BIJVOEGSEL VAN 'T „VLIEGEND BLAADJE".
WOENSDAG 23 JUNI 1909.
Nieuwsberichten.
Uit den Omtrek.
HELDER, 22 Juni.
Zeilen.
Aan een Belgisch blad hebben we dezer
dagen het bericht ontleend, dat te Antwerpen
bericht was ontvangen, dat er de volgende
week een Nederlandsche kanonneerboot te
Hansweert komt, welke ter beschikking zal
zijn van eigenaars van Belgische jachten, die
hun vaartuigen zouden willen laten sleepen
naar Helder, om op Zaterdag 26 dezer deel
te nemen aan de wedstrijden van de Koninklijke
Marine-Jachtclub, op de reede van Texel.
Men schrijft ons, dat dit bericht niet geheel
juist is.
Wèl hebben, naar aanleiding van een ver
zoek van enkele Belgische jachteigenaren,
enkele commandanten van kanonneer- en
torpedobooten, die voor oefening op de
ZeeuwBche en Zuidhollandsche stroomen varen,
zich bereid vorklaard, indien zy de volgende
week te Hansweert zyn, een paar kleine
jachten op sleep te nemen naar Rotterdam,
wanneer de oefeningen dit toelaten.
(N.R.Ct.)
Scheepsramp.
De familie Bleker te Groningen is door
een zware ramp getroffen. Het yzeren tjalk
schip „Rehoboth op reis van Delfzijl naar
Noorwegen, is met man en muis vergaan.
Omgekomen zyn de 33-jarige kapitein Jakob
Bleker met zyn 27-jarige vrouw en hun IVjj-
jarig dochtertje.
Ook de stuurman G. Prummel en de ma
troos J. Weyer, beiden uit Wildervank, zyn
niet teruggekeerd.
Het schip vertrok 18 Maart met een lading
cokes naar Skiën.
Door een spoortrein overreden.
Vrijdagmorgen te 6 uur werd door den
D-trein no. 128, van Berlyn naar Vlissingen,
by Duelmen in Westfalen, een rytuig over
reden, dat tengevolge van het openblijven
eener spoorwegsluiting juist over de rails
reed. De drie personen, die in het rijtuig
zaten, werden gedood, evenals het paard
het rijtuig werd verpletterd.
De namen der verongelukten zyn nog niet
bekend.
Verraderlijke aanval.
De Sumatra Post verneemt uit Batavia
De Chineesche kassier van de Chartered
Bank te Soerabaja is, toen hy f 50,000 moest
storten by de Javasche Bank, op het erf van
deze bank verraderlyk aangevallen. Hij werd
met een mes in zyn rug gestoken. De kas
sier, zich gewond voelende, haastte zich met
zyn laatste krachten naar den kassier der
Javasohe Bank, deponeerde by dezen het
geld, waarna hy bewusteloos ineenzakte. Zyn
toestand is zorgelyk. De dader, een mandoer
van de Incasso Bank, is gearresteerd en heeft
reeds bekend.
De „Woodburn".
Het voorval met de Engelsche stoomboot
Woodburn", waarop door een Russisch oor
logsschip of Russische oorlogsschepen ge
schoten ie was te Londen en Parys Donder
dagavond al in kleuren en geuren bekend.
De bladen van Vrydagavond bevatten reeds
allerlei bizonderheden.
Een telegram van de Daily Mail uit Wiborg
meldt, dat de Woudburn" met een lading
hout het Russisohe eskader voorbyvoer. Er
werden zeven granaten op het schip afge
vuurd, waarvan er vyf doel troffen.
De firma John Whitfield, de reeders van
het schip te Newcastle, kregen Donderdag
avond een telegram van kapitein Robertson,
meldende dat de stoompijpen aan dek weg
geschoten en er verscheiden gaten in het
schip geboord werden. De stoker Boyne werd
aan het been gewond. De Woodburn" keerde
dadelijk naar Fredrickshamm terug om het
noodige aan het Bchip te laten herstellen.
