KLEINE COURANT
't Vliegend Blaadje
voor Holder, Texel, Wioringon en Anna Paulownam
No. 8780.
Woensdag 5 Mei 1909.
37ste Jaargang.
Uit het Buitenland.
Nieuwsberichten.
Bureau: Spoorstraat.
Telefoon 59.
BureauKoningstr. 29.
Interc.-Telefoon 50.
ABONNEMENT i
't Vliegend Blad p. 3 m. 60 ct., fr. p. post 75 ct., Buitenl. f 1.25
,g i Zondagsblad 37' 45 f0.75
a Modeblad 56 65 f 0.90
Muzik. Bloemlez. 60 86 f 0.90
Voor 't Buitenland bij vooruitbetaling.
Verschijut Dinsdag- en Vrijdagmiddag.
Uitgevers: BERKHOUT Co., te HELDER.
Bureaux: Spoorstraat en Koningstraat.
ADVERTENTIE*
Van 1 tot 4 regels26 cent.
Elke regel meer6
Bewys-exemplaar21
Vignetten en groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
Advertentiën moeten uiterlijk des DINSDAGS- en VRIJ0AGSM0RGEN8 vóór 10 uur aan de Bureaux bezorgd zijn.
T We lazen een mooi woord over Torkye
in het H.blad een woord, dat den toestand
daar zoo juist schetst en het middel ter ver
betering tevens aangeeft:
Het is te wenschen, dat de woelingen, de
revoluties en contra-revoluties in Turkye
aanleiding geven tot betere toestanden. De
Jong-Turksche leiders, die zoo goed de ge-
ivolutie bestudeer-
hebben, dat
groote over-
schiedenis der Fransche
den, moeten daaruit ook
door strenge vervolgingen,
liaaeting de zaak der vrijheid niet wordt ge
diend. Zelfbeperking is noodig, en volhar
ding, om de rust in het land te herstellen,
vreemde inmenging te voorkomen, hervor
mingen in te voeren, een beteren toestand
voor te bereiden.
En wanneer op dit tydperk van strijd en
verwoesting de ware wedergeboorte van
Turkije volgt, wanneer het land politiek,
economisch en intellectueel wordt gevormd
tot een staat, die achting en eerbied afdwingt,
dan zal daarop eenmaal met recht de partij
trotsch mogen zyn, die met zooveel doortas
tendheid is opgetreden, om het oude weg te
nemen, en den weg voor het nieuwe te be
reiden."
Want daar is nog heel wat te hervormen
en te veranderen in Turkije en de landen
die Turksch zyn. In Klein-Azië b.v. hebben
in de jongste dagen de Christenen het deer
lijk moeten ontgelden. Moord- en brandpar-
tyen op groote schaal zyn er ingericht en
duizenden verloren daarby het leven. Een
drietal Engelsche kruisers zyn er, volgenB
een Reuterbericht, heengezonden, doch dat ze
handelend optraden, vernamen we niet. By
een der ambassades te Konstantinopel was
een bericht ingekomen, dat een der bataljons
Turksche soldaten, naar Adana gezonden,
heeft deelgenomen aan de slachtingen.
Het nieuwe kabinet had al dadelyk in de
kamer een interpellatie over deze zaak te
beantwoorden. De onder-staatssecretaris van
buitenlandsche zaken verklaarde dat hy bin
nenkort een commissie van onderzoek naar
Adana zal zenden om hulp te verleenen aan
de slachtoffers en een krijgsraad om de schul
digen te straffen. De kamer nam genoegen
met die verklaring. En Europa zal er ook
genoegen mee moeten nemen. Vrijdag heeft
de nieuwe sultan zich voor de eerste maal
naar de moskee begeven zooals hg dat
voortaan eiken Vrijdag aal moeten doen. Bij
zonderheden vielen daarby niet voor. De af
gezette Sultan zit veilig in een paleis te
Saloniki. 't Bleek by zyn reis daarheen, dat
hy voor zyn veiligheid althans 't meest be
ducht was. 't Jong-Turksoh comité zal hem
niet ter dood veroordeelen, wordt gezegd.
Alleen zal waarschynlyk beslag gelegd wor
den op een deel zyner bezitting ten behoeve
van den nienwen Sultan.
Onderscheidene vorBten zonden den nieu
wen Koning van Bulgarye telegrafisch hunne
gelukwenschen. Ook Keizer Wilhelm II deed
dat cn wel vanuit Korfu.
Maar de keizer deed het in een eigenaar-
digen vorm ,In de zekere veronderstelling
dat uwe regeering op loyale wijze voor de
waarborgen der Daitsohe materieele belangen
bij de nieuwe regeling der Orientlijn-quaestie
instaat, heb ik myn vertegenwoordiger op
gedragen, u de erkenning van myne regeering
voor de onafhankelijkheid van uw land uit
te spreken. Het strekt my tot vreugde, u
gelijktijdig mijne persoonlijk gelukwenschen
uit te spreken, en u als koning van Bulgarye
te kunnen begroeten. Der koningin kus ik
de hand."
