KLEINE COURANT
't Vliegend Blaadje
woor HelderTexel, Wieringen en Anna Paulownam
DOOR BEIDER SCHULD.
No. 3776.
Woensdag 21 April 1909.
37ste Jaargang.
i>UIZENI>E
Hbt Nieuwe Modeblad.
Uit het Buitenland.
Nieuwsberichten.
f
Bureau: Spoorstraat.
Telefoon 59.
BureauKoningstr. 29.
Interc.-Telefoon 50,
ABONNEMENT i
't Vliegend Blad p. 8 m. 50 ct., fr. p. post 75 ct., Buitenl. f l.S
,g i Zondagsblad 37' 45 n fO.76
a Modeblad 55 65 f 0.90
I Muzik. Bloemlez. 60 „85, f 0.90
Voor 't Buitenland bij vooruitbetaling
Verschijut Dinsdag- en Vrijdagmiddag.
Uitgevers: BERKHOUT Co., te HELDER.
Bureaux: Spoorstraat en Koningstraat.
ADVERTENTIEN i
Van 1 tot 4 regels25 cent.
Elke regel meer6
Bewys-exemplaar21
Vignetten en groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
Adveptentiën moeten uiterlijk des DINSDAGS- en VRIJDAGSMORGENS vóór 10 uur san de Bureau» bezorgd atijn.
dames hebben zich reeds geabonneerd op
tegen den prys van f 0.55 per drie
maanden (f 0.65 franco per post).
Algemeene waardeering ondervindt
„Het Nieuwe Modeblad", onder
alle standen, wegens de fraaie, en vooral
doelmatige toiletten, daarin afgebeeld,
alsmede om den rijkdom van gravures
van handwerken.
Het nieuwe kwartaal van Het
Nieuwe Modeblad is 1 April begonnen.
Elk nummer zal bevatten een uitvoe
rig knippatronenblad en een rubriek
„Wetenswaardigheden", veelal ryk geil
lustreerd. Meerdere malen zal een Mode
afbeelding op de voorpagina artistiek in
kleuren zyn uitgevoerd.
Zy, die een by uitnemendheid practisch,
zeer fraai en uiterst goedkoop Mode
blad wenschen, kunnen zich daarop
bij de uitgevers van deze courant abon-
neeren.
Het aantal telegrammen uit Turkije is legio.
Wie daaruit zou opmaken dat de toestand
dus wel helder zal uiteen te zetten zyn, heeft
het echter miB. Eerst hield de cenBuur menig
telegram opnu echter de beperking opge
heven is en do groote bladen al het mogelijke
doen om afdoende inlichtingen te verkrijgen
weet men wel wat meer, maar toch lang niet
alles. De Turksche pers zelf is ook blijkbaar
verlegen met de zaak ze geeft de feiten
zonder er een verklaring voor te geven of
zich aan een voorspelling te wagen.
We weten dat het eigenlijk een contra
revolutie is een terugslag op de Jong-
Turksche beweging die Turkye een grond
wet bezorgde. Onder den drang der omstan
digheden, gedwongen door een militaire
revolutie, toegevend uit vrees voor zijn troon
en nog meer voor zyn leven, schonk de
Sultan in Juli van het vorig jaar die grond
wet. Van ganscher harte ging dit niet, al
hield de Sultan zich ook zoo. Maar ziet;
daar breekt nu weer eensklaps in Stamboel
eene militaire revolutie los die de zaken
anders wil regelen het Jong-Turksche
comité op zyde schuift den ouden toestand
van voorheen weer wil herstellen, evenwel
met de uitdrukkelijke verklaring dat de grond
wet zal gehandhaafd blijven.
Dit laatste is toch een bewijs dat de nieowe
bewindvoerders wel met eenig beleid bandelen.
Wanneer ze waren gekomen met den eisch,
dat alles zou worden afgeschaft, wat door
de Jong-Turksche beweging zoo plotseling
werd tot stand gebracht, als ze de grondwet
hadden afgeschaft en 't parlement naar huis
gezonden, dan zou hun beweging zeker van
korten duur wezen, dan stond het ook wel
vast, dat de groote mogendheden zich tot
ingrypen gerechtigd zouden achten. Maar dit
kunnen ze thans moeilijk doen uitdrukkelijk
is verklaard, dat de constitutioneele regee-
ringsvorm niet strijdt met het oud-Moham-
medaansclie recht!
De vraag of het militaire oproer aange
stookt is door de omgeving van den sultan,
is niet rechtstreeks te beantwoordenmaar
zeker is het, dat het den sultan niet onaan
genaam is.
