KLEINE COURANT
't Vliegend Blaadje
voor HelderTenel9 Wieringen en Anna Paulowna.
No S838
Woensdag 17 November 1909
37ste Jaargang.
't Vliegend Blaadje p. 3 m.50 ct., fr. p. post 75 ct.,buitenland f 1.25
Pre- Zondagsblad 37J >>>45» f0 75
miën j Modeblad >>>55>>>>65> f0.90
(Voor het buitenland bij vooruitbetaling.)
Advertentiën van 1 tot 4 regels
Bewijs-exemplaar
Vignetten en grootc letters worden n
r plaatsruimte berekend.
Verschijnt Dinsdag- en Vrijdagmiddag.
Uitgevers: BERKHOUT Co., te Helder.
Bureauz: Spoorstraat en Koningstraat.
Interc.-Telefoon 50.
Tweede Blad<
Nieuwsberichten.
HELDER, 16 November.
Kapitein Christoffel.
Kapitein H. Christoffel en Mevrouw Chris
toffel—Van Rijswijck ziju hedenmorgen alhier
aangekomen en zullen vermoedelijk Woens
dagmorgen, per trein van 12.30, weder ver
trekken. Zy logeeren ton huize van den
lnitenant ter zoo A. F. Folkersma.
Gedenkteeken C. S. Jaring.
Het was gisteren juist een jaar geleden,
dat de heer C. S. Jaring aan de zynen was
ontvallen.
Men weet, dat kort na het verscheiden
van den heer Jaring, op initiatief van het
bestuur van «Helders Belangzich alhier
een comité vormde, met do bedoeling uiting
te geven aan het gevoel van dankbaarheid,
dat 'vele burgers van den Helder bezielde
wegens de groote diensten, door Jaring aan
de gemeenschap bewezen. Dio dankbaar
heid is belichaamd in den vorm van een
schoon gedenkteeken, gesticht op het gral
van den heer Jaring.
De onthulling van dat monument op het
kerkhof te Huisduinen geschiedde gisteren
nu in allen eenvoud.
Het bestuur van .Helders Belang", de
leden van het comité, het dagelijksch bestuur
van onze gemeente, vertegenwoordigd door
de wethouders L. F. Over de Liuden en
6. de Ven, een aantal leden van den Raad,
afgevaardigden van verschillende vereenigin-
gen en vele honderden belangstellenden waren
bij deze plechtigheid tegenwoordig; zij allen
stonden, met de familie, rond het monument
geschaard, toen de heer Feenders, de voor
zitter van het comité, het woord tot de familie
richtte en ongeveer het volgende zeide:
,In het Crematorium te Bremen, waar de
urn is bijgezet van wylen onzen oud-afge
vaardigde Gerritsen, staat een sententie ge
schreven, welke luidt als volgt:
„Was vergangen, kehrt nicht wieder,
doch ging es leuchtend nieder, leuchtet 's
lange noch znrück!"
Wat vergaat, keert niet weder. Wat een
maal aan den schoot der aarde is toever
trouwd, hebben wij verloren. Dat verlies kan
echter smartelyk zijD, en ter neerdrukken,
doch het kan ook verheffen en in edelen
zin nawerken. En, al missen wy den persoon,
die onderging, al keert hij niet weder in do
gestalte, die wy ons zoo gaarne in onze
herinnering voor ons tooveren, dan knnnen
wij hem toch nog zien in zijne volgers.
Welk een heerlyke troost is er niet gelegen
in hei „doch ging es leuchtend nieder, leuch
tet 's lange noch zuriick". Hy, die licht om
zich verspreidde, die zyn medeburgers een
voorbeeld was, die ten goede trachtte te
werken in ruimeren zin, die blyft voorlich
ten, ook al wandelt hij niet meer onder ons.
Van hem blijft uitgaan een stimulans, die
dankbaar wordt aanvaard. Men ziet in de
opengevallen plaatsen, voor zooverre de tyd
niet al te krachtig vooruitstreeft, in de eerste
jaren nog steeds zijn werk, het is, alsof zyn
geest nog rondwaart op de verschillende
plekken, die hem lief waren, en waarvoor
hy zooveel plichtgevoel wist in te boeze
men, dat eigenlyk alles nog by het oude
blyft. Dit dankt^men alleen hom, die zyn
gehcele persoon, zijn geheele zyn offert, tot
bereiking van verschillende, goede, gemeen
schappelijke doeleinden. Iioog staat hij ver
heven, die leidend, zich opmaakt te wrochten
blyveude betere toestanden. Want waar is
het, dat hij, wiens nagedachtenis door een
aureool wordt omgeven, in de toekomst zal
lichten, ook in die toekomst zijn heldere ge
dachten breed zal doen bloeien; en al moest
hier een eerlyk strijder zijn tol aan de
natuur betalen, zyn ideeën worden vrucht
baar nagevolgd.
Toen wij verleden jaar Jaring onzen laat-
sten groet brachten, hebben velen uit de
talryk 6aamgekomen by die geopende groeve,
een Btille belofte afgelegd. Die belofte was
ons heilig. Zy hield in, dat wij, elk voor
zich, overeenkwamen zijn naam aan de ver
getelheid te ontrukken.
