t
KLEINE COURANT
t
't Vliegend Blaadje
voor Helder, Texel, WIerIngen en Anne Peulowne.
No. 3616.
Woensdag 9 October 1907.
35ste Jaargang.
VERSCHIJNT DINSDAG- EN VRIJDAGMIDDAG.
Uitgevers: BERKHOUT Co., te HELDER.
BureauxSpoorstraat en Koningstraat.
Uit het Buitenland.
Nieuwsberichten.
Geld of Liefde.
Bureau: Spoorstraat.
Telef. 59.
Buroau: Koningstr. 29.
Interc.-Tolof. 50.
Abonnement
Vliegend Blaadje p. 3 m. 50 ct., fr. p. post 75 ct., Buitenl. f 1.25
g Zondagsblad37'» 45 »0.75
- 0.90
>0.90
igBblad
JModeblad. 55
(Muzik. Bloemlezing» »»60> 85»
Voor 't Buitenland bg vooruitbetaling.
Aavertontlön
van 1 tot 4 regels25 Cent.
Elke regel meer6
Bewga-exemplaar2*/t
Vignetten en groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
Advertentiën moeten uiterlijk des DINSDAGS- en VRIJDAGSMORGENS vóór 10 uur aan de Bureaux bezorgd zijn.
Weer iets echt Russisch wordt uit Omsk
Daar drongen verleden week drie
n het telegraafkantoor binnen toen
juist de betaling der ambtenaren plaats had.
Zjj schoten den betaalmeester dood, wondden
vijf andere personen, waaronder drie levens
gevaarlijk. De roovers vluchttan maar werden
achtervolgd en gevangen genomen.
En een tweede staaltje. De expres-trein
van Odessa naar de Oostenrjjksche grens
werd door roovers overvallen.
Deze gelastten de reizigers zich niet te
verroeren, daar zjj anders met bommen
zonden werpen. Zjj losten 200 Bchoten op
den trein, staken twee wagens in brand
en.maakten 1,200,000 roebel buit. In
verband met dezen trein-diefatal werden te
Odessa zes personen gevangen genomen als
verdacht schuldig te zjjn aan dezen roof.
De Bond van 17/30 October heeft een
verkiezingsmanifest uitgevaardigd, waarin
gewezen wordt op de noodzakelijkheid om do
reactie to bestrijden en krachtig te arbeiden
voor een conBtitutioneele regeering.
De Mahomedaansche Partij zal niet erkend
worden.
De prefect van St. Petersbnrg weigert
erkenning, want, zegt hij, in het programma
dier partij wordt gesproken van de constitu-
tioneele monarchie, en dit is in strijd met
de opvatting van den Czaar die zegt, dat de
autocratie zal gehandhaafd blijven. Zeer terecht
wijst men op de tegenstrijdigheid hier dat de
Octobristen wel toegelaten worden en toch
ook van constitutioneele regeering spreken.
De regeering sluit alle leiders der kadetten-
partij uit van de verkiezing voor de Doema,
zoo zij er maar even gelegenheid voor vindt.
Nu weer zijn drie der voornaamste leden
om nietige redenen geschrapt, 't ijchijnt dat
de regeering meent dat zij op die manier den
wassenden stroom zal kunnen tegenhouden.
Zoo verbrod thans te Petersbnrg het
houden van openbare vergaderingen zoolang
de verkiezing duurt.
Niet altijd bereikt de regeering echter wat
zg beoogt.
Zoo hebben b.v. te Tiraspol bij Odessa
ruim 1500 grondeigenaren zich van stemming
onthouden. De derde Doema is geen vertegen
woordiging, zeggen zg. En de regeering
rekent nog al op de grondeigenaars 1
Den Bond van Echt Russische mannen,
gaat 't natuurlijk nog te hard in vooruit
strevende richting.
Pas is de bepaling met vrijgevigheid voor
het zich vrij vestigen der Joden ingevoerd,
of zjj besloten reeds den Czaar met allen
aandrang te verzoeken den vrijdom voor do
Joden, om te wonen waar zg willen in te
trekken. Zg vragen dat weer bepaalde streken
waar Joden zich vestigen mogen, worden
vastgesteld en dat zg binnen deze rayons
teruggedreven worden
Sultan Abd-el- Azis heeft zjjne manschap
pen voor Rabat eens geteld. Bevonden werd
dat een 500 man voetvolk op den tocht naar
Rabat waren gedeserteerd.
In de voornaamste Moskee van Tanger is
de door sultan Abd-el-Azis uitgevaardigde
proclamatie voorgelezen, waarin aangemaand
wordt tot kalmte en gematigdheid. Ze werd
•ter gunitig opgenomen.
Mac Lean, de gevangene van Raisoeli,
wordt goed behandeld, naar hij schrijft, maar
ten opzichte van zjjne vrijlating is nog niets
besloten. Zijn broer, de Britsche consul te
Bilbao, is naar Rabat vertrokken om den
sultan te verzoeken pogingen te doen tot
bevrijding van Mac Lean.
