KLEINE COURANT
't Vliegend Blaadje
voor Helder, Texel, Wieringen en Anna Paulowna
No. 3370.
Zaterdag 3 Juni 1905.
88ste Jaargang.
aéba
Bureau: 8pooretraat
Telef. 59.
Bureau: Kenlngetr. 29.
Intere.-Telef. 50.
Gemeenteraad van Helder.
Zitting van Dinsdag 80 Mei 1905.
Voorzitter de heer Van Steyn, Burgemeester.
Tegenwoordig 18 leden afwezig de heeren
Staalman en Van Ede; 1 vacature.
Na de opening der vergadering worden
de notulen der vorige zitting gelezen, die
onveranderd worden vastgesteld.
Onderzoek geloofsbrieven.
Aan de orde wordt gesteld het onderzoek
der geloofsbrieven van het op 26 Mei j.1.
E kozen raadslid, den heer Jb. J. Verfaille.
in comtniseie, bestaande uit de heeren Dito,
Sevenhuysen en Breet, belast zich met dit
onderzoek en begeeft zich daartoe in een
nevenzaak De vergadering wordt zoo lang
Kschorst. Na de heropening brengt de heer
lo rapport uit en verklaart, dat de com
missie de stukken in orde heeft bevonden en
dat zij tot toelating van den gekozene conclu
deert. Overeenkomstig deze conclusie wordt
met algemeene stemmen besloten.
Daarna doet de Voorzitter mededeeling
van de volgende
Ingekomen stukken:
1. Een schrijven van den heer
F. Kramer, meldende, dat hy, wegens
gezondheidsredenen ontslag neemt als
Raadslid.
De Voorzitter zegt, dat de Raad zeker
met leedwezen van dit schrijven kennis neemt,
omdat hg een lid moet missen van een dege
lijk, trouw en eerlyk karakter en die zich
als een ijverig persoon heeft doen kennen.
Ook het Dageljjksch Bestuur zal den heer
Kramer missen, wiens adviezen door degelijk
heid uitmuntten. Spreker betreurt het, dat
redenen van gezondheid hem noopten dit
ontslag te nemen, maar wenscht, dat de ge
dwongen rust hem te goede komt en hij nog
lang voor vrouw en kinderen gespaard worde.
(AppUM).
2. Onderscheidene missive's van
Ge d. Staten, waarbij goedgekeurd worden
a. het raadsbesluit tot heffing van school-
rl voor het herhalingsonderwijs;
wyziging in de verordening voor de
Zeevaartschool
c. het kohier van den Hoofde), omslag,
dienst 1905;
d. de schoolgeldkohieren van de scholen
17b, van den Franschen cursus en
Sa van het herhalingsonderwijs
III, e. de suppletoire begrooting, dienst 1904
ft J. het aangaan van de tijdelijke geldleening.
3. Dankbetuigingen van de heeren
7 J S. Rjjkes, directeur der gasfabriek, en
R.Kastelijn, gemeente-bouwmeester, voor
de hun toegekende gratillcatie's.
i 4. Kennisgeving van don heer C.
UO. Rab, dat hy zjjne benoeming als onder-
wjjzer aan sohool 7b aanneemt.
5. Idem van den heer Dr. P. W. Joris-
I sen, als lid van de Commissie van toe
zicht op het Middelb. onderwijs.
M 6. Beschikkingen van Ged. Staten.
omtrent reelame's tegen den aanslag
in den Hoofdei, omslag en schoolgeld.
Al deze stukken worden voor kennisgeving
m aangenomen.
Ambachtsschool.
Ter tafel komt een adres van het Bestuur
A van de ambachtsschool voor Helder e.o., ver-
zoekende een jaarlijksche subsidie van f2700,
ingaande 1 Jan. 1906 voor de instandhouding
rJ «ener ambachtsschool in deze gemeente.
A Wordt om advies in handen gesteld van
B. 4 W.
Brief van de Gezondheidscommissie.
j In een schrijven dringt de Gezondheids
commissie aan op verbetering van den toe
stand der privaten en urinoirs in de open-
4. bare scholen. Zjj wenscht voor de privaten
het wisseltonnenstelsel in te voeren en voor
de urinoirs geregelde doorspoeling met
schoon water.
B. 4 W. brengen hierop praeadvies uit.
Zjj wijzen er op, dat by invoering van het
q. tonnenstelsel de kosten van aanschaffing
f 1050 en de jaarlyksche terugkeerende kosten
f 600 bedragen. De geregelde doorspoeling
1*der urinoirs zou voor eerste koeten vorderen
f 1426 en jaarlyks aan water f 867. Deze
uitgaven achten B. W. te hoog en deelen
|(j tevens mede, dat voor de urinoirs, tot weg
neming van den onaangenamen reuk, een
proef genomen wordt met torfit, welke proef
aanvankelijk aan de verwachting beantwoordt.
lOl Er wordt dus voorgesteld niet op het voor-
blil «tel van de Gezondheidscommissie in te gaan.