Hot is een goed land, dat zijn groote
mannen eert. Laten wy zeggen het is een
goede stad, die zijn betere burgers de hen
toekomende eer bewijst. Welnu, het getuigt
van intens medeleven met de ramp dier
dagen, dat zoovelen tot dit monument het
initiatief namen, En, toen dan ook het be
stuur der verceniging «Helders Belang" dit
initiatief den volke kond deed, bleef niet
één achter, die in zyn werken en streven
belang stelde. Die aandrift, die sympathie is
het, die wij zoo gaarne huldigen, en die ons
in staat stelde, U dit schoone monument,
voor welks ontwerp wy den heer Kaatolyn
niet genoeg lof kannen toezwaaien, aan te
bieden.
Mevrouw 1
My werd verzocht een kort en sober woord
te spreken, dat tevens zou zyn een woord
van warme sympathie. Aan het eerste meen
ik te hebben voldaan, en wat het tweede
betreft Het zou snoode ondank zijn, indien
wy ons voor zijne hulp niet verplicht ge
voelden. En dat doen wij, ook zonder dat
conventieele begrip. Want, als wy straks
terugkeeren van dezen doodenakker," en wy
slaan den blik nog eens weer naar de plaatB,
die zooveel dierbaars heeft omsloten, dan
zien wij op den zerk gegrift, heel diep, hot
woord vriendschap. Vriendschap bond ons
aan Jaring, uit vrieudschap volgden wij rijn
lijkbaar, uit innige vriendschap maakten wy
zijn heengaan onvergetelijk.
Gedachtig aan de woedden, by don aanhef
door mij gesproken: doch ging os leuchtend
nieder, leuchtet s lange noch zuriick, ligt
daarin de verklaring van dit monument!
Namens de vereenigingen, waarin wijlen
Uw echtgenoot zitting had in do verschil
lende bestoren, namens vele zyner mede
burgers, en enkelen van bniten onze gemeente,
heb ik de eer dit monument, gesticht ter
nagodachtcnis van wijlen C. S. Jaring, de
familie aan te bieden, en wijd ik, namens
hen allen, dezen krans, onzen hoog geBchat-
ten doode."
Vervolgens trad Ds. Onneke3 naar voren.
Hy bracht namens de familie den dank over
aan het comité, dat het iuitiatief tot de stich
ting van het monument had genomen. Zijn
rede vervolgende, zeide hy
//Daar is een sprookje van den dichter
Turgenjef, waarin deze ons vertelt hoe God
op zekeren dag een feest organiseerde in den
hemel, waarop alle deugden der aarde wer
den genood. Alle die deugden bleken
elkander zeer wel te keuzien en hadden
elkander meermalen ontmoet.
Doch twee bleken er te zijn, die eerst in
den hemel, bij God, aan elkander kouden
worden voorgesteld, omdat zy onder do mon-
schen elkander nog nooit hadden ontmoet.
En die twee, ze waren de deugden dor goed
heid en van den dank.
Welnu, zoo iets, dan toont deze uwe daad,
mijneheeren, dat de dichter" heeft misgezien
en dat onder de menschen de dank zeer
zeker nog wel is te vinden. En waar die
dank zich thans aan ons voordoet, daar (de
dichte/ hoeft ter andere zyilo toch ook weer
gelijk) gevoelen wij ons opgeheven ton hemel,
als in beter en hooger sfeer, als in nadere
gemeenschap met het goddelijke, met God.
Zóó dan opgevat, niet als menschvurtering,
maar opgevat als erkentenis, als dank voor
genoten goedheid, is deze, uwe daad, zeer
zeker gepast, en gaarne betuig ik dan ook
U allen, èn de gemeenteleden èn do belang
stellenden van buiten, namens de familie
dank, hartelijken dank voor dit huldeblijk,
terwyl ik U do verzekering geef, dat de
aanbieding van dit monument baar is een
loutering in haar smart, een balsem op die
wond, die door dezen dag vol heriunering,
opnieuw weer opengereten werd.
Want niet waar, mevr. Jaring, al is uw
ziel vervuld met rouw over uw geliefden,
toch dank aan God, ja grooten dunk kan
daar zyn in uw hart, dat zulk een man,
dat zulk oen vader voor uw kinderen, Hij U
heeft gegeven.
O, bedekt liet niet de lengte van het
leven uwer geliefden, maar het gehalte
daarvan, dat geeft eerst waarde aan hun
bestaan.
En waar Jarings leven is geweest zoo
edel, zoo goed, daar knnt in het terugzien
op dat goede, gy leniging vinden voor
smart.
Houdt ook gy kinderen, dat goede in uwen
vader steeds voor oogen! En als verleiding
èn als zonde U zou willen afvoeren van het
goede pad.O, ga dan heen naar dit kerk
hof en laat dan dit monument tot U spre
ken O, weet dan, dat de geest van uwen
vader u roept tot dat verantwoordelijks
besef, 't welk vooral van kiuderen van znlk
een vader mag worden gevraagd
En nu laat ons henengaan in het besef,
dat daar is een eeuwigheidsleven, 't
welk nitgaat ver boven de vergankelijkheid
van de stof.