De Bulgaren zyn niet best te spreken over
den aanhef van dit telegram. Zy zeggen
Bulgarye heeft onder den druk van Duitsch-
land 17 millioen meer betaald voor den
Orient-spoorweg dan deze waard is. Wat
verlangt keizer Wilhelm nog meer van ons?
De loop der gebeurtenissen in Turkye heeft
waarschynlyk wel invloed op den toestand
in Perzië. Misschien maakt het den shah wel
wat toesohietelyker, want, met Abdul Hamid's
voorbeeld voor oogen
De voorhoede van het Russische pacificatie-
leger rukte met de voorraadwagens en berg-
kanonnen de stad Febrit binnen en werd met
vreugde door de bewoners en de leden der
Europeescbe kolonie begroet. De revolution-
nairen hielden geenerlei vyandige betooging.
De le Meidag is overal vry kalm verloopen.
Alleen te Parys had een weinig ernstige
botsing plaats tusschen agenten en betoogers
en een tiental dezer laatste werden in hechtenis
genomen.
De arbeiders en beambten van posteryen
en telegraphie op het centraal-bureau zongen
herhaaldelijk de (Internationale". Degenen,
die zich het heftigst betoonden, zullen aan-
zegging krijgen, dat zy voorloopig niet terug
behoeven te komen, daar zy tot na de be
slissing van den Raad van discipline geschorst
zÜn-
Er heerscht nog al opgewondenheid onder
post- en telegroafbeambten wyl de minister
raad besloten heeft de zeven ter verant
woording geroepen postambtenaren die in de
openbare vergadering zich 't heftigst hebben
uitgelaten voor den raad van discipline te
roepen. De directeur van het personeel zal
hun onslag eischen. De Matin weet mee te
deelen dat, ook al worden deze „zeven"
ontslagen, de postambtenaren toch niet de
algemeeue staking zullen proclameeren. Mo
gelijk heeft de Matin het by 't rechte eind,
doch in rankryk zyn vreemde dingen mogelijk.
Het Lagerhuis heeft het besluit, waarin de
regeering voorloopig wordt gemachtigd den
accyns op geestrijke dranken te verhoogen,
met 281 tegen 120 stemmen aangenomen.
Vorder nam het dergelyke besluiten aan be
treflende de belasting van tabak, motorwagens
en brandstof.
Een zware storm heeft in het Westen en
Zuid-Westen der Vereenigde Staten gewoed.
Er zyn tul van huizen vernield. In Chicago
*yn 6 personen omgekomen, in Memphis 7.
Er zyn vele gekwetsten. De materieele schade
is aanzienlijk.
Te Hornlake, in Missisippi, zijn 12douden
en 25 gekwetsten. Looke, in den staat Tenessee,
is feitelijk weggevaagd.
Mevrouw Castro is op de .Guadeloupe"
Fort-de-France gepasseerd. Carmelo Castro
blijft daar wachten in de hoop, dat de presi
dent van Venuzuela het verbod voor de
Castro-farailie, om in hun vaderland terug te
koeren, zal opheffen.
Castro'b zuster is te Guayra geland, onder
betuiging dat zij niet met baars broeders
plannen inBtemt.
HELDER, 4 Mei.
By het de vorige week te 's-Graven-
hage gehouden examen slaagde voor derden
stuurman groote stoomvaart de heer L. J.
Schotvanger leerling der Zeevaartschool alhier.
De heer M. Joustra, ambtenaar tor Secre
tarie alhier heeft te 's-Gravenhage met gun
stig gevolg het mondeling gedeelte van het
examen candidaat Gemeente-Secretaris afge
legd.
De heer W. F. Pot, van Alkmaar, is
met ingang van 1 Juli benoemd tot electro
technisch ingenieur bij de Kon. Ned. Marine.
Onderscheidingen.
