KLEINE COURANT
't Vliegend Blaadje
voor Helder, TexelWioringen en Anna Paulowna
Verbroken Zegels.
No. 8837.
Zaterdag 20 November 1909.
37ste Jaargang.
't Vliegend Blaadje p. 3;m. 50 ct., fr. p. post 75 ct., buitenland f 1.25
Pre- Zondagsblad 37| 45 f0.75
tniën J Modeblad »»»55»»»»65» f0.90
(Voor het buitenland bij vooruitbetaling.)
Advertentiën van 1 tot 4 regels 25 cent.
Elke regel meer6
Bewijs-exeinplaar24
Vignetten en groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
Verschijnt Dinsdag- en Vrijdagmiddag.
Uitgevers: BERKHOUT Co., te Helder.
Bureauxt Spoorstraat en Koningstraat.
Interc.-Telefoon 50.
Eerste Blad.
Uit bet Buitenland.
Er komt thans klaarheid in de houding van
't Britsche Hoogerhuis omtrent de begrooting.
Een oorlog tusschen hei Huis der Lords en
het Lagerhuis is thanB onvermijdelijk. Lord
Landsdowne, oud-minister, heeft aangekondigd
dat hy voornemens is bij de tweede lezing van
de wet op de middelen de volgende motie
voor te stellen.
Het Hoogerhuis acht zich niet gerechtigd
hare goedkeuring te hechten aan deze wet,
voordat zy aan het oordeel van het land
zal zyn onderworpen."
Lord Landsdowne deed deze zwaarwichtige
mededeeling ten aanhoore van een betrekkelijk
gering aantal leden van het Hoogerhuis. Hij
werd slechts zwakjes toegejuicht door zyn
medestanders, toen hy met duidelijke stem do
motie voorlas, terwijl de liberale peers stil
zwijgend luisterden.
De debatten over do wet beginnen op 22
November.
't Is nu echter duidelyk genoeg dat de
begrooting zal worden verworpen, 't Is waar
dat nog geen verklaring der regeering is ge
publiceerd maar na al hetgeen ze omtrent
deze zaak vroeger meedeelde is 't vrij zeker
dat zy het land uitspraak zal laten doen door
nieuwe verkiezingen.
Regeeringsgezinde bladen dringen er op aan
dat minister Asquith zich niet zal laten vinden
om de betwiste artikelen voorloopig uit de wet
te lichten en de rest te laten aannemen.
Reuter verzekert dat Asquith, na de stem
ming van het Hoogerhuis over de begrooting in
het Lagerhuis, een motie zal voorstellen, waar
in de houding der Lords wordt gebrandmerkt
en uitdrukkelijk wordt vastgesteld, dat Alleen
het Lagerhuis het recht heeft over belastin
gen te beslissen en de Lords in strjjd met de
grondwet handelen door een ontbinding van
het Lagerhuis af' te dwingen.
De stryd zal wel warm worden. De ver
schillende regeeringsleden zullen voor de ver
kiezingen er wel op uitgaan om, zooals dat
in Engeland gebruikelijk is, stemming voor
hun gevoelen te maken.
Koning Eduard heeft zijn .neef' den jon
gen Koning van Portugal met zeer veel onder
scheiding ontvangen en hem de hoogste rid
derorde, die van den Kouseband, geschonken.
Uit do redevoeringen blijkt dat het tusschen
Engeland en Portugal alles koek en ei is.
Bij den maaltijd dronk koning Edward op
de gezondheid van don koning van Portugal
en verwelkomde hem als vorst van een der
oudste bondgenooten van Engeland, daar
Portugal steeds behoord heeft tot de warmste
en beste vrienden van Engeland. Sedert eeuwen
zijn zij verbonden geweest in vrede en in oorlog
en hy vertrouwde, dat hot in de toekomst
steeds in vrede zou blijven.
De jeugdige PortugeeBche koning zeide ver
volgens, dat hij diep geroerd was over de
woorden van den vorst, welke een plechtige
bevesting waren van de innige vriendschap,
welke tusschen Groot-Brittannië en Portugal
bijna zes eeuwen bestaat, een van de meest
langdurige verbonden ter wereld.
Het handelsverdrag met Portugal, dat gc-
teekend was door Landsdowne en den Portu-
geeschen minister van Buitenlandsche Zaken,
't welk Woensdag afliep, is hernieuwd en
geteekend door Grey en den Portugeeschen
minister van Buitenlandsche Zaken.
De koning van Griekenland heeft zjjn
eisch, dat het oliicierenverbond na afloop
van de Kamerzitting ontbonden zou worden,
laten vallen. Het verbond heeft van zyn
kant beloofd, zich stil te houden. Uit naam
van het verbond zyn een paar officieren op
de redactiebnreau's te Athene verschenen
en hebben er verzocht, niets meer over do
crisis te melden. Dientengevolge heerscht er
oogenschynlyk in de binnenlandsche politiek
nu rust.