Die gedachte, zoo heerlyk gesymboliseerd
in dio altyd groenende bladeren op het
monument, zij zij der familie tot troost en
schenke ons den drang om te werken aan
het eenige, aan al wat goed is, wat lieflijk
klinkt en welluidt!"
Na het uitspreken van deze redo werd
door de beide oudste gezellen van do druk-
kery van het «Dagblad" hot omhulsel weg
genomen, en stond daar het monument in
zyn bluDke schoonheid. Het bleek dat de
moeilyke opdracht door de beide architecten,
de heeren R. Kastelijn alhier en 11. v. d.
Lee te Delft, glansrijk was uitgevoord. Het
maakt om zijn degelyken soberen vorm een
mooien indruk; een woord van hulde komt
beiden architecten toe voor de wijze waarop
zij aan die niet gemakkelyke opdracht heb
ben voldaan.
Het monument is ontleend aan Grieksch-
Dorische bouwvormen in moderne opvatting,
type „Columbarium", en bevat een opschrift-
plaat, waarop in gulden letterB gebeiteld:
„Cornelis Seger Jaring, lid van de Provin
ciale Staten en van den Gemeenteraad, ge
boren te Helder 27 Februari 1865, overleden
15 November 1908", on in de fronton een
„M" (in memoriam).
Aan de voorzyde bevinden zich twee pië
destals, waarop vazen zijn geplaatst in brons-
koper, mot groen blyvende planten (symbool
van het eenwige leven). Het graf is gedekt
met een liggende zerk en het geheel, in aan
sluiting met het monument, door een pussend
hekwerk omgeven.
Alle liggende deelen zyri van hardsteen,
de staande van Euvillc-zundsteen en de op
schriftplaat van wit marmer gemaakt.
Het ontwerp is, zooals hierboven gezegd,
van de architecten R. Kastelyn, alhier, en
A. van der Lee, te Delfthet steenhouw-
werk is uitgevoerd door de firma Simon
alhier en het bronskoper door de firma Van
der Kolf Monlij te Rotterdam.
Cursus in eerste hulp bij ongelukken.
Jl. Vrydagavond werd do laatste oefening
gehouden van don cursus 1909 voor het ver-
leenen van eerste hulp bij ongelukken, die
sinds eenige jaren wordt gegeven in het ge
bouw van Gemeentewerken aan de Kcrkgracbt
door den heer J. C. J. C. Smits en uitgaande
van de afd Helder van de Noordh. Verceniging
«Het Witte Kruis". Deze cursns was, bij
vorige jaren vergeleken, zeer druk bezocht;
pl. m. 85 personen namen er aan deel, waar
onder een 9tal dames. De verschillende lossen,
zoowel theoretische als practische, werden
steeds met onverdeelde uandacht gevolgd.
Den heer Smits komt zeer zeker een woord
van dank toe voor de heldere uiteenzetting
van do verschillende onderwerpen en voor
de- onderrichting in het behundelen en ver
binden van verschillende verwondingen.
Door het hoofdbestuur van de vereeni-
ging van beneden de rang van officier ge-
pensionneerde Europeesche militairen van
leger, marine en koloniën tot het verkrygen
van Rijkspensioen voor en het verleunen
van steun aan hunne weduwe en weezen,
goedgekeurd by Kon. bosl. van 17 Mui 19u9,
werd 13 November te 'silage, in tegen
woordigheid der eere-commissie, waarvan
generaal K. Eland voorzitter is en de admi
raal A. G. Ellis, de heeren baron A. van
Dedem van den Berg, jhr. P. J. B oogaart,
J. J. G. baron van Voorst tot Voorst, P.
Lyclamo a Nijonholt en kapitein Duijmaer
van Twist leden zyn, de vergadering gehou
den bedoeld in art. 7 harer statuten. In die
vergadering werd, nadat het batig Baldo was
opgemaakt, beslist, dat de uitkeering aan de
weduwen ,55 in getal) voor dit jaar voor
c 1 k zal bedragen drie en zeventig
gulden.
Door den kerkeraad dor Herst. Evang.
Luth. Gemeente alhier is 't volgend.e drietal
geformeerd, in alphabelische volgorde:
K. P. C. A. Gramberg van Enkhuizen
A. Klinkenberg JAz. van Gorinchem en
K. H. Wallien Jr. van Medemblik.
Donderdag 11 Nov. 1.1. werd door het
Min. van Waterstaat to Haarlem aanbesteed
de voorziening der boorden van het Noord-
hollandsch kanaal in 3 perceclen. Minst«-
inschrijver voor perceel 3, de heer Th. van
der Sterre, alhier, voor f5849.—, aan wien
it werk is gegund.
Commissie voor Kunstavonden.
In het stuk, dat Donderdagavond zal wor
den opgevoerd door de N. V. „Het Tooneel",
1 volgens ontvangen telegrafische mededue-
ling, zeer waarschijnlijk do heer Willem
R'-yaards, den rol van Sartorius vervulluD.
