KLEINE COURANT 't Vliegend Blaadje voor Heider, Texel, Wiaringen er Anna Paulowna Woensdag 25 Mei 1910, No. £890 38ste Jaargang 't Vliegend Blaadje p. 3 m. 50 ct, fr. p. post 75 ct., buitenland f 1.25 Pre- Zondagsblad 37J +5 f 0.75 miën J Modeblad i i 55 i i i t 65 i 10,90 (Voor het buitenland bij vooruitbeuling.) Advertentiën van 1 tot 5 regela 30 cent. Elke regel mèer0 Bewjjs-exemplaar2J Vignetten en groote letters worden naar plaatsruimte berekend. Interc.- Telefoon 50. Verschijnt Dinsdag- en Vrijdagmiddag. Uitgeven C. DE BOER Jr. (v./h. BERKHOUT Co), Helder. Bureauxi Spoorstraat en Koningstraat UIT HET BUITENLAND. De begrafenis van koning Edward van Engeland is plechtstatig en indrukwekkend geweest. Over de aauwezige vorsten schreven reeds. In de bladen van verschillende richting wordt koning Edward geroemd als zeer ver draagzaam. De katholieken herinneren er met dankbaarheid aan, dat de Kooing twee jaar geleden de zielemis voor den vermoorden Portngeeschen Koning bijwoonde in de St. Jameskerk iets wat geen Engelsch Koning sedert eeuwen had gedaan hoe hij den Paus te Rome bezocht en aller meeningen en rechten eerbiedigde. Ook de Joden spreken met lof over zjjne verdraagzaamheid. De Jewish World werpt het denkbeeld op dat de Joden een standbeeld voor koning Edward zullen oprichten; ,hij was", zegt het blad, «in de lange lijst van Koningen sedert den val van Jerusalem de eonige vorst, die in Joden gewone mensohen zag." Lord Kitchener, bekend uit den Boerenoorlog, zal waarschijnlijk benoemd worden tot onder koning van Engelsch-Indië. Hij was eigenlijk bestemd voor opperbevelhebber van de Britache legermacht in de Middellandsche zee; men schijnt echter van meening dat hjj in Indië nuttiger werk kan verrichten. Het grootste gevaar voor Indië dreigt thans nl. niet meer van buiten, maar wordt veroor zaakt door de revolutionnaire elementen in het binnenland. En de benoeming tot onder koning van Indië van den eersten soldaat van Groot-Brittannië, die tevens den naam heeft van buitengewoon doortastend te zjjn, zal niet nalaten die elementen tot nadenken te brengen. Zondag hadden in België de verkiezingen plaats voor 85 zetels in de Kamer. Daarvan behoorden 50 aan de katholieken 23 aan de liberalen en 12 aan de socialisten. Het rechtsche kabinet zit 26 jaar, de oppositie meende dat zij thans goede kans heeft het kabinet omver te werpen. Op eene andere plaats in dit blad deelen wjj een en ander over den uitslag mee. Op 't oogenblik, dat we dit schrjjven is die nog te onvolledig bekend (België heelt een meervoudig kiesrecht). De verkiezingscampagne was als alle verkiezingscampagnes..., soms interessant soms vermakelijk om te volgen. De lioksche bladen geven een Ijjst van wat de regeering niet deed, de rechtsche een van wat ze wèl deed. De .arbeidspensioenen" zjjn een bespotting, zegt links en rechts zegt: we be steden er jaarljjks 10 millioenen frans aan. De schuldenlast van het land is verdubbeld zegt links de in- en uitvoer ongerekend de doorvoerhandel is meer dan verdubbeld, heet het van rechts. Zoo is er een heel ljjstjo. Enfin 't gaat er net alsin andere lauden. In Brussel is de verkiezing belangrjjk 10 zetels I .zeker zegt de Brusselaar, „maar, zou de expositie op tjjd klaar zjjn Dat interesseert hem veel meer. De Russische Doema zal niet veel notitie kunnen nemen van de protesten uit andere landen in zake de Finsche