KLEINE COURANT
't Vliegend Blaadje
voor Helder, Texel, Wieringen en Anne Paulowna
No. 3752
Woensdag 27 Januari 1909.
37ste Jaargang.
Uit het Buitenland.
Nieuwsberichten.
Bureau: Spoorstraat.
Telefoon 59.
Bnrean: Koningstr. 29.
Interc.-Telefoon 50.
Rusland wil eene leeniug van een aanzien
lijk bedrag sluiten en heeft natuurljjk daar
voor het oog gericht op den vriend en bond
genoot Frankrijk. Er zit al heel wat Fransch
kapitaul in Russische leeningen. Tegen het
deelnemen aan die leening kwam de socia
listische afgevaardigde Rouanet in de Kamer
heftig op. Waarvoor wordt dat geld gebruikt
riep hij. «Om de onruststokers te kunnen
betalen, teneinde het tsarisme in zijn doods
strijd te steunen, teneinde mede te werken
tot het onderhoud der Russische benden der
Zwarte Honderd." De spreker geeBelde ook
scherp de Russische politiek in Perzië. Rus
land, zei hij, tracht Perzië over te halen tot
het invoeren eener constitutie en belooft
daarvoor geldelijken steun, dien het zelf eerst
in Frankrijk komt halen. Men geeft alzoo
Rusland gelegenheid zijn politieken invloed
in Perzië te handhaven en te doen toenemen.
Deze rauwe uitval naar den vriend en bond
genoot werd door de uiterste linkerzijde luid
toegejuicht, doch op alle andere banken met
een rumoer van afkeuring begroet. De pre
sident riep den loslippigen afgevaardigde
verscheidene malen tot de orde. Minister
Pichot bestreed met groote verontwaardiging
het betoog van Rouanet. Na een heftig pro
test te hebben doen hooren, verklaarde de
minister dat Frankrijk er groot belang bij
heeft dat Rusland onder politiek, economisch
eu linancieel opzicht zoo krachtig mogelijk
zy. De nienwe leening zal worden aange
wend in overeenstemming met de nationale
belangen van beide landen. De miniBter van
financiën verklaarde nog dat de kleine spaar
ders, die zullen inschrijven, geen nadeel
zullen lyden. De kamer toonde zich met de
uiteenzetting, door de beide ministers gedaan,
tevreden en verwierp een motie-Rouanet met
430 tegen 104 stemmen.
Nu we toch zoo terloops over Perzië spra
ken nog het volgende bericht. De regeerings-
troepen onder bevel van Somed Khan heeft
driemaal het leger der vooruitstrevenden
aangevallen en teruggedreven. Men houde
echter in het oog, dat dit in een officieel bericht
en d u s meer dan twijfelachtig.
De Sultan van Turkije is ziek geweest.
Er was een groote samenzwering ontdekt,
eigenlijk eene tegenrevolutie. Toen men met
een sensatiebericht bleek te doen te hebben,
was de Sultan weer gauw hersteld.
De Oostenrijksche regeering heeft om ein
delijk te gemoet te komen aan de herhaalde
verzoeken van Italiaansche zijde, om in haar
landen ten minste een Itali&anBChe hooge-
school op te richten, eindelijk in zoover gevolg
gegeven, dat zij besloot aan de hoogeschool
te Weenen, een Italiaansche rechtsfaculteit
te verbinden. Maar daarmede heeft zij de
Italiaansche kringen eer een teleurstelling
bezorgd, dan een lang gekoesterden wensch
vervuld. De Italiaansche bladen zijn, blijkens
de berichten uit Rome, weinig ingenomen
met dit besluit en met de wijze waarop het
tot stand kwam.
De meesto bladen toonen zich zeer veront
waardigd over Oostenrijk 8 daad. Er zijn er
die onverholen uitspreken dat Oostenrijk
misbruik maakt van zijn gunstiger geworden
positie in den Balkan en van de vreeselijke
ramp, die Italië getroffen heeft. Men spreekt
zelfs van het aftreden van den Italiaanschen
minister Titoni, die in de Kamer de goede
overeenkomst met Oostenrijk heeft bepleit.
De kleine Balkanstaten Servië en Monte
negro blyven even heftig te keer gaan tegen
OoBtenryk over de anexatie van Bosnië en
Herzcgowina. Ze eischen schadeloosstelling
en op z\jn minst autonomie voor die gewesten.
Montenegro heeft zich daarbij aangesloten
de Kamer nam daar na stormachtige debatten
een motie aan de zelfregeering van Bosnië
en Herzegowina proclameereod. Oostenrijk
schijnt heelemaal geen plan te hebben in
deze kwestie ook maar iets toe te geven.
Turkse doet een en ander om de kleinere
staten tot kalmte te brengen. Algemeen ge
looft men ook dat Engeland tot hiertoe stil
letjes gestookt heeft, doch thans de koning
Peter van Servië heeft laten beduiden dat
op geen hulp te hopen is zoo eventueel een
oorlog mocht uitbreken.
Stortregens bedreigen de Transvaal-
sche mijnen. Onder de mijndirectiën maakt
men zich zeer ongerust over hetgeen er ge
beuren zal indien de regen niet spoedig op
houdt. Een zware overstrooming zou het
werk in de mijnen sterk belemmeren.