Van bondgenooten gesproken. De harte
lijke ontvangst van den Oostenrykschen troon
opvolger, aartshertog Franz Ferdinand, te
Berlijn heeft er alweer toe bijgedragen om
de bondgenootschappelijke gevoelens tusschen
de Germaansche staten van den Driebond te
versterken. Maar de derde bondgenoot Italië
die is niet zoo erg te vertrouwen. De
gevoelens tegenover Oostenryk zijn verre
van vriendschappelijk. De toon der gesprek
ken en de houding tegenover Oostenrijk daar
geven bijna den indruk dat het vroeg of
laat tot een oorlog komen moet.
In den Finschen Landdag worden de
debatten gehouden over het militaire ont
werp. Daar, met uitzondering der Oud-Finnen,
alle fracties togen het czaristische ontwerp
zullen Btemmen, staat de verwerping vast.
Men verwacht na de verwerping de ontbin
ding van den Landdag door den Senaat,
het opperste gezag in Finland, welke senaat
geheel in Russischen geest is saaragesteld.
Nieuwsberichten.
HELDER, 19 November.
Aanbestedingen.
Door den Kolonel-Commandant van het 4e
Reg. Vesting-Artillerie alhier, werd Dins
dag in het openbaar aanbesteed:
lo. De levering van Rundvleesch en
Rundvet, noodig voor de soldatenmonages te
Helder, gedurende het lste halfjaar 1910.
Ingekomen 5 biljetten van
Rundvleesch. Rundvet.
p. K.(i. p. K.G.
P. Witf0,68*/io fO,63*/l0
Wed. O. W. Broersma f 0,66 f 0,66
A. KoomenfO,628/10 f0,628/10
D. S. BeekfO,61«/10 f 0,6l8/10
D. Groot (Alkmaar) f 0,58 f 0,60
2o. De levering van Gerookt- en Pekel-
spek, noodig voor voormelde soldatenmena-
ges, gedurende hetzelfde tijdperk.
Ingekomen 5 biljetten van:
F. A. Snijders Zn.,
Amsterdam f0,72 per K.G.
P. Witf 0,63Vio u
A. KoomenfO,61*/10
A. Blikkenhorst. f 0,594/io n
D. Groot (Alkmaar) f0,66
Door Burgemeester en Wethouders werd
Woensdag ten Raadhuize aanbesteed: De
levering van Brandstoffen voor de gemeente
gebouwen, gedurende 1910.
Ingekomen 3 biljetten van
cd wd t;2 gd £J2
üz .sa 3 =3 33
o_ o H H o o a
f§ J! ss
Jo «fSÖ
P.SchagenJr. f 1,42 f2,80 f0,70 f0,70 f 1,724 f0,25
Joh. Dekker f 1,42 f2,75 f0,75 f0,65 f l,75 f0,25
J. Kruiff f 1,40 f2,70 f0,70 f0,65 f 1,70 f0,25
1 biljet ongeldig.
Door Burgemeester en Wethouders werd
Woensdag ten Raadhuizo bij inachry ving ver
pacht: Een gedeelte van het Weiland, bij
den Reinigingsdienst in gebruik en gelegen
in het Brakkeveld.
Ingekomen 3 biljetten van
J. v. d. Steen f 15.l
A. Bonselaar f23,50 tot Mei 1910.
J. Kater f 23,50 j
Vrouwenkiesrecht.
J.l. Dinsdagavond werd door de afd. Hel
der van de Vereeniging voor Vrouwenkies
recht in »Tivoli" een openbare vergadering
gehouden, die door een groot getal dames
en eenige heeren bezocht was.
De vergadering werd door de presidente,
mej. S. C. Jager, met een toepasselijk woord
geopend. Nadat zy de aanwezigen welkom
had geheeten, zette zy in 'tkort het doel
der vereeniging uiteen, n.1. het vorkrijgen
van kiesrecht voor de vrouw, wees op het
groote onrecht dat de vrouwen aangedaan
wordt door haar dit recht te onthouden en
dat do wetgever haar gelijk gesteld heeft
met misdadigers en krankzinnigen. De ver
eeniging staat evenwel niet vijandig tegen
over de mannen, dit is een groote dwaling
van sommigen. Men heeft zich georgauiseerd,
om het doel te bereiken, want krygt de vrouw
invloed op de regcering dan zullen de wetten
beter zyn don wanneer zy door mannen alleen
gemaakt worden.
Vervolgens werd het woord verleend aan
freule Sophie Wichers, die op hoogst ver
dienstelijke wijze een vijftal aardige propa
gandistische verzen declameerde, waarvan
de strekking was de vrouw op te wekken
om deel te nemen aan den strijd, opdat zij
niet langer geknecht werd en medezeggings-
kracht kreeg in het staatsbestuur tot zegen
van 't Vaderland.
Hierna werd het woord gevoerd door mej.
Martina G. Kramers van Rotterdam. Deze
verplaatste ons op de onlangs te Amsterdam
gehouden tentoonstelling voor huisindustrie,
schilderde ons de schrille armoede, de erge-
ljjke toestanden, die bij de huisindustrie in
verschillende deelen van ons land heerschen
en toonde aan, dat zulks demoraliseerend
moet werken op het huisgezin. Door de lage
loonen wordt alle fierheid, alle gevoel van
eigenwaarde gedoofd, de opvoeding der kin
deren verwaarloosd. Treurig laag zyn de
loonen, vooral die van vrouwen en kinderen.
