KLEINE COURANT
't Vliegend Blaadje
voor HelderTexel, Wieringen en Anna Paulowna
Nieuwjaarsgroet.
Het Recht der Vrouw.
Uit het Buitenland.
Nieuwsberichten.
No. 3847.
Zaterdag 26 December 1909.
37ste Jaargang.
't Vliegend Blaadje p. 3,
Pre- Zondagsblad
tniënModeblad
(Voor het buitenland bij vooruitbetaling.)
50 ct., Ir. p. post 75 ct., buitenland f 1.25
37* 45 f 0.75
f0.90
Ad verten tiön van 1 tot 4 regels
Elke regel meer
Bewys-eremplaar
Vignetten en groote letters worden n
r plaatsruimte berekend.
Verschijnt Dinsdag- en Vrijdagmiddag.
Uitgevers a BERKHOUT ft Co., te Helder.
Bureauxi Spoorstraat en Koningstraat.
Interc.-Telefoon 50.
■V- Zij die zich met 1 JANUARI a.e.
op dit blad abonneeren, ont
vangen de tot dien datum
verschijnende nummers
GRATIS. 0E UITGEVERS.
Aan onze abonné'a buiten
de gemeente wordt beleefd
verzocht 't verschuldigde
abonnementsgeldvliegend Blaadje,
Zondagsblad en Modeblad 4e
kwartaal 1909 te willen overmaken per
postwissel of aan postzegels vóór 5
Januari, zullende anders daarover
met 5 cents verhooging per post wor
den beschikt.
Postwissels voor dat doel behoeven
slechts met een zegel van 21/, cent be
plakt te worden.
Onze lezers, die met 1 Januari a.8. aan
Familie, Vrienden of Begun
stigers in onze Courant een
Welkomstgroet
willen plaatsen, worden beleefd uitge-
noodigd hunne opgaven aan ons Bureau
SPOORSTRAAT tijdig in te
zenden;
DE UITGEVERS.
De Engelscbe liberalen zijn vol goeden
moed voor de aanstaande verkiezingen. In een
redevoering, die de eerste minister Asquith
te Liverpool hield, zeide hij, dat or overvloed
van goede voorteekenen is voor de liberalen.
De taal die de pers en do proconsuls in het land
voeren geven hem reden om te betwijfelen of zjj
daarmede wel een verstandige politiek volgen.
•Met hun beweringen over de vloot trach
ten zy te vergeefs de aandacht af te leiden
van de begrooting en het Hoogerhuis. De
vloot is volkomen in staat de suprematis van
Groot-Britannië te handhaven en de veiligheid
van de kusten, den handel en het rjjk te
waarborgen".
Intusschen blijft de heer Blatchford door
gaan mot zijne artikelen over thet Duitsche
gevaar". De Engelschen zjjn op dit punt nu
eenmaal prikkelbaar misschien wordt aan
de beweringen van deze afgevaardigde meer
aandacht geschonken dan zy waard zjjn. Ge
rubriceerd komen zijne artikelen hier op neer:
1. Dat Duitschland naar de opperheer
schappij in Europa streeft.
2. Dat het, om dit doel te bereiken, Enge-
lands macht moot fnuiken.
1. Dat alle pogingen tot verzoening en
overeenstemming gedoemd zijn to mislukken
en niets Duitschland zal weerhouden dan het
ontplooien van een tegen-macht.
4. Dat indien Frankrijk valt, wy ons niet
staande kannen houden.
5. Dat Frankrijk in het algemeen geen
partij voor Duitschland wordt geacht.
6. Dat wy niet in staat zyn Frankrijk te
helpen.
7. Dat, tenzy het Britsche volk zich grootere
opofferingen getroost, dan waartoe het nu
bereid is, wy ons rijk en onze onafhanke
lijkheid zullen verliezen.
8. Dat onze ministers van beide partijen
dit weten, maar de waarheid niet durven
zeggen tot het volk.
Hoe moet nu gehandeld worden. Dat zegt
i schrijver ook. Zjjn program luidt:
1. Onmiddellijke goedkeuring van een cro-
diet van vijftig millioen pond sterling ten
behoeve van do marine.
2. Onmiddellijke aanneming van een wet
tot invoering van algemeenen dienstplicht,
welke wet dadelijk in werking moet treden.
3. Een wet tot instelling van voorberei
dende militaire oefeningen voor alle school
jongens van tien jaar en ouder.
4. Onmiddellijke inrichting van een gene-
ralen staf voor leger en vloot.
5. Een belangrjjke verhooging van het
credist voor den geheimen inlichtingsdienst
(gezegd: spionnendienst).
Een officieel verzoek aan alle wetgevers,
slechts Britsche en geen buitenlandsche
werkkrachten in dienst te nemen.