De overstroomingen hebben het geheele land
geteisterd, het spoorwegverkeer in de war
gebracht, telegraaflijnen doen breken in vele
richtingen. De 'spoorweggemeenschap met
het noordwesten der kolonie zal vermoedelijk
in geen week hersteld zyn, daar bruggen
zyn weggeslagen. Tot dusver zjjn geen men-
schen omgekomen, doch in de buitendistricten
van den Witwatersrand moeten zeven blanken
cn ruim honderd inlanders bedolven zijn met
weinig hoop op redding.
HELDER, 26 Januari.
Zondag 24 Januari had de kerkelijke
herdenking plaats van hel 25-jarig priester
jubileum van den ZeerEerw. heer P. J. Jans,
pastoor der Oud-Katholieke gemeente alhier.
Smaakvol was de kerk met bloemen en pal
men versierd.
Zijn Eerw. droeg zelf de Mis op (in de
moedertaal/ daarin bijgestaan door de Zeer
Eerw. heeren Kenninck en Prins, pastoors
te Amersfoort en te Haarlem.
Als feestredenaar trad pastoor Kenninck
op, die den jubilaris toesprak naar aanleiding
van psalm 114 vors 12 iDe Heer is onzer
gedachtig geweest en Hij heeft ons gezegend".
'8 Namiddags half v|jf had de Vesper
plaats. Plechtig klonken de psalmen, welke
ook in 't Hollandsch werden gezongen, door
het tempelgebouw.
Aan 't einde van den Dienst dankte de
jubilaris gemeente en ambtgenooten hartelijk
voor de vele blijken van belangstelling en
vriendschap, welke hij de laatste dagen had
ondervonden.
t- De le uitvoering door den dames- zang
cursus, directeur de heer Joh. Brands, Zater
dagavond in .Tivoli" gegeven, had veel
succés. De 5 liedjes door de .dames" (12 a
17 jaar) gesongen klonken liefelijk en rein,
terwijl de zuivere uitspraak te roemen viel.
Vooral werd het innig mooie .Meiklokje"
van Mendclssohn en .Goeden nacht" van
Cath. van Rennes prachtig voltolkt. Eén op
merking Klopte het .Angelus" niet wat vlug
Na deze liedjes werd de operette «Goud-
muiltje" opgevoerd. Lief en natuurlijk zongen
en speelden deze kleine dilettanten. Tot het
welslagen daarvan had de heer P. van Twisk
goed medegewerkt, hij had de regie voor
zijn rekening genomen en zich flink van zyn
taak gekweten. Onnoodig is het zeker te
zeggen, dat de directeur eer met deze uit
voering heeft ingelegd en de bezoekers in
hooge mate tevreden waren. Na afloop klonk
een daverend applaus. Ook werd den heer
Brands een fraaie bloemenmand aangeboden
en de regisseur ontving eveneens een cadeau.
Een vroolijk bal was het slot. Een collecte
voor Reinier Gouw bracht f9.87s
„Helders Harmoniekapel"
gaf Zaterdagavond in .Casino" een uitvoe
ring. Een tiental mooie muziekstukken wer
den ten gehoore gebracht. Onder directie van
den heer G. IJ. J. v. d. Bogaerde werden
deze uitermate goed weergegeven, het emsem-
ble, de accentuatie, de maat, alles was mee-
rendeels naar behooren. Het was dan ook
oen genot naar de heerlijke tonen te luisteren.
Jammer, dat niet meerderen van de gelegen
heid gebruik hadden gemaakt om van de
muziek te profiteeTen, want de kapel had
een grooter aantal hoorders verdiend.
Na het concert werd het blijspelJaloersch
opgevoerd en de avond met een bal besloten.
Zooals wij reeds in een onzer vorige
nummers hebben medegedeeld, wordt morgen
Woensdag 27 Januari door de muziekver-
eeniging .Crescendo", afd. Toonkunst, ten
gehoore gebracht het oratorium .De Schep
ping", van Jos Haydn.
Donderdag 28 Januari wordt eveneens door
.Crescendo", afd. Toonkunst, een buitenge
woon kunstenaars-concert gegeven, en wel
met welwillende medewerking van het «Am-
sterdamsch Vrouwenkoor", een capolla-koor
onder artistieke leiding van mevr. Do Veer
De Lange. Ook deze avond, die toeganke
lijk is voor niet-leden (ad. fl.belooft
een avond van aesthetisch genot te zyn.
Het programma van dien avond luidt als
volgt
1. Sonate E. gr. terts voor viool en piano, J. S. Bach.
Door de H.1I. Sarn. Swaap en Joh. de Veer
'2 a. Odelei lacca amatiCherubini.
b. Garo bel viscttoid.
c. Amici chora id.
Canons d. li. Amsterdarnsch Vrouwenkoor aCappella.
3. a. PassacagliaG. F. Handel.
b. GavotteJules ten Brink.
c. Les heures et les Zephirs Rameau.
d. PolonaiseFr. Chopin.
Piano-Solo door den heer Joh. de Veer.
4. a. VittoriaCarissimi.
b. Aus meinen grossen Schmerzcn R. Frans.
c. Lieber Schatz sei wieder gut id.
