KLEINE COURANT
't Vliegend Blaadje
voor Helder, Texel, Wieringen en Anna Paulowna
Ons Zondagsblad.
No. 3709.
Woensdag 2 September 1908
86ste Jaargang.
VERSCHIJNT DINSDAG- EN VRIJDAGMIDDAG.
Uitgevers: BERKHOUT Co., te HELDER
Bureaux: Spoorstraat en Koningstraat.
AavortontiBn
Uit het Buitenland.
Nieuwsberichten.
Bureau Spoorstraat.
Telef. 59.
Bureau: Kenlngstr. 29.
Inters.-Telef. 50.
Abonnement
Vliegend Blaadje p. 3 m. 50 et., fr. p. post 75 ct., Buiten!, f 1.25
ri i Zondagsblad37*» 45 >0.75
11 Modeblad 55 80» 0.90
jj fMuaik. Bloemlezing» >>60»»»» 85» >0.90
Voor 't Buitenland bjj vooruitbetaling.
van 1 tot 4 regels25 Cent.
Elke regel meer6
Bewgs-exemplaar2l/t
Vignetten en groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
Advertentiën moeten uiterlijk des DINSDAGS— en VRIJDAGSMORGENS vóór 10 uur aan de Bureaux bezorgd zijn.
Nr. 39 van den Jaargang van het
GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD, zal op
4 dezer aan de geabonneerden worden
gezonden.
De Kwitantie, groot 371/* cent ter
voldoening van de nummers 27—39, zal
7 September worden aangeboden.
13 September begint 't 4e kwartaal
met Nr. 40.
Van afheden bestaat de gelegenheid
om op dit fraaie GEILL. ZONDAGSBLAD
in te teekenen, dat als' premie aan onze
abonné'e en lezers van onze courant wordt
aangeboden. De 13 Nos. kosten slechts
87y« ct. fr. p. p. 45 ct.
DE UITGEVERS.
De Belgische Senaat heeft het door de
Kamer goedgekeurde wetsontwerp betreflende
de overdracht van den Congo in behandeling
genomen. De minister van bnitenlandsche
zaken verklaarde dat alle mogendheden het
plan met welwillendheid hebben ontvangen.
Het recht van voorkeur dat Frankrijk heeft,
zal worden vernieuwd. Wat betreft de meening
van Engeland in deze zaak, waarover wij
in ons vorig blad nog een en ander meedeelden,
zei do minister dat het geschil met dat land
tot wederzjjdsche tevredenheid zoo goed als
van de baan is. De regeering verwaoht eene
nieuwe nota waarop zjj in verzoenenden geest
zal antwoorden het staat vast dat men tot
eene defenitieve overeenstemming zal komen.
Nadat de anexatie zal zjja tot stand ge
komen aal de regeering krachtdadig het
hervormingsplan ten uitvoer leggen.
In verband met de Congo-zaak wordt in
den laatsten tijd in meer Dnitsche bladen
de meening uitgesproken dat de overname
van den CoDgo voor België ook beteekent:
invoering van algemeenen weerplicht en in
richting eener oorlogsmarine.
Dat zou nog al wat kosten. Maar hot
verluidt dat het ministerie Schollaert daarop
voorbereid is en dat dit de oorzaak is dat
het ministerie, toen het onlangs een echec
leed in de Kamer, niet is heengegaan.
Koning Leopold is een onverdeeld voor
stander van den algemeenen dienstplicht en
sal zich grooteljjks verhengen in de pogingen,
die gedaan worden, om een zjjner liefste
wensohen te verwezenlijken.
Generaal Hellebant, de minister van oorlog,
moet in groote lgnen reeds het desbetreffend
wetsontwerp klaar hebben. Of in de Belgische
Kamer een meerderheid voor het plan sal te
viuden sjjn Btaat nog zeer te bezien. De
rechtsche meerderheid zal in deze lang niet
eensgezind syn.
Een Doitsch burgemeester heeft zich naar
het gevoelen van verschillende conservatieven
wat al te vrjj getoond in zjjne uitlatingen,
waar hjj regeeringsdaden critiseerde. Deswege
werd hy op de vingers getikt. Maar dit is
heolemaal niet naar den zin der meer voor
uitstrevende liberalen en dit muisje kon wel
eens een lang staartje hebben.
De links-liberalen hebben den Rijkskanselier
gedwongen een stap terug te doen en de
eerste autoriteit van den burgemeester te
berispen tot groot ongenoegen van de
conservatieven weer. Men spreekt zelfs van
een ontbinding van het linksche »bloc'.
Het blykt dat snltan Abd-el-Asis zich bjj
den terugtocht van zijn leger werkeljjk dap
per heeft gedragen. Met Mnzelmansche ge
latenheid schikt hy zich in zyn lot. Hy ver
klaarde evenwel te willen stryden tot het
bitter einde en zal dns niets onbeproefd laten
om het hem ontglippende gezag te herwinnen.