Boyne werd eerst verbonden aan boord van
den Russischen kruiser .Asia" en vervolgens
naar Wiborg gebracht. Het was een torpe-
boboot, die de schoten loste.
Een paar Engelsche bladen hebben nog
den tyd gehad om een oordeel te zeggen.
De Rassen hebben weer eens een aanval
van zenuwen gehad, schrijven er een paar.
Een derde zegt, dat het byna een her
haling van het Doggersbank-geval was ge
worden.
Paul Jonas.
Uit Boston komt do tyding, dat het jour
naal is teruggevonden van de «Ranger", het
beroemde Amerikaamsche kaperschip van
kapitein Paul JoneB, waarmee deze in den
Amerikaanschen vrijheidsoorlog den Engel-
schen handel zooveel afbreuk heeft gedaan.
Onze lezers zullen zioh nog wel herinne
ren, dat eenige jaren geleden het gebeente
van dezen vrijbuiter in een der Parysche
kerken werd opgegraven, met veel eerebe-
toon naar de Vereenigde Staten overgebracht
1 daar opnieuw teraarde besteld.
Bij die gelegenheid is van vele zyden in
twyfel getrokken, of het te Parys opgedolven
gebeente, werkelijk dat was van Paul Jones.
En, naar wy meenen, zyn de geleerden het
nog steeds niet eens over deze quaestie.
Paul Jones heeft omstreeks 1780 eens met
zyn kaperschip een bezoek gebracht aan
Texelzelf kwam hy toen naar Amsterdam,
waar hij met groote geestdrift werd begroet.
De herinnering aan dat bezoek leeft nog
voort in het bekende lied van ,Pauwel
Jonas, die zoo'n aardig ventje waB".
Een lijk in een koffer.
Te New-York heeft men Vrijdag in de
woning van een Chinees in een koffer het
lyk gevonden van de 20-jarige Miss Sigel,
een afstammelinge van generaal Sigel, bekend
uit den onafhankelijkheidsoorlog. Zjj deed
zendingswerk onder de Chineezen. Zy moet
al een week dood zyn. Het lijk was ten deele
naakt en gebonden.
Zeilboot omgeslagen.
üp de kust van Devonshire, tusschen
Dawlish en Teignmouth, is Donderdagavond
enn zeilboot, waarin badgasten een echt
paar met drie kinderen, van zeven tot drie
jaar, en drie varensgezellen, omgeslagen.
Eén van de acht, een varensgezel, is er
levend afgekomen.
Texel, 20 Juni.
Gisteren werden de reddingsbooten der
N. «Sb Z. H. Redd. My., geplaatst by de Koog
en in de Krim, Eieriand, by matige branding
beproefd. De oefentochten werden bijgewoond
door de leden van het plaatselijk Bestuur en
den heer De Booy, secretaris van het Hoofd
bestuur. Met een der vuurpijltoestellen wer
den over een afstand van ruim 375 meter
een reddinglyn geschoten, die prachtig het
doelwit bereikte.
Alle oefeningen slaagden naar wensch. In
den loop van Juli zullen andermaal oefenin
gen met booten en vuurpyltoestel worden
gehouden.
Een vroolyke groep, bestaande uit ruim
100 dames en heeren van Helder, bracht
heden per stoomboot .Dageraad" een bezoek
aan onze gemeente, om propaganda te maken
voor Mr. de Meester.
Op kaarten, welke voor op de fietsen wer
den meegevoerd, stond met vette letters ge
drukt: .Stemt de Meester." De route ging
over eenige dorpen waar de optocht heel
wat bekyk had. 's Avonds te 6 uur vertrok
het gezelschap weer naar Helder.
Texel, 21 Juni.
Jl. Zaterdagavond trad alhier voor de
kiezerB op de heer Herman Snyders, van
Middelburg, die aldaar de candidaat der
vrijzinnigen was.
De groote zaal van Hótel Texel was goed
gevuld.
De voorzitter der Texelsche kiesvereeni-
ging, de heer J. de Jongh, was afwezig,
waarom de vergadering werd geleid door
don heer Van 't Hof.