Kenschetsend is zeker wel de haast, waar*
mede hij de eischen der oproerige troepen
inwilligde, het ministerie ontsloeg, de troe
pen den dank van Zijne Keizerlijke Majes
teit liet uitspreken, en hun straffeloosheid
verzekerde. Ofschoon zy door te muiten, door
hunne officieren gevangen te zetten, door zich
te bemoeien met de politieke toestanden, en
door den moord op leden van het comité en
op ministers heel wat anders hadden ver
diend dan woorden van lof en dank, dan
verzekering van straffeloosheid.
In Konstantinopel hebben de Jong-Turken
op 't oogenblik afgedaan. Qeen enkel blad
te Konstantinopel neemt het voor hen op,
nadat de officieele organen van hot comité
door plundering der bureaux het zwjjgen is
opgelegd.
'tls trouwens niet raadzaam voor de Jong-
Tnrken om zich te vertoonen. Officieren, die
tot het Comité behooren en die men op straat
aantreft, worden doodgeschoteneen hunner
werd voor het paleis van den sultan aan een
boom gebonden en met bajonetten doorstoken.
In den oproernacht liepen de troepen te wa
pen onder den kreet dat ze don Sultan gin
gen verlossen nit de gevangenschap der Jong-
Turken.
Maar Konstantinopel is Turkye niet. Het
hoofdcomité der Jong-Turken zetelt te Salo-
niki. Men zegt dat het de beschikking heeft
over 2 legercorpsendat van Saloniki en
dat van Adrianopel. Uit alle groote steden
en nit de provincie werden te Saloniki be
richten ontvangen, dat men het nieuwe ka
binet niet erkentmen is gereed krachtige
maatregelen te nemen en op te rukken naar
Konstantinopel. Dat kon een binnenlandsche
oorlog in optima forma worden. Er zijn ech
ter blijkbaar vele Jong-Turken die aan de
zaak wanhopen. Velen zijn over de grenzen
gevlucht, vooral naar Sofia. In de Kamer
werden telegrammen voorgelezen van hot 2e
en 4e legercorps en troepen uit MonaBtir en
Kochame, waarin zy do benoeming van Ach-
med Rizza tot president van de Kamer eischen,
benevens de vorming van een constitutioneel
kabinet en dreigen uaar Konstantinopel te
zullen marcheeren.
Volgens een telegram uit Konstantinopel
aan de Neue Freie Presse, rukken
200,000 man, die trouw zyn aan de Jong-
Turken, op de hoofdstad aan. En al moge
de president nu in de Kamer mededeelen dat
er geen reden was tot ongerustheid, de mo
gendheden schijnen het toch gewenscht te
achten, met het oog op gebeurlijkheden sche
pen te zenden. Het Engelsche eskader te
Malta houdt zich gereed om ieder oogenblik
te vertrekken. De Diana op weg naar
Malta, kreeg opdracht naar Baireuth te stoo-
men, de Italiaansche kruiser «Ferruccio" is
naar Messina gezonden.
Met het oog op de gebeurtenisson in het
Oosten zal de minister van buitenlandsche
zaken in Frankryk den president niet op zyne
reis naar Nice vergezellen.
De Dnitsche Keizer is met de Keizerin
aan boord van de Hoheuzollern" op Korfoe
aangekomen.
HELDER, 20 April.
De heer J. E. Schwantje, leerling der
normaallessen alhier, heeft Vrydag 1.1. te
Haarlem met gunstig gevolg examen afgelegd
als onderwyzer.
„Vaderland en Oranje".
J.l. Zaterdagavond hield de Onderofficiers-
voreeniging „Vaderland en Oranje" in .Ca
sino" een feestvierende vergadering, die
uitmuntte door gezellige afwisseling.
Nadat de president, de serg.-maj. Dron-
kers, de byeenkomst met een welkomstwoord
had geopend, ging het scherm van het tooneel
in de hoogte en kreeg men een keurig mooi
tableau-vivant te zien, voorstellende een hulde
aan het Vorstenhuis. De buste's van H. H.
M. M. de Koningin en de Koningin-Moeder
en Z. K. H. Prins Hendrik waren geplaatst
tusschen groen en vlaggen, terwijl een be
schermengel zegenend hare handen over hen
uitspreidde en eenige gewapende onder
officieren gereed stonden hen te verdedigen.
Op den voorgrond was geplaatst het symbool
der hoop, wijzende op de aanstaande blydo
gebeurtenis in hel vorstelijk gezin. Het geheel
werd verlicht door bongaalsch vuur en oen
koorgezang liet zich hooren. Daarna werd
door de geheele vergadering staande het
Wilhelmus aangeheven.
Het overige deel van het programma be
stond uit schermen, gymnastiek, een voor
dracht en een tooneeletukje. De scherm- en
gymnastieknummers werden correct uitge
voerd en getuigden zoowel van kracht, als
van vlugheid. Keurig mooi waren ze. De
voordracht van ,De inkwartiering van Spek-
zak werd door den heer Th. en echtgenoote
alleraardigst ^weergegeven en verwierf by-
zonder veel bijval.