De heer Van den Berg kan zich met dit
advies niet vereenigen. Hij acht den toestand
der privaten op de scholen alleijammerlijkst,
de tonnen worden in de gangen geledigd,
meermalen gemorst wordt en dus
infectie ontstaat. De kosten voor verbetering
acht hy niet zoo hoog, als daar door de vuile
boel vermeden wordt. Ter opzichte der pri-
ill» vaten wil hij afwachten of dc proef met torfit
f» voldoet.
voorzitter wyst er op, dat met deze
verandering f 2500 gemoeid zyn en dat de
toestand overdreven voorgesteld wordt, want
van de hoofden van scholen zyn geen klachten
.la hijT.e,r' Van den Berg dringt er op aan,
tl dat in geen geval, ook by den thans bestaande
hA toestand, de tonnen in de gangen geledigd
A-ijl hy .by de nieuwe scholen put-
ten wil aanbrengen.
Nadat de Voorzitter nogmaals op de ont-
iW* zettende kosten geeft gewezen, wordt beslo
op ten dit punt aan te houden en later daarom-
trant een beslissing te nemen.
rW Drankwet.
Naar aanleiding van een adres van eenige
iet» finna's, houders van «vergunning' in vereeui-
36 fing net andere winkelnering, doen B. 4 W.
f het voortel om aan H. M. de Kqniqgtn te
verzoeken
dub 1. Ten opzichte dezer gemeente ontheffing te
mI verleenen van het verbod tot het toelaten
Vooi van personen beneden 16 jaar zonder geleide
in vergunningslokalen en 2 deze gemeente
et ii te willen aanwyzen, overeenkomstig Art. 47
uu» dsr drankwet, zoodat vrouwenbediening in
)H verlollokalon, behoi
t M toestemming van den burgemeester, zal zijn
laljjt verboden.
lx* Zonder nadere bespreking wordt dit voorstel
stemmen aangenomen.
W.
Bouwverordening.
Ingevolge van een ingekomen adres van
den heer P. Kunst, waarin hy ontheffing
verzoekt van Art. 16 al. 1 der bouwveror
dening (een derde van het perceel onbebouwd
te laten), ten behoeve van den bouw eener
nieuwe woning aan de Zuidstraat 5, stellen
B. 4 W. overeenkomstig het advies van
den gemeentebouwmeester, voor het verzoek
in te willigen.
Geen der leden heeft hiertegen bezwaar,
zoodat het voorstel van B. 4 W. met Alge
meene stemmen wordt aangenomen.
Overname grond.
Aan de orde wordt gesteld een voorstel
van B. 4 W. tot overname van de familie
Janzen van een strook grond aan de Sluis-
dykstraat Sectie E. no. 760 en Sectie C. no.
5520, groot 4 Are 44 c.A. voor den prijs
van f 1.per M2. Met het oog op den
aanleg van gas- en waterleiding achten
B. 4 W. het wenschelijk, dat bedoelde
strook grond in beheer bij de gemeente komt.
Met algemeene stemmen wordt het voorstel
aangenomen.
Kwijtschelding van boete.
Hel in do. vorige vergadering gedane
voorstel, om de aannemers der gasfabriek
voor te late oplevering vry te stellen van
het betalen der boete, wordt wederom in
behandeling genomen. B. W. hebben
nadere rapporten van den directeur der
gasfabriek en den gemeente-bouwmeester
gevraagd. Deze zijn van oordeel dat de
vertraging in de oplevering een gevolg was
van onmacht en niet van onwil. B. 4 W.
stellen daarom voor de boetebepalingen op
te late oplevering niet op de aannemers
der gasfabriek toe te passen.
Zonder hoofdelijke stemming wordt het
voorstel aangenomen.
Geschil met de Marine.
Ter voldoening aan het besluit der vorige
vergadering hebben B. W. in zake het
geschil met de Marine zich tot den Minister
van Marine gewend om nadere voorstellen.
Z. Exc. heeft als antwoord op dit schrijven
nogmaals op arbitrage aangedrongen en geeft
zyn bevreemding te kennen, dat de Commissie
uit den Raad zich verzet tegen deze een
voudige en practi8che oplossing van een
geschil, dat voor beide partijen nngewenscht
is. Door arbitrage kan z. i. dc gerezen
kwestie billijk geregeld worden en zegt venier,
dat met den directeur en commandant te
Willemsoord verder in overleg kan getreden
worden.
B. 4 W. meenen dat thans geen andere
weg dan arbitrage overblyft. Zy vragen daarom
machtiging den Minister voor te stellen twee
scheidslieden te benoemen, van wege de
Marine éën en van wege de gemeente ëén,
mot dien verstande, dat zoo beiden het niet
eens worden, zij gezamenlyk een derde aan
wyzen.
De heer De Ven vraagt over welke punten
het verschil loopt, waarop de Voorzitter
antwoordt: over de leiding langs de Buiten
haven, die de Marine aan de gemeente wil
overdoen, en aan de plaatsing der meters,
terwyl B. 4 W. tevens aan de scheidslieden
wil opdragen uitspraak te doen in een geschil
betreffende de betaling van een door de
gemeente gelegden zinker.
De heeren Jaring, De Ven en Grunwald
▼ragen nog eenige nadere inlichtingen,
waarna het voorstel met algemeene stemmen
wordt aangenomen.
