KLEINE COURANT 't Vliegend Blaadje voor Helder, Texel, Wieringen en Anna Paulowna. Woensdag 9 Februari 1910. 88ste Jaargang. No. 3860. 't Vliegend Blaadje p. 3[m. 50 ct., fr. p. post 75 ct., buitenland 11.25 Pre- Zondagsblad 37J 45 f 0.75 miën) Modeblad *>>55>»i>65» 10.90 (Voor het buitenland bij vooruitbetaling.) Advertentiën van 1 tot 4 regels 25 cent Elke regel meer6 Bewqs-exemplaar Vignetten en groote letters worden naar plaatsruimte berekend. Verschijnt Dinsdag- en Vrijdagmiddag. Uitgevers) BERKHOUT t Co., te Helder. Bureaus) Spoorstraat en Koningstraat. Interc.-Telefoon 50. UIT HET BUITENLAND. Het dreigend onweer in het Oosten is voor- loopig afgedreven, 't Scheen anders erg somber een Engelsche vloot naar Malta op roeping van Turksche troepen naar de grens beiden bleken later voor gewone" oefeningen te moeten worden gehouden. Beuter seinde Vrijdag al dat aan de Porte was meegedeeld dat de beschermende mogend- heden besloten hadden Kreta weer te bezetten, wanneer de Kretensers afgevaardigden zouden zenden naar Athene. De mededeeling die de minister van buitenlandsche zaken in den Franschen ministerraad van verleden Zaterdag deed, stemmen hiermee overeen. De Fransche voorstellen omtrent den toe stand in het Oosten hebben geleid tot eene overeenkomst tusschen Frankryk, Rusland, Engeland en Italië. Aan het Kretensische comité zal worden meegedeeld dat de aanleiding tot de moeilijkheden thans, naar het schijnt uit den weg geruimd is. Griekenland heeft besloten de .nationale vergadering" eerst in December b(j een te roepen. Daarmee is nu niet gezegd dat het plan is opgegeven, maar is er ruimte van tjjd om kalm en bedaard een uitweg te zoeken uit de moeilijkheden die de Kretensers bezig waren zoowel aan Frankryk als aan Grieken land te bereiden. Het nieuwe Grieksche ministerie schijnt te hebben ingezien, dat Mavromichaelis, de af getreden minister-president, die zich met hand en tand had verzet tegen het bijeenroepen eener nationale vergadering, het toch bjj het rechte eind had. Ook van Bulgaarsche zjjde schijnt geen oorlogsgevaar meer te dreigen, nu Bulgarije aan de mogendheden heeft medegedeeld, dat het geenerlei agreessieve bedoelingen heeft. En wanneer Turkije nu maar bewjj2.„ van goeden wil geeft, door het vonnis, gewezen tegen Dinga en zjjn metgezellen, te herzien, is reden om aan te nemen, dat zulks zal geschieden dan kan 't weer rustig zijn in de Balkan landen althans voor eenige weken of hoogstens eenige maanden. Langer zjjn we dat daar niet gewoon. Sedert een paar dagen is de onrust te Konstantinopel merkbaar verminderd gevolg van de verklaring der mogendheden en van de officiëele mededeeling van den Griekschen gezant omtrent het uitstellen, der nationale vergadering. Minister-president Briaud heeft in de zitting van den Franschen ministerraad, waarvan wij bovenspraken, verklaard, dat de gevolgen der overstroomingen van minder ernstigen aard zijn dan men aanvankelijk vermoedde en dat het gevaar voor het uitbreken eener 2lidemie als geweken kan worden beschouwd, r worden financiëele maatregelen beraamd om aan de slachtoffers vergoeding van de geleden schade te verzekeren. De giften uit het buitenland blijven ruim, zeer ruim vloeien. Nu, Parijs en Frankrijk lieten zich bjj nationals rampen in andere landen ook nooit onbetuigd. Pruisen zou een nieuw kiesstelsel krjjgen welnu 't is ingediend. Maar alles be halve vriendelijk ontvangen waarvoor ook wel reden bestaat. De thans geldende wjjze van stemmen, de openbare bljjft gehandhaafd, eveneens de verdeeling der kiezers in drie klassen. Alleen zullen de wantoestanden, voortspruitende uit het thans geldende stelsel, dat alleen het be lastingbedrag het criterium vormt, tot welke klasse de kiezer behoort, daardoor vermeden worden, dat belingstingbedragen boven de 5000 Mk. bjj de klassenformatie niet van invloed zullen zjjn. Bovendien zal op de indeeling van invloed zjjn academische opleiding, lidmaatschap van Rjjks- of Landdag, zekere eere-ambten, en officiersschap bjj leger en marine. Kiezers, die aan deze voorwaarden voldoen, behooren naar gelang van het bedrag, dat zjj aan be- lusting betalen, zeker tot de tweede of eerste klasse. Niettegenstaande de handhaving van het drieklassenstelsel wordt de stemming van een indirecte veranderd in een directe, doordat de stemmen klassengewjjze uitgebracht, in de verschillende kiesafdeelingen, samengerekend werden voor het geheele