De producten van dit Biecht betaalde werk
moeBten eigenlijk door den kooper geweigerd
worden, hetgeen de «Verbruikersbond" be
oogde, want ieder kooper is er mede aan
schuldig, dat er zulke ellendige toestanden
bestaan. Inspecteurs moesten aangesteld wor
den om zulks tegen te gaan. In Australië in
Nienw-Zeeland heeft men dit, maar daar
hebben de vrouwen sinds jaren het kiesrecht
en regeeren zy mede. In ons land wordt de
vrouw als minderwaardige beschouwd. In
het burgerlijk wetboek komen tal van bepa
lingen voor, die uitsluitend in 't belang der
mannen zyn. Volgens art. 163 heeft de ge
huwde vrouw geen vrjje beschikking over
haar eigendom en kan de man naar welge
vallen daarmede handelen.
Art. 355 geeft de vader het recht alleen
over de verblijfplaats der kinderen te be
schikken en volgons art. 856 wordt aan den
vader tjjdcns het huwelijk alloen do ouder
lijke macht toegekend. De» moeder hoeft
niets te zeggen, aan de vronw wordt alle
macht ontnomen. Wel mag zij belasting be
talen en de schatkist helpen vullen, maar
recht van spreken is haar ontzegd.
Reeds in 1880 is door de regeering be
loofd het burgelijk wetboek te wijzigen, maar
daar is in al die verloopon jaren nog geen
tyd voor geweest, om die rechtvaardige grie
ven uit den weg te ruimen. En dit zal zeker
niet geschieden zoolang alleen mannen de
afgevaardigden voor de Kamer kiezen en
deze niet aihankelyk van de vrouwen zyn.
Spreekster wekt daarom allen op mede te
stryden tot verkrijging dier rechten en zich
aan te sluiten by de Verooniging. Die ver
eeniging telt thans 7000 leden en 78 afdoe-
lingen, terwijl de contributie van elk lid
fl.bedraagt.
Ieder, van welke godsdienstige of politieke
richting ook, kan zich hierbij aansluiten.
Als vereeniging is men neutraal. Mee strydt
enkel voor politieke gelijkstelling met den
man.
Alsnu werd een kwartier gepausoerd en
daarna gelegenheid gegeven tot debat of
stellen van vragen.
Mevr. Van Hengel bracht toen in het
midden, dat men niet alleen op de rechten,
maar ook op do plichten moest letten. De
mannen moeten eenige maanden in krijgs
dienst treden, nu konden de vrouwen wel
dienst doen bij hot Roodo Kruis of als zie
kenverpleegster.
Ook kwam zij op tegen een gezegde van
mej. Kramers, dat een onderwijzeres of tele
foonjuffrouw by huwelijk ontslag werd ver
leend. Dit was in 't belang van het gezin,
in 't belang van de kinderen.
Door do jonge Vrijzinnigen werd schrif
telijk bezwaar gemaakt tegen de contributie
van fl.Dit was voor onkelen to hoog.
Mej. Kramers beantwoordde de luatste
vraag met de opmerking, dat de contributie
zoo laag mogelijk was gesteld, want ieder lid
ontving ook het Maandblad. Die dit bedrag
niet betalen kan, moet dan op andere wijze
propqgande trachten te maken.
Aan mevrouw Van Hengel antwoordt zij,
dat de vrouw ula soldaat niet wordt toege
laten en zij dus niet in krijgsdienst kan treden,
maar dat de vrouw toch ook haar leven waagt
door nieuwe staatsburgers het leven to schen
ken. Omtrent het ontslaan van gehuwde
vrouwelijke ambtenaren zegt ze, dat wel andere
maatregelen kunnen genomen wordeD, b.v.
door haar eenigen tijd verlof te verleencn.
Na nog eenige andere zaken over het bur
gerlijke wetboek en over do Engelsche kies
recht vrouwen behandeld to hebben, eindigt
spr. haar repliek.
Vervolgens kregen we van freule Wichers
nog een tweetal verzen te hooren, n.1. .Lied
van de Zee" van H. Lapidoth Swarlh en
.Van een klein kindje" van J. Hack. Keurig
mooi werden deze gedichten voorgedragen,
die een diepen indruk maakten, zoowel om
hun inhoud als om de voordracht.
Mej. Jagor sloot daarop do vergadering na
dank gezegd te hebben aan het publiek voor
de aandacht en aan de dames Kramers en
Wichers voor hetgeen zij ten gehoore hadden
gebracht, de eene voor het vorstand do andere
voor het gomocd.
Die „Ida" verkocht.
De bij IJmuiden gestrande schoener „Ida"
is in publieke veiling verkocht met de in-
hebbende lading voor f 33U0. Kooper was de
heer Jan Visser Hz., te IJmuiden.
De Nieuwe Visscherijwet.