Moulay Hafid (sultan no. 2) heeft zjjn reeds
aangekondigden opmarsch naar hot Noorden
eenige weken uitgesteld. De reden daarvan
weet men niet; mogelijk wel uit geldgebrek.
Zjjn partijgangers sgn met dit uitstel ganschelijk
niet ingenomen. k
De Fransche regeering zal met kracht het
smokkelen van oorlogswapenen naar Marokko
tegengaan, omdat zg begrijpt dat zg 't verzet
anders nooit breken zal. Gemakkelijk zal
dat niet gaan, want de kust bevat tal van
kreken en inhammen, zeer geschikt tot smok
kelen en op zee mogen door de kruisende
oorlogsschepen aüeen schepen onder Fransche
vlag varend, onderzocht worden. Pogingen
zgn nu bg de andere mogendheden gedaan
om toe te staan dat alle schepen die de
kust naderen, mogen onderzocht worden.
Het antwoord van Duitschland luidt gunstig,
van andere zijden wordt hetzelfde verwacht.
De in de pers verspreide meoningen over
verschil van opvatting tusschen Frankrijk en
Spanje betreffende de Marokkokwestie, worden
door den Spaanschen minister van Buiten-
landsche zaken tegengesproken.
Het lijdelijk verzet der Oostenrjjksche
spoorbeambten veroorzaakt reeds stremming
in het verkeer. Lijdelijk verzet is weet men,
het tot in alle bijzonderheden juist opvolgen
van de dienstvoorschriften, evenwel zonder
overhaastig lijntrekken is geloof ik het
Hollandsch woord. Op enkele Hongaarsche
lg'nen moest de dienst worden gestaakt en
treinen uitgenomen.
De overeenkomst tusschen Oostenrijk en
Hongarije zal, nadat de kansen voor afspringen
en gelukken dagelijks keerden, nu toch tot
stand komen. Gelukkig voor het land.
Helder, 8 October 1907.
Vergadering der S. D. A. P.
Zaterdagavond hield de afd. Helder der
S. D. A. P. in ,Tivoli" een openbare ver
gadering, waar de heer A. H. Gerhard van
Amsterdam als spreker optrad. De vergade
ring was matig bezocht, naar onze gissing
waren er een honderdtal belangstellenden.
De spreker had tot onderwerp zijner rede
gekozen: .Een belangrijk vraagstuk voor de
Arbeidersklasse", waarmede bede ;ld werd »De
klassenstrijd". Volgens den heer Gerhard
vormt men zich in den regel hiervan een
verkeerdo voorstelling. Men stelt zich dan
voor 2 klassen van menschen de bezittende
en de bezitlooze, die vijandig tegenover el
kander staan en een oorlog voeren. Men wijst
dan op de stakingen, zooals die te Rotterdam,
waar de werklieden staan tegenover de kar-
gadoors, de importeurs, de olevatormaatschap-
pjj en directeuren. Men ziet dan niet verder
en zoekt dan niet naar de eigenlijke oorzaak,
want deze ligt veel dieper. Het woord klas
senstrijd kan het best weergegeven worden
door tegenstrijdige belangen. En deze open
baren zich eiken dag en overal. Een werk
gever, al is hg niet slecht van nature, moet
zgn arbeiders wel uitbuiten, want deed hg
het niet, dan word hg het slachtoffer der
omstandigheden. Iedereen tracht zich in de
wereld een positie te verwerven, maar heeft
hg die eenmaal verkregon, dan heeft hg nog
geen zekerheid die te kunnen behoudon. Ver
stand, ijver, toewijding, talent zgn geen waar
borgen voor het behoud. En toch zgn er
menschen voor wie dat gevaar niet bestaat,
dat sgn zg, die in het bezit zgn van grond,
huizen of effecten. De couponknipper kan
brood en kleeren krijgen zonder er iets voor
te doen, en wjj allen hebben beloofd voor
den bezitter van die papiertjes te werken.
Dit geschiedt in onze beschaafde maatschappij.
Aan de hand van de rekening der Staathuis
houding van Nederland trachtte spreker aan
te tooncn, dat door de bezittende klaBse aan
grondbelasting, vermogensbelasting, successie
belasting en bedrijfsbelasting jaarlijks 44
millioen gulden wordt opgebracht en het
overige deel door de undereD. Onder de uit
gaven noemde bjj 43 millioen gulden voor
leger en marine en 85 millioen gulden aan
rente voer de nationale schuld, welke laatste
som de Staat ten allen tjjde waarborgt, om
hen die staatsfondsen hebben een gemakkelijk
leventje te bezorgen. Ook de gemeenten heb
ben jaarlijks nog 20 millioen rente schuld.
Dit alles moet komen uit de belastingen. Voegt
men daarbij 1600 millioen gulden hypotheek
schuld, waarvoor 60 millioen rente betaald
moet worden, dan komt men tot een jaar
lijks rentebedrag van 120 millioen gulden.
