KLEINE COURANT
't Vliegend Blaadje
voor Heider, Texel, Wiaringen er Anna Paulowna
Woensdag 25 Mei 1910,
No. £890
38ste Jaargang
't Vliegend Blaadje p. 3 m. 50 ct, fr. p. post 75 ct., buitenland f 1.25
Pre- Zondagsblad 37J +5 f 0.75
miën J Modeblad i i 55 i i i t 65 i 10,90
(Voor het buitenland bij vooruitbeuling.)
Advertentiën van 1 tot 5 regela 30 cent.
Elke regel mèer0
Bewjjs-exemplaar2J
Vignetten en groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
Interc.-
Telefoon 50.
Verschijnt Dinsdag- en Vrijdagmiddag.
Uitgeven C. DE BOER Jr. (v./h. BERKHOUT Co), Helder.
Bureauxi Spoorstraat en Koningstraat
UIT HET BUITENLAND.
De begrafenis van koning Edward van
Engeland is plechtstatig en indrukwekkend
geweest.
Over de aauwezige vorsten schreven
reeds.
In de bladen van verschillende richting
wordt koning Edward geroemd als zeer ver
draagzaam. De katholieken herinneren er met
dankbaarheid aan, dat de Kooing twee jaar
geleden de zielemis voor den vermoorden
Portngeeschen Koning bijwoonde in de St.
Jameskerk iets wat geen Engelsch Koning
sedert eeuwen had gedaan hoe hij den Paus
te Rome bezocht en aller meeningen en rechten
eerbiedigde.
Ook de Joden spreken met lof over zjjne
verdraagzaamheid. De Jewish World werpt
het denkbeeld op dat de Joden een standbeeld
voor koning Edward zullen oprichten; ,hij
was", zegt het blad, «in de lange lijst van
Koningen sedert den val van Jerusalem de
eonige vorst, die in Joden gewone mensohen
zag."
Lord Kitchener, bekend uit den Boerenoorlog,
zal waarschijnlijk benoemd worden tot onder
koning van Engelsch-Indië. Hij was eigenlijk
bestemd voor opperbevelhebber van de Britache
legermacht in de Middellandsche zee; men
schijnt echter van meening dat hjj in Indië
nuttiger werk kan verrichten.
Het grootste gevaar voor Indië dreigt thans
nl. niet meer van buiten, maar wordt veroor
zaakt door de revolutionnaire elementen in
het binnenland. En de benoeming tot onder
koning van Indië van den eersten soldaat van
Groot-Brittannië, die tevens den naam heeft
van buitengewoon doortastend te zjjn, zal niet
nalaten die elementen tot nadenken te brengen.
Zondag hadden in België de verkiezingen
plaats voor 85 zetels in de Kamer. Daarvan
behoorden 50 aan de katholieken 23 aan de
liberalen en 12 aan de socialisten. Het rechtsche
kabinet zit 26 jaar, de oppositie meende dat
zij thans goede kans heeft het kabinet omver
te werpen. Op eene andere plaats in dit blad
deelen wjj een en ander over den uitslag mee.
Op 't oogenblik, dat we dit schrjjven is die
nog te onvolledig bekend (België heelt een
meervoudig kiesrecht).
De verkiezingscampagne was als alle
verkiezingscampagnes..., soms interessant
soms vermakelijk om te volgen. De lioksche
bladen geven een Ijjst van wat de regeering
niet deed, de rechtsche een van wat ze
wèl deed. De .arbeidspensioenen" zjjn een
bespotting, zegt links en rechts zegt: we be
steden er jaarljjks 10 millioenen frans aan.
De schuldenlast van het land is verdubbeld
zegt links de in- en uitvoer ongerekend
de doorvoerhandel is meer dan verdubbeld,
heet het van rechts. Zoo is er een heel ljjstjo.
Enfin 't gaat er net alsin andere lauden.
In Brussel is de verkiezing belangrjjk
10 zetels I .zeker zegt de Brusselaar, „maar,
zou de expositie op tjjd klaar zjjn Dat
interesseert hem veel meer.
De Russische Doema zal niet veel notitie
kunnen nemen van de protesten uit andere
landen in zake de Finsche quaestie. De voor
zitter zal de moties voor kennisgeving aan
nemen, ze niet in de volle vergadering voorlezen.
De linker- en de rechterzjjde staan steeds
heftig tegenover elkander. De president der
Doema heeft kortgeleden geduelleerd met den
afgevaardigde der rechterzjjde Oewarof. Ze
zjjn beiden deswege veroordeeld door de Recht
bank de eerste tot een maand, de laatste
tot 3 weken gevangenisstraf.
De nationale vergadering op Kreta heeft
Donderdag vergaderd. Weniselos, het hoofd
der voorloopige regeering, deelde aan de ver
gadering de plannen der regeering mede en
verwierf voor haar een motie van vertrouwen.
De vergadering besloot vervolgens de Muzel
mannen, die den eed van trouw aan den koning
der Hellenen niet afleggen, niet toe te laten.
Dat besluit betreffende het niet-toelaten
van de Mohammedaansohe afgevaardigden
kau te Konstantinopel slechts beschouwd
worden als een vermetele uitdaging en als
een uiting van roekelooze minachting tegen
over de waarschuwingen der mogendheden.