Gemakkelyk zal dit niet meer gaan. De
steden aan de Marokkaansche knst haasten
zich na de uitroeping van Moulay Hafid te
Tanger, dat voorbeeld te volgen. Vijandelijk
heden tegenover de Enropeanen komen daar
bij niet voor, en dat is een goed teeken.
Te Tanger acht men het zeker, dat Moulay
Hafid aan het verlangen der mogendheden
zal voldoen om de diplomatieke en financieele
verplichtingen, door Abd-el-Azis aangegaan,
na te komen. Dit is nl. het eenige middel
voor hem om zich erkend te zien, hetgeen
hy nataurlyk zeer goed begrypt, maar het is
toch vry zeker, dat hy als wederdienst van
de Franschen zal eischen de ontruiming van
het gebied der Chauja's, wat niet belet, dat
hy sich ten slotte toch tevreden zal moeten
stellen met de geleidelijke ontrniming, die de
Franschen reeds sedert lang op hnn program
hebben staan. De ongelukkige financieele toe
stand, waarin Monlay Hafid zich bevindt, zal
hem wel noodzaken, om zich wat
tc betoonen.
In Perzië syn nieuwe onlusten nitgebroken.
De beloofde hervormingen komen te langzaam.
De opstandelingen eischen onmiddellijk by-
eenroeping van het parlement en verklaren
dat zy den Sjah niet sollen erkennen vóór
hnn eisoh is ingewilligd.
Helder, 1 September.
De heer J. Dry ver Jr., onderwijzer
alhier, heeft met gunstig gevolg examen
afgelegd voor de hoofdakte.
Naar wjj vernemen heeft de opper-
torpedist, gezagvoerder van Hr. Ms. »Mer-
cuur" B. Burgers, wegens langdnrigen
dienst pensioen aangevraagd. Bjjna 31 jaar
heeft hy den lande gediend. Op 19 Nov.
1877 werd hy aangesteld als torpedist 2e
kl., doorliep alle graden en werd 1 Mei
1892 tot opper-torpediet bevorderd en 18
Arg. 1898 aangesteld tot gezagvoerder
van Hr. Ms. »Mercuur". Wg wenschen
den algemeen geachten onderofficier een
welverdiende rust toe.
De R.K. militaire-vereenigiug vierde
reeds Zondag het verjaarfeest van H. M.
de Koningin, 's Morgens werd het feest
herkelyk gevierd waarna de leden in het
Bondsgebouw een ontbyt werd aangeboden,
's Avonds was het in het gebonw heel ge
zellig. Muziek, zang en voordrachten wis
selden elkaar af en de bezoekers werden
onthaald. Besloten werd om Maandag aan
H. M. het volgende telegram te zenden
„De R.K. Militaire VereenigiDg „St.
Michaöl", feesfcelyk vergaderd ter gelegen
heid van den verjaardag van Uwe Ma
jesteit, biedt U eerbiedig hare hulde
en gelukwensch aan.
Mokkkamf, voorzitter".
Door de opkomst der ondere lichting)
was het feest dit jaar byzonder druk
bezocht.
Onderscheidingen.
By Kon. besluit syn benoemd
tot ridder in de orde van den Neder-
laudschen Leeuw
de kapitein ter zee J. W. A. F. van Maren
Bentz van den Berg, inspecteur-generaal van
het loodswezen, de betonning, bebakening en
verlichting
de hoofdinspecteur van administratie D. G.
Krol van der Hoek;
de adviseur-verificateur van 's ryks zee-
icstrnmenten M. C. F. J. Cosjjn
zyn bevorderd:
tot officier in de orde van Oranje-Nassau:
de luitenant ter zee der le klasBe A. J.
van Stockum
de luitenant ter zee der le kl. H. G. Snrie;
de inspecteur van den marine-stoomvaart-
dienst J. H. Gijzen
zyn benoemd:
tot officier iu de orde van Oranje-Nassau
de kapitein ter zee R. J. Verschoor
tot ridder in de orde van Oranje Nassau
de luitenant ter zee der 2e klasse E. P.
Westervold
do luitenant ter zee der 2e klasse K. A.
Telders
de kapitein der mariniers L. de Jonge
Oudraat
de officier van gezondheid der le klasse
O. Engelken;
de eervol ontslagen luitenant ter zee dor
lste klasso F. W. Planten
do commissaris-titulair der loodsen C. G.
van Mnllem
de genoraal-m-tjoor K. Hennes, inspecteur
van den geneeskundigen dienst der landmacht;
Verleend, de eere-medaille verbonden aan
de Orde van Oranje-Nassau
in goud, aanden opperschipper W. Gordon
in zilver, aan: den oppertorpedomaker P.