kiesdistrict. Naast de klasseverdeeling die tot allerlei ongerijmdheden aanleiding geeft, is de oppositie van alle bladen, de conservatieve uitgezonderd, vooral gericht tegen het niet opnemen van het geheime stemrecht. Van gewioht is de houding van het Centrum. De Germania, zjjn orgaan, oritiseert scherp de achterstelling van den kleinen handwerks man en neringdoende, welke achterstelling sjj beleedigend noemt. Het schjjnt de regeering niet te doen te zjjn geweest om den politieken invloed van den middenstand te vergrooten, maar om die categorie te bevoordeelen, van welke zjj steun kan verwachten bjj de verkiezingen. Een groote fout noemt de «Germania" ook het behoud van de openbare stemming. ,Het centrum zal onvoorwaardelijk als eersten eisch het geheime stemrecht vragen en dat met den mees ten nadruk". Ook enkele nationaal-liberale couranten van invloed, o.a. de .Köln. Zeit.", stellen denzelfden eisch. Dus schjjnt de regeering in dit opzicht alleen op de medewerking te kunnen rekenen van de conservatieven en de vrjj-conservatieven, die niet de meerder heid vormen. Minister von Bethmann Holweg zal van zjjn voorstel niet veel pleizier beleven. Maar als de meerderheid 't niet wil en hjj 't ont werp moot intrekken zal hjj misschien ver klaren wjj wilden kiesrechthervorming doch de meerderheid heeft die niet gewild. In de zitting van Woensdag, de eerste na het Kerstreces, heeft de Russische Doe- ma zich verklaard voor de noodzakelijkheid van een wetsontwerp, bepalende dat perso nen, die de veiligheid van den staat en de maatschappij «n ge™"" brengen, in het ver volg niet meer langs administratie ven weg verbannen zullen mogen worden. Uit New York wordt aan het .Berl.TagebL" geseind, dat volgens berichten uit verschillende deelen van het land de vleeschboycot als volkomen mislukt kan worden beschouwd. De packera hebben de beweging door ver nietiging van het kleinkapitaal en doordat zjj de prjjzen hoog bleven houden tot stilstand gebracht. De kleine kooplieden, wier zaken door den boycot en de tegenmaatregelen van de groote fabrieken ernstig hebben, geleden, zjjn ten slotte de eigenljjke slachtoffers van de beweging geworden. Wel jammer. Doch weer een bewjjs hoe machtig de trusts zjjn niettegenstaande de wetten. NIEUWSBERICHTEN. HELDER, 8 Februari. Middern. zending en de Wet op't Vaderschap. De afd. Helder van de Nederlandsche Middernachtzendingsvereeniging hield j.1. Vrijdagavond in de consistoriekamer van de Bethelkerk een vergadering, waarin de heer J. N. van Munster, lid van den Voogdijraad te Arnhem, het onderwerp behandelde «De plicht der Middernachtzending ten opzichte van de Wet, regelende het onderzoek naar het Vaderschap''. Nadat de Voorzitter, de heer J. H. Staalman, met het lezen van een gedeelte uit den bjjbel en gebed had geopend, verkreeg de spreker het woord. Deze hield een met aandacht gevolgde rede, die door tal van treffende voorbeelden uit zjjn ervaring geput opgehelderd werd. Hjj wees in 't kort op het doel der midder nachtzending, om de zonde van ontucht bjj mannen tegen te gaan, en hoe men in dien strjjd er toekwam, om te ijveren voor het tot stand komen van een wet, regelende het onderzoek naar het Vaderschap, opdat het buiten den echt geboren kind steun moest verstrekt worden. Eindeljjk is een dusdanige wet tot stand gekomen en deze treedt Oct. a.s. in werking. De middernacht zending moet nu haar arbeid uitbreiden en medehelpen, om het recht van buiten het huweljjk geboren kinderen te handhaven, zonder de vrouw, die verleid is, te verachten. De verwekker van het kind .moet, zonder hem in 't publiek te bekladden, op zjjn plicht gewezen worden, want de toestand van on echte kinderen is ellendig, 't geen bljjkt uit de statistiek. *24 van hen sterft reeds voor het le levensjaar, terwjjl 15 van de wettige kinderen voor het le jaar overljjden. Wel is er reeds door het stand komen der kinderwetten en door de instelling van voog dijraden hierin veel verbetering gekomen, want kinderen, die verwaarloosd worden, hetzjj door slecht levensgedrag of door ar moede der ouders, kunnen ontzet worden uit de voogdjj, maar ook ongehuwde moeders, die niet voor hun kinderen kunnen zorgen, worden van de verzorging ontlast, hetgeen de engeltjes-makerij tegengaat. Men moet niet vergeten, dat vele ongehuwde moeders, die zondig zjjn geweest, nog medelijden ver dienen en recht hebben op hulp van den Staat. De onechte kinderen hebben eveneens