Naar de Konstantinopelsche .Jeni Gazetta"
verneemt, hebben dan ook de ambassadeurs
ten laatste besloten, aan hun antwoord op
de nota der Porte nog de verklaring toe te
voegen, dat de mogendheden, teneinde te
voorkomen, dat de Kretenzers afgevaardigden
zenden naar de Grieksche Nationale Ver
gadering, erover denken de Kretenzische
Kamer te ontbinden en voor Kreta den staat
van beleg af te kondigen. Het wordt inder
daad hoog tijd dat de mogendheden de onver
beterlijke Kretenzers aanpakken met jjzeren
handschoenen, daar de Turksche regeering
al deze uittartonde betoogingen onmogeljjk
lauger werkeloos kau aanzien en men
naar de „Köln. Zeitung" verneemt te
Konstantinopel ernstig denkt over een vloot-
demonstratie.
Turkjje is wat krachtiger geworden moet
inen men weten. Generaal Botha, eerste minis
ter van Transvaal, had een onderhond met
den Britschen gouverneur-generaal Gladstone.
Reuter deelt mee, dat Botha zich zal belas
ten met het vormen van een ministerie voor
den Zuid-Afrikaanschen Statenbond.
Van de revoluties in Zuid-Amerika is niet
altjjd melding te maken, 't komt daar nog
al eens voor. Peru en Ecuador waren nu
weer aan 't kibbelen. De zaak ie echter, op
voorstel van de Vereenigde Staten en een paar
buren, weer in' der minne geschikt.
Argentinië vierde het eeuwfeest. De pre
sident hield een revue over de buitenlandsche
eskaders. Nederland was vertegenwoordigd
door den kruiser .Utrecht".
TWEEDE KAMER.
De Enquête.
Aan de orde was verleden week het voorstel
van den heer Troelstra tot het houden
eener enquête omtrent handelingen van den
toenmaligen Minister van Binnenlandsche
1905töriake van decoraties in 1903 en
Het onderzoek in de afdeelingen duurde
éér. dag, de besprekingen in de Kamer twee
dagen.
De heer De Beaufort opende de alge-
meene beraadslagi ogen. Spr. hoeft het aller
eerst over de enquête in het algemeen. De
wet bevat wel ruime bepalingen, doch ver
schillende schrjjvers verschillen in opvatting
van de ruime strekking der bepalingen. Met
vele beschouwingen in de nota-Lohman kan
spr. zich niet vereenigenhjj meent dat wel
degelijk een enquête mag worden ingesteld
naar de handelingen van een afgetredoD
minister. Een strafrechteljjke vervolging vra
gen, zooals de heer Lohman zou willen, gaat
ook niet op. Eene enquête biedt daarenboven
vele voordeelen voor de verdediging. Acht
hjj de Kamer bevoegd het voorstel aan te
nemen, 't is niet oen verplichting. De Kamer
heeft rekening te houden met's lands belang.
Onder het bewind van Dr. Kujjper zjjn prac-
tjjken in zwang gekomen, die men vroeger
niet kende Op ander gebied zijn onthullingen
gedaan. Maar als er knooierjjen zijn geschied
spr. spreekt onderstellendorwjjs dan is
dit toch op zoodanigê wjjze geschied, dat er
geen vat op is. Het gebeurde is een waar
schuwing en zal zich zeker niet spoedig her
halen. Spr. gevoelt weinig opgewektheid om
in al die treurige zaken te wroeten, 't Zou
onze reputatie in 't buitenland ook geen goed
doen. Op gronden aan 't staatsbelaug ont
leend acht spr. geen aanleiding voor eene
enquête.
De heer Van Doorn gaat in zeer veel
met den vorigen spreker mee doch zal tot
een andere conclusie komen. Hjj acht voor
eerst de enquête toelaatbaar in dit geval en
hjj acht ze ook noodig in het belang van
den goeden naam van ons Vaderland. Hjj
acht noodig, dat verbroken wordt het net,
waarin ons land gevangen is, dat net van
politieke verwarringen. Wanneer men vraagt
naar don persoon, die dat not geweven heeft,
hoort men steeds denzelfden naam. Spr. zal
uit volle overtuiging voor hot voorstel Troel
stra stemmen. Valt het onderzoek ten voor-
deele van den hoer Kujjper uit, des te boter
bljjkt het tegendeel dan moet de volksver-
tegenwoording in 's lands belang opcnljjk in
de gelegenheid zjjn haar afkeuring uit te
spreken en den vinger op de wondeplek te
leggen.
De heer Van Idsinga motiveert zjjn
stem tegen Troelstra's voorstel. Na Kujjper's
schuldbekentenis rest niets meer te onder
zoeken, dan *t zou zjjn ol er innerlijk ver
band bestaat tusschen het verleenen van eene
decoratie ,an den heer R. Lokman en pogingen
om ook diens broeder te decoreeren en
het ontvangen geld voor de partjjkas. Uitcr-
Ijjk verband beBtaat 't innerlijke is niet
aan te toonen. Spr. gelooft Dr. Kujjper op
zjjn stellige onlkentenis.
Het publick belang is er niet bjj gebaat te
onderzooken of de reeds door den heer Kujjper
erkende en door velen afgekeurde feiten
misschien iets erger zjjn dan reeds is gebleken.