Liphnysen; den serg.-konstabel F. Hildaraa
stoker-majoor M. Saman don baas ge
weermaker bjj 's Ryks werf te Amsterdam
D. H. van Bergen van der Gryp;
in brons, aande matr. le kl. W. Boonstra
en G. J. de Mey den stoker der le kl. W.
P. Tjerks; den marinier der le klasse J. C.
van den Bergden werktnigmaker J. B. Zits
den scheepsbeschieter C. Brnynjé.
Nederland en Veneznela.
Het vertrek van het pautserdekschip
»Frie8land" is uitgesteld tot Donderdag 3
September. Dit uitstel houdt verband met
eeu vertraging in de aflevering der instal
latie voor de draadlooze telegrafie.
De „Gelderland" voor la Guaira.
Wy lezen in de «Amigoe di Cura<;ao" van
8 Aug. het volgende betreflende de sending
van de «Gelderland" naar La Gnaira.
Onverrichter zake is het pautserdekschip
Zondag van syn sending naar La Gnaira
teruggekeerd.
Nederlandsche consuls bestonden niet meer
in Venezuela, daar hnn een paar dagen te
voren door pree. Castro het exeqnatur was
ontnomen, en met den Doitschen geiant Ba
ron Von Seckendorfl had het bestnor van
Cora^ao niets uit te staan, die was alleen
tydelyk belast met de sorg voor de belangen
der Nederlandsohe onderdanen in Veneznela.
Botweg werd aldus den commandant van
Hr. Ms. ,Gelderland" geantwoord, toen deze
officieele begroeting van den haven
meester in ontvangst genomen te hebben, het
doel syner zending mededeelde. Vrnohteloos
werd beproefd communicatie met den wal te
krygenop de minste beweging aan boord
werd gelet, en alle verbinding met den wal
onmogelyk gemaakt.
Naar ons werd medegedeeld dreven sloepen
met gewapende manschappen rondom de «Gel
derland" en stonden de gewapende troepen
op de pier, in het fort en achter de kanon
nen opgesteld.
's Middags kwam er zelfs een versterking
van troepen uit Caracas.
Commandant Van Asbeck liet den schoor
steen neer, het zonnedek wegnemen, de poor
ten slniten, de kanonnen laden en richten,
kortom alles in gereedheid brengen voor een
mogelyk verweer.
Ofschoon onze «Gelderland" er maar alleen
lag, scheen toch de honding van den com
mandant ontzag in te boezemen. Alles bleek
maar bangmakerijde .Gelderland" bleef
rustig liggen en kon kalm vertrekken".
Het geschil met Venezuela.
De anti-rev. „N. Pr. Gr. Ct." schryft:
«De beleediging, die de regeering van Vene-
aandeed, heeft ons volk niet diep
Wanneer wy de stemming, die om
trent de Venezolaansche kwestie onder
volk heerscht, vergelijken met die, toen En
geland aanstalten maakte om de rechten der
Zuid-Afrikaansche(repablieken aan te randen
dan kannen wy zeggen, dat de gebeurtenissen
in de West ons volk tamelyk kond hebben
gelaten".
Dit verschijnsel schryft het blad toe, voor
eerst aan het gemis aan belangstelling in de
koloniën en dan
»Wjj voelen het verschil met Venezuela in
werkelijkheid als een oneenigheid met den
dictator, den tyrun Castro, onder wiens be
heer heel het Venezolaansche volk zacht.
En het valt moeilijk, in znlk een over-
heerscher den vertegenwoordiger van een volk
te zien.
Daar komt bjj, dat Castro niet slechts met
ons, maar met de geheele wereld overhoop
ligt. Ook de consul van Frankrijk kon het
er niet uithouden en Castro heeft dezer dagen
botweg geweigerd, dat de Fransche belangen
door den Brasiliaanschen vertegenwoordiger
wordon waargenomen.
Castro heeft Frankrijk durven weerstaan
en even warm, als het warmbloedige Franscho
volk zou geloopen zyn, al wat Castro deed,
b. v. door een Europeesch vorst was gedaan,
even koud bljjft het nu.
Castro durft selfs de regeeriug der Vereen.
Staten te braveer en. Hjj voelt zich in syn
positie tamelyk sterk en stoort zich aan nio-
mand.
In de derde plaats hebben wy zeer goed
gevoeld, dat de mogendheden ti
zouden zien, dat Nederland de kastanj
het Venezolaansche vnnr haalde.
Zy kunnen zelf niet optreden vanwege het
wedorzjjdsch wantrouwen, en de Vereenigde
Staten zien niet gaarne een Europeesche
mogendheid al te bond optreden op Ameri-
kaansch terrein.
Van Nederland zouden de Vereenigde Staten
nog het meeste kannen verdragen, omdat wy
niet verder kannen springen dan m» polsstok
lang is.