By Kon. Besl. van 1 dezer zyn benoemd:
tot ridder in de orde van den Neder-
landschen Leeuw:
F. Pinke, kapitein ter zee; W. C. J. Smit,
kapitein-luitenant ter zee;
zyn bevorderd tot officier in de orde van
Oranje-Nassau
M. C. de Jong, inspecteur van admini
stratie; W. F. van der Waarden, inspecteur
van den maiine-stoomvaartdienst;
zyn benoemd tot officier in de orde van
Oranje-Nassau
J. P. Guepin, kapitein-luitenant ter zee;
M. M. Jung, oud-dirigeerend officier van ge
zondheid der 1ste klasse;
zyn benoemd tot ridder in dc orde van
Oranje-NasBau
L. Hamming, luitenant ter zee der lste
klasse; J. B. M. ten Bosch, luitenant ter
zee der lste klasse; C. Fock, luitenant ter
zee der lste klasse; Jhr. G. L. Schorer,
luitenant ter zee der 2de klasseW. Baerts,
officier van administratie der lste klasse;
J. P. H. Hartman, hoofdcommies by het
departement van marine; W. F. de Vulder
van Noorden, kapitein-kwartiermeester van
het 8ste regiment infanterie; Dr. J. Falken-
burg, officier van gezondheid der lste klasse
K. Raap, lid der plaatselijke commissie van
de Noord- en Zuidhollandsche Reddingmaat
schappij te Nieuwediep;
is de eere-medaille der orde van Oranje-
Nassau toegekend-
in goud aan: J. P. Plooy, loodsschipper
der lste klasse;
in zilver aanJ. Masoreeuw, commandeur
der scheepsmakers by 's Rjjks werf te Am
sterdam; P. van Dyk, bootsman; H. Koop
man, torpedist-majoor; J. C. Reynhout, bot
telier-majoor;
in brons aanC. de Boer, bureeloppasser
by 's Ryks werf te WillemsoordC. D. Bruin,
matroos bij het loodswezen; A. M. Schjjf,
matroos der lste klasseI. Jansen, gepen-
sionneerd matroos der lste klasse; J. Gorter,
korporaal-stoker der 2de klasse; M. Palte,
korporaal der mariniers.
Namens de Nederlandsche Banket
bak kersverceniging is bij de blijde gebeurte
nis de navolgende gelukwensch aan H. M.
de Koningin gezonden.
Aan Hare Majesteit de Koningin
te 's-Gravenhage.
Het Hoofdbestuur van de Nederlandsche
Banketbakkersvereeniging, zich verheugen
de over de blyde gebeurtenis in het Konink
lijk Huis brengt Uwe Majesteit en den
Prins der Nederlanden zyne eerbiedige
gelukwenschen namens de Vereeniging.
Helder. W. C. Vak Breda, Voorzitter.
Antwoord.
W. C. Van Breda, Helder.
Zyne Koninklyke Hoogheid laat U zeer
dankzeggen voor aangeboden gelukwenschen
Van Scouteden, Adjudant.
Door den Bond van actief dienende
Onderofficier- en Korporaal-Stokers by de
Marine is op 23 April jl. aan de Tweede
Kamer der Steten-Generaal een adres aan
geboden, in verband met het hangende wets
ontwerp inhoudende bepalingen omtrent toe
kenning van pensioen aan de weduwen en
weezen van militairen en gepensionneerde
militairen beneden den rang van officieren
op 26 April jl. aan den Minister van Marine
een adres, omtrent de inwendige inrichting
van het opleidingschip Hr. Ms. „Van Speyk".
Van dit laatste adres met toelichting zijn
aan dep Schout-bij-Ntfcht, Directeur en
Commandant der Marine alhier, en uan den
Commandant van het betrokken schip af-
schriften aangeboden.
IJmuiden, 1 Mei.
Ofschoon bulletins van verschillende bla
den aangeplakt stonden, twyfelde men hier
nog aan het heuglyke nieuws van de geboorte
der Prinses. Op een telegram van den
Hoofdingenieur van den Waterstaat werden
op de Sluis reeds alle vlaggen geheschen.
Maar de kanonschoten lieten op zich wach
ten. Eindelijk om half elf werden de
klokken geluid, ten teeken dat het gemeente
bestuur officieel bericht had ontvangen cn
even daarna bevestigden de kanonnen het
heuglijke bericht.
De scholen gaven onmiddellijk vrijaf.
Velen begaven zich naar de buitenhaven om
hel losbranden van het geschut to zien.
Des avonds 7 uur had in de stampvolle
Ned. Herv. Kerk een dankstond plaats,
waarin Ds Creutzberg voorging. Onder
het gehoor bevond zich ook de Burgemees
ter der gemeente en eenige gemeenteraads
leden.
Na een ommegang door de plaats, gaf de
Harmonievereeniging .Concordia" op het
Willemsplein een concert en zongen aldaar
ook 400 zangeressen en zangers eene feest
cantate.
Tot laat in den nacht bewoog zich eene
groote menigte langs de straten. Velen gaven
helaas uiting aan hunne Oranjevreugde door
te veel Oranjebitter" te gebruiken, waar
door wanordelijkheden ontstonden en eenige
arrestaties plaats hadden.
Nog moeten we vermelden dat door de
Loodsen vereeniging .Recht door Zee" het
sociteitsgebouw welwillend ter beschikking
van de feestcommissie is gesteld om ook
daarin a.s. Vrijdag eventueele uitvoeringen
te doen plaats hebben.
Bond voor Staatspensionneering.