Do heer No 1 e n s motiveerde zjjn stem tegen
het voorstel. Volgens spr. moet in een enquête
het zakeljjke de bovenhand hebben, niet. het
persoonljjke, geljjk hier.
De heer Van de Velde meent, afgezien
in de vraag of de Kamer al of niet de be
voegdheid heeft, dat het staatsbelang de
enquête niet eischt. Spr. uit zjjn voldoeniug
over, dat Dr. Kujjper door het uitlokkeu
i een eereraad do gelegenheid heeft geopend
volledig licht te doen schijnen over zijn in de
Kamer afgelegde verklaringen.
De heer Van Veen verklaarde zich neer
te leggen bjj Troelstra's verklaringen, dat het
de bedoeling van zjjn enquête-voorstel niet is
materiaal te verzamelen voor een strafver
volging. Doch spr. achtte de noodzakelijkheid
van eone enquête niet aanwezig. Is men met
het instellen van een eereraad niet te vroden,
dan stelle men een strafvervolging in, waartoe
de wet op de ministriëele verantwoordelijkheid
do gelegenheid biedt.
De heer Roodhujjzen gispte scherp do
houding der anti-revolutionnaire partij, die
de enquête wil togenhouden. Dr. Kujjper hud
zelf om de enquête moeten vragen. Een libe
raal staatsman, die zooiets had gedaan, zou
door zjjn eigen party ter verantwoording zjjn
geroepen.
De heer Limburg kende de Kamer een
onbeperkt enquête-recht toe. Spr. achtte met
zjjn vrienden eene enquête onnoodig, aange
zien h. i. reeds genoeg licht is verspreid
over Knyper's ministriëel beleid. Maar waar
de enquête verzet ontmoet juist bjj die leden,
die ervóór moesten zjjn, zal spr. en zjjn
vrienden vóór het voorstel-Troelstra stem-
De heer Van Hamel betoogde dat hier
van een strafvervolging geen sprake kan
zijn. Hjj achtte ook hot uiterljjk verband
tusschen de decoraties en het geld voor do
verkiozingskas, dat in den verkiezingsstrjjd
een belangrjjk element is, zoo verkeerd, dat
hjj in 't algemeen belang het instellen van
in enquête noodig oordeelde.
Daarna kwam de hoer Troela tra aan
..jt woord, die allereerst de wordingsgeschie
denis van het voorstel schotste. Spr. betoogde
voorts breedvoerig dat de eereraad, omtrent
welks wyze van werken niets bekend is, van
geen enkele beteekenis is voor de publieke
opinie of de publieke zedeljjkheid. Dr. Kuy
per's vrienden zwjjgen, hun eenigst steunpunt
is het .eerlijk woord van Dr. Kuyper', maar
dat wordt steeds wankeler, men denke
aan de zaak van Heeckeren en De Jong.
De houding der anti-iovolutionnaire partjj
in en buiten de Kamer noodzaakt spr. zjjn
voorstel te handhaven. Hjj critiseerde daarbjj
verschillende a. r. bladen. Een enquête is
noodig om verschillende dingen op te helde
ren. Hoe wist mej. Westmejjer dat de heer
R. Lehman zou worden gedecoreerd, dat do
^e®r Lehman °P 'lo voorloopige deco-
ratieljjst had gestaan?
Achter het briefje betroffende f43000 en
de Utrechtsche Universiteit kan schuilen
misbruik van macht Vanwaar de solidariteit
tusschen Mej. Westmejjer en Dr. Kuy per
Dut mag wel eens opgehelderd in 's lands
belang. Onze goede naam is slechts hoog te
houden door onzen plicht te doen en de open
baarheid niet te vreezen. Het volksgeweten
eischt voldoening. Spr. riep de rechterzy
toe: Als ge nog een klein beetje eergevoel
hebt, dan zult ge begrypen dat ge u daar
uwe houding voorgoed bjj het Nederlandsche
volk blameert. Spr. wil de anti-revolution-
naire partjj doen stemmen, opdat zjj aan de
tegenstanders wapenen verschafte.
De heer Van Karncbeek deelde als lid
van den eereraad mee, dat deze zal onder
zoeken of dr. Kuyper zich heeft schuldig ge
maakt aan corruptie tjjdens zjjn ministers
schap. Als voorwaarde is door de loden ge
steld volledige vrjjheid om alle feiten te onder
zoeken en dat Dr. Kuyper bereid is alle des
betreffende bescheiden, gegevens en inlich
tingen te verstrekken, ook voor zooveel
noodig door personen, daarbij betrokken. De
leden zullen zich onttrekken indien zulks niet
geschiedt. De Eereraad zal zjjn taak aan
vaarden, als over het enquête-voorstel ia
beslist.
Ee heer de Jong verklaart in Dr. Kuyper
te zien een geniaal man van groote verdien
sten, een hoog staand minister, van wien
hjj veel geleerd heeft. Hjj volgt hem echter
niet door dik en dun. Dr. Kuyper is een
meusch, niet levende zonder zonde. Spr. geeft
toe, dat er onduideljjkheden zjjn, maar spr.
meende, dat Dr. Kuyper's verklaring af
doende was. Zjjn goede trouw moet boven
alles worden aangenomen. Men kan vertrou
wen stellen in zjjn woord, dat hjj niet ge
handeld heeft in strjjd met zjjn geweten.
