KLEINE COURANT 't Vliegend Blaadje voor Helder, Texel, Wieringen en Anna Paulowna No. 3370. Zaterdag 3 Juni 1905. 88ste Jaargang. aéba Bureau: 8pooretraat Telef. 59. Bureau: Kenlngetr. 29. Intere.-Telef. 50. Gemeenteraad van Helder. Zitting van Dinsdag 80 Mei 1905. Voorzitter de heer Van Steyn, Burgemeester. Tegenwoordig 18 leden afwezig de heeren Staalman en Van Ede; 1 vacature. Na de opening der vergadering worden de notulen der vorige zitting gelezen, die onveranderd worden vastgesteld. Onderzoek geloofsbrieven. Aan de orde wordt gesteld het onderzoek der geloofsbrieven van het op 26 Mei j.1. E kozen raadslid, den heer Jb. J. Verfaille. in comtniseie, bestaande uit de heeren Dito, Sevenhuysen en Breet, belast zich met dit onderzoek en begeeft zich daartoe in een nevenzaak De vergadering wordt zoo lang Kschorst. Na de heropening brengt de heer lo rapport uit en verklaart, dat de com missie de stukken in orde heeft bevonden en dat zij tot toelating van den gekozene conclu deert. Overeenkomstig deze conclusie wordt met algemeene stemmen besloten. Daarna doet de Voorzitter mededeeling van de volgende Ingekomen stukken: 1. Een schrijven van den heer F. Kramer, meldende, dat hy, wegens gezondheidsredenen ontslag neemt als Raadslid. De Voorzitter zegt, dat de Raad zeker met leedwezen van dit schrijven kennis neemt, omdat hg een lid moet missen van een dege lijk, trouw en eerlyk karakter en die zich als een ijverig persoon heeft doen kennen. Ook het Dageljjksch Bestuur zal den heer Kramer missen, wiens adviezen door degelijk heid uitmuntten. Spreker betreurt het, dat redenen van gezondheid hem noopten dit ontslag te nemen, maar wenscht, dat de ge dwongen rust hem te goede komt en hij nog lang voor vrouw en kinderen gespaard worde. (AppUM). 2. Onderscheidene missive's van Ge d. Staten, waarbij goedgekeurd worden a. het raadsbesluit tot heffing van school- rl voor het herhalingsonderwijs; wyziging in de verordening voor de Zeevaartschool c. het kohier van den Hoofde), omslag, dienst 1905; d. de schoolgeldkohieren van de scholen 17b, van den Franschen cursus en Sa van het herhalingsonderwijs III, e. de suppletoire begrooting, dienst 1904 ft J. het aangaan van de tijdelijke geldleening. 3. Dankbetuigingen van de heeren 7 J S. Rjjkes, directeur der gasfabriek, en R.Kastelijn, gemeente-bouwmeester, voor de hun toegekende gratillcatie's. i 4. Kennisgeving van don heer C. UO. Rab, dat hy zjjne benoeming als onder- wjjzer aan sohool 7b aanneemt. 5. Idem van den heer Dr. P. W. Joris- I sen, als lid van de Commissie van toe zicht op het Middelb. onderwijs. M 6. Beschikkingen van Ged. Staten. omtrent reelame's tegen den aanslag in den Hoofdei, omslag en schoolgeld. Al deze stukken worden voor kennisgeving m aangenomen. Ambachtsschool. Ter tafel komt een adres van het Bestuur A van de ambachtsschool voor Helder e.o., ver- zoekende een jaarlijksche subsidie van f2700, ingaande 1 Jan. 1906 voor de instandhouding rJ «ener ambachtsschool in deze gemeente. A Wordt om advies in handen gesteld van B. 4 W. Brief van de Gezondheidscommissie. j In een schrijven dringt de Gezondheids commissie aan op verbetering van den toe stand der privaten en urinoirs in de open- 4. bare scholen. Zjj wenscht voor de privaten het wisseltonnenstelsel in te voeren en voor de urinoirs geregelde doorspoeling met schoon water. B. 4 W. brengen hierop praeadvies uit. Zjj wijzen er op, dat by invoering van het q. tonnenstelsel de kosten van aanschaffing f 1050 en de jaarlyksche terugkeerende kosten f 600 bedragen. De geregelde doorspoeling 1*der urinoirs zou voor eerste koeten vorderen f 1426 en jaarlyks aan water f 867. Deze uitgaven achten B. W. te hoog en deelen |(j tevens mede, dat voor de urinoirs, tot weg neming van den onaangenamen reuk, een proef genomen wordt met torfit, welke proef aanvankelijk aan de verwachting beantwoordt. lOl Er wordt dus voorgesteld niet op het voor- blil «tel van de Gezondheidscommissie in te gaan. De heer Van den Berg kan zich met dit advies niet vereenigen. Hij acht den toestand der privaten op de scholen alleijammerlijkst, de tonnen worden in de gangen geledigd, meermalen gemorst wordt en dus infectie ontstaat. De kosten voor verbetering acht hy