtenaren, die
een min of meer Europeesche opvoeding ge
noten hebben, op een daaraan geëvenredigde
wyze te verkeeren. Sommige gebruiken van
inlandsche meerderen jegens bun minderen,
die wegens hun nadeeligen invloed op de
behandeling van zaken niet anders dan mis
bruiken verdienen te heeten, moéten met kracht
bestreden worden, zoo byv.: de onder inlandsche
ambtenaren vry algemeene gewoonte om min
deren, die gehoor by ben vragen of zelfs door
hen ontbodon zyn, noodeloos te laten wachten.
Ook hierin, meent Zyn Excellentie, zyn
voorbeelden de vruchtbaarste lessen.
«De Gouverneur-Generaal wenscht der
halve, dat ieder Europeesche bestuursambte
naar doordrongen worde van het beginsel, dat
de specifiek-inlandsche hormatgebruiken be
stemd zyn om voor de meer eenvoudige, in
ternationale plaats te maken, dat dit proces
het spoedigst, moet afioopen daar waar de
bevolking zich het gunstigst ontwikkelt, en
dat dus die adat wel aanspraak hoeft op
tolerantie maar niet op bescherming of bevor
dering door het Europeesche bestuur.
Op last van Zyne Excellentie heb ik de
eer hel vorenstaande mede te deelen met
verzoek om, voor zooveel uw gewest betreft,
in den daarin aangegeven zin werkzaam te
willen zyn'.
Wy nemen deze circulaire in haar geheel
over, omdat zeer waarschynlyk se io Holland
niet bekend werd en in alle geval slechts
oppervlakkig werd besproken. Ze geeft er
zoo heerlyk juist weer de phase van durven,
thans ingetreden, en nu er van alle kanten
zich, hier in Indië, stemmen verheden tegen
het autocratisch optreden van den nieuwen
Gouverneur-Generaal, nu die stemmen allicht
weerklank zouden kunnen vinden by een deel
der natie in patria, nu moeten ook de jongeren
hun stem tot in Holland doen hooren, ru
moet ons volk doordrongen worden van 't
urgente, dat er gelegen is in het ingrypen
met vaste hand. 'n Verlicht despotisme bobben
we hier noodig en juichen we toe, nu te
Buitenzorg zetelt the right man on the right
place.
Im Anfang war die That, die woorden
van Faust zyn zoo geheel van toepassing op
Gouverneur-Generaal van Heutsz.
Hy, de bedwinger van Atjeh, gaat thans
Indië hervormen met denzelfden ijzeren wil,
en al kan Zyne Excellentie, een man van snel
handelen als hy is, wel eens nu en dan
mistasten, errare humanum est, de nieuw
gevolgde koers, de atoeran baroe, zoools de
Inlanders hem noemen, kan niet genoeg worden
toegejuicht 1
Beter nu en dan eens 'n font, dan het
eeuwig volgen der sleur, jaar in jaar uit, dan
't aarzelend wachten op de bergen van ad
viezen, dan het zenuwachtig doorlezen der
stapels papier, rapporten, verslagen en raad
gevingen, wel is waar zwellende van wijs
heid, doch die 't zoo noodige ingrypen tegen
hielden en den Buitenzorgschen Troon dikwerf
maakte tot martelstoel voor die mannen, die
zoo gaarne 't goede wilden, doch niet wisten hoe 1
De nieuwe Landvoogd zal gedaoht hebben
Er is reeds veel te veel en veel te lang
gewikt en gewogen, geadviseerd en geaarzeld,
't moet nu maar uit zyn: ,ik eisch*.
Als hy directe belastingen wil iovoeren op
Sumatra's Westkust, omdat het schreeuwend
onbillyk is, dat dit gewest bijna geheel door
arm Java onderhooden wordt, dan telegrafeert
hy eenvoudig den Gouverneur op naar Buiten
zorg en blykt die dan angstig en aarzelend,
zoo ontslaat hy den man en belast desnoods
een Kolonel met het Civiele Bestuur. AL het
niet goed marcheert daar ginds in Celebes of
Boni, wel dan moet ook de Gouverneur van
dat Gewest maar eens op do boot en naar
Bogor, om er niet eigen ooren te hooren, hoe
de Landvoogd hot voortaan wil.
