KLEINE COURANT 't Vliegend Blaadje voor Helder, Texel, Wieringen en Anna Paulownam Geld of Liefde. No. 3628. Zaterdag 23 November 1907. 35ste Jaargang. VERSCHIJNT DINSDAG- EN VRIJDAGMIDDAG. Uitgevers: BERKHOUT Co., te HELDER. Bureaux: Spoorstraat en Koningstraat. Eerste Blad. Nieuwsberichten. ÜJMD TTIT iT.iBTOür. Bureau: Spoorstraat. Telef. 59. eau: Koningstr. 29. Intere.-Telef. 50. Abonnement Vliegend Blaadje p. 3 m. 50 ck., £r. p. post 75 ot., Buitenl. f 1.25 o Zondagsblad37* »»»>45» 0.75 f Modeblad55 80» 0.90 f Mnzik. Bloemlezing» »»60»»»»85» 0.90 Voor 't Buitenland bg vooruitbetaling. AdvertenUCn Bewgs-exemplaar21/, Vignetten en groote letters worden naar plaatsruimte berekend. Advertentiën moeten uiterlijk des DINSDAGS- en VRIJDAGSMORGENS vóór 10 uur aan de Bureaux bezorgd zijn. Helder, 22 November 1907. Bg Kon. besluit is aaQ mej. E. Tabeling, weduwe van B. J. Wollenstega een jaarlgksche toelage verleend van f 100.— en aan mevr. T. J. G. van der Staal, weduwe van J. Damman, een pensioen van t 475.— Donderdag 14 en Zondag 17 Nov. had in de zaal van den heer D. Marees te Koegras, de eerste uitvoering plaats in dit seizoen van de Harmoniekapel Kunst zin". Dit is de tweede maal dat wg haar hooren, maar wg kunnen wel zeggen, dat er bg de kapel vooruitgang is te be speuren. Wg hebben dan ook genoten deze avonden, de muziek voldeed zeer goed en daarbg werden wg vergast op een tooneelstnkje, genaamd >De gruweldaden van Fiebermann", gevolgd door nog enkele voordrachten door eenige Heldersche ar- tisten van naam, die menigmaal een gullen laoh afpersten, zoodat deze avonden zeer goed geslaagd mogen heeten. Wg hopen dan ook, dat de moeite, die èn bestuur èn leden der kapel zich getroosten, rgkelgk beloond moge worden en roepen daarom den steun in van alle ingezetenen uit het Koegras. Hoe meer leden en donateurs er toetreden, hoe gemakkelijker en aangenamer wordt de taak voor de Harmoniekapel >Kunstzin". Tot weerziens dan Liefdadigheid naar Vermogen. Maandagavond vergaderde in café .Central", onder presidium van den heer J. Dunselman het Genootschap //Liefdadigheid naar Ver mogen." De Voorzitter opende de vergadering met een toespraak, waarin hg alle aanwezigen welkom heette, zijne ingenomenheid uitsprak over de aanneming hunner benoeming der in de vorige vergadering gekozen bestuursleden, zyn leedwezen te kennen gaf over het be danken van den heer Van Hengelaar als bestuurslid, het betreurde, dat de heer Klik wegens ernstige ziekte verhinderd was tegen woordig te zgn en met welgevallen kon constateeren, dat sommigen veel belangstel ling toonen in het Genootschap, hetgeen duidelijk bleek uit de legaten, die twee vroegere plaatsgenooten, de heeren A. A. Bakker Cz. en J. Boode, aan .Liefdadigheid naar Vermogen" vermaakt hadden. Daarna werden de notulen der vorige ver gadering door den Secretaris, den heer G. C. Dibbetz, gelezen, die goedgekeurd werden. Vervolgens was aan de orde het uitbren gen van het verslag over 1906. Aangezien dit aan de leden gedrukt was rondgezonden, werd het niet voorgelezen. De penningmees ter, de heer P. Mulder, deed evenwel nog de mededeeling, dat de ontvangsten hadden bedragen f 4681,396 en de uitgaven f4481,326, zoodat er een batig saldo was van f200.07, hetwelk feitelyk f 100 minder zou bedragen, hebben, indien een uitgeloot aandeel No. 4 was ingelost. De commissie, die de rekening had nagezien, verklaarde, bij monde van den heer A. Z. Holsmuller, alles in de beste orde te hebben bevonden, waarop de ver gadering den penningmeester van zijn ge houden beheer dechargeerde. Verder werd na eenige besprekingen be sloten de f 15500, welke de vereeniging thans bezit en waarvan alleen de rente ge- bruikt 'wordt, te beleggen als hypotheek op landeigen. Er werd hierbg bepaald dat het hypotheek nimmer hooger mag zgn dan 60 °/0 der werkelijke waarde en het niet gedeelten afgelost mag worden. Nog werd besloten het getal bestuurs leden tot negen uit