Liederen voor Sopraan, door mejulfr. E. Fanniëlla.
5. u. Romance F. gr. terstL. v. Beethoven.
b. Souvenir de Moscou deux airs
RussesH. Wieniawsky.
Viool-Solo door den heer Sam, Swaap.
PAUZE -:
1. Noél des MarinsChaminade.
Voor Vrouwenkoar met Sopraan-Solo en Klavier.
2. Sonate F Gr. tertsGrieg.
Voor piano en Viool, d. d. H.H. de Veer en Swaap.
3. a. MeileidHuberti.
b. 't MuizekeDan. de Lange.
c. LiedBern. Zweers.
Liederen voor Sopraan, door mejuiïr. E. Fanniëlla.
4. Oud-liollandsche Liederen,
door het Amsterdamsclie Vrouwenkoor k Cappellla.
a.O, Nederland let op U saeck
b. De Nedrige Geboorte.
c. Waer dat men zich al keert of went.
Bond van Ned. Onderwijzers.
De afdeeling Helder van bovenstaanden
bond hield Vrijdagavond 1.1. in rCasiuo"een
openbare vergadering, waar de heer J. J,
Lamers, secretaris van 't Hoofdbestuur, als
spreker optrad ter behandeling van het onder
werp «De onderwij8specialiteit Staalman".
De opkomst was zeer talrijk, de zaal zoo
goed als vol.
De afdeelingsvoorzitter, de heer T. van
Heusden, opende de vergadering met de op
merking, dat hier ter plaatse zonderlinge
ideeën, omtrent onderwijs en onderwijzers
worden verkondigd, en dat het doel dezer
vergadering was die scheeve voorstellingen
te weerleggen en het publick beter op de
hoogte le brengen van het werk van den
onderwijzer in de school. De heer Staalman,
die zich allures gaf van onderwijsspeciuliteit,
is tot debat uitgenoodigd.
Hierna verkreeg de heer Lamers het woord.
Deze hield een rede, die onder de grootste
aandacht werd aangehoord en meermalen,
als bewys van instemming door applaus werd
onderbroken. Spreker ving aan met de mede-
deeling, dat de afdeeling Helder ongeveer
een jaar in correspondentie is met het Hoofd
bestuur in zake onderwijs aangelegenheden
alhier en dat de heer Staalman daartoe de
aanleiding was. Deze toch achtte zich ge
roepen in de zittingen van den Raad en in
openbare vergaderingen het volk voor te
lichten over het volksonderwyB. De heer
Staalman noemt zich democraat en een demo
craat wil dat het volk meegeroepen zal wor
den aan 't bestuur, daarom moet het voldoende
kennis bezitten cn deze kan het alleen ver
krijgen, indien het lageronderwijB verbeterd
wordt, het eenige onderwijs, dat het volk kan
genieten.
Spreker zette niteen, dat vóór de Fransche
revolutie het onderwijs was in de handen van
de kerk, maar deze had het volksonderwijs
geheel verwaarloosd, hetwelk duidelijk bleek,
toen het doel der revolutie (het volk mede-
zeggingskracht in de regeering te geven) in
praktijk zou worden gebracht. Toen bleek,
(lat hot volk niet genoegzaam ontwikkeld
was, geen voldoend ouderwys had genoten.
Niettegenstaande deze mislukking, keerde
men niet terug van het beginsel, het geheele
volk aan de regeering te doen deelnemen.
Daarom was het noodzakelijk het volk te
ontwikkelen. Een van de eerste wetten die
in ons land tot stand kwamen, was dan ook
in 1806, die op het lager onderwijs, waarbij
deugdelyk goed volksonderwijs werd voor
geschreven. De Staat nam op zich wat de
kerk had verwaarloosd en we kregen de
openbare school. Het beginBel der openb.
school is van de kinderen te maken brave,
deugdzame, ontwikkelde menschen, waar de
onderwijzer geen katholieken, protestanten
of joden kent, maar waar de kinderen opge
leid worden tot alle chriBteljjke en maat
schappelijke deugden. Aanvankelijk had die
openb., neutrale school de liefde van geheel
ons volk, totdat de kerk, die vroeger het onder-
wijs in handen had, begreep, dat zy zich iets
had laten ontglippen en men trachtte op nieuw
het kind in handen te krijgen. Van toen ai
begon een afschuwelijke lastercampagne tegen
de openbare school. Men ontzag zich niet op
den kansel, in couranten de openb. school te
vergelijken bij de jenevertlesch, het bordeel
en den satan. Dergelijke lasteringen bewijzen
wel, dat het hun aan goede wapenen ontbreekt.
De strijd tegen de openb. school werd nog
feller, toen het dr. Kuijper gelukte vuur en
water te vereenigen. Toen begonnen ook de
katholieken, die eerst zoo hoog ingenomen
waren met de neutrale volksschool, te schreeu
wen. De Bond v. Ned. Ond. heeft toen front
gemaakt en zyn leden trokken het land door
om de openb. school, als een kostbaar kleinood
te verdedigen. Zij doen dit zonder bijbedoe
lingen, enkel in het belang vau het kind.