Als er bezuinigd moet worden, omdat Indië
op den duur bankroet zou gaan, dan wordt
door Zyne Excellentie, tegen de publieke opinie
in, gedecreteerd, dat 't maar uit moet wezen,
dat grootscheepsche van onze huishouding,
dat kleine ambtenaren byv. best 2e klas
kunnen reizen op de booten en dat financieels
misbruiken ten strengste moeten worden
tegengegaan, dat 't eindigen moet, 't uitbuiten
van ons Insulinde 1
AL de Oostzeevloot nadert en Japansche
schepen zich in onze wateren vertoonen, dan
doet van Heutsz de wankelmoedigen opleven
door zyn kort en streng verbod om de havens
open te stellen voor oorlogsschepen van beide
krijgvoerende naties, terwyl onmiddellijk alle
maatregelen genomen worden, om eventueel
geweld zoo krachtig mogelyk te keeren.
Laat zo maar opkomen!' zeggen nu ook
al vele burgers, geïnspireerd als zo zyn door
den Landvoogd, en de Inlanders roepen
«Braai betoel 1* en krygen nog meer respect
voor den nieuwen Wakil van de Maharadja
Olanda.
Ternauwernood is de giganlesque Reformator
aan het bewind of er valt voor den kroniek
schrijver een lange reeks van daden te boek
staven, een lange reeks waaruit we hierboven
maar enkele grepen deden ter illustratie van
ons betoog.
Wy zyn op dit oogenblik in bet hartje
van Java, in hel conservatieve Ngajogjrakarta
en we hebben u een blik gegund op het ver
steende Hofleven in den Kraton, welnu in
datzelfde Ngajogjrakarta hebben we over de
hormatcircu'aire gesproken met Prinsen van
den bloede, met zeer aanzienlyke edellieden,
met kleine Pry^ji's, met schoolgaande Vor
stentelgen en met gewone Javanen, en in
myn volgende Penkras zal ik u een en ander
zeggen over de stemming, die hier in dit
ultrabehoudende gewest door de atoeran baroe
van den .Djinderal Atjeh* (Generaal van
Atjeh) gewekt is.
Lt. Clocuneb Brodssok b. d.
Jogjakarta.
Uit het Buitenland.
Tengevolge der aikondiging van de alge
meene werkstaking in Warschau, als protest
tegen het optreden der Kozakken op Paasch-
maandag, stond de handel daar ter stede zoo
goed aL geheel stil. WinkeL en kantoren
waren gesloten, sommige selfs gebaricadeerd.
Lang kon dit evenwel niet duren. Zaterdag
vaardigde de Poolsche socialistische party
een manifest uit, waarin de werklieden wor
den aangemaand den arbeid te hervatten, daar
de tyd nog niet gekomen is om ocno revolutie
te beginnen. De werklieden moeten zich
echter voorbereiden voor den komenden stryd
voor vryhoid.
In Petersburg ziet men thans met nieuwe
vrees den 1 Mei-dag tegemoet (14 Mei onze
tijdrekening). Er is onder de werklieden en
in de geheele stad een oproep verspreid
waarby de arbeiders opgewekt worden om
zich op dien dag in verschillende wjjken der
stad te verspreiden en te trachten een optocht
te houden. Voor het geval dat de politie dit
verhindert, moet gewapende tegenstand ge-
I boden worden. Deze proclamatie heet uit te
gaan van de Centrale Socialistische party.
I Velen gelooven echter dat hier, sds in zoo
menigen opstand in Rusland .agent» provo
cateurs., uitlokkers van een opstand van
regueringswege, aan het werk zyn geweest.
In de onzin nigen die Warschau het vuurtje
deden ontbranden, dat zulke bloedige offers
eischic, worden insgelyks dergelijke .uitlok-
kers gezien.
De staking aan de hoogescholen zit de
Russische regeering dwars in de maag. Zjj
heeft thans besloten de zaak hardhandig aan
te pakken. De minister-conferentie nam bet
besluit: dat aan de hoogescholen, wier cur
sussen onderbroken zyn, geen examens sullen
worden afgenomen. Alle inrichtingen ten al-
gemeenen nutte der studenteo, alsgemeen
schappelijke woningen, eetzalee enz. worden
gesloten. Zyn de leasen in den herfst niet
hervat, dan worden de studenten van verder
onderwys uitgesloten en de professoren ont-
slagen.
