KLEINE COURANT 't Vliegend Blaadje voor HelderTexel, Wieringen en Anna Paulowna No. 3725. Woensdag 28 October 1908. 36ste Jaargang. Uit het Buitenland. Nieuwsberichten. EEN OOM BUITEN. Bureau: Spoorstraat. Telefoon 59. Bureau: Koningstr. 29. Interc.-Telefoon 50. 't Gaat langzaam aan met de oplossing der Balkan-kwestie. Erg is het niet, want er is geen haast bij 't werk, maar 't geeft alleen dit bezwaar dat de ledige tijd doorgebracht wordt met fantaseeren en veronderstellingen maken. Bij 't ontbreken van berichten worden wel eens berichten g e In a a kt, 3ommige zelfs met voorbedachten rade. Ze zyn dan als proefbalonnetjes bedoeld om te hooren «wat men er wel van zeggen zon". Wat de conferentie betreft daarover wordt uit Konatantinopel aan de Temps bericht, dat de Tnrksche ambassadeurs te Londen en te Petersburg de mededeeling hebben ontvangen, dat Turkije in beginsel het pro gram der conferentie aanvaardt en daaraan deel wil nemen onder voorbehoud dat de mogendheden voor zijn belangen zullen waken. De Porte heeft geen contra-program inge zonden. Reuter seint dat de Bulgaarsche delegatie aan hare regeering zal meedeelen, dat een overeenkomst met Turkije voor de bijeen komst der conferentie mogelijk zou zijn, wanneer Bnlgarije het beginsel der compen saties, dat het tot dusverre weigerde te aanvaarden, zou willen erkennen. Volgens de «Liberté" is de mislukking uitsluitend het gevolg van de Roemelische schattingsquaestie, daar de Porto van geen enkel harer rechten op Roemelië afstaud wil doen. Den Oostenrijkschen gezant Pallavicini werd officieus medegedeeld, dat de Porte het Oostenrijksche voorstel omtrent overlating van Novi-Bazar in ruil voor de suzereiniteit over Bosnië en Herzegowina niet kon aannemen. Uit het terugkeeren der Bulgaarsche delegatie mag nog niet worden opgemaakt, dat de onderhandelingen met Turkije zouden zijn afgebroken, zooals reeds in sommige bladon gemeld werd. Als kooplui 't niet eens kunnen worden ziet men meer zulke handelingen. Engeland, zoo luiden de berichten, werkt de directie onderhandelingen tegen die tus- schen Bulgarijo en Turkije en Oostenrijk en Turkije gevoerd worden tegen omdat het er bijzonder op gesteld is dat de conferentie bij elkaar zal komen. Duitschland daarentegen hecht weinig aan de conferentie, beschouwt haar meer als slotstuk als de directe onderhandelingen zijn afgeloopen, waarom het deze voorstaat en by de Porte aanbeveelt. In het departement van buitenlandsche zaken te Weenen is men ontstemd over Engelands houding. Ook de bladen geven uiting aan hun mis noegdheid daarover. In een blijkbaar geïnspireerd artikel zegt het «Wiener Tageblatt" daaromtrent: »De stemming van de Porte veranderde plot seling, en wel onder pressie van den Engel- Bchen ambassadeur. Door den invloed van Engeland immers werd de openbare meening opgezet tegen de monarchie en toen durfde de Porte de onderhandelingen niet meer voortzetten". En dan vraagt het blad verder, hoe deze wijze van optreden te rijmen valt met En gelands voortdurende verzekeringen, dat het niets anders beoogt dan den vrede in den Balkan te handhaven en of men hier mis schien moet denken aan gekrenkte ijdclheid, omdat Engeland vreest, dat de conferentie niet tot stand zal komen op de wijze, zooals men het zich daar te lande voorstelde. In- tusschen blijft Oostenrijk pogingen doen om met Turkije tot overeenstemming te geraken. Reuter seint nog uit Boeda-Pest dat een staatsman, die in verbinding staat met het ministerie van buitenlandsche zaken, verklaard heeft, ddt Oostenrijk weer tot bezetting van Novi-Bazar zal overgaan, indien Turkse moeilijkheden zou opwerpen. Bericht, als proefballon-dreigement bedoeld, evenals het volgende dat uit Philippopel komt. Met grooten yver wordt door de Turken, de ver sterking van de grenzen voortgezet, teneinde op alle gebeurlijkheden voorbereid te zijn, ofschoon de kans op het behoud van dén vrede zeer groot is. Als een paar gunstige teekenen vallen nog te vermelden dat de Servische regecring verklaard heeft in een nota op de prostesten van den Oostenrijkschen zaakgelastigde over de schade bij de onlusten veroorzaakt aan Oostenrijksche en Hongaarsche kooplieden, dat voor de geleden schade vergoeding zal worden gegeven naar den