Wanneer de Staat het onderwys vry laat en
het stelt in handen van particuliere vereeni-
gingen, dan geldt niet het belung van het
kind, maar het belang van de kerk of ver-
eeniging. Door middel van het kind wil men
de macht behouden of vergrooten. Nooit is
van kerkelijke zyde iets gedaan voor de
volksontwikkeling, voor de lagere school.
Wel wordt door voorstanders van de school
met den bybel beweerd dat 32 millioen galden
door hen is bijeen gebracht, om hnn liefde
voor het onderwijs te bewijzen, maar dit
heeft een andere oorzaak. Evenals men van
clericale zyde in den beginne de vakver-
eenigingen bestreed, ging men die later onder
steunen, enkel om de macht over het volk
weder te herwinnen. De geestelijke adviseur
kreeg dan alles te zeggen. Zoo ging het ook
met de school. Uit eigen belang offerde men
eenig geld. Gaat men na, wat de kerkelyken
van het volksonderwijs zeggon, dan wordt
men huiverig. Dr. Kuyper zoekt het in'den
bloei der hoogeschool, het kath. kamerlid
mons. Everts vindt het nutteloos en gevaar
lijk den burgerman gelegenheid te geven tot
verdere ontwikkeling, mr. De Savornin Lohman
verdedigt bet, dat onderwijs wordt gegeven
uit liefhebberij en door knapen van 12 u 13
jaar. Wat spreekt uit dit alles een liefde
voor den minderen manHet is ook de
mindere volksontwikkeling geweest, die Staal
man er toebracht om te agiteeren voor de
voorgestelde verhooging der onderwyzersjaar-
wedden. Als het volk meer ontwikkeld was ge
weest, zou hij niet gedurfd hebben te beknib
belen op 't lager onderwys, dan zou men begre
pen hebben, dat dit geen weggegooid geld was.
Uit statistieken blykt ten duidelijkste, dat
in landen, waar de kerkelyke school bloeit,
de ontwikkeling zeer laag is. Zoo vindt men
in West-Vlaanderen op de 2000 miliciens
202 en in Oost-Vlaanderen 303, die lezen
noch schrijven kunnen, terwyl in Zwitser
land, waar openbaar onderwys gogeven wordt,
er 1 op de 2000 voorkomt. De openbare
school is ook daarom boven de bijzondere te
verkiezen, omdat daar op do banken nevens
elkander zitten een jood, oen protestant en
katholiek kind. Dat brengt verbroedering.
Op de katholieke school daarentegen leert
men, dat men geen ketters kan liefhebben,
op de gereformeerde, dat de roomschen papen
zijn. Hoe schoon is daarom de taak van de
openbare school, waar geleerd wordtHebt
uw naasten lief! In den gemeenteraad van
Helder is duidelijk gebleken, dat de Jood
Grunwald meer doordrongen is vail den Chris
tusgeest dan de Chr.-democraat Staalman of
de ant-rev. Schokking.
Nadat men een half uur had gepauseerd,
was er gelegenheid tot debat, waarvan de
heer P. P. Hartendorf gebruik muakte. Deze
begon met zijn teleurstelling uit te spreken.
Hy had verwacht, dat de spreker het streven
van den Bond uiteengezet zou hebben en een
pbilippica tegen Staalman zon gehouden heb
ben. En hy heeft niet anders gehoord, dan
een verdediging van de openb. school. Hij
daarentegen is voor de bijz. schoolniet de
Staat heeft het onderwijs te regelen, maar de
ouders komt dit recht toe. De lastercampagne
moet worden afgekeurd, maar toch zijn onder
de liberalen, ja zelfs onder de soc.-dem., die
ernstige bezwaren hebben tegen de openb. school.
Nog verdedigt debater de houding van den
heer Staalman in den gemeenteraad bij be
handeling der onderwijzersjaarwedden en be
toogt, dat hij als democraat heeft gehandeld
door ook op de belangen van anderen te
letten. Mr. Troelstra zou eveneenB gehandeld
hebben en wijst daartoe op het geval te
Leeuwarderadeel. Verder zegt hy, dat een
Christendom, zonder Christus hem niet be
koort en liy voor zijn kinderen dat niet be
geert. Hij eindigt met de veronderstelling,
dat met het oog op de verkiezing deze ver
gadering is belegd. Hy acht dit wel wat vroeg.
De inleider beantwoordt zeer uitvoerig den
heer Hartendorf. Hij wyst er op, dat hij het
geheele programma van den bond onmogelijk
in óén avond kon behandelen, hij heeft er
slechts t'-én punt uitgenomen. Dat debater
een philippica tegen den heer Staalman had
verwacht kan hij niet helpen. Het zon niet
mooi zijn in diens afwezigheid hem tot het
hemd uit te kleeden, als hij zich niet ver
dedigen kan. Dat de school aan het ge
zin, aan de ouders behoort, betwist spreker,
want de kerkelijke ondersteuning wordt ge
weigerd, als de kinderen de openb. school
blijven bezoeken. Verschillende voorbeelden
worden daarvan aangehaald. Verder betoogt
hy nogmaals dat de heer Staalman doorzijn
houding in den Raad niet wil meewerken tot
verbetering van het Volksonderwijs, maar
dit tracht omlaag te halen. De vergelijking
met Troelstra gaat niet op, want deze wilde
het overschot der rijkssubsidie in elk geval
besteden aan kleeding en voeding. Dat zou
zeker Staalman niet willen. Toen spreker in
geschrift Staalman en Troelstra op één lijn
stelde, was deze laatste zoo verontwaardigd,
dat hij hem niet van antwoord wilde dienen.