te breiden. Herkozen werden met algemeene stemmen de aftre dende leden, de heeren J. Dunselman en F. Mulder, in de bestaande vacature en als nieuwe leden werden gekozen de heeren J. Giltjes, A. C. van Eijn van Alkemade en Dr. T. D. Detmers. Als leden voor de commissie belast met het nazien der rekening en verantwoording over 1907 werden aangewezen de heeren C. S. Jaring, H. Roukens en A. Z. Holsmuller. Hierna niets meer te behandelen zgnde, sloot de Voorzitter de vergadering met een opwekking overal het groote nut van .L. n. V." in het licht te stellen, opdat nog meer deren het genootschap mogen steunen. Marine-Machinistenschool. De Minister van Marine brengt ter kennis dat onder de examenvakken bg het toe latingsexamen voor de Marine-machinisten- school te Hellevoetsluis is opgenomen de eerste beginselen der natuurkunde (de algemeene eigenschappen der lichamen, de beginselen van de leer der bewegingen en van de leer der krachten, in het bgzonder de zwaartekracht). Kennis van dit vak zal voor het eerst worden geëischt bg het toe latingsexamen, dat in 1909 wordt afge nomen. Men meldt dat H. M. de Konigin en Z. K. H. Prins Hendrik in het aanstaande voorjaar een bezoek aan het Engelsche hof zullen brengen. Da staking In da Houthaven. De staking in de Houthaven te Amster dam mag, voor 't oogenblik althans, als geëindigd beschouwd worden. De Rijksmiddelen. De algemeene ongunstige toestand in zaken begint blgkbaar reeds zgn invloed te doen gelden op de opbrengst der Rgksmiddelen. Lieten de voorgaande maan den reeds eene vermindering in het tempo van de stgging der middelen zien, October wgst een achteruitgang van f 273.700, vergeleken bg die maand van 1906. aan. En die achteruitgang zoude ruim f 300.000 grooter zgn geweest, ware het niet dat de wisselvallige "bate der successierechten, die in October 1906 zeer schraal was, dit jaar f 302.000 meer ingebracht had. De successierechten buiten rekening la tende, hebben dus de ovorige middelen 1 575.000 of circa 4 pet. minder gegeven dan in October van het voorgaande jaar. Bjjna alle afdeelingen hebben tot deze ongunstige uitkomst medegewerkt. Inval der justitie te Buiksloot. Ter aanvulling van de mededeelingen over den inval der Amsterdamsche Justitie te Buiksloot, diene nog, dat na het nauwlettende onderzoek in de woning van den heer Scbalekamp en ter drukkerg een onderzoek dat van tien tot halfvgf duurde in beslag genomen zgn: eenige drukletters groot formaat en een fleschje groune inkt. Eerst tegen het einde van het onderzoek mochten de firmanten, de heeren Schalekamp en v. d. Rovaart, die al dien tjjd in 't onzekere gelaten waren, de reden tot deze huiszoeking vernemen. Geen van beide heeren was in verhoor genomen. De justitie was, gelgk men weet, op zoek naar valsche bankbiljetten. Wat haar op dit spoor gebracht heeft, is een raadsel, dat de firma Schalekamp tracht op te lossen Dinsdag werd reeds medegedeeld, dat hier b. i. kwaadwillige laster in 't spel zou zgn. Wg stellen er prgs op, uifct erwgzing naar en ter bevestiging van ons vorig bericht, nog eens nadrukkelgk te constateeren, dat een aanwezig deskundige niets verdachts heeft gevonden, dat onder zoek ook in andere richting niets heeft opgeleverd, dat er dus geen zweem van grond is gevonden, zoo min ten nadeele van de firmanten als tegenover personen uit hun omgeving, voor de vermoedens die op de een of andere wgze waren opgewekt. (»N. v. d. D.") Als oorzaak van de algemeene malaise in den handel wordt aangegeven: dat Mercurius nu voorbg de zon op weg is naar de maan Schipbreuk. Te Bos'cn kwam dezer dagen een schip aan, dat op zee een drgvende roeiboot had opgepikt, waarin zich zes menschen be vonden Het waren de gezagvoerder en vgf koppen van de bemanning van 't Engel sche schip »Vinita", dat gedurende een storm in open zee was vergaan. De ongelnkkigen hadden vgf dagen en nachten in de boot doorgebracht. Zg wa ren bgna krankzinnig van doorgestane el