KLEINE COURANT
't Vliegend Blaadje
voor Helder9 TexelWieringen en Anna Paulowna
Verbroken Zegels.
No. 3829
Zaterdag 23 October 1909.
37ste Jaargang
't Vliegend Blaadje p. 3 m. 50 et., fr. p. post 75 ct., buitenland M.25
Pre- Zondagsblad 37J 45 f0.75
miën J Modeblad 55 65 f0.90
(Voor het buitenland bij vooruitbetaling,)
Advcrtentiën van 1 tot 4 regels 25 cent.
Elke regel meer6
Bewijs-ei. inplaar2J
Vignetten cn groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
Verschijnt Dinsdag- en Vrijdagmiddag.
Uitgevers: BERKHOUT Co., te Helder.
Burcaux: Spoorstraat en Koningstraat.
Interc.-Telefoon 50.
Eerste Blad.
TJit het Buitenland.
De veroordeeling van Ferrer is ook in ver
schillende parlementen ter sprake gebracht.
In de Fransche Kamer zal heden (Vrijdag)
door de socialisten geïnterpelleerd worden
»ovcr de wijze waarop het politietoezicht door
Spanje wordt uitgeoefend in de oostelijke
Pyreneën en over den oorlog in Marokko".
In den Senaat verklaarde de minister
buitenlandsche zaken ten aanzien van de
terpellatie over de houding van do regeering
tegenover Spanje, dat hy de behandeling dier
interpellatie niet kon toestaan.
.Het past ons niet", zeide de minister,
.ons te mengen in de staatkunde van vreemde
regecringen; wij zyn met Spanje verbonden
door hartelijke vriendschap, ententes en over
eenkomsten, wij zullen die ententes en die
vriendschap blyven aanhouden".
De Senaat verdaagde daarop de behande
ling der interpellatie voor onbepaalden tijd.
In do Hongaarsche Kamer werd liet verlof
om te interpelleeren over do zaak door do
meerderheid geweigerd.
In het Engelsche Lagerhuis werd vanwege
de arbeidersparty tot don minister van buiten
landsche zaken do vraag gericht, of de Britsclie
rogooring pogingen in hot werk heeft gesteld
om te voorkomon, dat Forror zou worden
doodgeschoten, zonder dat over hem een vonnis
was uitgesproken door een civiele rechtbank.
De minister antwoordde, dat de regeering
niot kan afwijken van baren stelregel om niet
tusschenbeide to treden of geen oordeel uit
te spreken over zaken, het binnenlandsch
bestuur van andere Europeesche rijken be
tredend, wanneer geen Britsche onderdanen
daarin betrokken zyn of nit verdragen voort
vloeiende rechten worden verkort. In zulke
gevallen is de regeering niet by machte
speciale inlichtingen to verkrygen over de
omstandigheden en feiten. Deze regel'zcide
de minister, .wordt, voorzoover ik kan bcoor-
deelen, gevolgd door alle Europeesche re-
georingen in hare wederzijdsche botrekkingon
en een afwijking daarvan zou gcenerlei nut
hebben.
Er volgden luide toejuichingen zoowel op
do banken der ministerieelen als op die van
do oppositie.
De socialist Grayson stelde toen voor het
Huis to verdagen, wegens hot volgens zijn
opvatting, onvoldoende antwoord van den
minister en afkeuring te kennen to geven
over het feit, dat de regeering niot tusschen
beide wil treden ten behoeve van do gevan
genen, die thans in SpaanBclie gevangenissen
opgesloten zyn, ton einde de behandeling
hunner zaak voor een civele rechtbank te
verzekeren.
Deze motie moest gesteund worden door 40
leden, daar zij echter slechts by 18 leden steun
vond, moest zy vervallen.
Grayson riep toon verontwaardigd uit:
(Lafaards, schaamt ui"
In de Belgische Kamer kwam do interpel
latie nog niet in behandeling. By het vragen
van verlof daartoe uilten de soeialitische
kamerleden Furnemont, Van dor Velde en
Destrée zich in nog al krasse termen waar
tegen de minister protesteerde.
In de Spaansclie Kamer is de zaak na
tuurlijk in der breede besproken. Op een aan
vul van den afgevaardigde Moret, die ver
klaarde dat Maura onmogelijk aan het bewind
kon blyven, kwam deze op teger. de beschul-
diging dat de rechtbanken te Barcelona gebrek
aan doorzicht hebben betoond. Zy hebben de
wetten volkomen juist toegepast. De ernst
der gebeurtenissen en de indruk, door deze
in alle maatschappelijke kringen in Spanje
gewekt, hebben de regcering weerhouden om
den koning te raden gratie aan de schuldigen
te verleeuen. Hot is onjuist dat honderden
gevangenen doodgeschoten zijn.
De republikein Sorriano, interpelleerde
daarna heftig en toen ministerieele afgevaar
digden zelfs hom toejuichten werd do zitting
geschorst. Nadat zy heropend was, zeide
Maura, dat het gerucht over onrechtvaardige
terechtstellingen vuige laster is. .Weliswaar
zegt Moret-, zoo vervolgde de minister, .dat
de openbare meening genoog van my heeft,
anderen echter zeggou hot tegendeel. Do aan
staande verkiezingen zullen ons te dezen
opzichte wel doen zien, wat eigoulyk de
waarheid is".