quaestie. De voor zitter zal de moties voor kennisgeving aan nemen, ze niet in de volle vergadering voorlezen. De linker- en de rechterzjjde staan steeds heftig tegenover elkander. De president der Doema heeft kortgeleden geduelleerd met den afgevaardigde der rechterzjjde Oewarof. Ze zjjn beiden deswege veroordeeld door de Recht bank de eerste tot een maand, de laatste tot 3 weken gevangenisstraf. De nationale vergadering op Kreta heeft Donderdag vergaderd. Weniselos, het hoofd der voorloopige regeering, deelde aan de ver gadering de plannen der regeering mede en verwierf voor haar een motie van vertrouwen. De vergadering besloot vervolgens de Muzel mannen, die den eed van trouw aan den koning der Hellenen niet afleggen, niet toe te laten. Dat besluit betreffende het niet-toelaten van de Mohammedaansohe afgevaardigden kau te Konstantinopel slechts beschouwd worden als een vermetele uitdaging en als een uiting van roekelooze minachting tegen over de waarschuwingen der mogendheden. Naar de Konstantinopelsche .Jeni Gazetta" verneemt, hebben dan ook de ambassadeurs ten laatste besloten, aan hun antwoord op de nota der Porte nog de verklaring toe te voegen, dat de mogendheden, teneinde te voorkomen, dat de Kretenzers afgevaardigden zenden naar de Grieksche Nationale Ver gadering, erover denken de Kretenzische Kamer te ontbinden en voor Kreta den staat van beleg af te kondigen. Het wordt inder daad hoog tijd dat de mogendheden de onver beterlijke Kretenzers aanpakken met jjzeren handschoenen, daar de Turksche regeering al deze uittartonde betoogingen onmogeljjk lauger werkeloos kau aanzien en men naar de „Köln. Zeitung" verneemt te Konstantinopel ernstig denkt over een vloot- demonstratie. Turkjje is wat krachtiger geworden moet inen men weten. Generaal Botha, eerste minis ter van Transvaal, had een onderhond met den Britschen gouverneur-generaal Gladstone. Reuter deelt mee, dat Botha zich zal belas ten met het vormen van een ministerie voor den Zuid-Afrikaanschen Statenbond. Van de revoluties in Zuid-Amerika is niet altjjd melding te maken, 't komt daar nog al eens voor. Peru en Ecuador waren nu weer aan 't kibbelen. De zaak ie echter, op voorstel van de Vereenigde Staten en een paar buren, weer in' der minne geschikt. Argentinië vierde het eeuwfeest. De pre sident hield een revue over de buitenlandsche eskaders. Nederland was vertegenwoordigd door den kruiser .Utrecht". TWEEDE KAMER. De Enquête. Aan de orde was verleden week het voorstel van den heer Troelstra tot het houden eener enquête omtrent handelingen van den toenmaligen Minister van Binnenlandsche 1905töriake van decoraties in 1903 en Het onderzoek in de afdeelingen duurde éér. dag, de besprekingen in de Kamer twee dagen. De heer De Beaufort opende de alge- meene beraadslagi ogen. Spr. hoeft het aller eerst over de enquête in het algemeen. De wet bevat wel ruime bepalingen, doch ver schillende schrjjvers verschillen in opvatting van de ruime strekking der bepalingen. Met vele beschouwingen in de nota-Lohman kan spr. zich niet vereenigenhjj meent dat wel degelijk een enquête mag worden ingesteld naar de handelingen van een afgetredoD minister. Een strafrechteljjke vervolging vra gen, zooals de heer Lohman zou willen, gaat ook niet op. Eene enquête biedt daarenboven vele voordeelen voor de verdediging. Acht hjj de Kamer bevoegd het voorstel aan te nemen, 't