KLEINE COURANT
'f Vliegend Blaadje
voor Helder9 Texel, Wleringen en Anne PeulownaB
T
No. 8872.
Woensdag 23 Maart 1910.
88ste Jaargang.
't Vliegend Blaadje p. 3 m. 50 ct., fr. p. post 75 ct., buitenland f 1.25
Pre- Zondagsblad 11 i 37J 45 f 0.75
miön j Modeblad »»»55»»»»65» 10.90
(Voor het buitenland bij vooruitbetaling.)
Advertentiön van 1 tot 4 regels
Elke regel meer
Bewys-exomplaar
Vignetten en groote letters worden nas
25 cent.
6
2i
1 plaatsruimte berekend.
Verschijnt Dinsdag- en Vrijdagmiddag.
Uitgevers i BERKHOUT A Co., te Helder.
Bureauxi Spoorstraat en Koningstraat.
Interc.-Telefoon 50.
Zij, die zich mot 1 April
a.8. op dit blad abonneeren,
ontvangen de tot dien datum
verschijnende nummers QRA
TIS. DE UITGEVERS.
Aan onze abonné'a buiten
de gemeente wordt beleefd
verzocht 't verschuldigde
abonnementsgeld Vliegend Blaadje,
Zondagsblad en Modeblad le
kwartaal 1910 te willen overmaken per
postwissel of aan postzegels vóór 5
April a.s., zullende anders daarover
met 6 cents verhooging per post worden
beschikt.
Postwissels voor dat doel behoeven
slechts met een zegel van 21/, cent
beplakt te worden.
UIT HET BUITENLAND.
In de Fr. bladen vindt men tal van bijzonder
heden over de liquidaties der kloostergoedoren.
Men beijvert zich om deze chronique seanda-
leuse uit te breiden, om te bewijzen dat het
lang niet Deuz alleen is geweest, die zich
aan zulke ongehoorde feiten heeft schuldig
gemaakt. Maar de schuldigen, of beter gezegd
de ontrouwe liquidateurs, zullen gestraft wor
den, verklaarde de minister ook in den Senaat.
Het geld zal echter wel voor 'l grootste deel
verdwenen zijn.
In den Senaat is de zaak kalmer verloopen
dan men gedacht had. De ministers betuigden
geen schold te hebben; de vorige minister
Millerand kwam eigenlek het meeste
in 't gedrang doch ten slotte heeft ook de
Senaat met groote meerderheid een motie aan
genomen waarin de handelingen derliqulda-
teurs worden afgekeurd en vertrouwen in de
regeering uitgesproken. Uit is 'tl Want in
Frankryk stuift men spoedig op, doch 't is
ala by een stroovuurtje, 't duurt niet lang.
Misschien is do heele affaire al vergeten als
straks de verkiezingen voor de Franacho
Kamer, die nu door den ministerraad bepaald
zyn op 24 April, worden gehouden. Och, zeg
gen de Franschen dan wellicht, .'t was niet
van zooveel beteekenis 111"
Het Engelsche Hoogerhuis is bezig aan de
beraadslaging hoe zich zelf dat wil zeggen
het Hoogerhnis te hervormen. Zonder
stemming is aangenomen eene motie van Lord
llosebery om in comité na te gaan hoe het
Hoogerhuis, door zich te hervormen, zich kan
herscheppen in eene krachtige Tweede Kamer.
Misschien wordt op deze wijze de weg al vast
geëffend voor de latere wyzigingen die het
ministerie zal voorstellen.
Tisza en zyn conservatieve vrienden hebben
ook een plan voor kiesrechthervorming in
Hongaryo opgemaakt, dat echter niet zoo
vergaat als hot rogeeringsontwerp.
Kiesgerechtigd zyn alle burgers, ouder dan
24 jaren, die kunnen lezen en schryven, als
zy óf het getuigschrift van loffelyk ontslag
eener lagere school kunnen overleggen, of
tien kronen belasting betalen, of als werkman
gedurende de laatste vyf jaren drie jaren
onafgebroken by denzelfden patroon hebben
gediend.
Wie thans kiesgerechtigd is, behoudt het
kiesrecht, zonder rekening te houden met
zyn betaalde belasting, mits hy kan lezen
en schryven; en zonder rekening te houden
met zijn kunde, mits hy 10 kronen belasting
betaalt.
Volgens Tisza's ontwerp 2al het overwicht
door stemmen aantal zekerder by de Magyaren
blijven, waarom het hem trouwens ook te
doen is.
Frankryk heeft beschermende rechten op
enkele producten uit België ingevoerd, ver
hoogd.
De Belgische regeering is echter het ant;
woord niet schuldig gebleven en heeft een
voorstel ingediend tot verhooging van invoer
rechten op sommige Fransche produktcn
wijnen, zachte kaas, ingelegde groenten, zeepj
tapijten, versche druiven. In de toelichting
wordt er op gewezen dat 't het meest luxe
artikelen zyn die zullen worden getroffen.
Het Hbld. van Antw. juicht het voorstel toe.
De nieuwe Gazet acht repressaillemaatregeleu
wel goed, doch heeft bezwaar tegen de belasting
op deze producten. Ook uit dit blad de
vrees, dat Frankryk België nog zwaarder
zal treffen en spreekt van den yzeren en don
ateenen pot. Men moet toegeven dat dit be
zwaar voor kleine landen altijd blyft bestaan.