In de vierde plaats kwam er in de laatste
dagen nog de modedeeling bjj, dat ook Castro,
om binnenlandsche moeilijkheden te voorkomen,
wel gaarne een bnitenlandschen krjjg wilde
en dus niet ongaarne een oorlog met ons
land zou uitlokken.
Ook al een reden, om ons niet al te zeer
op te winden over zyn brutaliteiten.
Eindelijk komt de vraag, wat kunnen wy
doen Een blokkade zou Veneznela schaden,
maar stoort Castro zich daar aan
Een bombardement door onze vloot in de
West-Indisobe wateren zou de goederen be
schadigen vsn Castro's onderdanen, maar bet
mag betwijfeld, of hjj zich daar byzonder veel
van zon aantrekken.
Een landing zou knnnen beproefd, maar het
klimaat is zeer ongezond en hoevelen van ons
landingslegertje zouden weer temgkeeren
Hier zyn redenen te over om zich wel goed
te bedenken, voor zich aan een strjjd te wagen".
De verdwenen portefeuille met f 13,000
terecht.
Men zal zich herrinneren, dat in de maand
April jl. door den beer J. Meekhof, Leliegracht
Amsterdam, eene portefeuille vermist werd
f 13,000 aan effecten en geldswaardige
papieren er in.
Door de politie werden ijverige nasporingen
gedaan, zoowel hier te lande, als in het bui
tenland. Die Dasporiog-m leidden niet tot een
gunstig resultaat.
ThaDS is de portefeuille naar wy vernemen
terecht gekomen. Deser dagen kreeg de heer
Meekhof een niet onderteekend schrijven, met
poststempel Haarlem. In den brief werd
gevraagd of hjj bjj ontvangst der por-
nlle met inhoud de uitgeloofde premie van
f 2000 nog zou willen uitkeeren.
Het hchryvon is door den heer Meekhof
bevestigend beantwoord, met het gevolg, dat
hjj Zaterdagochtend van den onbekende de
de portefeuille terug ontving, met alle effec
ten en papieren van waarde er in.
De uitgeloofde belooning van f2000 heeft
de heer Meekhof uitbetaald.
Nader vernemen we nog het volgende over
dit geheimzinnige geval.
De heer Meekhof, die in tal van bladen
de vermissing van de effeoten aankondigde en
aan sigarenwinkels liet aanplakken, dat hjj
f 2000 belooning aan den vinder gaf, toog
zelf op onderzoek uit. Maanden achtereen
trachtte hjj 't vermiste op *t spoor te komen
met de geringe aanwijzingen, welke hjj meende
te hebben, doch evenals de politie had hjj
ook geen gunstig resultaat.
De anonieme brief, welke hem vóór eenigen
tijd gewerd, was geschreven met potlood op
een gewoon stokje papier.
Het episteltje werd hem thnis bezorgd. Er
stond in, dat de heer Meekhof het verlorene
terug kon krjjgen, indien hy de belooning,
welke uitgeloofd was, verstrekte.
Het antwoord moest de heer Meekhof zen
den san het bureau van een hier verschijnend
dagblad, waarvan de administratie opgekregen
bad, een brief, welke een bepaald nummer
op het adres had, te bewaren.
De heer Meekhof schreef bet antwoord on-
het opgegeven nummer en bracht den brief
aan het opgegeven adres. Inderdaad bleek het
den heer Meekhof, dat hjj niet met een grap
penmaker te doen gehad heeft, want na eenige
ty'd kreeg hjj bezoek van een hem onbekende,
die vertelde, dai hjj. de effecten in zjjn bezit
had. De f 700 aan bankpapier, welke in de
portefeuille geborgen geweest was, waren niet
meer aanwezig. De heer Meekhof verzocht dn
effecten te mogen zien en hjj herkende di
ljjk zjjn eigendom. Toen hjj verklaarde
hij bereid was de uitgeloofde premie van
f 2000 te betalen, werd hem het verlorene
(of gestoleno ter hand gesteld. De f 700 aan
bankpapier kreeg bjj niet terng, evenmin de
portefeuille. Do heer Meekhof kwam niet te
weten, hoe de f 13,000 aan effecten verdwenen
waren, noch van wien hjj de papieren terng
kreeg. Hjj moest beloven geen verder
zoek in de zaak in te stellen. De heer
hof deed znlks, omdat hjj verheugd was
in het bezit van zjjn effecten te zjjn.
De vermissing van de f 13.000 heeft hem
dus f 2700 gekost, plus de kosten van pu
bliciteit. (,N. v. d. D.")