Ook de opvoering van het tooneelspel
,Een Soldaten familie" moet geprezen worden,
zoowel om het uitmuntende spel, als om de
goede regie en mooie grimeering.
De welgeslaagde feestviering werd met een
geanimeerd bal besloten.
De Rijksmiddelen.
De opbrengst der middelen in Maart, die
ten vorigen jare een achteruitgang van byna
elf ton, vergeleken met Maart 1907 heeft
aangewezen, is dit jaar met ruim acht ton
toegenomen en heefc daardoor weder bijna
het cyfer van twee jaar geleden bereikt. In
aanmerking nemende, dat de successierechten
in de afgeloopen maand f 238,000 by Maart
1907 zyn achter gebleven, hebben de overige
middelen den achterstand feitelijk geheel
ingehaald.
Mag het totaal-cyfer dus bevredigend ge
noemd worden, eene nadere beschouwing der
onderdeelen geeft nog meer reden tot tevre
denheid. Directe belastingen brachten f192,000
meer op, maar aangezien dit hoofdzakelijk
eene quaestie van meer of minder snelle aan-
zuivoring is, legt deze verbetering niet veel
gewicht in de schaal. Van meer beteekenis
mag eene vermeerdering der invoerrechten
met f 118,000 of ruim 10 geacht worden.
Accynzen brachten f95,000 of ruim 2 °/0
meer op. Dit is op zich zelf geen vooruitgang
van beteekenis, maar gaat men de onderdeelen
na, dan geeft ook dit middel reden tot be
moediging. De accyns op het gedistilleerd
blyft geleidelijk achteruitgaan en heeft in
Maart weder f30,000 of l'/j minder op
gebracht dan hot voorgaande jaar; daaren
tegen heeft de suiker f 147,000 of bijna 10
meer gegeven, en gaat het op deze wyze
voort, dan zal het tydstip niet ver meer
verwijderd zyn, dat het gedistilleerd dat
nog altyd bovenaan de lyst van de middelen
staat zijn eerste plaats van suiker zal
moeten afstaan. Tien jaar geleden droeg het
gedistilleerd ongeveer het dubbele bedrag tot
de middelen by als de suiker en voor de
eerste drie maanden van dit jaar is dat ver
schil tot iets meer dan 5 geslonken.
Wyn, bier en azyn en zout hebben resp.
t 5000, f 18,000 en f 18,000 minder opgebracht,
maar geslacht f 15,000 meer, van een ffscaal
standpunt wellicht geene, maar van een alge
meen economisch standpunt wel eene gunstige
verhouding.
De indirecte belastingen hebben vooral oen
goed figuur geslagen in Maart. Zegelrechten
brachten f 122,400 of 33 pCt., registratie
rechten f 102,000 of ruim 20 pCt. en hypo
theekrechten ruim f4000 of 8 pCt. moer op
dan in Maart 1908, terwyl successie-rechten
met f93,000 of 10 pCt. vooruitgegaan zyn.
De belangrijke vermeerdering by zegelrechten
hondt natuurlijk verband met het sedert 1
Januari ingevoerde verhoogde zegelrecht op
effecten, maar de gelykiydig plaats gevonden
meerdere opbrengst van registratie- en hypo
theek-rechten zyn aanwyzingen, dat ook de
betere toestanden in den handel daaraan deel
hebben.
Eene vermeerdering van f 85,000 of ruim
7 pCt. bij posterijen, van f36,000 of ruim
14 pCt. bij telegrafen duiden eveneens op
verlevendiging in het algemeen verkeer. In
tegenstelling met de overige middelen die
verband houden met het hundelsverkeer,
brachten loodsgelden f 6000 of ruim 2 pCt.
minder op.
Ofschoon nog te vroeg om daaruit con-
clusiën voor het geheele jaar te trekken,
merken wij op, dat de middelen in de eerste
8 maanden van het jaar f 797 572 of 3,4 pCt.
meer hebben opgebracht dan het voorgaande
jaar, ondanks een achteruitgang van f818,000
by het altyd wisselvallige middel der succes
sierechten. Schakelt men dit middel uit den
staat uit, dan hebben de overige middelen
te zamen f 1,115,000 of 38/4 pCt. meer opge
bracht dan die maanden van 1908. Ook ver
geleken by 1907 is er reeds een kleinen voor
uitgang nml. f33,779,980 tegen f33,678,411
met en f30,888,008, tegen f80,638,000
zonder de successie-belasting.
Een kort aangebonden schipper.