Dit moet opgebracht worden door gezamenlijk
werken. Maar zg die rente trekken, huren
of pachten genieten, behoeven geen arbeid te
verrichten, het grootste deel der bevolking
arbeidt om de opbrengst aan hen weg te
De oorzaak van dezen toestand ligt in
het privaatbezit van den grond. Het systeem
deugt niet en daardoor ontstaat de klasse-
strjjd. Nu mogen sommigen trachten den
klassenstrijd te temperen door enkelen een
beter bestaan te verzekeren en wijzen op
modelfabrieken als Van Marken en Van
Houten, zoolang er nog werkloozen zgn en
niot iedereen aan werk kan komen, zal die
strgd niet verminderen. Zoolang de maatschappij
het privaatbezit en het renteBtelsel handhaaft,
zal deze blijven bestaan. Men zegt wel, dat
de sociaal-democraten de hartstochten aan
vuren en den klassenstrijd verscherpen, doch
dit is onwaar, zg zgn er volstrekt geen voor
standers van, zg trachten wel de menschen
er van te doordringen, dat hij er is en moet
verdwijnen. De klassenstrijd wordt wel ver
scherpt door het uitschrijven van nieuwe
leeningen en het verleenen van concessie's
op den grond. Het stelsel van de huidige
maatschappij deugt niet en de socialisten
willen die grondslagen veranderen. De maat
schappij moet zich ontwikkelen in de richting,
dat allen kunnen en moeten arbeiden, dat de
grond, de arbeidsmiddelen aan allen toebe-
hooren, dan zal de ellende verdwijnen en
geen klassenstrijd meer bestaan. In die rich
ting moet gearbeid worden tot bereiking van het
ideaal. Wie weet hoeveel geslachten er nog
over heen zullen gaan, maar eenmaal zal het
zeker verwezenlijkt worden. (Applaus.)
Van de gelegenheid tot debat maakte nie
mand gebruik, zoodat de Voorzitter, de heer
A. G. A. Verstegen, met dankzegging aan
den spreker de vergadering sloot.
De mariniers.
De oplossing in zake het korps marmiet*,
door Minister en Tweede Kamer in gemeen
overleg gevondon, is in menig opzicht het
boste wat kon worden bereikt. Het korps
blgft bestaan met eigen kader, de bestomming
van het korps wordt uitsluitend beheerscht
door de eischon der zeemacht, do bijzondere,
verouderde, voor hot korps geldende regle
menten en bepalingen vervallen. Er wordt
veel vereenvoudigd en de marine behoudt een
korps zeesoldaten.
Het was van den Minister een gevaarlijke
speculatie het korps ten doode te doemen en
aan te nemen dat het sterke verlies zoude
worden vergoed door ruimere dienstneming
van matrozen. Hebben is hebben, krjjgen de
kunst. En in den tegenwoordigon tgd ia dit
geheel van toepassing op de vrijwillige dienst
neming. Wanneer door een bijzondere uniform,
een bijzondere garnizoenplaats (Rotterdam),
eene bijzondere verhouding van duur van
verblijf aan boord, aan wal en in de tropen,
en verschillende andere bijzondere factoren
een korps in stand gehouden wordt, is het
practisch die factoren niet te vervangen door
andere, waarvan de werking onmogelijk na
te gaan is. Alleen de sterkte quaestie van
hot mindere personeel der marine wettigt
dus het behoud van het korps.
Toch pleit daarvoor nog een andere be
langrijke reden.
Het is, naar ik meen, de kolonel der
mariniers Verhey geweest, die gezegd heeft
dat bg oene organisatie eener nieuwe marine,
er geen korps mariniers in 't leven zou
worden geroepen. Dit nu is slecht betrekkelijk
juist. Evenals er oen korps torpedisten zou
worden gevormd, of een korps onderzeëers,
of een korps kanonniers, zou er een korps
soldaton moeten worden ingeBteld. Deze zoude
misschien geen bijzondere uniform
geen bijzondere recruteering enz.zeer
echter een bijzondere opleiding. Uniform, re
cruteering, kazerneering zgn echter zaken van
practgk; het karakter van het korps wordt
bepaald door opleiding en bestemming.
Is het optreden van marine aan wal vol
komen uitgesloten, dan zou inderdaad een
zeesoldaten kunnen worden gemist. Onze
marine verkeert echter niet in dit geval.
Geroepen wordende tot landen, is een kern van
soldaten met soldatenkader evenzeer noodig als
voor een zeegevecht een kern van kanonniers
mot kanonnierskader (konstabels). Vooral het
soldatenkader heeft eene bjjzondore waarde
en dit moet getrokken worden uit een soldaten-
korps. Waarom zouden wg alleen in dit op
zicht niet specialiseeren
In de Nederlandsche zeemacht is het korps
mariniers altgd het soldatenkorps geweest.
In ongeveer 1896 is voor het eerst aan dit
karakter getornd, door hen meer in artille-
ristischen sin te gaan ontwikkelen. Daartegen
is geen bezwaar; het is even mogelgk als
kanonniers soldatenkennis mee te deelen.