En Maura eindigde aldus: ,A1 zou or to
Barcelona ook maar een poging gedaan zijn
om een socialistische of anarchistische revo
lutie op touw te zetten, wij hebben die toch
bestreden en terwijl wij nog bezig zijn ze te
bestrijden, eischt gij van ons, dat wij ons
reeds verantwoorden. Ik neem daarvan nota
voor de toekomst".
Nog verklaarde de minister, naar Reuter
bericht, dat hij op geen andore bladen do
censuur had toegepast dan op die te Barce
lona. Ilij sprak afkeuring uit over de pers,
die een veldtocht was begonnen tegen het
uitzenden van troepen naar Melilla en wees
daarna op het ontstaan en de oorzaken van
de troebelen te Madrid en to Barcelona bij
de inscheping der troepen en herinnerde
voorts aan do socialistische meetings en de
anarchistische vergaderingen, bologd om aan
te sporen tot verzet tegen den oorlog. Deze
beweging ontaardde in een revolutionnaire
agitatie.
De minister herinnerde aan de geschiede
nis van de bloedige week te Barcelona en
deelde mede, welke maatregelen er genomen
waren. Hy wist, dat een algemeene werk
staking in geheel Spanje werd voorbereid,
maar bekende verrast te zijn geworden, door
de snelheid, waarmede de beweging zich
uitbreidde.
De opstandelingen in Kutalonië, zeide hij,
hadden de telegraaf- en telefoonlijnen door
gesneden en de spoorwegen vernield met
dynamiet. En hy had er rekening mede ge
houden, dat de bewoging zich uitbreidde
over goheel Spanje.
Te Barcelona brandden 68 kerkelijke ge
bouwen af, werden 138 personen gedood en
40 gewond. Het aantal gearresteerden be
droeg 1112.
Daarna weidde de minister uit over de
borichtgevors van binnen- en buitenlandsche
bladen en de onjuiste berichten, die zij heb
ben verspreid. De zitting werd daarna op
geheven.
De Spanjaarden hebben weer een tweetal
successen te boeken bij hun optreden tegen
de Mooren. Hun overmacht is nu overal zoo
groot, dat zij de woelige stammen met groot
verlies kunnen terugslaau.
Grootore zeeschepen eischen ook grootere
havens en evenals bij den bouw van reuzen-
oorlogsschepen concurreeren hier ook Enge
land en Duitschland. Engeland heeft te
Dover eone haven geopend voor do „Drcad-
nouglit's- en Duitschland hoeft de Wilhelms
haven zoo groot gemaakt, dat daarin nu
BChepen van het type „Dreadnought* kunnen
worden opgenomen. De sommen aan beiden
bcBteed, zyn zeer aanzienlijk.
En intusschen gaan do uitvinders voort
ons woer grootere projectieion uit te denken,
om straks woer een pantserplaat te zoeken,
dio ook daardoor niet wordt doorboord. In
do huven van Toulon is een projectiel ge
probeerd dat 100 K.G. zwaarder weegt dan
de tot uu toe gebruikte en een buitengewoon
indringingsvermogen heeft. Zoo blyft men
aan den gang. En als wo straks ook met
luchtschepen gaan bombardooron waar blyft
dan het einde van 't betalen
Nieuwsberichten.
HELDER, 22 October.
„0e weg der deftigheid".
J.l. Dinsdagavond was „Casino" vol en
beminnaars van mooi tooneelspel hebben
volop genoten. Door de sub-coramissio voor
kunstavonden van .Heldors Belang" was
voor dezon avond geëngageerd de Kon.
Vcreeniging ,Het Nod. Tooneel" van don
Stadsschouwburg te Amsterdam, die opvoerde
,l)e wog dor deftigheid", blijspel in 3 be
drijven naar het Engelsch van Jerome lv.
Jeromc on Eden Philipotts, een echt hu
moristisch stuk, met vele vermakolyko scêne's.
De inhoud komt hierop nuer, dat de wog
der deftigheid geen geluk aanbrengt, want
mevrouw Dixon, die eortyds dansores was,
maar omdat het deftiger scheen naar hot
tooneel overging, daarna mot den rijken
Travers huwde en nadat zy woduwe was
geworden om de deftigheidswillo voor de
tweede maal huwde mot den apostel der
zedolykhoid on liefdadigheid. Bon Dixon,
ondervond zulks in rnime mate. Haar fortuin,
uit het eerste huwelijk verkregen, ging ver
loren, en werd door Beu Dixon ingepalmd,
evenals dat van haar neef en nicht Tod en
Nelly Morris en van haar vriend Adam
Clierry. Deze financieels mooielijkhoden ge
mengd met eenige amourcuBe verwikkelingen
geven aanleiding tot vele spannende tooneelen,
zoowol kluchtige als dramatische.