Maar het geld daarvoor, hoe dat te vindon P
Veel cjjfers geeft de man alweer niet. Zjjn
recept hieromtrent munt nit door kortheid:
Minister Cobden had in zjjn tjjd wel honderd
millioen over voor de Britsche vloot, zegt hjj,
en deze regeering is bang voor hot bouwen
van één Droadnought. Wy zjjn wol aan het
geld gekomen voor den Boerenoorlog, zegt
Mr. Blatchford voorts: tWjj moeten het halen
van hen die hebben en er zjjn er velen die
veel hebben". De schrijver acht het noodig
aan het slot van zijn artikel op te merken
dat hij zijne artikelen niet heeft geschreven
als sociaal-democraat 1 Misschien bindt hjj
een klein beetje in nu bjj vernomen kan heb
ben, dat Engeland de vier Dreadnoughte, die
nog in den loop van dit begrootingsjaar op
stapel zouden worden gezet in geval de aan
bouw van oorlogsschepen door andere mogend
heden daartoe aanleiding gaf, nu besteld zjjn.
Reuter seint uit Londen dat de benoeming
van den minister van binnenlandschs zaken,
H J. Gladstone, tot eersten gouverneur-
generaal van Zuid-Afrika, thans officieel is
afgekondigd.
De Russisch regeering zal niet als do
Engelsche zoo gemakkelijk aan 't geld komon
om nieuwe oorlogsschepen to bouwen.
De verdedigingscommissie uit de Doema
besloot het voorstel te doen om de begrooting
van uitgaven voor het ministerie van marine
te verminderen met 20.8 millioen Rbl. Tevens
werd voorgesteld de aangevraagde 12.4 mil
lioen voor den bouw van nieuwe oorlogs
schepen te schrappen, daar de voor dit doel
in de begrooting voor 1909 toegestane som
men nog niet uitgegeven zjjn. Evenwel, de
Doema is wel de wettige vertegenwoordi
ging van het Russische volk, maar de hoogste
macht is zjj niet in Rusland. Dat is al meer
malen gebleken. Als 't er op aankomt zet
men in Rusland de wet eenvoudig op zjj.
Finland met zjjn .zelfregeoring", Polen met
zjjn taalwetten kunnen dat getuigen.
Over de inhuldiging van den nieuwen
Koning der Belgen Albert I geven wjj op
een andere plaats in dit blad een en ander.
De parlementaire commissie, die belast is
met het opBtellen van het adres, dat aan
koning Albert zal worden aangeboden hij
zijn blijde inkomst, heeft vergaderd in do
Kamer. De Bociaal-democraat Vandervelde
was afwezig. Het adres, dat met algemeene
stemmen werd aangenomen, wjjst op de nood
zakelijkheid om terug te keeren tot de oude
constitulioneele tradities en voegt daaraan
toe, dat de geestelijke, artiatieko en zedelijke
belangen vau het land niet verwaarloosd
behooren te worden.
In Oostenrjjk, dat in zjjn parlement al
zooveel rare dingen zag gebeuren, is een
meerderheid gevonden voor een nieuw regle
ment van orde, dat de obstructie onmogeljjk
zal maken. Het aannemen dezer wet alleen
heeft al goedo uitwerkselen gehad. De Kamer
is werkelijk ernstig aan den arbeid gegaan
zonder dat die onderbroken werd door allerlei
middelen om den voortgang onmogeljjk te
maken.
De Japansche begrooting, die Zaterdag in
gediend is, sluit in inkomsten en uitgaven
met 534 millioen jen, d.i. 15 millioen meer
dan ten vorigen jare. De inkomsten uit be
lastingen zjjn ten gevolge van een plan tot
belastinghervorming op 9 millioen minder
geraamd. De civiele ljjst is van 3 op 4>/8
millioen jen, de bezoldigingen van ambtenaren
en militairen met 30 pet. wat 9 millioen
maakt verhoogd. Verder is het fonds voor
schulddelging met 7*/^ millioen verhoogd. De
uitgaven voor het leger zijn met 4 en die
van hot ministerie van verkeerswegen mot
l1/* millioen verminderd.
De oud-president der Vereenigde Staton,
generaal Roosevelt, heeft aangekondigd, dat
hjj en zjjn zoon Kermet in den loop der
maand Juni 1910 zullen terugkeeren van
hun verre reizen. Vóór dien tjjd zal de heer
Roosevelt over zijn jacht-expedities ccnige
voordrachten houden te Parjjs, te Berljjn en
te Londen. In de maand Maart zal mevrouw
Roosevelt hem tot Khartoem tegemoet reizen.
De Fransche //Academie der moreele en
politieke wetenschappen" heeft hem vóór een
paar dagen tot lid gekozen met 25 stommen
tegen 2 ongeldige en 1 blanco.
HELDER, 24 December.
De onderofficiers-vereeniging der zee
macht Admiraal de Ruyter" wordt met
ingang van 1 Januari a. s. ontbonden.
De Heldersche Tooneelvereeniging
„T.A.V.E.N.U." zal op 15 Januuri a.s. het
bekende Btuk van G. Hauptmann.Voer
man Henchel" opvoeren.
Afloop Aanbestedingen.