Nadat deze heeft medegedeeld, dat de can
didaat De Meester wegens een ongesteldheid
aan den voet niet zelf is kunnen komen, en
er op gewezen te hebben, dat de heer Snij
ders geen onbekende is in de politieke wereld,
werd met een hartelijk welkom aan allen de
vergadering geopend en het woord aan den
spreker gegeven.
Een resumé van het gesprokene volgt
hieronder
,'t Is geen gebruik, dat aan den spreker,
die er de verste reis voor moet maken, een
medaille gegeven wordt, anders zou er mij
zeker een toekomen. Ook was ik niet zoo
verlangend naar de vervulling van een spreek
beurt, omdat ik in eigen district 14 avonden
aan elkander ben opgetreden. Toch heb ik
niet geaarzeld, tot U te komen, omdat het
mjjne meening is, altijd pal te moeten staan
voor de vryzinnige beginselen.
Ik heb hooren zeggen .wat geeft het meer,
we zyn toch in de minderheid". Maar dat is
een groote fout. We moeten redden, wat te
redden is, we moeten een zoo krachtig mo
gelijke minderheid zien te krjjgen. De tegen-
party rust immers ook niet!
Ik stel op den voorgrond de mededeeling,
dat ik in de 20 jaar, waarin ik aan de poli
tiek meedoe, nimmer aan personenstrijd heb
meegedaan. Dat zal ik ook heden niet doen,
Waar ik dus den naam Staalman gebruik,
daar werdt niet de persoon, maar daar wor
den de beginselen bedoeld.
Ik heb nagegaan, wat standpunt Staalman
eerder innam tegenover Dr. Kuijper, en ik
vond, er was wat sympathieks in Staaimans
houding, En daarom wekt het stomme ver
bazing, dat hy nu zegt, stemt rechts 1
In Juni 1907 nog klonk Staalmans bevel:
stemt linksWat is er dan toch veranderd
Is de rechterzijde democratisch geworden?
Heeft de linkerzyde het democratische vaan
del opgerold Integendeel. Links heeft het
algemeen kiesrecht op den voorgrond ge
bracht, waarvoor de Uniemannen in 1905
nog aarzelden. Rechts is zelfs minder demo
cratisch dan weleer, en daarom wekt het
verbazing, dat de heer Staalman, die zich
democraat noemt, nu met de coalitieparty en
kan medegaan. Dat is een zeer veranderd
standpunt, en geen belijden van beginselen".
Toevallig verduisterden de lichten in de
zaal. Spreker zei: «Ik had UjuiBtovereene
duistere periode willen spreken, maar daar
voor behoeft het nu 'hier niet donker te
worden". En toen het weer licht werd.Ja,
licht is toch veel waard. Laat het ook a.s.
Woensdag licht worden in Uw district. Maak
de Zeeuwsche spreuk .Luctor et emergo",
worstelen en overwinnen, ook hier waar".
(Applaus.)
Spreker vervolgde toen
.We hebben in 1905 gejuicht, toen de
uitslag bekend was, omdat het ons groot
leed deed, dat Dr. Kuijper de bewoners
van Nederland splitste in christenen en paga-
nisten, in bokken en schapen. Het moest
dus gaan geloof tegen ongeloof. Doch we
verzetten ons er krachtig tegen, ook nu,
daar de antithese weder op den voorgrond
geschoven is. Dr. Kuijper noemt deze het
cement der coalitie. De zaken van politiek
belang zyn dit dus niet. Maar de Chr. His-
torischen hebben het niet goedgekeurd, de
voorstelling van Dr. Kuijper, dat Christus
zelt aan zijde der A. R. zou strijden, dat de
Heiland, aan die zjjde zou staan. Ook daar
tegen verzetten de vryzinnigen zich met
kracht.