Nog komt de heer Lamers er tegen op, dat
de school met den bijbel de gewensebte school
is. Zy verwijdert de kinderen van elkander,
zij vertrapt het le beginsel van het Christen
dom .hebt uw naasten lief. Met de zweep
zou Christus u zeker uit de school dryven.
indien hij nog eens op aarde verscheen,
eindigt spreker.
Na repliek van debater en spreker sloot
de voorzitter de vergadering in de hoop, dat
de hoorders helderder denkbeelden over 't
onderwijs zouden verkregen hebben.
limuiden, 25 Januari.
Met ingang van 1 Februari a.z. zal de
telefoondienst ulhier, zoowel Rijkdienst als
bell-tclefoon-mautschappy, één uur vroeger
aanvangen eu wol om 6.50 plaatselijken tijd.
Hierdoor zal voornamelijk de vischhandel
gebaad zijn welke dan reeds vroeger dan
thans den stand der vischmarkt aan de
Duitschc afnemers kan telefoneeren.
De handel in versche zeevisch te IJmuiden.
Men meldt uit IJmuiden
Belanghebbenden bij den handel in versche
zeevisch zullen ongetwijfeld bemerkt hebben
dat sedert het in gebruik nemen van de
nieuwe zeevisebmarkt te Vlaardingen vele
aldaar thuisbehooreude beugers, zoowel zeil-
als stoomschepen, aldaar ter markt gingen in
tegenstelling mot voorheen toen alle beugers,
zonder uitzondering, hier in de Rijksviscbhal
hunne vangsten ten verkoop brachten. Het
is niet te ontkennen, dat de opening van dc
markt te Vlaardingen vermindering van aan
voer der zeevisch alhier veroorzaakt.
Vermoedelijk komt het wel daardoor dat
de koopers in de visschhal te Vlaardingen
drie procent korting op de koopsom genieten
hier slechts twee procent sedert den
vorigeu zomer, toen door cmi ministrieel be
sluit de koopmanskorting van drie tot twee
procent werd teruggebracht. Het ontstane
verlies door deze procentvermindering kan
door de kooplieden, naar hun beweren, niet
worden geleden en zien zij zich genoodzaakt
dit verlies te verhalen op den koopprijs van
de visch. Hierop specnleerende trachten de
belanghebbenden te Vlaardingen de hande
laren naar daar te krygen door bovenge
noemde, drie procent korting te geven.
Toch bleven de prijzen aldaar nog ver
beneden de besomde prijzen te IJmuiden.
Het kan ook zyn dat de reeders to Vlaar
dingen liever hunne schepen in eigen haven
zien binnenkomen met het oog op do be
manningen welke te Vlaardingen wonen en
dus niet naar huis behoeven te reizen of
misschien ter bevordering van de nijverheid
in die plaats.
Verschillende beugers gingen de vorige
week deze haven voorby cn door naar Vlaar
dingen één stoombeuger welke hier reeds
binnen was moest op telegrafische orders van
de reederij uaar daar komen.
Ter bevordering van de handel en nyver-
heid en tot behoud van den flinken vischhandel
alhier is het te hopen dat de miuister van
waterstaat terng moge komen op het vroegere
besluit tot procentsvermindering waardoor
de uitbreiding en verbetering van de visschers-
haven en Indien alhier, waaraan men thans
druk bezig is en wat met groote kosten ge
paard gaat, niet tevergeefs zal zijn.
Staatscommissie reddingwezen.
De Staatscommissie voor het reddingwezeu
op de Nederlandsche kust zal Maaudag25
Januari, onder voorzitterschap van Z. K. H.
den Prins der Nederlanden, eene algemeene
vergadering houden ten paleize te 's-Graven-
liage.
Een zak met f400 gevonden.
Een hoofdconducteur der Staatsspoor, uit
Vlissingen heeft in een personentrein gevon
den een zak, inhoudende f400. De zak is
gedeponeerd bij den stationchef te W'oens-
d recht.
Een slechte tijding.
Aan dc fakriek van de flrma van den
Berg's Limited, te Rotterdam, is in verband
met eene verandering van werkwyze, aan on
geveer 50 werklieden ontslag aangezegd. Het
eerst kwamen voor ontslag in aanmerking
de ongetrouwde werklieden, daarna z\j, die het
minst lang in dienst zijn geweest.
Misdaad
Men meldt uit Breda
Vrijdagmiddag werd in een sloot onder
Teteringerdyk het lijk van een vrouw ge
vonden met afgesneden hals. Vermoedelijk
heeft eerst een worsteling plaats gehad, daar
op vyf meter afstand der sloot voetsporen
op een worsteling duidenvervolgens is het
lijk naar den slootkant gesleept en daar te
water gestooten. In de nabyheid van de plek
der worsteling werden haarkammen gevonden
eu een groot mes, waarmede waarschijnlijk
de moord is gepleegd. Omtrent de vermoorde
vrouw is niots anders bekend, dan dat zij
een paar dagen te voren als leurster door
het dorp heeft gebedeld. De moord moet on
geveer iu het begin van den nacht hebben
plaats gevonden. Het lyk is ter schouwing
naar Breda overgebracht. De rijks-politie
stelt een onderzoek iuomtrent den dader
geen spoor.