Naar „De Tyd" verneemt, zal de nieuwe
Visscherijwet met 1 Juli a.s. in werkingtreden.
Vereen, wed.- en weezenzorg van gep. en
gegageerde militairen vóór de wet van 1909.
Spoedig is to verwachten, dat te Hoorn
ook eene afdeeling van bovengen, ver. zal
worden opgericht. Pogingen daartoe zyn reeds
hangende. Binnen eenige dagen zal vermoe
delijk te Hoorn daartoe worden vergaderd.
Belanghebbenden worden er op attent ge
maakt door convocatiën.
Do vereen, keert dit jaar reeds f 7$.
uit aan de wed. haror leden.
Zeeramp bij Vlieland.
Omtrent do zeeramp by Vlieland bevat de
.Nieuwe Tcxelsche Courant' het volgende
achryven van Vlieland
De vreeselijke storm in den nacht van
Vryda^ op Zaterdag heeft wederom zyn rol
gespoeld. 14 incnschen hebben hier op de
kust hot leven gelaten en zijn als slacht
offers van hun beroep een prooi der golven
geworden.
Zaterdagmorgen omstreeks 9 uur ver
spreidde zich hier het bericht, dat een schip
aan strand te zien was, dat hoogstwaarschijn
lijk zou stranden. Een nader onderzoek word
ingesteld en het gerucht bleek maar al te waar.
De reddingsboot trok nit, doch te laat 1
Omstreeks half 10 stoomde het schip nog,
toon zag meu plotseling een groote wolk
atoom en enkele seconden later was het in
de diepte der zee verzonken, de geheele
bemanning met zich sleepend in den afgrond
slechts de masten staken nog boven water
nit.
Van het duin af hebben enkele inwoners
van ons dorp het treurige tooneel aanschouwd,
doch aan redding viel niet meer te denken.
Na korten tyd kwamen reeds wrakstukken
aandrijven en ongeveer 10 minuten later
hoorde men aan het strand hulpgeroep- uit
do branding en men zag hoe iemand z'n hand
omhoog stak. Het bleek een man te zijn, ilie
drijvende op een luik en een zwemvest bjjna
het strand had kunnen bereiken. Door elkan
der de hand te geven wist men den golven
zyn prooi te ontrukken en den armen dren
keling behouden aan wal te brengen. Hoewel
bijna uitgeput van vermoeienis en versteend
van koude, kon de ongelukkige nog loopend
tussche i 2 personen een der dagkeeten van
den Rijkswaterstaat bereiken, alwaar hy lief
derijk werd opgenomen en van droge kleeren
werd voorzien. Hy is helaas de eenige, die
behouden is gebleven.
De geredde bleek te zyn de machinist van
het gezonken schip. Na ecnigszins te zyn
bekomen, vertelde hy, dat het schip de
„Wilna" was, komende van Antwerpen en
geladen met ijzerdraad voor Miltelfahrt (De
nemarken). Het roer van het schip was on
klaar geraakt en daardoor was het, hoewel
de machine nog goed werkte, naar het strand
gedreven. Do hooge stortzeetin hadden de
luiken van het ruim doen bezwyken en zoo
is het schip vol water geloopon en gezonken.
De bemanning bestond nit 14 koppen en
een Belgische loods, die door het stormweer
het schip niet hadden kunnen verlaten, 14
menschen hebben dus bij dit vreeselyk onge
luk hun graf in de golven gevonden.
Zaterdag reeds is een der lijken aange
spoeld en Zondagmorgen weer een. Zij wer
den door den geredde herkend en waren den
2den stuurman en den kok.
Maandagmorgen zyn de beide lijkeu be
graven. Door den eenigst-overgoblevene werd
oen krans op de beide kisten gelegd en bij
de geopende groeve werd door den Eer
waarden Heer Van Rossum eenige woorden
gesproken. Diep bewogen en met tranen in
de oogen dankte de geredde voor de troost
rijke woorden.
Het ongeluk heeft diepen indruk gemaakt
op do inwoners, waarvan de meeaten tot de
zeevarenden behooren.
De Rijksmiddelen.
Do loop der Rijksmiddelen gedurende Octo-
bor is weder gunstig geweest voor de schat
kist. Wel was de vooruitgang, in vergelyking
mot verleden jaar, niet zoo groot als de vorige
inaand, toen er een vooruitgang f 667,000 viel
te boeken, maar toch is de vermeerdering van
f 448,000 bevredigend te noemen, in de eerste
plaats omdat de vergelyking gemaakt wordt
met een voorspoedige inaand van 1908 en in
do tweede plaats omdat het accres toch nog
altjjd grooter is dun de gemiddelde styging
(ongeveer 4 ton) in de eerste acht maandon
van het jaar. Men weet, dat de minister van
financiën in zyn millioenennota de opmerking
maakte, dat wanneer de laatste vier maanden
het jaar een accres gaven van gelyk
percentage als de styging in de eerste acht
maanden, de opbrengst van de middelen A- L.
in het geheel f 167,390,000 zou bedragen,
of f3,506,000 boven de raming, waardoor dan
het geraamde tekort (op den gewonen dienst
tot f5 milliocn zou dalen. Niet alleen in
September, maar ook in October, de tweede
der vier maanden, waarvan de minister sprak,
is dus de wensch van den beheerder onzer
schatkist ruimschoots verwezenlijkt.