De heeren Frans Netsclier en ds. D. van
Krevelen vertrekken Maandag naar Dene
marken om als gedelegeerden van den Bond
van Staatspensionneering aldaar een onder
zoek in te stellen naar de werking van het
Deensche stelsel van staatspensionneering en
daarover rapport uit te brengen. Tevens zullen
zy eenige Duitsche plaatsen bezoeken om
nog enkele inlichtingen in te winnen over
het Duitsche stelsel van dwangverzekering
met premiebetaling.
Toevallig.
Naar de Ned. mededeelt, is te Katwjjk
een jonge vrouw, die op denzelfden dag en
't zelfde uur geboren werd als onze Koningin,
nu gelijk met Hare Majesteit moeder geworden
van haren eersteling, doch 's avonds te
zeven uur.
De politie te Haarlem.
Men meldt uit Haarlem
Er heerscht hier groote ontevredenheid
over het optreden der politie op Vrijdagavond.
Te 12 unr zat het bij Brinkman eivol.
Daar kwam opeens de politie en begon
het publiek de straat op te dry ven, net als
dit steeds gesohiedt op laatsten kermis-Maan-
dag. Het scheelde niet veel of de zoo mooie
feestdag was geëindigd in een kloppartij.
Alleen de goede geest onder het publiek
voorkwam dit.
f1000 voor de armen.
Door de Vereeniging tot verbetering van
Armenzorg te Utrecht is van iomand, die
onbekend wenscht te blijven, de belangrijke
som van f1000 ontvangen voor de armen,
met het bijschrift: ,Uit dankbaarheid voor
het geluk ons heden geschonken."
Drukte op de telegraaf- en telefoonkantoren.
Woensdag werden in den Haag per telefoon
51.000 gesprekken gewisseldVrijdag tusschon
7 en 11 uur, dus in vier nur tyds 20.000
gesprekkenDe dienst was daar, en trouwens
op alle kantoren in ons land, uitnemend ge-
rogeld.
Draadlooze telegraphie.
In de Westminster Gazette vertelt een
inzender, dat hy voor enkele tiontallon guldens
op zyn dak een toestel heeft gemaakt, waar
mede zijn dochter na een paar maanden
oefening gemakkelijk dradelooze telegrammen
uit Parijs, Berljjn en schepen op zee opvangt.
Het Fransche linieschip „Liberté"
is ten gevolge van avery, die het by schiet
oefeningen had opgeloopen, te Toulon in het
dok gegaan. Verscheidene van de kamers
der kanonnen zyn verwoest eq de commando
brug is ingestort.
Opzet 7
Te Mazamet is 's nachts een rotsblok van
1200 kilogram op een fabriek gestort. Het
dak werd verbrijzeld en hot gevaarte kwam
in een werkplaats terecht, alles vernielend.
Als door een wonder bleven twee soldaten,
dio ter bewaking in het gebouw vertoefden,
gespaard. Boven op den bergrand waarlangs
het rotsblok naar beneden kwam, zyn twee
koevoeten gevonden.
Men moet hier dus waarschynlyk aan een
misdadig opzet denken.
Een ernstig onderzoek is ingesteld.
De blijde gebeurtenis.
Onze Kroonprinses zal dan in den huise-
lyken kring en den mond van het Neder
landsche volk Prinses Jnliana heeten. Een
gelukkige keus in tweeërlei opzicht, daar zij
roemrijke geschiedkundige herinneringen op
roept en fop een naam valt, die wel in het
oor klinkt.
Juliana van Stolberg, de moeder van onzen
grooten Zwyger, die op elfjarigen leeftijd
den rang van prins van Oranje van zjjnen
neef René van Chalons erfde, en van vier
andere prinsen van Nassau, vijf zoons, die
van het kasteel te Dillenburg aan onzen
vrjjheidsstrjjd kwamen deelnemen en niet
meer daarheen terugkeerden, is, in de namen
vau de Prinses, in de eerste plaats en met
onderscheiding als de stammoeder van ons
vorstengeslacht herdacht.
Louise zal de Prinses in de tweede plaats
heeten naar Louise de Coligny, de vierde
gemalin van prins Willem I.
Met hare verdere namen is Prinses Juliuna
naar hare naaste betrekkingen vernoemd
Emma naar hare Grootmoeder van Moeders
kantMarie naar de groothertogin-weduwe
van Mecklenburg-Schwerin, do Grootmoeder
van Vaders zjjde en Wilhelmina, naar de
Moeder, die bescheidenlyk in de laatste plaats
komt, maar wier naam niet onthoudpn mocht
worden aan het kind van Hare en 's Lands
vurige hope.
Alle Engelsche bladen wyden kolommen
aan de geboorte der prinses en aan de be
schrijving van de feestelijkheden in Neder
land allen bevatten bovendien hoofdartikelen,
waarin de gracieus" en beminde Koningin
hartelijk wordt geluk gewenscht evenals het
Nederlandsche volk, met (de blijde gebeur
tenis. Daarbij wordt er de nadruk opgelegd,
dat de gelukwenschen en de vreugde nergens
grooter, hartelijker en ernstiger kunnen zyn
dan in Engeland. De bladen wijzen verder
op het wereldbelang en de groote politieke
beteekenis van de gebeurtenis, die Neder
land verzekert tegen de komst aan de
regeering van een Duitschen prins.