Door Burgemeester en Wethouders alhier
werd Woensdag ten Raadhuize in het open
baar aanbesteed, de levering
a. van Schoolboeken, Schoolbehoeften, enz.
c8
Hl -M 1 IJ
|1
J. C. Duinker 1682.29 482.19* 10 00,40 0.10
H. de Wit 1412,17* 425,16 10 0U 0,30 0,06*
J.C. de Buisonjé 1497,92 470,48 9* 0/0
1». Spruit. 1477,03 466,41 10 ou 1,_ 0,10
H. J. C Egner. 1482,50 439,34 10 0/o
D. Koppen 1739,83 468,93
b. van benoodigdheden voor het onderwijs
in de nattige handwerken op de O. L. Scho
len; een cn ander gedurende 1910.
School l-7b: School 8:
I. Grunwald. f648,08* f54,24
L. Rumpff f611,20 f49,74*
De gunning zal later bekend gemaakt
worden.
Door de Hoofd-Administratie van het
4e Regiment Vesting-Artillerie werd Dins
dag op het Garnizoensbureau WachtBtraat
in het openbaar verpacht: Het weghalen van
Spoeling en Vleeschbeenderen.
Spoeling:
A. A. Overtoom f 23.per maand.
P. de Brnin f30.30
K. Selderbeek f 34.35 n
W. Sljjkermanf 40.10
Beenderen:
E. Oostendorp f4.31 per 100 K.G.
Firma S. M. de Jong f 4.85*
Door Burgemeester en Wethouders al
hier, werd Woensdag aanbesteed de levering
van rjjwielen gedurende bet jaar 1910.
Ingekomen 3 biljetten, van
L. v. d. Walle f 235.5 ijjwielen.
P. J. Lafèber 200.—
P. Doorewaard200.
Afloop der Woensdag gehouden ver-
kooping van oud jjzer, afkomstig van do
Waterleiding alhier.
Ingekomen 5 biljetten, vanJ. Bakker
f375,26; A. G. v. d. Pol f505,05; N. Lon-
gers f517,83; W. de Jong 1553,67 en E.
Oostendorp f 617,85.
De gunning zal later bekend gemaakt
worden.
De accijnsverhooging.
De verhooging van den accijns op het
gedistilleerd heeft in de practjjk voor caló's
en tappperijen niet de gevolgen, die sommigen
daarvan hebben voorspeld. Voor zoover dat
op dit oogenblik te Amsterdam ten minste
geconstateerd kan worden, kunnen de groote
caió's niet merken, dat hun omzet in gedis
tilleerd invloed heeft ondervonden van de
accjjnsverhooging. Integendeel erkent men
algemeen het groote voordeol, dat gelegen
is in het afschaffen van dê «halfjes". De
groote aftrek, die deze aan menig goed be
zette bittertafel vonden, was een voortduren
de knaging aan des caféhouders kaser
waren overal maar te veel klanten, die één
ot twee «heelen" bestelden, en zich de rest
van hun bitteruur den tjjd kortten met //halfjes".
En als het dan werkeljjk halve glaasjes waren,
dan was Holland in laster moest altjjd een
kop op.
Zware brand te Amsterdam.
Dinsdagavond ongeveer half elf zagen voor
bijgangers plotseling door de Plantage Fran-
schelaan een hellen lichtgoed geworpen en
oogenblikkelijk ^daarna lekten reeds reuzen-
vlammen uit het dak en de bovenramen der
spiegel- en lijstenfabriek der firma Kocb, die
gevestigd is in een complex gebonwen, gele
gen Franschelaan, hoek Kerklaan.
Onmiddellijk werd alarm gemaakt. Doch nog
voor dat de brandweer, die bewonderens
waardig snel met het blnsscbingswerk kon
aanvangen, de vuurzee aangreep, zond een
zagende en ratelende krater reeds een ge
weldige vuurkolom omhoog. Heel het Plantage-
kwartier lag weldra in een phantastiBchen
gloed, die duizenden menschen deed aan-
stroomen.
Het bleek dat de tweede verdieping van
den timmerwinkel, waar zooals begrjjpelyk
groote hoeveelheden licht brandbare stoffen
aanwezig waren, had vuur gevat en eer tien
minuten verstreken waren, zagen de toe
schouwers met vervaarlijk geraas dak en
voorgevel instorten.
Dat deed een vurige kolom van vlammen
en vonken omhoog stjjgen,'die eerst hoog
in de lucht luugzaam omboog over do Fran
sche laan on den Parkschouwburg.
De brandweer wierp geweldige massa's water
op het vuur en met het oog op het groote
gevaar voor de in de onmiddellijke nabjjheid
van het brandend perceel gelegen chemica
liën fabriek, stelde zjj buitengewoon veel
materiaal in werking. Van alle zjjden, ook
van uit de tuinen van hnizen in de Middel
laan en van de daken van perceelen in de
Kerklaun, van Magirusladders, die aan do
Franschelaan waren opgesteld, werd de
vlammenzee bestreden.
Nu en dan stortte een gedeelte dak of
gevel in, wat den rossen gloed een oogen
blik helwit doorlichten deed.