De nieuwe spoortarieven.
Omtrent de invoering dor nieuwe spoorta
rieven aldus lezen we in .Reizen en Trek
ken", het orgaan dor Nederlandsche Reis-
vcreeniging werd dezer dagen in sommige
bladen gemeld, dat ze waarschijnlijk met Mei
a.s. in werking zullen trede u.
Onze inlichtingen echter luiden, dat deze
tarieven, die thans bij do Regeering in onder
zoek zyn, met Mei nog wel niet in toepassing
zullen worden gebracht, omdat hetRogeerings-
ondorzook wel niet zoo spoedig zal zijn afge-
loopen, dat alle voorbereidende maatregelen
vóór den zomerdienst van 1910 nog kunnen
worden genomen.
Ernstig ongeluk.
Dinsdagnacht had in de oude Houthaven
te Amsterdam oen ernstig ongeluk plaats.
Een vlet, waarop zich twee personen be
vonden, kwam in aanraking met een leeg
vaartuig, dat door de sleepboot .Primus'
werd. overgebracht. Door een ongelukkige
wenking raakte de vlet bekneld tussehen
een silo en het leege vaartuig. Wanneer do
beide mannen, die zich op de vlot bevonden,
rustig waren blyven zitten, zon cr niets ge
schied zjjn. In hun vorwarring liepen zo
echter naar den kop van de vlet, om van
daar op de andere boot over te springen. Een
hunner, v. d. Herf, raakte tusschen de beide
schepen bekneld, zoodat zijn hoofd letterljjk
werd ingedrukt. De man was onmiddellijk
dood terwijl de ander, R. Roelofs, die met
den rand van de vlet in aanraking kwam,
zwaar gewond en gekneusd naar het Binnen
gasthuis werd vervoerd.
De Ridderorden zaak.
Naar «Het Hsg." zegt nit Den Haag uit
betrouwbare bron te vernemon, zal dr. Kuyper
een dezer dagen gelegenheid vinden, in de
Tweede Kamer een verklaring betreffende de
veelbesproken zaak af te leggen en zal na
hem door mr. Loetf als voorzitter dor katho
lieke, en mr. Lohman als voorzitter dor
christelyk-historische Kamerclub het woord
worden gevoerd.
Stuurlieden examens.
's-Gravenhage, 17 Nov. Geslaagd groote
stoomvaart eerste stuurman de heer J. Rnigo
derde stuurman de heer B. J. Jansen.
Een smokkelaarsklucht.
Men schryft uit Dinxperlo aan de ,Zutph.
Courant*
Eenige smokkelaars welke Maandag een
wagen met koffie over de Pruisische grenzen
brachten werden op de vlucht gejaagd door
een persoon, welke met een geweer gewapend
hen het halt toeriep en zich als kommies
voordeed. Terwyl de smokkelaars vluchtten,
palmde de vorschrikker de koffie in en bracht
ze in zijn huis. Toen de smokkelaars de mis
leiding bemerkten togen ze naar het huis
van den verschrikker, namen hun koffie terug
en gaven den man zulk een pak ransel, dat
hij wel niet meer zulke grappen zal uithalen.
Nederland in het Oosten.
Wy lezen in .Neerlandia"
De South China Morning Post van 1 Sep
tember 1909 bevat een geestdriftig gesteld
verslag der Koninginnedag-viering te Hon-
kong, waarin wordt verklaard, dat do Hollan
ders in den vreemde onder het wys en ver
standig beleid van Koningin Wilhelmina
dermate aan invloed en bcteekenis hebben
gewonnen, dat het, bizondcrlyk in Hongkong,
opvallend is.
„Een paar jaar geleden onderhield geen
Hollandsche stoomvaart-maatschappij het han
delsverkeer in deze waterener waren geen
Hollandsche banken en geen Hollandsche
handelshuizen van eenige bcteekenis. Tegen
woordig bezit Hongkong dit alloB en een
klein leger van Hollanders om dio zaken to
besturen. Zoover wij bobben kunnen nagaan,
is het nog nooit in de geschiedenis van Hong
kong voorgekomen, dat de haven vereerd is
met het bezoek van een Ilollandsch oorlogs
schip, on zeker is zy nog nooit bezocht door
drie znlke model-oorlogsschepen als thans de
Nederlandsche driekleur doen wapperen in
onze ruime haven".
Men vergunt ons verder aan een byzonder
schrijven uit China hot volgende te ontleenen
Ook ligt hot niet aan de mindere
energie der Hollanders, immers in Hongkong
on Singapore verdringen ze de Engelschen.