maatstaf door de legatie aangegeven. Als een gevolg van de vreedzame houding der Turksche en Bulgaarsche regeeringen zullen de handelszaken weer haar norma len loop hernemen. Van de Marokko-zaak is in den laatsten tijd ook niet veel te hooren. Een bericht gever van de Daily Grafie heeft een onder houd gehad met Moulay Hafid. De Sultan verklaarde, dat hij wenschte, dat er een Europeesche conferentie zou bijeenkomen, ter vaststelling van de grens tusschen Algiers en Marokko. Hij ontkent verder, dat hij zich ontevreden zou hebben betuigd over de Fransch-Spaansche nota, daar hy deze tot dusverre nog niet had ontvangen. Verder sprak hij de hoop uit, dat de mogendheden met het oog op den financieelen toestand van Marokko billijke eischen zouden stellen en hem zoodoende in de gelegenheid te stellen om bijzondere zorg te wijden aan de binnen - landsche aangelegenheden van zijn rijk. Nieuwe gezichtspunten worden hier niet geopend. Op den 3 November moet in de Vcreenigde Staten de presidents-keuze plaats hebben. Alles is in de weer voor de verkiezingen. Uit New-York wordt bericht dat president Roosevelt zijn geheel ministerie heeft uitge zonden om in den loop dezer week rede voeringen te houden ten gunste van de candidatuur Taft. Deze maatregel wordt beschouwd als een teeken dat men over den uitslag der verkiezing niet geheel gerust is. HELDER, 27 October. De Scherm- en Gymnastiekvereeniging «Oofening kwoekt Kunst" gaf j.1. Zaterdag avond in .Casino" een uitvoering. Met ge noegen hebben we de verschillende nummers van het pogramma gevolgd en daarbij opge merkt, dat zoowel de eenvoudige als de meer samengestelde en altijd met zorg gekozen vrije oefeningen en stokoefeningen door de oudste adspiranten, door de dameBafdeeling en door de hoofdafdeeling regelmatig en correct werden uit gevoerd. Ook aan de werktuigen werd flink ge werkt. De hoofdafdeeliug gaf een keurige serie oefeningen te zien aan de barren, het rek en het paard. Kracht, zoowel als vlugheid kon den we hierby opmerken, er zyn by deze afdeeling kranige turners. De oudste adspiran ten werkten niet onverdienstelijk aan de barren en gaven blijk, dat zij ferme gymnasten kunnen worden. Met eenige mooie groepen werd de uitvoering besloten. Uit alles bleek, dat bij „O. k. K." de gymnastiek met ambitie wordt beoefend en de leiding bij den heer J. F. Van Loo in goede handen is. Na afloop vermaakte men zich nog mot dansen. Meer dan een eeuw. Zaterdag vierde L. Boerhave Keur tc Medem- blik zijn 103den verjaardag. Nog steeds is hy goed gezond, rookt druk zyn pijp en spreekt nog met gemak over het verleden. Kollewijnsche spelling De Minister van Binncnl. Zaken acht zich niet bevoegd te beslissen, dat de regels van De Vries eu Te Winkel de eenig juiste zijn, noch ook, dat daarin nimmer wijziging zal moeten worden gebracht. Maar or is, naar hy meent, grond voor het vermoeden, dat, indien de voorstanders van hetgeen genoemd wordt vereenvoudiging en de aanhangers der thans nog officieel er kende spelling met elkander rustig en gron dig overleg pleegden er iets anders uit zou kunnen ontstaan, dan hdtgeen men thans de Kollewijnsche spelliag pleegt te noemen. Iets anders, dat meer algemeene bevrediging zou schenken en niet by zoovelen aanstoot zou geven. De Minister overweegt, of or iets van ro- geeringswege gedaan zou kunnen worden om zoodanig overleg te bevorderen. Inmiddels schijnt het hem aanbevelenswaardig, dat de leerplannen en ook de leerboeken blijven in gericht naar de regels van De Vries en Te Winkel. De hongerdood? Te Aarle-Rikstel is Minkje v. Croy, by- genaamd sMinkjelieidood in hare woning gevonden. Hoewel beschikkende over een eigen huisje en een aardig vermogen, leefde zij uiterst armoedig en leed zelfs dikwijls gebrek aan het hoognoodige. Brand in het telegraafkantoor te Brussel. In den Dacht van Donderdag op Vrijdag, toen in een der zalen slechts drie telegra- phisten aan het werk waren, bemerkte een hunner plotseling, dat er brand was uitge broken, waarschijnlijk tengevolge van kort sluiting en wel op den zolder, waar de ar chieven bewaard werden. Onmiddellijk werd de brandweer gewaarschuwd en een oogen- blik later was zij reeds ter plaatse. Het .Handelsblad van Antwerpen" deelt nader het volgende