recht op onderhoud van den vader (den verwekker,. Daarvoor zorgt nu de wet op 't vaderschap. Die zegt, dat het kind recht heeft op steun en dat de vader de materieele plicht heeft naar draagkracht voor het kind to zorgen en minstens de helft moet bijdragen voor de verzorging, welk bedrag door den oogdjjraad, den kantonrechter of de recht bank wordt vastgesteld. De rechter kan be slag op zjjn loon leggen, welke som tot den '21-jarigen leeftjjd van het kind betaald moet worden. Sommigen zullen allerlei uitvluchten bedenken, om het vaderschap te ontkennen, maar dan moeten particulieren, inzonderheid de middernachtzending, zich daarmede be moeien en zich wenden tot den voogdijraad, die zorgt dat een buitengewoon vertegen woordiger aangesteld wordt, die de belangen van het kind behartigt, en de rechter het overtuigend, moreele bewijs verkrijgt, die den betrokkene als den vader aanwjjst. Wat kan de middernachtzending in deze doen, als de wet in werking treedt Zjj moet zorgen, dat de wet bekend wordt, zoowel bjj mannen als bjj de vrouwen. Zjj moet goed letten op het voor ondersoek en zoo noodig de correspondentie met den voogdjjraad op zich nemen. Zjj moet zorgen, dat de beval- lingskosten en 6 weken onderhoud voor de vrouw door den man betaald worden. Zjj moet de actie bij den voogdjjraad doen voor de vrouw, maar ook voor het kind zorgen, dat de moeder het kind erkent, opdat zjj voor haar en het kind krijgt, waarop ze recht heeft. De middernachtzending, die het intieme leven van bepaalde personen niet aan der den bekend maakt, maar werkt om te ver beteren, moet toch medewerken, dat de wet, die 15 December 1.1. in werking is getreden en 15 October a. s. van toepassing is, tot haar recht komt. Daarom is de oprichting van een consultatie-bureau in elke afdeeling zeer gewenscht. Dit bureau belast zich met het verkrjjgen van gegevens en moet trachten alles te doen, wat hierboven is aangegeven. In Utrecht en Arnhem bestaan reeds zooda nige bureauz. Nadat spreker nog eenige op wekkende woorden heeft gesproken tot de middernachtzendelingen, die zoo'n moeieljjken strjjd hebben te atrjjden tegen een ingeroest zedenbederf, dat het huwelijk ondermjjnt en hun verzekering heeft gegeven, dal God hun kracht naar kruis schenkt, eindigde hij zijn rede. Alsnu was er gelegenheid tot het doen van ▼ragen, waarvan door een tweetal aanwezigen gebruik werd gemaakt. De heer Van Munster beantwoordde ben uitvoerig en helderde een en ander van het gesprokeue nader op. Hierna deelde de voorzitter mede, dat van wege de afdeeling binnenkort aan de Achter gracht— Zuidzjjde, hoek Trechtersteeg een tehuis van de middernachtzending zal geopend worden, waar sommigen des nachts een onder dak kunnen krjjgen, die anders op verkeerde plaatsen terecht komen. Zjj, die iets gevoe len voor de middernachtzending en haar nut tig streven worden beleefd verzocht het be stuur in deze te steunen door het te helpen aan het noodige meubilair voor dit tehuis. Ieder, die een tafel, kast en stoelen enz. te missen heeft, zullen een goed werk doen door dit aan de vereeniging te schenken. Vervolgens werd nog besloten tot de op richting van een bureau voor consultatie, waar ieder inlichtingen kan bekomen, omtrent de wet regelende het ondersoek naar het vaderschap en waar ongehuwde moeders in het belang van haar zelf en haar kind alle medewerking zal worden verleend. Het be stuur zal daartoe den '2en en 4en Dinsdag van elke maand des avonds van 8 tot 9 uur zitting houden, voorloopig ten huize van den voorzitter in de Koningstraat en later in haar tehuis. Hierna werd de vergadering met dankgebed gesloten. Pro Patria. L.1. Zaterdagavond hield de Gymnastiek- en Exercitie Vereeniging «Pro Patria" in «Casino" een feesteljjke vergadering. De zaal was flink bezet. Tot opening hield de Voorzitter, de heer F. C. H. Schlahmilch, een gepaste rede, waarin hjj na allen welkom te hebben geheeten, met genoegen constateerde, dat de verschillende klassen nog nimmer zoo talrjjk waren geweest als thanssprak er zijn vreugde over uit, dat men in zoo groote getale was opgekomen, want deze feestelijke vergadering diende in hoofdzaak om te doen zien, hoe in de vereeni ging gewerkt wordt en om propaganda te maken voor de turnzaak, hjj hoopte dan ook dat het aantal ondersteunende leden grooter locht worden wees er met genoegen op, dat de turnzuBters dezen avond voor de eerste maal zouden optreden en herinnerde met welgevallen