Spr. acht een eereraad voldoende de man
nen, die er zitting in hebben, waarborgen
een juiste uitspraak. Spr. zou voor de enquête
zjjn als daarbij uitspraak zou worden gedaan
omtrent de goede trouw wat echter niet
geschiedt en wordt alleen feiten-materieel
verzameld
Heden Dinsdag voortzetting.
NIEUWSBERICHTEN.
HELDER, 24 Mei.
Het ongeluk op de Reinier Claeszen".
Van den marinier D. de Wit, wiens rech
tervoet verleden week aan boord van de
(Reinier Claeszenin een stalen tros be
kneld raakte, is het been tot oven onder de
heup afgezet moeten worden.
Spoorweg Alkmaar -Zijpe Schagen.
Verscheidene eigenaars te Znid-Zijpe, met
hunne landerijen betrokken bjj de onteigening
ten behoeve van den lokaalspoorweg Alk
maarZijpe - Schagen, zjjn zeer ontevreden
over de taxatie van hunne gronden. Het ziet
er dus niet naar nit, dat alles langs minne-
ljjken weg zal onteigend worden.
Het Koninklijk bezoek aan Amsterdam.
Het officieel programma is verschenen.
Voor hen, die Amsterdam in die dagen willen
bezoeken volgt hieronder een opgave van
de hoofdpunten uit dat programma
Donderdag 26 Mei. Aankomst van H. M.
de Koningin 1U uurvertrek naar Haarlem
11.40, terug te Amsterdam 5.15 uur.
Vrjjdag 27 Mei, voorm. 9 n. Aubade der
schoolkinderen voor het Paleisnam. 3 u.
tot 3 u. 45 m. Rjjtooi-5 u. Zungtiuldo der
Nederlandsche Zangvereenigingen voor het
Paleis.
Zaterdag 28 Mei. Nam. 1 u. 45 tot 2 u.
15. Rjjtoer; overigons audiëntie en raênt.
Zondag 29 Mei. Voorm. 10 u. Godsdienst
oefening in de Nieuwe kerknam. 1 u. 45
in. tot 4 u. Rjjtoer cn bezoek aan Natura
Artis Magistra.
Maandag 30 Mei. Voorm. 9 u. Rijtoer en
bezoek aan de verzameling Drucker in het
Rjjksmusc-um10 a. Vertrek van Museum
n. Centraal-station, ter begroeting van do
Koningin MoederNam. 1 u. 30. Aanvang
den historischen optocht op den Dam
9 u. tot 9 n. 45 m. Rjjtoer langs de geïllu
mineerde straten.
Dinsdag 31 Mei.
Voorm. 10u30 tot lluSO Rjjtoer en bezoek
aan de tentoonstelling van Arti et Amicitiae
Nam. 1 u. 30. Uitrjjden1 u. 45 m. Bijwo
ning der sportbetooging op het terrein achter
het Rjjksmuseum 2 u. 30 tot 4 u Bijwoning
van het waterfeest op den Amstel9 u. 15
m. Uitrjjden9 u. 30 m. tot 10 u. 15 m.
Bijwoning van het avondfeest op den Amstel.
Woensdag 1 Jnni. Nam. 1 u. 45 m. Uit
rjjden; 2 u. 15 m. Te water lating van het
stoomschip .Prinses Juliaua' der Stoomv.
Maatschappij .Nederland', op de werf der
Nederlandsche Scheepsbou w- M aatschappij
Donderdag 2 Juni. Vertrek uit Amsterdam
voorm. 9 u. 30 m.
De Dam te Amsterdam zal gedurende de
feesten met 5000 gloeilampjes verlicht worden.
Het onderzoek der enquête commissie
te Amsterdam.
Naar het Hbl. meldt, hebben de chef-
boekhouder bij de Gemeenteljjke Electriciteits-
werken, de hoer J. C. Groothof!, en do chef
van de installaties, de hoer L. H. Grivel,
verlof tot afwezigheid aangevraagd voor den
duur van het verder onderzoek dor enquête
commissie.
Op dit verzoek is van den w.n. directeur,
den heer A. W. Bos, een gunstige beschik
king ontvangen.
Het bedrijf mist nu vier hoofdambtenaren,
de heeren Róssing, dr. de Gelder, Groothof!
en Grivel.
Het Hbl. herinnert, dat de enquête-com
missie in de aanwezigheid der heeren Ressing,
Grivel en Groothof! een factor zag, die storend
werkte op den goeden gang van het verder
onderzoek. Schorsing, waartoe de commissie
adviseerde, hebben B. en W. niet gewild,
maar wel verlof.
De 100.0001
Deze is ditmaal op een geheel lot geval
len, dat in bezit is van hot gozamenljjk per
soneel (40 man) van de firma Kattenburg
Co., op den Dam te Amsterdam.
H. Dieters Jzn.
H. Dieters Jzn., oud-ged., te GroningeD,
die wegens verduistering veroordeeld werd
tot 1 jaar en 3 maanden gevangenisstraf, is
naar Haarlem overgebracht tot het onder
gaan van zjjn straf.
Begrafenis Koning Edward.
Onder rensachtige belangstelling heeft
Vrjjdag de begrafenis van Koning Edward
plaats gehad. Wy sparen onze lezers de in
de dagbladen voorkomende ellenlange be
schrijvingen van al het uiterljjk vertoon dat
hierbjj beeft plaats gebad.