is niet oen verplichting. De Kamer heeft rekening te houden met's lands belang. Onder het bewind van Dr. Kujjper zjjn prac- tjjken in zwang gekomen, die men vroeger niet kende Op ander gebied zijn onthullingen gedaan. Maar als er knooierjjen zijn geschied spr. spreekt onderstellendorwjjs dan is dit toch op zoodanigê wjjze geschied, dat er geen vat op is. Het gebeurde is een waar schuwing en zal zich zeker niet spoedig her halen. Spr. gevoelt weinig opgewektheid om in al die treurige zaken te wroeten, 't Zou onze reputatie in 't buitenland ook geen goed doen. Op gronden aan 't staatsbelaug ont leend acht spr. geen aanleiding voor eene enquête. De heer Van Doorn gaat in zeer veel met den vorigen spreker mee doch zal tot een andere conclusie komen. Hjj acht voor eerst de enquête toelaatbaar in dit geval en hjj acht ze ook noodig in het belang van den goeden naam van ons Vaderland. Hjj acht noodig, dat verbroken wordt het net, waarin ons land gevangen is, dat net van politieke verwarringen. Wanneer men vraagt naar don persoon, die dat not geweven heeft, hoort men steeds denzelfden naam. Spr. zal uit volle overtuiging voor hot voorstel Troel stra stemmen. Valt het onderzoek ten voor- deele van den hoer Kujjper uit, des te boter bljjkt het tegendeel dan moet de volksver- tegenwoording in 's lands belang opcnljjk in de gelegenheid zjjn haar afkeuring uit te spreken en den vinger op de wondeplek te leggen. De heer Van Idsinga motiveert zjjn stem tegen Troelstra's voorstel. Na Kujjper's schuldbekentenis rest niets meer te onder zoeken, dan *t zou zjjn ol er innerlijk ver band bestaat tusschen het verleenen van eene decoratie ,an den heer R. Lokman en pogingen om ook diens broeder te decoreeren en het ontvangen geld voor de partjjkas. Uitcr- Ijjk verband beBtaat 't innerlijke is niet aan te toonen. Spr. gelooft Dr. Kujjper op zjjn stellige onlkentenis. Het publick belang is er niet bjj gebaat te onderzooken of de reeds door den heer Kujjper erkende en door velen afgekeurde feiten misschien iets erger zjjn dan reeds is gebleken. Do heer No 1 e n s motiveerde zjjn stem tegen het voorstel. Volgens spr. moet in een enquête het zakeljjke de bovenhand hebben, niet. het persoonljjke, geljjk hier. De heer Van de Velde meent, afgezien in de vraag of de Kamer al of niet de be voegdheid heeft, dat het staatsbelang de enquête niet eischt. Spr. uit zjjn voldoeniug over, dat Dr. Kujjper door het uitlokkeu i een eereraad do gelegenheid heeft geopend volledig licht te doen schijnen over zijn in de Kamer afgelegde verklaringen. De heer Van Veen verklaarde zich neer te leggen bjj Troelstra's verklaringen, dat het de bedoeling van zjjn enquête-voorstel niet is materiaal te verzamelen voor een strafver volging. Doch spr. achtte de noodzakelijkheid van eone enquête niet aanwezig. Is men met het instellen van een eereraad niet te vroden, dan stelle men een strafvervolging in, waartoe de wet op de ministriëele verantwoordelijkheid do gelegenheid biedt. De heer Roodhujjzen gispte scherp do houding der anti-revolutionnaire partij, die de enquête wil togenhouden. Dr. Kujjper hud zelf om de enquête moeten vragen. Een libe raal staatsman, die zooiets had gedaan, zou door zjjn eigen party ter verantwoording zjjn geroepen. De heer Limburg kende de Kamer een onbeperkt enquête-recht toe. Spr. achtte met zjjn vrienden eene enquête onnoodig, aange zien