Men meldt aan de Tel. uit Uden
Omtrent de frande, gepleegd door den
brievengaarder W. v. d. 8., valt thans
mede te deelen, dat het verduisterde bedrag
ongeveer f 20,000 beloopt. Reeds jaren
heeft v. d. B. bet bedrog gepleegd en het
zou wellicht nog geruimen tyd voortge
duurd hebben, als op een Udenscbe markt
niet een paar inwoners van Zeeland tegen
elkaar hnnne bevreemding hadden uitge
sproken, dat ze geen spaarbankboekjes
ontvingen. Dit gesprek werd toevallig
gehoord door een dienaar der Udensche
politie, die onmiddellijk een onderzoek in
stelde. Het gevolg was, dat eenige spaar
bankboekjes in beslag werden genomen en
v. d. B. gevankeLjjk naar 's-Hertogenbosch
werd gevoerd.
Het blykt thans, dat de boeken door v.
d. B. zeer correct xjjn bijgehouden doch
de spaarbankboekjes bevatten onjuiste ge
tallen. Het onbeperkt vertrouwen, dat v.
d. B. genoot, is voor een groot deel oor
zaak van zyn misstap. De eenvoudige land
lieden brachten hunne spaarpenningen op
de postspaarbank en lieten de boekjes op
het kantoor berusten, zich tevreden stellend
met een door v. d. B. geschreven bewys,
soms zelfs zonder dat. Ongeveer 300 in
leggers zullen in verhoor moeten komen.
0e moordaanslag in de Marnlxetraat te
Amsterdam.
De door het onderzoek bijeengebrachte
bewijsmateriaal en aanwyzingen zjjn van
dien aard, dat aan de schuld van den ver
dachte weinig twyfel meer overblyft. Een
Amsterdamscbe porder heeft met de groot
ste beslistheid verklaard den verdachte op
bet tydstip van de misdaad ter plaatse te
hebben gezien, terwyl twee werklieden hem
als een razende met zBn bakkerskar zagen
wegrjjden. Zóó hard reed de man, dat de
een tegen den ander de opmerking maakte
»'t Ljjkt wel een motorkar 1" De bakkers
kar kon Da de mislukking van den aan
slag natuurlyk niet in den steek worden
gelaten, want ze droeg den naam van den
eigenaar. Ten overvloede heeft Kruiger
thans tegen derden verklaard, dat hg don
dader van den moordaanslag wol in den
gearresteerde heeft herkend, maar den man,
die gehuwd is en drie kinderen heeft, wil
sparen. Zoo by ziende trouwenB was de heer
Kruiger niet of hg had den morg-rn van
den aanslag ook wel dadelyk den bakkers
knecht als een vorig bezoeker herkend.
De vrouw, wie de heer Kruiger zyn mede-
deeling deed, zal nu ten slotte nog door
de politie worden gehoord. Verder is de
zaak thans in handen der justitie, zoodat
valt af te wachten of S. naar de open
bare terechtzitting zal worden verwezen.
S.S. Rotterdam".
Het stoomschip >Rotterdam", van de
HollandAmeriko-lyn, vertrok Zaterdag
van Rotterdam naar New-York met 1014
kajuitspassagiers. Dit is het grootste aantal
kajuitspassagiers, dat met een der trans
atlantische stoomschepen werd vervoerd.
Massale armoede alt crisis-gevolg.
De redacteur der rubriek «Ondor de men-
rchen' in de N. Rolt. Ct. schryft over Rot-
terdamsche arbeidersellende
Het had mjj getroffen, dat er de laatste
weken zoo dikwijls arme kinderen aan de deur
om brood kwamen vragen. Ook hoorde 'k
telkens van arbeiders, die ik als volkomen
valide, jjverige en voor hnn gezinnen «org
ie mannen kende, dat zy werkloos rondlie
pen. Daar waren bootwerkers onder, werklieden
in de bouwbedrijven ik wist het van 'n pa«r
menscben, die op scheepswerven arbeidden,
van bijvoorbeeld een knappen kleermaker en
een bekwamen bankwerker. Verscheiden weken
gaan ze nu al dag aan dag rond om zich aan
te bieden, maar eiken avond komen zjj weer
troosteloos thuis. Een had er mjj verteld, dat
het in de donkere portalen van de pandjes
bazen nu al zoo druk was als in het hartje
van den winter. Van een ander vernam ik,
dat by, na eenige dagen vergeefs getracht te
hebben om binnen te komen in het kantoor
voor het aannemen van schepelingen en be
dienend personeel der Holland Amerika Lyn,
besloten had daar 's morgens om ses nar reeds
post te vatten om zich soo een beurt te ver
zekeren, wanneer het aanwerven 's middags
om drie nnr zon beginnen. En dat hjj er in
de vroegte bjj lange na niet de éérste geweest
was. Mannen van allerlei leeftjjd en van al
lerlei stand, behoorende zoowel tot de hand
werklieden, als tot de klasso van hen die
gewand zjjn met het hoofd te arbeiden, sooals
kantoorbedienden en hnns gelijken, wachten
daar nren en aren om te trachten op die
groote booten emplooi te vinden, zjj 't slechts
met trammen of met borden-wasschen.