Sohipper J. R., gedomicilieerd te Oppyen,
liggende met zyn rogge afgeladen schip
(Toevalligheid* op stroom alhier tegenover de
Oosterkade, werd in den afgeloopen nacht
omstreeks half drie gewekt door onraad, dat
hij aan boord hoorde. Fluks sprong hy uit
de kooi, greep zyn met hagel geladen ge
weer en spoedde zich aan dek, waar hy drie
hem onbekende personen opmerkte, die zich
haastten om in een langs zyde liggende roei
boot to komen. Hy riep hen aan, maar zy
waren reeds in hun roeiboot gezeten en
poogden zich zoo snel mogelyk te verwyderen.
Kort van stof, legde schipper J. R. zijn ge
weer op de roeiboot aan en gaf vuur. Eenig
geschreeuw volgde, maar de inzittenden
roeiden weg en verdwenen in het duister.
In het gangboord van zijn schip .Toevallig
heid* vond de schipper dertien met rogge
gevulde zakken staan, welke rogge gestolen
was uit zyn ruim, waarvan de luiken geopend
waren. Daarnaast lagen drie ledige zakken
en een emmertje dat dienst gedaan had om
de rogge op de scheppen.
Het vallen van het schot, door den schip
per gelost, was door agenten van de rivier
politie gehoord, die zich niet ver daar van
daan met een stoombootje op surveillance
bevonden. In de richting van het schot werd
opgestoomd, de roeiboot met de drie vluch
telingen ontdekt, aangehouden en naar de
Oosterkade gebracht.
Daar gekomen bleken twee van de inzit
tenden gewond, nl. de 20-jarige J. J. S.,
smid van beroep, wonende aan den Dier
gaardesingel no. 6518, en de roeier G. M. S.,
wonende in de Oudaenstraat no. 64. De
eerste ernstig aan hoofd en borst, de tweede
aan den linker arm. Beiden werden dadeiyk
naar het ziekenhuis vervoerd en ter verple
ging opgenomen, want vooral de toestand
van S., wien het leeuwendeel van het schot
hagel ten deel viel, baarde zorg. De derde
inzittende, de koopman A. K uit de Zeven-
huissteeg 13, werd niet geraakt. Hem bracht
men naar het politiebureau in de Lange
Toren straat.
Dit drietal is de laatste tyden, by herha
ling, by nacht op de rivier aangehouden met
roeibooten, waarin ledige zakken lagen. Zy
werden meermalen van graandiefstallen ver
dacht.
Schipper J. R., van de (Toevalligheid'
is door den commissaris van politie, den
heer M. B. van der Hoeven op het politie
bureau in de Lange Torenstraat gehoord,
waarna een omstandig relaas van het voor
gevallene is opgemaakt. Ook de knecht
van den schipper werd aan dit politiebureau
in verhoor genomen, terwyl de koopman A.
V. daar voorloopig is opgesloten.
De koopman A. K. is naar bet huis van
bewaring overgebracht.
Stuurlieden-examens.
's-Gravenhage. 16 April. Groote stoom
vaart le stuurman den heer A. W. Fischer
2e stuurman de heeren W. H. Mellema en
W. Jonker. Groote zeilvaart 2e stuurman
de heer W. H. Mellema.
Een oplichter gearresteerd.
Men meldt uit Leiden
Zekere G., kantoorlooper by den heer G.
Versluis, notaris alhier, die met ruim f 900
van zyn patroon voortvluchtig was, is t«
Londen aangehouden.
Levend verbrand.
Donderdagmiddag is de 42-jarige onge
huwde Ha. Morsink, wonende te Huurue
gem. Wierden (Ov.) levend verbrand.
Terwyl de vader even naar het land ging,
schynt de dochter het vuur te hebben opge
stookt. Zy was al eenige jaren aan toevallen
lijdende. Toen hy wederom thuis kwam, lag
de dochter voorover in 't vuur; de levens
geesten waren toon weor geweken. Het boven
lichaam was geheel verbrand. (Zw. Ct.)
Nederland en Venezuela.
Het Haagsche correspondentiebureau deelt
mee dat volgens mededeelingen van den
Venezolaansche gezant dr. Paul het protocol
tot herstel van de goede verstandhouding
tnsschen Nederland en Venezuela uiterlyk
Maandag zal geteekend worden. In dit pro
tocol heeft de VenezolaanBche Regeering
geencrlei toezegging gedaan omtrent even-
tueelo wyziging in haro wetgeving, met namo
niet ten aanzien van de dertig procent addi-
tioneele rechten ap goederen uit de koloniale
Antillen.
Bepaald is, dat onmiddellyk na het in
werking treden van het protocol de weder-
zydsche gezantschappen zullen worden her
steld en voorts dat later, waarschijnlijk te
Caracas, door gevolmachtigden van beide
landen een handels- en scheepvaartverdrag
in studie zal worden genomen en geteekend,
wanneer men tot overeenstemming zal zyn
gekomen.