Uit Potersburg wordt aan de .Times"
medegedeeld, dat de onderbandelingon over
een toenadering tusschen Rusland en Oosten
rijk geleid hebben tot beiderzjjdsche erken
ning van den status quo in den Balkan.
Rusland bad aanvankelyk den eisch gesteld,
dat een desbetreffende verklaring aaD de
mogendheden zou worden gezonden, daartegen
verzette Oosteuryk zich echter en Rusland
heeft zich laten overreden aan de Donaumo
narchie in deze ter wille te zyn, nu de wyziging
in de Bulgaarsch-Turksche verhoudingen toch
gegronde hoop geeft voor een ongestoorde
vreedzame ontwikkeling van de Balkanstaten.
Naast de Balkan-quaestie bestaat ook altijd
nog de Kreta-qnaestie. De Grieksche Kroon
prins schynt daarover tydens zyn verblyf te
Rome met den Italiaansohe minister van buiten-
lanache zaken te hebben geconfereerd, aldus
meldt een Romeisch correspondent van een
Gneksch blad.
De kroonprins zoude den minister hebben
gezegd, dat de binnenlandsche crisis in Grieken
land alleen voortspruit uit de Kretensicre
quaestie en dat hot land niet tot rust zal
komen, voordat deze opgelost zal zijn.
De minister had den kroonprins echter
geen stellige belofte kannen doen omtrent
een spoedige regeling. Wel erkende men een
parig, zoo zeide hy, dat aan den huldigen
toestand een einde gemaakt moest worden,
maar niemand wist tot dusverre nog hoe dat
moeten geschieden, daar de inlyving bij
Griekenland, eigenlyk de beste oplossing, «niet
111 i"* }>e,aDg ran den vrede" was.
Overigens had do minister den kroonprins
gedold en gematigbeid aangeraden on hem
verzekerd, dat Italië met de vriendelijkste
gevoelens jegens Griekenland bezield is.
In de Russische Doema hebben de afge
vaardigde. ook al.laat ons zeggen v<wr-
jaars kuren, 't Heeft erin de afgeloopen week
nog al gespannen. De uiterste rechtschon
maakten het by do beschouwingen nog al grof.
Uiterste linkschen protesteerden en scholden.
Enkele leden moesten worden uitgesloten voor
ééne of meer zittingen. De president heeft
zyn ontslag genomen.
NIEUWSBERICHTEN.
HELDER, 22 Maart.
Zondags- en Nachtarbeid.
Door den Helderschen Besluurdersbond
was j.1. Zaterdagavond in tTivoli" een open
bare vergadering belegd, waar behandeld
zou worden het onderwerp .Afschaffing van
Zondags- eu Nachtarbeid". De opkomst van
belangstellenden was niet groot. De Voor
zitter, de heer G. Eekhof, opende de ver
gadering mot zjjn teleurstelling uit te drukken
over de geringe opkomst, dit voor een deel
toeschrijvende aan een gelyktydig uitgeschre
ven vergadering van een Ziekenfonds, waarvan
vele georganiseerde arbeiders lid zyn. Verder
wees hy op de belangrijkheid van hotte
behandelen onderwerp, op de overtolligheid
om nogmaals van regeeringswege een onder
zoek in te stellen en hoopte dat ook van
hier een protest mocht uitgaan tegen den
slakkengang van de regeering, om maat
regelen te nemen tot afschaffing van den
nachtarbeid en tot bevordering dor Zondags
rust.
Alanu verkreeg de heer L Goudsmit,
secretaris van don Bakkersbond, het woord.
Deze wees er op, dat in het bakkersbedrijf
nachtarbeid niet noodig is; dat door den
tegenwoordigen minister Talma een onder
zoek is doen instellen naar jdeu Zondags-
en nachtarbeid. Verschillende regeeringen
hebben zulks reeds voor hem gedaan ou de
gegevens dienaangaande zyn meer dan vol
doende, in onderscheidene .geschriften zijn
de nadeelige gevolgen vau overmatigen ar
beid, Zondags- on nachtarbeid duidclyk uit
eengezet. In den breede toont spreker aan
hoe de lange arbeidsduur, de nacht- en Zondags-
arbeid van de bakkers demoralisoerend werkt,
zoowel op den gezondheidstoestand, als op
het huiselijk leven en de geestelijke gesteld
heid der bakkersgezellen. Verder weerlegt
hy de bezwaren van de patroons en groot
industriëelen, als zou door afschaffing van
nachtarbeid het verbruik vau brood vermin
deren, de kwaliteit van het brood Blechter
worden en het bedrjjf in gevaar worden
gebracht on wyst daartoe o.a. op Italië,
Noorwegen, Finland en eenige staten van
Duitschland, waar de nachtarbeid is afge
schaft. Ook in 28 80 plaatsen van ons
land blijkt, dat by aschaffing van nachtarbeid
de zaken nog voortnitgaan. Door nachtarbeid
wordt het loven verwoest, het lichaam onder
mijnd. Daar naast hebben de bakkers nog
met andoro moeieljjkkeden te kampen, zooals
met Zondagsarbeid. Des Zondagsavonds be
ginnen zy alweer te werken, nadat zy Zater
dags 25 A 30 uren in 't gareel zyn geweest.