mede Dikke waterstralen wedijverden weldra met de hoog opslaande vlammen, terwijl in den omtrek het volk zich verdrong om do plaats der ramp zoo dicht mogelyk nabij te komen, zoodat de haastig toegesnelde politie de han den vol had, om het volk te weren. Te 1 uur zakte de groote schraag op het dak, met donderend gekraak naar beneden door het balkenwerk tot op de gemetselde gewelven der brandende zalen en dit deed eene nieuwe vlammenzee opstijgen. Maar het deed ook het werk vergemakke lijken, daar heel de brandende massa zich nu als in cenen enkelen haard bijeenvoegde. Te half 2 was het vuur overmeesterd. Zeppelin vaart weer. Alle berichten uit Friedrichshafen gewagen van de voortreffelijke eigenschappen, die het nieuwe luchtschip van Zeppelin Zaterdag op zyn proeftocht aan den dag heeft gelegd. Het schip luisterde prachtig naar het stuur, lag statig in de lucht, draaide gemakkelijker en bevalliger dan het vorige luchtschip en kwam goed tegen tegenwind en plotseling uitschietende vlagen op. De ingenieur Diirr verving Zeppelin als gezagvoerder, verder waren in de schuitjes Zeppelin Jr., een in genieur, een luitenant, twee onderkapiteins en vier monteurs. Het voornaamste doel was de beproeving van het nieuwe zijstuur, dat uitstekend vol deed. De verlenging van het schip met 8 M. schijnt een groote verbetering in zijn „lucht- zeewaardigheid' gebracht te hebben. Nader meldt men Het nieuwe luchtschip van graaf Zeppelin steeg Vrijdagmiddag om 2 uur te Manzell' aan het meer van Constanz op, voor tegen den wind in naar Friedrichshafen, keerde daarop terug en zette weder koers naar Frie drichshafen, bewoog zich daarop langs den Wurtembergschen oever van het meer, vloog toen over» het meer naar de Zwitsersche kust en keerde daarop terug naar Friedrichshafen, waar het herhaaldelijk over het slot heen en weervloog en ook landwaarts in. Te ö'/j uur landde het schip zonder eenig incident te Manzell. Vuurspuwende berg „de Etna". Uit Napels kwam Vrijdag bericht, dat „de Etna" al twee dagen ijverig aan hot lava spuwen is. In den omtrek valt de asch over vloedig. Een Burgemeesteres In de stad High Wycombe in Engeland is mejuffrouw Councilor Dove, hoofd der Wycombe-Abby-school benoemd tot burge- meestores. Zy heeft de benoeming aanvaard on zal niet alleen de eerste vrouwelijke bur gemeester van High Wycombe maar, naar men meent, in heel Engeland zijn. Haar oflicieele titel is Lady Mayor. Een ontploffing. Te Milaan steeg de ballon «Elivia' op, bestuurd door kapitein Aguglia. Eensklaps hoorde men een geweldige ontploffingde ballon daalde met groote snelheid en kwam terecht op het dak van een kerk. Kapitein Aguglia gaf geen teeken van leven meer. Furness reederij en scheepsbouwerij. Men herinnert zich dat Sir Christopher Furness, uit naam van de groote maatschappij van reederij en schoepsbouwerij, waarvan hij het hoofd is, aan zijn werklieden van de werf te Hartlepool aangeboden heeft, de zaak over te nemen of eon overeenkomst aan te gaan, waarbij de werklieden aandeel in de winst krijgen, mits de werklieden zich ver plichten niet meer te staken. De afgevaar digden van de betrokken vakvereenigingen hebben nu besloten, met dit stelsel een jaar de proef te nemen. Voorhands heeft Furness zich daartoe reeds bereid verklaard. Oorlogsongevallencommissie Transvaal. De ministqr van buitenlandsche zaken brengt in de Stct. ter kennis van belang hebbenden, dat door den gouverneur - der Transvaulkolonie is benoemd eene oorlog6- ongevallencommissie, bestaande uit de heeren Ignatius Stephanus Ferreira, L. W. V. (voor zitter) Gert Johan Wilhelm du Toit, L. W. R.Richard Granville Nicholson L. W, R en Pieter Retief Viljoen, waaraan als secre taris is toegevoegd de heer P. L. A. Gold man, Postbus 431, Pretoria, en welke com missie in opdracht heeft om 1°. onderzoek in te stellen naar en te rap porteeren over de gevallen van alle personen die in behoeftige omstandigheden verkeeren en thanB in de Transvaal woonachtig zijn of die woonachtig waren in de Transvaal op of vóór 11 October 1899 en die gedurende de vijandelijkheden dienst deden aan de zijde van het Imperiale Gouvernement of aan de zijde van de Zuid-Afrikaanschc Republiek. a. wier vermogen om in hun eigen levens onderhoud te voorzien