Naar de algemeene vergadering der Zemstvo's
(ongeveer de provinciale staten) te Moskou
zyn 80 afgevaardigden opgekomen. De ver
gadering mag niet in het openbaar plaats
hebben, daarom wordt zy in een particuliere
woning gehouden telken dag in een andere.
Buitenlandsche verslaggevers konden nog geen
toegang tot de vergadering krygen. Walniet
wegneemt dat over enkele dagen de genomen
besluiten wel zullen bekend worden. De
hoofdschotel dor agenda zal wel zyneen
nieuwe organisatie van het ryk en de modus
quo iwysc waarop) eener volksvertegenwoor
diging.
De Petersburgsche correspondent van de
.Echo de Paris* weet mede te deelen
dat dc bjjeenroeping eener volksvertegen
woordiging verzekerd is cn dat de eerste
zitting in October zal gehonden worden.
De vertegenwoordiging zal bestaan uit twee
Kamers. In de Eerste Kamer sullen zitting
hebben de leden van den keizerlijken- Raad
en enkele vertegenwoordigers van het volk.
De Tweede Kamer zal uitsluitend uit volks
vertegenwoordigers bestaan de wyze waarop
deze gekozen zullen worden, zal worden vast
gesteld door een commissie onder voorzitter
schap van den minister van Binnenlandsche
Zaken. Die commissie zal op den verjaardag
van don Czaar, 18 Mei, worden benoemd.
Reuter berioht uit Ltibeck dat de Duitsohe
politie den uitvoer verbood van e*n voor
Rusland op de Germania-werf gebouwde
torpedoboot, wjjl daarin schending der neutrali
teit werd gezien. Het was de bedoeling om
de boot, die geheel uit elkaar genomen per
spoor te Lubeck aankwam, met een Franscho
stoomboot naar Helsingfors te zenden. De
Japansche pers blyft voortgaan op scherpen
toon de Fransche uitlegging van de onzydig-
heidsverplichting in Cochin China af te
keuren. Sommige bladen dringen er by de
Japansche regeering sterk op aan dat deze.
zonder zich aan ieU te storen, stappen sal
doen ter bescherming der Japansche belangen.
Van Rodjeetvensky's vloot hoort men den
laatste dagen weinig. Men heeft geen enkel
stellig bericht, dat de tweede vloot reeds
met de eerste zou vereenigd zyn.
De opstand in Arabie schynt zich ernstig
uit te" breiden. De Turksche regeering heeft
40.000 man troepen gemobiliseerd, die per
schip naar Jemen zullen vertekken. Een ge
deelte der in Macedonië liggende troepen zal
infgeiyks daarheen worden gezonden. Volgens
geloofwaardige berichten werden alle ambte
naren van de administratie in Jemen door
de oproerlingen vermoord.
De internationale troepen hebben te Kaneaop
Kreta de Griekeche vlag neergehaald en ver
vangen door de Krelenzervlag. In een groote
vergadering over de Kretenzers naar aan
leiding van dit feit belegd, werd besloten een
oproep tot de pers en de mogendheden te
richten om voor Kreta herstel van zyn on
vervreemdbare rechten te verkrygen.
De Luxemburgsche regeering heeft de aan
vraag van een syndicaat om op een nader
te bepalen plaats een speelbank te mogen op
richten vao de hand gewezen. Toen de minu-
ter in de Kamer dit besluit meedeelde, onder
verklaring dat de plaats die Luxemburg onder
de volken inneemt het toestaan van een
dergelyke onzinnige aanvrage verbood, vond
hy aan alle zyden byval.
De Tweede Kamer van den Zweedschen
Uyksdag heeft alle kiesrechtvoorstellen, ook
dat betreffende de evenredige vertegenwoordi
ging. verworpen.
HELDER, 9 Mei 1905.
By de Herv. gemeente alhier is tot
derden predikant beroepen ds. J M. Natzyl,
predikant te Bergen (N.-Holland).
De in aanvaring geweest zynde loods-
schoener Texel No. 5, te Vlissingen bin
nen gebracht, is door >De Schelde" naar
hier gesleept om hersteld te worden.