En zoo hecht is de coalitie niet. De R.-K.
voelen weinig voor de afschaffing van do
vaccine-dwang, voor invoering van doodstraf,
enz. En was het Staalman niet, die in 1908
in een scherpe rede Dr. Kuyper van half
slachtigheid beschuldigde inzake vaccine
Ik vraag U nogmaals, wat er dan toch
veranderd is, dat Staalman nu aan Dr. Kuijper's
zijde staat Men moet toch weten, wat
men aan iemand heeft, en wat heeft men nu
aan Staalman
Heel de geschiedenis van 1901 tot 1905
was een vertoon van conservatisme, en daar
hoort Staalman nu by. Dan staan de chr.-
historischen vrijer, die geen stembusprogram
hebben, en daarom is het volstrekt niet zeker,
dat zy meegaan bij huismanskiesrecht, pro
tectie, verplichte verzekering, enz.
En waar blyft nu de kracht van bet
christelijke, waar Dr. Kuijper zegt, dat men
in verschillende zaken met de Roomachen
niet kan opschieten
Laat onB stryden voor de democratie. Die
str\jd is wel moeielyk, maar we willen pal
staan. Dat willen de chr.-democraten niet,
en daarom klaag ik ze aan, dat zy zich noemen
democraten, en zioh aansluiten by de coalitie,
waar conservatisme, de leus is. De Democratie
wil ouderdomsverzorging zonder premie
betaling. Men heeft hoog opgegeven van de
verdeeldheid, die er in dit opzicht zou bestaan
tusschen vryz.-dem. en unie-lib. Doch er is
niets van aan. 't Is een legendë. We zullen
samen volhouden en vechten voor de oudjes,
die dringend en spoedig geholpen moeten
worden. Dat wil ook De Meester, uw can
didaat. Maar wat we met willendat het
geld gevonden wordt door protectie, omdat
het dan toch uit de zakken der arbeiders
moet komen."
(Er worden nu genoemd verschillende cyfers
uit de tariefwet Harte, waaruit blijkt, hoe
zwaar de eerste levensbehoeften belast zouden
worden. Op petroleum b.v. zou f 880,000 ge
heven worden).
De last zon hierdoor gelegd worden op
deu minderen man, wat onbillyk en onrecht
vaardig zou zyn."
Stemt daarom niet rechts, maar maakt De
Meester zoo zwart mogelyk, opdat hy met
eene groote meerderheid uit de buB komt.
Wat de onderwijskwestie betreft, willen
we pal blyven staan voor het openbaar
onderwjjs. Met kracht onzerzijds moet daar
voor gestreden worden. We moeten voor het
bijzonder onderwys dezelfde waarborgen
eischen, als voor het openbare. We moeten
getuigenis afleggen van ons beginsel voor
de openbare school, de eenige, waar de
kinderen van het volk elkander leeren ver
dragen, en te zamen opgeleid kunnen worden,
't Moet zyn een school voor allen. Geen
splitsing, die bedroevend is, en die reeds
aanvangt op de bewaarschool. Laat ieder
gelooven wat hy wil en leven naar zyn hart,
maar laat er geen haat gekweekt worden
tusschen de kinderen van hetzelfde volk.
Men strijdt rechts voor de bijzondere en tegen
de openbare school, doch het is dikwjjls om
de kerk te doen. En ook by rechts gevoelt
men, dat de splitsing nadeelig werkt voor de
samenleving en voor het maatschappelijk wel
zijn. En toch wil men nog verder gaan, om
nu ook geld hebben voor scholenbouw. We
gaan hiermede den verderfelijke kant op,
financieel en moreel. Ons ideaal blyftalle
kinderen byeen in de openbare school en De
Meester wil met ons daarover strijden.
En nu nog iets over de kiesrechtkwestie.
Daaromtrent wordt aan het volk al veel op
den mouw gespeld, en wordt gewaarschuwd
tegen volkssouvereiniteit, wanneer algemeen
kiesrecht verkregen mocht worden. Dat ge
vaar is evenwel denkbeeldig. Alleen algemeen
kiesrecht kan brengen een gelukkige samen
leving van| vorstelijke macht en volksinvloed.
Spreker geeft een overzicht van de ver
schillende kiesrechtuitbreidingen en zegt
verder.de moreele kracht onzer wetten
zal uitbreiden, wanneer ieder er aan mee
werkt." Onze tegenwoordige kieswet is on
redelijk en onbillyk. Wie thans geschikt
geacht wordt, omdat hy voldoende woning-
huur betaalt, zal morgen door diezelfde wet
ongeschikt gemaakt worden, omdat hy een
dubbeltje per week minder voldoet.