niet zoo hoog, als daar door de vuile boel vermeden wordt. Ter opzichte der pri- ill» vaten wil hij afwachten of dc proef met torfit f» voldoet. voorzitter wyst er op, dat met deze verandering f 2500 gemoeid zyn en dat de toestand overdreven voorgesteld wordt, want van de hoofden van scholen zyn geen klachten .la hijT.e,r' Van den Berg dringt er op aan, tl dat in geen geval, ook by den thans bestaande hA toestand, de tonnen in de gangen geledigd A-ijl hy .by de nieuwe scholen put- ten wil aanbrengen. Nadat de Voorzitter nogmaals op de ont- iW* zettende kosten geeft gewezen, wordt beslo op ten dit punt aan te houden en later daarom- trant een beslissing te nemen. rW Drankwet. Naar aanleiding van een adres van eenige iet» finna's, houders van «vergunning' in vereeui- 36 fing net andere winkelnering, doen B. 4 W. f het voortel om aan H. M. de Kqniqgtn te verzoeken dub 1. Ten opzichte dezer gemeente ontheffing te mI verleenen van het verbod tot het toelaten Vooi van personen beneden 16 jaar zonder geleide in vergunningslokalen en 2 deze gemeente et ii te willen aanwyzen, overeenkomstig Art. 47 uu» dsr drankwet, zoodat vrouwenbediening in )H verlollokalon, behoi t M toestemming van den burgemeester, zal zijn laljjt verboden. lx* Zonder nadere bespreking wordt dit voorstel stemmen aangenomen. W. Bouwverordening. Ingevolge van een ingekomen adres van den heer P. Kunst, waarin hy ontheffing verzoekt van Art. 16 al. 1 der bouwveror dening (een derde van het perceel onbebouwd te laten), ten behoeve van den bouw eener nieuwe woning aan de Zuidstraat 5, stellen B. 4 W. overeenkomstig het advies van den gemeentebouwmeester, voor het verzoek in te willigen. Geen der leden heeft hiertegen bezwaar, zoodat het voorstel van B. 4 W. met Alge meene stemmen wordt aangenomen. Overname grond. Aan de orde wordt gesteld een voorstel van B. 4 W. tot overname van de familie Janzen van een strook grond aan de Sluis- dykstraat Sectie E. no. 760 en Sectie C. no. 5520, groot 4 Are 44 c.A. voor den prijs van f 1.per M2. Met het oog op den aanleg van gas- en waterleiding achten B. 4 W. het wenschelijk, dat bedoelde strook grond in beheer bij de gemeente komt. Met algemeene stemmen wordt het voorstel aangenomen. Kwijtschelding van boete. Hel in do. vorige vergadering gedane voorstel, om de aannemers der gasfabriek voor te late oplevering vry te stellen van het betalen der boete, wordt wederom in behandeling genomen. B. W. hebben nadere rapporten van den directeur der gasfabriek en den gemeente-bouwmeester gevraagd. Deze zijn van oordeel dat de vertraging in de oplevering een gevolg was van onmacht en niet van onwil. B. 4 W. stellen daarom voor de boetebepalingen op te late oplevering niet op de aannemers der gasfabriek toe te passen. Zonder hoofdelijke stemming wordt het voorstel aangenomen. Geschil met de Marine. Ter voldoening aan het besluit der vorige vergadering hebben B. W. in zake het geschil met de Marine zich tot den Minister van Marine gewend om nadere voorstellen. Z. Exc. heeft als antwoord op dit schrijven nogmaals op arbitrage aangedrongen en geeft zyn bevreemding te kennen, dat de Commissie uit den Raad zich verzet tegen deze een voudige en practi8che oplossing van een geschil, dat voor beide partijen nngewenscht is. Door arbitrage kan z. i. dc gerezen kwestie billijk geregeld worden en zegt venier, dat met den directeur en commandant te Willemsoord verder in overleg kan getreden worden. B. 4 W. meenen dat thans geen andere weg dan arbitrage overblyft. Zy vragen daarom machtiging den Minister voor te stellen twee scheidslieden te benoemen, van wege de Marine éën en van wege de gemeente ëén, mot dien verstande, dat zoo beiden het niet eens worden, zij gezamenlyk een derde aan wyzen. De heer De Ven vraagt over welke punten het verschil loopt, waarop de Voorzitter antwoordt: over de leiding langs de Buiten haven, die de Marine aan de gemeente wil overdoen, en aan de plaatsing der meters, terwyl B. 4 W. tevens aan de scheidslieden wil opdragen uitspraak te doen in een geschil betreffende de betaling van een door de gemeente gelegden zinker. De heeren Jaring, De Ven en Grunwald ▼ragen nog eenige nadere inlichtingen, waarna het voorstel met algemeene