Het stuk werd buitengewoon good gespeeld.
Mevrouw Poolman vertolkte do rol van
mevrouw Dixon op echt aardige wijze en
wist hot publiek in een vroolyko stemming
te brengen. Mevr. Gusta de Vos en de heer
J. Roule, die de rollen van Nelly en Ted
vervulden, verwierven de volle sympathie
met hun natuurlijk en beschaafd spel.
De heer Hein Harms, die Ben Dixon voor
stelde, verdiende om zijn zalvende toon,
waarmede hy zijn hnichelarij bemantelde,
zeer zeker ook een woord van lof. De heer
Jan C. de Vos gaf op zeer vermakelijke
manier de rol van Adam Cherry weer, den
goedhartigen en verliefden dwaas. De overige
personen in dit stuk voorkomende werden
ook fliuk weergegeven, zoodat het publiek
door luid applaus zyn tevredenheid en goed
keuring to kennen gaf. Het was dan ook
een mooie avond, waarop de commissie met
welgevallen kan terugzien en wij wenschen
haar op de volgende avonden een even groot
succes toe. Zij verdient het ten volle, want
door haar wordt geen moeite ontzien hier
iets degelyks te krijgen. Nog dient vermeld,
dat de commissie achter in dc zaal doel
matige verhoogingen van 25 en 50 cM. had
aangebracht, zoodat de achteraan zittenden
nu ook beter gezicht hadden op het tooneel.
Dit is een groote, niet genoeg te waardeeren
verbetering.
Woningnood.
Het volgende adreB is aan den Ruad dor
Gemeente Helder door onze vereeniging ver
zonden
Ondergoteekenden, optredenden namens de
Sociaal Democratische Arbeiders-Partij, afd.
Helder, geveBtigd Weststraat 38 alhier, heb
ben de eer Uw geucht College dringend tc
verzoeken, maatregelen te willen nemen ter
betere uitvoering van do Woningwet in deso
gemeente en wol door gebruikmaking van de
in Artikel 32c dier Wet verleende bevoegd
heid, zulks cp de in bygaande Memorie van
Toelichting vermelde gronden.
Met de meeste hoogachting blyven wij
A. G. A. Verstegen, Voorzitter.
A. W. MiOHBt.s, Secretaris.
Aan de uitvoerige memorie van toelichting
ontleenen wy het volgende:
Reeds jaren heerscht in de gemeente Heldor
woningnood met al de slechte gevolgen van
dien, zooals stijgende huren, steeds grooter
wordende afhankelijkheid der huurders enz.
Bij iedere thuiskomst van een oorlogsschip
uit do tropen, wachten hier vele gezinnen
op oen geschikte woning en moeten zich
soms tevreden stellen met huizen, dio feite
lijk die naam niet eens meer verdienen.
Daartegenover woont een ander deel, bij
gebrek aan beter, in woningen, waarvoor zy
een huur moeten betalen, die boven hun
finantieele krachten gaut.
Een onderzoek, door adressante naar een
cn ander ingesteld, en waarvan dc resultaten
by dezen onder Uw aandacht worden gebracht,
toonde duidelijk hot gebrek aan arbeiders
woningen on al do slechte gevolgen daar
van aan.
Bedoeld onderzoek liet over 180 personen,
hoofden van gezinnen, voor het groote moe
rondeel behoorende tot de Marine. Deze
omstandigheid leek ons juist goed, omdat
deze groep inwoners het meest te leiden
hoeft van de heerschende woningnood en
dus van hen uiteraard do beste gegevenB
daaromtrent konden worden verwacht.
Als klein staaltje vooraf zij vermeld, dat
onder deze 180 menschen, nog 5 personen
voorkwamen, wier gezin elders verblijf hield,
omdat zy er tot nu toe niet in geslaagd
waren, een woning to vinden. Een daarvan
zoekt reeds anderhalve maand. Twee anderen
zoeken zoo reeds reap. 2 en 6 weken.
Om een juist beeld te verkrijgen lieten
wij ieder een vragenlijst invullen, volgens
het model, dat wij hierbij zendon.
Reeds uit cene vergelijking vun don huur-
prys welke deze inwoners betalen, met hetgeen
zij feitelijk zoudon kunnen of willen be
steden, spreekt het onvoldoende van den
bestaanden toestand.
Uit dat staatje blijkt ten duidelijkste, hoe
men eenerzijds to kort, anderzijds te veel
huur besteedt, om maar onder dak to
z y n.
Van do 175 persouen waren or 99 dus
ruim 56l/j dio een week en langer tot
soms 4 on 6 maanden too naar een woning
zochteu.
Zonder eenige vorgelyking mot andore
pluatsen durven wij beweren dat dit erge-
lijk is.
Een plaats als Heldor heeft rekening te
houden met een vlottende bevolking, zooals
do Marine-schepelingen, en waar het parti
culier initiatief, zooals hier gebleken is, to
kort schiet, is het de gemeente zelf, die heeft
te zorgen, dat haar inwoners, ook die van
de Marine, kunnen gehuisvest worden.