Ten slotte seide dr. Paul, dat de geruchten
'olgetis welke Gomez zyn presidentschap sou
overdragen aan Velutini, volkomen ongegrond
zyn, en dat de loop der gebeurtenissen thans
onmogelijk heeft gemaakt, dat Castro nog
een bron van verwikkelingen zou kunnen
worden. Hy beschouwde dan ook daarom het
resultaat van zyn onderhandelingen bier te
lande als een gunstig voorteeken voor de
toekomst, omdat daaruit bleek, dat onze
regeering vertrouwen stelt in den goeden
wil van den tegenwoordigen president van
Venezuela.
Een noodlottige brand.
By een brand in het hotel St. George te
San Franqisco zyn vele gasten omgekomen.
Van de 280 werden er Vrydag 55 vermist,
die vermoedelijk in de vlammen zyn omge
komen. Bovendien zyn vele menschen gewond.
Melkvervalsching.
Een melkboer is bezig zijn koopwaar met
water aan te lengen. De eerzame burger
wyst hem op het verkeerde van deze han
deling.
„Ja", antwoordt de boer gemoedelijk, ,'t
is tegenwoordig meer dan erg met al die
concurrentie. Wie dus eerlyk.mau wil bly ven,
moet de menschen wel een beetje bedriegen".
DE WEEK.
18 April.
Op 't oogenblik, dat ik deze regels ga
neerpennen, is do blijde verwachting* in
steeds-toenemde mate het voorwerp der natio
nale en internationale belangstelling. Al 't
andere en verdere raakt erbij °P verren
achtergrond 1't Hooren van dreunend
geluid, dat overeenkomst heefc met uit wyde
verte naderby-trillend kanongebulder-; 't zien
wapperen van een vlag, al dergelijke
dingen zyn iu staat om het gerucht te wekken
»De tyding uit Den Haag is er!...* Van
uur tot uur volgt men, als 't ware, hetgeen
daar in het oude witte huis aan 't Noord
einde in Den Haag en in den mooieu er
achter gelegen tuin plaatsheeft. Wèl zeer
duidelijk komt thans aan den dag, hoe innig
en diep-geworteld, echt, de verknochtheid is
tusschen ons volk en zyne Koningin hoezeer
zy 't mis hebben en toonen het «gemoed*
van ons volk %bsoluut niet te bogrypen, die
volhouden, dat die vereering voor het Huis
van Oranje slechts >de oppervlakte* onzer
volksziel raakt I
Over de dingen-van-den-dag, welke in de
jongste week op den voorgrond traden, kan
ik dus ditmaal zeer kort zyn Het Paasch-
congres der S. D. A. P. was bijzonder mat
en onbelangrjjk, ondanks urenlange rede
voeringen van mr. Troelstra en anderen.
Dat men te Rotterdam, voor deze byeenkomst,
slechts de zaal van het Gebouw voor K. en
W., aan den Binnenweg, kon kiezen, bewyst
weer gelyk terecht is opgemerkt hoe
de practische Rotterdammers vrienden van
handelen, van daden zyn, niet van praten!
Znlk een •atmospheer* is voor deS.D.A.P.'ers
al byzondor ongeschikt, want de lief
hebberij tot eindelooze speechen, zonder ern
stige poging tot zelfbeperking, is wel een der
meest-kenmerkende eigenschappen van den
sociaal-democraat, in en buiten de Kamer.
Eene sympathieke uitzondering op dien regel
maakt de kranige en handige voorzitter
Vliegen. Aan zyn gemoedelijke en toch zoo
Stevig-doortastende leiding is 't te dankeD
dat er, gedurende zoo n drietal Congres
dagen, althans nog iets anders wordt gedaan
dan praten Praten
Zooals men weet, was het congres nu dan
waschecht-S.D.A.P.'eesch. De Wynkoop's er
uit. Verbroedering, eendracht, met gesloten
gelederen nu .op naar den vyand zooals
't heette. De vyand de .bourgeoisie*, wy
allen, niet-socialisten. Ik kan na het con
gres te hebben bygewoond niet deelen
het optimisme van hen, die gelooren dat
thans alles .pats en vreé' is! Wie gezien
en gehoord heeft een Gerhard in zyn fel
sarcasme, zyn nauw-verbeten haat en wan
trouwen tegen mr. Troelstraofden uiter
lyk zoo kalmen heer Van der Goes, een
hartstochtelyker-aangelegd marxist als byv.
den heer Van der Waarden, hy zal
den scherpen indruk hebben gekregen hoe
't smeult onder de asch. Hoe 't slechts eene
quaestie van tyd is dat het vuurtje weer lustig
zal opflikkeren in den kring der S.D.A.P'ers
By de komende verkiezingen zal het partij
bestuur de .vryo hand" hebbenniet liet
algemeen kiesrecht, dat de .oeconomische en
geestelijke verheffing der arbeidersklasse*
zal aldus decreteerde het Congres, op
voorstel en aandrang van den heer Trocl-
stra de groote leuze zyn. Al welke
leuzen en theoriën niet wegnemen dat men
by de herstemming het .tactisch bolang"
der party in 't oog zal houden.