stemmen wordt aangenomen. Verder wordt nog bepaald, dat de arbiter voor de gemeente door den Raad op voor dracht van B. 4 W. zal worden benoemd. Bestrating en rioleering. Naar aanleiding van een ingekomen verzoek doen B. 4 W. het voorstel om aan den heer P. Korff vergunning te verleenen tot riolee ring en bestrating van het terrein aan de Laan, vroeger eigendom van den heer C. Maalsteed. Voor eventueele verstrating en onderhoud zal een som gestort worden van f0.25 per M2 over de gcheele oppervlakte der bestrating. Verder zouden B. 4 W. er de bepaling aan willen verbinden, dat eer tot bestrating werd overgegaan, de geprojec teerde straat van gas- en waterleiding door de gemeente werd voorzien. De kosten voor de gasleiding worden geraamd op f 850 en voor de waterleiding op f925. Met eenparige stemmen wordt dit voorstel aangenomen. De heer De Ven geeft in overweging de kosten voor den aanleg van gas- en water leiding in die straat uit de exploitatie der bedrijven te bestrijden. Hieromtrent zal later beslist worden. Concertgebouw. Er is ingekomen een schryven van den raad van toezicht op de spoorwegdiensten, waarin advies gevraagd wordt op een verzoek van een Commissie, alhier, om door koop of door erfpacht eigendom te verkrygen van een gedeelte van het plantsoen by het spoorweg station aan den Stationsweg, tuaschen de Stationsstraat en de Koningdwarsstraat, sectie E no. 1612, tot stichting van een concert gebouw. B. 4 W. meenen, dat het stichten van een concertgebouw tot die zaken behoort, waar mede het algemeen belang wordt bevorderd. Het terrein is voor dat doel uitnemend ge schikt, omdat het geheel open ligt en bij het geven van concerten in de open lucht kan het groote publiek er ruimschoots van genieten. De opruiming van een gedeelte van het plantsoen zal niet schaden, daar de onder nemer het gebouw door een sierlyk aangoleg- den tuin wil omgeven. B. 4 \V. hebben daarom togen inwilliging van het verzoek geen bezwaar, onder voorbehoud evenwel, dat het definitieve ontwerp binnen een jaar aan de goedkeuring van bet gemeentebestuur wordt onderworpen cn dat na 2jaarnadag- teckening dier goedkeuring het werk voltooid moet zyn. De heer Jaring ondersteunt het advies en meent, dat zoodanig gebouw een groote aan winst zal zyn voor de gemeente, en wonacht dat er in de nabijheid van 't gebouw banken geplaatst gorden, opdat het publiek van de concerten behoorlyk kan gejiieten. De heer Bok geeft in overweging dc tjjds- bepaling voor den bouw met een jaar te ver lengen, hetgeen de Voorzitter niet uoodig acht. De heer Terra vraagt of het voor de i naastby zijnde woningen geen beswaar is, waarop de Voorzitter antwoordt, dat zooveel mogelijk zulks voorkomen zal worden. Hierop wordt het voorgestelde advies zonder hoofdelyke stemming aangenomen. Roei- en Zeilwedstrijden Mededeeling geschiedt vnn oen schrijven van bet hoofdbestuur der Kon. Marine Jacht club, waarbij kennis wordt gegeven, dat op Zaterdag 8 Juli a.». bier ter reede «en al gemeene roei- en zoilwedstrijd zal worden gehouden. Naar aanleiding daarvan stollen B. 4 W. voor, als blijk van sympathie een zilveren medaille beschikbaar te steller-, ieder jaar, wanneer wedstrijden worden gehouden. De kosten bedragen het eerste jaar f 40 en ieder volgend jaar f 15. De heer Jaring betuigt zyn instemming met het voorstel, maar wil ieder jaar de zaak op nieuw behandelen en telkens voor <k?n jaar de medaille toekennen. Nadat het voor stel door den Voorzitter in dien geest is gc- wyzigd, wordt het zonder hoofdelyke stem ming aangenomen. Af- en Overschrijvingen. Ter tafel komt een voorstel van B. 4 W. tot het doen van af- en oversohrijvingen op I de begrnoting van 1904 tot een bedrag van f 4".068.15. Met eenparige stemmen wordt dit voorstel aangenomen. Verlof onderwijzers bij ziek'e. In behandeling komt de reeds vroeger door B. 4 NV. ingediende concept-verorde ning, regelende hot verlof van onderwyzera by ziekte. Door B. 4 W. is het voorstel van den heer De Ven overgenomen, om aan de verordening deze bepaling toe te voegen ,De ongesteldheid wordt geacht onafgebroken te hebben voortgeduurd, indien een e) onder wijzerfes) binucn t'éne maand na hervatting zyner iharer) werkzaamheden opnieuw door ongesteldheid verhinderd is zyne (hare) be trekking naar behooren te vervullen.