er aan, dat het gemeentebestuur geen vrjjstelling had verkregen voor het geven van onderwjjs in de vrjje- en ordeoefeningen op de lagere school, hetgeen van groote beteekenis is voor de turnzaak en voor het jongere geslacht. Na allen een genoegeljjken avond te hebben toegewenscht, eindigde hjj zjjn toespraak. Daarna werd overgegaan tot uitvoering van het programma, waaraan alle afdeelingen medewerkten; we kregen van de jongsten eenvoudige, van de meergevorderden eenigs- zinB moeieljjker en van de hoofdafdeeling meer ingewikkelder en samengestelder gym nastiekoefeningen te zien, maar uit alle bleek, dat in P.P. de gymnastiek met ernst wordt beoefend en de leiding bjj de heeren Van Hoojjdonk en Schlahmilch in degeljjke en bekwame handen berust. Dit bleek ook bij de oefeningen van de damesafdeeling, zoowel aan de ringen, als bjj de dansreien. Deze nummers vonden algemeenen bjjval. En wij mogen er zeker wel bjjvoegen, dat het eon aardig gezicht was deze dames in hun smaak vol en net turnpakje te zien werken. Tot afwisseling werden twee humoristische voor drachten gehouden en voerde een zevental dames het aardige blijspel op «Een spreekuur bjj Dokter Turner", die de vrooljjkheid er in brachten. Een allergezelligst bal sloot dezen (feestavond. Botervervalsching. Den len Januari is een nieuwe wetsbe paling in zake boter in werking getreden, en wel die waarbij bepaald wordt, dat boter niet minder dan 80 botervet mag be vatten. De overige 20% kunnen derhalve uit water, kaasstof, zout en een weinig boterkleurBel bestaan. Om nu te onderzoeken of de boter aan de gestelde vereischten voldoet, geeft het «Maandblad tegen de Vervalschingen" het volgende middel aan «Reeds een reageerbuis van 2$ centim. diameter is daartoe voldoende. Indien deze gevuld wordt met b.v. 20 gram boter en deze daarna boven waterdamp langzaam ge smolten wordt, moet van het geheele volume (boter -j- kaasstot -J- water), na vol komen bezinking, uit helder botervet be staan. .Een te hoog gehalte aan water- of kaas- stof bljjkt uit deze eenvoudigde proef on middellijk, en de huisvrouw die bij ontvangst der boter zich de moeite van dit onderzoek je troost, zal daardoor belangrijk mede kunnen werken tot handhaving der nieuwe en zoo hoogst noodzakelijke wjjziging der boterwet Een vreuw verbrand. Omstreeks 11 uur Zaterdagavond hoorden de buren hulpgeroep op een bovenachterkamer in de Zonnebloemsteeg te Rotterdam. Zjj ver schaften zich toegang door de deur in te trappen en vonden de bewoonster, wier klee ding in brand stond, half uit het raam hangen. In haar angst had zjj getracht door het raam heen naar buiten te komen, doch was tusBchen de spjjlen bljjven hangen. De buren trokken haar zoodra mogeljjk de brandende kleeren van het ljjf, terwijl manschappen van spuit 17, de spijlen van het raam stuk sloegen en de vrouw bevrijdden. Deze vrouw is de 45- jarige P. V. Bewusteloos en in levensgevaar lijken toestand is zjj per brancard naar het Ziekenhuis gebracht. Vermoed wordt dat de brand ontstaan is doordat deze vrouw, die waarschijnlijk onder den invloed van sterken drank verkeerde, een brandende petroleum lamp, die op een wankelende tafel stond, heeft omgestooten, waardoor haar kleederen vlam vatten. Zjj was alleen thuis. Een flesch, gedeeltelijk met jenever gevuld, werd op haar kamer gevonden. Een vreeselijke misdaad heeft zioh afgespeeld in het Russische dorp Porwenitsjek. Daar nam oulangs op een nacht een uit Amerika terugkeerende land- verhuiBter intrek bij een landbouwer, die fa milie van haar was. Zij vertelde dat ze nog 200 roebel bezat. De boer besloot haar te dooden en te berooven. Zooals dat in kleine plaatsen in Rusland de gewoonte is, werd aan de vrouw een nachtverblijf aangewezen bovea de stookplaats. De man haalde intus- schen een bjjl. Terwjjl de man weg was, was de in de wieg liggende zuigeling begin nen te huilen en de landverhuisler had daarop de moeder voorgesteld voor haar bjj het kind te waken, terwjjl de vrouw des huizes zoolang de slaapgelegenheid boven de stook plaats zou betrekken. Spoedig daarop trad de man met de bjjl binnen en hjj sloeg de boven de stookplaatB liggende vrouw dood. Toen hjj zjjn vergissing bemerkte, hing hij zich uit wanhoop op. Waterbak voor scheepsbouw. Te Teddington wordt een groote waterbak ter lengte van 600 voet en breedte van 25 voet gemaakt, waarvan Yarrow, do bekende scheepsbouwer, het voornaamste aandeel in de op 240,000 