Ik ben 't volkomen eens met hen, die be-
toogen dat 'n zeer aanzienlijk deel der
S. D. A. P. steeds meer de «gewone voor-
uitstrevenden", dus de .burgerlijke partyen
nadert. En juist daardoor ontstaat vanaelf
de groep der z.g. onversoenlyken der doods
vijanden van den .bourgeois", die, op hunne
beurt, weer zoetjesaan kalmeeren, opschuiven
of .afzakken", hoe men wilAan dikke,
hevig-felle woorden intusschen geen gebrek.
Wy leven nu in de periode van t schermen
met klinkende phrasen en met briljante be
loften. En dat duurt minstens tot 'n eind iu
Juni vau dit jaar IWie nu, op t stuk
der Staatspensioneering de schoonste toe
komst kan schetsen als makkelyk-bereikbaar;
staatspensioen als .belasting-techniek", een
zestig, tachtig of honderd millioen 's jaars
best op te brengen Als men maar wil 1
Naar hem wordt geluisterd. De eerlyke,
rustig-bezadigde taal van prof. Treub, dio
waarschuwt tegen boerenbedrog en naïeve
zelfbegoocheling, se heet onvruchtbaar
pessimisme van een in theorieën ver-
stikkenden kamergeleerde, boekenwurm
Het gesol met Staatspeusioueering duurt
nu voort, in steeds ernstiger mate, totdat de
stembussen weer zyn opgeborgen. Dan krygt
men wederom besef van de nuchtere waar
heid, hooseer dit op-zichzelf groote en schoone
principe nog te onzent in het vroege stadium
van studie, onderzoek, voorbereiding verkeert.
Doch inmiddels hebben een stuk of wat
gladde vogels", die de bravo kiezers met
vloed van cijfers en met stroom van be
loften deden duizelen, bereikt wat ze wilden
Het verloop der z.g. Papendrechter zaak
is toch anders dan de beminnelijke Bossche
edelachtbaren misschien hebben gedacht.
Wanneer 't zóóver komt dat een orgaan
als het «Weekblad v. h. Recht" schryft,dat
de leider van het onderzoek niet in staat
schynt geweest te zyn zich te verheffen tot
de hoogte, waarop hy vooral in deze zaak
had behooren te staan, dan heeft hot
geval een verloop genomen, wél in staat
om sommige personen in Den Bosch tot
zekere onrust te stemmen
Maar, gelyk het .W.bl. v. het Recht"
schryft: .De arbeid der justitie moet steunen
op het vertrouwen des volks en daarin zyn
hechtsten grondslag vinden". Waar dat ver
trouwen geschokt wordt en er zyn, in
onze dagen, teekenen genoeg om 't te
dachtendaar wordt een gevaar van
onafzienbare beteekenis geboren Ik acht
't, voor het welzjjn van ons volk een geluk,
een zegen, dat dank zy vooral het Papen
drechter proceB, zooals dit door het Bossche
Hof gevoerd is, dit vraagstuk, thans ook
van maest-gezaghebbende zyde, aan de orde
is gesteld, met de magistratuur is 't als
met Caesaris gade: zy mag niet verdacht
worden I
Ma. Antohio.
FEUILLETON.
15)
Zy keek op van het papier, waarop ze
zat te schrijven, en zag hem met gloeiende
wangen bevredigend aan.
«Al zoo vlytig in den vroegen morgen
,'t Is juist klaar. Wilt ge 't hooren
Raven wierp zich in een gemakkelyken
stoel en zei alleen: «Ik luister".
.Ja, maar niet aankijken".
Neen, neen!"
Raven was werkelijk vol belangstelling,
daar hy Marianne zelf had aangomoedigd,
hare gaven ook op een ander gebied te be
proeven. Hy wilde de eenzame vrouw met
de beste bedoelingen door deze bezigheid de
verveling wat verdrijven.
Het was toch niet onmogelijk dat ze ook
aardig de pen wist te hanteeren.
Ze las een eenvoudig sprookje voor, zoo
vol liefelijkheid en poozie, dat hy als be-
tooverd naar de zachte, mooie stem luisterde
on diep ademhaalde, toen ze zweeg.
,Hoe hebt u 't zoo kunnen bedenken" vroeg
hy beschaamd.
Ik bedacht het op een nacht toen ik hier
op mijn man zat te wachten. Bevalt het u?"