h. i. reeds genoeg licht is verspreid over Knyper's ministriëel beleid. Maar waar de enquête verzet ontmoet juist bjj die leden, die ervóór moesten zjjn, zal spr. en zjjn vrienden vóór het voorstel-Troelstra stem- De heer Van Hamel betoogde dat hier van een strafvervolging geen sprake kan zijn. Hjj achtte ook hot uiterljjk verband tusschen de decoraties en het geld voor do verkiozingskas, dat in den verkiezingsstrjjd een belangrjjk element is, zoo verkeerd, dat hjj in 't algemeen belang het instellen van in enquête noodig oordeelde. Daarna kwam de hoer Troela tra aan ..jt woord, die allereerst de wordingsgeschie denis van het voorstel schotste. Spr. betoogde voorts breedvoerig dat de eereraad, omtrent welks wyze van werken niets bekend is, van geen enkele beteekenis is voor de publieke opinie of de publieke zedeljjkheid. Dr. Kuy per's vrienden zwjjgen, hun eenigst steunpunt is het .eerlijk woord van Dr. Kuyper', maar dat wordt steeds wankeler, men denke aan de zaak van Heeckeren en De Jong. De houding der anti-iovolutionnaire partjj in en buiten de Kamer noodzaakt spr. zjjn voorstel te handhaven. Hjj critiseerde daarbjj verschillende a. r. bladen. Een enquête is noodig om verschillende dingen op te helde ren. Hoe wist mej. Westmejjer dat de heer R. Lehman zou worden gedecoreerd, dat do ^e®r Lehman °P 'lo voorloopige deco- ratieljjst had gestaan? Achter het briefje betroffende f43000 en de Utrechtsche Universiteit kan schuilen misbruik van macht Vanwaar de solidariteit tusschen Mej. Westmejjer en Dr. Kuy per Dut mag wel eens opgehelderd in 's lands belang. Onze goede naam is slechts hoog te houden door onzen plicht te doen en de open baarheid niet te vreezen. Het volksgeweten eischt voldoening. Spr. riep de rechterzy toe: Als ge nog een klein beetje eergevoel hebt, dan zult ge begrypen dat ge u daar uwe houding voorgoed bjj het Nederlandsche volk blameert. Spr. wil de anti-revolution- naire partjj doen stemmen, opdat zjj aan de tegenstanders wapenen verschafte. De heer Van Karncbeek deelde als lid van den eereraad mee, dat deze zal onder zoeken of dr. Kuyper zich heeft schuldig ge maakt aan corruptie tjjdens zjjn ministers schap. Als voorwaarde is door de loden ge steld volledige vrjjheid om alle feiten te onder zoeken en dat Dr. Kuyper bereid is alle des betreffende bescheiden, gegevens en inlich tingen te verstrekken, ook voor zooveel noodig door personen, daarbij betrokken. De leden zullen zich onttrekken indien zulks niet geschiedt. De Eereraad zal zjjn taak aan vaarden, als over het enquête-voorstel ia beslist. Ee heer de Jong verklaart in Dr. Kuyper te zien een geniaal man van groote verdien sten, een hoog staand minister, van wien hjj veel geleerd heeft. Hjj volgt hem echter niet door dik en dun. Dr. Kuyper is een meusch, niet levende zonder zonde. Spr. geeft toe, dat er onduideljjkheden zjjn, maar spr. meende, dat Dr. Kuyper's verklaring af doende was. Zjjn goede trouw moet boven alles worden aangenomen. Men kan vertrou wen stellen in zjjn woord, dat hjj niet ge handeld heeft in strjjd met zjjn geweten. Spr. acht een eereraad voldoende de man nen, die er zitting in hebben, waarborgen een juiste uitspraak. Spr. zou voor de enquête zjjn als daarbij uitspraak zou worden gedaan omtrent de goede trouw wat echter niet geschiedt en wordt alleen feiten-materieel verzameld Heden Dinsdag voortzetting. NIEUWSBERICHTEN. HELDER, 