Verder wordt nog bepaald, dat de arbiter
voor de gemeente door den Raad op voor
dracht van B. 4 W. zal worden benoemd.
Bestrating en rioleering.
Naar aanleiding van een ingekomen verzoek
doen B. 4 W. het voorstel om aan den heer
P. Korff vergunning te verleenen tot riolee
ring en bestrating van het terrein aan de
Laan, vroeger eigendom van den heer C.
Maalsteed. Voor eventueele verstrating en
onderhoud zal een som gestort worden van
f0.25 per M2 over de gcheele oppervlakte
der bestrating. Verder zouden B. 4 W. er
de bepaling aan willen verbinden, dat eer
tot bestrating werd overgegaan, de geprojec
teerde straat van gas- en waterleiding door de
gemeente werd voorzien. De kosten voor de
gasleiding worden geraamd op f 850 en voor
de waterleiding op f925.
Met eenparige stemmen wordt dit voorstel
aangenomen.
De heer De Ven geeft in overweging de
kosten voor den aanleg van gas- en water
leiding in die straat uit de exploitatie der
bedrijven te bestrijden. Hieromtrent zal
later beslist worden.
Concertgebouw.
Er is ingekomen een schryven van den raad
van toezicht op de spoorwegdiensten, waarin
advies gevraagd wordt op een verzoek van
een Commissie, alhier, om door koop of door
erfpacht eigendom te verkrygen van een
gedeelte van het plantsoen by het spoorweg
station aan den Stationsweg, tuaschen de
Stationsstraat en de Koningdwarsstraat, sectie
E no. 1612, tot stichting van een concert
gebouw.
B. 4 W. meenen, dat het stichten van een
concertgebouw tot die zaken behoort, waar
mede het algemeen belang wordt bevorderd.
Het terrein is voor dat doel uitnemend ge
schikt, omdat het geheel open ligt en bij
het geven van concerten in de open lucht
kan het groote publiek er ruimschoots van
genieten. De opruiming van een gedeelte van
het plantsoen zal niet schaden, daar de onder
nemer het gebouw door een sierlyk aangoleg-
den tuin wil omgeven. B. 4 \V. hebben
daarom togen inwilliging van het verzoek
geen bezwaar, onder voorbehoud evenwel,
dat het definitieve ontwerp binnen een jaar
aan de goedkeuring van bet gemeentebestuur
wordt onderworpen cn dat na 2jaarnadag-
teckening dier goedkeuring het werk voltooid
moet zyn.
De heer Jaring ondersteunt het advies en
meent, dat zoodanig gebouw een groote aan
winst zal zyn voor de gemeente, en wonacht
dat er in de nabijheid van 't gebouw banken
geplaatst gorden, opdat het publiek van de
concerten behoorlyk kan gejiieten.
De heer Bok geeft in overweging dc tjjds-
bepaling voor den bouw met een jaar te ver
lengen, hetgeen de Voorzitter niet uoodig acht.
De heer Terra vraagt of het voor de
i naastby zijnde woningen geen beswaar is,
waarop de Voorzitter antwoordt, dat zooveel
mogelijk zulks voorkomen zal worden.
Hierop wordt het voorgestelde advies
zonder hoofdelyke stemming aangenomen.
Roei- en Zeilwedstrijden
Mededeeling geschiedt vnn oen schrijven
van bet hoofdbestuur der Kon. Marine Jacht
club, waarbij kennis wordt gegeven, dat op
Zaterdag 8 Juli a.». bier ter reede «en al
gemeene roei- en zoilwedstrijd zal worden
gehouden.
Naar aanleiding daarvan stollen B. 4 W.
voor, als blijk van sympathie een zilveren
medaille beschikbaar te steller-, ieder jaar,
wanneer wedstrijden worden gehouden. De
kosten bedragen het eerste jaar f 40 en
ieder volgend jaar f 15.
De heer Jaring betuigt zyn instemming
met het voorstel, maar wil ieder jaar de zaak
op nieuw behandelen en telkens voor <k?n jaar
de medaille toekennen. Nadat het voor
stel door den Voorzitter in dien geest is gc-
wyzigd, wordt het zonder hoofdelyke stem
ming aangenomen.
Af- en Overschrijvingen.
Ter tafel komt een voorstel van B. 4 W.
tot het doen van af- en oversohrijvingen op I
de begrnoting van 1904 tot een bedrag van
f 4".068.15.
Met eenparige stemmen wordt dit voorstel
aangenomen.
Verlof onderwijzers bij ziek'e.
In behandeling komt de reeds vroeger
door B. 4 NV. ingediende concept-verorde
ning, regelende hot verlof van onderwyzera
by ziekte. Door B. 4 W. is het voorstel
van den heer De Ven overgenomen, om aan
de verordening deze bepaling toe te voegen
,De ongesteldheid wordt geacht onafgebroken
te hebben voortgeduurd, indien een e) onder
wijzerfes) binucn t'éne maand na hervatting
zyner iharer) werkzaamheden opnieuw door
ongesteldheid verhinderd is zyne (hare) be
trekking naar behooren te vervullen.*
B. 4 W. achten het verzoek van de afd.
Heldor van den Bond van Ned. Ond., om
bij ziekte een jaar verlof' te verleenen, met
behoud van vol salaris, voor do gemeentekas
te bezwarend.