De Oostenrijksche bladen wenschen Ne
derland geluk met de geboorte van de prin
ses en zeggen, dat met Nederland zich de
geheele wereld verheugt, wyl aan de jonge
sympathieke Koningin, na jaren van ernstige
teleurstelling het zoo vurig verlangde moeder
schap ten deel gevallen is.
Hoezeer het buitenland meeleeft met de
blijde gebeurtenis aan het Nederlandsche
Hof, kan blyken uit de allerhartelijkste tele
grammen welke in de zakenwereld te Rotter
dam werden ontvangen uit alle oorden der
woreld. Vreemde reeders seinden instructies
omtrent onmiddellijk pavoiseeren hunner
schepen.
Aan een brief van den Antwerpschen
correspondent van de .Nieuwe Rott. Courant"
ontleenen wij het volgende gedeelte
Neen, gijlie Hollanders zyt niet alleen ge
lukkig. Komt maar eens even over, en praat
met onze menschen, Hollandsche kolonisten
of onverbasterde binjoren, ja met de gewone
Belgen zelfallen zyn om 't meest verblijd,
en steken 't onder stoelen noch banken. Als
't weer niet zoo verbazend kil opeens was,
de regen- en hagelbuien wat minder besten
dig waren, ge zoudt hier op straat meer
uitbundigheid ontwaren. Nu zit het meer van
binnen, en de feestelijke gezindheid uit zich
meer in de huizen, aan de familietafel. Ver
der merkt men van de vreugd alleen bui
tenwaarts wat aan enkele winkels, fotogra
fieën voor de ramen, dundoek dat wappert
Maar vóóral merkt ge 't aan de dagbladen.
Alle staan vol van het merkwaardige, en
Fransche kranten spreken op den gewoonsten
toon derwereld van ria blyde gebeurtenis",
een woord dat in het dictionnaire der Fransche
Academie vergeten is
Onze daar verschreef ik meuw
consul-generaal v. d. Bergh, blyft het cen
trum, waar rond heel die beweging van solaas
en jolyt draaiende is. Zooals ik 't gisteren
voorzei, werd hy ter Beurze gisterennamid-
dag als 't ware triomfankeljjk ontvangen
Toen hy een kwart over twee, of zoo wat,
aldaar verscheen, staken al die koopmans
handen naar hem uit, om zyn koopmans- en
consulhanden te schudden. Zooals een der
aanwezigen terecht opmerkte, stond ergens
de correspondent van de ,N. R. Ct." ver
stoken en keek met welgevallen het roerende
schouwspel aan. Het kringetje was eerst klein,
maar zooals een steen, te water gegooid, al
maar grooter cirkels rimpelt, zoo verbreidde
ook de tyding zich bij tooverslag, woldra was
heel die massa van zwaar-paf fende koop
lieden, die als zeebaren woelige massa, waar
een rumoer uit opstygt als uit een zee-tje,
als geëlektriseerd van emotie: by beurten
zag men de menschen plechtig en gul tege
lijk gaan tot den heer Van den Bergh, dien
de kolfihandelaars, zyn collega's, te pryk
luidden gesteld in een open plek. Dat ging
daar van handedrukken en feliciteeren I En
men voeldedat alles was echt. Nooit
heb ik iets dergelijks bijgewoond ooit, voor
wie ook. Werkt de hartelijke liefde der Neder
landers voor hun vorstin en voor den vor-
stelijken telg aanstekelijk tot over de gren
zen Zeker is 't, dat velen hier in jaren
niet zulke dosis konings-geziadheid in zich
hebben bespeurd. Maar wat is zoo'n kindje
ook een roerend symboel, en wie zou niet
houden van uw kranige, edelmoedige, recht
geaarde Koningin, zells als hy 't uit zeer
natuurlijke eerbiedige genegenheid voor de
jonge Moeder niet reeds desd Uw vorsten
huis, dat meer dan elders vaak 't geval is,
„werkelyk" land en volk symboliseert, heeft
hier veler harten gewonnen, met dit blyde
gebeuren, dat staat vast.
De Londensche correspondent van de iN.
Rott. Ct." schryft:
De sTimes" schryft in een hoofdartikel,
dat de gebeurtenis in den Haag nergens in
hot buitenland grootere sympathie zal wekken
dan in Engeland. Het Engelsche volk heelt
voor Wilhelmina altyd een byzondere gene
genheid gekoesterd, ook voor haar persoon.