Do aanpalende behuizingen in de Fransche
laan kwamen er ook vrjj goed af. Daar de
brandweer ze tot den nok met een paar
wuterstralen bestreek, werden alleen de daken
een weinig aangetast. De watersckale was
daar uit den aard der zaak aanzienlijk. Pre
cies één uur na het uitbreken van den brand,
om halt twaalf, kon de brandweer rappor
teoren dat men het vuur meester was. Het
groote gebouw, dat aan de Franschelaan wel
een 40 M. gevellengte meet, was toen een
enorme ruïne, waaruit de vlammen nog
lustig opkronkelden.
Wij vernamen, dat de nachtportier nog om
tien uur zjjn gewone ronde had gemaakt en
in het geheele gebouw niets verdachts had
waargenomen. Daar bij het uitslaan van den
brand het vuur het hevigst bleek te woeden
op de tweede verdieping, naast perceel
Franschelaan 30a, wordt vermoed dat daar
de brand ontstaan is.
De perceelen zijn het eigendom der firma
Gebr. Kocb, ^Maurits Hartmann) en zjjn ver
zekerd op beurspolis voor f 120,000.
In do fabriek werkten 75 mannen en vrou
wen.
Gespaard door een fout.
Een oud man Btond Dinsdag voor de Am-
sterdamsche rechtbank als beklaagde. Ja, hjj
Btondmaar met de grootste inspanning. Zjjn
mager lichaam waggelde op krukken en in
do machine, waarin het was geharnast. Hjj
sprak mot als verlamde tong. De preBideut,
mr. MelueBz, kon het nauweljjks gelooven,
toon die wrakke man verklaarde, dat hjj, om
aan den kost te komen, met boodschappen
of vrachtjoB liep, of karren voorthielp. Hoe
kwam die stakker nog aan kracht. Thuis
had hjj een eveneens zwakke vrouw en 5
dooktors, van wie slechts twee dienden. Voor
zichzelf kon hij nauweljjks tot iets komen.
Schier barrevoets loopende had hjj op een
goeden dag uit de portiek van een winkel
aan den Haarlemmerweg een paar pantoffels
weggenomen.
Wegens dit feit zou de ongelukkige naar
de gevangenis zjjn verwezen. Doch hjj werd
gespaard door een fout in de dagvaarding.
De subst.-officier mr. Bruyn constateerde
bjj zjjn requisitoir al dadelijk een fout in den
datum van het feit en droeg daarom de vrij
spraak van beklaagde voor.
30 dezer zal de rechtbank uitspraak doen.
Boerenkool met arsenicum.
Dinsdagnamiddag werd de arts Meuleman
geroepen in het gezin van den "slager Mars
man, hoek Heerengracht, te Leiden, omdat
hot geheele gezin onmiddellijk na het mid
dagmaal onpasselijk was geworden. Allen
leden aan sterke brakingen, nadat zjj boeren
kool hadden gegeten. Deze spjjs werd tot
onderzoek naar den directeur-scheikundige
van den Gemeentelijken Keuringsdienst, dr.
Van Eek, gezonden, die daarin een vrjj
groote dosis arsenicum vond. Alleen do meid,
die Blechts weinig had gegeten, was niet
onpasselijk geworden. De ziekte-verschijnselen
wjjzen ook op arsenicum-vergifliging. De
knecht, wiens toestand zeer ernstig is, word
naar het Academisch Ziekenhuis gebracht.
De overgebleven boerenkool en de uit
werpselen worden onderzocht.
Scheepvaartbeweging.
Woensdagnamiddag bereikte en overschreed
met het binnenkomen van het stoomschip
Nieuw-Amsterdam' het bedrag van don
netto registertonneninhoud der schepen, die
sedert 1 Januari den Nieuwen Rotterdam-
schon Waterweg binnenkwamen, het cjjfer
van 10 millioen ton.
De decoratie-quaestie.
Do Haagsche correspondent van de «Tol
heeft zich, na do indiening van het enquête-
voorstel door mr. Troolstra tot dr. Kuyper
gewond, met do vraag, of de instelling van
een eoreraad nog door hem wordt over
wogen.
De heer Kuyper antwoordde, dat de be
sprekingen over oen eereraad nog gaande
zjjn, en dat hjj zich voor de instelling ervan
gereed hield.
Cook vernietigd.
Reuter meldt aan het >Hbld.« d.d. Dinsdag
uit Kopenhagen:
In het verslag, door de universiteits-eom-
missie te Kopenhagen uitgebracht, wordt op
den voorgrond gesteld, dat do commissie zich
Knud Rasmussen heelt geassumeerd. Aan het
oordeel der commissie waren onderworpen
een reisverhaal in machineschrift geschreven
en 61 folio-bladzjjden uitmakende, verder 16
folio-bladzyden met afschrift van Cook's dag
boeken, loopende van 18 Maart tot 13 Jnni
1908. Een toelichtend scliryven daarop van
Cook ontbrak. Lonsdale (Cook's secretaris)
verklaarde, dat de oorspronkelijke dagboeken
binnen enkele dagen zouden worden ovor-
De nauwkeurige afschriften zjjn totaal
zonder waarde voor de beantwoording dor
vraag, of Cook de Fooi heeft bereikt, naar
gebleken is uit het onderzoek door do loden
der commissie.