De jonge Heldersche tooneelvereeui-
ging »T.A.V.E.N.U.« gaf Zaterdagavond
in Casino voor leden en geintroduceerden
met hunne dames eene uitvoering.
Gegeven werden twee bljjrpelen»Lot
is dood" en »Ken Kandidaat voor de
Tweede Kamer", die flink van stapel liepen.
Als slotstuk werd opgeroerd»Op naar
Batavia", blyapel met zang in een bedrjjf
Bijzonder te roemen hierin waren mijnheer
Prpita om zyn spel en mej. Julia om haar
zang. Ook de overige meewerkenden zon
gen en speelden goed.
Eud gezellig bal zal de jongenlui zeker
wel tot io de kleine uurtjes hebben ge
amuseerd.
Tweede Kamer.
De beraadslagingen over de onderwjjs-
novelle zyn Vrjjdag geëindigd. De eind
stemming over dn wet heeft Dinsdag na
de pauze plaats, nadat eerst de eindstem
ming over de pensioenwetten zal hebben
plaats gehad.
De beraadslagingen over het voorstel
omtrent traktemeutsverhooging voor de
postambtenaren zyn thans aan de orde.
Vrije Unlveraielt.
Door wjjlen den heer B. J. Geevers, te
Utrecht, is aan directeuren der Universiteit
te Amsterdam f 50,000 vermaakt ten bate
van de op te richten medische faculteit.
Uit Nijmegen meldt men
De heer, die Vrijdagochtend te Njjmegen
in de Waal by de spoorbrug verdronken
is, bleek te zyn dr. P. C. Berends, oud 80
jaar, gepens. kolonel van den geneeskun
digen dienst der landmacht hier te lande,
wonende te Nijmegen. (sVad.**)
Blykens bet 9e jaarverslag vao het
Zeeman*- en volkakoffiehuis te Vlaardingen,
van 1 Mei 1904—1 Mei 1905, wordt het
zeemanshuis nog steeds druk, soms zeer
druk bezocht. Toch heeft men reeds on
dervonden dat sedert de nienwe Scheve-
ningsche haven in gebruik is genomen, dit
voor de inrichting dit jaar een financieele
schadepost zal worden. Waar voorheen vele
Schevenirtgsche matrozen, toen cjj nog nit
de Vlaarding*chfl haven ter haringvisacherjj
gingen, voormeld zeemanshuis bezochten,
zullen deze voortaan te Scheveningen bljjven
en na elke reis onmiddellijk te Scheveningen
terugkeeren.
Door een vliegwiel gegrepen.
Vrijdagmiddag tegen half vyf had er
in de smedery van de firma Pot en Ter
Borg aan het Nieuwe Kerkhof te Gronin
gen een verschrikkelijk ongeluk plaate.
Toen twee der gezellen bezig waren den
gasmotor van drie paardenkracht aan den
Steg te maken, sprong ds 17 jarige Teunis
oppema, die pits sedert enkele weken
bjj de firma in dienst was, voor den jongen
man, die bezig was het vliegwiel in be
weging te brengen, langs, om mede te
helpen draaien. De ongelukkige viel echter
voorover tusschen de spakeo van het wiel,
dat hem meesleurde en hem den nek ver
brijzelde. Een kwartier daarna was hy reeds
overleden-
Goede jager
Te Ambt-Ommen werd Donderdag in
een der bosschen van het landgoed Eerde
door den opzichter De Vriea een vossenhol
uitgegraven, waarin een zevental jonge
vossen. Tot bewjjs van de roofzucht van
een paar vossen, vooral wanneer zjj jongen
hebben, mogen dienen dat in en by het
hol werden aangetroffen de overblijfselen
van een drietal jonge reeën, «enige dozjjnen
hazen en konjjnen, benevens ettelyke kippen,
tamme eenden en fazanten. Menig gezel
schap jagers zou hen zoo'n collectie benyden
(»Zw. Ot")
Landverhulzeraverkeer vla Hamburg an
Bramen.
In de eerste vier maanden van dit jaar
werden via Hamburg en Bramen 135,405
land verhuizers vervoerd, tegen 79,491 in de
overeenkomstige maanden van het vorige
jaar- Zulk een hoog cjjfer werd tot nu
toe nog nooit bereikt.