«Bevallen 1 Dat is het rechte woord
niet. Het is het sprookje zelf, zooals het
door het bosch komt aanloopen, in eenvou
dige witte kleediag mot groote, stille oogen,
zooals de uwe mjj op 't oogenblik aankyken.
Gy zyt te benyden. Wat zou het my niet
waard zyn zulke gedachten te krygen, zoo
eigenaardig, zoo eenvoudig en toch ook weer
zoo avontuurlijk en listig bedacht. Ik zal
het dadeiyk opzenden voor eene kinder
courant".
.Zou hot wel worden opgenomen, Raven
.Naluurlyk, want ik ben met den uitgever
bekend en durf het dus wagon het hem
direct toe te zenden. Ge ziet dat ik u het
doornig pad kan effenen, dat alle jonge ta
lenten eerst moeten bewandelen".
Ach, wat zal Jörgen er wel van zeggen
.Spreek er niet over, vóór gij het hem
gedrukt kunt laten zien".
.Ik ben zoo gelukkig o zoo gelukkig
riep Marianne uit, keek vol verrukking om
zich heen en toen weor naar den man, aan
wien zy deze reine, groote vreugde te danken
had. .Dank, dank, myn beste vriend! Wat
maakt ge myn leven ryk
Zy drukte hem de hand, hy zag tranen
in hare oogen, en dat was hem een heerlyk
loon, hoewel hij alweer iets in zich voelde
opkomen als jalousie. Zon hy dan ook in 't
vervolg voor deze vrouw moeten achterstaan
Hy keek haar na, zooals ze in huis ver
dween, om zich klaar to maken om uit te gaan.
Nög was het maar een klein kindersprookje,
wat haar fantasie had geschapen, maar door
oefening wordt de kunst verkregen. Had hy
wel goed gedaan, haar zoo aan te moedigen
Als het nu werd aangenomen, wat zonder
twyfel zou gebeuren, dan was Marianne aan
den demon overgeleverd, die zoovelen had
aangegrepen, die laat niet weer los en prik
kelt de eerzucht. Naturen als Marianne bly-
ven nooit aan de oppervlakto, zy zoeken
door to dringen tot den kern der zaak en
trachten het volmaakte te bereiken.
Nn, goed dan, hy vereerde haar oprecht
en gunde haar het succes. Binnen kort zouden
hunne wegen toch weer uit elkaar loopen,
maar hunne arbeid zou hen verbinden en
daardoor kou hij zich misschien nog onmis
baar maken voor de mooie vrouw. Zonder
zyne bemiddeling zou ze jaren lang moeten
worstelen. Dat zou ook nog wel eens tot
een weerzien kunnen leiden. Waarom zou
Marianne ook niet eens zonder haren man
op reis gaan, nu het hem door zyne betrek
king niet mogelyk was. Raven verplaatste
in zijne gedachten de slanke gestalte, die
nu op hem toekwam, op eene gezellige by
eenkomst vau letterkundigen in Berlijn. Zy
zou bepaald opgang maken, en hij zou als
haar vriend worden benyd.
«Waaraan denkt gij vroeg de jonge
vronw.
.Dat ik u Berlijn wel eens mocht laten zien".
Ach Berlijn!" Het waren weer die groote
kinderoogen, die peinzend in het groene loof
van de linde keken, alsof daar een wonder
vogel zat, die haar betooverende sprookjes
vertelde van komende, gouden dagen.
.Houd op, Raven smeekte se toen hy
even ophield met de schildering van de be
koorlijkheden der hoofdstad. „Het blyft toch
alles by 't oude. Kom, laat ons genieten
van de gelukkige uren, zoolang we nog
kunnen 1"
«Waarom u altyd zoo bij alles neer te
leggen vroeg Raven, die dit onderwerp
gaarne vervolgde. .Is het dan zoo erg, om
eens uit te gaan Als uw man niet weg
kan, dan laat u hem maar eens alleen, hy
heeft het toch den geheelen dag druk
Ik zou mijn man alleen laten?'
De jonge vrouw keek Raven letterlijk ont
zet aan.
Deze lachte zoo hartelyk om haren schrik
dat ze er wel mee moest instemmen.
Wat zijt ge toch een weinig moderne
vrouw, MarianneUiterlyk geheel de grande
dame, het hoofd vol verstandige gedachten,
vol belangstelling voor alles wat nieuw en
groot is en daarby zulke ouderwetsche in
zichten ten opzichte van uwe rechten en
plichten als echtgenoote. Vertel my eens,
boe oud waart ge, toen ge trouwdet?
.Achttien jaar."