Vermeld zjj, dat nog nimmer een Europeesch
vorst met zooveel praal naar zjjn laatste
rustplaats is gebracht, en waarbjj zooveel
vorsteljjke personen aanwezig waren. 35000
man troepen stonden in groot tenue langs
den weg geschaard.
De stoet bad een half uur noodig om voorbjj
to trekkende aanblik wbb overweldigend
van grootschheid, schittering en plechtigheid.
Vooral de vreemde monarchen in den stoet
mederjjdend trokken de aandacht van de
menigte.
Tienduizenden hebben op de straten over
nacht, teneinde vroegtjjdig voor den ljjkstoet
aanwezig te zjjn. Honderdduizenden vulden
het Hydepark, zoodra het geopend werd.
Hun toestand van uitputting en ook de plot
seling ingetreden hitte, had tengevolge, dat
vooral onder de vronwen, zeer velen flauw
vielen. De ambulance-vereeniging St. John
heeft gemeld dat «jj 6000 gevallen heeft be
handeld, waarvan de meeste echter niet ern
stig waren.
Om een uur Vrjjdagmiddag, ongeveer den
tjjd, dat de doode koning begraven werd,
hebben de groote spoorwegmaatschappijen
alle treinen op hun ljjnen tien minuten stil
laten staan.
SheerneBB, 20 Mei. De Hohonzollern", de
Duitsche kruiser .Künigaberg" en de Neder
landsche kruiser .Heemskerck" losten even
als de schepen der Britache vloot 68 minuut-
schoten.
Er werd een Ijjkdienst gehouden in de kerk
aan de werf, die bijgewoond werd door de
Nederlandsche en de Duitsche officieren en
de bemanningen in groot tenne.
Onverwacht antwoord.
Oude vrijster: Conducteur, ik kan toch
niet alleen met dien mjjnhecr door deD tunnel
rijden
Conducteur: Waarom niet? Hjj zal zich
wel weten te verdedigen.
DE WEEK
21
lei.
t Is zeer waarschjjnljjk, dat de geschied
schrijver, die over een honderdtal jaren,
laten we eens zeggen, de historie van
dezen tjjd zal hebben te boekstaven, zich
telkens zal afvragen .hoe moeten de men-
schen zich toen wel gevoeld hebben in die
periode van geweldigen overgangEn
hjj zal 't zich niet kunnen denken, hoe wjj
eigenlijk voor de groote meerderheid ons ge
wone, dagelijks'he leventje hebben geleid,
bitter weinig ueseffend van wat daar omging.
Zooals we in zoete sluimering in den rnstigen
Mei-ochtend; of ons verlustigend in nacht-
fuif of blokkend aan schrijftafeltje in studeer
cel, geprikkeld door de gedachte aan al-
nadorond examenof, terwjjl niemand
don angsttrek op ons gelaat kon bespieden,
cjjterend over hetgeen te doen zou staan
wanneer straks, morgen, over enkele uren,
onze {rubber- of andere speculatie .mis" zal
wezenofliggende to piekeren over de
manier, waarop de Tweede Kamer door
Enquêtestorm zon laveeren op den 19n Mei
dag van 1910... zooals we toen ongemerkt
door de lange staart van Halley's komeet
zijn gegliptzoodat arm, aogstig vrouwtje
bij het wakker worden gauw horloge raad
pleegde, manlief bjj zjjn arm schudde, en met
bljj gezicht uitriep: „*t Is over zessen, vent!
Gelukkig, het gevaar is geweken 1
Hoe moeten, zal historicus van 2010
zich afvragen, zei ik, die menschen zich
wel gevoeld hebben
Hjj leest van jolige Pinksterdagen, de
wegen onbegaanbaar door de zwermen fietsen,
blaffende motor, dito's, toeterende auto's
Do straten der steden vol van feestvierders,
voor wie geen „zitjes genoeg te vinden zijn.
De deftigan, met retourtjes naar Brussel
of Parijs. De zomertreinen eivolvoor de
kinemo-theatertjes file vau gegadigden. Du
jongeren hossend, joelend, uitgelaten. Alles
doodgewoononbezorgd, vrooljjk, pret
zoekend
Tochperiode van geweldigen overgang,
deze, waarin we nu leven
Iu Edward VII is 't door groote, statige
Londensche bladen geprezen, dat bjj .het
vak van koning-' zoo voortreffeljjk verstond.
Juist, dat is de ware term 1 Een vak als een
ander met nog wat verguldsel", nog wat
eigonaardig-antieks van vroeger erbij. Zooals
de Engelsche rechters slechts geparoikt in
functie mogen zjjn hot hoofd van modern
constitutioneelen Staat heet te .lasten en te
bevelener .in naam des Konings' recht
wordt gesprokenmen, solliciteerende naar
oeue Rijks-betrekking, vormen in acht neemt
alsof de constitutioneele vorst in werkeljjk-
heid keuze vestigtO, er zjjn immers
honderden voorbeelden meer aan te wjjzen I
Edward VII verstond zjjn „vak" zoo nit-
kend. Ken onbeduidend, middelmatig, vadsig-
aangelegd mau in zjjne plaats, en diens
rol wordt beperkt tot het doorklieven van
draadjes bjj 't te water-laten van nieuwe
schepen het voorlezen van plechtige openings
speechen 't beantwoorden van diep-deferente
buigingen met minzame handdrukken, 't Zich
door de veeren van hofrjjtnig zachtkens laten
balancoeren wanneer men rjjdt langs de
juichende menigte. Het aanhooren van be
toogje der ministers, ter .toelichting" van
voordrachten, waarna gjj, .pour la bonne
bouche", iets vraagt, waar Excellentie met
o-zoo plechtig gelaat op antwoordt. Dan neemt
gjj pen aan van kamerheer of secretaris,
toekent, bekrachtigt. Onder nwe regeering is
alweer een maatregel genomen, voorstel ge
daan, getuigend van uw scherp inzicht
Nieuwe bouwstof voor denhofgeschiedschrjjver
die later over de periode zal schetsen, waarin
.het lot van den Staat in uwe hand berustte".