En zoo moet de toeloop voor alle werk,
waarvan verondersteld wordt, dat er ge<»n
vakkennis voor noodig is bijvoorbeeld om
als «los kellner* te mogen bodienen bjj de
iomerconcerten ens. aanmerkelijk wei
Diet alleen van nnskilled labonrers, maar v<
al van mannen die nu in hun eigen vak den
kost niet kannen verdienen. Want werd
er dan beyverd in gezinnen van sommige
vakarbeiders wordt ook reeds honger geleden.
En in allerlei bedrijven worden nog maar
telkens weer meoBchen ontslagen. Zelfs win
ketiers, koffiehuisbonders, stalhouders, enz.
verminderen hun personeel. Want waar er
zooveel welgestelde burgers buiten, of op hun
zomerreizen zyn, is 't in de meeste saken
slapper dan ooit. En voor wie na zonder
werk geraakt syn, beeft sich in Jnli, Augus
tus de ellende van den winter reeds ingezet.
Kantoor-personeel nit het havenbedrijf, he«ren
die jaren ia»-g *.«u dezeltde lessenaars hebt» u
geseten, loopen zoekende rond.
Zyn de gevolgen van de crisis dan zóó ernstig
vroeg ik mij af dat werkloosheid nu,
in het hart van desen prachtigen, groeizamen
zomer, reeds voort woekert, óók in onze stad,
als een epidemische plaag Of is het maar
toeval, dat mjj nu juist zooveel e'lende ter
oore komt? En ik informeerde al eens hier
en daar, bjj grootero en kleinere werkgevers,
die allen steen en been klaagden over den
tragen gang en zelfs den stilstand van op
welhaast ieder gebiedMaar toen ontmoette
ik toevallig na elkaar een paar mensohen, die,
hoel afgescheiden vsn elkander, werkzaam zjjn
filanthropisch gebiedEn hnn verhalen
van bittere ellende en gebrek in een veront
rustend groot aantal gezinnen bevestigden dat
er na reeds in Rotterdam schrikbarend veel j
armoede door werkloosheid wordt geleden.
En van al die gesprekken was het einde
deze bedrnkte TraagWat moet dat toch van j
den winter met de werkloosheid en haar ge- j
volgen worden
De Rijkspostspaarbank 1
De Btaat van de Rijkspostspaarbank over
Juli wjjst aan, dat in die maand f 1.495.138
meer by de instelling is ingelegd dan te
rugbetaald.
Is dit cyfer op zichzelf reeds hoog, ver
geleken met de Julimaanden van vorige
jaren, het wint nog aan betaekenis, indien
men in aanmerking neemt, dat, ten be
hoeve van de in dit jaar voor het
eerst ingevoerde Staatsschuldboekje, in Juli
f 460.129 aan de Rijkspostspaarbank ont
trokken werd, zoodat deze onttrekking bui
ten rekening latende feitelijk f 1.955,267
meer bjj de Rijkspostspaarbank is ingebracht
dan aan de instelling onttrokken werd.
Uit den staat voor Jnli blykt ook hoe-
er de instelling der staatsschuld boekjes
in den korten tyd van haar bestaan wortel
geschoten heeft. Den laten November 1907
in werking getreden, bestaan de staatssohuld-
boekjes 9 maanden en werd in dien tyd
voor een gezamenljjk bedrag van per saldo
f4.963,900 nominaal aan 3 pCts. Nederl.
Werkeljjke Schuld op Btaatsschuldboekjes
overgeschreven.
Duitsche leger telt een eigen-
aardigen d ieustweiger aar. Deze, Gott-
lieb Zeglatis geheeten, ingelijfd bjj 28e
regiment infanterie te Rendsburg, is Adven
tist. Hy houdt aan den Zaterdag als sabbat
vast en weigert op dien dag allen dienst.
Daarvoor beeft hg by herhaling in de
provoost gezeten, en van 't voorjaar ver
oordeelde de krjjgsraad hem tot een jaar
gevangenis. Daarvan is hy by den hooge-
ren krjjgsraad in beroep gegaan. Deze
gelastte, een onderzoek naar Gottlieb's
geestelyke vermogens, maar die bleken in
orde. By bet geding trachtte men hem
met Bijbelteksten tot gehoorzaamheid aan
de overheid te belezen, maar Gottlieb liet
zich niet uit het veld slaan. Hg bad tek-
genoeg by de hand om te bewjjzen,
dat alleen de Zaterdag de sabbat is, dat
n sabbat niet werken mag en
meer gehoorzamen moet dan
menschen. De boogere krijgsraad veroor
deelde Gottlieb wegens ongehoorzaamheid
tot 8 maanden gevangenis, met aftrek van
2 maanden voorarrest.