Zy kannen zich niet aan hnn huisgezin wijden
en zyn van alle ontspanning verstoken. Deze
treurige toestanden worden niet verbetord,
als de regeering niet ingrypt en den nacht
en Zondagsarbeid niet wettelijk verbiedt,
want de concurrentie is een beletsel, dat
sommigen hiertoe kunnen overgaan. Door do
tegenwoordige regeering is een wetsontwerp
ingediend en het is in de afdeelingen der
2e Kamer onderzocht, maar er wordt geen
voortgang gemaakt, daarom moet op spoed
aangedrongen worden en de georganiseerde
arbeiders hun stem in deze laten hooren,
opdat een wetsontwerp tot stand komt, waar
door aan velen meer levensgeluk worde
gegeven.
Vervolgens kreeg de 2e spreker, do heer
B. J. vau Stapele, postambtenaar to Rotter
dam, het woord, die meer in 't algemeen
wees op de zware diensten, ook van andere
werkers dan bakkers, zooals machinisten,
stokers, postambtenaren e. d. gevorderd en
aantoonde welken slechten invloed zulks heelt
op het gezinsleven. Spreker keurde*de hou
ding der regeering in deze af, en meende,
dat het bestaan van het kapitalistisch regi
me de oorzaak hiervan is. Deze beschouwt
de arbeiders als werk vee. De regeering houdt
de arbeiders aan de praat. Nu is minister
Talma weer aan het onderzoeken, niettegen
staande men over een menigte gegevens kan
beschikken, zelfs Dr. Ruisch heeft als rijks
adviseur op hygiënische grondon in 1904
reeds geadviseerd, dat de arbeidsduur inge
kort, de nachtarbeid afgeschaft of behoorlyk
beperkt moest worden. Men kan nog tal van
jaren waohten eer de zaak Hink wordt aan
gepakt, daarom moeten de arbeidorsorgani
aatie's krachtig aandringen op verbetering.
Alle lakschheid moet op zjjde worden gezet
on op zoodanige wjjze gestreden worden, dat
het indruk maakt. Het is in het belang van
de gezondheid, van het gezinsleven en van
den opbloei van den arbeidersstand. Men
moet gelegenheid hebben tot zich in te kee-
ren, zyn geest to ontwikkelen, van de natuur
te genieten. Zondagsrust is noodzakelijk om
de verloren arbeidskracht te vernieuwen,
want de arbeidskracht is voor den werkman
het eenige middel van bestaan. Is deze ver
bruikt in dieust der gemeenschap dan moet
de arbeider recht hebben op pensioen, zoodat
hy een behoorlykon ouden dag heeft. Ziekte
en ongevallenverzekering en staatspensioen
zyn zaken, die vorband met elkander houden.
Door de organitatie's moet de arbeidersklasse
zich weerbaar maken, behoorlyk ontwikkelen
en zorgen dat zy politiek sterk wordt, opdat
de 4e stand de regeering kan overnemen van
den oen stand, zooals deze dit deed van den
adel en geestelijkheid. Gebeurt dit dan zal
men krygen een sociaal ingerichte maatschappij
waar minder gebrek is, liefde voor den naasten
bestaat en men zich waarljjk mensch gevoelt.
Nadat spreker nog iets heeft meegedeeld,
omtrent de verandering van den Zondags
dienst by de posteryen in groote steden en
daaruit de gevolgtrekking trok, dat alleen
op belang der regeerende klasje gelet wordt
eindigde spreker zyn rede.
Van de gelegenheid tot debat werd geen
gebruik gemaakt, waarna de Voorzitter het
woord nam en allen opwekte te stryden voor
het eerste burgerrecht, het Algemeen Kies
recht. Wordt dit verkregen dan znllen zeker
ook sociale wetten tot stand komen, dan zul
len de christeiyke beginselen in toepassing
worden gebracht, waarvan thans by de wet
geving niets is te bespeuren. Hierna werd
do vergadering gesloten. Bij den uitgang der
zaal word voor oeu georganiseerd arbeider,
die aan tuberculose ljjdt, een collecte gehouden.
Vl88Cherij8chool te IJmuiden.
Over het afgeloopen jaar geeft bovenge
noemde vereeniging een uitvoerig en met veel
zorg samengesteld verslag, waaraan wy het
volgende ontleenen
In het bestuur werden de heeren Tideman
en G. ten Napel, die ontslag namen als zoo
danig, vervangen door de heeren E. Hymans
en S. A. Bakker. In de plaats van de heeren
J. M. Bottemaone en B. de Brueys Tack,
die eveneens ontslag namen, werden nog geen
andere bestuursleden gekozen.