Maar het is nu zaak de puntjeB op de i's te
zetten en duidelgk uit te drukken dat de
mariniers hoofdzakelijk tot zeesoldaten ge
vormd moeten worden.
Zal dit gaan alleen met kader, zonder offi
cieren Ongetwijfeld zoude met eigen offi
cieren het doel het best bereikt worden. Maar
het is algemeen erkend, dat daarvoor het korps
te klein is en zeker zal zgn. Daarvoor was
in het oorspronkelijke reorganisatie-ontwerp
(1905) een soort officierenkorps behouden,
maar de zwakke zijde daarvan was, dat men
afhing van den goeden wil der ondere zee
officieren om het voltallig te houden. Het is
daarom minder speculatief het geheel prjjs
te geven en ten aanzien van het korps zee
soldaten te handelen als tegenover andere
dienstvakken, torpedowezen on artillerie met
name, die hun eigen kader hebben, maar geen
eigen officieren.
Het eigen kader, voortkomende uit de
minderen, is niet alleen noodig om deze te
vormen, maar ook om hen tot inspanning te
prikkelen door het uitzicht op bevordering
en eene behoorlijke aanvulling van het korps
te verzekeren.
Het korps mariniers was vroeger in de
Nederlandsche zeemacht ook bet, uiterlijk en
innerlgk, speciaal militaire korps. Dit bijzon
dere karakter werdxoodanig op den voorgrond
gebracht, dat de overige schepelingen zich
als militairen van den tweeden raDg meenden
te moeten beschouwen. In vroegere jaren toen
équipages aangemonsterd werden en dus als
bende aan boord kwamen, had de militaire
voorrang der mariniers reden van bestaan.
Thans, nu de marinier bg gelijken leeftijd
in don regel korter diensttjjd heeft dan de
matroos, is het onderscheid ongemotiveerd.
Toch bestaan er nog velerlei Bporen van en
het is zaak te trachten deze uit te wisschen.
De zeeofficieren hebben dat in hunne hand.
Het is eene eer voor het korps officieren
der mariniers dat zg onder de doodende om
standigheden der laatste jaren zelfs het uit
wendig militairisme niet hebben prgs gegeven
en het bg hun minderen hebben weten te
handhaven. Dat de zeeofficieren nu trachten
dit te behouden en er iets van over te brengen
op den matroos 1 Waar de innerljjke'militaire
waarde geljjk is, moet de matroos tegenover
den buitenstaander niet den indruk maken,
dat hg in dit opzicht achterstaat. Laat or
niet gezegd moeten worden dat de marine
het korps mariniers noodig heeft als depót
van stramheid. Zg heeft er alleen behoefte
aan om de soldatenkennis.
Een eeresaluut aan de officieren van het
korps sluit deze regelen I
De Amsterdamsche valsche munters.
Omtrent de verschillende verklaringen door
de verdachten in de Amsterdamsche valsche
munt-zaak afgelegd, verneemt het N. v. N.
het volgende
Beiden bleven hardnekkig ontkennen ooit
iets met de valsche munt te doen te hebben
gehad. De oudste, Hendrik Cornelissen, ver
klaarde met sgn vrouw in onmin te leven.
Zgn voornemen was spoedig zich te laten
scheiden en hg verklaarde nu, dat hot ge-
heele verhaal en de woorden, hem door zgn
vrouw in een ruzie toegevoegd, uitsluitend
er op berekend waren om hem in verdenking
te brengen.
Hierbij komt nog dit, dat Hendrik Corne
lissen een buurvrouw, die hem op allerlei
wgze belasterde en onrust in sgn huis stookte,
eenige weken geleden de deur had uitgezet.
Zijn vrouw en de buurvrouw zouden nu op
den inval zgn gekomen Hendrik Cornelissen
in de gevangenis te helpen. De buurvrouw
zon op deze idee gekomen zgn door de aan
wezigheid van tal van fleschjes met chemi
sche stoffen, den bak met zand en gips en
de vormen en nu zou het praatje sgn rond
gestrooid, dat zg zich bezig hielden met de
vervaardiging van valsche guldens en rijks
daalders.
Op de vraag waarom in het huis dan aan-
ezig waren een valsche baard en tal van
antwoordde de verdachte, dat hg lid
van een liefhebberij tooneelgezelschap was en
wees in dit verband er op, dat, wanneer de
politie een flink onderzoek had ingesteld, men
ook een grooten degen gevonden zou hebben.
Op de vraag waarom er dan allerlei val
sche munterggereedschappen in het huis aan
wezig waren, verklaarde hg dat absoluut niets
bijzonders te vinden, waar tal van monBchen
zich uit liefhebberij met gieten van medailles
ens. bezig honden. Te minder vond hjj deze
omstandigheid bezwarend, omdat zgn broeder
Adriaan kopergieter van beroep was en zich
thuis met de vervaardiging van vreemde me
dailles onledig hield Op een vraag of hg het
niet gevaarlijk vond, zich in dezen tijd, waar
in zooveel over valsche munt gesproken wordt,
bezig te houden met dergelijke dingen, ant
woordde hij dat hg sioh daar niets van had
aan te trekken, temeer daar zgn broeder Adri
aan pas zeven weken in Amsterdam is en de
uitgifte van valsch geld reeds dateert van
maanden en maanden geleden.