lende, en van drie hunner waren een of meer ledematen bevroren. Volgens telegrammen uit Warschau is daar een komplot ontdekt om legerge- beimen aan een vreemde mogendheid uit te leveren! Twee mannen, die tot de ben de hadden behoord, verrieden voor 10,000 roebel (samen of ieder, daarin verschillen de berichten) hun vroegere kameraden Op hun aanwgzing werden twee mannen en een vrouw gevangen genomen in een trein, die bgna aan de Duitsche grens was. Zg waren op weg naar Tkorn, waar zg, naar het heet, de stokken, die in een koffer bg hen gevonden werden, zonden uitleve ren aan een agent van den Dnitschen generalen staf. Die stukken waren van hoog belang, nl. nitgebreide mededeelingen over de mobilisatie aan de westelgke grens van Polen. De twee gevangenen bleken ambtenaren van de mobilisatieafdeeling van den Weichsel-spoorweg te zgn, en de vronw was de echtgenoote van een hnnner. Hun gevangeneming leidde tot de ontdek king van een gebeele bende, ambtenaren van dezelfde afdeeling en van den gene ralen staf van Polen, die er baar werk van maakte stukken over mobilisatie en vestingen aan het buitenland te verkoopen. Zg schgnen al geruimen tgd bezig te zgn en al het een en ander over de grens geleverd te hebben. Als de geheimen, die nitgebracht zgn, hetzelfde belang hebben als de stokken, die een jaar of zes geleden de Russische kolonel Grimm aan Doitschland verkocht heeft, zal het nieuwe verraad Rusland duur te staan komen. Want destgds werd de mobilisatie geheel veranderd, werden vestingen verbouwd, bezettingen anders verdeeld enz. De haringvisscherIJ in Engeland. Het zachte herfstweder, dat in Engeland zoowel als over geheel Europa heerschte, heeft ook invloed op de haring gehad. De millioenen scholen visschen zgn dit jaar langer uitgebleven dan anders. In den regel komen zo tusBchen de derde weok van September en half October op hun trek naar het Zuiden Yarmouth voorbg. Dit jaar echter aldus wordt uit Engeland aan de Dnitsche Fischerei- Zeitnng geschreven is hun komBt bg Smitbs Knoll, één van hun lievelingsplekjes bg Yar- munth, vertraagd en nog heden brengen do Schotsche haringstoombooten hun vangst te Grimsby. De bewoner van het vasteland kan zich moeilgk een voorstelling maken van don enormen omvang der haringvÏHScherg. Alleen aan de Engelsche oostkust zgn in het seizoen bonderden vaartuigen bezig om den kleinen zeereiziger op zgn najaarstocht te vangen. Het aantal Schotsche booten bedraagt alleen 1200, Lowestoft voegt or 260 en Yarmouth 200 booteu bg. Rekent men nn nog het con tingent, dat Shields en eenige andere havens leveren, dan komt men op rond 1700 vaar tuigen. En het zgn geen bootjes, maar schepen van nogal tamelgke afmetingen. Twintig jaren geleden waren de zeilschepen nog alleen- heerschers, maar de stoomschepen hebben ze geleidelijk verdrongen en tegenwoordig vormen de zeilschepen nog slechts een zeer klein ge deelte der vloot. De stoomschepen zgn ge middeld 25 M. lang bg een breedte van 6 ft 6£ M. en met machine en nettennitrnsting vertegenwoordigt elk stoomschip een waarde van ongeveer f 36.000. Elk vaartnig sleept ongeveer 2 mgl netten achter zich, die door boeien aan de oppervlakte worden gebonden. De icholen visch trekken de netten langzaam weg en wanneer de drnk zoo strek wordt dat de boeien onderduiken, begint het in halen der netten. In een goeden nacht be draagt de vangst van een vaartnig ongeveer twintig last. Een last is gemiddeld 10.000 baringen. De 1700 Engelsche vaartuigen zonden dns onder gunstige omstandigheden in een enkelen nacht rond 340 millioen haring vangen echter komt het nimmer voor, dat alle Bchepen op hetzelfde oogenblik in zee zgn. Bg deze cgfers, die alleen op de Britsche oostkost be trekking hebben, komt dan nog de vangst van de Dnitache, Hollandsche en Noorsche viaschers- vloot en toch is dit alles slechts een klein gedeelte van de milliarden haringen, die on gehinderd ontkomen en in vrjjheid naar het warmere Zuiden