Daar Cook zelf niet te bereiken was, heeft
de commissie Lonsdale voor zich laten ver
schijnen maar wat deze te vertellen had
leverde niets nieuws op.
De commissie wjjst er in haar samenvat
ting van het oordeel, waartoe zij op grond
van haar onderzoek is gekomen, op, dat het
bovenvermelde reisverhaal in hoofdzaak over
eenstemt met het verhaal dat over de reis
was verschenen in de «New-York Herald.'
Het afschrift van de dagboekaanteekenin-
gen bevat geen astronomische waarnemingen,
enkel de uitkomsten van waarnemingen. Alle
bijzonderheden, die de waarnemingen aan
nemelijk zouden kunnen maken, ontbreken.
Ook worden de sledetocht en de wjjze
waarop da&rbjj de moeilijkheden werden
overwonnen, niet voldoende toegelicht, om
een contróle dor waarheid mogelijk te maken,
Zoowel de commissie als het consistorie
dor universiteit zjjn dus tot het resultaat
gekomen, dut do overgelegde documenten
geen waarnemingen of verklaringen bevatten,
die zouden bewjjzen dat Cook de Fooi heeft
bereikt.
De brand te Londen.
Een van de eigenaurs van den verbranden
bazaar te Londen heeft gezegd te gelooven,
dat van de vjjihonderd bedienden, die bjj hem
werkzaam waren, vermoedelijk niet meer dan
drie omgekomen waren. En hjj dacht, dat
niemand er het leven bjj gelaten zon hebben,
indien er geen menschen uit de ramen ge
sprongen waren.
Van de veertig afdeelingen zijn er maar
drie behouden on daar is alles door water
bedorven: mode-artikelen, blouses en onder
goed. De schade beloopt 100,000 pd. st.
De brand schjjnt aangekomen te zjjo, door
dat een regenschorm voor een winkelraam op
een electriscbe gloeilamp neerkwam. Het
misschien een kalvo seconde nagloeiende
draadje st&k een hoop celluloïd-artikelen in
brand.
Minister Bnrns, die zoo wakker bij de
redding heeft meegeholpen, zeide niet te ge
looven, dat er nog menschen onder h-Jt puin
lagen, want de menschen hadden zich in
vliegende haast uit de voeten gemaakt. Toch
vermoedt men, goljjk men weet, dat er nog
klanten onder den wrakhoop liggen.
Jeugdige boosdoeners.
Te Weisonfels, in de provincie Saksen, is
een zadelmakersleerling van 15 jaar in de
woning van oone koopvrouw Günther binnen
gedrongen. Hjj deed, alsof hij een klant was,
overviel de vrouw met een mes en bracht
haar tien steken in huls en borst toe. Daarna
stal hjj de beurs van de ziel, waarin in het
geheel 30 pfennig zal. De jongen had, toen
men hem vatte, een aflevering van een sensa
tie-verbaal, de avonturen van een zeeroover
bjj zich. Hjj bekende, dat het lezen ervan
hem tot zjjne misdaad verleid had. De vrouw
verkeert in gevaar.
De strafkamer te Gërlitz heeft zes jongens,
van ell tot dertien jaar, die zich tol een
rooversbende vereenigd en ongeveer veertig
maal .ingebroken eu getoleu hadden, tot ge
vangenisstraffen, wisselende tusschen zes
maanden en twee jaar, veroordeeld.
Dynamietaanslag.
St. Petereburg, 22 Dec. De chef dor ge
heime politie te St. Petersburg, kolonel Kor-
pof, is omtrent middernacht nagenoeg aan
stukken gescheurd door de ontploffing van
een bom of ontplofbare Btoffon.
St. Fetorsburg, 22 Dec. Hot geval-Karpof
is nog niet geheel opgehelderd. De totdus-
ver bekende feiten zjjn de volgende. Eenige
dagen geleden huurde oen jonge man in do
VViborgsche wjjk een kamer. Zjjn paspoort
stond ten name van Michiel Woskrossenski.
Gisteren kwamen twee personen (naar 't
heette, een oom van Michiol en een knecht)
om onbekende redenen op Michiel's kamer.
Toen zjj zich op de trap bevonden, had een
hevige ontploffing plaats in de kamer, die
geheel vernield werd. Do oom werd bjjnq
onherkenbaar verminkt. De knecht werd
ernstig gewond. WoskressenBki snelde in zijn
hemdsmouwen en zonder hoed de straat op.
Toen een agent hom wilde tegenhouden, haaldo
hjj een revolver uit zjjn zak, maar werd
overmeesterd en in hechtenis genomen. Men
meende eerst te doen to hebben met een
bende samenzweerders, maar eenige uren
later kwam men tot de ontdekking dat die
oom de chef der geheime politie was, als
hoedanig hjj een klein jaar geleden was aan
gesteld. De knecht is eveneens in dienst der
geheime pblitie. Zjj zouden beiden op de kamer
van Michiel gelokt zjjn.