Adriaan Cornelissen, de jongste der ge
broeders, verklaarde sich pas zeven weken
in Amsterdam te bevinden. Ook hg ontkent
hardnekkig zich met de vervaardiging van
valsche munt te hobbon bezig gehouden, an-
dirs dan uit liefhebberij. Zjjne verklaringen
komen in hoofdzaak met die zjjns broeders
overeen.
De Amsterdamsche recherche zoekt, volgens
het N. v. N-» in verband met de arrestatie
der gebroeders Cornelissen, naar een vrouw
wier verklaringen wellicht belangrijke ont
hullingen kannen geven.
Zooals men weet, maakten de munters in
hoofdzaak de tramconducteurs tot slachtoffers
van hun bedrijf. De directie der tram deelde
den conducteurs daarom mede, dat valsch
geld in geen geval weder uitgegeven mocht
worden, ja, stelde zelfs een kleine premie op
de ontdekking van het valsche geld en de
aanhouding der nitgevers.
Des avonds na 7 uur werden de ontvan
gen gelden dan afgedragen en valsche munt
stukken werden mot het volle bedrag ver
goed. Het spreekt dus vanzelf dat de con
ducteurs bjjrondere activiteit aan den dag
De conducteur G. van T. nu ontving eeni-
gen tgd gleden op lgn 3 een valschen gulden
van een juffrouw. Hg kon op hetzelfde oogen-
blik niet wisselen, bediende dus eerst de an
dere reizigers en wilde daarop de juffrouw
874 cent teruggeven, doch kwam tot de ont
lat de gulde
dekking
3 gulden valsch was.
Dame, die gulden is valsch, zeide v. T.
Wat denk je wel van mjj, conducteur
antwoordde de juffrouw vol verontwaardiging.
Dien gulden heb ik niet gegeven
De conducteur hield echter vol van wel,
liet de tram stóppen en verzocht de juffrouw
mede naar het politiebureau te gaan. Op het
bureau liet de conducteur zich fouüleeren ten
bewgze, dat hg geen anderen dan den val
schen gulden bg zich had. De gulden moest
dus van de juffrouw ontvangen zgn.
Een onderzoek werd ingesteld, hetwelk aan
het licht bracht, dat de juffrouw «de gezel
schapsjuffrouw" van het huis 129 op den O.
Z. Achterburgwal was. De jaffrouw word ook
gefouilleerd, doch bjj haar werd evenmin
valsch geld gevonden. Men moest haar dus
op vrge voeten laten. Zooals men intus&chen
wellicht weet, is het een gewoonte van val
sche munters nimmer meer dan één valsch
muntstuk bjj zich te dragen, daar door het
aantreffen van meer valsch geld de omstan
digheden tegen den munter getuigende seer
worden verzwaard.
De gezelschapsjuffrouw is nu sedert enkele
weken spoorloos verdwenen.
Ongeluk bij Hoek van Holland.
Aan boord van hek stoomschip »Vienna"
van de »Great Eastern Railway Commany",
een zusterschip van de in Februari aan
den Hoek verloren gegane >Berlin", is in
den vroegen morgen van Donderdag een
ongeluk gebeurd. Kort vóór de invaart
van het schip in den Waterweg, dat in
den avond van Woensdag van Parkeston,
was vertrokken om te Rotterdam in het
droogdok te gaan, ontstond er een breuk
in een der stoomketels, waardoor een groote
hoeveelheid kokend water en stoom in de
stookruimte drong. Twee stokers, Woods
en Green, beiden uit Harwich, kregen
vreeseljjke brandwonden en overleden kor
ten tijd daarna.
Postdiefttal.
Vrjjdagavond tusschen half negen en
negen uur zgn uit de N.-H. tram te Mon
nikendam brievenzakken uit Edam en
Monnikendam gestolen. De stukken be
vatten geen geldswaarde. De politie doet
ijverig onderzoek. Tot heden is echter niets
ontdek en men heeft geen vermoeden wie
de daders zgn.
Gepakt.
Vrijdagmiddag werd te Hilveraumjjeen
rgwieldief, zekere EM op heeterdaad be
trapt bg het stelen van een rgwiel uit
den tuin van den makelaar Buwalda aan
den 's-Gravelandschen weg aldaar. Bg de
achtervolging verdedigde hjj zich met een
broodmes, waardoor de vervolging moest
worden opgegeven. Later werd bjj echter
in de Busaemmerstraat gearresteerd. Ver
moedelijk is hjj de dader van de verschil-
lendo te Hilversum plaats gehad hebbende
rjjwieldiefs tallen.