In Singapore bepaalt de Nederlandsche Ilan-
dclbank den koers van den dollar, in Singa
pore geeft de Nederlandsche Handelsmaat
schappij bankbiljetten van 5 dollar uit, waarvoor
de Chineesche wisselaars 54 dollar betalen 1
Dus onze landgenooten staan overal goed
aangeschreven in Hongkong beginnen ze, in
Singapore zijn ze de baas.
De komst van een oorlogsschip, dus
des te meer van een homogeen eskader, dat
op het publiek overal indruk heeft gomaakt
getuige de couranten-artikelen en wat ik
b.v. in Amoy van een madarijn hoorde
is vaak het sein tot het aanknoopen van
handelsbetrekkingen.
De Jang-tsi-Kiangopsloomende, krogen we
weer de tastbare bewyzen dat er Hollanders
zijn. De rivier wordt uitgebaggerd door de
East Asiatic Dredging Company te Amsterdam
met Hollandsche ingenieurs, werklui en mate
riaal. Twee uur lang voeren we langs bag
germolens on sleepbootjes, die alle do Hol-
lundsche vlag hadden gehesehen en om het
hardst salueerden, met de stoomfluit gilden
en waarvan de opvarenden ons enthousiast
hoera toeriepen, terwyl sommige bootjes ons
een tijdlang begeleidden en vele huizen aan
den wal ook de drieklenr hadden uitgestoken.
Vooral zyn hier (Sjanghai) prachtig
het paleis der Nederlandsche Handelsmaat
schappij en do Duitsche club, dio uit- en
inwendig voratelyk zyn ingericht. Natuurlyk
zyn wy hier de gast van onze Oostelyke
naburen, die zich somB niet ontzien do be
gripsverwarring die er heerscht omtrent de
namen Dutch en German ten eigen voordeele
te exploiteeren. Maar enfin, gezamenlijk door
Holland en Duitschland wordt de Brit ook
in Sjanghai er uit gowerkt
Sneeuwstormen.
Uit Berlyn wordt gemeld, dat in het
Oosten en Midden van Duitschland gewel
dige sneeuwstormen heerschen. Overal zijn
treinen in de sneeuw blyven steken. De
treinendienst van Berlijn naar het Noorden
is ingekrompen moeten worden en er zyn
vele telefoonlynen gebroken.
Dure proefnemingen.
Een fabrikant van X-Btralen-toestcllen to
Londen, do heer Cox, is tengevolge van zijn
proefnemingen aangetast door een eigenaar
dige ziekte. Verleden jaar moest hem een
vinger worden afgezet, en in Februari van
dit jaar was het noodig nog drie vingers
van de rechterhand to amputeeren. Koning
Eduard hoeft by dio gelegenheid hot slacht
offer der wetenschap van zijn deelneming
laten blyken door hem een gift van 200
pond te doen toekomeD.
De ziekte is echter geenszins tot staan ge
bracht. Blykbaar tastte zy het geheele or
ganisme aan, want de verschijnselen beper
ken zich niet tot de handen en de armen.
Een duzor dagen heeft men den patiënt den
rechter-ondorarm moeten afnemen.
Valsche Bankiers.
Ten gevolge van do ontdekking van een
financieel schandaal te Born zijn zes ban
kiers uit Bern en Ziirich, benevens de echt-
genooto van een hunner, in hechtenis genomen.
Er moeten ongeveer twaalf financiers in deze
zaak betrokken zyn.
De mijnramp te Cherry.
Wat wel gevreesd werd, heeft zich helaas
bevestigd de opgeslotenen in de brandende
kolenmyn zyn niet gered kunnen worden.
Maandag werd naar reeds gemeld is
do afgesloten mijn geopend. Maar kort
daarop sloegen do vlammen uit do opening,
en do mijn moest weer worden afgesloten
om het kolenvuur te dooven. In elk geval
is er geen sprake meer van, dat nog slacht
offers van de ramp levend uit de mijn zullen
komen. Uit een nauwkeurige telling is ge
bleken, dat het aantal vermisten in de mijn
360 bedraagt, die nu wel allen als veronge
lukt zyn aan te merken. Van de meeaten
zullen zelfs de lijken niet meer kunnen worden
geborgen. Er zyn ongeveer 200 weduwen
en 1000 weezen
FEUILLETON.
32)
De officier van justitie moest eerst pogen
uit te vorschen, waarheen de vreemde heer
zich vermoedelijk met den baron had begeven,
wanneer die ook in dien nacht nog een aa
menkomst had gehad, en dezen draad kon
men slechts in handen krijgen, wanneer men
den Vreemden heer gevonden had.
Dit laatste zou niet moeilijk geweest zijn
indien men in het reatanrant had geweten,
dat luitenant Von Schimmelpfennig des avonds
met een ouden hoer verschenen was. Maar
zij hadden beiden in de voorste zaal in oen
half donkeren hoek gezeten. Do luitenant
was gedurende zyn verlof langen tijd niet
meer in het restaurant geweest, er wa
ren intusschen andere bedienden gekomen,
zoodat de kellner, die de beide gasten be
diende, hen niet kende. De oberkellner had
niet op den nhlanenluitenant in burgerklecren
gelet, omdat deze zoo'n bescheiden plaats had
opgezocht.