Over den toestand van de vereeniging zegt
het verslag dat het ledental ook dit jaar
ongeveer stationnair bleef en op het eind van
het jaar 69 leden en 15 donateurs de ver
eeniging ilnuntieel steunden. Het batig saldo
in 1908 nog f 1579.23 en in 1909 tot f 323.42
gereduceerd, bedraagt thans f 280.95. In ver
band met bet plan tot oprichting van een
cursus voor machinisten en stokers, wendde
het bestuur zich tot Gemeente, Gedeputeerde
Staten en de Regeering. De twee laatstge
noemden verhoogden hunne subsidies resp.
met f 500. - en f 2100.mits de gemeente
hare subsidie van f 1500.op f 2000.
bracht. Deze laatste verhooging werd by de
behandeling in den gemeenteraad niet toege
staan en zelfs besloten dat de gemeente zich
vry houdt ten opzichte van volgende subsidies,
zoodat het bestuur thans in het onzekere
verkeert of hel in de toekomst subsidie van
de gemeente zal verkrijgen, en zoo ja, hoeveel.
Voor 1910 is men echter nog van de subsidie
verzekerd, waardoor de Provinciale subsidie
voor dit jaar tot f1500.werd teruggebracht
en op verhooging van de Rijkssubsidie niet
mag worden gerekend.
Een plan tot reorganisatie der school is
in voorbereiding, ten deele in verband mot
de beschikbare middelen en ten deele in ver
band met de bepalingen der schepenwet. Deze
plannen zullen binnenkort in eene algemeono
vergadering aan het oordeel der leden worden
onderworpen.
Het schoollokaal voldoet zooals het thans
is ingericht, mits het aantal leerlingen niet
grooter dan 10 is.
Het instroctievaartnig, dat in de haven
ligt, werd van binnen cenigszins vertimmerd
waardoor het verblijf voor de leerlingen
hygiënischer werd ingericht. Evenals vroeger
voer de helft van het aantal leerlingen met
den oefeningskotter naar de visscherjj, waar
toe dit scheepje van begin Maart tot einde
Juli in de vaart werd gebracht. Het resultaat
met dezen kottor was oenigszins beter dan
in het voorafgaande jaar, ofschoon de besom
mingen nog niet toereikend waren om <ie
exploitatiekosten te dekken. Twintig reizen
werden in den vorigen zomer gemaakt.
Voor den thans loopendon cursus werden
wederom 10 leerlingen aangenomen uit een
achttiental gegadigden. Van dezen kwamen
8 uit IJmniden, 1 uit den Helder en 1 uit
Amsterdam.
Voor den cursus voor stuurlieden eu schippers
(klasse B) meldden zich aanvankelijk 6 per
sonen aan, waarvan zich echter 2 terugtrokken,
zocdat slechts 4 leerlingen geregeld de leBScn
volgden. Van dezen leerden 2 voor stuurman
en 2 voor schipper. Bij de gehouden examens
op 28 en 29 September slaagden allen. (Een
kreeg zelfs het diploma met de vermelding
.uitmuntend"). Een ander, die slechts van
tijd tot tyd dc lessou kon volgen wist zich
zoover te bekwamen dat hy eveneens hot
diploma kon verwerven. Het bestuur merkt
op dat duB blijkt dat do visscherlieden bij
eenigen goeden wil in staat zyn om na een
cursus van 4 maanden aan de gestelde examun-
eischen te voldoen.
Eene klasse C, dat is een cursus voor
stokers en machinisten, werd by wjjze van
proef gedurende de maanden Madlt en April
ingericht. 6 leerlingen hadden zich voor het
volgen van deze lessen opgegeven, terwjjl
nog eenigen slechts enkele avonden konden
komen. Het duurde echter niet lang of dezen
gaven het op. En van het genoemde zestal
had slechts één lang genoeg op stoomtrawlers
gevaren om tot het afleggen van het Staats
examen als machinist te worden toegelaten.
By het examen wist hy het diploma als
machinist te verwerven.
Het streven van hot schoolbestuur blyft
er op gericht om ook machinisten en stokers
een geregelde corsus te doen volgen, waarvoor
dan een leeraar in de stoomwerktuigkunde
en één in het smeden en haakwerken zou
moeten worden aangesteld.
Krankzinnige gevlucht.
Te Medemblik is Donderdag uit het Rjjka-
Krankzinnigengesticht een patiënt ontsnapt,
die werkzaam was als tninman by de direc
teurswoning.
Naar alle kanten ia naar hem gezocht, doch
tot dusver zonder gevolg.
Het moet een Franschman zijn, bekend met
alle soorten van krachtsport, zooals boksen,
vechten, enz. (,N. v. d. D.")
Stuurlieden-examens.
's-Gravenbage. Geslaagdgroote stoom
vaart eerste stuurman de heer J. Smak
tweede stuurman de heeren H. L. Oudenhoven,
J. Teensma en H. Voorspuy derde stuurman
de heeren F. W. Muller, C. J. Kruysse, H.
W. K. Krol van der Hoek, J. Kuiper en J.
C. Kroon.
Valkhof te Nijmegen.
Nu het terrein rondom de ruïne der Romaan-
sche kapel is ontgraven, zóó, dat het niveau
by het bouwwerk ongeveer anderhalf meter
lager ligt, heeft dit een veel ryziger aanzien.
By het graven zyn to voorschyn gekomen
staande brokstukken van twee pilaars, welke
blijkbaar gewelven hebben gedragen. By een
dier pilaars zijn op een hoop een groot aantal
looden munten gevonden, welke er waarschyn-
lyk reeds hebben gelegen vóör de kapel werd
gebouwd (omstreeks 1157). Het is een merk
waardige vondst, daar het vermoeden, dat
deze munten ongeveer 1000 jaar oud, dus
Carolingische munten zouden zyn, door des
kundigen is bevestigd.