Dit is de ,roi fainéant" van onze dagen.
Eigenlijk precies-dezelfde figuur als die grap
pige Frankische koningen uit grjjzen voor-
tjjd, die zich door spannetje mooie ossen
deden rondkuieren en de rest overlieten aan
den Karolinger, die straks achjjn èn daad
van heerschappij sou weten te vereenigen
Edward VII was andersinteresseerde
zich voor zjjn #vak Als wjj nu in de Lon
densche prent-tijdschriften bladeren, dan doet
't comisch aan te zien dcnzeltden meneer van
het bankje op eeno mondaine badplaats, ge-
noegljjk-keuvelond met een vriend Dien
meneer van het geruite zomerpakje, den ge-
deukten vilthoed, het wandelstokje en de
sigaar tusschen wjjs- en middenvinger,
ook welmet machtigen hermeljju-mantel om
do schoudersrjjksstaf in de hand, gondon
keten om don hals, de borst bezaaid met
gouden sterren Op den troon, omstuwd
door de pairs en andere hooge-oomes, óók
in prachtgewaad van vervlogen eeawIs
dht nu, denken we even, ernst of
maskerade En ook zal de koning-up to
date, die zijn „vak" zoo pnik verstond, geen
moeite hebben gehad om, bjj de vertooning,
ernstig te blijven
Dat komt, wjjl we leven, nu in tijdon
van zoo schrillen, zoo geweldigen overgang.
Er is een tjjd geweest, dat naleven, die
•in aanmerking" kwamen voor eenig ambt
van gewicht, toch wel eens eventjes opgezien
hebben tegen den last, dien men hen op de
schouders wilde leggenTjonge, zou ik
'm dat wel lappen
Maar Excellentie, die manneken wilde
„pousseoren", knipoogde geruststellend. Klopte
vaderljjk op schoudertje.
Alle hulde aan uwe bescheidenheid, m'n
waarde Maar verontrust u nietKomt
terecht, hoor!"
En dan had nieuwbakken-edelachtbare
misschien toch nog eersten ochtend van zjjn
in-functie-treden tikje hartkloppingDacht
hjj eraan, hoe repetitor hem indertjjd erdoor
gesleept had Hoe de knappe Zus en de
geleerde hartblokkendc Zoo verbaasd waren
geweestJij door je doctoraal 1 Jij meester
in de Rechten! Neon die is patent...!"
Waarop hij wel njjdig-gekrenkt had gedaan,
maar toch niet te-veel drukte maakte
Want hjj wist 't zelf wel En ook hoe
papa, toen ie naar ,hel baantje solliciteerde,
bijzonder lang rook nit z'n lange steenen
pjjp had gezogen, daarna de kamer met ge
weldige wolken vol-geblazen, en aldus, als
schim in nevel had gezegd: ,Nou, jongen,
doe je bestZie 't klaar te spelen I En
En hond je ambtenaren vooral in eere...
Je adviseurs
Maar, 'tging op rolletjes. Men legde
Edelachtbare keurig gestyloerde stukken
voorHij had slechts te teekenen, to
parafeerenDood-makkeljjk. Vóór de
raadszitting nam secretaris, of de knappe
wethouder van hel stelletje, rol waar,
vroeger door repetitor vervuldVan vóór
het doctoraalViel enorm mee. Hij begon
in de raadszitting, wikt aardig de hem .gead
viseerde" wijsheid te luchten. Bovendien,
de brave menschen waren mak als lamme
tjes. In 't ergste geval kwam wethouder te
huj|pHjj ontviug de menschen, die iets
te vragen hadden, allervriendeljjkst. Zóó
joviaal, zóó minzaam. 1 Driekwart van den
tjjd werd keuvelend gepasseerd. Audiëntie-
ganger vuurrood vanwege de vriendeljjk-
heidO ja, nu de oigonljjke quaestie.
Sapristi, over oen kwartier vergadering
Zal beslist ernstig nagaan. Geloof wel, dat
er termen bestaan Moet nog eens rustig,
grondig onderzoeken Beloof 't U, hoor!...
Adieu, mjjn waarde heer I
Neen, dat was, op den keper beschouwd,
kinderwerk.