24 Mei. Het ongeluk op de Reinier Claeszen". Van den marinier D. de Wit, wiens rech tervoet verleden week aan boord van de (Reinier Claeszenin een stalen tros be kneld raakte, is het been tot oven onder de heup afgezet moeten worden. Spoorweg Alkmaar -Zijpe Schagen. Verscheidene eigenaars te Znid-Zijpe, met hunne landerijen betrokken bjj de onteigening ten behoeve van den lokaalspoorweg Alk maarZijpe - Schagen, zjjn zeer ontevreden over de taxatie van hunne gronden. Het ziet er dus niet naar nit, dat alles langs minne- ljjken weg zal onteigend worden. Het Koninklijk bezoek aan Amsterdam. Het officieel programma is verschenen. Voor hen, die Amsterdam in die dagen willen bezoeken volgt hieronder een opgave van de hoofdpunten uit dat programma Donderdag 26 Mei. Aankomst van H. M. de Koningin 1U uurvertrek naar Haarlem 11.40, terug te Amsterdam 5.15 uur. Vrjjdag 27 Mei, voorm. 9 n. Aubade der schoolkinderen voor het Paleisnam. 3 u. tot 3 u. 45 m. Rjjtooi-5 u. Zungtiuldo der Nederlandsche Zangvereenigingen voor het Paleis. Zaterdag 28 Mei. Nam. 1 u. 45 tot 2 u. 15. Rjjtoer; overigons audiëntie en raênt. Zondag 29 Mei. Voorm. 10 u. Godsdienst oefening in de Nieuwe kerknam. 1 u. 45 in. tot 4 u. Rjjtoer cn bezoek aan Natura Artis Magistra. Maandag 30 Mei. Voorm. 9 u. Rijtoer en bezoek aan de verzameling Drucker in het Rjjksmusc-um10 a. Vertrek van Museum n. Centraal-station, ter begroeting van do Koningin MoederNam. 1 u. 30. Aanvang den historischen optocht op den Dam 9 u. tot 9 n. 45 m. Rjjtoer langs de geïllu mineerde straten. Dinsdag 31 Mei. Voorm. 10u30 tot lluSO Rjjtoer en bezoek aan de tentoonstelling van Arti et Amicitiae Nam. 1 u. 30. Uitrjjden1 u. 45 m. Bijwo ning der sportbetooging op het terrein achter het Rjjksmuseum 2 u. 30 tot 4 u Bijwoning van het waterfeest op den Amstel9 u. 15 m. Uitrjjden9 u. 30 m. tot 10 u. 15 m. Bijwoning van het avondfeest op den Amstel. Woensdag 1 Jnni. Nam. 1 u. 45 m. Uit rjjden; 2 u. 15 m. Te water lating van het stoomschip .Prinses Juliaua' der Stoomv. Maatschappij .Nederland', op de werf der Nederlandsche Scheepsbou w- M aatschappij Donderdag 2 Juni. Vertrek uit Amsterdam voorm. 9 u. 30 m. De Dam te Amsterdam zal gedurende de feesten met 5000 gloeilampjes verlicht worden. Het onderzoek der enquête commissie te Amsterdam. Naar het Hbl. meldt, hebben de chef- boekhouder bij de Gemeenteljjke Electriciteits- werken, de hoer J. C. Groothof!, en do chef van de installaties, de hoer L. H. Grivel, verlof tot afwezigheid aangevraagd voor den duur van het verder onderzoek dor enquête commissie. Op dit verzoek is van den w.n. directeur, den heer A. W. Bos, een gunstige beschik king ontvangen. Het bedrijf mist nu vier hoofdambtenaren, de heeren Róssing, dr. de Gelder, Groothof! en Grivel. Het Hbl. herinnert, dat de enquête-com missie in de aanwezigheid der heeren Ressing, Grivel en Groothof! een factor zag, die storend werkte op den goeden gang van het verder onderzoek. Schorsing, waartoe de commissie adviseerde, hebben B. en W. niet gewild, maar wel verlof. De 100.0001 Deze is ditmaal op een geheel lot geval len, dat in bezit is van hot gozamenljjk per soneel (40 man) van de firma Kattenburg Co., op den Dam te Amsterdam. H. Dieters Jzn. H. Dieters Jzn., oud-ged., te GroningeD, die wegens verduistering veroordeeld werd tot 1 jaar en 3 maanden gevangenisstraf, is naar Haarlem overgebracht tot het onder gaan van zjjn straf. Begrafenis Koning Edward. Onder rensachtige belangstelling heeft Vrjjdag de begrafenis van Koning Edward plaats gehad. Wy sparen onze lezers de in de dagbladen voorkomende ellenlange be schrijvingen van al het uiterljjk vertoon dat hierbjj beeft plaats gebad. Vermeld zjj, dat nog nimmer een Europeesch vorst met zooveel praal naar zjjn laatste rustplaats is gebracht, en waarbjj zooveel vorsteljjke personen aanwezig waren. 