Het ötuk is over het algemeen gunstig
gerecenseerd, ten minste als men de recensies,
vermeld in «De Echo', He Courant", .Han
delsblad ^Nieuwe Courant- on Nieuws van
den Dag' mag gelooven, en waarvoor trou
wens do naam van den scbryvcr, Bernard
Shaw, borgstuat. Zij, die over den inhoud
iets wensclien te vernemen, verschaffen zich
tyilig bij den administrateur, Laan 34, een
programma, waarin deze in bet kort is ver
meld. Deze voorstelling belooft een belang
rijken avond te geven, in een milieu, dat te
dezer stede nog nimmer optrad.
Helders Mannenkoor.
't Was gisterenavond voor do aanwezigen
in /,Casino' ongetwijfeld een groot genot
om het concert van bovengenoemd koor te
beluisteren. Geen wonder. De bekwame direc
leur, do heer C. W. Rusting, had mul fijnen
smaak voor dien avond uit den rijken schat
van vocale muziek een aantal opmerkelijk
mooie liederen geput en daarbij, ter afwisse
ling, zich van goede instrumentale mede
werking verzekerd, n.1. de heeren P. L.
Madiol, vioolH. C. Koek, alcJan van
Vessem, cello en Rika Koek, piano.
Kon 't anders of het eerste nummer maakte
terstond een diepen indruk .Nimmer Nacht",
van N. H. Andriessen bleek een melodie van
groote innigheid eu bekoring, een uiting in
woord en in toon, die ontroerend werkt als
de uitvoering gerchiedt zooals hier: van den
inzet tot bot eiude onberispelijk in nuancee
ring en zuiver, duidelijk in den gang der
stemmen.
In den daaropvolgenden, a. «Morgenzang'
en b. .Goede Nacht', van Th. Orth, impo
neerde de adel van den totaal-klank niet
miuder. Ze gaven bevrediging aan 't gevoel
der hoorders.
Met alle respect hebben wc genoten by
de vertolking van Mozart's schoon «Quar-
tet* in G.-mol. Je kwam eventjes sterk onder
de bekoring der voortreffelijke eigenschappen
van het viertal. Een goede muzikale iutelli-
gentie deed uitmuntend slagen de eischen
van uitvoering. Aan het Blot ontving de
jeugdige, veelbelovende pianiste een fraaie
bouquet.
Nog bracht het koor met verdiend succes
ten gehoore «Op de Wallen-, van A. Sain-
tis, en na de pauze a. Zonnelied" en b.
.Jachtlied*, van Meudelssohn. Weldadig deed
hier do kwartet-zang aan.
Een instrumentale compositie volgde er
op Rob. Schumanu noemde ze Erator Satz*
aus dem Quurtett op. 47, een mooi boeiend
toonstuk, vol stemming.
Bijzonder trof .Fragmente aus „Der Trom
peter von Sackiugen", van V. L. NeBider,
voor solo, koor en piano. .De heer Joh.
Brands steunde den zang met talentvol ac-
compagnementspel. Jammer, dat de solist,
wegens verkoudheid, moest uitvullen.
De geostig-gezongon „Taaipotpourri", van
01. Koop, bracht dun leider, den zangers
een extra slotsucces. Ruimschoots verdiend 1
'n Leuk ding. Goed weergegoven. Moest nog
eens herhaald worden.
Bal besloot den avond. A
IJmuiden, 15 November.
Door den stoomtrawler Y.M. 116 .Meadows"
van de Algemeeno Visscbery-Maatschappij
werd hier gisteren binnengesleept de Noorscbe
brik .Eugenie", kapt. Eilertsen met eene
jjslading van Brevig naar Ostende liestemd.
Deze brik was nabij Texel in de lagerwal
aangetroffen en zonder accoord naar hier
gebracht.
Vrydagavond is hier eeno afdeeling opge
richt van de Maatschappij tot Nut van het
Algemeen. Staande de vergadering traden
27 personen toe als lid. Een voorloopig be
stuur, wuarvau Ds. Pekema voorzitter is,
zag zich belast met het samenstelleu van
het huishoudelijk reglement.
Kapitein Christoffel gehuldigd.
Kapitein Christoffel is Zaterdag te Amster
dam op byzonder plechtigo wyze gehuldigd.
Hem werd numelijk by deze gelegenheid de
eeresabel uitgereikt, terzake van zijn uitste
kende krijgsverrichtingen op Flores. Behalve
een twintigtal ridders van de Militaire Wil
lemsorde, aren een zeer groot aantal hoofd
otiicieren en andoren hierbij tegenwoordig.
Een beschuldiging.
In .Het Volk" komt voor een schrjjven
van den heer Job. Brautigam, secretaris van
do Rotterdainsche Zeemensvereeniging .Vol
harding gedateerd 10 November, waaraan
wij het volgende verleenen:
Zondag 6 November stond in de dagbla
den, dat bet Nedcrlandsche stoomschip San-
tunus" der reederij V. Santen Co., to
Rotterdam op een onbekend voorwerp was
gestooten en door de bemanning in zinkenden
staat was verlaten.