En het gezinshoofden-kiesrecht zou nog
veel meer uitsluiten daarbij zou de gehuwde
slampamper hooger geschat worden dan de
ongehuwde man, die voor de taak berekend
is.
Daarom roep ik u met den meesten ernBt
op, te stommen op iemand, die voor Alge
meen Kiesrecht is, en met den meesten ernst
ontraad ik u te stemmen op Staalman, die
gezinshoofden-kiesrecht wil.
Ik eindig m*t De Meester by U aan te
bevelen met al den drang, die in my is. In
hem hebt ge een man, die weet, wat hij
wil, en die zich met alle kracht zal verzet
ten tegen de ongewenschte plannen der coali
tiemannen. U allen roep ik op in de eerste
plaats en verder vraag ik U, invloed te
willen uitoefenen op de lauwen, want by
de stembus is lauwheid een groote ondeugd.
Luide toejuichingen volgde op deze uiterst
schoone en bezielende lezing, waarover met
grooten lof gesproken wordt.
Voor het debat melde niemand zich aan,
waarover de voorzitter zijn leedweezen be
tuigde. Hier kon men spreken en tegenspreken
maar men doet het niet, om straks misschien
weer door een strooibiljet beinvloed te worden,
waarop verweer onmogelijk is. Jammer werd
het ook genoemd, dat we geen gelegenheid heb
ben gehad, persoonlyk met De Meester kennis
te maken, maar een geluk werd het ook ge-
heeten, dat men heeft mogen aanhooreD de
hoogstaande lezing van den heer Snyders, die
de personen heeft laten rusten, en zoo dui
delijk de beginselen tegenover elkander ge
steld heeft.
Hartelijk dank werd dan ook gebracht
aan den spreker. Met de opwekking, trouw
te stemmen, om toch in het vryzinnige dis»
trict een man van vryzinnige beginselen naar
de Kamer af te vaardigen en met dank voor
de belangstelling werd de vergadering ge
sloten. Ook nu volgde een luid applaus.
Anna-Paulowna.
Zaterdagavond 19 Juni, hield de heer van
Limburg nit den Haag eene politieke lezing
in Veerburg. Na een inleidend woord van
den heer H. Koster, voorzitter der Vryzinnige
Kiesvereeniging, besprak de heer van Lim
burg eerst de uitslag der stemming en zette
uiteen dat juist nu de heer de Meester de
rechte vertegenwoordiger zal zyn, omdat de
linkerzyde in hem een goed vertegenwoor
diger zal b ebben, een vertegenwoordiger
met een politiek verleden, de anti-these
werd uitvoerig besproken. Aangetoond werd
dat deze buiten de politiek moest blyven en
welke nadeelige gevolgen zy heeft voor
ra&atachappjj en samenleving. De verschillende
ministeries werden besproken, waaruit bleek
dat de sociale wetten afkomstig zyn van de
linksche party. Aangetoond werd het onzin
nige van huiBmanskiearecht en b\j de ouder-
domsverzekering werd sterk afgekeurd het
Duitache stelsel en het vinden van het be-
noodigde .geld uit de opbrengsten der invoer
rechten. Hiervoor moeten directe belastingen
worden geheven. Spreker eindigde met
zjjt ge tegen de anti-these, tegen protectie,
voor algemeen Kiesrecht en voor Staatspen-
sionneering, stemt dan de Meester. Luid
applaus.
Niemand meldde zich aan voor debat.
Met eene opwekking trouw ter stembus te
gaan werd de vergadering gesloten.
Inaezonden.
Mijnheer de Redacteur 1
Ondergeteekenden zoudt gjj ten zeerste
verplichten met de opname van het navol
gende, naar aanleiding van de reclame,
die voor den heer Staalman gemaakt wordt
door het bestuur en eenige leden van de
Vereeniging van Binnenlandsche Stokers
.O. V."