trekken. ONS KANAAL. Hoewel het wachtwoord onzer gemeente lijke schatkist inidt«voorzichtig en zuinig," zouden wg hot geen luxe-uitgave noemen, indion een bedrag van eenige duizenden guldens werden uitgetrokken om den toestand van het Heldersche kanaal in het belang der volksgezondheid te verbeteren. Op do vraag: ,of het noodzakelijk is*, behoeven wg niet te antwoorden elke bewoner deze r uitgestrekte gemeente is bekend met den v uilen toestand van het vaarwater, dat van 'l Westen naar 't Oosten de gemeente door- sogdt. Iedereen weet, dat de uitwaseming van dat water niet alleen ondragelijk, maar ook der gesondheid nadeclig is. Hot is werkelijk jammer, dat een kanaal als het Heldersche, dat behalve het groote go- mak, ook een sieraad voor de omgeving mo .'st zgn, zoodanig is vervuild, dat het g ■- lieele water verpest is, - dat het kanaal e<n last dreigt te worden voor het gemeente bestuur, en een schadelijk grachtje voor de bowoners der omgeving is geworden. Voorel de laatsten kunnon bgna d.gelijk. do onaan gename lncht waarnomen, die opstygt on zich verspreidt. Dat die uitwaseming zich sterk doet goldon, bewijst het aanzien der huizen aan Kerkgracht, Lood-gracht on Kanaalweg sommige licht geschilderde hnizen zgn totaal verkleurd en vertoonen een onzindeïgk ver- nisje. Dat dorgelgke woningen in waarde dalen is begrypelgk enkele eigenaren hebben dit reeds ondervonden, en het is dan ook geen wonder dat zg eveneens belang hebben bg een gewenschte verbetering van het kanaal. Was de financieele toestand onzer gemeente gunstig te noemen, wg zouden durven voor stellen om het gehcelo kanaal to dempen en het kronkelende, lange stok grond te her- i in een natuurschoone omgeving, zoovele steden bezitten. Helaas, wg mogen en~ kunnen niets voorstellen of hopen. Evenals wg zgn velen «warme* voorstanders van verfraaiïag; als het met een paar galden kan gedaan worden, wil men o, zooveel doen om bet aanzien der gemeente te verhoogen, doch wordt een grootsch plan ontworpen en voorgesteld, een plan dat eenige daizenden guldens vraagt, waarvoor men werkelijk verbetering verkrygt, dan, ja dan deinst bgna iedereen terug, de warme' voorstanders van verfraaiing bezwgken dan onder oen vracht van bozwaron on do nooit volprezen zuinigheid wordt waardig gehuldigd. Laten wg echter tot ons onderworp wedor- k eer eneen al te groote aandrang tot ver siering mocht ons verleiden om af te dwalen van het pad, waarop wg ons in den aanvang begaven. De verbetering van ons kanaal vordert geen nttgave, die men onder de «weelde-nit- gaven* behoeft te rangschikkeude vervnilde toestand iB eep vraagstuk dat oplossing ver dient, en al mocht de gemeentekas dan ook zuchten, er moet iets gedaan worden, om dit struikelblok met eere te ontkomenhet al gemeen belang eischt hetde verbetering van het kanaal is een verwaarloosde schuld, die wg noodzakelijk nit den weg moeten ruimen. Het onde «lapmiddeltje*, het uitbagge ren, zou natunrlgk onzin wezen; aaneen kanaal waarin zooveel vuil een gedurigon uitweg vindt, is op die manier geen goed te doen. Het rottende .vergaarbakje* moet eerst dion voortgang van vervuiling ontnomen worden. Eerst dan zal men nog eens met succes een reinigitgskuur kunnen toepassen, want dat er wat valt schoon te maken dat heden veel kwaad sticht, zal niemand ont kennen. De spoeling daAr is troebel en dat zal wel veroorzaakt worden door het toe nemende bezinksel, dat op den bodem als een paplaag wordt vermeerderd en dat bg de minste werkiDg van stroom, door wind of door bevaring, sich oplost en de welbekende atfosmeer veroorzaakt. Nogmaalsde verbetering van het kanaal is dringend noodig, en wg hopen dan ook dat de te verwachten voorstellen, die daaromtrent spoedig onzen gemeenteraad sullen bereiken, gunBtige resultaten verkrggeD, opdat de er- genis van velen weggenomen wordt. V. R. Ingezonden. Geachte Redacteur. Veronderstellende, dat U het onderwerp „Melkonderzoek" wel van zoodanig