De «Santunus' bad in den avond van den
3en November te kampen met noordenwind
er werd een schok gevoeld in het achterschip,
die echter niet door alle personen was waar
genomen. De kapitein echter, die op do com
mandobrug stond met den 2n stuurman, moet
dezen hebben toegevoegd«Bakker, Bakker,
wat is dat?" waarop deze volgens den roer
ganger antwoordde«Niks kaptcin".
Een tremmer, die op de .Santunus" de
machinekamer doorliep om poutskatoen te
balen, bemerkte daar met den stoker, dat in
de krukputten der machine, die tot het diep
ste deel van het schip staken, omdat de
.Santunns" volgens oud# bouworde onder
do machine geen tank had. slechts een weinig
meer water aanwezig was dan het grondwa
ter, hetwelk daar doorloopend in stond. Later
werd geconstateerd, dat van uit bakboordszydi-
van het schip een flinke straal water in
schuine richting opspoot, die een voet of vier
hoogto bereikte on tot midden in de machi
nekamer drong.
De heer Brautigam hoeft inlichtingen inge
wonnen en de mededeelingen, hem verstrekt,
geven hem reden tot het stellen van een
tweetal ernstige vragen, die dringend ant
woord noodzakelijk maken.
Hoe is hot verklaarbaar, dat gezagvoer
der en officieren het schip zoo ernstig voelen
atooten, dat een hunner, iemand die vu>t
slaapt er wakker van schrikt, torwijl de
leden der bemanning 'met uitzondering van
kok on donkeyman) er niets van bemerken
En waar komt de straal water doorheen,
dio zich eerst geruimen tyd na hot beweerde
stooten openbaarde op een plaats, waar,
nadat het sch p zou hubbcn gestooten en vóór
dat deze waterstraal zichtbaar was, machi
nisten en donkeyman urbeidzaam zijn bovon-
den
Dat het den Raad voor de Scheepvaart
moge gelukken hierin klaarheid te brengen.
Als voorwaarde hiertoe achten wy noodza
kelijk, dat alle opvarenden der .Santunus',
niemand uitgezonderd, over de schipbreuk
van dit schip ernstig worden gehoord.
Naar aanleiding van dit bericht in «Het
Volk" hebben wij ons om inlichtingen ge
wend tot onzen correspondent te Rotterdam,
die ons het volgende meldt
In verband met een stuk, voorkomende in
>Het Volk' van gisteren en waarvan de min
of meer duidelijke strekking is om te be
weren dat het zinken van het stoomschip
.Santunns' der firma Van Santen Co.
niet aun een zeeongeluk moet worden toege
schreven, vernemen wy, dat dergelijke yer-
klaritigcn door een deel der bemanning ook
reeds zijn afgelegd bij het voorloopig onder
zoek, door den Inspecteur voor de Scheep
vaart ingesteld. Zoowel gezagvoerder als
eerete-machinist moeten evenwel bij die gele
genheid reeds volkomen in staal zijn geweest
om de ongegrondheid der beschuldiging aan
to toonen.
Tevens vernemen wy, dat de wyze, waarop
een deel der schepelingen zich aan boord
van het Japansche stoomschip Atsuta Maru"
gedragen moet hebben, van dien aard is ge
weest, dat reeds daarom alleen hun mede
deelingen met de noodige reserve aanvaurd
dienen te worden. (Ilblad.)
Een oplichtersbende.
Voor de rechtbank to Straatsburg hebben
drie opgeschoten knapen terechtgestaan, allen
leden van de bende van «de Roode Hand".
Een goede maand geleden, werd er 's avonds
gescheld aan het huis von den eerzamen
rentenier Wernert en bood een jonge man
een telegram aan. Wernert opende de huis
deur en liet dèn telegrambesteller in zijn
kantoortje. Muar meteen drong een tweede
jonge man in huis, werden de loopen van
twee revolvers op hem gericht en baaldou
do twee indringers een stuk voor den dag,
aarbij zij du onmiddellijke betaling van
25,00<> mk. cischten. Mevrouw Wernert, dio
er bij was gekomen, zette een keel van ge
weld op en de twee afdreigers zetten liet
verschrikt op een loopen. Den volgenden dag
werden zy opgepakt eu met hen een mede
plichtige, die op uitkijk had gestaan.
Zoo kwamen Müller, Holzwarthen Mtyer,
jongelieden van 18 en 19 jaar, die vele inis-
dadigersromans verslonden hadden, voor het
hof der gezworenen. Mcyer is een achterneef
van Wernert.
Zij bekenden een vereeniging «de Roodo
Hand" opgericht to hebben, waarvan de
statuten alB volgt luidden 1°. Dood en ver
derf aan do rjjken2°. verdediging van
weduwen, weezen en alle ongelukkigen 3°.
elk lid verbindt zich met lichaam en ziel
aan ,de Roode Hand4°. alle inbrenk op
dit reglement wordt met den dood gestraft.
De drie knapen hadden deze statuten mot
hun bloed onderteekend, en elk hunuer droeg
het doodvonnis van de twee anderen ia don zak.
Hot stuk, dat zy Wernert in de hand
hadden geduwd, luidde: «New Yurk, 1 Uc-
tubcr. Aangeboden le Slruutsburg, in den
El zus. Wernert. Du Roode Hand' gelast u,
aan brenger dezes de som van 25,<>ü0mk.in
contant geld mee te geven, op straffe van
onmiddellijke terdoodbrenging. Dit om een
einde aan uw woekoraurstuBtuan te maken.