Men meldt uit VliBsingen
Met den Duitsche mailtrein kwam Za
terdagavond een Duitscher mede, die tee
kenen van krankzinnigheid gaf. Van Boxtel
af moest hjj door een conducteur bewaakt
worden en bjj aankomst aldaar wenschte
hjj naar Hamburg terug te keeren en
overnachtte daarom in het Hotel Zeeland.
Des nachts werd hjj echter, wegens kabaal,
buiten gelaten en kort daarna is zgn Ijjk
uit het Kanaal opgehaald.
Uit een gesprek tusschen eenige
leden der Tweede Kamer over een op te
richten leerstoel voor geographie:
»Mjj dunkt, dat voor dit onderricht
Arnhem het meest in aanmerking komt".
»WeI, daar ligt Westervoort in het
Oosten, Oosterbeek in het Westen, Noord-
Brabant in het Zuiden en de Zuiderzee in,
het Noorden
De Prussia, een Amerikaansche bark,
leed in Juni schipbreuk op de kust vau
Patagonië. Zeven weken lang bleven de
schipbreukelingen in de sneeuw op een
smal strand waarachter zich een woest
gebergte verhief. Zjj leefden eerst van rob
ben, maar toen deze den schrik voor de
jagers hadden gekregen, van de huiden en
de schaaldieren die zjj aan het strand
vonden. Na een maand gewerkt te hebben,
had de timmerman een kleine boot uit de
stukken drjjfhout samengesteld en daarin
begaven zich de stuurman en drie matro
zen naar het Nieuwjaarseiland. Ofschoon
het eiland maar 48 K.M. ver was, deden
zjj bjjna een week over de reis, omdat er
een woelige zee stond en de wind hevig
woei. Op net eiland vonden zjj den Argen-
tjjnschen zeeofficier Delgrade die met een
aantal vrjj willigere de overige schipbreu
kelingen van hun strand weghaalde.
Uit Mülheim a. d. Roer komt het
volgende zonderling klinkende berichtDe
ingenieur Weidemann en de rentenier Kam-
mann hebben een uitvinding gedaan die in
maritieme kriDgen opzien baart, nameljjk
een verre-schakel-stelsel, met behulp waar
van een nieuw wapen voor den zeeoorlog
ontworpen is. Met een motorboot van acht
meter lang zgn reeds proeven met goeden
uitslag genomen. De uitvinding moet tor
pedobooten geheel onnoodig maken.
In een kolenmjjn te Darel-Lever, in
Lancashire, is een bak met negen mjjnwer-
kers, door het breken van den kabel, in
de diepte gevallen. Er stond beneden 25
M. water, en daarin zgn de ongelukkigen
verdronken.
^BTJIXjXJHTOJST.
2)
HOOFDSTUK II.
In het andere vertrek, oen hooge vrooljjke
tuinkamer, stond de sierljjk gedekte theetafel
voor de geopende balcondenr. De theetafel
suisde, de stoelen stonden op hunne plaats
maar de dame des huizeB ontbrak nog. De
gast wierp een onderzoekenden blik door de
kamer. Hjj kende baar weL 't Was nog niet
■oo heel lang geleden, dat hjj dit huis had
verlaten, om zjjne, in de nabjjheid gelegene,
prachtige villa te betrekken. Doch hoe was
alles hier in dien korten tjjd veranderd 1 De
gehavende tapjjten, die hjj, de weduwnaar,
de alleen wonende man, zeker nog jaren lang
had gebruikt, waren door nieuwe vervangen
sneeuwwitte, luchtige overgordjjnen omgaven
de hooge venstersop de glanzige donkere
meubels was geen stofje te ontdekken. De
gast^ besohouwde alles met een spottend glim
lachje op de saamgeknepen lippen.
Op een sierljjk werktafeltje aan een der
vensters lagen boeken en tjjdschriften. Lange
Geschiedenis van het materialisme'Keyser
fZedekundige novellen" Lewes «Lhe life
of Goethe" las hjj op de titels. Zjfae zware
wenkbrauwen zonken nog dieper dan igewoon-
ljjk over zjjne grimmig blikkende oogtin.
tMejuffrouw uwe zuster is, naar het iichjjnt
oene geleerde dame," zei hg op eenen. toon,
die deze twjjfelachtigen lof nog twjjfelaóhtiger
maakte.
,0, neenantwoordde Reinhard, die hem
glimlachend had gadegeslagen. ,Zjj heeft den
in ons vaderland algemeen gebruikeljjken
cursas doorloopen en juist genoeg geleerd, om
zulke werken" hg wees op het tafeltje
met boeken «te kunnen begrjjpen en
waardeeren."
Als ik eene dochter had ik dank God,
dat dit niet het geval is dan zou die heele
onnutte rommel, die alleen geschikt is om een
ii
meisjeshoofd op hol te brengen, buiten
mjjne deur zgn gebleven. Goed wasschen ei
koken het huis in orde houden en de dienst-
Goed wasschen
bode op de vingers sien dat had zjj moeten
leeren. Wat daar boven gaat is uit den booze."