Nader meldt men
De vermoedelijke moordenaar is gevat, n.1.
F. v. V., kostganger van de vermoorde vrouw.
Het parket nam hem 's avonds nog een streng
verhoor af. Zaterdag had de schouwing plaats.
De verdachte is 26 jaar oud. Vaak moet er
twist plaats gevonden hebben tusschen de
vermoorde en haar man, waarbij v. V. dan
dikwyls tnsschen beiden kwam. Dc vermoorde
was 53 jaar oud.
Aanvaring.
Boston, 23 Januari. De Republic, een
transatlantisch stoomschip van de White Star
maatschappij, is hedenmorgen ter hoogte van
Nantucket met een onbekend gebleven stoom
schip in aanvaring geweest. De Republic,
die met pleizierreizigers op weg was naar
de Middellandsche Zee-havens, had 250 eerste
klasse- en 211 tusschendeks-passagiers, als
mede een bemanning van ongeveer 200 koppen
aan boord onmiddellijk werd door de Republic
door middel van de draadlooze telegraaf aan
het arsenaal te Charlestown gemeld, dat het
schip in nood verkeerde en dat er vrees
bestond dat het spoedig zou zinken. De Baltic,
op weg naar Liverpool, eveneens tot de
White Star-maatschappij behoorende, bevond
zich binnen de werkingsfeer van het draad
looze telegraaftoestel der Republic en ving
derhalve hel bericht van dat schip op, waarop
de Baltic ter hulp snelde.
Het kustbewakingsvaartuig Achusnet van
Woodseole komende en het Fransche trans
atlantische stoomschip Lor ruin e, van Havrê
naar New-York, gingen eveneens de Republic
helpen.
Londen, 23 Januari. Volgens een telegram
aan de bladen werden de machines van dc
Republic door het instroomende water over
weldigd.
Parys, 23 Januari. In een urinoir op de
boulevard Magenta vond een voorbijganger
in een nummer van de Wiener Freio Presso
gewikkeld, 234,000 frs. aan effecten, die,
naar men meent, afkomstig zyn van een
belangrijken onlangs te Amsterdam ge-
pleegden diefstal.
De aardbeving.
Men maakt zich in Rome ernstig ongerust
over hetgeen gebeuren zal, wanneer de dui-
zende vluchtelingen tot de puinhoopen worden
toegelaten om naar hun eigendom te zoeken.
Hoe de werkelijke slachtoffers te onder
scheiden van de velen, die beweren zullen
vluchteling te zyn en gaan graven in ruïnes,
die niet aan hen behooren Welk een gevaar
voor botsing en strijd rondom die ingestorte
huizon, wanneer de hebzucht bij de menschen
bovenkomt! Velen dringen daarom aan op
handhaving van den staat van beleg en uit
stel van don terugkeer der bewoners, hoewel
dezen reeds luid beginnen te morren en
eischen toegelaten te worden tot hun eigen
dommen. Het vraagstuk, op welke wijze hel
normale leven in Messina weder hersteld
moet worden, is nog verre van opgelost en
nog veel minder uitgevoerd I
Men is er nog niet in kunnen slagen
het juiste aantal slachtoffers der aardbeving
vast te stellen. Vooral uit de bergstreken
zijn onvolledige opgaven ingekomen. Maar
er worden thans in 't geheel 198,700 per
sonen vermist.
DE WEEK.
24 Januari.
Onder de verrassende en merkwaardige
nieuwigheden van den jongsten tyd mag
zeker wel worden gerekend een staking van...
wcrkloozen, gelijk te Amsterdam is voorge
vallen, en dat nog zich afspelend, het
ultra-moderne drama, in een buitenstreek
der stad, genaamd de Kostvcrloren-vaart!
't Was een nieuwe beproeving, voor de arme
leden van het comité, dat nuttig poogt te
zyn, door verzameling van gillen en door
werkverschaffing aan de vruchteloos naar
arbeid zoekenden. Dezer dagen moet een van
de commissie-leden in wanhoop hebben uit
geroepen Liever zelf werklooze dan comité
lid Dergelyke baantjes vergen ook van den
lankmoedigste het maximum van zelfbedwang
en gedold. Hoe men zich ook beyvert,
men kan 't niemand naar den zin maken.