algemeen belang acht, dat U het de moeite waard vindt daarvoor een paar kolommen in Uw blad beschikbaar te Btellen, ben ik zoo vrij, beleefd een plaatsje te verzoeken voor het navolgende, genoemd onderwerp betreffende. Na het verschgnen van het Jaarverslag over 1906 der Gezondheidscommissie te dezer plaatse, welk verslag in honderdtallen in deze gemeente en daar builen werd verspreid, mag het wel verbazing wekken, dat zoo wei nig belangstelling werd getoond in eene zaak als de onderwerpelijke, wyl de melk onder de voedingsmiddelen toch zoo'n voorname plaats inneemt. Hoe menig zuigeling moet, bg het gemis van de moedermelk, zich tevreden stellen met melk van de koe en wat dit eerste en uitsluitende voedsel beteekent voor de in standhouding en de verdere ontwikkeling van het lichaam, ook voor de toekomst, daarvan mag geacht worden, dat ieder zich voldoende bewust is. En dit op den voorgrond stellende is zeker niet onbillgk deze vraag: .Waarom toch verwaarloozen Helder's ingezetenen zoo schroomelyk hun eigen belangen?" Want verwaarloozen is het toch zeker wel, wan neer men, bekend zijnde met wat in genoemd Jaarverslag werd gepubliceerd omtrent het melkonderzoek, geen enkel teeken van in stemming en goedkeuring geeft voor al de moeite, die de Gezondheidscommissie zich getroost voor werkzaamheden in het algemeen belang, noch aanwendt eene actie, zoo hoog noodig, om to verkrygen datgene, waarop men aanspraak maakt, n.1. onvervalschte melk. Thans krygt de melkverbruiker niet die waar voor zijn geld, die hem eerlijk toekomt. Tot opfrissching van het geheugen volgt hieronder een greep uit het Jaarverslag over 1906 van genoemde commissie. Beginnende op blz. 37, is de inhoud daar van all volgt: .In Juni 1906 ontving de commissie een «schrgven van het Bestuur der Noordh. //Vereeniging „Het Witte Kruis", afdeeling „Helder, waarin haar aandacht gevestigd werd ,op de minder goede qualiteitder .hier verkochte melk. «Van October tot en met December 1906 .werden nu 90 monsters geanalyseerd, af- .komstig van 88 melkverkoopers in deze .gemeente. .Indien men zooals vaak in melkver- ordeningen geschiedt als minimum-vet- gehalte toelaat 2.85 blgken van de 90 .onderzochte monsters 77, of ruim 85 een onvoldoend vetgehalte te hebben. •Van 2 is het vetgehalte beneden 1.5 23 van 1.5-2.0 36 2.0-2.5 24 2.5-3.0 5 boven 3.0 °/0. .Een ongunstiger resultaat was wel niet .te verwachten. .Ter vergelijking kannen hier vermeld .worden de uitkomsten der bepalingen van «het vetgehalte van de melk, geleverd aan het Marine-Hospitaal in deze gemeente. .Daar vond men als gemiddeld vetgehalte gedurende de maanden October, November en December 1906 respectievelyk 3.39 °/0 (31 monBters), 3.28 (28 monsters) en .3.20% (28 monsters". Ter betrachting van de billgkheid bepaal ik mij slechts tot het noemen van cgfers uit deze gemeente en dan kan nit het boven staande blgken, dat de melk, die aan het Hospitaal der Marine alhier geleverd werd onder een contract, waarin strenge eischen zgn gesteld, tegen den prgs van 7.5 cent den liter, veel beter is dan de melk die door diverse slijters aan de gemeentenaren wordt verkocht voor 8 cent den liter en onbeschei- is dan zeker niet de vraag naar het vet, dat de bnrgerg niet krygt. Onder contract wordt b.v. melk geleverd met een vetgehalte van 8.40 terwgl aan een particulier op hetzelfde tijdstip melk wordt verkocht die slechts 2.10 haalt, zoo ook nnder contract 4.05 tegeu.gelijk- tydig aan particulieren 2.40 Een melkverkooper leverd b.v. aan een officier melk van 3.35 terwgl op hetzelfde moment een marinier, die in den omtrek van dezen officier woont, zich tevreden moet stellen met melk, die slechts 2.2 vetge halte heeft, maar waarvoor toch dezelfde prgs wordt betaald. Een van de vele leveranciers, die ik heb gehad, deelde mg mede, dat zgn melk was zooals die van de koe kwam en op mijn vraag, of ik dan eens op zgn land mocht komen, opdat hg in mgne tegenwoordigheid