De heer De Ven heeft met genoegen ge
zien, dat zyn eene voorstel is overgenomen,
maar zag ook gaarne zijn andere voorstel
in de verordening opgenomen, waarbij aan
onderwijzers, die minstens 5 jaar by het
onderwys zijn werkzaam geweest, het verlof
telkens met C maanden kan worden verlengd
totdat hy voor pensioen in aanmerking komt.
Hij berekent, dat deze bepaling voor de
gemconte van geen ingrijpend belang is en de
betrokken personen er zeer door gebaat zyn.
De heer Van den Berg vindt de bepaling,
dat een onderwijzer na 6 maanden ziekte vbor
de volgende 6 maanden zyn plaatsvervanger
moet betalen, zeer hard. Ook de heeren
Terra en Jaring hebben eenige bezwaren,
zoodat wederom deze aangelegenheid tot een
volgende vergadering wordt verdaagd en de
leden gelegenheid hebben schriftelijk amen
dementen op de verordening in te dienen.
Suppletoir kohier Schoolgeld
Hierna wordt zonder nadere bespreking
met algemeene stemmen vastgesteld
Het suppletoir kohier voor schoolgeld-
heffing, dienst 1905, voor de scholen 17b,
ten bedrage van f 568,73'.
Geldleening.
Alsnu is aan de orde de behandeling van
het voorstel tot het aangaan eencr geldlee
ning van f 850,000, welk leeningsplan tot
onderzoek in handen van een Cemmissie is
gesteld. Deze commissie bestaat uit de
heeren Staalman, De Ven, Van den Berg,
Van Breda en Krijnen. Achtereenvolgens
leest de Voorzitter voor een schryvon van
den heer Staalman ea een rapport van de
meerderheid der Commissie, bestaande uit
de andere vier leden. De heer Slnulman
meldt, dat hij zich niet rereenigen kan met
het door de meerderheid uitgebrachte rapport
en de houding der meerderheid der comm.
afkeurt, die in overyling rapporteerde. Hem
is gebleken le. dat uit de geleende gelden
tal van uitgaven zijn gedaan voor undere
doeleinden, dan waarvoor geleend is ge
worden 2e. dat uilgaven tot een hooger
bedrag zyn gedaan dan waartoe de Raad
heeft besloten 8e. dat verschillende werken,
waarvoor geleend werd niet zyn uitgevoerd:
4e. de financiëele verantwoording van B. 4 W.
is z.i. een chaos. Uit dien hoofde adriseert
hy geen toestemming te verleenen tot het
aangaan eener nieuwe geldleening.
Hel rapport van de meerderheid der Comm.
lnidt aldus «Alle uitgaven, die gedaan zijn,
zijn bij besluiten van den Raad toegestaan.
De Commissie meent, dat de gelden,
uitgegeven bij gelegenheid van dc komst
van H. M. de Koningin en den Prins der
Nederlanden, na aftrek der restitutie voor
het kantongerechtsgebouw moeten betaald
worden uit een speciaal daarvoor te sluiten
leening, af te lossen in 5 jaren. Ten
slotte wenscht de Commissie by alle voor
stellen, waarvoor gelden benoodigd zijn,
aangegeven te zien, waaruit die gelden
zullen betaald worden*.
B. 4 W. hebben tegen het sluiten eener
kleine leening bezwaar, omdat deze kost*
baar is.
By de bespreking verkrygt de heer De Ven
het eerst het woord. Hy proteestuert tegen
de houding van den heer Staalman in deze
zaak aangenomen. De vergaderingen door
de Comm. belegd, z(jn steeds ter wille van
den heer Stualman des Zaterdagsavonds
gehouden. Niettegenstaande was hij op de
eindvergadering niet tegenwoordig. Do
overige leden stelden hel rapport op, het
welk door alle aanwezig zijnde leden (f)
geteekend werd. Dit rapport met de noodigo
bijlagen werd aan den heer Staalman in den
Haag opgezonden met verzoek spoedige
terugzending. Dit bleef uit, ook nadat men
nog eens op terugzending had aangedrongen.
Alsnu werd opnieuw een rapport geschreven
cn bij den Raad ingediend, waarvan de heer
Staalman mededeeling ontving, maar tot
heden is het rapport en evenmin de bijlagen
terugontvangen. Zulk een haodelwyzc noemt
spreker zeer onheusch.
De heer Meijer wil de bcsluilenlooze hou-
diog van den heer Staalman niet verdedigen,
hoewel hij deze uit diens drukke bezigheden
i is le v er klaren, maar dit neemt niet weg,
dat hij over het rapport der commissie zeer
teleurgesteld is. Hij had een uiteenzetting
van de zaken, waarover de kweatie's liepen,
verwacht, maar alleen wordt gewag gemaakt
over de kosten der reuniefeesten. Over de
leeningen vnn 1902 cn 1903 geen enkel
woord en niet verklaard waar de gelden zijn
gebleven, waarvoor geleend werd. In de reke
ning is niets te vinden omtrent 2 maal f 1800
voor stankafsluiters, evenmin over dc f 12000
voor verbetering van het Heldersche kanaal.