En als Edelachtbare herbenoemd werd,
kwamen er serenades, optocht, eere-poort,
hulde-adree, schooljeugd in 't wit, bloemen
voor mevrouw, allervleiendst schrijven van
den kanselier der Orden uit Den Haag,
enthusiast mopje in den krant, illuminatie,
vlaggen Zoo'n verdieosteljjk man moet
gecandideerd voor het Binnenhof. Moet hoo-
gcr-op Angst-adres van Raad, die siddert
bjj de gedachte hóm, den voortreffeljjke,
te zullen missunToespraken met
.zichtbaar-ontroerd' gelaat... Geknal van
champagne-kurken
Slechts oude repetitor, die leest van 's mans
onovertrefbaarheid als regent, als leider, als
wetten-kenner,als zooveol-roeer nog.Slechts
oude goeie repetitor, die gewanhoopt had
aan de bereikbaarheid van hem indertjjd door
z'n doctoraal te zeulen Om zjjne lippen
speelt, terwjjl hjj leest van al deze wonderen,
een fijn glimlachje... Maar hjj hoeft al zoo
vele van dergelijke miraculeuse dingen aan
schouwd, dat hij er eigenljjk niet zoo erg
verbaasd over isSlechts glimlacht en
zachtjes schokschoudert
Zoo was 'tin de dagen van burgemeester
Dikkerd&k
Kom daar nu 's om 1zon vader Stastok
uitroepen.
Het uiterljjke, de schjjn, het klatergoud,
ze raken al meer nit do modo.
Do zware, looden last der ambten drukt
ook op de sterkste schouders mot pjjnljjke
zwaarte. Zaak is 't, thans, om het .chi va
piano, va sano" in toepassing to brengen bjj
het vervullen der taak. Wat dikhuidigheid,
wat sceptisch onverschillig-zjjn voor kritiek
on de kunst verstaan om over te laten aan
ertoe bevoegden wat de spankracht van uwe
.fahigkeit" op te harde proef zou stellen.
Anders gaat 'tu geljjk mr. Nelisson, die
haast slachtoffer werd van zjjn rusteloozen
jjver. Een mr. Regoêt, de Brusselsche'
do nieuwe Excellentie, lijkt meer opge
wassen tegen de taak. Jongo, veerkrachtige
figuur van znideljjke opgewektheid, toch van
ernstige, kranige toewijding. De kleine, don
kere man met het smalle gelaat en de pein
zende zwarte oogen ljjkt soms wat droef
geestig van aard. Is naar het uiterljjke heel
anders dan de groote, forache, blonde ,Lebe-
inunn" met het kleurige, breede, vrooljjke
gezicht, die schjjnt te spelen mot de moeie-
Ijjkhedcn; den strjjd, de inspanning te zoe
ken
Er z'n goed-humour onverstoorbaar bjj
behoudt; z'n slagvaardigheid om geestig, of
ooljjk te blijven in het debat, immuun
togen afmatting Aldus zien wjj Regoüt I,
geljjk het hoofd van Waterstaat in de wan
deling nu wel voortaan zal genoemd worden.
In stork-gebogen houding wandelt deze Excel
lentie door de straten der hofstad, maar 'tis
niet 'tonder .paek van sorgen gebukt gaande,
edoch flaneurs-pose, gewoonte Deze kan
tegen oen stootje, beseft men. Zou, op min.
Talma's plaats gezeten, allicht den weg door
de kronkelpaden van hel labyrinth der sociale
verzekering c. a. met vlugger tred hebben
doorwandeld
De .premie" voor naar uiterlijk vertoon,
naar ijdelhcids-bevrediging, naar praal en
glans hunkerenden al-lager. En de ernst, het
blokken, het ,payer do sa personae" worden
steeds dringender, grooter
Wjjst 't op periode van, toch nog
verretoekomst, waarin de voldoening
van voor het .salus publicam" zjjn besto
kracht te hebben geofferd, de mooiste, du
eenige, de kostbaarste „lauwerkrans" zal
zjjn, de onstofleljjke, welke men zal
begceren
Waarin, met al 't andere klatergoud, de
kruisjes en sterretjes, de titels en de «gou
den franje" van alle denkbare soort, zullen
overgebracht worden naar het inusenm van
rariteiten en curiositeiten Dan hebben
we denk ik, toch nog heel wat „evo
lutie" door te maken En een geheimzin-
oigo .U-m (luistert bjj mjjn oor: .En welk
speelgoed zal de mensch zich dkn hebben
geschapen I
Tegen de verwachting, de hoopl,
van velen, die de gloeihitte van 19 en 20 Mei
j.1. trotseerden en zich een plaatsje op een
van de tribuneB der Tweede Kamer
hadden veroverd, is het .Kuypor-debut* tot
nu toe kalm en waardig verloopen. Noch de
voorsteller zelf noch iemand anders in hot
Parlement vermoedt een oogenblik, dat mr.
Troelstra's voorstel om een enquête in to
stellen naar hetgeen in de bekende .lintjes
zaak* c. a. is voorgevallen, zal worden aan
genomen. Namens de Katholieken heeft dr.
Nulena, namens de anti-revolutionairen mr.
Van de Velde 't ronduit aangekondigd: we
zullen tegen stemmen. Eerstgenoemde waagde
wat mr. Troelstra niet ten onrechte eene
.juridische fantasie* uoemde, dat n.1. het
.persoonljjke element* in ocno enquête niet
aanwezig mag zjjn. Voor juristen en leeken
zal deze argumentatie wel steeds duister
bljjven... De heer Van de Velde, het waar
nemend hoofd der anti-revol. club bepaalde
zich tot eone korte verklaring, den Eere
raad voldoende achtend en verder vertrou
wend in dr. K's woord.