Was geteekend) Dc houfdmuu Uigoletlo."
De gezworenen vatten het geval als een
kwajongensstreek op cn beantwoordden de
gestolde vragen ontkennend, waarop vrij
spraak volgde.
Mevrouw Steinheil vrijgesproken.
In de terechtzitting van Zaterdagnacht heeft
do jury uitspraak gedaan in dit geruchtma
kende proces. Zoo men weet werd mevrouw
Steinheil beschuldigd haar man en haar moe
der te hebbea vermoord. Deze vrouw, die
als een lichtekooi bekend stond, had omgang
met allerlei personen uit de hoogste standen
in Frankrijk van daar, dat dit pr>ces zooveel
sensatie heeft gewekt, cn de belangstelling
in den afloop Zaterdag te Parys en in het
buitenland enorm was. De dagbladen over
keel de wereld gaven haar lezers van dttg
tot dag de stuitende bijzonderheden van dit
schandaal proces.
De jury heeft haar met algemeene stem
men vrijgeproken, zoodat zij uit de gevan
genis, waarin zy ruim een jaar heeft door
gebracht, werd ontslagen. In ons land zou
men dit vonnis noemen «wegens gebrek aan
bewijs'
De correspondent van de «N. Rott. Ct.te
Purijs, schrijft hierover o. a.
Het proces is afguloopen. In den nacht
van Zaterdag op Zondag is de weduwe
Steinheil geboren Japy viygesproken.
Het drama van de Ronsin-steeg is even
duister als te voren, ondanks de verzekering
vun den advocaat-generaal dut zyn voorstel
1 ling de //absolute wuarlieidwus en dut hy
den gezworenen alle details van de misdaad
bad uiteengezet, de laatste kreet en de laat
ste blik van mevrouw Japy iubegrvpen.
Gegeven de akte van beschuldiging en de
door ile tiendaagschu defmtiun aangebrachte
punten, is deze vrijspraak, ondanks hot alge
meen vermoeden, dat mevrouw Steinheil niet
de waarheid zegt on niet onschuldig is, het
noodzakelijke en logische slot van dit proces.
Het moge een gevoel van diepe onbuvrudig-
tieid, vun beang-tigende beklemming geven
•lat er een schrikkelijke misdaad gepleegd
is zonder dat men de daders heelt kunnen
vindon en straffen er ware geen voldoe -
de gronden aangevoerd om met zekerheiden
onbezwaard geweten de beklaagde te verour
deelen.
De eerste zes maanden van de instruc ie
zijn gevoerd onder leiding van een rechter,
die op zeer intu inen voel met mevrouw Stein
heil gestaau had en die niets vinden wilde,
wat ook maar eeiiigszins erop kon duiden,
dai zij aandeel in de zaak bad. Mevrouw
Steinheil heelt in haar wilde eu verwarde
verdediging bij do juweelenleugens in een
onvoorzichtig oogcnbkk zelfs verteld van de
raadgevingen, dio zij van don heer Ley-let,
den rechter van inalructie, kreeg. Na aldu-
zes maanden verloren te hebben, is de zaak
onder leiding van rechter André gewis kras
ser aangepakt. Maar het was to laatte
veel punten en sporen waren verwaarloosd
of met bedenkelijke nalatigheid over hel
hoofd gezien of uitgewischt en hetgeen in
het proces thans na anderhalf jaar aange
bracht werd, was inderdaad niet voldoende
voor een veroordeeling.
Ontzettende mijnramp 400 dooden.
Clierry |Stad Illinois), 13 Nov. Een ont
ploffing, ten gevolge van hel in brand raken
van bossen hooi had hier in du kolenmijn plaats.
Naar ulficieele schatting bedraagt het auulul
dooden 4üi>.
Vyf uren na de ontploffing werden 12 lyken
opgehaald.
De hoofdinspecteur van de mijn verklaarde
toen, dal het vrijwel onmogelijk is, dat de be
graven mynwerkers nog in leven zouden zyu.
Daar t niet mogelijk is de myn onder water
le zetten, werd besloten do mynscltacht te
sluiten, in de hoop, dat hierdoor do vlammen,
dio uil do mijn opstygen, zullen worden gedoofd.
De meerderheid der mijnwerkers zyu Oos
tenrijkers en Ituliauen.
Staking in de kolenmijnen.
Do schade, die een werkstaking teweeg
brengt, wordt gowoonlyk slechts in beperkten
kring gevoeld, maar die in de kolenmijnen
van Nieuw Zuid-Wales berokkenen, naar
alle berichten, al dadelijk nadeel in wijden
kring. De prys van den suenkooi is >r
buitensporig hoog gerezen. Wij weten Dioi,
hoe hoog die er gewoonlijk is in een
Engelsch marktbericht over de anthraciei
van Wales lozen wij van prijzen, loopendi
van 13 tot een 20 shilling de ton maar
80 shilling de ton, die een stoomschip te
Sydney beeft mnctcn betalen om zyu kolen-
ruimen aan le vullen, is toch w. 1 heel hoog.