Uitgesteld huwelijksgeluk.
Zooals bekend is, bestaat er sedert jaren
een streng toezicht op de landverhuizing
□aar Noord-Amerika. Menigeen, die het
leven in Europa moede, naar New-York
wenscht te vertrekken, en niet voldoende
op de hoogte is gesteld van de vele voor
schriften, heeft Amerika gezien, maar min
der gelukkig dan Colombus, hebben zjj hun
vaan er niet kunnen planten.
Zeer hard ondervond dit een jong Dnitach
meisje, dat naar New-York gekomen waa,
om door haar aldaar wonenaen bruidegom
naar het altaar gevoerd te worden.
Toen de »Merion«, die het bruidje over
bracht, in de Amerikaaneche haven landde,
werd zy door haar aanstaande stralend van
geluk ontvangen. Doch de vreugde over het
weerzien zou niet lang daren. Want met
ruwe hand ontrukte 't lot, in dezen 'n
ambtenaar van de landverhuizingspolitie,
de bekoorljjke braid aan de armen van
haar geliefde, om haar aan het verplicht
onderzoek te onderwerpen, dat uitmaken
moest, of zy wel eeD waardige burgeres
der Vereenigde Staten kon worden.
Een overerfelijke oogziekte werd gevon
den. fierst naar het ziekenhuis, werd het
jonge meisje daarna weder op een boot
gebracht, die haar Daar Duitechlaad terug
moest brengen. De eerst wanhopige brui
degom herstelde zich spoedig. Hy verkocht
zeer voordeelig rjju zaak aan zyn eersten
bediende en scheepte zich met zyn aan
staand vrouwtje in om gezamenlyk den
terugtocht te aanvaarden.
Rodjestvensky'a eskader heeft, zooals uit
de laatste berichten blykt, toch niet koers
gezet naar het zuiden bjj tracht Wladi-
woatok te bereiken, al zon bjj ook eenige
bloedige gevechten moeten leveren metae
vjjandelyke eskaders.
Uit allee bljjkt duideljjk, dat de Japanners
tegenwoordig volkomen op de hoogte zyn van
de bewegingen der Russische vloot en ook
vao de plannen, die de Rusten vormen. Dat
de Japaoners op 't oogenblik niets van
zich laten hooren, bewyst, dat zjj een
gunstige gelegenheid afwachten om, als de
gelegenheid zich aanbiedt, den Rassen een
verpletterende nederlaag toe te brengen.
Lang zal het echter niet meer daren, dat
berichten komen van een zeeslag.
Rodjestveosky doet intnsschen van zich
spreken door zpn iu beslagname van Engel-
eche transportschepen in de Chineeeche
Zee, welke alle geladen zyn met rjjat voor de
Japansche troepen. Men zon hieruit moeten
afleiden, dat de Japanners niet zooveel
voorraad levensmiddelen hebben als beweerd
wordt. Te Tokio schjjnt men er vaat van
overtnigd te zyn, dat de twee Ruseiache
eskaders om beurten zullen worden aange
vallen. Ook vertrouwt men, dat er vol
doende aanvullingstroepen te land lollen
aanwezig zpn om het leger van Oyama te
versterken. Lang zullen de Rossen dus niet
meer sohuilevinkjs kunnen spelen. Er wordt
zelfs in Japansche bladen voorspeld, dat vóór
het einde der volgende week de Russische
beer volkomen getemd zal zyn. >Tel,«
Het vlotmaken van achepan.
De berichten over het vlotmaken van
de bjj Port-Arthur en Tsjemoelpo gezonken
Russische oorlogsschepen door de Japansche
ingenieurs luiden zoo gunstig mogelyk men
verwacht zelfs, zoo vernemen wy, dat de
Japansche marine rpoedig met eenige waar
devolle slagschepen en kruisers vermeerderd
sal worden.