gulden geraamde kosten voor xjjne rekening neemt. In dien bak zullen modellen van oorlogsschepen, voor zjj te water gelaten worden, beproefd worden. Aan de modellen zal een dynamometer verbonden worden, en op die wjjze hoopt men kostbare gegevens voor de zeewaardigheid van ont worpen oorlogsschepen te verzamelen. De golven, die het model wanneer het zich door het water beweegt, zal maken, worden nauwkeurig waargenomen en opgeteekend, en daaruit zullen de proefnemers hunne ge volgtrekkingen maken. Men hoopt er veel tijd en arbeid bjj het trachten naar de ver- botering van de snelheid van oorlogsschepen door uit te sparen. Een scheepsramp. (Hamburg, 3 Febr.) Het Duitsche schip Susanna", van Tacopilla, en het Zweedsche stoomschip «Annie", van Hamburg met tarwe naar Falkenberg, zjjn bjj Bielenberg met elkaar in aanvaring geweest, tengevolge waar van de «Annie" zonk en vijf man der equipage verdronken. De «Susanne" beliep schade aan tuig en voorsteven, verloor anker en ketting en liep over het gezonken stoomschip, waar van de masten en de schoorsteen braken en waarbij de .Susanna" waarschjjnljjk nog bodemschade bekwam. Het schip werd door twee sleepbooten naar hier opgesleept. DE WEEK. 5 Februari. In eene zitting, begonnen tegen half-twaalf waarin ongeveer drie kwartier werd gepau- seerd, en die eindigde te ruim vier ure, heeft oaze Senaat de algemeene beraadslaging over de Staatsbegrooting voor 1910 deze week volbracht. Dit is andere kost dan de parlementaire; het langdradig menu, dat de jongere, woeliger zuster van de overzjjde des Binnenhofs bjj zoo'n gelegenheid gewoon is op te disschen Allergemoedeljjkste zitting was 't, waarin geen wolkje van beteekenis den senatorialen hemel verduisterde. Oud-burgervader Van Leeuwen was er, op wiens energieken kop van forsche ljjnen de Amsterdamsche campagne-jaren hun merk hebben ashtergelaten door zekere vaal-bleeke vermoeidheid, die contrasteert met de onver zwakte schittering der zwarte oogen. Man, die, wanneer hij wat uitgerust" is zal langen naar nieuwe, zware levenstaak. Wien de zinnen nog niet kunnen staan naar «otium" in of buiten Hoogerhuis, ook al is de .dignitas" hem nóg zoo ruim toebedeeld... De heer Röell, de zilvergrijze .Benjamin" van den Senaat, voelde zich natuurlijk gan- scheljjk-thuis in het oude «milieu". Zat er, of sinds zjjn jongste verblijf in senatoriale atmosfeer niet zware jaren liggen Oók niet een, wiens politieke carrière afgesloten ljjkt 't Begin was mateloos-onbenullig. De heer Hovy is eenmaal geweest pienter voorman der anti-revolutionaire gelederen. Doch hjj, zoowel als een Havelaar, een Wall er, zjjn geraakt in de achterhoede, dis aan de liele aftakeling', waarvan zjjn groote vriend en chef-in de politiekerij eens ge waagde, niet ontglipteZe was ge noeglijk-zoetsappig en vol bljjdschap, de wjjze, waarop de heer Hovy zjjn vreugde uitte over de zegepralen van 1909 het nog- altjjd-zitten, sterker dan men ooit had dur- droomen, van de negen (althans, op z'n it toch zeven 1) geestverwanten achter de groene tafel. En dat de heer Hovy aan den sacramenteelen eed vasthoudthoogstens vereenvoudiging van de formule ervan zou gedoogenvoor wien was 't eene verras sing I Toen kwam de heer Waller. Gematigd- optimistisch over onze financiën koutend. Waarheden als koeien'' verkondigend, zou minister Kolkman zeggen, „als hjj van wege den eerbied, der hooge vergadering verschuldigd, durfde Geen nieuwe las ten, voordat men weet waarvoor de duiten eigenljjk noodig zjjnDe defensie kost geld, maar we hebben heusch geen recht te mopperen 35 pCt. onzer inkomsten eraan te offeren, zou van .hooge moed" ge tuigen Dat alles verkondigde de heer Waller met hoog grjjsaards-Btemmetjelezend de z< uitgesponnen, vaak zeer-duistere zinnen van blad papier, dat lichteljjk trilde in zjjn han den. Niet zonder trekje, spelend en bui telend tusschen de keurige witte bakke baardjes, als dacht hij«Tjonge, kon ik de zaakjes bedistelen, je zoudt toch eens Toen kwam de heer Stork, paladjjnjder vrjj liberale beginselen, Robuste figuur van ge moedelijk, braaf man met gouden hart en kerngezond verstand. Wat kan voorkomen een, die als i.c. niet tot de gebo ren-redenaars mag worden geteld De heer Stork waarschuwde dat het al-maar verdacht maken der iotentiën van de groote werkge vers het al-maar betoogen dat vrjj-liber&al en conservatief identiek ,een-pot-nat" zegt de volksmond) is, er nog toe zal leiden dat die