DE WEEK
19 Maart.
De parlementaire week 13—18 Maart 1910
is or eene geweest van aeor bijzondere bu-
teekenis. Die den gesohiedschryver van later
dagen zal brengen tot uitvoerige bespiegeling.
Een keerpunt in onze parlementaire his
torie
Een gelnkkig, verblijdend punt?
Ziedaar gansch-andero vraag.
De drie zittingdagen, welke wy nu pas
achter den rug hebben, en die, voor een
goed deel dank zy de obstrnctie-taktiek vau
den afgevaardigde Schaper, met minstens
nog een zullen vermeerderd worden, wan
neer ik er aan terugdenk, dan duizelt 't my
vóór de oogeo.
Heel wat jaren, toch, mocht ik reeds ons
Lagerhuis observeorcu, in zijne openbare
by eenkomsten, vanuit de bescheiden plaats
eens journalisten.
Doch gansch- en gloednieuw in Parlements-
atmosfeer zijn de dingen, thans doorleefd,
aanschouwd.
Wy hebben gehad, Dinsdag j.1., de
knappe, vaardige, handigo rede van minister
Talma. Er is iets waur in het heden, Don
derdag, door jhr. De Savornin Lohman ge
zegde: Men had den minister willen tuch
tigen.
Ik wees U, in mjjne jongste overzicht, op
het geprikkelde, nerveus-geëxalteerde in de
houding van den bewindsman, 't Was geen
wonder. Dagen, uren achtereen te zyn bloot
gesteld aan op sarrenden toon uitgesproken
grofheden, gelijk de afgovaardigdo voor Zaan
dam; tot eigen vermaak benevens ter ver
lustiging van de partjjgenooten, die hem
straks te Leeuwarden (op het Congres der
S. D. A. P.) znllen toejuichen; debiteerde,
er is zelfbedwang voor noodig 1 President
Van Bylandt heeft 't gezegd: men kreeg
don indruk of daar, uan de groene tafel,
gezeten was een kw&jongen, wien de ooren
moesten worden gewasschen. En degeen, die
zich met deze taak volgaarae belastte, was
de adjunct-commies R. V. B. op non-activi-
toit, thans Volksvertegenwoordiger Duys.
Niet zonder weemood heeft de veteraan
Goeman Borgesins 't herinnerdin de dagen,
toen Blussé van Oud-Alblas nog ala mentor
van de jongeren in de Kamer fungeerde,
werd hem, Borgesius, «groenloopend» als Ka
merlid, door den ondere gelast: >Drie maan
den luisteren en je mond houdenAnders
komen er nog drie maanden by!*
Thans geldt de spreuk: iBescheidenheid
is een sieraad, doch men brengt 't zonder
haar verder in de wereld
Dat is de leuze van den heer Duys c. s.
Zij, trouwens mr. Borgesius zelf ook3
hebben gemerkt dat de heer Talma niet
behoort tot degenen, die zich straffeloos laten
tergenI De kunst van handig, soms zelfs
meesterlyk-pareeron is dezen bewindsman
□iet vreemd.
in 't zal de indruk n.1. de gunstige,
zyn geweest, door 's ministers rede Dins
dag gewekt, die invloed zal hebben uitge
oefend op de gebeurtenissen der daarnavol-
gendo dagen I
Veel bijzonders, verrassends, nieuws heeft
de heer Talma niet verkondigd. Zyn mede-
deeling, hoe hy .hoopte te kannen zorgen*
dat het ontwerp der Ouderdoms- en Invali-
diteits-verzekering „nog dit jaar" zyn depar
tement „verlaten zal", werd door de bladen
met gespatiëerde letters den volke overge
bracht. Er is zekere graad van optimisme
noodig om in die opgetogenheid te kunnen
deelen
Het pareeren van mr. Borgesins' stooten
was niet zoo moeielyk. Hoe vaardig en ge
oefend turner in parlementair-toernooi de
veteraan, die eonmaul De Meester's negen
tal uit het niet opriep, moge zijn, by ver
gat zyn eigen Achilles hiel. De aandrang
tot spoed, tot resultaten-brengen, had iets
van den hoogen toon, waarin groote en groot-
sche daden gevorderd worden door man, die
zelf in gebreke bleef ze te volbrengen
Zolfs een minder getraind polemicus dan de
heer Talma is, had alras begrepen, dat 't
levensquaestie was om dót teêre en licht-
kwetsbare plekje vau oud-minister Goeman
Borgesius tot doelwit te kiezen voor zjjn
vlij inscherpen degen
De minister van Landbouw enz. heeft de
Risico-overdracht, als onmisbare kracht by
het instituut der Verzekering, met warmte
verdedigd. Tal van Duys-argnmenten met
succès ontzenuwd. Zoo o.a. dat de kleine
werkgever dupe zou worden van de quaes
tie der administratie-kosten. Zich bij den
Katholieken Benjamin der Kamerde zwart-
golokten, met veel „aplomb" en besef der
waarde van de door hem aangebrachte ar
gumenten redevoereuden baron De Wjjoker-
slooth, aangesloten waar 't betreft af te
wachten, nog wat kat uit den boom kjjken,
ten aanzien van de wettelyke bepalingen,
te treffen voor de Landbouw-Vcrzekering.