En dan wordt het nieuwe leeningsplan aan
gevangen mot een som van f 43000 voor
reeds uitgevoerde werken, zonder een enkele
verklaring. Men is door dit rapport niets
wijzer geworden, spreker hoopt dat de Com
missie den Raad nog op eenige belangrijke
pinten zal inlichten.
De heer l)e Ven zegt, wanneer de heer
Staalman de stukken niet onder zich had
gehonden, dan zou de heer Meyer alle moge
lijke inlichtingen hebben kunnen krygen,
want in de bijlagen is alles te vinden. Eën
zuak wil hy evenwel verklaren, er is voor
de waterleiding f 140.000 geleend en heeft
f170.000 gekost, dit geeft al een verschil van
f 30.00". Ook de scholenbouw heeft meer
gekost dan de raming.
De heer Meijer beweert nogmaals, dut men
dit alles de vorige vergadering reeds wist.
De heer Van Breda merkt op, dat de be
weging vnn den heer Meyer overbodig zou
geweest zijn, indien dc heer Staalman de
stukken niet onder zyn berusting bad gehouden.
De Voorzitter brengt in 't midden, dat dc
leeningsplnnncn van 1901 en 1902 afgedane
zaken zyn. dio door Ged. Staten zijn goed
gekeurd. Men kan alles vinden op de reke
ning en verantwoording, op de begrooting,
op de suppl. begrootingen en op den Btaat
van af- en overschrijvingen, die de Raad
goedgekeurd heeft.
Dc heer Grunwald geeft zijn bevreemding
te kennen over de houding van den lieer
Stualman en hij meent, dat deze de zuken
niet serieus heeft hehnndeld. Hij meent, dut
men een leening van f 850.000 goruete-
Ijjk kan aangnan en een schuld van een
tnillioen voor deze gemeente niet zoo erg is,
want zy heeft twee bcdrjjven in handen, dc
gas- cn waterleiding, die zeer zeker winst
opleveren om rente en aflossing te kunnen
voldoen, zonder dat de hoofdelijke omslag
veel verhoogd behoeft te worden. Nog wijst
hy or op, dut hot vroegere gemeentebestuur
cr troiAch op waB weinig schuld te hebben,
maar daardoor de zaken verwaarloosde en dc
gebouwen, enz. in desolaten toestand :tan
het nageslacht achterliet. Na nog eenige
algemeene besprekingen werden achtereen
volgens alle uit le voeren werken met do
voorgestelde geldleening in verband staande,
behandeld. Bij sommige punten werden
breedvoerige discussie'a gehouden en voorstel
len gednau. Zoo deed de heer Terra het
voorstel om f' 50.01'0 «voor den bouw van
een nieuwen toren voor het hoogreservoir"
schrappen. Met 11 tegen 7 stemmen werd
het evenwel verworpen. Togen stemden de
hcoron Van den Berg, Sevenhujjscn, Van Neck,
Over de Linden, Dito, De Ven, Van Breda,
Van Wingorden, Breet, Meijer en Hartsinck.
By den post .verbouwing van 't bureau
or gemeentewerken" (f8800.—) stelt do
heer Krijnen voor deze te roiecren en even
eens den post voor inrichting van 't gebouw
aan de AVachtslraat tot vergaderzaal van
het Burg. Armbestuur (f1200). Hij stelt
daar tegenover een som van f5000 uit te
trekken Toor een nieuw gebouw aan do
Kerkgracht, waar dan een bureau voor ge
meentewerken, een vergaderzaal voor het
Burg. Armbestuur, dat tevens dienst kan
doen als stemlokaal, gesticht kan worden.
De bouwzaul zou dan vcrdwyncn. Met al
gemeene stemmen wordt dit voorstel aange
nomen.
De post «Verbouwing van het Ziekenhuis"
(f 10.700) cn .mcubileering van dit gebouw"
(f5.000) vond by eenige leden nog al tegen
kanting, maar werd niettemin vastgesteld.
De heeren Over dc Linden, Dito, Meyer,
Van Wingerden en Breet verklaarden zich er
tegen, terwyl do heer Van Neck buiten
stemming bleef.
Tegen den post .Vervanging van de be
strating voor 't Ziekenhuis door asphalt"
(f1800.verklaarden zich de heeren Van
Wingerden cn Meijer.
li, 4 W. stellen voor het reeds ingediende
leeningsplan met nog f 10.000 te verhoogen,
waarvoor do uitbreiding van de school te
Koegras kan geschieden, een leiding voor
waterlevering naar het fort Kjjkduin kan
gelegd worden en een gaszinkcr aan de kleine
schutsluis aangebracht moet worden. Nie
mand verklaart zich hiertegen. Alsnu
wordt op verzoek van den heer Jaring het
geheclc leeningsplan ten bedrage van f 360.00O
in stemming gebracht cn «angenomen met
18 tegen 5 stemmen. Tegen stemden de
heeren Terra. Grunwald, Zander, Van Win*
gerden, en Meijer.