Dit is vooral gebleken by haar huwelyk,
toen Engeland, niettegenstaande het rouwde
over den dood van Victoria en in den bloe-
digen Boerenoorlog gewikkeld was, toch zeer
hartelyk haar huwelijksfeest medevierde. En
dit geschiedde ondanks de in dien tyd ge-
spanneu politieke betrekkingen tusschen het
Engelsche en hef Nederlandsche volk, die
verbitterd werden door lasteringen van de
Nederlandsche pers tegen Engeland. De
Engehchen hebben toen hnn gezond verstand
en edelaardigheid getoond door met de natuur
lyke sympathie, welke de Nederlanders voor
de Boeren gevoelden, rekening te houden,
hoewel de Engelschen uitteraard verbitterd
waren op de aanstichters van de anti-En-
gelsche betichtingen.
Gelyk de Engelschen koningin Wilhelmina's
huwelijksfeest medevierden en toejuichten,
deelen zy thans in den harteljjken jubel van
het Nederlandsche volk over de geboorte
van een Prinses. Het zou waarlijk een ramp
voor Nederland en tevens voor Europa ge
weest zyn, indien een vreemde prins den
troon van Nederland beklommen had. Maar
zulk een gevaarlijke ramp is nu verhoed.
De .Timesgaat dan over tot een ge
schiedkundig overzicht, trekt een parallel
tusschen Engeland en Nederland en toont
aan, hoezeer de twee verwante volken, on
danks hun natuurlijken wedyver, dezelfde
politieke, maatschappelijke en godsdienstige
idealen hebben nagestreefd.
De >Times" juicht het ten slotte toe, dat
de verzoening tusschen de twee rassen in
Zuid-Afrika, waardoor bittere herinneringen
aan den oorlog weggevaagd worden, samen
valt met de wedergeboorte van het door
luchtige huis van Oranje. Beide kunnen
stechts strekken, om een nieuw hechter bond
genootschap tusschen het Engelsche en het
Nederlandsche volk te schoppen.
DE WEEK.
3 Mei.
En nu, de spanning is ten langen leste
geweken I Nederland heeft dagen doorleefd,
waarin ieder kon aanschouwen wat de liefde
voor Oranje te onzent beduidt; voor alle
kringen en sferen onzer Hollandsche maat
schappij. Dogonen, voor wie de openbaring
dezer gevoelenB van gehechtheid hinderlijk
zyn, prikkelend hun weerzin tegen al der
gelijke sentimenten, mogen door meer of min
der kunstig-bedachte drogredenen en op
sceptisch-spottend toontje trachten er een
anderen glimp aan te geven die niet door
zelfbedrog of door suggestie, op hen uitge
oefend, onontvankelijk werden om echte van
valschc tonen in de »voxpopuli' te onder
scheiden, moeten toch beseffen, hoe men
hier staat tegenover eene machtige uiting
van volksgeest. De jubelende, stralende
vreugde, die alom werd ontlokt door de tyding
der geboorte, op 30 April j.1., van de Prin
ses van Üranjo-Nassau, hertogin van Meck-
lenburg, vond haar bron zoowel is het ver
langen om den eeuwenouden band tusschen
Nederland en Oranje niet verbroken te zien
als in het besef, van hoe groote beteekenis
het voortbestaan der Oranje-dynastie is voor
onze nationale onafhankelijkheidonze po
sitie onder de grootere en kleinere Staten;
de eenheid (niet te vergeten Ivan onze
natie, welke in vroeger tijden door het ellen
dige provincialisme telkens werd verzwakt,
verscheurd. In de vraaggesprekken, die
Nederlandsche journalisten met staatslieden
in den vreemde voerden over de beteekenis
der blyde gebeurtenis ten Hove is telkens
nadruk gelegd op de bezorgdheid, die het
kinderloos blijven van Koningin Wilhelmina's
huwelijk berokkende. Nederland heeft, thans,
reden tot groote dankbaarheid en blijdschap.
De Kroon wordt gedragen door eene Vorstin,
voor wie men in haar eigen land zoowel als
in den vreemde den grootsten eerbied koes
tert, en zóó terecht I Vrouw van wonder
bare energie en van onwankelbaar plichts
besef. Op den dag vóór de geboortetoen
de allereerste symptonen van de naderende
verlossing zich reeds hadden vertoond en H.M.