Gode
DE WEEK.
30 Aug.
Schoon dan de officieele seisoens-kentering
drie weken later komt, eind-Augustus is
in werkelijkheid 't kruispunt tussuhen zomer-
on vacantietijd en de nieuwe periode van
arbeid en van weer-opbloeiend intiem gezins
leven Dit jaar is die kentering scherper
dan ooit te bespeuren. De grauwe herfst
luchten en de wind, die reeds gelende blade
ren doet voortstuiven over de wegen, we
zien en voelen ze bereids naderen. Na 't
vry matte, doodsche seizoen van midaomer
'08 (vooral op Scheveningen moet t er
treurig uitzien met de eindrekening van
hotels, etc. doch daar niet alleen!) volgt
nu een zoo vroeg en zoo triestig najaar, dat
de laatste hoop van teleurgestelden, wier
kas er onverkwikkelijk genoeg uitziet, wel
zul vervluchtigen.
Intusschen kan 31 Augustus 1908 toch in
stemming van dankbare opgewektheid worden
gevierd, ondanks 't vele, dat tot bezorgd
heid stemt. De booze geruchten omtrent den
gezondheidstoestand der Koningin bleken,
gelukkig, grond te missen. En nu dan toch
eenmaal iets is uitgelekt van wat ten Hove als
zekbr wordt beschouwd, bestaat er aanleiding
om 't uit te spreken. hoezeer en met
hoeveel hartelijke verknochtheid het Neder
landsche volk één is met wat thans de zoetste
en dierbaarste wenschen in het Koninkljjk
gezin zal vormen
Ik zie meer (lichtpunten'. De algemeeue
verontwaardiging, zich ook wel uitend in
schampere of scherpe spotternjj, waarmee
het malle, opgeschroefde «Te Wapen- van
«Nederl. stemmen- in den lande is o tvangen,
acht ik een verblijdend teeken zoowel van
gezonde bezadigdheid als van juist begrip
van moed' en «vaderlandsliefde". Wat ge
past gevoel van eigenwaarde en liefde voor
zelfstandigheid bjj den eukeling is, dat be
duidt karakter en eerbied voor eigen natio
naliteit bjj een volk. En hetgeen zelfaanbid
ding by 't individu wordt, dat is bet
chauvinisme* bjj eene natie De mannen
van de „Nat. party* hebben in zoover den
lande een dienst bewezen, dat ze eens scherp
hebben laten gevoelen (zonder 't zelf te weten
of le willen !j dat groote onderscheid
tusschen sobere waarheid en gezwollen
pathosEu dat de overgroote meerderheid
iu den lande op die proef voortreffelijk heeft
«gereageerd', wel, 't is in hooge mate
verblijdend, geljjk ik reeds zei
Als sommige geruchten, door de Ameri-
kaansche pers verspreid, reden van beslaan
hebben, dan zal het geschil met Venezuela
(dat gaandeweg een karakter heeft aange
nomen, hetwelk de kansen op vreedzame be
slechting met Castro bjjna tot nul reduceerde)
toch nog anders eindigen dan men zich voor
steldeEene revolutie die senor Castro
ten lange leBte over-boord wierp en een he
trouwbaar man voor hem in de plaats stelde,
ware redding voor Venezuela en zou tevens
den weg effenen tot regeling van de ontel
bare grootere en kleinere .quaeatiën met
de Z.-Amerikaansche republiek. Uit hetgeen
de heer De Reus over den toestand daarginds
heeft «losgelaten* werd de indruk slechts
versterkt, hoe 't op-zij dringen van den dic
tator, wien geen middel te grof of te laag
iB om zijn heerschappij te handhaven, ten
koste van wien of van wat 't ook zy 't
eenige middel is om dezen Augias-etul te
reinigen. Aldus moge geschieden, ten spijt
van de op kruitdamp en wapen-gekletter
zoo-belusten 1
Teekenen vanstijgendeaehting voor «natuur
en waarheid" heb ik ook ontdekt in verband
met het taal- en letterkundig congres, te
Leiden gehouden. Er is een tyd geweest, dat
die congressen dienden voor verzamelpunt
van kl wat ons land aan literair-vernuft en
genie bezit. Men had daar de middelmatigen,
de zich graag op-voetstakje stellenden; de
naïef-geestdriftigennog anderen, die «Ie
vaan der hoop, groote, literaire knnat hevig
deden wapperen Dat spelletje is vrijwel
uit. Het taal- en letterkundig congres wil
eene vo rtreffelyke taak vervallennaast hot
zuiver-wetenechappelijk karakter beoogt 'tto
zijn: een Bond ter bevordering van al wat
onze (Stamkracht" kan baten, ook, en vooral
door <e sirijden voor de zuiverheid van onze
mooie, pittige, nog maar al te vaak •mis
handelde" en met noodelooze bijmengsels
verknoeide, verwaterde taal. Ik roep hier
aanstonds een berouwvol .Peccavi!" Besef,
hoe dikwjjls ook ik, nederige persmuskiet,
me bezondig aan woorden, die zoo on-Hol-
landsch mogéljjk zijn. Laten wy allen streven
naar 't doel, dat te Leiden bepleit is. Daar
door krygen we hechter bolwerk" voor onze
onafhankelijkheid dan de stevigste veste der
wereld, voorzien van de allernieuwste ver
delgingsmiddelen, hoog in de lucht zwe
vende bommen-ballons inbegrepenDe
oude Hofdijk had geljjk: ,de schutsgeest
iederer natie is de taal" schreef hjj neêr.