St. Potersburg, 22 Dec. Op Woskressnski
zjjn zeven passen gevonden.
Het laatste van de „Waratah".
De geheimzinnige vordwjjning van don
Blue Anchor-ljjner Waratah" is thans officieel
erkend. Hij is door Lloyds als tvermist" ge
boekt en op dienB kantoor zjjn de verzekeringen
op de t Waratah" gesloton, als 135.000 p. st.
op het schip, 115.000 p. st. op de lading, enz.,
reeds uitbetaald.
Deze zeeramp is zeker een der meest
tragische, welke ooit zjjn voorgekomen. Maan-
deulang heeft men tusschen hoop en vrees
geleefd, om ten slotte toch het ergste te
moeten gelooven.
De «Waratah" was een dubbelschroefstoom-
schip van 9339 bruto en 6004 netto registerton.
Zjj werd in October 1908 op de Glyde te
water gelaten, was 465 voet lang, 60 voet
breed en bjj Lloyds 100 A 1. geklasseerd.
Wel zjjn in het verleden enkele groote
stoomschepen als •vermist" uangeslagèu, muar
nog nooit heeft een modern dubbelschroef-
stoomschip van deze afmetingen zjjn loopbaan
als een •vermist" schip geëindigd.
Voor 12000 jaar steenkool.
De (Chief Geographer en superintendant*
van de spoorweglandon bjj do Canadeesche
regeering, de heer Youug, schrjjfl in iBrila-
nia", dat bjj nauwkeurig onderzoek van de
kolenlagen van Crow's Nest Pass in de Cana
deesche prairie-provinciën gebleken is, dat
deze lagen rond 22 billioeu tonnen kolen
bevatten. Verleden jaar werden daar 1,800,000
tons gewonnen gaat de productie op den-
zelfdon voet voort, dan strekken alleen deze
lagen voor 12000 jaren. Bovendien ligt "bijna
het geheele zuiden van Alberta op steenko-
lenbeddingen. Er is dus nog een rjjke voor
raad beschikbaar.
Een onaangename thuiskomst.
In een hotel te New-York zjjn aan een
zokero mevr. John William Jenkins een aantal
juweelen ontstolen ter gezumenijjke waarde
van 300.000 doll. De dame had 's middags
het hotel verlaten en vond toen zjj terug
keerde hare kamer in wanorde en bemerkte
tot haar schrik, dat haar kostbare juweelen
waren verdwenen.
Vrede op aarde.
Vim vrede op aarde, spreekt de engelenzang.
Van vrede op aarde, zingt de inenscliheid
[reeds lang.
Maar jaren en eeuwen gaan rusteloos heen,
Doch vrede op aarde, bleek een droombeeld alleen.
Met blijdschap werd eens do belofte gehoord,
Maar 't mcnschdom heeft dwaas de vervulling
[gestoord.
Door twist en door,tweedracht verdreef menden vjóe,
En nog doet de tneuschheid te veel daaraan mét-.
Toch hechten nog velen aan de profetie,
tlorbalcn op 't Kerstfeest steeds de melodie,
Waarvan 't herdersvolk lang geleén heeft gewaagd,
En dat nog altoos aan zoovelen behaagt.
Van vrede op deer' aarde getuigt woér ons lied,
O, voer' hij toch eenmaal alommc gebied I
llij kome, de heerlijke vrede op aard,
En wone iu ons hart cn aan iederen haard 1
W. M. Tz.
FEUILLETON.
5)
Ik stel mjj zoo voor," ging zjj na een
oogenblik voort, .dat het eenvoudigste ie,
als tuschen ons alles zoo blyft, als het tot
nu toe is geweest: wjj bljjven bjj elkander
zoolang u dit goed is en ik zorg voor de
huishouding. Is dat goed
Hy bracht de vork naar den mond. Dat
bespaarde hem een duideljjk ja. En hard
kauwende, klonk het dof uit den vollen mond
•Nu en
Het eten zal wel eenvoudiger moeten zjjn
dan vroeger, dat begrijpt ge wel, Stephan.
Maar ik zal er toch zooveel mogeljjk voor
zorgen, dat go hot onderscheid niet al te
sterk bemerkt en ik zal je wel tevreden stel
len. Dat vertrouwt ge mjj toch zeker wel
toe. Wat, Stephan?"
Dat wel." En weer schoof hjj een vork
vol naar binnen eu kauwde jjvorig.
Ik wil je ook niet geheel ten laste komen,
Stephan," ging zjj voort. ,Ik zou het niet
kunnen verdragon, je geheel op den zak te
liggen. Zoo zou ik je tenminste do huur wil
len besparen, want voor ons beiden is het
dure hnis nu veel te groot. Ik wil er dus
een gedeelte van verhuren ik bedoel de
mooie kamer en een slaapkamer. Dat brengt
ons meer op dan de geheele huur bedraagt.