werkgevers .op 't laatst werkeljjk conservatief worden" Een dreigement, waarover toch, hoè goed-bedoeld ook en hoezeer er kern van waarheid in mag schui len, heel wat te „bespiegelen zou zjjn... Overigens besprak de heer Stork enkele dingen van minder hooge vlucht, meer nade rende het vlakke terrein van de praktjjk. Zooals: hoe noodig 'tis dat bjj de komende Grondwetsherziening (fata morgana, waar van moeieljjk te berekenen valt, op een haartje, wanneer 't zal worden bereikt!) ook de positie van den ambtenaar, die Kamerlid is geworden, dient geregeld. Moet die man non-actief worden zonder wachtgeld Gaat 't aan, dat zulk een oud-hoogedelgestrenge op zekeren dag weer doodgewoon tot zjjne collega's terugkeert, als z'n kiezers hem ontrouw werden Dit laatste acht de heer Stork (die het «tuk zjjn op .Kamerlid- baantje" wat wil bekoelen) iets onmogeljjks, ondenkbaars. Later bleek, dat de minister Heemskerk de «vrjjheid der kiezers' aller minst wenscht te belemmeren. Maar als de Grondwet herzien wordtVoorshands bljjft dus, mag men veilig zeggen, alles bjj het oude Tot zelfs de heer Duys kan, draait de Zaandamsche koers niet, ge wezen Nog betoogde de heer Stork, hoe noodig 'tis (ook met het oog op de «vrjj'' komende ambtenaren der R. V. B.) dat di Ongevallenwet spoedig worde herzien, nog vóórdat de Ziekteverzekering er is. Doch het allerinteressantste uit de rede van den premier was, de mededeeling, dat deze tak van verzekering kant en klaar isOveri gens leed de «sociale paragraaf' door min. Talma's afwezigheid. Eéu zetel aan do hoef- vormige regeering»tafel in de Eerste Kamer was leeg, wat natuurlijk tot het spoedig afloopen der algemeene beraadslaging niet weinig bjjdroeg. Misschien krjjgen we nu nog bjj Hoofdstuk X een «staartje" Maar zeker is 'tniet! De senatoriale middag van 1 Februari bracht stijging van het debats-peil door de redevoeringen van de heeren Reekers en Van Nierop. Eerstgenoemde is iemand, die de jaren dan toch maar met onverwoestbaar- ljjkende jeugd draagt. Die er nog precies-zoo nitziet als toen hjj in de Tweede Kamer van so lange her" over de zalmpjos stond te praten De heer Reekers zal wel geweten hebben, dat zjjn kamp voor afschaffing van den eed; substitutie ervan door eene verklaring met poenale sanctie strijd tegen windmolens is. En toch moest voor- en tegenstander gevoe- voor het vergezicht, dat hjj opende; n dat er twee soorten van .ceden" zou den zjjn Een van prima- en een andere van inferieure kwaliteitPeriode, waarin de rechter zwaarwichtige theologische ten zal hebben aan te binden met gei bezwaarden, eerljjke en simuleerende, atheïstische en nog-weèr andere Eindelijk: de heer Van Nierop, nog steeds «de oude", met zjjne frisch-jolige, spontaan-natuurljjke, Semitische bewegelijk heid. De zoo kundige en zoo algemeen geëerde directeur der «Amsterdamsche Bank" ljjkt een aartsoptimist, enhjj is uitermate pessimistischHjj pleitte zuinigheid en groote voorzichtigheid. Onze tuchtscholen zjjn kom pleet kostscholen van je fijnste sonrt, en de --ibtenarjj breidt zich elke week uit. Waar .et dat heen 1 De Meester rekende, in 1905, uit dat zjjn sociale wetten 22 mil- lioen zouden kosten. Die wetten (men weet, minister Kolkman wil ze uit het Tarief halen, de heer Van Nierop uit de Successie zjjn er nog nietMaar de uitgaven stegen, stegen... «Voor allerlei kleioe schooltjes geven we schatten uit" Hier kreeg des premiers plaat, waar toch al geen zweempje joligheid op te bespeuren viel, een extra beren trekEr broeide, brandde al iets in de senatoriale atmospheer Waar moet dat |heon Onze rentelast is in de laatste twintig jaren niet beduidend ver zwaard. Eén lichtpunt, erkent de hi Van Nierop De Nederlandsche Bank, subliemen goudvoorraad, is sterker dan ooit. Toegegeven- Maar overigens weet de Amster damsche financier niet, waar al de dnbbel tjes vandaan moeten komen En hjj ein digde met den raad om «langs ljjnen van geleidelijkheid" (waar hjj, geljjk later bleek, de plannen-De Meester meê bedoelde) te rade te gaan, en«met behond van het be proefde stelsel Zegge: vrjjhandel, die ihééft een optimist als de heer Waller t bjj het rechte eind) dan toch heeft doen bereiken, dat we er zoo stevig bjjzitton «Ondanks 1" riep een vinnige stem «Neen protesteerde mr. Van Nierop, in freetraders-hart getroffen «Neen! Dóór... Zóó kan men waarachtig wel alles ontken nen Wacht maarspotte minister Kolkman, glimlachend keek hjj op z'n papieren