* B. 4 W. achten het verzoek van de afd. Heldor van den Bond van Ned. Ond., om bij ziekte een jaar verlof' te verleenen, met behoud van vol salaris, voor do gemeentekas te bezwarend. De heer De Ven heeft met genoegen ge zien, dat zyn eene voorstel is overgenomen, maar zag ook gaarne zijn andere voorstel in de verordening opgenomen, waarbij aan onderwijzers, die minstens 5 jaar by het onderwys zijn werkzaam geweest, het verlof telkens met C maanden kan worden verlengd totdat hy voor pensioen in aanmerking komt. Hij berekent, dat deze bepaling voor de gemconte van geen ingrijpend belang is en de betrokken personen er zeer door gebaat zyn. De heer Van den Berg vindt de bepaling, dat een onderwijzer na 6 maanden ziekte vbor de volgende 6 maanden zyn plaatsvervanger moet betalen, zeer hard. Ook de heeren Terra en Jaring hebben eenige bezwaren, zoodat wederom deze aangelegenheid tot een volgende vergadering wordt verdaagd en de leden gelegenheid hebben schriftelijk amen dementen op de verordening in te dienen. Suppletoir kohier Schoolgeld Hierna wordt zonder nadere bespreking met algemeene stemmen vastgesteld Het suppletoir kohier voor schoolgeld- heffing, dienst 1905, voor de scholen 17b, ten bedrage van f 568,73'. Geldleening. Alsnu is aan de orde de behandeling van het voorstel tot het aangaan eencr geldlee ning van f 850,000, welk leeningsplan tot onderzoek in handen van een Cemmissie is gesteld. Deze commissie bestaat uit de heeren Staalman, De Ven, Van den Berg, Van Breda en Krijnen. Achtereenvolgens leest de Voorzitter voor een schryvon van den heer Staalman ea een rapport van de meerderheid der Commissie, bestaande uit de andere vier leden. De heer Slnulman meldt, dat hij zich niet rereenigen kan met het door de meerderheid uitgebrachte rapport en de houding der meerderheid der comm. afkeurt, die in overyling rapporteerde. Hem is gebleken le. dat uit de geleende gelden tal van uitgaven zijn gedaan voor undere doeleinden, dan waarvoor geleend is ge worden 2e. dat uilgaven tot een hooger bedrag zyn gedaan dan waartoe de Raad heeft besloten 8e. dat verschillende werken, waarvoor geleend werd niet zyn uitgevoerd: 4e. de financiëele verantwoording van B. 4 W. is z.i. een chaos. Uit dien hoofde adriseert hy geen toestemming te verleenen tot het aangaan eener nieuwe geldleening. Hel rapport van de meerderheid der Comm. lnidt aldus «Alle uitgaven, die gedaan zijn, zijn bij besluiten van den Raad toegestaan. De Commissie meent, dat de gelden, uitgegeven bij gelegenheid van dc komst van H. M. de Koningin en den Prins der Nederlanden, na aftrek der restitutie voor het kantongerechtsgebouw moeten betaald worden uit een speciaal daarvoor te sluiten leening, af te lossen in 5 jaren. Ten slotte wenscht de Commissie by alle voor stellen, waarvoor gelden benoodigd zijn, aangegeven te zien, waaruit die gelden zullen betaald worden*. B. 4 W. hebben tegen het sluiten eener kleine leening bezwaar, omdat deze kost* baar is. By de bespreking verkrygt de heer De Ven het eerst het woord. Hy proteestuert tegen de houding van den heer Staalman in deze zaak aangenomen. De vergaderingen door de Comm. belegd, z(jn steeds ter wille van den heer Stualman des Zaterdagsavonds gehouden. Niettegenstaande was hij op de eindvergadering niet tegenwoordig. Do overige leden stelden hel rapport op, het welk door alle aanwezig zijnde leden (f) geteekend werd. Dit rapport met de noodigo bijlagen werd aan den heer Staalman in den Haag opgezonden met verzoek spoedige terugzending. Dit bleef uit, ook nadat men nog eens op terugzending had aangedrongen. Alsnu werd opnieuw een rapport geschreven cn bij den Raad ingediend, waarvan de heer Staalman mededeeling ontving, maar tot heden is het rapport en evenmin de bijlagen terugontvangen. Zulk een haodelwyzc noemt spreker zeer onheusch. De heer Meijer wil de bcsluilenlooze hou- diog van den heer Staalman niet verdedigen, hoewel hij deze uit diens drukke bezigheden i is le v er klaren, maar dit neemt niet weg, dat hij over het rapport der commissie zeer teleurgesteld is. Hij had een uiteenzetting van de zaken, waarover de kweatie's liepen, verwacht, maar alleen