Dat iemand zich met een krot van 50 ct.
per week moet behelpen, is treurig. Het
gebrek aan huizen is hier sprookwoordelyk.
Dat men, indien men wil verhuizen, een jaar
uitziet, voor men eindelijk een andere woning
in bezit hoeft, is geen zeldzaamheid. Men
loopt de gelukkigen, die een huis hebben, de
deur plat, aU er maar oven bekend is, dat
zij gaan verhuizon. Een uur nadat een huis
verlaten was, (Schagenstraat 13) zag men het
al weer door oen ander bewoond. Sommigen
huren 4 it 6 weken, voor zy zich hier ves
tigen het huis al, om toch maar verzekerd
te zijn van een woning, en het is eenmaal
voorgekomen, dat in een halvon dag 10
monschen om hetzelfde huis kwamen, dat
toen echter al verhuurd was aan iemand,
die hier n. b. na 6 maanden pas
zou komen wonen, maar zyn inboedel
er vast had ingezet.
Dat aan deze toestanden allo slechte ge
volgen, in de aanhef van deze toelichting
genoemd, vastzitten, werd eveneens door dit
onderzoek bewezen
De huiseigenaren hebben profijt van zulk
een toestand, daar zy naar goeddunken den
huur kunnen doen rijzen, zoodat huren, die
voor twee jaar fl.40 waren, thanB f 1.75
moeten zijn. Ook worden in hot algemeen de
huurders geheel van hen afhankelijk gemaakt.
Iemand die om een woning kwam, kreeg
uit 4 h 5 liefhebbers de gunst, om te wonen,
omdat hy geen kindoren had. Omdat er zoo
veel liefhebbers waren, mocht hij echter 10
cent meer betalen dan de bewoners vóór
hem. Een bewoner van een huis in do De
Ruyteratraat moest 10 ct. por week meer
verwonen, toen hij voor het eerst in vier
jaar tijd nieuw behangsel in zyn kamer
kreeg.
Op klacht van een ander huurder, wonende
in de BasBtraat, constateerde de Gezondheids
commissie gebreken aan de rioleering. Nadat
deze gebreken waren hersteld, werd do huur
met f 0,25 per week verhoogd.
Zulke gevallen zyn aan de orde van den
dag. De arbeiderswoningen beantwoorden
hier dan ook slechts matig aan de eischen,
die men cr aan kun stellen.
Ruim 32'/s °/0 der by ons onderzoek be
trekkenen, achtten hunne woning in verband
met den huurprijs, te duur, en 42l/3 °/0
achtten hunne woning als niet te vol
doen aan de te stellen eischen.
De wetenschap echter, toch
niet te kunnen verbeteren, maakt,
dat zij maar blyven, waar ze
zitten.
De cijfers zeggen ons voldoende, hoe
afhankelijk de huurder hier ter plaatse is
van don huiseigenaar, die cr alleen belang
bij heeft, dut deze woningnood blijft bestaan.
Waar echter een groot deel dor inwoners
or de nadeolige gevolgen van ondervinden,
is het o. i. do taak der gemeente om in te
grypen.
Art. 32c der Woningwet geeft de Gemeente
het recht tot aanbouw of verbouw
van woningen, ingeval dit nood-
zakelijk is voor de richtige uit
voering van deze Wet.
Ondergoteekenden vermeenen, op grond
van hun onderzoek, dat in do gemeente
Helder de zaak thans zoo staut, dat langer
toezien door het gemeentebestuur onver-
antwoordelyk zou wezen.
Art. 33 der Wet geeft de gemeente vol
doende vryheid in finantieel opzicht, om zelf
do hand aan don ploeg te slaun, daar niet
alleen door het Ryk voorschotten uit'sRyks
kas worden verstrekt voor dit dool, maar
ook zoonoodig bydragen ter terugbotaüng
dezer voorschotten met do rente.
Maar bovondien kan in deze gemeente de
woningbouw van gemeentewege nooit fman-
tieel nadeel opleveren, omdat bij zulk een
gebrek aan arbeiderswoningen, als hier bestaat,
nooit vrees behoeft te bestaan voor een groote
reservo van leegstaande arbeiderswoningen.
De groote roserve in het algemeen, zal
dan juist meer de krotwoningen troffen, welke
toch ieder oogenblik voor bewoning ongeschikt
verklaard kunnen worden.
Het onbewoonbaar verklaren zonder meer,
is slechts een halve maatregol. Vandaar dat,
hoewel de verplichting aan de gemeenten,
om zelf woningen te bouwen, niet uitdruk
kelijk in do Woningwet is omschreven, d e
geest dezer Wet onmiskenbaar
zulks uitspreekt.
Ook als bestrijding dor werkeloosheid hier
ter stede, moest dit middel van gemeentowege
met graagte worden aanvaard.
Redonen, waarom adressant mot genoeg
zame vryheid Uw geacht College bovenstaand
verzoek in gunstige overweging durft geven,
een verzoek, dat van een groot deel der
ingezetenen de sympathie zal erlangon.
Voor het Kantongerecht.