35000 man troepen stonden in groot tenue langs den weg geschaard. De stoet bad een half uur noodig om voorbjj to trekkende aanblik wbb overweldigend van grootschheid, schittering en plechtigheid. Vooral de vreemde monarchen in den stoet mederjjdend trokken de aandacht van de menigte. Tienduizenden hebben op de straten over nacht, teneinde vroegtjjdig voor den ljjkstoet aanwezig te zjjn. Honderdduizenden vulden het Hydepark, zoodra het geopend werd. Hun toestand van uitputting en ook de plot seling ingetreden hitte, had tengevolge, dat vooral onder de vronwen, zeer velen flauw vielen. De ambulance-vereeniging St. John heeft gemeld dat «jj 6000 gevallen heeft be handeld, waarvan de meeste echter niet ern stig waren. Om een uur Vrjjdagmiddag, ongeveer den tjjd, dat de doode koning begraven werd, hebben de groote spoorwegmaatschappijen alle treinen op hun ljjnen tien minuten stil laten staan. SheerneBB, 20 Mei. De Hohonzollern", de Duitsche kruiser .Künigaberg" en de Neder landsche kruiser .Heemskerck" losten even als de schepen der Britache vloot 68 minuut- schoten. Er werd een Ijjkdienst gehouden in de kerk aan de werf, die bijgewoond werd door de Nederlandsche en de Duitsche officieren en de bemanningen in groot tenne. Onverwacht antwoord. Oude vrijster: Conducteur, ik kan toch niet alleen met dien mjjnhecr door deD tunnel rijden Conducteur: Waarom niet? Hjj zal zich wel weten te verdedigen. DE WEEK 21 lei. t Is zeer waarschjjnljjk, dat de geschied schrijver, die over een honderdtal jaren, laten we eens zeggen, de historie van dezen tjjd zal hebben te boekstaven, zich telkens zal afvragen .hoe moeten de men- schen zich toen wel gevoeld hebben in die periode van geweldigen overgangEn hjj zal 't zich niet kunnen denken, hoe wjj eigenlijk voor de groote meerderheid ons ge wone, dagelijks'he leventje hebben geleid, bitter weinig ueseffend van wat daar omging. Zooals we in zoete sluimering in den rnstigen Mei-ochtend; of ons verlustigend in nacht- fuif of blokkend aan schrijftafeltje in studeer cel, geprikkeld door de gedachte aan al- nadorond examenof, terwjjl niemand don angsttrek op ons gelaat kon bespieden, cjjterend over hetgeen te doen zou staan wanneer straks, morgen, over enkele uren, onze {rubber- of andere speculatie .mis" zal wezenofliggende to piekeren over de manier, waarop de Tweede Kamer door Enquêtestorm zon laveeren op den 19n Mei dag van 1910... zooals we toen ongemerkt door de lange staart van Halley's komeet zijn gegliptzoodat arm, aogstig vrouwtje bij het wakker worden gauw horloge raad pleegde, manlief bjj zjjn arm schudde, en met bljj gezicht uitriep: „*t Is over zessen, vent! Gelukkig, het gevaar is geweken 1 Hoe moeten, zal historicus van 2010 zich afvragen, zei ik, die menschen zich wel gevoeld hebben Hjj leest van jolige Pinksterdagen, de wegen onbegaanbaar door de zwermen fietsen, blaffende motor, dito's, toeterende auto's Do straten