De Voorzitter deelt mede, dat in een vol
gende zitting nadere voorstellen ter tafel
zullen gebracht worden, op welke wyze dc
lecning zal gesloten worden.
Benoemingen.
Daarna gaal dc Raad over tot het doen
van eenige onderwijzers-benoemingen. Aan
school 1 (Koegra*) wordt benoemd J. Th.
Tienstra te Opperdoes aan school 3 (school
straat) C. J. Kijkers alhier aan school 5
(Weststraat) M. A. Boiima te Koegrus
aan school 4 Parallelweg' mej. C. Sonstral,
alhier.
Tot lid van de Comm. van Toezicht op
hst lager ondcrwjjs wordt benoemd met 12
«temmen de heer Ds. G. Stadig. Op den
hscr G. I)e Ven werden 5 stemmen uit
gebracht.
Slembureaux.
Ter tafel komt een voorstel van B. 4 W.
tot samenstelling der verschillende stem
bureau x voor de in dit jaar plaats hebbende
verkiezingen. Met algemeene sicminen
wordt hei voorgestelde aangenomen.
Rondvraag.
De heer Mvyur dringt er op aan do ver
gaderingen van den Raad wal spoediger op
i elkander te laten volgen ter voorkoming van
zulke uitgebreide agenda's.
De beer Bok geeft in overweging aan de
Binnenhaven op de waterleiding een stand-
kraan aan te brengen, ten gerieve van dc
bowoners op het Ankerpark.
Dc heer De Ven klaagt over de treurige
rioleering in dc Vlamingstraat.
De heer Breet vestigt do aandacht op de
slechte bestrating van de Kapperstraat.
De heer Van Wingerden wenscht het
tijdelijk personeel aan de gasfabriek niet
langer in dienst te houden.
De heer Jaring bepleit dc noodzakelijk
heid van een uniforme regeling, wanneer
hoofden van scholen bij hooge temperatuur
verlof mogen geven.
De heer Van don Berg klaagt over den
langen duur der bestrating rnn de Kerk
gracht.
De Voorzitter belooft aan alle in het
midden gebrachte zaken zijn aandacht te
zullen schenken.
Hierna niomand meer het woord verlan
gende, wordt de openbare vergadering ge
sloten en gaat do Raad over in geheime
zitting tot onderzoek van eenige belasting-
reclames.
De Oorlog in het Oosten.
De Oostzeev'oot vernield.
Togo heeft zyn slag i iet gcmi*t. Kr is iets
schrikwekkends in dien man, gclyk in al bet
geen do Japanners in dezen oorlog doen
iets dat denken doet aan het onverbiddelijke
noodlo', dat spot met berekeningen cn over
leggingen cn nut de regels der waarschijn
lijkheid. liet is alsof dexo vreemde menscheo,
n"g nauwclyks «Is gelyken in ontwikkeling
erkend door de beschaafde wereld, plotseling
do Europeanen geheel overvleugelen, opeens
volleerd in het uitoefenen van kracht als een
wetenschap en een kunst b«*ido, zoodat ze
geen overmacht meer noodig hebben, en, alles
voorziende cn vooraf beschikkende, met ge
ringschattende koelbloedigheid wachten tot
hun vyand onder het bereik komt van hun
arm. dio hem dan verplettert, onafwendbaar.
Van do vele verrassende gebeurtenissen in
den Kussisch-Jupanscbcn oorlog in dc episode
vu n de Oostzee vloot wel de meest romantische.
Beurtelings is er met de uitzending vnn dat
kader gespot, en ze is als het keerpunt
van den oorlog beschouwd. De üoslzcovloot
lu ntto een samenraapsel van heterogene ele
menten, een zoodjemaar gezaghebbende
deskundigen achtten zo naar 't materieel
ten minste het grootste gevaar dat Japan
nog bedreigd had Wat is er al geredeneerd
en gcspeoiilrerd over den weg dien de vloot
sou inslaan, over de plannen van haar aan
voerder, cn de zetten waarmede do Japansche
vlootvoogd zou antwoorden «an hoeveel
▼oorspellingen hooft men zich zolls gewaagd
ten aanzien van de ontknoopiog I Het was
n n drama, waarin wel is waar het groote
publiek, dat telkens nieuwe schokken verlangt,
zyn belangstelling ten slotte begon te ver
liezen, omdat het zoo lang duurde maar dat,
voor wio het bleef volgen en zich rekenschap
gaf van hetgeen hier op hot spel stond, tot
een van de spannendste momenten in de
wereldgeschiedenis moest leiden.