Maar dat de heeren en dames congres
sisten zich niet langer uitgeven voor het
puikje, de keurbende onzer literaire kun
stenaars; dat mag onB verheugen, geljjk elk
Uljjk van zin voor waarheid; van weerzin
tegen 't zieh tooien met «valsche veêren."
Met kunst hebben deze congressen zoo goed
als niets te maken. Doch zooals ze nu
zyn, hebben ze reden van bestaan; men
denke slechts aan voortreffelijke, zakelijke
redevoeringen als van het kranige kamerlid
dr. Bo., di, a meer en meer op den voorgrond
treedt onder de mannen, op wier bezit we
prijs mogen stellen, welke politieke «kleur"
zo vertconen.
Voor Amsterdam vind ik 't een gelukwonBch
waard, dat Gedep. Staten 't plannetje om de
Meer, Sloten en stukken van Zaandam en
van Buiksloot „in te palmen", geketst heb
ben. De groote stad met haar elf ton te
min over 1909 heeft voorshands genoeg met
haar eigen zaakjes te stellen. Da', in 't by
zonder de huiseigenaren in de Meer gejubeld
on gevlagd hebben, wien kan 't verbazen.
Als nu de Gooische S. T. M.' goed en wel
door electrische kracht gedreven wordt, dan
lichten er voor de Watergraafsmeerders
vroolijke tijden aan; ze kunnen dan van do
AmBterdamsche avond-geneugten volop genie
ten zonder dat hun pret vergald wordt door
't denken aan de pas-ontvangen, alweer
sterker-gepeperde aanslagbiljettenDe voor
uitzichten op den komenden winter blijven
ook in de hoofdstad triestig. In het diamant
vak duurt de tobberjj voort. Anders komt
er in dezen tijd des jaars wat vertier, door
dien men al zoetjes-aan begint te zorgen
voor de Kerst-verrassingen der Amerikaan-
sche jufiers met millioenenOok dit
heeft thans weinig of niets te bedaiden. En
het ljjstje der ondernemingen voor (Ontspan
ning" is weêr met één vermeerderd
we krjjgen misschien eene Volksopera 1Men
moet maar durven, zeg ik ,Audaccs
fortnna jurat" zeiden de Romeinen. De halve
wereld behoort den waaghals
Maar do „salto mortale" eindigt ook, nu
en dan, met nekbrekerjj
In Den Haag, in de bureaux der depar-
menten, waar •werkkracht" aanwezig is,
wordt zeer druk gearbeid. „Men" zegt, dal
de Openingsrede van straks een aardig
lijstje van beloften" zal vertoonen. Dat min.
Talma de Ongevallenwet aan zeer ingrjjpende
herziening onderwerpt, en tevens de Rijks
verzekeringsbank een „verjongingskuur" wil
doen ondergaan, is reeds bekend, 't Wordt
tjjd 1En de wil is er ook om het
arbeidscontract, waaraan de bakkersbonders
nu werken, waardoor het euvel van den
nachtarbeid zal worden opgeruimd, met
wezenlijk-bekwamen spoed over den e en
langen als gevaarljjken >weg naar het
Staatsblad" te voeren.
Tot dusver bljjft het Kabinet daar het
«gelukkig gesternte", waaronder 't blijkbaar
geboren werd, beschutMaar de echt-
warme dagen van parlementair toornooi zijn
reeds in zicht. De heer Troelstra is weör
van zessen klaar. De auti-militairistische
leden branden van ongeduld om tot de voor
post-gevechten het sein te gevenNestor
Lieftinck moet aanstonds een hartig woordje
van pas zeggen, als senior-prueses, over 't
spreken dat zilver en 't zwijgen dat goud
kan zjjn.... Over .daden" en «woorden"....
Tjonge, zooiets is dezen Staatsredeuaar ten
volle toevertrouwdWe wachten met
ongeduld 1
Mr. Anïomo.