ernstig geschaad is door verwonding of letsels, opgodaan gedu rende de vijandelijkheden b. die niet op eenigerlei andere wijze wer den schadeloos gesteld uit de algemeene in komsten der Transvaal of uit de inkomsten van eenig ander land, kolonie of grondge bied waar de verwonding of het bekomen van letsels plaats had 2°. onderzoek in te stellen cn tc rappor teeren over de gevallen van in behoeftige omstandigheden verkeerende weduwen van zulke personen als bedoeld in punt 1, die nu overleden mochten zijn of gesneuveld gedu rende die vijandelijkheden 3°. aan te bevelen welke maatregelen van hulp billijkerwijze kunnen worden verleend aan zulke personen of zulke weduwen en in welken vorm, en 4°. in het algemeen te rapporteeren over eenigerlei quaestie hiermede in verband, welke de commissie onder de aandacht van de regeering meent te moeten brengen. Formulieren voor tot genoemde commissie te richten verzoekschriften zijn te verkrijgen aan het departement van buitenlandsche za ken, afdeeling Politieke Zaken. Alle verzoekschriften moeten niet later dan 1 December 1908 ingekomen zyn bij den secretaris der oorlogsongevallencommissie. De trucs van kwartjesvinder. Dezer dagen hebben de beruchte Amster- damsche kwartjesvinders weer op uiterst handige manier een buitenlander weten te .slachtofferen". Een Duitsche heer kwam eenigen tijd voor zyn pleizier te dezer stede doorbrengen. Hij nam zijn intrek ineen der Warmoesstraathotels en ondernam dagelyks verkenningstochten door Amsterdam. Twee ijverige leden van hot kwartjesvindersgilde kwamen hem op zekeren dag op het spoor. Zij volgden nauw keurig do gangen van den vreemdeling, zoodat zij met hem de kunst onzer groote meesters in het Rijksmuseum stonden te be wonderen. Yoor kennismaking schenen zy de goschikste gelegenheid nog niet gekomen te achten, maar toen zij een uurtje later natuurlijk „toevalligden Duitscher in het Vondel park, kijkend naar her voederen van zwanen, ontmoetten, was de band spoedig gelegd. «Aardig, wat „Zeer aardig „Ook vreemdeling Wy ook." «Ja, men weet zoo niet, waar men dos daags naar toe moet gaan." De kwartjesvinders, pseudo-Duitschere, wis ten t heel goed. Zy noodigden hun nieuwen vriond uit naar een aardig buiten-café, cn met elkaar wandelde het drietal derwaarts. Melk werd besteld en gedronken, over koetjes en kalfjes gepraat, totdat plots een der kwartjesvinders een pakje op den grond zag liggen. Hé wat zou dat zijn De vreemdeling raapte het pakje op, wik kelde, onder groote belangstelling natuurlijk van zijn metgezellen, het papier er af, en ziedaar een spiksplinternieuw spel kaar ten was gevondenNu, dat kwam bij do verveling te pas en later kon men hot trio gezellig zien zes en-zestigen. Toen dat een poosje, heel eerlijk, had voordgeduurd. ken den de kwartjesviaders een „kunsie" één, twéé drie klaveraasDe Duitscher kroeg de drie kaarten, voordat ze op tafel werden neergelegd, eerst duidelijk te zien en toch zou hij de vrouw niet kunnen aan wijzen Dat zou hy wel eens willen zien. 't Handige spelletje nam een aanvang. De vreemdeling, geïnteresseerd, hield onder het dooreengooien van de drie kaarten zijn vrouw goed in het oog. En warempel hij won. Zoo liet men hem een dertig mark (de lui hadden voor Duitsch geld gezorgdwinnen, 't Spreekt vanzelf dat daarop de kansen keerden, en de kwartjesvinders zetten de man, die zoo heerlyk in hun fuik was geloopen, meer dan 500 mark af! FEUILLETON. Vry bewerkt door AMO. 8) Hetty lennde achterover en kruiste de ar men over de borst. Ze haalde diep adem en zei toen »Zeg me eens eerlyk,- Frans, zou je ooit ooit om geld getrouwd zijn Hy beet zich op de lippen en voelde dat het bloed hem in het gezicht steeg. Toch greep hij krampachtig haar hand en riep uit «Nooit nooit, HettyHoe kan je zoo iets vragen Ik geef je immers volkomen ge- lyk - gelukkig echter hy, die niet in de verzoeking komt. Maar waarom, mijn lieve Hetty, waarom kwel jij je zoo met zulke dwaze gedachten Zet ze uit je hoofd, mijn lieveling, dat is veel beter!" Het rytuig hield stil en Frans haalde ver licht adem. Wat een dwaas gesprek was zy begonnen een gesprek dat hem het bloed sneller door de aderen deed stroomen. Wat een hel op aarde zou het zijn, zoo zij ver nam, dat hijMaar