van de laatste uren, waarin Zy niet aan het
bed gekluisterd was gebruik maakte om nog
staatsstukken te lezen en te bekrachtigen,
heeft onze Koningin weer eens getoond hoe
hoog zy de plichten, aan Hare wuardigheid
verknocht, stelt. En Koningin Emma, die
Haar kind met zoo trouwe, teedere zorgen
bystonddag en nacht ten Paleize, in de
kraamkamer, bleef waken en alles ordenen,
regelen met zachte hoffelijkheid maar tevens
mot wakkere beslistheid, zy dwong allen
eerbiedige bewondering af^ schoon men niets
anders van Haar verwacht had. Ieder heeft
zich er ook van ^kunnen vergewissen, hoe
teeder en innig de band is tusschen de
Koningin en Haar gemaal. Wie prins Hendrik
in de dagen en uren van spanning, op komende
bezorgheid, angst, daarna onstuimige vreugde
zagen, ze bobben waargenomen hoe hier
het hart van een liefhebbenden, trouwen
Echtgenoot sprak. Er is nu in het Stamhuis
Oranje-Nassau rein, mooi huwelijksleven
hocrlyk-innige geheohtheid tusschen ouders
en kinderen. En als dragers van vorstelijke
waardigheid en plichten en als nobele,
karaktervolle menschen verdienen de leden
van onze dynastie aller groote en diepe
achting.
In deze moreel-zuivere, vol maak t-reine en
tevens koesterende atmospheer is ons Prin
sesje geboren. Moge zy, onder de hoede
van eene Mot-der, zoo stevig van karakter
en zoo waarachtig-vroom als Koningin Wil
helmina is; van een vader •l.pria.1 lendrik,
toonbeeld van eenvoud en toewijding; óók
nog vele jarenvan eene zoo voortreffelijke
grootmoeder als H. M. Emma, opgroeien
tot eene Vorstin, in elk opzicht waardig om
deze hooge traditiën voort te zetten. Wan
neer men deze, myne ontboezeming leest,
dan zou er don indruk door kunnen gewekt
worden van overdrijving; gescherm met
.mooie", d. w. z. vleierige woorden. Doch
wie de personen en toestanden kent en de
kunst verstaat van onpartijdig, streng objec
tief oordeelen welke zyn persoonlijke
overtuiging dan ook is hy moet erkennen
dat ze niets dan de gelukkige waarheidde
onopgesmuktede niot moedwillig in ongun-
stigen zin verdraaide, doch evenmin .ver
sierde", weergeven. Daarin schuilt immers
juist „*t mooiste' van den gelukkigen toe
stand.
Waar gij een respectabel brok uwer ruimte
noodig zult hebben voor den stroom van
Haagach nieuws; en bovendien slechts het
Noordoinde thans oog en oor des lezers ver
mag te trekken zal ik slechts met de (vogel
vlucht' van een het luchtruim doorklievenden
Wright over de «faits et gestes" van de
Binnenhofsche vroeden melding maken. De
wakkere kapitein Van Twist heeft vruchte
loos, schoon met gloeienden yver gestreden
voor onze kleine export-slachters; voor de
stukkerts, die op vaste dagen en uren zich
aan de vleeschkeuring (nl. voor hun vee)
moeten onderwerpen en dan f 15 dienen te
storten. Met zooveel .feu sacre" pleitte de
kapitein zelfs, dat minister Talma de kamer
aan 't lachen bracht geheel dus, in de
jolige lijn van dit Kabinet door het ver
moeden tc uiten, dat de heer Van Twist
meer waarde en autoriteit toekent aan de
export-slachters dan aan ik weet al niet
welke hooggeleerde en geloofwaardige men
schen in den lande I Overigens was min.
Talma voor zyn vriend Van Twist wel wat
bard. Z.Exc. houdt voet by stuk; wil niet
weten van Rjjksveeartsen, voor de keuring
aan te wijzenis hoogstens ervoor te vinden
om de betalingstermijnen voor de slachters
wat te vergemakkelyken. Eigenaardige din
gen gaf dit „vleesch-debatje" te zienDe
heer Hugenholtzo, Marx, waar is uwe
tuchtroede 1een lans brekend voor het
klein-bedryf, dat, immers, door 't groot-bedrijf
moet worden „opgeslokt"Een militair,
zy tdan ook een non-actief krygsman als
Dnymaer van Twist, toevend op het veilige,
tbomvrye" Binnenhof, een militair, staande
tusschen twee oud-theologen, van wie de een
hem helpt, de ander (nog wel z'n geestver
want bestrydtInderdaad, de stervende
Kamer laat vreemde dingen beleven! By de
„Schepenwet", voorts in behandeling komend,
kreeg men eene tamelyke heftige rede van
den heer Plate. Het beginsel van dit ontworp
(door verscherpt toezicht en contróle waken
tegen scheepsrampen en onderzoek naar de
eventueele oorzaken ervan) vindt de heer
Plate voortreffelyk, doch de uitwerking van
't denkbeeld, gelyk ze daar ligt, vindt hy
jammerlyk. Hy duoht er, in de praktyk,
slechts dure uitbreiding der >ambtenary"
met al de ellende, daaruit voortspruitend
van. Is, in elk geval, nooit te vinden voor
gelykstelling van de visschers vaartuigen
(Heyerman's „dryvende doodkisten j met de
koopvaardy-schepen der groote vaart, die niet
zoo licht ongelukjes hebben.