Men heeft, in den Senaat den ko menden storm nog maar in de verte booren grommen Doch komen zal hjj't Is ook daar de windstilte die de explosie vooraf gaat. Het Tarief is een donderkopje En de Schoolquaestie 't tweede onheUspellende Er zjjn meerdere, doch die-twee 't ergst Minister Kolkman is (in zjjn antwoord op mr. Van Nierop's beschouwingen) nu eens op zijne beurt weer optimistisch geweestZ'i goed-humeur keert gaandeweg terug. Zelfs maakte hij Z.Exc. zich geen oogonblik boos over 's heerens Van Nierop's woord, dat hij, minister van Financiën, de menschen zou «gepaaid" hebben met verlaging van den suikeraccjjns, in ruil voor den verhoogden Drankaccjjns. Wel neen, zegt hjj, 1910 zal geen tekort brengen. De Vermogens belasting cn de successie zullen 4,1 millioen gulden meer in het Staatslaadje tooveren trek ik daar nu 1,8 millioen van de Opcenten af, dan houd ik 2,3 millioen over voor de suiker. De wetgever hjj moet 'l bekok stoven bljjft vrjj als een vogel in de lucht. «Is dat «paaien", meneer Van Nierop?' «Neen, Excellentie, u hebt geljjk 1" roept de Amsterdammer uit, en zjjn guitige oogen schitteren feller dan ooit, «t is een ingrediënt, waarmee U de bittere pil van belastingvi hooging (waaraan, zei de heer Kolkman, toch niet te ontkomen is) verzoet" Overigens kan niemand den heer Kolkman betwisten, dat wjj, in de vette jaren, toen het accres der middelen zoo weelderig was zwakke beentjes toonden te hebben En alle kabinetten, alle partjjen, alle Kamers hebben daar schuld aan. Ook de arme, goede, brave Senaatbjj wien een minister voorhi dan toch nog steun voor zuinigheid kon vinden, en die nu bjj alle hoofdstukken der Begrooting voor alles-en-nog wat hoogere uitgaven vraagt De mooie «anti-zuinigheids baccil", eenmaal in ons Hoogerhuis zoo heerljjk bloeiende, is den tering-dood gestorven Heeft niet de heer Laan, die zich zelfs op militair ge bied waagde en een lans brak voor de rechten onzer Defensie, wat hem sympathieke applaus- jes verschafte Heeft de heer Laan niet staatspensioneering gevraagdEn las de reus van onzen Senaat, de Paul Kruger van ons Hoogerhuis, genaamd senator Breebaart, niet zjjn Zuiderzee-pleidooi voor, welke rode, door het zoek-zjjn van één der blaadjes, haast in 't water vielDoch nog juist bjjtjjds in veilige haven raakte De premier maakte zich de quaestie van de wachtgelden voor Kamerleden, die ambtenaar waren, mitsgaders al wat de on- gesteld-zjjnde minister Talma voor zjjn reke ning had te nemen, incluis, van het voor naamste met een niet-jolig «Jantje van Leiden*' af. Over de eedsquaestie iprekend, bepaalde de minister er zich toe om nog eens de ziens- wjjze van dit Kabinet behond van den eed; faculatief-stelleD eener «verklaring" voor gemoedsbezwaarden, ter strenge beoor deeling van den rechter aan te stippen. Yoor argumenten gaf Z.Exc. verklaringei En hjj deed 't zoo strak, zoo somber, zoo stroef, zoo jjzig-ernstig, dat er iets extra- oolijks vonkte in mr. Van Leeuwen'» zwarte oogen... «Dat zou een Henri de Vries hem niet mooier leveren dacht oud-burgemeester misschien Die zjjn geestig-lustigen ex- collega van het Prinsenhof zoo door-en-door kent Trouwens, als hjj en mr. Th. met elkan der „apartjes" hadden nabjj dc groene tafol, klaardo het aangezicht des premiers als bjj tooverslag op Neutrale preekenbundels acht Z.Exc. uit den booze. «Het ongeloof komt van zelf!" zei hjj. En wjj moeten het geloof op de vloot, tot Jaumaat, brengen. «Neutraliteit leidt tot hetzelfde fiasco, iu zulke dingen, als waar nu de openbare school aan ten onder gaai" Toen was 't uit. Niemand had meer lust .tweede instantie" Generaal Schimmel- pennick's hamer tikteDe Algemoone Be schouwing was geweest. In de verte gromde de donder wéér voor wie «politiek-aangelsgde ooren" hebben Maar de bui dreef voor het moment zacht- kens ai Bjj «Binnenlandsche Zaken" kwam een van de loodgrjjze, grimmige donderkopjes weêr opzetten Het «ziekteproces" (zooals generaal Staal 't noemde), waaraan de openbare staatsschool ljjdende is, was aan de orde. Bjj deze ge legenheid bleek o.a. wéér eens de waarheid, dat welmeenende, edoch onhandige vrienden soms erger zjjn dan vjjandenZoo zal niemand de eerljjke liefde van den heer Van der Feltz voor ons staatsonderwijs willen ver denken. Hjj had er zjjne kinderen indertijd toevertrouwdzou zich nü, stond hjj de keuze, tweemaal bedenken Hij ziet de openbare school door zekere soort van onderwjjzers vermoorden, en