Do «Me vrouw" en de naaister.
De civiele zitting van hot 4de kanton te
Amsterdum bood Dinsdag onstuimige too
neel t n.
Het was oen quaestie van een rijksdaalder;
het was een quaostie van een blouse. Het
was een quaostie van al of niet good go-
maakt van werkgeefsters van al of niot
gedragen van werkneemstersBtaudpunt. Want
de dame wou de blouse niot betalen, omdat,
naar zij zeide, die niet te dragon wason
de naaister wees al de aanwezige zaakwaar
nemers op brocheprikken en op ondermouw-
sche slytuge die op wei-dragen wezen. Dit
wat het zakelyke gedeelte aanguat. Maar 't
zakelijke was 't minst vermakelijke. Er
kwamen voorhistories by, als„Mevrouw,
die altyd slecht betaalt...."; .mevrouw dio
ziek was, maar 's avonds liep ze gekleed
op straat, meneer de rechter"enzoovoorts.
Alevrouw had getuigen. Een schoonmaakster
kon getuigen, dat ze de blouse altoen maar
had gepasteen ander kon nog weer iets
anders getuigen. Mevr. wou do rest van de
naaistersrekening direct betalen. „Pik in
kind ried dón der zaakwaarnemers uit .ie
corona; .niet aannemen; alleen as ze alles
betaalt" was een andere ruad deskundigen
zyn 't zelden eens. Men weet het uit «Die
Geschiedone Frau".
De rechter trachtte Mevrouw tot een schik
king to bewegen, deskundig onderzoek, en
het in beéedigde presentie aanpassen der
gesmade blouse zou veel meer kosten. Me
vrouw zei dat meneer niet wou dat ze be
taalde. Het bedrag voor 't onbetwiste gedeelte
van de litigieuse rekening, dat op tafel lag,
kon mevrouw toen weer in haar zak steken.
En flor ging zy, triest ging 't naaistertje weg.
Een automobiel op hol I
Op den Overtoom is Maandagavond om
streeks zeven uur een automobiel op hol
gegaan dat wil zeggen, zonder bestuur
der verder gereden en eerst tot staan go-
komen door een botsing tegen oen huis. Aan
leiding tot dit «op hol slaan" was het vol
gende
Twee auto's van de maatschappij .Atux"
kwamen clkuar op den Overtoom tegomoct.
Een der beide auto's moest uitwyken voor
een handkar, slipte en kwam met de andere
in botsing Door den schok viel de chauffeur
van een der auto's van den bok, waarop zijn
voertuig alleen de reis voortzette. Decbauf
feur stond op en holde or uebteruun, doch
het lukte hom niet den vluchteling in te
halen, die uitgelaten over den Overtoom
zigzagde, een paar fietsen, die hy op zijn
weg vond, omverreed, twee kinderen aanreed,
tegen een huis opbotste, weer vorder dar
telde, doch ten slotte ir. de Vondelkerkstraat
zijn vrijheidsdroom beëindigd zag door een
nieuwe botsing tegen een huis, die hem tot
staun bracht.
Do kindoren, die aangereden waren, werden
in een naburigo apotheek verbonden. Ze
waren er gelukkig goed afgekomen.
De auto was natuurlijk leeiyk beschadigd.
Nader vernemen wij omtrent het auto
mobielongeluk, dat Maandagavond omstreeks
half zes op den Overtoom heeft plaats ge
vonden, de volgende bijzonderheden
Twee auto's van de maatschappij „Atax"
roden elkaar tegemoet over do tramrails.
De chauflaurs dezer auto's hebben de ge
woonte, elkaar met de hand-te groeten, het
geen ook nu gebeurde. Daardoor raakte een
der chauffeurs het stuur kwijt, zoodat de
rijtuigen, die in volle vaart waren, tegen
elkaar aanvlogen.
Een der bestuurders, die door den gewel
digen Bchok van den bok afsloeg, had na
tuurlijk geen tijd om den haudel over te
halen, wuardoor de atax voortholde en in
de Anna Vondolstraat tot staan kwam, door
dat hij tegen een huis aansloeg. Voordat het
voertuig echter tot staan kwam, werden
twee meisjus aangereden, die in de apotheek
van don heer Roidanus worden binnenge
bracht.
Het jongste kindje, drio jaar oud, was
ongedeerd, doch liet oudste meisje, oen elf
jarig dochtertje van den hoor H. Blees uit
do lsto Ilolmursstraat, had een arm gebroken
en inwoudige kwetsuren gekregen. Dit kindje
is Dinsdagnacht aan de gevolgen van dc
aanrijding overleden.
De materieelo schade, door hut ongeluk
veroorzaakt, is, zooals ons word medege
deeld, vrjj groot. J)o aangereden atax is aan
de achterzyde erg gehavend, torwijl het
rijtuig dat op hol sloeg, aan do voorkant
vernield werd.
Nader meldt men:
Een van de twee meisjes, die Maandagavond
op den Overtoom te Amsterdam door een
»op hol geslagen" auto aangereden werden,
is gisteren ten gevolge van inwendige kneiizin-
gon overleden, 't Was het 11-jarig dochtertje
van den heer B in de lo Helmorstraat aldaar.