Intusschen waren de officieren, die aan
het spel hadden deelgenomen, overeengekomen
op geen enkele vraag, die betrekkigg had
op dien avond, antwoord te geven,'en ook
geen gewag te maken van den ouden heer
Von Schimmelpfennig, die hier een vreem
deling was. Het zelf recht oefenen, door dezen
heer voorgeslagen, was inderdaad een uit
stekend denkbeeld geweest, dat hen weer
hun geld had geholpen, maar dat was juiBt
de hoofdzaak, die moest verzwegen worden.
Intusschen had de oude heer Von Schim
melpfennig zyn neef meegenomen naar de
landgoederen, om hem daar na onderzoek
van den toestand te zeggen, wat voor hem
het beste was te doenOtto had hem ook
het bedrag zyner persoonlijke schulden ge
noemd, dat voor één mensch bijna ongeloof
lijk was.
Zyn oom had intusschen de treurige
overtuiging uitgesproken, dat hij er het best
aan toe zou zyn, wanneer hij naar het bui
tenland en in vreemden dienst ging, totdat
onder zjjno medewerking de treurige toestand
weer verbeterd was. Do eer van zijn naam
duldde niet, dat hij de woekeraars, aan wie
Otto zich zoo onverantwoordelijk overgegeven
had zou aanklagen en hy kon ovenmin dul
den, dat zyn neef intusschen in de handen
van andore geldmannen viel, die bereid wa
ren den majoraatshcer zoo lang boven water
te houden, want dat was erger dan oen ge
rechtelijke bewering die hem by goede
oogsten weer op de been kon helpen.
Iets bljjft je nog over, wanneer jij je
daartoe in staat acht, had hy ten slotte ge
troost. Ga naar Heinrichshof en bestudeer
ernstig de landbouwkunde. De oude Wald
miiller, die zoo zwak geworden is, moet weg
jy moet echter de huwelijksplannen uit je
hoofd zetten 1
Toen Otto von Schimmelpfennig daarna
by Fransje kwam, om haar weder voor
een korten tyd vaarwel to zeggen en haar
openhartig mot zijn tegenwoordigen toestand
bekend te maken, vond hij het meisje voor
haro tante op de knieën liggen, met het ge
laat in haar schoot verborgen.
De oogen vol tranen, was zy opgestaan,
zijn blik vermijdend.
- Wy zien elkaar voor de laatste maal
zeide zy, bleek en met neergeslagen oogen.
Robert zal je wel gezegd hebben, dat wy
arm geworden en zonder hoop zyn, on dat
onze toekomst vernietigd is. M|ju oudste
broer, tot wiens last wij, zooals hij zegt, na
vaders dood zyn gekomen, jaagt ons uit dit
huis. Tante Polda wil my meenemen naar
Keulen; wij moeten dus scheiden... Vaar
wel 1
Fransje reikte Otto do hand, zonder hem
aan te zien.
En heeft llobort je niet gezegd, wat
er met mij voorgevallen is vroeg hy.
Z|j schudde treurig het hoofd.
Dan wil ik het je bekennenmaar ik
geef je eerst mijn woord, dat niets mij van
je zal kunnen scheiden. Je hebt mijn oom
gezien, die als een wrekende engel tot mij
gekomen is. Hij spant my voor den ploeg
om de landbouwkunde te leeren en hiervan
zal nu injju bestaan afhangon. Ik heb er
nooit van gehouden, maar het moet wel,
Fransje
Hij legde zijn hand om haar middel.
Ik ga slechts, wanneer je my belooft
me te vergeven dat ik, die nooit de waarde
van het geld heb geleerd, op je hart kan
rekenen. Ik zal werkeljjk een ellendig leven
moeten leiden. Ik zal niet weten, wat te doen,
wanneer ik des avonds van het veld thuis
kom, want de eenige, medegevoelende ziel,
mjjn goeden ouden Naldmiiller, moet ik daar
ook missenhij wordt smadelijk afgedankt,
omdat hy mij aU een zoon vertroeteld cd,
zooals oom zegt, op de kosten van myne toe
komst de goederen verwaarloosd heeft, al
leen om my geld in de handen to stoppen,
I zooveel als ik in myne dwaasheid maar noo
dig had. Maar ik kan het mij al voorstellen
ik, die vroeger een nachtbraker ben geweest,
die nachten met mijne kameraden bij spel en
wjjn heb doorgebracht, ik, zul een bewon
deraar van de natuur worden, des avonds
op het balkon zitten, naar het zingen der
krekels en het lied der nachtegalen luisteren
en aan jou denken voorzeker dan ook
aan me zeiven en hóe dwaas ik steeds ge
handeld heb. Maar blijf mjj trouw; ik zal,
wanneer ik de uniform heb afgelegd, een
vr|j man zyn. Ik zal, zoodra ik kan, je op-
zookon, en jij en je tanto komt my in myne
eenzaamheid bezoeken; dan zullen wy arm
in arm door de wouden dwalen en de dagen
tellen, totdat we elkaar kunnen toebehooren.