Eu hoewel de Ouden reeds van Jupiter heb
ben getuigd dat zelfs deze machtige «tonaus
't niet aldus kon bekokstoven, dat een-elk
tevreden was, de miskenning, waar zoo'n
comité aan blootstaat, is toch vaak al te
grievend. Daarbij komt dat er luidjes zyu,
die by v, redeneerenvoor een daalder per
dag staan blauwbekken op straat of ijsbaan,
ik zou je danken Dan wacht 'k liever
tot ik myn guldentje bedeeling kan opstrij
ken .zonder gevaar van rimmetiek" op te
loopen Ik wil niet ontkennen, dat het
comité wellicht verstandiger zou hebbeu ge
daan door meer voeling te houden met de
besturen der werklieden-organisatieszyn
licht te ontsteken daar, waar men 't best en
van-nabij met de treurige toestanden bekend
isook nietdat de heeren wat meer
met de frissche praktijk, en iets minder met
de .grauwe theorie' rekening hadden moe
ten houdenDoch voor al hun sloven en
offeren van tijd en werkkracht hadden ze
wat meer dank verdiend, ook van de zyde
dergenen, die steun behoeven en voor wie
naar met grond te vrcezon is, de sym
pathieën thans stellig zullen verflauwen,
Aldus moeten ook hier weêr de goeden, met
en door de kwaden, lijdenTrouwens,
het verre ten achter-stellen van plichten
bij rechten't al-meer toegeven aan ge
makzucht en aan het dwaalbegrip, dat men
ook zonder inspanning, plichtsbetrachting,
aanspraak heeft op een prachtig plaatsje uau
welvoorzienen levensdisch, 't zijn ver
schijnselen van onzen tyd, waarop o. a. ge
zwegen is in het pas-verschenen militaire
rapport over de vraag, hoe 't komt dat er
tegenwoordig .zoo slecht gemarcheerd" wordt.
Het zuiver-militaire deel van die oonclusiën
laat ik rusten dat voortwoekerende karakter
fouten van onzen tyd zich zóó duidelijk-
waarneumbaar afspiegelen ook bij het gehalte
van de jongelingschap, die de kazerne be
treedt, is wél opmerkelijk
Met zeldzame eenstemmigheid heeft zoo
ongeveer de heele Nederlandsche pers met
warme sympathie begroet de benoeming van
den senator mr. Regoüt tot opvolger van
wylen Bevers als minister vau Waterstaat.
Alles wyst er dan ook op om mr. Heerns-
kerk's keuze oeue bijzonder gelukkige te doen
blykeu. De heer Regoüt is iemand van groote
scherpzinnigheid, van respectabele werk
kracht, van uitgebreide kunde. Hy heeft mot
glans behaald 't radicaal van ingenieur en
daarna lust gevonden om nog de studie in
de Rechten door te maken, niet als een
der velen, wien het slechts om het decora
tieve van .Mr." vóór hnn naam te doen is,
doch als ernstig beoefenaar der juridische
wetenschap, zoodat mr. Regoüt's reputatie
als jurist by hen, die 't kunnen beoordeelen,
reeds is gevestigdZulk een romnia
homo" bohoort stellig niet tot de alledaagache
figuren. Als men daarbij nog in aanmerking
neemt dat do nieuwe minister zich als Eerste
Kamer-lid deed kenneu als een mun van
ongowonc, bekorende welsprekendheid, ter
wyl hy, ten slotte, innemend en aangenaam
van optreden en omgang is, dan mag toch
wel gezegd dat het Kabiuet-IIeemskerck door
deze benoeming eene niet te versmaden
kracht hoeft gekregen
En, welk een optimistisch en heroïek
man moet Z.Exc. Regoüt zyn!Vier
maanden vóór de groote verkiezingen; ter
wijl de rechterzijde, waaroit by •ontsproot",
dan toch nog altijd in de minderheid is ter
Tweede Kamer, vier maanden vóór dat
fatale tijdstip, zooeven aangeduid, waagt hij
't eene portefeuille aan te nemen; treedt hij
zelfs af als •aansprakelijk en besturend
vennoot" van de te Meerssen zetel hebbende
vennootschap, Porselein- en Muurtegelfubriek
,Mosa" en glasfabriek .Stella". Onder om
standigheden als de huidige zjjne levens
positie" te veranderen en zich dus geheel
aan de nieuwe, hooge taak te wyden,
daarvoor moet men wèl onwankelbaar ver
trouwen hebben èn in de regeerkracht der
partyen, waartoe meu behoort én in don
afloop dor naderende verkiezingen I
Waar is, dat in schier alle kringen het
geloof aan de komende Juni-victorie van
rechts zóó hecht is dat reeds deze factor voor
de linker-groepen zeer bedenkelijk moet
heeten. Niets, immers, werkt verslappender
dan 't fatalistisch-berustende, moedelooze:
t Baat toch geen zier!".... Onder de din
gen, die voor rechts nu niet bepaald en
overal gunstig zullen werken, behoort m. i.