wordt gewag gemaakt over de kosten der reuniefeesten. Over de leeningen vnn 1902 cn 1903 geen enkel woord en niet verklaard waar de gelden zijn gebleven, waarvoor geleend werd. In de reke ning is niets te vinden omtrent 2 maal f 1800 voor stankafsluiters, evenmin over dc f 12000 voor verbetering van het Heldersche kanaal. En dan wordt het nieuwe leeningsplan aan gevangen mot een som van f 43000 voor reeds uitgevoerde werken, zonder een enkele verklaring. Men is door dit rapport niets wijzer geworden, spreker hoopt dat de Com missie den Raad nog op eenige belangrijke pinten zal inlichten. De heer l)e Ven zegt, wanneer de heer Staalman de stukken niet onder zich had gehonden, dan zou de heer Meyer alle moge lijke inlichtingen hebben kunnen krygen, want in de bijlagen is alles te vinden. Eën zuak wil hy evenwel verklaren, er is voor de waterleiding f 140.000 geleend en heeft f170.000 gekost, dit geeft al een verschil van f 30.00". Ook de scholenbouw heeft meer gekost dan de raming. De heer Meijer beweert nogmaals, dut men dit alles de vorige vergadering reeds wist. De heer Van Breda merkt op, dat de be weging vnn den heer Meyer overbodig zou geweest zijn, indien dc heer Staalman de stukken niet onder zyn berusting bad gehouden. De Voorzitter brengt in 't midden, dat dc leeningsplnnncn van 1901 en 1902 afgedane zaken zyn. dio door Ged. Staten zijn goed gekeurd. Men kan alles vinden op de reke ning en verantwoording, op de begrooting, op de suppl. begrootingen en op den Btaat van af- en overschrijvingen, die de Raad goedgekeurd heeft. Dc heer Grunwald geeft zijn bevreemding te kennen over de houding van den lieer Stualman en hij meent, dat deze de zuken niet serieus heeft hehnndeld. Hij meent, dut men een leening van f 850.000 goruete- Ijjk kan aangnan en een schuld van een tnillioen voor deze gemeente niet zoo erg is, want zy heeft twee bcdrjjven in handen, dc gas- cn waterleiding, die zeer zeker winst opleveren om rente en aflossing te kunnen voldoen, zonder dat de hoofdelijke omslag veel verhoogd behoeft te worden. Nog wijst hy or op, dut hot vroegere gemeentebestuur cr troiAch op waB weinig schuld te hebben, maar daardoor de zaken verwaarloosde en dc gebouwen, enz. in desolaten toestand :tan het nageslacht achterliet. Na nog eenige algemeene besprekingen werden achtereen volgens alle uit le voeren werken met do voorgestelde geldleening in verband staande, behandeld. Bij sommige punten werden breedvoerige discussie'a gehouden en voorstel len gednau. Zoo deed de heer Terra het voorstel om f' 50.01'0 «voor den bouw van een nieuwen toren voor het hoogreservoir" schrappen. Met 11 tegen 7 stemmen werd het evenwel verworpen. Togen stemden de hcoron Van den Berg, Sevenhujjscn, Van Neck, Over de Linden, Dito, De Ven, Van Breda, Van Wingorden, Breet, Meijer en Hartsinck. By den post .verbouwing van 't bureau or gemeentewerken" (f8800.—) stelt do heer Krijnen voor deze te roiecren en even eens den post voor inrichting van 't gebouw aan de AVachtslraat tot vergaderzaal van het Burg. Armbestuur (f1200). Hij stelt daar tegenover een som van f5000 uit te trekken Toor een nieuw gebouw aan do Kerkgracht, waar dan een bureau voor ge meentewerken, een vergaderzaal voor het Burg. Armbestuur, dat tevens dienst kan doen als stemlokaal, gesticht kan worden. De bouwzaul zou dan vcrdwyncn. Met al gemeene stemmen wordt dit voorstel aange nomen. De post «Verbouwing van het Ziekenhuis" (f 10.700) cn .mcubileering van dit gebouw" (f5.000) vond by eenige leden nog al tegen kanting, maar werd niettemin vastgesteld. De heeren Over dc Linden, Dito, Meyer, Van Wingerden en Breet verklaarden zich er tegen, terwyl do heer Van Neck buiten stemming bleef. Tegen den post .Vervanging van de be strating voor 't Ziekenhuis door asphalt" (f1800.verklaarden zich de heeren Van Wingerden cn Meijer. li, 4 W. stellen voor het reeds ingediende leeningsplan met nog f 10.000 te verhoogen, waarvoor do uitbreiding van de school te Koegras kan geschieden, een leiding voor waterlevering naar het fort Kjjkduin kan gelegd worden en een gaszinkcr aan de kleine schutsluis aangebracht moet worden. Nie mand verklaart zich hiertegen. Alsnu wordt op verzoek van den heer Jaring het geheclc