Betoogd, dat de Ziekte-Verzekering wel
degelijk moet voorgaan, wjjl juist hierbjj
de arbeider toch wel in het allerminst met
de Verzekering in aanraking komt. Met
zooveel nadruk verzekerd dat 't andere,
de Onderdoms- en Invaliditeits-Verzekering,
hem, minister, stellig na aan t harte
liggen. Doch er moet goed, deugdelyk werk
komen. Niet zulk soort van legislatieven ar
beid als de Ongevallen-wet, o heer Goeman
Borgesius
Wie nu, na de honderd kolom druks
der „Handelingen", welke (naar mr. Lohman
Donderdag voorrekende) door Links over
de zaak was volgepraat en de andere, veel
minder kolommen-druks, die Rechts op zyn
geweten heeftWie nu naar „tastbare,
practische resultaten" van dit debat uitzag,
hy kon gevoegelyk scherpe verrekyker
ter hand nemen eu dan nog niets, of bjjna-
niets, ontdekken
Het kleine, parmantige heertje, met zyn
kogelrond hoofd, kaalgeschoren gelaat en
geestig schrandere oogen achter de glinste
rende brilleglazcn, de afgevaardigde dr.
De Visser, scherp-opmerker, had nog een
paar punten gereleveerd, die moeten aange
stipt.
Er was bespeurd toenadering tusschen
twee fractiën. Treub en Borgesius hadden
elkander de broederhand toegestoken. De
professor was «de groote kampioen voor de
Verplichtte Verzekering" (gelijk minister
Talma hem terecht noemde) en pleitte in
mr." Borgesius' kraam schuilend, voor vele
en velerlei vrijstellingen tot betaling door
arbeiders. De heer Borgesius, op zyn beurt,
had .hint" gegeven, dat men wel zou doen.,.
Ook al blaakto Uw'hart nog zoo beet voor
Staatsponsionneering Om «te nemen wat
men krygen kan", mot mr. Treub meó to
gaan op het pad, leidend naar tydelyke hulp
voor ouden van dagen 't Zy dan volgens
Deonsch, Engelsch of ander systeem mits
ze slechts geholpen worden, de stumpers.
Halt evenriep dr. De Visser. Daar
zyn er twee bezig om .Brnderschaft" te
drinken, die strak* nog aartsvijanden leken.
Lot, mcncercn, op het politiek moment!
Nog dit. Do heer Do Visser had Dinsdag
de soci's danig geërgerd, door hen te ont
rokken het wapen der principiëele bestrijding
van de Verplichte Verzekering.
Daar zaten vlak-vóór dr. De V.'s
bankje, Vliegen, Schaper, Duys. En de
Leidsche afgevaardigde hield hen voor don
neus de authentieke papieren, waarin to lezen
valt, nog op den partijdag te Nïmos, bijvoor
beeld een Jaurès 't voor de Verplichte Ver
zekering opnam.
Le n'est que la vóritó qui blesseEn zoo
iets vergeeft geen sociaal-democraat U.
Was het debat over de Sociale Verzekering
nu uitgeput
Ik geloof niet dat in vollen ernst
oen van de honderd leden onzer Tweede
Kamer 't kon betwisten.
Toen minister Talma gereed was, Dinsdag
j.1., met zyn rede, wees de klok kwart-vóór-
vjjven. «Vraagt nog iemand het woord?"
vroeg de president.
In de zaal het stemmen-gewirwar, geroeze
moes, de drukte van vermoeide vergadering.
Patshamer bonst.
Debat gesloten. Vergadering ook
Graaf Van Byland loopt haastiglyk naar
do groone-tafel om iets met den heer Talma
te bespreken
In do irae
Dit is het begin geweest van de ellende.
Men wilde repliceorcn. De heer Borgesius,
de heer Schaper de heer Duys
De veteraan in of nabij Parlement, die
wroeten gaat in zjjne herinneringen, zal zich
niet kunnen te binnen brongen het antecedent,
waarby in zulk geval, óók wanneer de
presidale hamer gevallen was, niet her
opening vau het debat werd toegestaan.
Gleichman de slagvaardige, ironische, ge
zaghebbende, geëerde en gevreesde Roëll
de aartsBtipte, de aanbidder en paladjjn van
het R. v. O. zy deden nooit anders.
Zoo «officieel" was men niet of de hamertik,
in de drukte en het gebabbel onopgemerkt
gebleven, werd vergeten Dan zei de
Voorzitter nit eigen beweging: .De heer...
heeft nog het woord gevraagd... Ik stel
heropening der beraadslaging voor
De president mocht dan verdrietig, baloorig,
geërgerd, hoe ook, kjjkcn.
Praten kon men steeds
Muur thans niet.
De heer Do Savornin Lohman wilde anders.