Begrafenis van den torpedist Visser.
Men meldt uit Don Haag
De begrafenis van den by Katwyk omge
komen milicicn-torpodist Visser, waarbjj grooto
belangstelling werd betoond, werd bijgewoond
door kolonel Sodenkamp, van de vesting
artillerie, kapitein Laatsman, als vertegen
woordiger van den inspecteur-generaal dor
artillerie, kapitein van dor Meer, compagnies
commandant, den kapitein plaatselijk adjudant
Stroo, cn enkele hoofd- en tal van subalterne
officieren en deputatiën van wapens en korp
sen van het liaagsche garnizoen. Het korps
torpedisten had een kranB neergelegd on
mevrouw Oostrijck, weduwe van den omgc-
komon officier, had een palmtak gezonden.
Het vuurpeloton van de vestingartillerie gaf'
een schot bij het voorbijtrekken van den
stoet, do Jagerskapel voerde treurmuziek uit.
Kapitein Vermeer, als afgevaardigde van
hot korps torpedisten, en kolonel Zodenkamp
brachten het jeugdige slachtoffer van de
groote lamp een hartelyken afscheidsgroet.
Zij getuigden van don grooto deelneming van
geheel het leger. De Koningin was daarin
voorgegaan door hare betuiging van leedwe
zen aan den minister van oorlog, die ook
van het departement van marine getuigenis
van belangstelling kreeg.
Kapitein-ter zee i. J. Hissing f
Na een langdurige ongesteldheid, uit hnofdo
van welke hy met 1 November den zocdionst
zou verlaten, overleed te 's-Gravenhago do
kapitein-ter-zee J J. Hissing, in 1857 (e Hel
der geboren, dus op 52-jarigen leeftjjd.
Zijn verdiensten worden erkend door be
noeming tot ridder dor orde van Qranje-NuR-
sau en tot ridder der orde van den Ned. Leeuw.
Naast deze decoratiën droeg hij hot comman
deurskruis der Ilaliaausche Kroonorde.
Stuurlieden-examens.
's Gravenhage, 20 Oct. Geslaagd groote
stoomvaart derde stuurman de heoren J.
Groendijk, W. Grotjohann en H. Ilarmsen.
Ferrer in de Kamer.
In overeenstemming met desoc.-dem. Kamer-
fraktie zal de heer Troelstra in de Kamer
voorstellen, een adroB van rouwbeklag te
zonden aan do kinderen van Francisco Ferrer.
(Volk)
Het ééndags-Kamerlid.
Het bekende oud-Kamerlid W. van Manen
Jzn. heeft op zyn requost aan den Minister
van Financiën om schadeloosstelling van 1
AuguBtus af een afwijzende beschikking ont
vangen met de mededeeling, dat do laatste
jaren steeds de regel is toegepast om de
schadeloosstelling te berekenen vun af den
dag der beëediging, op welke toopassing door
do Rckenkumcr nimmer aanmerking is ge
maakt on du Minister bovendien in die op
vatting deelt.
Verduisteringen aan de bank van leening
te Arnhem.
Uit Arnhem moldt men
Over de verduisteringen aan do bank van
leuning te Arnhem valt nog het volgende
mede te doelen
De voorzitter had vernomen, dat er iets
niet in orde zou zijn. Ken onderzoek dood de
aandacht vallen op tal van gouden voorwerpen,
vooral kettingen, die beleend zouden zijn. Hut
bleken toen doubló voorwerpen te zyn, die
door don schatter zelf bt-leend waren en die
h|j als goud geschat had. Voor ongeveer acht
jaar was hij met de fraude begonnen uit
geldgebrek ou deels om administratiekosten
en rente te kunnen betalen, opdat de voor
worpen niot in openharen verkoop kwninen,
deels om opnieuw geld te krygon, had hy de
fraude een steeds grooter omvang doen nomen.
De buleenhriefjes had hy allo in zijn bezit.
Zyn borgstelling bedroeg f 10 0, maar dekt
bij lange na niet de schade, aan de stad toe
gebracht. Tot nog toe is gebleken, dat voor
meer dan f 3000 is verduisterd.
FEUILLETON.
24,
Eenige dagen later zei hy Fransje hartelyk
vaarwel om, ofschoon do winter nog niot ten
einde was, met verlof naar zyne goederen
to gaan Vier wekon in de landelijke eenzaam
heid Zoo stelde hij zich het voor. Sedert de
vermaning vau den bankier gevoelde hij aan
drang om iets te doenhy wist niet wat.
Hij had zich nog nooit de moeite gegeven,
de regelmatige berichten van zijn admini
strateur te lezon, die reeds de vertrouweling
van zijn vader was geweesthy was in de
stad opgevoed en begreep niets van de land
huishoudkunde maar hy wilde toonen, dat
hij zich om de goederen bekommerde, en
dat was toch in ieder geval reeds iets.