Het is echter goed er op te wjjsen, dat
het vlotmaken van gezonken, en vooral met
opzet zwaar vernielde oorlogsschepen, geen
licht werk is. Gewoonlyk zyn het z.g.
bergingsondernemingen die het verrichten,
en men wendt slechts pogingen daartoe aan
bjj schepen die op hun kiel rosten en niet
te groote lekken nebbenop bun zjjde lig
gende schepen tracht men zelden vlot te
maken. De verschillende ^aten, alle openin
gen, als scheepspoorten in de scheepswan
den, luiken en kajuitstrappen in de dak
ken moeten eerst door duikers gedicht wor
den, eer men m*t het uitpompen begint;
met sleepbooten, door zware kettingen aan
elkaar verbonden, tracht men dan het schip
op te beuren en boven te brengen. Dat koet
dikwjjls maanden en dan komen paa de her
stellingen de machinee moeten geheel nit
elkaar worden genomen, de ketels moeten
door nieuwe vervangen worden.
Het is dos vrjjwel buitengesloten, dat de
vroegere Ruariiche schepen onder de vlag
van de Opgaande Zon in dezen oorlog nog
Ugen het Andreaskruis zullen strjjden.
3.)
Ik sal je wel vertellen, waarom John
hier niet langer mag wonen,' voegde vrouw
Elverdaal er by. ,De directeur heeft naar ons
geïnformeerd en vernomen, wat voor een man
)(j bent. Vooruit, schryf je n aam; anders zal
ik je nog meer moois vertellen. Is het geen
schande, dat men den zoon moet scheiden
ris." ter wille van een goede
toekomst? Omdat John gsdurende de vier
j>TCD, rf.t hjj u. de fabriek is, getoond heeft
trouw, vljjtig en verstandig te syn, is hy
voorman geworden. Maar men vreest, dat de
vader de verdiensten van syn zoon door de
keel sal jagen en hem mee in het verderf
zal .brengen. Dat is de reden, waarom John
hier niet langer mag wonen. Hoor je, man
Begryp je wat dat beteekent Vreemde
menschen stellen meer belang in het welsjjn
van je kinderen dan jjj. Ze nemen ze weg,
om se onttrekken aan verkeerde invloeden.
God hoort het me seggen, maar als ik soo
▼oor myn eigen kinderen moeet staan aL jjj,
sou ik van schaamte verzinken.-
Elverdaal zei geen woord. Hy drukte de
hand tegen het voorhoofd, alsof hy over iele
nadacht. Hij wierp daarbjj een ateelschen
blik naar syn toon, die verlogen door de
venster* keek, en naar Anny, die stil schrei-
-eod in een hoek sal. En sjjne vrouw schreide
4ok, terwyl sy voortging«Je hebt een wonder
hoogen dunk van je familie, maar je naam
is even weinig waard als jy zelf, en hoe
je familie in aanzien was, hoe ver-
jjj bent, hoe grooter ook de schande
Je gelooft altyd maar, dat bet jou sal
gaan als den betooverden prins, en dat je op
zekeren dag van een ellendigen zuiplap ver
anderd zult worden in een voornaam, ryk
man, die alle heerlijkheden der wereld kan
genieten. Met je dwaze hoop op rjjkdommen
heb je ons tot bedelaars gemaakt! Waarom
werk je niet Werken zou je tot eer «(rokken.
Waarom zit je alle avonden te snipen, totdat
je bevende handen geen naald moer kannen
vasthouden? Schrijf, zeg ik! Ander* tul je
Dog wat ander* beleven Te geljjker tyd
duwde zjj hem naar de tafel, waarop htt
contract lag; hy kwam juist op een stoel
terecht, legde de armen gevouwen op de tafel
en liet daar zyn hoofd op rusten.
Ja, syn vrouw had geljjk 1 Zyn vader had
zeker ook geloofd, dat hy zich eenmaal in
weelde zon kunnen bodendaarom had by
dan ook gezegd: .Als ik ooit terugkeer, zie
je me terug als millionnoir.' Daarom had hy
zyn laatste geld ook besteed om die gewaagde
verre reis te ondernemen,* misschien was
hy op dien tocht wel het slachtoffer geworden
van een listig bedrieger! Dat wut hij niet;
maar mocht by om zulke iagebeelde rijkdom
men. die hy misschien nooit zou bezitten, de
belangen van zyn gezin zoo verregaand ver-
waorloozen
En dal contract 1 Als hy hei onderteekende,
dan onderteekende hjj het bewjjs van zyn
eigen schandeüver zyn kinderen was hy
nooit bijzonder bezorgd geweest, maar thans,
nu men zjjo zoon wegnam om hem te ont
trekken aan verkeerde invloeden, thans ge
voelde hjj, hoe ellendig en verachtelijk hy was.