Men heeft niet weinig den draak gestoken
-I Rozjestwenski en zijn spook vloot. Als
D-m Qujjoto door de kudde schapen, rende
dn Rusrischo admiraal dwars door do vreed
zame Doggersbanksehe treilors heen, en mag
men sommige berichtgevers geloovcn, dan
bevrachte ook later nog, in du straat van
Malakka by voorbeeld, onder do officieren en
manschappen van deze vloot een voortdurende
ongerustheid, ecu belachelijke angst voor on
verhoedse'^ aanvallen. Ken school dolfijnen
nam de gedaante aan van een vyandvlyko
torpedoflotielje, in Ho gewoonste goederenboot
die men tegenkwam, zag men een Japanscben
kruiser op verkenning. Voor andere beoor
deelaars was er geen grr-otscher schouwspel
de* kbaar dan deze vloot, een hacholyke maar
hoogst gewichtige zending vervullende zonder
te letten op vrresaanjagiog noch op spot.
Uozjestvensky, zoo wordt gt-zi-gd, is blijkbaar
ren man die niet houdt van uitvluchten of om
wegen. Hij gaat recht door zeo. H(j weet
wat hy wil, wat hy kan, en met zyne zware
panlserschcpcn zal hy vernietigen al wat zich
in zyn weg stelt.
Het komt on» voor. dat beide redrneeringeo
raaok gingen aan overdrijving. Rozjestwenski.
voor zyn persoon althans, heeft zich geenszins
gedragen als een ridder van de droevige
figuurja hy is in dezen oorlog de eenige
Russische vlootvoogd geweest, die karakter
bekwaamheid getoond heeft. Scrupules
hinderden hom niet, hy lirp even luchlie
heen over de onzydigbeidskweetiën toen hy
voordeel zag in een verblijf in de wateren
van Madagaskar en Achter-Indië, als hij
lichtvaardig genoeg de Hullache visschvrs bad
laten beschieten, die hem verdacht toeschenen.
Hy blykt echter ook geen man te zyn die,
zich bewust van zyn kracht, een vast pisn
ten uitvoer weet te leggen. Eerder maakt hy
den indruk van iemand die met zyn hoofd
tegen den muur loopt. Hg moet c-n over
dreven vertrouwen gesteld hebben in de sterkte
van zijn schepen en ziin kanonnen, maar als
vl otvoogd bad hy ook de zwakte van zyn
officieren en zyn in der haast saam geraapte,
ongeoefende bemanning moeten kennen. Want
indien ooit bewes«n werd dat een slag ge
wonnen wordt eerder door hersens d«n door
hel doodc metaal, dan is dat by Tsoe-sjima
het geval geweest Hel blijft ook nog de
vraag, of de Russische opperbevelhebber zelf
do noodige bekwaamheid had als leider van
een zeegevecht. In elk geval beging hij één
ernstige fout: by ln-eft aan sijn tegenstander
die toch waarlijk niet te raioachten was
bet initiatief overgelaten. Door den rechten
weg te volgen, dwars door alles heen, stelde
hy de Japanners in de gelegenheid, onder dc
voorde«lig«te omstandigheden te stryden
in hun eigen wateren, vlak by bon basis,
volgens de manier en op de tijdstippen die
sij zelf verkozen. Had hy een wyden hoog om
Japan heen beschreven, dan zou hy Togo
gedwongen hebben hem op te zoeken en de
Japanner had dan niet dr keus gehad van de
omstandigbodenwellicht hadden de twoe
vloten elkaar op de open ree niet eens ont
moet, cn zou Rozejstwcnski althans het gros
zyner schepen veilig binnen Wladiwostok
gebracht hebben, zonder dat zyn vyand hem
dit kon beletten. Voor do Russen zou dit
einde van Rozjest wen ski's tocht zeker
onvermengd voordeel opgeleverd
zoolang Togo's macht ongedeerd was
op hun beurt hadden zij dan toch voor later
bet initiatief in handen gehad. Een slorke
Russische vloot to Wladiwostok zou ren
voortdurende bedreiging gevormd hebben voor
de verbinding van het Japansche leger iu
Msotsjoerye roet het moederland, voor geïso
leerde zwakke afdeelingen van de Japansche
vloot, voor den Japanschen handel en de
veiligheid der kustplaatsen. Alleen indien bij
zeker was van de overmacht bad Rozjestwenski
zou men meenen een botsing met Togo
mogen uitlokken.
Hoe dat zg, wy mogen den man. die voor
zyn lund zulk een ondankbare taak op zich
nam, niet hard vallen. Het cindo ia diep
tragisch. Welk een zorg, moeite en kosten
waren er besteed aan deze vloot, Rusland's
laats to hoop; welk een verwikkelingen heeft
men ervoor getrotseerd en dat alles is in
een of twen dagen uiteengeslagen, vernield of
in 'e vyands handen gevallen; 10,000 man
buiten gevecht gesteld, ongerekend do stofieljjko
Schade van vele tientallen millioener.