En nu denkt ge reeds met het leven te
hebben afgedaan. Wilt ge dag uit, dag iu
tusschen de vier muren zitten en het zelf
verloochenend leven leiden van eene plicht
matige vronw Want wat hebt ge anders
te doen dan voor 't lichamelyk welzyn van
uw echtgenoot te zorgen Voor den naar
voedsel hunkerenden geest geeft hy u geen
krachtigen kost, die moet in de eentonige
eenzaamheid verdorren. De mensch heeft
opwekking noodig, uw man vindt die in zyn
ernstig beroep, maar door zijne patiënten
vergeet hij, wat hy u schuldig is."
Marianne zweeg, als een man zoo tot haar
had gesproken in den tyd, vóór ze die erfe
nis had gekregen, zou ze zyne woorden vol
verontwaardiging hebben afgewezen. Zy zou
hem hebben gezegd, dat haar man haar alles
had verschaft, wat haar te voren had ont
broken eene verzekerde positie. Maar nu,
nu het ongewoon ryke bezit haar nog altijd
vervulde met een soort opgewondenheid,
met steeds grooter wordende verlangen, over
woog zy het gehoorde in haar hart, en al
hield ze zioh zelve ook voor, dat dat alles
tot hot ryk der onmogelijkheden behoorde,
zoo hield hare verbeelding er zich toch meer
mee bezig, dan goed voor haar was.
„Hebt ge dan geen goede huisgeest in
nwe familie, die zoolang uwe plaats kan
innemeD, als gij eens op reis zoudt willen
gaan brak Ravens stem op nieuw hare
droomerijen af.
Die zouden er meer zyn, dan ik noodig
had. Mijn man heeft zusters, voorbeeldige
huiskrekeltjes. Ook zyn er nog volwassen
nichtjes, die het misschien met genoegen
zouden doen. En zo zyn gomakkelyk te kry
gen, daar ze alle hier in de provincie
wonen."
.Nu dan.'1 Meer zei Raven voor 't oogen
blik niet. Als de jongo vrouw zich eerst had
vertrouwd gemaakt met de gedachte aan eene
reis, dan was het tyd, er weer op nieuw
voor te beginnen.
Weer was oon week voorby gegaan. Niets
had de vriendschappelijke verhouding tus
schen hen beiden verstoord. Zoo stonden ze
eens op een morgen voor het portaal van de
domkerk en traden binnen. Het zonnelicht
stroomde door het Gothische gebouwde
stralen, die door de gekleurde vensters bra
ken, strooiden hare bonte lichtstrepen door
do wyde ruimte.
Met zachte Btem verklaarde Marianne haren
metgezel alle bijzonderheden van het inwen
dige. Zy stonden lang voor het heerlyk altaar,
waarvan de nit drie deelen bestaande kast
in prachtig plastiek door Hans Bruggemann
in eikenhout was uitgesneden en in 't jaar
1521 was voleindigd. Ze geeft ongeveer vier
honderd figuren te zien op tweeëntwintig
paneelen, waarop do lydensgeschiedonis van
Christus, zyne hemelvaart en de uitstorting
van den heiligen geest geschilderd door Dii-
rer, zyn voorgesteld.
,Wat is dat kunstwerk goed gebleven 1"
merkte Raven op. «Dit werk is zeker wel
het meesterwerk van den kunstenaar ge
weest. Het is den groeten in de kunst
meestal maar vergund, één soo'n werk te
scheppen, iets, wat ze in znlk eene volmaakt
heid nooit weer bereiken".
„Zooals gy misschien met uw laatsten
roman, Raven. Och wat zou ik my daarover
met je verheugen
„Daarover niet praten", antwoordde Jhy
smeekend.
Raven wendde zich van de jonge vrouw
af en ging op het paalgraf van Frede rik I toe.
Zie eens, Marianne, hoe mooi nu het
zwarte marmer van den sarkofaag uitkomt
tegen de witte vronwengestalten die hem
ondersteunen.
«Dit is een kenotaaf", verbeterde Mari
anne, omdat de gestorvene rust onder hot
gedenkteeken. Dat heeft myn man my ge
leerd, die het in- en uitwendige van den
dom kent, alsof hy een professor in de
archaologie is Vroeger ging hy vaak met
mij hierheen. Toen had hy over 't geheel
veel belangstelling voor andere dingen, ter
wyl nu zyn tyd geheel in beslag wordt ge
nomen door zyne steeds meer toenemende
praktyk".
Heeft uw man vroeger veel gereisd
„Neen, daarvoor ontbraken hem de mid
delen".
,Hy kon toch scheepedochter worden, dan
ziet men toch wat van de wereld".
Ge vergeet dat hy zyn vader hier is
opgevolgd, dat zal wel de band zyn die hem
bond. Den eersten tyd na syns vaders dood
moest hy ook nog zyno broers onderstonnen,
tot die op eigen boenen konden staan".
(Wordt vervolgd.)