Hy onderteekende hei contract en reikte
het aan zyn zoon over. Hy wilde iets zeggen,
maar plotseling barstte hjj in krampachtig
schreien uit cn kon geen woord uiten.
Vader I' riep John ontsteld.
«Het is goed, John,* snikte hjj cindeljjk.
,Ga been 1 Ik zal me wel verdrinken.
Waar ben ik, arme dwaas, dienstig voor op
deze wereld Voor mjj is hier geen plaat*
De menschen hebben mjj nooit begrepen
het is mjj gegaan als een stuk wrakbout dat
door de golven der zee heen en weer wordt
geslingerd. Ja, zoo is het gegaan 1 Het is
goed! Ga heen, John. Waarom is de een
gelukkig en de ander niet? Ben ik slechter
of dommer dan duizend anderen, die een
heerlyk leven hebben Wat heb ik dan mis
daan Het is goed, John 1 Ga hoenNeen,
zeg niet 1 Ga maar been
HOOFDSTUK IL
De oude Elverdaal kon maar niet vergeten,
dat zyn zoon niet langer bjj hem mocht in
wonen. Het onderteekenen van bet contract
de herinnering daaraan kuaagde syn hart
hjj had het bewjjs zjjner eigen schande onder
teekend. En daarbij kwam nood en gebrek.
Hjj moest werken om te eten Ie hebben, als
hjj sjjn gezin niot in de namelooze ellende
wilde storten. Een glas grog kon bjj na en
dan wel eens krygen van sjjne vrienden in
De blauwe Jekker', wanneer hjj ben ver
maakte met sjjn millioenendroom, maar brood
gaven se hem niet.
Tol groot g.vtoegen van Anny en hare
moeder ging het betrekkelijk goed en ordeljjk
toe in hel huishonden der ElverdaeL. De
man sat op de klcermaksrstafel te werken,
de vrouw xorgde voor werk, bracht de ge
reedgemaakte kleedingttukken naar de klanten
en ontving hot arbeidsloon, terwyl Anny hielp
zooveel tjj kon. Vrouw Elverdaal begon weer
op geluk te hopen. Zjj wiet, dat John bjj
do Burnett Companj zeer geacht werd om
sjjn jjver; Anny wa» een braaf meLje, dat
haar nooit lot schande zon strekken, en
haar man zou zjj wel in het rechte spoor
houden, desnoods met behulp van de pantoffel
daar had hjj respect voor. Elverdaal ver
toefde nog wel eons een hall uur of een uur
in .De blauwe Jekker* daar had sy niet
veel tegen, want een mensch kan sjjne ge
woonten niet soo eensklaps veranderen,
als hjj maar niet soovcel dronk, dat bjj aan
het zwetsen geraakte over de millioenen der
Inca's.
Na verloop van eenigen tyd had vrouw
Elverdaal, die een suinige huisvrouw was,
een paar shilling ter sjjde gelegd en naar de
spaarbank gebracht.
,Dat Is een begin I* had sy dien avond
gezegd. .Is dat niet beter dan spot en schande
bjj alle menschen hier in de straal, en ellende
in huis, terwyl je gosondbeid met geweld
ondermjjnd wordt? Alles zal nog terecht
komen, alt we maar geduld hebben cn vol
houden. Al is hot slochts dertig shilling, 't
L toch een begin
Elverdaal zei niet*. Het tooneel in De
blauwe Jekker* had bjj nog niet vergeten en
vergeven. Hjj meende, dat hem drstyd* een
onuitwisbare beleediging was aangedaan
hem dreigen met een pantoffel, lot groot ver
maak der gasten En met de kiccrmakery
had hjj ook niet veel op. Hjj, die altjjd hrt
hoofd vol had van de gedroomde millioeoeo,
moest aan de kleereo van anderen sitlen
flikken om een hap eten te verdienen. Dat
vond hjj vernederend, maar wat hielp het?
De nood dwoog.