De heer Schaper had, bij amendement,
voorgesteld om open booten, die in het ge
zicht der kust blyven, niet buiten deze wet
te stellen (gelyk is voorgesteld) doch min.
Talma wees er op, hoe men door zoodanige
bepaling slechts zon teweeg brengen, dat
kleine schippertjes, mannetjes, die door
hun handigheid en routine byna altyd ver
goeden wat er aan de zeewaardigheid hunner
bootjeB mocht ontbreken, broodeloos zou
maken. De Kamer gevoelde de kracht van
het gezonde argument en verwierp het voor
stel-Schaper.
De heer B1 o o k e r is er evenmin ir>i
alaagd, de Elamer te overtuigen dat d«J
hooging der retributie by den IJmuider f
afslag van 1 op 2 pCt.mitsgaders
laging van de koopmanskorting in
van 3 op 2 pCt. (waartoe in April 19Jj
besloten en die IJmuider gemoederend
in beroering bracht, te bar, ongeinc*
of noodeloos-wreed zou zyn. Dr. Blo
zegter is een batig saldo. De n
daarentegen .Reken maar goed name I
cyfers over eenige jaren voor u, e j
komt, voor het R\jk, tot een nadeelig
van een ton gouds, meneer de afgevaai
del Duistere quaestie om uit te mau.
voor den leekl Me. Antomio.
InKezonaen.
echter
en de
Ook
werf
gedeelte,
kan daar
M. de R.1
Ik zal het er voor ditmaal eens op wagen
de heeren bouwvakarbeiders, welke in uw
blad zoo agiteeren tegen de werklieden der
Ryks Marinewerf, van antwoord te dienen,
alhoewel het toch vreemd lykt dat zy, die
het voordoen een rechtvaardige stryd te
voeren, den moed missen zich kenbaar te
maken, of, zoo het waar is wat voor eenige
dagen my een particulier bouwvakarbeider
verzekerde, wanneer zy dit deden, het publiek
dan direct wist >uit weikou hoek de wind
waait" en aan hun streven den rug toekeerde.
Zoo ontmoet ik dan een zekere H., in uw
blad van 28 April, welke het voordoet komen,
alsof de Rykswerklieden een loon ontvangen
van 25 a 29 cent per uur, met 'b winters
overwerk.
Zekerer zyn er, die dit loon ontvangen,
maar dit kleine gedeelte kan men niet voor
.algemeen* aannemen. Het grootste gedeelte
gelyk in loon met de particulieren
krachten zelfs nog lager,
alle werklieden der Ryks Marine-
n het overwerk, een zeker
nog wel van het laagste loon,
niet van profiteeren.
H. bewyst, door zóó te schryven, geen
kennis te bezitten van de loonen op 'sRyks
Marinewerf.
#Met 's winters overwerk* schryft H.
(Nov.-Dec.), en dit schynt in zyn oog een
gruwel te zijn. Maar weet H. dan niet, dat
een overgroot deel der bouwvakarbeiders den
g e h e e 1 e n zomer overwerkt en dat op het
oogenblik voor een ieder is op te merken
dat zy werken zoolang het dag is en nog
later en dat er zyn, wanneer hun dagtaak
is volbracht by hun patroon, tot byna in den
nacht andere karweiën afwerken, en dat de
voormannen in deze beweging zich aan deze
affaire zelf schuldig maken
H. schrijft nog: „geen onzer zal, wanneer
hy voor den 10 urendag strydt, dit doen, om
's avonds nog minstens 4 uur voor eigen
rekening te werken.* Ook dit is bezydende
waarheid. Het lust my niet om namen te
noemen, maar ook hier slaat H. den bal mis.
In „eigen boezem" zyn ze aan te wyzen.
Nu hoop ik niet dat U. en zyn modc-
arbeidors meenen, dat ik hun dit extraatje
misgun. Het zy verre, maar wat ik wel zou
willen en dit eisch ik dat als men
zich opwerkt voor verbetering van arbeids
toestanden in do bouwbedry ven en men stelt
zich aan het hoofd van een dorgelijke agitatie,
dat men dan zelf het voorbeeld geeft en
laat toonen, dat het ernst is, voor en aleer
men anderen daarvan een verwyt maakt,
deze toestanden te bederven.
Nog eene kleine opmerking, M. de R. H.
schrijft: „onze Bond is strikt neutraal" en
is toegankelyk voor eiken bouwvakarbeider'.
Mag ik H. even attent maken dat in don
tegenwoordigen tyd „neutraal" in do vak
beweging een onding is, daarom wil ik
van deze gelegenheid gebruik maken om eiken
bouwvakarbeider, welke nog een „beginsel"
heeft, waarschuwen, geen lid te worden van
dezen „neutralen" bond van bouwvakarbei
ders. Men zy op zyn hoede I
W. R. ZITS,
werkman Ryks Marinewerf.