'k nu ja, ik zal mjjn verbljjf in de achter
kamer nemen, opdat ge nw kamer alleen
houdt en vrjj blyft."
Hjj scheen verzadigd te zjjn, hy legde de
vork zacht neer en antwoordde heel bedaard
,Ik heb ook reeds ingezien, dat ik het boste
zou doen, de woning te behouden en een
gedeelte te verharen."
Zjj zag hem vragend aan.
Het verhuren is lastig," ging hjj voort.
,En een kleiner woning nemen heeft ook
zijn schaduwzijde. Waar zou ik met al het
goed bljjven?"
,Gjj," zeide zjj verwonderd. >Hebtgjjdan
zooveel goed Zij dacht daarbjj onwillekeu
rig aan den matig grooten koffer, waarmede
hjj als jonge man zjjn intocht had gehouden.
Dit was het eenige geweest, dat hjj moe ten
huwelyk had gebracht, en deze had slechts
zijn onder- en bovenkleederen bevat. «En
wat dan
Wat?" Hjj sprak nog altijd op zachten
gemoedelijken toon, daar hjj dit het best
achtte, om den scherpen kant aan de pjjn>
lijke zaak te ontnemen. «Wel, dat alles."
Hjj wees met beide handen vluchtig in de
kamer rond.
Dat Zjj staarde hem ongeloovig aan.
Was hjj dan nu reeds, ofschoon hot graf
zy"ner jonge vrouw nog nauweljjks gusloten
was, gestemd om te Bchertsen «Dio meubels
Zacht knikkende bevestigde hjj dit. „Ja,
moeder, dit en al het andere ook het lin
nengoed, de sieraden, het geld als dit or is."
«Al het andere ook." Zjj sprak hem dit
werktuigelijk na en wist niet, wat zjj er van
moest denken en zeide, daar zjj noch hem,
□och zichzelf goed begreep: ,Mo dunkt, dat
gij niet goed bij zinnen zjjt. Dat ullos be
hoort mjj nu toch weer en gjj ontvangt hoog
stens het u wettig toekomend gedeelte."
«Dan vergist ge u, evenals ik mjj ook heb
vergist, moeder," antwoordde hjj, er naar
strevende het haar met bedaardheid duideljjk
te maken. »Het behoort mjj alles, wat
hier ligt en staat 1"
Zjj beurde het grjjze hoofd op en staarde
hem ongeloovig aan. «Maar, hoe dan? Wat
dan, Stephan Ik begrjjp je niet."
Schouderophalend zette hjj zich heen over
de pjjnlyke gewaarwording, die zich van
hem meester maakte, en zeide haar de naakte
waarheid.
Alles was het eigendom van Lina.
Indien zij later was gestorven dan het kind,
dan hadt gjj als moeder alles geërfd.
Maar het kind heeft haar overleefd en was
haai- erfgenaam. En ik als vader ben de
erfgenaam van het kind! Zoo staat de zaak."
Met wijd geopende oogen staarde zjj hem
twjjfelend aan en barstte toen los,Dat
gaat niet I Neen Dal is niet mogeljjk Waar
zon dan recht en gerechtigheid zjjn, als zoo
iets kon, dat men een oude vrouw zoo maar
van haar eigendom kon berooven Maak dat
anderen wjjs, ik laat het mij niet op de mouw
spelden, ik zou er toch anders wel iets van
geweten hebben. Maar waarom maak ik mjj
driftig?" zeide zjj zichzelf kalmeerende. tGo
zjjt zeker op een dwaalspoor, ge hebt de
klok hooren luiden, maar weet niet, waar
de klepel hangt. Want zoo iets kan niet, omdat
dit de grootste onrechtvaardigheid zou zjjul"
,En toch is het zoo," verklaarde hjj schorp,
door haar ongeloof verbitterd, «Zoo gaat hot
volgens recht, zoo staat het in het wetboek.
En als ge mjj niet gelooft, ga dan naar een
advocaat ot naar het gerecht. Ge zult dau
hooren, dat het is zooals ik zeg."
Aan zjjn toon bespeurde zjj, dat hy zeker
was van zjjn zaak. En, ofschoon haar geheele
wezen er zich tegen verzette moest haar
twjjfel ophouden.
Het draaide haar voor de oogen zij zonk
op haar stoel neer en bleef daar halt bedwelmd
zitten, alsof men haar op het hoofd had ge-
slagon zoo zat zjj met opgetrokken schou
ders, de handen tegen het voorhoofd gedrukt,
het hoofd voorover op de borst hangende.
Een bedelares! Dat was het eenige,
dat zjj besefte met een gewicht, dat haar
verpletterde.
En nu, nadat hjj het had gezegd, had hij
bjjna medeljjden met de arme oude. Maar hjj
was zichzelf immers toch het naaste. In zulke
ernstige zaken gold bij hem geen sentimen
taliteit.
Er heerschte een lange drukkende pauze.
De oude vrouw bewoog zich niet. Maar
hjj zag toch, dat de voorover gebogen rug
door de werktuigelijke werkzaamheid der
longen op en neer ging. En hjj hoorde, dat
zjj mogeljjk met lange tusschenpoozen adem
haalde.