Het postbestuur tracht kolen tc koopeu voor
60 sb. Donderdag waren er te Sydney op
de markt s.eenkolon noch gaskolen te koop.
Brandhout, we zeiden het reeds, was er ook
zeer duur geworden. Arme huishoudens doen
al samen en hungon beurtelings don pot over
hctzelldc vuur. Een voerdidhst stuukte cr,
Newcastle vuren de veerbooteu met be
perkten dienst en branden hout, in Victoria
is de spoorwegdienst beperkt, vele fabrieken
zetten daar het werk slop. En men vreest
•ger dingen.
Er zal steenkool ingovoeni worden, maar
dc vak vereeniging vun de yzcrsmelterijen
to Nowcastle heeft reeds besloten tot staken,
als er van dien steenkool wordt gebruikt.
En dat voorbeeld zal wel navolging vinden.
De regiering vun den staat beeft te kt-nuen
gegeven, dal zy strikt onpartijdig zal olijven.
De bt-siuurderen der mijnen weigeren een
samenkomst met de stakers. Eerst bet werk
hervattenzeggen zij. Ook ontkennen zy,
dat er grieven zyn. De stakers hebben daar
tegen een lange lyst van grieven openbaar
gemaaktzeer ingewikkeld en technisch van
aard, zegt een telegram.
Een verlaten eiland.
Rottum Neon, dat is geen verlaten eiland.
Daar wonen vriendelijke menschen, die eiken
bezoeker gastvrij ontvangen. Van Rottum
kan men niet zeggen, dut het onbewoond is,
want bet hoogo buis van den struudvoogd
valt reeds in het oog, wanneer men nog
een heel eind van bet kleine eiland ver
wijderd ia, en bim-en de muren er van zijn
al heel wat woorden van dank gesproken
door do velen, die Rottum met zyn verstui
vende duinen en lalryko vogels lubben be
zocht. Neen, Rottum is liet niet.
Het verlaten eiland ligt in de Zuiderzee,
of eigenlijk iri de Waddenzee lusschvn Vlie
land eu Terschelling, en men vaart er hy
langs, wannier men. van Harling--n uii.
genoemde eilanden wil bezoeken, i Is lu i
plekje, waarvan dr. Hart<-gh II. ya van
Zouioveen in zijn gedicht «aan Fm eland
zingt
.'t Nu zoo eenzaam Gri»d, waar
wilde baren w<>elen.
Een zandbank, waar men schier vergeefs
naar kusten staart
Op een gewone schoolkaart vindt ge don
naam Grind lang ni< t altijd, en velen heb
ben er ""nooit van geboord, dat men ook in
onze waten-n, als een Rohinson Crusoë, op
een verlaten eiland zou kunnen komen. Men
zou hot er ook nicl te breed bchben, want
pisangs en dadels vindt men er niut, en ook
geen vruchten, die in ons land rijpen. Er ie
zelfs g<-en enkele boom, en de eenige ver
hevenheden zyn drie houten kapen, die den
zeeman waarschuwend toeroepen, toch vooral
voorzichtig te zijn, omdat vele ondiepten
het eiland omgeven. En ruw kan bet er zyn,
Wanneer de stormen uit het Noordwesten
do golven door bet Vlio naar binnen stu
wen. Dan nog beuken ze op het nieilge over
schot van vroegere praciit. Want de n -g
30 H.A. groote plek, die met gras be
groeid is, is hel nietig overblijfsel van een
schiereiland, dat zich in den Fri«schen ko
ningstijd tusncbuu Flic en Bortio uitstrekte,
en waar eenige hutten het begin vormden
van een latere stad, die woning bood aan
poorters inet eigen rechten en vrijheden.
Langs dit oord bevond zich eertijds de
FlietnuDd, de Noordrlykstc Bijuurm, eu hier
was hel, dat in hut begin der 13e eeuw eeoe
stad ontstond, door Siardua vun Manëndal
in eenigo edelen uit bet geslacht Gerbranda
un grachten cn whIIud voorzien. Hier, in
l klooster aan 't Flie, logde raeu zich toe
op de studie van de heidenscbe, Gri< kscbe
un Romoiusche schrijvers, en op de beoefe
ning van de cijferkunst, de aardrijkskunde
en de muziek, 'l Was de Friesche Magister
Ubbo van Wauswerd, die bier du jongeling
schap tot zich wist te trekken, en als «Ubbo
van t Gryn' alom genoemd werd. Do "ol-
lauder noemde deze plaats Grind, terwijl de
Fries sprak van Gryn, welke namen onlleend
zyn aan het meuigvuidig voorkomen van
vuur- en grinlstuenuu. En ook het tegen
woordig eilandje heeft een bodem van grof
diluviaal zand, waarin zich lal van fijue
grintsieentjes bevinden.
Bij «Ubbo 'van 't Gryn" dan kwam voel
te zamen, wat naar kennis dorstte, tot groo
ten spyt van de kloosterbroeders, dio even
wel te vergeefs bit woord der Schrift: «in
veel wy.-heid is veel verdriote" prevelden,
'l'och is deze school, die volgens de geuste-
lyken geen gevoelsvroombeid kweekte, later
opgeheven en werden de scholieren terugge
roepen naar do oude kloosterschool te Hel
ium, waar men do Heilige Sokritiuur en de
Kerkvaders overpeinsde..