neen, dat kon ze immers nooit te weten komen. Hij had slechts één vertrouwde, dat was Louise en op haar stilzwygen kon hij zich verlaten als op zich zeiven. Nog een laatsten handdruk. Goeden nacht, Hetty, myn geliefde Hetty." Langzaam ging Hetty de trappen op. Zij voelde zich bedrukt, maar zy kon zichzelf er geen verklaring van geven. „Jij bent im mers ook rijk kan Frans jou ook niet om het ellendige geld gekozen hebben Zij streed dapper tegen deze afschuwelijke ge dachte, zy wilde geen wantrouwen by zich laten opkomen. Frans kon toch geen huiche laar zijn. De open, eerlijke oogen konden niet liegen, zyn woorden vol lieffie niet on- gemeend zijn. «Schaam je, Hetty, dat je hem een oogenblikje slechts onrecht aandeedt je verlangt vertrouwen en schenkt zelf geen vertrouwen schaam je wat!" Terzelfder tijd zat Frans diep in den hoek van zijn rijtuig gedrukt en de hand over zijn brandende oogen. Hare woorden klon ken nog na. Een man, die zijn hart verkoopt, wel foei, hoe schandelyk Hoe zou het af- loopen als zij eens gevoelde dat zijn geheele hart haar niet toebehoorde? Maar had hy haar dan zijn geheele hart niet geschonken Moest hij zichzelf nu gaan verwijten Had hij haar dan niet lief?" Wel zeker hy had haar lief. Maar toch niet met hart en ziel. Hy hield wel voel van haar zij was immers zoo goed en zoo mooi. Dat hij haar niet hartgrondig be minde, gevoelde hij nu echter maar al te duidelijk, al te smartelijk. Welk een verdriet om liefde te moeten huichelen, zich dag aan dag, uur op uur te moeten beheerschen en dan wat een schande een wezen zoo edel en rein als Hetty te moeten bedriegen. Hij drukte krampachtig de tanden op el kaar. Het was nu nog slechts een ellendig, schandelijk bedrog, wat eenige weken geleden nog een zelfmisleiding was nl. zijn liefde voor Hetty. Hij gevoelde een oprechte toe genegenheid voor haar, maar zijn hart be hoorde aan iemand anders, dat behoorde aan Louise ja, Louise Louise gevoelde zich voor het eerst sedert jaren ernstig ongesteld. Haar krachtige na tuur had lang weerstand geboden, maar had het nu moeten opgeven, de frissche kleur was van hare wangen verdwenen. Zij hield niet van klagen en toen het mevrouw van Elderen eindelijk opviel, stemde zij ten slotte erin toe, een geneesheer te raadplegen. Dokter Jurgens was een oud vriend des huize». Hij had vroeger als militaire dokter in hetzelfde regiment gediend als overste van Elderen en Louise nog op zijn knieën laten rydentoen hij later zijn ontslag nam en zich te Amsterdam vestigde, waren de oude relatiën nog niet vergeten en toen me vrouw van Elderen ook in Amsterdam woonde, was het iets van zelf sprekend, dat hij weer als huisdokter bij haar in functie kwam. „Ge behoort tot mijn slechtste patiënten'zei hy kort geleden lachend, „ik zou met mijn gezin moeten gaan bedelen als ik overal zoo wei nig recepten had te schryven als hier bij u." Dezen keer zette de oude heer echter een bedenkelyk gezicht. Louise kon hem niet anders zeggen dan een weinig hoofdpijn en een algemeene lustoloosheid, dat was alles. Hij verzweeg de moeder niet, dat de toe stand hom niet aanstond. «Bij een andere jonge dame zou ik deze ongesteldheid tot de in gebeelde ziekten rekenen en de patiënte hoogstens flinke wandelingen aanraden. Ik ken Louise te goed, ze klaagt niet of er moet reden toe zijn. Ik zou me zeer vergissen, wanneer de oorzaak van de ziekte niet in een neergedruktheid van den geest is te zoeken en ik mag u zeker wel ronduit vra gen of uw dochter ook een of andere sterke gemoedsbeweging heeft gehad en hij schoof zijD bril omhoog en keek de oude dame met zyn verstandige, grijze oogen onderzoekend aan. «Gemoedsbeweging? Zoover ik weetniet, dokter", antwoordde mevrouw van Elderen bezorgd. „Ons leven is als altijd stil voor bijgegaan wanner er dus van een ge moedsbeweging sprake is, kan ik alleen aan een opwekkende denken. U weet toch zeker dat onze lieve miss Hetty zich verloofd heeft. Louise is in den laatsten tijd juist kalmer geworden." «Zoo, zoo...." zei dokter Jurgens lang zaam. „Ik moet u wel gelooven, want moe- deroogen zien het scherpst. Ik wil ook van harte hopen, dat ik mij vergis in elk geval moeten er ernstige maatregelen geno men worden. Zou u niet met Louise naar Genève of Lausanne