Hij heeft Donderdag j.1. verzekerd, op graaf
Van Bylandt goenerloi invloed te hebben
uitgeoefend. Als een Lohman zoo-iets op zyn
werkeljjk-eerljjk woord getuigt, dan heeft men
't te gelooven. 't Moge moeite kosteD ge
looven, aannemen de stipte waarheid behoort
men. Maar vaststaat dat de heer Lohman
de gids, leidsman, voorganger, aanvoerder
was van de Rechterzjjdo, dewelke in Juni
1909 werd geboren, om paal en perk te
stellen aan de eisohen van Links, speciaal
van de groep, wier hetman (bij ontstentenis
van den ongesteld-zynden mr. Troolstra) de
heer Schaper leek to wezen.
Honderd kolom volgepraat, 't Was welletjes.
Wy buigen niot voor uw terrorisme. Wy
hebben den plicht to waken, wy, van do
sterke meerderheid, voor den goeden gang
van zaken.
En dit verpletterend overwicht, in Juni
j.1. ontstaan, deod zich thans gevoelen. Het
voorstel-Borgesius, strekkend om, na's minis
ters rede en ondanks 's voorzitters hamertik
van Dinsdagmiddag, het debat te heropenon,
werd afgestemd.
Rechts tegen Links, behalve het «enfant
terrible" van Rechts Victor de Steurs,
den op zyn krukjo door de zaal strompelen
den grysaard, met langen grauwen baard,
in wiens oogen het vonkje van conrage en
pittige zelfstandigheid nog niet gebluscht is I
Hij, De Steurs, de man die tegen de
Gajoe-gmwelen toornde, kon 't thans niet
verkroppen, dat men de Linksche minderheid
liet|«8oebatten, bedden'' om een spreekbeurtje.
Daar was ridderlijke edelmoedigheid in dio
opwelling, en de meerderheid zou nobel
en verstandig hebben gedaan zich aan Victor
de Steurs vermaning to storen.
>'t Kan verkeerenl" riep de afgevaardigde
voor Weert zyn broeders van Rechts toe.
Doch 't baatte niet.
De brute kracht van het cjjfer zegevierde.
In de irae nogmaals gezegd.
De honderd kolom, die volgepraat zyn;
du onbetwistbare waarheid, dat verder dobat-
teeren geenerlei nut badhet meer dan ge
noegzaam «getuchtigd zyn" des ministers,
al deze argumenten, door mr. Lohman op
gesomd, kannen niet wegcjjferen de treurige
waarheid dat de meerderheid in de afgeloopen
week een zware verantwoordelijkheid op zich
heeft geladen.
De bar-vulgaire scheldwoorden, die de af-
gevaardigen Schaper en Duys hun politieken
tegenstanders hebben toegeslingerd, ze
richten zich tegen do beleedigers. Het Neder-
landsche volk «lust" zulke dingen niet en
ook deze zonde zal zichzelve straffen. Speci
aal de heer I)nys toonde zich by de on
stuimige tafereclen vau Woensdag on Donder
dag in zyn ware gedaante. Hy «groeide" in
de herrie. Als een kwajongen, wien bet mis
baar-maken verlustiging wordtGaat hy
alduB voort, en daar is alle kans op,
dan zal het gezond-verstand en het besef van
qoid deceat quid non", dat de kern van
ons volk toch gelukkig bezit, onze ver
tegenwoordiging van dergeljjke onrijp© en
tevens onwaardige elementen bevryden
Dat is de lichtzyde van de houding door
de sociaal-democraten in de Kamer aan
genomen. En het obstructionisme De «aardig
heid" van den heer Schaper om, tot straf
voor het verwerpen van mr. Borgesius' voor
stel tot heropening van het Verzekering-
debat de Kamer oen uur of wat te laten
stemmen over allerlei onbenulligheden
i Zyn bedreiging dat by c. q. deze «enkele
boekhouding" tot oen «dubbele" zal uitbreiden
Vrees is een zeor-sleohto raadgeefster. Zoor
stellig
Doch men moot niet slechts «sans peur",
doch ook .sans reproche" zijn.
Kan de Rechterzyde dit laatste, do hand op
't hart, in gemoede on in ernst, getuigen
Ware het zwakheid; buigen voor het ter
rorisme der soci's geweest (ook mr. Borgesius,
ook mr. Treub hudden behoefte om -recht
tu zetten" persoonlyk tot hen gerichte ver
wijten, dewelke toch niet een rpersoonlyk luit",
in den zin van het R. van O., vormden I),
om, in 't besef zjjuer kracht en macht, eon
paar aren nog te doen volpraten, nu al het
stroomeD, klateren van den parlementairen
vlood
Zwakheid I Ofedelmoedigheid Oi
blijk van tact?... Of: blijven in de lyn van
bet tot dusver steeds als «adat" beschouwde?
Het gebruik-maken van zyn recht om als
slechts éón lid 't vordert, hoofdeljjke stemming
uit te lokken; daardoor de Kamer te plagen
en nationalen tyd te doen vermorsen't was
toch heusch geen «heldendaad" van hoer
Schaper. Er was slechts toe noodig een: «Ik
vraag stemming, meneer de voorzitter I
Dc mannen-van-Rechts hadden deze din
gen kannen voorzien. Ze zouden verstandig
en goed hebben gedaan door zy 't mot
opoffering van wat moeilyk zeflbedwang eu
een brokje nationalen-tyd onze Vertegen
woordiging deze vernedering, dit diep-
treorig en weemoed wekkend «novum",
to sparen
Tegenover deze dingen van treurigen aard
zinkt het eigenlyko werk der Kamer, in de
jongste dagen verricht, ganschelyk in 't niot.