wil haar redden. Door een exotisch middel. Door toe zicht der ouders (die eene commissie moeten aanwjjzen) op benoeming en ontslag der onderwjjzers. Voortsdoor het geven van tjjdelijk karakter aan de benoeming der onder wjjzers Dr. Vermeulen noemde, later op den dag, dergeljjke middelen «erger dan de kwaal", en slechts weinigen, van welke partjj ook, zullen 't hem durven betwisten. Laat dit onschuldige «spelerei" wezen, die geen serieuse bespreking waard is, de heer Van der Feltz heeft iets in zjjn weeken, tronwhartigen toon van spreken, dat denken doet aan wjjlen Alberda van Ekenstein, wanneer die 't over de neutrale school had... Brave, trouwe vrienden, die, in hun begrjj- peljjken angst, de middelen tot redding niet voldoende wikken en wegen Maar ge vaar is er En zeer groot, zeer ernstig, ook... De laatste dag der «senatoriaal-begroote- ljjfce* week sou gevoegelijk die «van de Baronie-laan* kunnen genoemd worden. Oud burgemeester Van Leeuwen viel met de hem eigen forschheid de vernietiging aan van het Bredasche Raadsbesluit tot koop der Laan. Brandmerkte 't als een staaltje van overdreven toepassing van het vernietigings recht, dat s. i. hooge exceptie moet bljjven. Er is hier, riep mr. Vau L. uit, geen sprake van het algemeen belang, dat ver nietiging vorderde; gjj hebt hier met een «strjjd van belangen* temaken! Anders niet. Nu hebben Gedeputeerde Staten van Bra bant de Rekening van Breda teruggestuurd omdat daar de f25.000 voor de Baronielaan op voorkwamWie moet dat nu betalen B. en W. van Breda misschien, die uitvoer den een Raadsbesluit, door Gedeputeerden indertjjd goedgekeurd Inderdaad is het een lastige «perkara". Maar onbetwistbaar is, dat de minister de Bredasche heeren bjjtjjds waarschuwde. Toch zetten zjj hun sin door; trachtten de Regee ring vóór een «fait accompli* te stellen. Berokkenden zich dus zeiven de gevolgen Ook waar schjjnt, dat men hier «au fond" te doen heeft met een soort van .verkapte annexatie*. Breda wilde Teteringen c. a. op slokken. Zelfs schjjnt mr. Van den Biesen niet te overdrjjven als hjj verzekert, dat men op de bewoners der Baronielaan vanuit Breda zachtaardige* middeltjes te hebben toege past als: Indien gjj 't hart hebt om uw gas vanuit Teteringen te betrekken, dan reken ik n het vierdubbele voor het water Dergelijk terrorisme kan bezwaarljjk wor den geduld. En mr. Van Leeuwen's argument: Al hhdden de kleinere gemeenten reden om bang te zjjn voor annexatie, dan mocht gjj, minister, nbg niet vernietigen dat Raads besluit! Mr. Heemskerk bljjft erbij: De eene ge meente, groote of kleine, heeft niets op het territoir van de andere te maken! 't Is hier een niet oninteressant staaltje van strjjd tusschen „Stad en Lande". Maar Breda schjjnt i. d. een lesje verdiend te hebben Van het verder debat over Hoofdstuk V stip ik nog aan, dat de Regeering wjjziging der Woningwet met jjver zal voorbereiden. Do grjjse mr. Van den Biesen dischte staaltjes op om van te sidderen, kippevel te krijgen I Voorts bljjkt de premier te huiveren van de vivisectie en deze tot de engst-denkbare grenzen te willen beperken. Over het onder wjjs zei hjj weinig, dat niet reeds bekend is als zjjne vaste opinie. De minister betwistte nu tegenover gene raal Staal, dat Z.Exc. zou gezegd hebben „Het openbaar onderwjjs heeft fiasco geleden". Neen, zegt mr. H. ik heb gezegd: als brenger van éénheid door neutra liteit (wat „de groot8t-denkbarc nonsens" is!) heefi 't fiasco gemaakt. En zoudon de republikeinsche onderwjjzers; of ook: de mannen van het model-Ossendorp er den toon bjj aangevenja, dan zou het onderwjjs zelf fiasco maken!... De heer Van der Felts wilde den ouders mede-zeggensrecht geven op de school... Wel, zegt de minister, prachtig I Precies wat het ook door mjj ge- teekend Unie-rapport aanbeveeltIk vind 't beat. Maar weet wel: dan maakt gjj van de openbare eene bijzondere school. Wat nogmaals, mjj, minister Heemskerk best sou wezenIntusschen zal ik de uitvoering van 't idee toch nog even in „gezette over weging" houden Hoofdstuk V is nu voor het „Staatsblad" rjjp. Vermoedelijk blijft de Senaat tot Don derdag bjjeen. Te hopen is, dat minister Talma nog gelegenheid zal vinden, op den laatsten dag in het Hoogerhuis te verschjjnen. 't Is waarschjjnljjk, doch niet zeker!... Mk. Antomio.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Vliegend blaadje : nieuws- en advertentiebode voor Den Helder | 1910 | | pagina 1