kunnen gaan-" Zooiets had mevrouw van Elderen niet verwacht en zij schrok er werkelijk van. Zou de toestand zoo bedenkelijk zijn En wan neer die reis nu volstrekt noodzakelijk was, maakten de kosten toch geen gering punt van zorg uiten hoe moest het dan met Hetty gaan? «Het moet gebeuren en spoedig, zoo spoe dig mogelijk", ging de geneesheer voort en hij drong zoo krachtig bij mevrouw van El deren aan, dat deze geen tegenwerpingen meer dorst maken. Zy gevoelde zelf wel, dat de flinke reis en de geheel andere omgeving een gunstige uitwerking op Louise zou hebben en het lag niet in haar aard zich te verzetten tegen iets dat haarzelf goed voorkwam." «Het moet gebeuren dus zal het ook gebeuren," zei ze snel besloten, «ten minste als Louise zelf geen zwarigheid maakt." Dit laatste was niet het geval, ihtegen- deel, Louise nam het plan met koortsachti- gen haast aan en maakte dadelyk reisplan nen. Toen lit zoo onder vier oogen bespro ken werd, bracht mevrouw van Elderen aar zelend het gesprek op Hetty. „Hoe moet het met onze bruid gemaakt worden Zij zal niet met ons mee willen DE WEEK 25 October. 't Is goed en gelukkig dat de Tweede Kamer Vrijdag namiddag voor eene korte poos uiteen is gegaan deu 3en November zullen onze vroede vaderen op 't Binnenhof aan de Indische begrooting beginnen want waarlijk 't begon te spannenDe gemoederen waren op het einde der jongste parlemen taire week over-verhit. 't Heeft maar 'n haartje, 'n ziertje, gescheeld of 't zou er op z'n Bo- heemsch of op z'n Fransch zijn toegegaan. En wanneer er geen kentering komt in dezen toestand van overprikkelde stemming, dan zie ik, met leede oogen, den dag naderen, en dat wel met onrustwekkenden spoed, waarop de oude voormalige danszaal van stadhouder Willem V, waar nu ons Parlement vergadert, tooneeltjes te zien geeft »il Pinstar de Paris' adres Palais-Bourbon.... Zou 'taan de gril ligheid der bewegingen in den dampkring liggen, dewelke ons in één-en-dezelfde maand, binnen tijdsverloop, van enkele dagen, afwis selend Juli-hitte en December-koü brengt?.. Die den eenen dag de stroohoeden en de lichtflanellen zomerjasjes voor den dag laat halen, cn acht-on-veertig uur later een Frie- schen waaghals ('t moet Woensdag gebeurd zijn zich op 't piepjonge ys doet bewegen, de ijzers onder de voeten Ligt 't aan den als bij tooverslag ingetreden winter, waarvan men «vroege strengheid voorspelt uit allerlei teekenen, o.a. 't saamscholen van troepen rotganzen op de Texelsche kust, voor sommigen gewisser bode van snerpende koü dan de meest-wetenschappelyke bespie geling en berekening? Ik weet 'tniet! Mogelijk is ook, dat het zeer vurig, zeer interessant, maar zeer acade misch debat, dat Dinsdag ook des avonds tot na middernacht! tusschen prof. Treub en mr. Troelstra werd gehouden, de zenuwen en 't geduld der Kamer al te zeer had beproefd. „Taai" was 't geenszins; daar stonden (altijd naar aanleiding van de werkloosheid-inter pellatie) de twee bekwame en schrandere leiders van de vryzinnig- en sociaal-demo craten tegenover olkander. Op mr. Troelstra heeft do professor voor zyn ijzeren zelfbe dwang, dat nooit ofte nimmer spoor van wei feling of aandoening geeft. Gewapend met zijn onuitputtelijken schat van kennis en belegenheid drong mr. Treub zijn' tegen stander allengs terugZal hij, Treub naar mr. Troelstra's beeld) de St. Joris zyn, die de sociaal-democratie te-lijf gaat en haar, volgens den hartstochtelyken Fries, natuurlijk niet zal kunnen dooden, volgens de aanhangers van den hoogleeraar zeer-stellig wèl Heeft mr. Treub gelijk, dat de parlementaire soci aal-democratie niets anders is dan een „ge wonevryzinnige hervormingsparty met wat vuurroodo franje aan haar vaandel's als ook dat zij ten slotte in de vrijzinnig-demo cratische armen zal moeten neêrzinken Dat na min. Heemskerk's zeer gracieuse, zeer handige „zwenking" de motie-Treub er komen zou was even zeker als dat die van mr. Troelstra (ietwat gewijzigd) zou sneven. De vrijz.