mij melk zon geven, die nit de nier in een fleschje werd gemolken, moet ik nog het antwoord hebben. Slechts kreeg ik tot be scheid: .Ik zal het eerst eens aan mgnen vader vragen." Waar nu melk op contract geleverd wordt f 7.50 per 100 liter, die aan de eischen van vetgehalte voldoet, zou daar eenzelfde persoon aan zgn klanten per dag ook niet zóó veel melk leveren, dat de hoeveelheid hem in staat stelt zgn waar tegen f 8 per 100 liter aan te bieden op de wgze, zooals dat onder contract geschiedt? Nu is sedert 1 November j.1. de melk één cent per liter duurder geworden, d. i. ander halve cent per liter duurder dan de boven genoemde contractprijs, en zou men dus ook mogen verwachten, dat de qualiteit beter was. Het scheikundig onderzoek leert even wel anders; de qualiteit is even slecht als vóór dien datum. Slechts dwang, zooals leveren op een con tract met strenge eischen, is in staat in toestand verandering te brengen. Men doordrongen w£zen van het besef^ dat het zijn goed recht is te e i s c h e n in stede van tevreden te zgn met wat de melkslgtcr k w y t wil wezen. Ook de bnrgerg kan op contract laten leveren, indien zg zich slechts tot één groot lichaam vereenigt, wat misschien kan ge schieden tegen een zeer geringe contributie, waar tegenover staat eene vermoedelijke verlaging van den melkprgs; dit laatste natnurlgk afhankelgk van het ledental en hoeveelheid te leveren melk. Eendracht maakt macht. Neem in dezen een voorbeeld aan de Nieuwe Stoomboot- Onderneming Texel—Nieuwediep. Met instemming namen wg van het boven staande kennis en daarom, wie onder de vrouwen en mannen lust heeft mede te werken tot het stichten van eene vereeni ging, ter behartiging van een zuiver volks belang als de melkqnestie er een is, naast de vereeniging van melkalijtera, die voor hare belangen opkomt, geve zgnen naam en zgn adres op aan K. BOERKE, Langeeteeg No. 1. M. A. BOUMA, onderwgzer. C. KORTENHOEVEN, werkman. Onder dankzegging, mijnheer de redac teur, voor de ons verleende plaatsruimte, wordt hier nog medegedeeld, dat, waar inge zonden stukken gewoonlyk nog al twistge schrijf uitlokken, en wg in het bovenstaande slechts waarheid vermeldden, dio niet tegengesproken kan wordeD, op twistgeschrijf niet wordt ingegaan. 16) .Zoo zal het gaan", zei hg, nog eens staan blijvend, «drie mannen gjj, d® w®«r her stelde Jantsen en Kramer zgn werkelijk niet voldoende om hnis en fabriek beide in tgd van nood te verdedigen. Het is daarom het verstandigst, het eerste op te geven, opdat de krachten niet te veel worden verdeeld. De kostbaarste zaken brengt j*e, zoo als wg hebben afgesproken in de fabriek. En wat uwe zuster betreft, zg brengt vandaag een bezoek aan Hanna of Paula, en wordt dan onder het een of ander voorwendsel vastgehouden. Ik zal Hnn popi] jn geheim nemen. Zg kent I of zwakheid van zenuwen en zal t voor ons zijn", de hand en wendde zich ar de deur. Doch blgkbanr had hg nog iets op het hart: want eer hg laar had bereikt bleef hij nog eenmaal staan- •Ziet ge, myn jongen", zei hg, «ik had mg eigenlijk voorgenomen, met geen woord weer over nwe «aken te iipreken. Maar gij jqjt mij persoonlijk te lief geworden, dan dat k?1 eoa kunnen laten. Het is mg reeds dikwijls^ opgevallen, dat de omstandigheden iu k geu geen angst of zwakheid een KAnJffannnf UUllUgOSUUb 1 Hij reikte Max de het algemeen zeer ongunstig zgn" Eerst p der fabriek, vras de gelegenheid bg den koop tot afzet goed, maar de waren onlbraken u toen waren de werklieden er wel, doch de machines waren oud en zooals ik eerlgk moet bekennen deden niet genoeg. Nu heeft zich dat veranderd. Thans zgn er lakons in overvloed en uitstekende machines van nieuwe constructie, maar voor het eene ont breekt u de omzet en voor het andere de handen, om ze aan den gang te brengen. Doe met die ondervinding nw voordeel 1 Laat u thans de gunstigste aller omstandigheden niet weer ontsnappen I Een vermogen, zooals men er niet licht een