«Dat zjjn beschouwingen, waarvoor wjj niet
willen strjjden, waarde bnurman," antwoordde
Reinhard glimlachend. tGjj zoudt uwe dochter,
gesteld dat gjj eene had gehad, natuurljjk
naar uwe beginselen hebben opgevoed. Niemand
had u het recht daartoe kunnen betwisten.
Intusschen bljjft het de vraag, of zulk eene
opvoeding voldoen kon aan de eischen, die
een man tegenwoordig aan zjjne echtgenoote
stelt."
«Oho, mjjn waarde heer, hier te lande zjjn
er Goddank 1 nog mannen, die met
mjj oordeelen, dat het weinige, wat in de
natuur de moeite van het ontwikkelen waard
is, juist door eene geleerde schoolsche wjjs-
heid totaal wordt bedorven, mannen, die
evenals ik een afschuw hebben van dametjes,
welke zich met philosophische probleems, on
ledig houdon en in vreemde talen spreken."
Hg had in zjjn jjver met steeds meer ver
heffing van stem gesproken, zoodat de laatste
woorden gehoord moesten sjjn door de dame,
die juist uit den tuin kwam, en de trap naar
het balkou opklom. Een glimlach speelde om
hare lippen, toen zjj met een bevallige bui
ging de kamer binnen trad. Bjjna op hetzelfde
oogenblik sloeg de pendule op den schoorsteen
mantel acht Blagen. Haar antwoordden stipt
f.ndere klokken buiten op de fabrieksplaats en
in de verschillende vertrekken vau het huis.
«Welkom, mjjnheer KuiserIk zie dat ik
u hebt laten wachten," zei Maria Reinhard.
«Onze schuld, geheel alleen onze schuld
mejuffrouw I Gjj verschjjnt met den klokslag,
stipt als altgd, nauwkeurig en onfeilbaar als-
als- als een zonnewjjzer."
//Dat is een twijfelachtige lof, mjjnheer"
antwoordde zjj glimlachend. rEen zonnewjjzer
is alleen op heldere dagen vertrouwbaar. Ik
hoop, dat men zich op mjj ook bjj bewolkte
lucht kan verlaten."
«Dus, als de beste Engelsche chronometer
wanneer u dat beter vervalt."
,Komaan, dat laat ik gelden. Maar wees
zoo goed plaats te nemen 1"
Zjj had haren tuinhoed en hare handschoenen
afgelegd en trad naar de theetafel.
Ofschoon niet meer in den eersten bloei der
jeugd, was zjj toch eene liefijjke verschjjning.
Het liohte zomerkleed omsloot een slanke,
schoon gevormde gestalte. Boven een voor
hoofd, dat iets te hoog was om volkomen
schoon te zjjn, was het lichtbruine haar
weggestreken en aan het achterhoofd in twee
zware vlechten opgestoken. De uitdrukking
van haar gelaat herinnerde meer aan geeste
lijke ontwikkeling dan aan vrouwelijke lief
talligheid. Maar al hare bewegingen waren
zacht, bedaard en bevallig, en men kreeg bg
haren aanblik den indruk, dat zjj door uit
wendige invloeden niet gemakkelijk kon worden
opgeschrikt uit de volkomene harmonie eener
schoone evenredigheid. En toch, ofschoon hare
stem bedaard en helder klonk en haar glim
lach zjjne gewoonljjke vriendelijkheid toonde,
toch las haar broeder op haar gelaat een spoor
van gemoedsbeweging. Hjj deed echter geen
vraagalleen wierp hjj op haar een snellen,
onderzoekenden blik. Toen nam hjj naast
ijjnen gast aan de theetafel plaats.
«Ik geloof, mejuffrouw Reinhard, dat dit de
derde keer is in deze week, dat ik van uwe gast
vrijheid profiteer", begon Kaiser het gesprek.
sik heb uwe bezoeken niet genoteerd
wanneer het echter zoo staat, dan geloof ik
dat gjj bjj deze een getuigschrift geeft aan
mjj en mjjne theetafel." antwoordde zjj glim
lachend.
«Ge kunt or echter van verzekerd zjjn dat
ik uwen kostbaren tjjd" hjj wierp een
spottenden blik naar het boekentafeltje (niet
zoo in beslag zou nemen, wanneer ik niet
door zaken daartoe gedrongen werd."
«Door deze verklaring straft ge mjj voor
mjjne jjdelheid," merkte zjj op.
«Mjjnheer Kaiser is vandaag niet goed te
spreken, Marie. Wat beeft u toch wel zoo
uit uw humeur gebracht, waarde buurman
vroeg Reinhard.
«En dat vraagt gjj gjj die al mjjne be
moeiingen te schande maakt, die ieder ver
standig aanbod van u wjjst en ons dwingt,
om dag voor dag op een kruitmijn te wandelen,
tot we met mekaar in de lucht vliegen?"