-democratische motie ligt daar dus, in samenwerking van Kamer en Regeering in 't leven gehouden. Zij is nu een „votum' geworden. Do regeering zal de oorzaken enz. der werkloosheid grondig doen onderzoeken; waar noodig, aan de gemeenten hulp bieden. De practische uitkomsten van al hot gepraat en getwist mogen nu met belangstelling wor den afgewacht. Dat duidelijk gebleken is, hoe de Kamer daadwerkelyken staatssteun verlangtden minister dwong om, toen hij de .stemming' der Kamer scherp gevoelde, „z'n draai te nemen", dit is en blijft het groote, vooralsnog 't eenige resultaat van de werkloosheid-discussie. Het driedaagsch-debat over de wijziging der Militiewet door min. Sabron voorgesteld heeft ook zeer wonderlijke dingen te zien gegeven, volko men passend, bij deze zonderlinge en veel bewogen dagen Dat de sociaal-democratische fractie zich, ter verdediging omden min. van Oorlog schaart; zienaar toch wel een gebeurtenis, welke men niet zou geloo ven, ware zo niet ten «aanschouwe der natie" op het Binnenhof afgespeeld! Toch is 't zoo. Generaal Sabron wil eene poging doen om het grijnzend spooksel, de afschu welijke nachtmerrie, genaamd «blyvend gedeeltewelke nu al zóóveel maanden de Kamer verontrustdie ministeriëele levens afsneed en, als een „antithese" op ander dan geloofsgebied tweespalt zaait, om dat monster op de vlucht te jagen. Heelemaal dooden gaat niet, en wil gen. Sabron ook evenmin. Doch een paar koppen der hydra afslaan: hij durft 'taan. Om duidelyker te zijn. Het ontwerp bepaalt dat voortaan niet meer eerst acht en ver volgens nog eens vier maanden voor „eerste oefening' onder de wapens moet gekomen, doch dat de mannekens 10]/g maand achtereen zullen dienen, waarna de eerste oefening volbracht is. Bovendien wordt een tweeploegen-stelsel ingevoerdd.w.z. men krijgt voorjaars- en herfstoefeningen. De jongens, bij deze pipegen ingedeeld zullen zooveel doenlijk, onderling mogen ruilen. De nieuwe toestand geldt reeds voor de lichting 1909. De minister beschouwde dit aanvankelijk als proefneming, stemde er vervolgens in toe om den maatregel in de militiewet vast te leggen. Dit is de hoofdstrekking van het Vrijdag j.1., na eene discussie, welke de „bloed- warmte' telkens naderde, met 62 tegen 12 stemmen goedgekeurde ontwerp. 't Verkort dus den oefeningstijd (thans im mers 8 en 4) met twee maanden, 't Ontwijkt het uit sociaal oogpunt zeker ernstige nadeel, dat de miliciens eerst naar huis, na een poos weer ter kazerne moeten trekken, 't Zal den Staat een ton of drie bezuiniging geven. Voldoende voor den heer Ter Laan om den minister uit te roepen„AccoordIk accepteer 't eene vogeltje in de hand Ik zal U steunen Nooitroepen vrijzinnigen van diverse schakeering, als Thomson, E1 a n d, M a r- c h a n t uit. NooitOnze leus blijft zoo kort mogelijk dienen en zoo gauw mogelyk huis-toe. Dit ontwerp is reactionnair, ver derfelijk, een schrede-terng, des organiseerend, ondemocratisch ik doe nu Blechts een vluch tige greep onder de driftig-toegelichte argu menten der tegenstanders. De sociaal demo craten bleven erbywij pakken aan wat er te krijgen valt. Verder zullen wy wel door amendementen iets meer zien te veroveren. Toen is de groote amendementen-slach ting, op Vrydag 23 October, gekomen, 't Werd tijd, dat de heeren scheidden.... Op zeker moment had Van Kol zijn jeugdige collega Reyne, aan wiens stem van links te wijten was, dat een amend. Ter Laan „tuimelde', toegeroepen: „D'r uitl' „Der uit- *8 Heerens Van Kol's hoofd gloei de als een vurige bolzyn oogen schoten vuurzijn rechterhand wees naar den uitgang. De Kamer schaterde 't uit, wat kalmeerend werkte, maar zulke dingen en er zijn meerdere te noementeekenen Premier Heemskerk kwam den generaal aan de groene tafel te-hulp. De heer Heems kerk was even joviaal, levenslustig-hoffelijk, welgemutst en geestig als altijd! Maar hij beduidde de Kamer zeer nadrukkelijk geen van de voorgestelde amendementen neehtt gij aan, of.... 