De stad op het Gryn werd in 1287 byna
geheel door de golven verzwolgenslechts
oen tieDtal huizen bleef gespaard, eu zoo
werd bel een onbeduidend plekje, dat later
in de geschiedenis byna uiet meer genoemd
wordt. De zee heelt ai moer en meer van
bet eiland afgebrokke'd. Verwys vertelt in
De oorlogen van Hertog Aelbrecbt -dat
liet nog groot was 200 morgen, in i6Jl ston
den er nog enkele woningen, (8eer sober
geconditioneerd, en daarby houdende 25
olie 26 hoornbeesten endo omtrent 300 scha
pen' Alleen in den zomer was het eiland
door eenige lieden en vermeld vee bewoond
en nog lang werden de Gryndsche kazen tot
do beste van Holland gerekend. Eindelyk
beeft ook deze toestand niet voort kunnen
duren, want meermalen gebeurde het, dat
in droge zomers geen drinkwater voor het
vue aanwezig was, zoodat dit met een kaag
schip aangebracht moest worden van »8cb«d-
linge" of «Flieland", terwyl het er by
stormachtig weer heel odveilig werd Nog
l «nge jaren hebben tal van konyneh op
Grind gewoond, doch in de 18e eeuw is by
oen geweldigen storm bet geheele eiland
uudergeloopen, zoodat toeu de lautste wit
pluimen in hunne holen den dood hebben
gevondeu. Ongeveer di-rtig jareu geleden
ging een bewoner van Texel, aan wien, naar
men beweerde, het eiland behoorde, des se
iners nog voor enkele weken met een tjalk
vol sobapen er hoen eu vertoefde er in een
but, doch de onherbergzaamheid van het
oord heeft ook hem doen besluiten, het
eiland aan zich zeil over le laten.
En thans? Van bet middelenuwsche stadje
is niets meer overgebleven. Gaat men er in
den grond graven, dan stoot soms de spade
op Friesche baksteenen, als laatste over
blijfselen vun vrougere gebouwen. Oeater-
vieschers ontdekten er eenmaal een paar
regenputten, ook al getuigende van wat
vroeger was en niet meer -is. En zoo zon men
by ijverig zoeken misschien nog wel zaken
van waartle in don bodem vinden. Doch 't
is niet precies uit te maken, waar het voor
naamste gedeelte van de stad gestaan heeft.
Stellig rollen de baren over een gedeelte -er
van, en ze ruischen een grafgezang boven
de assche van zoovelen, die vroeger hebben
medegewerkt om het Gryn to maken tot-een
bloeiende plaats. (H.blad)
Een kleermakers-advertentie
•Terstond gevraagd een uiterst bekwame
Afperser".
Ervaring.
Mijn man denkt nu letterlijk om alles. Van
morgen vond ik in de braadpan een briefje:
Niet laten aanbranden," in do aardupp- lpan
Niet te veel zout', en in de groemepan
Geen boter vergeten."
Aan het diner.
Wil je niet nog een klein stukje kip?
Dank je wel.
Wat geen kip?
Kip wel, maar niet een klein stukje.
Ongeloovige Thomas.
Frits, de ooievaar beeft je daar net
een klein zusjo gebracht. Zou je het niet
eens even willeu zien?
Ilot zu.-je niet, maar de ooievaar wel
Dit den Omtrek.
Texel, 15 November.
De kerkeraad der Ned. Herv. Gemeente
:o Oiiduschdd beeft Utt predikant bcrotpen
den WelEerw. Huur Ds. A. S. Ueindera, thans
tu Ouaterland op Wieringen.
Door de aanhoudende regens zyn de wegen
in ware tno'dcrpoelen vemnderd. Dit onder
vond ook de auto van de firma Bloókcr, dio
>ver liet guheelu uiland reclamu-busjvs cacao
zou uitreiken. Nauwelijks echter had men
•leD wog bereikt, of men was tot ferugkeer
zenoodzuakt. Er was geen doorkomen aau 1
Op 2« Nov. a.s. zal alhier een specialiteiten-
avond gugevun worden ten vourdeule van
«Texols Belang", het bekende fouds voor
wednwin en weezen.
Het uit 12 nummers bestaande programma
ziel er goed uit. Mogen velen aauwezigayn,
ook tot steun van de goede zaak.
Door den stormvloed van Zaterdagmorgen,
die ook bier heel wat schade aan gebou
wen aanrichtte, werden by hei Horntjo mee
gesleurd drie vletten, welke aan een gereed
liggend stuk kramwerk waren vastgemaakt:
Zondag werden twee der vermiste vletten in
zee opgepikt en in de haven aangebracht.
Ook de wolhande! is voor dit jaar zoo
goed als geëindigd. Van de laatste partijen
werd liet grootntu gedeelte opgeruimd, tegen
9o ut. per K. G. Wat er nu nu nog rust kan
van dc band worden gedaan tegen 85 k 9
ct. per K. G.