leeningsplan ten bedrage van f 360.00O in stemming gebracht cn «angenomen met 18 tegen 5 stemmen. Tegen stemden de heeren Terra. Grunwald, Zander, Van Win* gerden, en Meijer. De Voorzitter deelt mede, dat in een vol gende zitting nadere voorstellen ter tafel zullen gebracht worden, op welke wyze dc lecning zal gesloten worden. Benoemingen. Daarna gaal dc Raad over tot het doen van eenige onderwijzers-benoemingen. Aan school 1 (Koegra*) wordt benoemd J. Th. Tienstra te Opperdoes aan school 3 (school straat) C. J. Kijkers alhier aan school 5 (Weststraat) M. A. Boiima te Koegrus aan school 4 Parallelweg' mej. C. Sonstral, alhier. Tot lid van de Comm. van Toezicht op hst lager ondcrwjjs wordt benoemd met 12 «temmen de heer Ds. G. Stadig. Op den hscr G. I)e Ven werden 5 stemmen uit gebracht. Slembureaux. Ter tafel komt een voorstel van B. 4 W. tot samenstelling der verschillende stem bureau x voor de in dit jaar plaats hebbende verkiezingen. Met algemeene sicminen wordt hei voorgestelde aangenomen. Rondvraag. De heer Mvyur dringt er op aan do ver gaderingen van den Raad wal spoediger op i elkander te laten volgen ter voorkoming van zulke uitgebreide agenda's. De beer Bok geeft in overweging aan de Binnenhaven op de waterleiding een stand- kraan aan te brengen, ten gerieve van dc bowoners op het Ankerpark. Dc heer De Ven klaagt over de treurige rioleering in dc Vlamingstraat. De heer Breet vestigt do aandacht op de slechte bestrating van de Kapperstraat. De heer Van Wingerden wenscht het tijdelijk personeel aan de gasfabriek niet langer in dienst te houden. De heer Jaring bepleit dc noodzakelijk heid van een uniforme regeling, wanneer hoofden van scholen bij hooge temperatuur verlof mogen geven. De heer Van don Berg klaagt over den langen duur der bestrating rnn de Kerk gracht. De Voorzitter belooft aan alle in het midden gebrachte zaken zijn aandacht te zullen schenken. Hierna niomand meer het woord verlan gende, wordt de openbare vergadering ge sloten en gaat do Raad over in geheime zitting tot onderzoek van eenige belasting- reclames. De Oorlog in het Oosten. De Oostzeev'oot vernield. Togo heeft zyn slag i iet gcmi*t. Kr is iets schrikwekkends in dien man, gclyk in al bet geen do Japanners in dezen oorlog doen iets dat denken doet aan het onverbiddelijke noodlo', dat spot met berekeningen cn over leggingen cn nut de regels der waarschijn lijkheid. liet is alsof dexo vreemde menscheo, n"g nauwclyks «Is gelyken in ontwikkeling erkend door de beschaafde wereld, plotseling do Europeanen geheel overvleugelen, opeens volleerd in het uitoefenen van kracht als een wetenschap en een kunst b«*ido, zoodat ze geen overmacht meer noodig hebben, en, alles voorziende cn vooraf beschikkende, met ge ringschattende koelbloedigheid wachten tot hun vyand onder het bereik komt van hun arm. dio hem dan verplettert, onafwendbaar. Van do vele verrassende gebeurtenissen in den Kussisch-Jupanscbcn oorlog in dc episode vu n de Oostzee vloot wel de meest romantische. Beurtelings is er met de uitzending vnn dat kader gespot, en ze is als het keerpunt van den oorlog beschouwd. De üoslzcovloot lu ntto een samenraapsel van heterogene ele menten, een zoodjemaar gezaghebbende deskundigen achtten zo naar 't materieel ten minste het grootste gevaar dat Japan nog bedreigd had Wat is er al geredeneerd en gcspeoiilrerd over den weg dien de vloot sou inslaan, over de plannen van haar aan voerder, cn de zetten waarmede do Japansche vlootvoogd zou antwoorden «an hoeveel ▼oorspellingen hooft men zich zolls gewaagd ten aanzien van de ontknoopiog I Het was n n drama, waarin wel is waar het groote publiek, dat telkens nieuwe schokken verlangt, zyn belangstelling ten slotte begon te ver liezen, omdat het zoo lang duurde maar dat, voor wio het bleef volgen en zich rekenschap gaf van hetgeen hier op hot spel stond, tot een van de spannendste momenten in de wereldgeschiedenis moest leiden. Men heeft niet weinig den draak gestoken -I Rozjestwenski en zijn spook vloot. Als D-m Qujjoto door de kudde schapen, rende dn Rusrischo admiraal dwars door do vreed zame Doggersbanksehe treilors heen, en mag men sommige berichtgevers geloovcn, dan bevrachte ook later nog, in du straat van Malakka by