't woordje „onaannemelijk' zegt genoegOf: ik trek het ontwerp in 1 Ofde crisis staat voor de deurMinis ter Heemskerk kon zich wreken, met volle maat, vanwege het draai-nemenwaartoe de kamer hem pas genoopt had. Een trekje van sarcastisch leedvermaak speelde op zijn ge laat. Nu was hij de meesterHij gaf sein en paroolverwerpen 1 En men boog. Men zwichtte. De ministers Heemskerk en Sabron stonden als jubelende triumphatoren op 't slag veld. Even dreigde 't gevaar, dat de éind- stemming op «nader te bepalen dag" zou worden gesteld, doch de Kamer was blijkbaar „bang en beu" van de zaak. Waar geen antecedent van te vinden is; dat nl. do Kamer, ondanks in den loop der discussie aangebrachte wijzigingen, over een ontwerp toch dadelyk stemt, gebeurde nu! En de uitslag, de aanneming met overgroole meerderheid, stipte ik reeds aan. Minister Heemskerk's nog glanzend-blonde kuif, waarin slechts weinig «aschkorreltjes van den tijd" gestrooid zijn, wuifde triom fantelijk. De regeering had haar volle kracht getoond. Tevens was gebleken, in die jongBte drie zittingdagen hoè hoog en hoe fel reeds de vlammen van politieken hartstocht opBlaan Komende kiescam pagne dreigt vinnig-vurig te worden! Van harte hoop ik, dat de Kamer den 3de a. 8. het Indisch debat in rustiger ge moedstoestand aanbindt. Anders kunnen er, voordat Kerstmis in 't land is, nog rare dingen op bet Haagsche Binnenhof worden afgespeeld. En president Röell zal, vermoed ik, ook blij zijn wanneer de laatste hamer slag van de eind-December afloopende zit ting-periode door hem kan worden afgetikt! Mr. Antonio. gaan en Frans zou het ook niet goedvinden.'" Louise trok de lippen op. Hetty kan wel op eigen beenen staan en zal gemakkelijk een ander tehuis vinden", antwoordde zij koel. «En dan het duurt toch niet lang meer voor ze trouwen voegde ze er na een poosje aan toe. „Ik denk, dat we ons hierover niet bezorgd hebben te maken.l' De laatste woorden waren zoo onvriende lijk, dat haar moeder verwonderd opzag en vroeg Wat heeft Hetty je gedaan •Niets heelemaal nietsantwoordde Louise snel, terwijl ze niet kon verhinderen dat een donkere blos hare wangen kleurde. Ik bedoel maar, dat verloofden alleen om zich zelf denken en Hetty dus niet veel last van ons vertrek zal hebben. Er is voor onB, dunkt mij, geen reden om veel verontschul digingen bij haar te maken. Ik zal alles wel in orde brengen, mama, als u het goed vindt", ging ze haastig voort, „mevrouw Dieperinck of een ander, die wij kennen, zullen Hetty voor dien korten tijd gaarne een tehuis aan bieden. Hetty is immers rjjk cn behoeft op kostgeld niet te zien." Louise vergiste zich deerlijk, als zij wer kelijk dacht dat miss Green de scheiding licht zou opnemen. Toen mevrouw van El deren er haar voor het eerst over sprak, vulden zich hare oogèn met tranen. Opge wonden verklaarde zy, dat zy wilde meegaan. „En Frans dan, mijn kind Hetty antwoordde eerst niets op de bijna verwytend klinkende vraag. Zy zag voor zich en drukte de handen vast ineen. „U hebt gelyk, mama", zei ze daarna zacht. «Maar ge kunt u niet voorstellen hoe zwaar mij de Bcheiding zal vallen en hoe verlaten ik mij zal gevoelen, zonder u." «Spreekt een gelukkige bruid nu zoo", zei mevrouw van Elderen hoofdschuddend. «Binnenkort zult ge toch met uw echtgenoot k in uw eigen woning zijn en moet ge ons dus toch verlaten. Kom, lieve Hetty, dat kan je geen ernst zyn en als ik je iets raden mag, laat Frans dan niets van zoo iets merken. Mannen zijn dikwijls zoo overdreven gevoe lig, wanneer zij verliefd zijn.a I „Ja wanneer zij verliefd zijn inder daad verliefddacht de arme Hetty en zwijgend het hoofd buigend kwam het haar voor als moest zy het uitschreeuwen van verdriet. Frans hoorde dien avond van het reisplan en ook hoe het reeds geheel was vastgesteld. Zwijgend keek hij Louise aan. Hij was ge heel verrast geen zwaarder slag had hem kunnen treffen. Louise bewoog geen spier van haar gelaat zij gevoelde dat ook Hetty's oogen vragend en onderzoekend op haar rustten. „Ja, ja, neef, wij gaan op reis, hoor!'' riep ze overmoedig. «Dokter Jurgons is waar lijk eon toovenaar, reeds het idee van de reis maakt mij byna gezond.' «Ge gaat op reis!' zei Frans. «En juigt nuIk had me het geheel anders voorge steld 1" Louise lachte, maar of het van harte was „Het is een eigenaardigheid van u, neef Frans, om u altijd alles geheel anders voor te stellen dan het later werkelijk gebeurt. Wil het ons vergeven dat we niet altijd uwe gedachten van te voren kunnen raden, dat is allesbehalve gemakkelijk het is te ho pen, dat Hetty bytyds de moeilijke kunst zal verstaan om in de verborgen plooien van uw hart te lezen." (Wordt vervolgd.)

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Vliegend blaadje : nieuws- en advertentiebode voor Den Helder | 1908 | | pagina 1