ook 't feit, dat de herziening der belastbare
opbrengst van de ongebouwde eigendommen
eene daling van 5.20 tot 4.86 pCt. heeft
teweeggebracht, zoodat daardoor 'n aardig
cyfer van plattelands-kiezertjes buiten de
lysten der kiesgerechtigden kan komeu te
vallen. Tegenover deze eu nog meerdere
dingen staan intusschen verschillende voor
rechts zeer gunstige omstandigheden. In de
eerste plaats de dagen van natiouale vreugde
en van opvlammende geestdrift voor het
Koningschap, welke in het voorjaar zullen
aanbreken, naar wij allen hopen. Te ver-
waohten was het wyze besluit van H. M.,
om te verzoeken, uaast blijken van gehecht
heid, Haar aan te bieden in den vorm van
geschenken „voor de luiermand", toch ook
vooral, in een tijd van zooveel nood en ge
brek niet voorby te zien, dat een deel der
gelden voor philanthropisch doel mogen
besteed. Als nu, van den Koninklyken .wenk"
't goede gevolg maar isaaneensluiting van
verschillende comité's, practisch-verstandige
samenwerking, en ook, vooralveel minder
gepraat on geschrijf over en naar aanleiding
van iets, dat tot het teör-kiesche behoort
in het leven van alle, ook vorstelijke per
sonen
Voor do sogiaal-democraten en dit reken
ik niet tot de minst-beduidende factoren ter
debet-zyde" van links! blijven de voor
uitzichten vrij-donker. De methode om hen,
waar in eenig college een woord van hulde
zal worden gebracht ter eere van iets of
iemand, waar de soc.-democraten als zoo
danig niets voor gevoelen, vooruit te
waarschuwen, opdat zij zich bijtijds kunuen
verwijderen en niet behoeven te •getuigen",
die methode heeft algemeene afkeuring
gewekt. 'tZou ook eene fraaie consequentie
worden, ging men dergelyke gebruiken
invoeren't Kan best zyn dat de sociaal
democraten zich in een netelig parket bevin
den. (Getnigen" zij niet, dan krygen ze er
straks van lastige partijgenooten op en bui
ten het congres van-langs. Manifesteeren ze
wèl, dan zaaien ze haat en verbittering.
Waar een verstandig en fijner-gevoelend
sociaal-democraat stellig zelf zal schokschou
deren om de malle en totaal-overbodige ver
tooning, van welke hier sprake is, daar
zou 't toch meer dan kras zyn indien men
de kastanjes uit 't vuur ging halen voor
mensehen, wien 'taan zedelijken moed ont
breekt om na te laten wat zjj-zelven in hun
hart afkeuren
Voor het zittend Kabinet is de aller ge
lukkigste afloop van de Venezolaansche histo
rie ongetwijfeld ook een puike «bonne marqué'.
Minister De Marèes heeft getoond dat de
jongere generatie van moderne diplomalen
toch nog wel ander werk kan leveren dan
waartoe de oudere niet in staat bleek te zyn.
De bespreking met dr. Paul, in s ministers
kabinet op het Buitenhof, is inderdaad met
méér dan bekwamen spoed' tot een goed
einde gebracht. Dat dr. Paul met senor
Castro onder één dekentje zou schuilen, zoo
dat, wanneer alles achter den rug is, Cipriano
weer kalmpjes naar zyn jubelend Caracas
zou terug koeren is natuurlyk gebleken weer
een der ontspruitselen te zyn van ,ovor-
weelderige* modern-americanistisehe repor
tage Gok op het gebied van internatio
nale nieuwsberichten wemelt 't tegenwoordig
van wat wy, Hollandsche journalisten, ge
woon zyn «kwartjesvinders' te noemen
Mannetjes, die U, vijf minuten vóórdat de
krant ter-perse gaat, komen verschrikken
door inare van gruwel^jk-yzingwekkend onge
luk Ze9 menschen geroosterd Zelf ge
zien, meheer!... Om U 't ,maffie« afhandig
te maken Gaandeweg is de nering dier
kwartjesvinders verloopen. En aldus zal 't,
na zekeren tijd, met de fantasten la •Matin'
etc. óók wel gaan
Ook ditmaal rep ik geen woord over de
misdaden-der-week. Inbraken Moorden,
by Breda en elders Met duizenden guldens
verdwijnende loopknechten 't Duizelt me
voor de oogen
Brengen we liever een woord van wee
moedige hulde aan de nagedaehteuis van een
braaf, ijverig en kundig man, die zyn leven
eraan gewyd heeft om het groote middel tot
verhooging van levensgeluk en tot bestrijding
van criminaliteit door pauperisme gekweekt,
gelegen in spaarzaamheid, te bevorderen. Ik
bedoel Armand Sassen, den directeur der
Rijkspostspaarbank. Hij was iemand, die in
hooge mute bezat 't kostbare, in onzen tyd
steeds schaarscher gevonden wonderding, dat
bergen kan verzetten en de zwaarste taak
licht doen schynenn. 1. geestdrift, liefde
voor zyn werk. Hem was arbeiden een lust,
niet een drukkende, lastige plicht. En daarin
lag voor een goed deel het geheim' van
Sassen's ryk en welbesteed leven
Indien dit blad een «rubriek voor dames*
bevatte zou ik hetgeen hier, ten slotte, volgt,
aan myn collega voor dat brokstuk der krant
,ter inzage* zenden. Nu voeg ik 't hier
maar bij. Ook wijl mijn lotgenooten van het
physiek-sterker en leelijker deel dermensch-
heid er zich vermoedelijk óók voor zullen
interesseereu.
We We krygen zéér waarschijnlijk mot
komend nieuw seizoen Raadt eens
Ik put 't uit „De Manufacturier' We
krygen kleinere dameshoeden 't Is heuscb
waar. De monsters van thans schijnen
afgedaan. Ik heb 't gelezen, met m'n eigen
gebrilde oogenEr werd in verteld, dat
«we*, n.1. de dames dan't verdere vinden
•we* op de rekeningen krygen vloed,
schat van «chiffons en tarfets', ook •veel
bloemen",maar, stellig, secuurkleinere,
normale hoeden
Is dat nu niet een blijde tyding, waard
om te «kronieken' P Mk. Antonio.