voorbeeld, onder do officieren en manschappen van deze vloot een voortdurende ongerustheid, ecu belachelijke angst voor on verhoedse'^ aanvallen. Ken school dolfijnen nam de gedaante aan van een vyandvlyko torpedoflotielje, in Ho gewoonste goederenboot die men tegenkwam, zag men een Japanscben kruiser op verkenning. Voor andere beoor deelaars was er geen grr-otscher schouwspel de* kbaar dan deze vloot, een hacholyke maar hoogst gewichtige zending vervullende zonder te letten op vrresaanjagiog noch op spot. Uozjestvensky, zoo wordt gt-zi-gd, is blijkbaar ren man die niet houdt van uitvluchten of om wegen. Hij gaat recht door zeo. H(j weet wat hy wil, wat hy kan, en met zyne zware panlserschcpcn zal hy vernietigen al wat zich in zyn weg stelt. Het komt on» voor. dat beide redrneeringeo raaok gingen aan overdrijving. Rozjestwenski. voor zyn persoon althans, heeft zich geenszins gedragen als een ridder van de droevige figuurja hy is in dezen oorlog de eenige Russische vlootvoogd geweest, die karakter bekwaamheid getoond heeft. Scrupules hinderden hom niet, hy lirp even luchlie heen over de onzydigbeidskweetiën toen hy voordeel zag in een verblijf in de wateren van Madagaskar en Achter-Indië, als hij lichtvaardig genoeg de Hullache visschvrs bad laten beschieten, die hem verdacht toeschenen. Hy blykt echter ook geen man te zyn die, zich bewust van zyn kracht, een vast pisn ten uitvoer weet te leggen. Eerder maakt hy den indruk van iemand die met zyn hoofd tegen den muur loopt. Hg moet c-n over dreven vertrouwen gesteld hebben in de sterkte van zijn schepen en ziin kanonnen, maar als vl otvoogd bad hy ook de zwakte van zyn officieren en zyn in der haast saam geraapte, ongeoefende bemanning moeten kennen. Want indien ooit bewes«n werd dat een slag ge wonnen wordt eerder door hersens d«n door hel doodc metaal, dan is dat by Tsoe-sjima het geval geweest Hel blijft ook nog de vraag, of de Russische opperbevelhebber zelf do noodige bekwaamheid had als leider van een zeegevecht. In elk geval beging hij één ernstige fout: by ln-eft aan sijn tegenstander die toch waarlijk niet te raioachten was bet initiatief overgelaten. Door den rechten weg te volgen, dwars door alles heen, stelde hy de Japanners in de gelegenheid, onder dc voorde«lig«te omstandigheden te stryden in hun eigen wateren, vlak by bon basis, volgens de manier en op de tijdstippen die sij zelf verkozen. Had hy een wyden hoog om Japan heen beschreven, dan zou hy Togo gedwongen hebben hem op te zoeken en de Japanner had dan niet dr keus gehad van de omstandigbodenwellicht hadden de twoe vloten elkaar op de open ree niet eens ont moet, cn zou Rozejstwcnski althans het gros zyner schepen veilig binnen Wladiwostok gebracht hebben, zonder dat zyn vyand hem dit kon beletten. Voor do Russen zou dit einde van Rozjest wen ski's tocht zeker onvermengd voordeel opgeleverd zoolang Togo's macht ongedeerd was op hun beurt hadden zij dan toch voor later bet initiatief in handen gehad. Een slorke Russische vloot to Wladiwostok zou ren voortdurende bedreiging gevormd hebben voor de verbinding van het Japansche leger iu Msotsjoerye roet het moederland, voor geïso leerde zwakke afdeelingen van de Japansche vloot, voor den Japanschen handel en de veiligheid der kustplaatsen. Alleen indien bij zeker was van de overmacht bad Rozjestwenski zou men meenen een botsing met Togo mogen uitlokken. Hoe dat zg, wy mogen den man. die voor zyn lund zulk een ondankbare taak op zich nam, niet hard vallen. Het cindo ia diep tragisch. Welk een zorg, moeite en kosten waren er besteed aan deze vloot, Rusland's laats to hoop; welk een verwikkelingen heeft men ervoor getrotseerd en dat alles is in een of twen dagen uiteengeslagen, vernield of in 'e vyands handen gevallen; 10,000 man buiten gevecht gesteld, ongerekend do stofieljjko Schade van vele tientallen millioener. En er valt niet aan te twyfelrn: dit verlies ii onherstelbaar. Wat doet het er toe, dat Rusland in de Zwarto zee nog tien groote, maar meerendcels vry oude linicsehepeo heeft, en enkele kruisers; dat een «vierde smaldeel', nauwelyks dien naain verdienende, te Kroonstad gereed ligt om zee te kiezen, dat zich in Wladiwostok nog een paar groote kruisers bevinden