tweede vindt, ligt voor u klaar, gg hebt slechts de hand uit te strekken, n er maar even naar te bukken hoe kunt ge ook maar een oogenblik aarzelen om toe te grgpen?" •Maar, beste vriend wat denkt ge van mg sei Mix ongeduldig. «Ge kant tooh niet van mg verlangen, dat ik soo alle gevoel van kieschheid ga verloochenen, door eene ten hnwelgk te vragen, die ik nog maar heb gezien. Een hnwelgksaanzoek kennismakingEven goed kon ik uwe pupil een pistool op de borst zetten, en het leven of de beurs eischen". «Kieschheid I Kennismaking 1" zei Kaiser, terwgl hg de onderlip liet hangen. (Maar als ik n zeg, dat men n dergelgke teedere onder handelingen gaarne schenkt?" Ik kan dat echter voor mg zeiven niet doen. De achting, die ik mg en mgne aan staande echtgenoote schuldig ben, zou my zulk een brntaal optreden verbieden". «Mooi gezegd Wanneer ik haar dat zoo overbreng, dan is de verovering nog meer verzekerd, dan zg thans reeds is. Gg «fit de onhandelbaarste knaap, dien ik ooit hob ge zien. Ook niet de kleinste belofte kan men n afpersen. Ik geloof, als ik n het schoonste goed uit de omgeving met nog een honderd duizend op den koop toe aanbood, gg zoudt u bedenken, of ge 't mocht aannemen". «Wie weet?" zei Max laohend. .Alsgg gever waart sou myn gevoel van kieschheid, sich misschien niet zoo laten geleden". «Zoo? Nn wg willen eens zien, wat or aan te doen is. Vaarwel myn jongenHet blgft bg onze afspraak". «Natnurlgk", sei Max, terwgl hg hem uit geleide deed tot aan de denr. Kaiser had zich nog maar pas verwyderd, toen Kramer binnenkwam met het bericht, dat eene deputatie der arbeiders bniten stond, welke verzocht, toegelaten te worden. .Er zgn een paar van de beter gezinden bg", vervolgde Kramer zgn bericht, «misschien zgn sg van plan, de zaak in te schikken. Wellicht hebben zg vernomen, dat er hnlp in aantocht is, en willen sg beproeven, wat ze n in het laatste nnr nog kannen afpersen. Wat zult ge doen kapitein f" «Mgn plicht, Kramer onder alle om standigheden mgn plicht 1 Als ik eene loons- verhooging had kunnen toestaan, dan zou ik het niet tot het uiterste hebben laten komen. Laat de lui binnen 1" «Maar ik sal er ook bg blgven, mgnheer. Er zgn een paar gezichten onder, die mg niet recht willen bevallen". Door de geopende deur traden vgf arbeiders in het vertrek, die met den mnts in de hand op eenigen afstand van Max gingen staan. Twee ervan waren mannen, wie men het kon aanzien, dat zg hun leven lang zwaar hadden gewerkt, gebogen gestalten, op wier gerimpeld gelaat het te lezen stond, dat ban de zorgen des levens niet vreemd waren ge bleven. De andere drie waren van eene an dere soort brutale gezellen, wier onbe schaamde houding reeds dadelgk in 't oog vieL .Goeden morgen, mannen 1" zei Max, met «gne difpe, klankvolle stem hunnen zachten groet beantwoordend. «Gg wilt mg spreken Wat wenscht ge van mg?" Een der mannen, die men blgkbaar reeds vooraf tot spreker had gekozen, trad naar voren, en toen hg voor zgnen heer stond in eeno ontroering, welke hom eenige minuten l»ng verhinderde te spreken toen voelde Max, trots het conflict, dat tusschen hem en zgne werklieden heerschte, dat eone oprechte welwillendheid voor hen in zgn hart woonde. «Spreek, Lasman 1 Wat hebt ge mg te zeggen vroeg hg, en zgn toon klonk, onder de inwerking van dat gevoel zaohter en vrien- delgker dan tevoren. .Het is eene goede gedachte, dat gg gekomen sgt, gg, dien ik als een mgner vlgtigste en vertronwste ar beiders ken en waardeer". «Ik duik u, mgnheer, voor dat gg dit zegt antwoorde de man diep ademhalend. .Maar mgn vlgt heeft mg niets geholpen, mgnheer. Sedert maanden leid ik een ellendig leven hot ontbreekt aan alles, en toch heb ik, zoo als gg zelf zegt, al tgd vlgtig gearbeid". .Spreek oprecht, Lasman 1" zei Max ern stig, doch niet onvriendelgk, «kont ge nw noodlot werkelgk wgten aan het te lage loon, dat ik zooals gg beweert, betaal?" Op dese vraag volgde een oogenblik van stilzwggen. De