Woensdag, toen do storm pas was losge
broken, bad men natnnrlyk allerminst
luBt en geduld om to luisteren naar het taai
saai geprevel van don heer Ter Laan over
de school-toestandon te Putten, e. a. Ernstig
en belaogryk is de zaak, welke 't hier be
treft, zeker 1 De openbare school verdrongen
door de byzondure zeer natuurlyk evo
lutie-proces 1, verklaart de premier. Iu elke
andere omstandigheid zou men wat be
loofd hebben Thans berustte de Kamer
in het onvermydelyke. Het pas-ontbrande
onweêr belette te zien hoe het toch-fel lichtte
aan den gezichtseinder Brand was er
De schoolstrijd smeulde slechts maar de
slagen der andere ontlading hadden, pas, to
fel geknetterd 1
Donderdag-middag halfzes stelde Jhr. Van
Karnebeek voor, don Vry dag niet aan sectie-
werk te wjjden, doch geheel aan het afdoen
der «agenda", in openbare vc-rgadering, te
besteden. Hy scheen niet in te zien, of
te willen begrypon dat aanneming van
dat voorstel voor graaf Van Bylandt zoor
py'nlyk zou zjjn geweest! Vrydagmiddag
bleek reeds, hoezeer de gedachte dat men
zyn werkplan zou gaan in-de-war sturen,
den voorzitter prikkelde en hinderde.
Aanneming van het voorstol-Van Karne
beek zou allicht, voor den «spreker" van ons
Lagerhuis, de druppel zyn geweest, die den
emmer had doen overloopenEn do per
soon van dezen voorzitter is te sympathiek,
in elk opzicht, dan dat de Kamer niet bet
mogelyke zon trachten te bereiken om hem
zyn zware en ondankbare taak te vergo-
makkelyken; hem althans grievende afkeu
ring van zyn presidiaal beleid te besparen]
Gelnkkig zag de overgroote meerderheid
der Kamer dat in.
Over het ontwerp tot aankoop der Ijjn
Buitenzorg—Batavia (voor c.c. elf millioen)
is in November j.1. on thans weer gezegd,
herhaald wut men reeds kende als argumen
ten der tegenstanders van hot voorstel. To
versmaden zyn die argumenten nietlDe
minister wyst vooral op de slechte spoorweg
toestanden by Batavia. De heer Malefijt is
bij de verdediging van dit ontwerp zwak,
slap, allerminst-overtnigend. Hy schryft en
prevelt voor wat andoren hem hebben to
«noteeren' of to redevoeren gegeven
Maar iemand als de heer Bogaerdt, jam
merlijk saai, langdradig, slaapwekkend-ver-
volond, doch do Oost op z n duimpje ken
nend, geeft anderen «kyk" op de zaak.
Dr, Bos had er Donderdag reeds de aan
dacht op gevestigd, hoe de aandeeltjes Ned.-
Ind.-spoorwegmaatschappij, ryzon en dalen
naar gelang de kansen van aanneming vau
het voorstel op bet Binnenhof gunstiger of
slechter staan Spoorde Vrydag nog eens
aan om toch niot zoo bang to zyn voor het
spooksel" der naasting (in 1918) laten wy
tooucn, dat we niet zoo gauw op de vlucht
slaan voor dien boeman
't Is stuivertje op zyn kant IOp z'n
gunstigst uitgedrukt. De ttemmen staakten
ten slotte (36- 36). En de Rechtsche man
nen Van Nispen (Rheden), Nolens, Van
Hoogstraten en Bogaerdt bleken niet van
zins den minister te steunen.
't Staat verre van rooskleurig voor de elf
millioentjes. En ik wed, dat menig oor van
menig tegenstemmer aan 't tuiten zal gaan...
Sapristi, als ze in de Oost hooren, dat het
Binnenhof zoetjes-aan dergelijke dingen op
den keper gaat beschouwenMinister
Malefyt moest maar verstandig zyn en den
heeren van de elf millioen beduiden «Heusch,
't gaat nietAnders, vrees ik, zal do
Kamer 't over enkele weken zelve doen
Gelyk te verwachten was, heeft generaal
Cool geen bezwaar gemaakt om de motie-
Marchaut tot het instellen eener Staatscom
missie, welke heeft te onderzoeken de «nood-
zakelykheid der geldelykc on persooolyke
lasten voor 'slands Verdediging", over
te nemen. Zeer plausibel was de voorwaarde
des ministers om er den passus «tot herstel
van het vertrouwen des volks in lands
weerbaarheid" nit te lichten. Ieder kan be
grypon, dat een dergelyke uiting van wan
trouwen a priori door geen bewinds
man kan worden aanvaard. Mr. Marchant
zag dat natuurlyk in en haastte zich, na 's
ministers tegemoetkomende lioudiog, de be
wuste woorden te schrappen. De motie bleef
daarna geheel en in elk opzicht wat mo
tieven en strekking ervan aangaat wat
zjj vóór de operatie" was geweest.
Ma. Antonio.