Daar kwam op sekeren dag een kleine,
wr da Binsburystraat io ea
keek naar de nummert der huizen, alsof hjj
iets zocht. Niemend kende hem, niemand
herinnerde zich, dien man ooit gezien te hebben.
Zes en dertig*, zei de man met oen vreemde
tongval, zooaL vols Spanjaarden hebben,
wanneer sy Engelsch spreken. >Is hier num
mer zes en dertig?*
De buffetjuffrouw uit .De blauwe Jekker'
stond jnit op deo drempel. (Ja, mynhecr,
hier is nummer zee en dertig. Wien zoekt u
De vreemdeling baalde een papier nit sjjn
veeuak en las: .Elof Hendrik Elverdaal,
kleermaker, Londen, K. C., Binsburystraat
nummer see en dertig. Is dat hier
«Wel eeker, mjjnhecr,* antwoordde Eva,
«en de man. dien gjj zoekt, is hier jaist in
de gelagkamer. Hjj heeft twist gehad met
sjjoo vrouw. Zjj behandelt hem sieeht, en
daarom soekt hjj na en dan hier sjjne toe
vlucht, om sjjn leed weg te spoelen. Zoo heel
kieskeurig is bjj niet.'
Inderdaad tal Elverdaal in de gelagkamer
en sprak juist met de kastelein over eens
oude schuldbekentenis. Gewoonljjk vergat hjj
gaarne, wat h(j nog bcUlon moeet, als de
anderen het ook maar wilden vergeten. In
De blauwe Jekker- moest hjj echter sorgcu,
dat sjjn krediet niet geschokt werd.
Ik ben een Elverdaal, Tom,* seide hjj
juist toen de kleine man binnentred. .Daar
moet je wat meer aan denken. Aan mjj zul
je nooit te kort komen. Wat koeten nu die
beroerde zes glazen grog? Een shilling en
see stuivers 1 Wat is dat voor een Elverdaal,
T m. Dat kan ik je eiken dag wel betalen.
Je behoeft niet bang te zjjn voor je geld!*
sOver die see glazen grog kun je wel
swjjgen, Hendrikdie syn betaald,* ant-
woord de de kastelein.
.Betaald? Door wien?' vroeg Elverdaal
verwonderd.
Wel, Bnrns heeft se betaald, maar onder
voorwaarde, dat ik ie voortaan niet meer borg.
Burns? Laat hem naar do duivel loopen
riep Elverdaal. .Wat heeft die melkmuil met
mijne zaken noodig? Wo zjjn toch onde
vrienden, Tom, en zon nn aoo'n aap me in
discrediet kunnen brengen bjj myn besten
vriend Zeg Tom, L dal mogelijk Niet roe<-r
borgen Wie beeft ooit soo iets gehoord
Iedereen borgt. Keioera ea koningen hebben
schulden Waarom ik dan niet
Ik heb gesegd, dat Burns betaald heeft
onder dese voorwaarde, andere wilde hjj mjj
het geld niet geven*, hield de kastelein vol.
tNeem jy dan het geld, en laat hem die
voorwaarde honden, Tom l Wjj hebben geen
voorwaarden noodig. Zeg hem, dat hjj met
sjjne voorwaarden naar den duivel mag loopen.
Zoo'n ezel 1 Gooi die voorwaarden overboord
en geef mjj nog een glas grog, Tom Wat
blief? Hm! Wat verlangt u?"
Neemt mjj niet kwaijjk, heeren,* sprak
nu de kleine vreemde, nn eene seer onder
danige buiging. .Heb ik de eer te spreken
met den seer geachien heer Elof Hendrik
Elverdaal
In het eerste oogenblik meende de kastelein
stellig, dat die kleine vreemde een grap be
doelde. Zag Elverdaal er uit als een teer
geachten heer Hjj droeg een versleten, sme
rige jas en had gaten in de echoeneo. Waa
De blauwe Jekker* een plaats om metaoo-
veel complimenten een gesprek te beginnen
Elverdaal echter ging rechtop zittea met
den rug tegen den leuning van ajjn stoel,
legde het eene been over het andere, keek
den vreemde eens hooghartig aan en vroeg
toen op trotse hen toon: «Hm, ha, wie siii
gjj, mjjnbc«r
(Wordt vervolgd.)