en eenige torpedoboot cn, ongerekend 't geringe overschot van Rozjestwenski's vloot, en dat nog verscheiden oorlogsschepen op de Russische werven op stapel staan Dat alles totaam zou nog wel een eerbiedwaardige zeemacht vormen, maar ze is ten dooie on bruikbaar, deels ver af, en vooraler is daarmede geen vloot te vormen die het tegen de Japanners kan opnemen. Hoeveel kans op succes zou men den adtniraasl toeschreven, Jessun of Birilef of wien ook, die met zulk een herhaaldelijk verslagen en noodzakelijker- WÜ» Rcdemoraliscordn marine tegen Togo en Kamimoera durfde uitrukken? Het zou gelijk staan met zelfmoord, met opofleriog ook vsn het droovig overschot dat toch weer de kern moet vormen van een gereorganiseerde Russische zeemacht. Du laatste kans om in de eerste jaren aan Japan de heerschappij U«r zeo te ontrukken, ia mot de verpletterende nodorluug van Rozjestwenski's vloot verdwenen. (N.K. Ct.) Geredde «diepen. Petersburg, 30 M i. De Russische kruiser »Almaz« is te Wladiwostok aangekomen. De admiraliteit huift geen berichten ont vangen, dut nog audeie schep- u on snapt zyn. Petersburg, 80 Mei. Van b»trnuwbare zjjde word medegedeeld, dut behalve de kruiser ook het Inspittalaohip »OreI«, en een torpedoboot te NVlaliwoatok zjjn aangekomeD. 0e opgebrachte schepen. Londen, 30 Mei. Het Japunschi gezant schap ootvangt het volgendu telegrafisch bericht uit Tokio; De vier buitgemaakte schepen werden ongehinderd den 30a naar on?." zeehavnm gebracht, n 1. de >Orel« uaar Maizoeroe, de Keizer Nicolaasc, de Eerste generaal-admiraal Apnxines, eu Admiraal de Hengawinz naar Saaebo. De kleine paoUerdekkruiser Almaa, het eerste Russische schip dut zich uit den slag heeft weten te redden en zich in do h*v«n van Wladiwostok heeft kunnen bergen, heeft daar ba vestiging gebracht van het zinken van de Knjaa Hoeworof, bet Russische adnrraalschip. Geen enkel ▼an de vier nieuwe linieschepen van de Slawa-klame, die van Rozj stweni-ki's vloot deel uit maakten, is dus veil g uit den slag g komen. Drie liggen er op den bodem van dn zee de Kr.jzs Hoeworof, de Borodino -n d Imperator AUxander III, het vierde de Oral ia als buit in de Japauiche haven b nuengubracht. Van de oude slagschepen van NVbogatof hebben de Nikolaj I. de idniiraal Senjawin en de admiraal Apraxin in het lot van du Orel g-deeld, terwgl de Admiral Oeejakof in dun slag gebleven ia. M de overige Ru'sische lia.eschupen de Si-oj Weliki, de Osljabja eu de Nawarin zjjn, volgers een bericht van bet Ameri- {auntche ministerie van Marine, ook ge zonken. De guheele Russische slagvloot is vernietigd. Men vertelt dat du b-mxnnirg van een van de Russische schepen aan het muiUn do«g op weg naar de Cbineeaohe Zee. To/j-stwen-ki bracht de muiters tot rede, loor te dreigen dat hg op hen zou laten vuren. De ontevredenheid onder de matrozen kan, zoo ze de men te Petersburg, ook een -•an de redenen xjjn. swaarora vier Rus sische vlaggen in dit moderne Trafalgar gestreken werden.* Deze opvattirg krygt steun door een telegram uit Sjanghai aan de Daily Tele- graph, volgons hetwelk de Imperator sNico- laj I de >Orel,c de Admiral Aprszin* en de Admiral Secjawic* zich zonder strijd hebben overgegeven De Kölnische Z'.g. schrijft over den zee slag >Seiert Nulson honderd jaren geleden bjj Trafalgar de Franscb-Spaanrche armada vernietigde, i s een seealag die in heteekeni* voor de wetanschap vau d«n zeeoorlog, aan wapmsuics en aan politieke draagkracht den slag bjj het eiland Tsoetjima evenaarde, niet geleverd. Honderd jven geleder, bij Trafalgar, wa-en de vurliez-n uan Franschen en 8pianschen kant 2 schepen gezonken, 1G (waarvan 8 zonder mast-n) door de Engel- achen genom*m. Aan EuguLche zjjde wer den acht schepen buiten gevtcht gesteld en zei andere beschadigd. De >Gromoboi" gezonken. Londen, 31 Mei. De Daily Expres ver neemt uit Tokio, dat de kruiser Gromoboi, met ongeTeer 8m0 man aan boord, bjj h»t verlaten van Wladi woa'ok, inde hoop zich met i het overblijfsel der Oostzwvloot te kunnen 1 vereuniging, op een Japanschu torpedo I stootte, en zonk met man en muis, in een woelige zee.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Vliegend blaadje : nieuws- en advertentiebode voor Den Helder | 1905 | | pagina 1