De stilte begon hem te drukken, dreef hem
van zijn stoel op en veroorzaakte eer. angstig
gevoel dat hij niet van zich kon zetten, hoe
zeer hem dit ook ergerde. Waarvoor ook dio
sontimenteele zwakheid Hjj beriep zich toch
alleen muur op de wet. Moest hy dan licht
vaardig of als een domkop afstund doen van
zjjn goed recht O neen Dat kon niet van
hem verwacht worden. Hij gevoelde niet den
minston lust, zich door anderen te laten uit
lachen. O, zeker niet.
Zoo wachtte hjj met teruggekregen bedaard
heid, die hij onder het heen en weer loopen
had hervonden, de verdere, de volledige op
heldering der onaangename mededeoling af.
üp eens stond de oude vrouw kaarsrecht
voor hem. Hjj zag het aan haar, dat zjj
intusschen met zichzelf en andere zuken in
het reine was gekomen. Haar vonken-schie-
tende oogen waren strakt op de zijne gericht.
,En als hot is, zooals ge zegd" haar
stem had eon zonderlingen klank, die hem
onaangenaam aandeed >dau vraag ik jc
maakt ge or geen gewetensbezwaar van, do
erfenis te aanvaarden
Genoodzaakt te bljjven staan, gevoelde hjj,
dat hjj verbleekte. Hjj ging onwillekeurig
een schredo achteruit. Hjj vond niot dadeljjk
een antwoord.
fEn ge wilt mjj werkeljjk nit mjjn eigen
dom verjagen, dat ik met mjjn overleden
echtgenoot in een tjjd, toen gij nog niet
geboren waart stuk voor stuk voor mocie-
ljjk verdiend geld heb gekocht
Hjj was zichzelf weer meester geworden
en antwoordde alleen door de schouders op
te trekken.
«Ge wilt hot dus!" Onheilspellende vlam
men schitterden in haar donkere oogen, haar
stem verkreeg een metaal harden klank. .En
ge wilt mjj op mjjn ouden dag tot een bede
lares maken, die van uw genade afhankeljjk
zou zjjn En go wilt uzelf in het nest plaat
sen, waarvoor ge nog geen stroohalm hebt
aangebracht? Werkeljjk
Luid en duideljjk klonk het van zjjn lip
pen fHet is mjjn recht!"
«Uw recht?" Een korte, droge lach klonk
van haar lippen. Dat moet ik eerst nog van
anderen hooren. En als hot dan werkeljjk
zoo is, dan procedeer ik tegen n, weet dat."
Hjj trok de schouders op en antwoordde
onverschilligDoe wat ge voor goed houdt.
Ge kunt het proces slechts verliezen. Maar"
hjj wilde haar nu bewjjzen, hoe edelmoe
dig hjj was «go zoudt immers bjj mjj
kunnen bljjven, om voor de huishouding te
zorgen, zooals ge zolf hebt gezegd."
«Ik bjj u? Nu ik je zoo heb loerou
kennen Zjj zag hom strak aan. «En als
dienstbode wat Ik zou het hier nog veel
erger hebben, dan in een anderen dienst. O
gjj gjjhaar stem verstikte in een hevige
snik. fAls Lina dat wist 1" Zjj wrong de han
den. ,Zij zou zich in haar graf omkeeren 1
En dat doet gjj haar aan 1 Muar ik zal hut
haar, mjjn lieve Lina, niet aandoen, dat ik,
haar moeder, als dienstbode hier bljjf. Dan
ga ik, als het niet anders kan, nog liever
bedelen
Zjj liet hem staan en ging weg, eer hjj
iets kon zeggen.
Hjj wilde haar eerst terugroepen, maar
bedacht zich weer. Zjj zou wel bedaard wor
den, ducht hjj, en dun een verstandig woord
met zich laten spreken. Hoe aangenaam het
hem eigenlijk ook was, dat zy niet bjj hem
wildo bljjven, had hij toch liever niet, dat
zjj in toorn van hem schoidde. En bovendien
wilde hjj ook nog iets doen en huur eenige
schadeloosetelling geven. En hjj bewonderde
zichzelf om zjj grootmoedigheid.
Na een poos hoorde hij de oude vrouw
weggaan. Waarheen? Wat was haar plan?
Nieuwsgierig ging hjj naar het gesloten venster,
opende een der vleugels on zug haar na.
Zjj kwam juist uit het huis, gekleed om te
gaan. Zjj had een mooie zwarte japon aan,
dio Lina haar voor ongeveer een jaar had
gemaakt, zonder eonig vermoeden, dat het
kleed haar moeder reeds zoo spoedig als
rouwgewaad zou dienenen den nieuwen
rouwhoed met den lansen somberen krippen
sluier, die door den wind nu eens als een
zwarte rookzuil omhoog steeg, dan weer als
een rouwwimpel achter haar wapperde.
Stephan volgde haar met de oogón on zag, dat
zjj niet ver had te gaan.
(Wordt vorvolgd.)