En er valt niet aan te twyfelrn: dit verlies
ii onherstelbaar. Wat doet het er toe, dat
Rusland in de Zwarto zee nog tien groote,
maar meerendcels vry oude linicsehepeo heeft,
en enkele kruisers; dat een «vierde smaldeel',
nauwelyks dien naain verdienende, te Kroonstad
gereed ligt om zee te kiezen, dat zich in
Wladiwostok nog een paar groote kruisers
bevinden en eenige torpedoboot cn, ongerekend
't geringe overschot van Rozjestwenski's vloot,
en dat nog verscheiden oorlogsschepen op de
Russische werven op stapel staan Dat alles
totaam zou nog wel een eerbiedwaardige
zeemacht vormen, maar ze is ten dooie on
bruikbaar, deels ver af, en vooraler is
daarmede geen vloot te vormen die het tegen
de Japanners kan opnemen. Hoeveel kans op
succes zou men den adtniraasl toeschreven,
Jessun of Birilef of wien ook, die met zulk
een herhaaldelijk verslagen en noodzakelijker-
WÜ» Rcdemoraliscordn marine tegen Togo en
Kamimoera durfde uitrukken? Het zou gelijk
staan met zelfmoord, met opofleriog ook
vsn het droovig overschot dat toch weer de
kern moet vormen van een gereorganiseerde
Russische zeemacht.
Du laatste kans om in de eerste jaren aan
Japan de heerschappij U«r zeo te ontrukken,
ia mot de verpletterende nodorluug van
Rozjestwenski's vloot verdwenen. (N.K. Ct.)
Geredde «diepen.
Petersburg, 30 M i. De Russische kruiser
»Almaz« is te Wladiwostok aangekomen.
De admiraliteit huift geen berichten ont
vangen, dut nog audeie schep- u on snapt
zyn.
Petersburg, 80 Mei. Van b»trnuwbare
zjjde word medegedeeld, dut behalve de
kruiser ook het Inspittalaohip
»OreI«, en een torpedoboot te NVlaliwoatok
zjjn aangekomeD.
0e opgebrachte schepen.
Londen, 30 Mei. Het Japunschi gezant
schap ootvangt het volgendu telegrafisch
bericht uit Tokio; De vier buitgemaakte
schepen werden ongehinderd den 30a naar
on?." zeehavnm gebracht, n 1. de >Orel«
uaar Maizoeroe, de Keizer Nicolaasc, de
Eerste generaal-admiraal Apnxines, eu
Admiraal de Hengawinz naar Saaebo.
De kleine paoUerdekkruiser Almaa, het
eerste Russische schip dut zich uit den
slag heeft weten te redden en zich in do
h*v«n van Wladiwostok heeft kunnen
bergen, heeft daar ba vestiging gebracht
van het zinken van de Knjaa Hoeworof,
bet Russische adnrraalschip. Geen enkel
▼an de vier nieuwe linieschepen van de
Slawa-klame, die van Rozj stweni-ki's vloot
deel uit maakten, is dus veil g uit den
slag g komen. Drie liggen er op den bodem
van dn zee de Kr.jzs Hoeworof, de Borodino
-n d Imperator AUxander III, het vierde
de Oral ia als buit in de Japauiche haven
b nuengubracht. Van de oude slagschepen
van NVbogatof hebben de Nikolaj I. de
idniiraal Senjawin en de admiraal Apraxin
in het lot van du Orel g-deeld, terwgl de
Admiral Oeejakof in dun slag gebleven ia.
M de overige Ru'sische lia.eschupen de
Si-oj Weliki, de Osljabja eu de Nawarin
zjjn, volgers een bericht van bet Ameri-
{auntche ministerie van Marine, ook ge
zonken. De guheele Russische slagvloot is
vernietigd.
Men vertelt dat du b-mxnnirg van een
van de Russische schepen aan het muiUn
do«g op weg naar de Cbineeaohe Zee.
To/j-stwen-ki bracht de muiters tot rede,
loor te dreigen dat hg op hen zou laten
vuren. De ontevredenheid onder de matrozen
kan, zoo ze de men te Petersburg, ook een
-•an de redenen xjjn. swaarora vier Rus
sische vlaggen in dit moderne Trafalgar
gestreken werden.*
Deze opvattirg krygt steun door een
telegram uit Sjanghai aan de Daily Tele-
graph, volgons hetwelk de Imperator sNico-
laj I de >Orel,c de Admiral Aprszin* en
de Admiral Secjawic* zich zonder strijd
hebben overgegeven
De Kölnische Z'.g. schrijft over den zee
slag >Seiert Nulson honderd jaren geleden
bjj Trafalgar de Franscb-Spaanrche armada
vernietigde, i s een seealag die in heteekeni*
voor de wetanschap vau d«n zeeoorlog, aan
wapmsuics en aan politieke draagkracht
den slag bjj het eiland Tsoetjima evenaarde,
niet geleverd.
Honderd jven geleder, bij Trafalgar,
wa-en de vurliez-n uan Franschen en
8pianschen kant 2 schepen gezonken, 1G
(waarvan 8 zonder mast-n) door de Engel-
achen genom*m. Aan EuguLche zjjde wer
den acht schepen buiten gevtcht gesteld en
zei andere beschadigd.
De >Gromoboi" gezonken.
Londen, 31 Mei. De Daily Expres ver
neemt uit Tokio, dat de kruiser Gromoboi,
met ongeTeer 8m0 man aan boord, bjj h»t
verlaten van Wladi woa'ok, inde hoop zich met
i het overblijfsel der Oostzwvloot te kunnen
1 vereuniging, op een Japanschu torpedo
I stootte, en zonk met man en muis, in een
woelige zee.