En voorts?... Het debat was den eerstdii
dag kalm, tot op 't saaie soms af. De rede
neering van jhr. De Savornin Lohman, dat
het enqnête-recht der Kamer beperkt zou
worden door de ministeriëele vorantwoorde-
ljjkheid en voorts, dat slechts tegen een zit
tend, niet een afgetreden minister aanklacht
wegens ambtamisdrjjf kan worden ter hand
geuomen is vrjjwel ontzenuwd. De hoog-be-
jaarde leider der chr.-historischen was zelf
afwezig; door bronchitis aan zjjn bed gekluis
terd. Gelukkig is dc heer Lohman herstellend,
maar 't behoeft hem niet te berouwen, dat
ziekte hem noodzaakte absent te sjjn. Niet
slechts juristen als mr. Limburg en mr. Van
Doorn, maar ook mr. Van Idsinga bestreden
mr. Lohman's stellingen. En zelfs een kun
diger man dan mr. Van Veen is had geen
kans gezien het pleit voor den geëerden
staatsman nit Goes te redden.
Dat „juridisch element* is hier echter bij
zaak.
Op de vraag komt 't aanhoe heeft mon
te denken over hetgeen den oud-premier uit
de periode 1901'05 ten laste wordt ge
logd
En dan staat men voor een geval van
hooge tragiek*, geljjk mr. Limburg 't uit
drukte.
Met dankbaarheid moet erkend, dat du
Kamer met waardigheid, met gevoel van
zekere deernis voor den persoon, wier. 't
bier betreft, de zaak heeft behandeld. Men
zou hier enkele giftigheden van groven huize,
door de heeren Van Doorn en Roodhnyzen
uitgebracht, bniten spel moeten laten. Niet
ieder kan zjjne gloeiende partjj-passie be
dwingen
De heer De Beaufort vreest van eeno
onquête bezoedeling onzer reputatie in het
buitenland, acht geen staatsbelang bjj bet
verder-uitrafelen der .affaire' betrokken en
bedankt ervoor nog meer .in sljjk te wroe
ten*. Inderdaad, deze rede was 'gelijk de
heer Troelstra zei) voor dr. Kuyper wel 't
meest vernietigendEn tegonover dit alles
feiteljjk geen woord van geargumenteerde
verdediging, van Rechts komend 1
De heer Troelstra kon, in de Vrjjdag j.1.
gehouden, meeaterljjke verdediging van zijn
voorstel, met recht getuigen dal dr. Kuyper
nu reeds, met of zonder Enquête, Eere
raad, wat ook, .doodeljjk getroffen* is.
Maar er moet, zei hjj, veel meer licht komen
in al de duisternisTal van vragen bljj
ven onopgehelderd. Zoowel ten aanzien van
waar in brieven aan of van Mathilde West-
meyer en de Lehtnann't op wordt gezinspeeld
als wat betreft de Van Heeckeren-zaak
En zooveel meerl Mr. De Jong, die ons wil
dwingen in dr. Kuyper's .eerljjk woord* te
gelooven, verklaarde (Enka kostte de ont
hulling haar brood I) in een particulier ge
sprek, dat ,dr. Kuyper altjjd liegt" Ik
maak mjj, aldus besloot mr. Troelstra
Vrjjdag zjjne drie uren lange, magistrale
rede, welke steeds op zeer hoog peil bleef
staan, geen oogenblik de illusie, dat mjjn
voorstel zal worden aangenomen. De coalitie,
hehcerscht door de anti-revol. club, wil 't
niet. Welaan, verwerpt 't! Geeft ons dan
zelven de wapens in handen, waarmee wij
U, die we verderfelijk achten voor gezonde
ontwikkeling van ons volksleven, zullen be
kampen
En toen de heer Troelstra gesproken biel,
kwam er dan toch een verdediger van dr.
Kuyper op de sprekers-tribune Mr. De
Jong, uit Rotterdam.
Zeker, hjj bljjft in dr. K's .eerlijk
woord" gelooven. Maarhjj erkent, deze
vurige anti-revolutionair, dat er onduideljjk
heden en onjuistheden' in dr. K's verkla
ringen en mededcelingen zjjn... Wat hot
juridische betreft, staat hjj aan de zjjde van
mr. Van Idsinga. Hjj, Do Jong, zou, ware
hjj in dr. K's plaats geweest, wél eene en
quête hebben begeerd. Toch acht bjj, voor
zich pereoonljjk, zelfs geen Eere-raad noodig.
Dr. K's woord is hem genoegDe «tegen
strijdigheden* in dr. K's woorden acht mr.
De Jong juist.bowjjs voor dr. K's goedc-
trouw. Weet-ge, de groote leider is zoo naïef,
zoo vluchtig soms
Psychologisch raadsel, de gedachtengang
van dezen Rotterdammer. Althans, voor wie
niet beseffen, dat de geweldige suggestie,
van som mige personen uitgaand, machtiger
is dan zulke redeneering ook; dat fanatisme
cn logica doodsvjjanden zjjn
Dinsdag a. s. zal het somber schouwspel
van de bespreking der handelingen van den
„doodeljjk getroffene' wel eindigen.
Mr. Antonio.