Terwjjl de winter onder afwisselenden strjjd
en verzoening met Laura verstreek, was
KIuub rusteloos werkzaam geweest, doch
alleen in zijn eigen belang. Zyne stemming
was intusschen nog meer verbitterd on ondanks
zjjn jjver wuren do zaken van de fabriek
achteruitgegaan.
Zy moeten daarover uit bedelen gaan 1
Ik heb het gezworen, ik wil hen niet meer
onderhouden, dat hoogmoedige volk daar!
De zaak van de concurrenten Claudius
Co. gaat flink vooruit, een deel van de
arbeiders is hier reoda ontslagen en in het
kantoor is weinig te doen zij zullen hier
over bemerkeu, dat ik hun werkezel niet
meer wil zyn 1 Voor my was do oude toch
uiet slim genoeg, toen hy aan zyne liove'in-
gen dacht I De fabriek werkt met nadeel,
sedert de firma Claudius Co. ons geheim
ontdekt heeft en tien procent beneden onzen
prijs verkoopt; het was verstandig van mij,
dat ik den oude steeds afried ons stuk grond
niet van de hypotheek lo ontlasten, omdat
wij het kapitaal beter op interest konden
zetteneen nieuwe hypotheek is noodzake
lijk, om do concurrentie te kunnen volhou
den, on gaat het zoo voort, dan houdt de
fabriek op met werken en de liquidatie staat
voor do deur. Ik zal er niot voor terugsohrik-
kon, want ik heb dan mijn schaapjes op het
droge, en wat de vrouw van Klaua Brook-
man daarvan zal zeggen blyft my hetzelfde.
Ik dwing haar daardoor tot spaarzaamheid,
en die lieve broer en zuster, mogen zien,
hoe zy door de wereld komen, wanneer
hun broer niet meer voor heu arbeidt. Zie
daar wat Klaus dacht.
Reeds in de laatste levensjaren xjjns vaders,
altijd rekenonde op diens spoedigen dood,
had Klaus een schurkenstreek tegen zyn
jongeren broor cn zuster voorbereid; hij had
namelijk onder de firma van een jongen koop
man, dien hy van het kantoor ontslagen had
en dio dus de gehcele zaak van de firma
Brookman nauwkeurig kende, in een ander
deel dor stad een fabriek laten Btichten waar
van hy in hot diepste geheim do ziel en dc
stille vennoot was. Door wissels van de firma
zijns vaders had hij het aanleg- on bedrijfs
kapitaal verschaft. De nieuwe fabriek Clau
dius Co. begon dus onder do gunstigste
omstandigheden te werkenzy was in 't
bezit van het geheim van John. Brookman,
verzond hare goedkoops aanbiedingen, gaf
in den aanvang reeds aan honderden arbei
ders werk en de oude fabriek verloor daar
door een groot deel van hare klanten. Reeds
toen zyn vader gestorven was, beschouwde
hij de aan hem gerichte som in eflccten als
zyn eigendom, d. w. z. als zijn aandeel in
de contanten der nalatenschap, zich op den
aan hem beganen diefstal beroepend, en stak
hel geld in de nieuwe fabriek, die naar een
door hem gevondon nieuwe vinding werkte.
Zoo had hy zijn doel bereiktde oude zaak
ging te gronde. De opbrengsten daarvan
moest hij met Robert en Fransje doelen, eu
dat juist wilde hij niot. Ily deed natuurlyk
niets om de klandizie te behouden of dor
concurrentie van de nieuwe fabriek het hoofd
te bieden.
Op het kantoor zocht men de oorzaak dezer
werkloosheid in de eclitelykc verhouding, die
niet onbekend was gebleven. Hy verscheen
daar steeds somber en sprak bijna geen woord,
nadat de oude boekhouder ontslag had ver
kregen slechts met de fabrieksarbeiders hield
hy zich op goeden voet, en de besto van
hen gingen, als het aan werk begon te ont
breken, naar het vijandelijke kamp over.
Intusschen geloofde hij mot Laura vrede
to hebben gesloten. Hy overtrof zich zelf,
zooals hy voor verstrooiingen zorgdehy
had ondervonden, dat hy dio zelf noodig had
om do sombere stemming te verjagen, welke
zich van hem meester maakte. Dit was Laura
zeer welkom. Zy zocht verdooving, maar by
hem streed dit alles tegen zyn natuur; hy
herademde wannoor hy weer eenige dagen
rust had voor zijn dubbel werkde oude
fabriek tot liquidatie, de nieuwe tot bloei te
brengen.
Wel liep hij gevaar, dat men hem zou
vcrwyten de oude handelszaak veronlacht-
zaamd te hebben, maar dat was hem onver
schillig. Hy kon by deze gelegenheid nog
zooveel extra-vorderingen laten gelden, dat
er voor de anderen al weinig zou overblijven,
terwijl zyn eigen zaak, Claudius Co., in
vollen bloei was. De voogd moest uit de
balans maar zien, hoe de zaak stond. Dc
slechte zaken, dc noodzakelijkheid om nieuwe
machines aan te koopen tot bestrijding van
den concurrent, en zyn afkeer voor de ver
dere persoonlijke leiding van do fabriek
moesten den voogd dwingen, in de liquidatie
too te stemmen, waarin de verkoop van hot
vaderlyk huis vanzelf begrepen was.