Dat is het niet, waarde heer, althans dat
is het niet alleen. Uw voorhoofd toonde reeds
donkere wolken, eer wjj nog verschil van
meening hadden. Ik weet, dat ik een deel der
schuld draag, maar ik wil die toch niet gel
voor mjjne rekening nemen."
«Het schjjnt, dat allen mjj het leven lastig
willen maken. Van heinde en verre worden
aanslagen op mjjne rust gedaan."
«Zjjt ge er misschien weer op minder pret
tige wjjze aan herinnerd, dat ge voogd zjjt
van een rijke erfdochter en bovendien oom
van eene jonge schoonheid
SchoonheidDat ontbrak er nog aan.
dwaasheden n
hoop, dat zjj zich dergeljjke dwaasheden niet
gaat inbeelden. Schoone dames, of zjj, die sioh
verbeelden het te zjjn, hebben op mjj steeds
den onpleizierigsten indruk gemaakt. Zjj willen
altjjd gevleid, altjjd ontzien worden. Zjj stellen
voorop, dat men steeds op haar moet letten,
dat men eeuwig moet denken aan hare behoeften
of haar amusement".
«Op bjjzondere attenties maken niet slechts
schoone vrouwen aanspraak, mjjnheer Kaiser.
Iedere vrouw heeft het recht, ze van een
beschaafd man te verwachten," zei Marie, zich
in het gesprek mengend.
tIk weet niet, mejuffrouw, wat gjj onder
bjjzondere attenties" verstaat. Bedoelt ge dat
een man steeds offers moet brengen, altjjd sjjae
eigene genoegens moet ondergeschikt houden
aan die der vrouwen, dan protesteer ik daar
tegen. Ik voor mjj zal het er voor houden,
dat ik aan mjjne verplichting heb voldaan,
wanneer ik mjjne nicht woning, voedsel en
kleeding geef. Eigenlijk", voegde hjj er na
een poos met een ironisch glimlachje bg,
«eigenljjk wat verlangen de vrouwen ook meer f"
Goed gehuisvest, goed gevoed en vooral
goed gekleed ziedaar de som harer levens
behoeften."
Op Marie's wangen steeg een lichte blo»,
en in haar bruin oog schitterde een straal van
verontwaardiging.
(Het schjjnt niet geraden, nader kennis te
maken met de wjjze, waarop gjj dergeljjke
ervaringen hebt verzameld," zei zjj met eene
trotsche wending van haar sierljjk hoofd. «Gjj
hebt het aan u zeiven toe te schrijven, wan
neer men de waarde uwer vrouweljjke ken
nissen niet hoog taxeert."
Hjj zag van zgn bord op en blikte met
eenige verrassing in haar gelaat, dat thans
voor het eerst de gewone vriendelijke uit
drukking had verloren. Een grimmig lachen
speelde om zjjne mond.
,Ik heb eene dikke huid, mejuffrouw en
kan een stoot verdragen", zei hjj behageljjk.
«Geneer u niet! 't Is me een waar genoegen,
u bjj gelegenheid als afleider te kunnen dienen
voor iedere huiseljjke onaangenaamheid."
Terwgl hjj zoo sprak lag er eene uitdruk
king van joviale goedhartigheid op sjjn gelaat
en in zjjne stem. Daarbjj flikkerden zjjDe oogen
zoo lustig onder zjjn borstelige wenkbrauwen
en verkondigden zoo duideljjk een omkeer in
zjjne booze luim, dat ook Marie een deel van
haar toorn voelde verdwjjnen. Het schoot haar
plotseling te binnen, dat mjjnheer Kaiser reeds
vaker zeer vrooljjk en pleizierig was geworden,
wanneer hjj haar door eene sjjner cynische
opmerkingen tot toorn had geprikkeld. Zjj
nam zich voor, hem in 't vervolg deze vreugde
niet weder te bereiden.
vEn wat had u nog meer ontstemd, behalve
mjjne halstarrigheid vroeg Reinhard, die dit
kleine gevecht glimlachend had aangehoord.
«Heeft uwe pupil misschien weer voorschottten
gevraagd? Heeft zjj u aangekondigd, dat ze
zich in Baden verveelt en terug denkt te
keeren, of wat is er anderB geschied?"
#Neen de hemel zjj dank 1 van die
ben ik vooreerst af. Die is goed bewaard en
amuseertxich thans in de omgeving van Straats
burg. Het onheil dreigt van eene andere zjjde.
Daar schrjjft mjj mjjne nicht in een bespot-
teljjken brief, dat zjj niet langer in het instituut
kan bljjven. Zjj heeft, zooals zjj schrjjft, reeds
driemaal den cursus in de selecta gevolgd en
kan daar niets meer leeren. Zjj wil tegen den
herfst eene betrekking als onderwijzeres zoeken.
Zoo'n onzin I Alsof zjj, omdat daar niets meer
te leeren valt, direct eene plaats moet ver
laten, waar zjj tot heil van mjj en zichzelf
zoo goed bewaard wasl (Wordt vervolgd.)