Houd dus moed en vertrouw op my, hoe
weinig ik dit ook verdien
Het meisje schudde weer treurig het hoofd.
Zy had, uit wat Robert haar had moeten
mededeelen, zijn zwakheden loeren kennen
hy die steed s zoo fier on zelfbewust voor
haar was verschenen, had haar vertrouwen
verloren haar eigen ongeluk deed haar alle
hoop mistrouwen en had haar hart verbit
terd. Alles was zoo slag op slag over haar
gekomen, dat zy op het vertrouwen op de
wereld, die haar zoo schoon voorgekomen
was, bad verloren. Zy richtte zich op en
wendde hem haar bleek gelaat toe.
Dat ik je bemin on nog bemin, weet
je, sprak zy met vaste stom. Wordt eerst
oon manLeer dat eerst, jij en Robert i
vooral jij, die hem tot lichtzinnigheid ver
leidde.' Ik kan je nu zeggen ik wil voor je
dezelfde blyven en op je hopenmaar ik
mag het nietik ben arm geworden, zal van
do goedheid van tante afhankelijk zyn, tot
dat het my gelukken zal
De tranen dreigden haar in de oogen te
komen, maar zij drong ze terug.
De minachting, de onverholen afkeu
ring, die je oom mjj heeft getoond, is voor
mij duidelijk genoeg, hij heeft zich sedert
niet verwaardigd naar ons om to zien, on ik
ben overtuigd, dat je hier togen zijn wil
voor mij staat. Ik kende je als vriend sedort
mijn kindsheidik beminde je, niet als den
erfgenaam van groote bezittingen. Ik kan
niet beoordeelcn, wat Robert mjj over de
wanorde in de financiën' gezegd heeft. Ju
zult alles weer kunnen inhalen, verman je
daartoe dus. Robert en ik zijn door een goe
den, maar oudon, zwakken vader niet ge
hard tegen den strjjd des levens, die nu ge
komen is, en jy evenmin, omdat jo zoo vroeg
wees bent geworden maar ik zal het kun
nen, want ik hoop, dat mijn hebzuchtige
broeder zooveel voor mij zal overlaten om
tenminste een poos tegen gebrek beveiligd
te zjjn, wanneer ik het vaderljjk huis moet
verlaten. Die armo tante zy reikte deze
de hand on kuste haar verliest ook eon
deel van haar vermogen door hom, nadat
Robcrt's lichtzinnigheid haar reeds een groote
som heeft gekost Zeg dus aan je oom, dat
Francisca Brookman nog in het geheel niet
je verloofde isdat ben ik ook niet, want
niemand dacht by al het ongeluk aan een
verlovingje hand is vrjj en wat je hart
betreftmoot je zelf maar weten, wat jo
hem daarvan wil zeggen I
Fransje reikto Otto von Schimmelpfennig
de hand, die zoo koud was, dat hij er van
schrikte. Eer hij het kon beletten, was z|j
weggesneld naar de kamer harer tante, waarin
zy hoopte niet gezocht te worden.
Otto von Schimmelpfennig stond daar als
verlamd. Was dat dezelfde, die hij alreeds
sedert zijne kinderjaren als de zyne beschouwd
had Zij had den band, die hen sedert had
verbonden, verscheurd met een vastberaden
heid, die hem sprakeloos deed staan.
Ik wist wat er gebouron zou, wanneer
u kwam. Z|j is trotsch en ongelukkig 1 hoorde
hij do zachte stem van tante Polda zeggen.
Ga maar heen en volg uw oom
Ook zy verliet hem. Hij stond alleen in
de kamer, waaruit hij zag het niet
reeds zooveel weggeruimd was, daar Fransje
haar tante naar Keulen zou vergezellen.
Nu goed. Naar Heinrichshofriep hij,
met den voet op den grond stampend. Oom
zal minstons zooveel doen, dat hij voor myne
schulden borg staat en Fransje zal zich over
tuigen, dat ik een ander mensch wil worden 1
De voogd was niet zoo werkloos gebleven
als men meendo. Hij ontving des namiddags
oen bezoek van den ouden boekhouder Joost,
dien hy om een onderhond had gevraagd-
Gjj hebt mij ontboden, mijnheer en ik
kom gaarneuit eigen beweging durfde ik
niet komen.
Ik dank u daarvoor.
Joost moest tegenover hem gaan zitten.
Ik wilde u eenige ophelderingen vra
gen in het belang van mijn pupillen, Frangje
en Robert Brookman Daar ik hoor staat ge
niet moor in betrekking tot de fabriek.
Fransje en Robert riep do oude man,
droevig lachend. O, wat myne zwakke krach
ten vermogen, wil ik doen 1 Men heeft my
gezegd, dat zy in een zeer treurigen toe
stand zjjn. Ik heb het voorzien, maar durfde
niet
Kunt gjj u de oorzaken voorstellen,
waardoor de bloeiende, oude fabriek zoo
snel te gronde is gegaan? Zy is verkocht,
ik kon er mij niet tegen verzetten.
(Wordt vervolgd.)