beantwoording scheen den man niet gemakkelgk te vallen; want een eenvoudig ja zon een spoedig aan te toonen onwaarheid zgn geweest, en tegen het neen verzette sich de wensch bg hem, om nit het onderhoud met Max het grootst mogelgke voordeel te trekken. Terwgl hg nog beslui teloos en aarzelend voor zieh zag, nam een zgner makkers, een der brutaalste knapen het woord. .Een man, die vlgtig werkt", zei hg met heesche, onaangename stem, .moet als het eerlgk in de wereld toegaat, zooveel ver dienen, als hg en sgne familie noodig heeft". «Ik heb u niet uitgenoodigd te spreken, Charlia", «ei Max scherp. «Wacht tot ge ge vraagd wordt t De beurt zal ook aan n komen. Overigens is «noodig hebben" een zeer be- trekkelgk begrip. Waar de man geen drinker, de vronw geen liederlgke leegloopster is en de kinderen behoorlgk worden opgevoed, daar zal altgd zooveel verdiend worden, als voor het leven noodzakelgk is. In het tegengestelde geval echter ge behoeft niet ver naar snik oene huishouding te zoeken sal de geheele familie in ellende en armoede omkomen, zon der dat men de schold mag geven aan het geringe loon". Hg had op zgne gewone wgse snel, kort en scherp gesprokon. Zgn blik, kond en scherp als staal, rustte op het gelaat van den ar beider, dien hg met den naam Charlin bad aangesproken, en die sioh onder desen blik blgkbaar niet op zgn gemak gevoeldo. Toch vond hg spoedig zgne gewone onbeschaamd heid terug, en terwgl de anderen besluiteloos voor sioh zagen, trad hg plotseling eenige schreden op Max toe en plaatste zioh uit dagend tegenover hem. Dergelgke beschuldigingen nit te spreken is gemakkelgker, dan ze te be wgzen" begon hg op rnwen toon. Doch een gebiedend »Zwyg thans 1" van zgnen heer en eene krachtige handbeweging van Kramer, die hem inderg zgner makkers terugdreef, deed hem plotse ling verstommen. Zgne uitdagende houding had blgkbaar de afkeuring zgner beter ge zinde kameraden gewekL Want zonder acht te slaan op sgnen toorn, dien hg dnidelgk genoeg aan den dag legde, weodde Lasman sich weer bescheiden tot Max. •Gg hebt misschien gelijk, mgnheer", zei bg, «de verdienste is waarachgnlgk groot ge noeg voor eene familie, waar ieder een ar beid gewoon is en alles ordelgk bg elkaar wordt gehonden. Maar men kan toch buiten agne schuld in ellende geraken. Als schold «Daar komt ge op het juiste punt, Las man", viel Max hem in de rede. «Ge hebt bet aan u selven toe te schrgven, dat ge deze bittere ervaring hebt gemaakt. Hadt ge mgnen raad gevolgd, dan was nwe onder steuningskas in een toestand, die het haar mogelgk maakte, u in tgden van ziekte vol doende hnlp te versohaffen. Maar toen ge mgn voorstel verwierpt, dacht ge er niet aan, welke schade ge n zeiven veroorsaaktet. Ge wildet oppositie tegen mg maken tot eiken prgs, zelfs tot dien van uw eigen welsgn. Dit bewgs van wantrouwen, dat ge mg door nwe weigering gaaft, heb ik gemakkelgk kannen verdragen, want het was van uwen kant zeer onrechtvaardig. Op nw eigen hoofd echter vallen de gevolgen «waar genoeg. Nu moet ge de schuld dragen ik kan u niet helpen". •Gg moet ons niet soo wegzenden, mgn heer", sprak thans JUrgot, de tweede der beter gezinde arbeiders. «Wg behooren niet tot hen, die weinig willen werken, en daar voor veel loon ver'angen. Wg willen geene verkorting van den arbeidstgd. Maar alles wordt duurder.* «Dit ondervind ik evengoed als ggJürgot. Het zullen ook voor u moeielgke tgden zgn, mgnheer, maar voor ons sgn zozwaarder. Daarover kan ik beter oordeelen dan gg. Ik betwgfel het, dat iemand van u met even groote zorgen heeft te kampen als ik". «Wg zouden met eene kleine verhoogiDg van het loon tevreden zgn". vervolgde Jilrgot. «En ik zeg n, dat ik niet in staat ben, ook naar de geringste verhooging toe te staan". •Onze eiseh is niet onbilgk, mgnheer", (Wordt vervolgd.)

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Vliegend blaadje : nieuws- en advertentiebode voor Den Helder | 1907 | | pagina 1