Failliet was hior dus alles in zijne oogen
de fabriok en ook zyn huwelijksgeluk, waar
van hy afstand deed, daar Laura hem daartoe
eindolyk, trots alles, gedwongen had. Immers
zij had zelf kort geleden, den moed gehad,
het gesprek op een scheiding te brengen
Op dit punt was bij met zyne beschouwin
gen gekomen, toen hij op een mooien voor
jaarsmorgen zich het nieuwe leven voorstelde,
dat hij zou loiden, wanneer hij het oude schip
op een klip had gedreven en de wereld,
mocht zeggen wat ze wilde aan het hoofd
van de firma Claudius Co. getreden zou
zyn die door zyn nieuwe uitvinding weldra
een enorme vlocht moest nemen daar zag
hy den landauor de binnenplaats oprijden
en Laura, die van een rytour terugkeerde,
stapte uit.
Mijn mooie vrouw 1 Als de koningin
van een feestZe komt weer van de lawn-
tennisbaan, waarvoor zy haar morgenrust
opoffert. Zy speelt de zolting en ik ben haar
man Zoo behoort het in de moderne huwe
lijken Kon ik haar toch ook maar bij de
liquidatie kwjjt worden 1 Zy las in de laatste
weken voortdurend Iuüiaansch, om een paar
nieuwe Italiaansche aria's uit de opera te
zingen zooals zy zegt; inderdaad echter om
den vergoden Italiaanschen tenor te be
hagen, dio hier do vrouwen in verrukking
brongt Ik kon, dat weet de hemel, thans
nog haar slaaf zijn zooals ik geweest ben
maar zy verlaugt dat niet meer. Ik ben haar
tot laat geworden. En toch zy kijkt op
Zy wil wat!
Hy verliet zyn kantoor, en om haar uit
den weg te guan, begaf hy zich in de fabriek.
Eenige minuten later vond Jean hem daar,
met do boodschap, dat mevrouw hum zocht
en hem wilde spreken. Onwillig voldeed hy
aan liaro uitnoodiging.
Laura stond in de woonkamer met een
glas sodawater in de handhaar gelaat
gloeide nog van het balspel. Zij had zich
nog niet den tyd gegund de lange Deensche
handschoenen uit te trekken en begroette
hem slechts met een kouden onverschilligen
blik.
Inderdaad was haar costuum een weinig
opzichtelijk te noemen.
Het stroohoedje zat zoo coquet op het
krullende huar, een japou vau gele zyde met
wijde ballonmouwen werd op hel middel door
een bruin lederui ceintuur te zamen gehou
den en was zoo ver van den grond af, dat
do kleine, in geel leder gestoken voetjes de
voor het balspel noodige vrijheid van be
weging hadden. Zy schoen nog verhit, hare
wangen gloeiden nog van het spel in do
frissche morgenlucht, beur haar glom nog
van de vochtigheid.
Zwygoud stond hy huur aan te zien en
weer kwam de geduchte by hom opIk kou
nog haar slaaf zijn, wanneer
Maar zjj beviel hem toch niethet moest
er weer levendig toegegaan wezen daarbui
ten, zonder zyn bjjzijo. Te buis zag hy des
morgens altjjd het weelderig glanzend haar
ontwikkeld met papilottonto huis keken
die mooie, groote oogen zoo flauw en onver
schillig, maar nu glinsterdo daarin nog du
nagloed van den hartstocht.
Wat beveelt movrouw bootste hy spot
tend de stem vau Jean na, voor wiun hy
slechts op een gclegonlieid wachtte om hem
zyn congó te geven.
Een minachtende beweging der lippen ver
gold hem zyn spot. Z(j zetten het glas neer,
wierp den stroohood ep een stoel en ging
voor den spiegel staan om beur haar in orde
te brengen, daar do wrong op hot achter
hoofd losging.
Niets dan eene vraag 1
Ily zag, hoe haar blik in don spiegel som
berder werd.
Een geluk, dat men soms buiten komt
men hoort daar ton minste van anderen, wat
men te huis niet verneemt.
Zy wendde zich plotseling om, steunde de
eene hand in de heup en keek hom mis
noegd aan.
Reeds sedert eonigen tyd verwonder ik
mjj over de stilte op do binnenplaats van de
fabriek, des middags en des avonds, en nu
moet ik uanhooren, dat de jonge Hollmun,
de bankierszoon, mij vraagt, of hot waar is,
dat je wegens gebrek aan werk de fabriek
van de hand wilt doen. Er was een tyd, dat
je my van vyf honderd arbeiders sprak. Ik
wil ze dezen middag toch eons tellen.
Dat jongmensch deed beter, als hij
zich om zyn eigen zaken bekommerde Sedert
wanneer bekommer jjj je om du myne
Nu, omdat zeker iemand mij een geluk
kig een onbezorgd leven beloofde 1
(Wordt vervolgd.)