der steden vol van feestvierders, voor wie geen „zitjes genoeg te vinden zijn. De deftigan, met retourtjes naar Brussel of Parijs. De zomertreinen eivolvoor de kinemo-theatertjes file vau gegadigden. Du jongeren hossend, joelend, uitgelaten. Alles doodgewoononbezorgd, vrooljjk, pret zoekend Tochperiode van geweldigen overgang, deze, waarin we nu leven Iu Edward VII is 't door groote, statige Londensche bladen geprezen, dat bjj .het vak van koning-' zoo voortreffeljjk verstond. Juist, dat is de ware term 1 Een vak als een ander met nog wat verguldsel", nog wat eigonaardig-antieks van vroeger erbij. Zooals de Engelsche rechters slechts geparoikt in functie mogen zjjn hot hoofd van modern constitutioneelen Staat heet te .lasten en te bevelener .in naam des Konings' recht wordt gesprokenmen, solliciteerende naar oeue Rijks-betrekking, vormen in acht neemt alsof de constitutioneele vorst in werkeljjk- heid keuze vestigtO, er zjjn immers honderden voorbeelden meer aan te wjjzen I Edward VII verstond zjjn „vak" zoo nit- kend. Ken onbeduidend, middelmatig, vadsig- aangelegd mau in zjjne plaats, en diens rol wordt beperkt tot het doorklieven van draadjes bjj 't te water-laten van nieuwe schepen het voorlezen van plechtige openings speechen 't beantwoorden van diep-deferente buigingen met minzame handdrukken, 't Zich door de veeren van hofrjjtnig zachtkens laten balancoeren wanneer men rjjdt langs de juichende menigte. Het aanhooren van be toogje der ministers, ter .toelichting" van voordrachten, waarna gjj, .pour la bonne bouche", iets vraagt, waar Excellentie met o-zoo plechtig gelaat op antwoordt. Dan neemt gjj pen aan van kamerheer of secretaris, toekent, bekrachtigt. Onder nwe regeering is alweer een maatregel genomen, voorstel ge daan, getuigend van uw scherp inzicht Nieuwe bouwstof voor denhofgeschiedschrjjver die later over de periode zal schetsen, waarin .het lot van den Staat in uwe hand berustte". Dit is de ,roi fainéant" van onze dagen. Eigenlijk precies-dezelfde figuur als die grap pige Frankische koningen uit grjjzen voor- tjjd, die zich door spannetje mooie ossen deden rondkuieren en de rest overlieten aan den Karolinger, die straks achjjn èn daad van heerschappij sou weten te vereenigen Edward VII was andersinteresseerde zich voor zjjn #vak Als wjj nu in de Lon densche prent-tijdschriften bladeren, dan doet 't comisch aan te zien dcnzeltden meneer van het bankje op eeno mondaine badplaats, ge- noegljjk-keuvelond met een vriend Dien meneer van het geruite zomerpakje, den ge- deukten vilthoed, het wandelstokje en de sigaar tusschen wjjs- en middenvinger, ook welmet machtigen hermeljju-mantel om do schoudersrjjksstaf in de hand, gondon keten om don hals, de borst bezaaid met gouden sterren Op den troon, omstuwd door de pairs en andere hooge-oomes, óók in prachtgewaad van vervlogen eeawIs dht nu, denken we even, ernst of maskerade En ook zal de koning-up to date, die zijn „vak" zoo pnik verstond, geen moeite hebben gehad om, bjj de vertooning, ernstig te blijven Dat komt, wjjl we leven, nu in tijdon van zoo schrillen, zoo geweldigen overgang. Er is een tjjd geweest, dat naleven, die •in aanmerking" kwamen voor eenig ambt van gewicht, toch wel eens eventjes opgezien hebben tegen den last, dien men hen op de schouders wilde leggenTjonge, zou ik 'm dat wel lappen Maar Excellentie, die manneken wilde „pousseoren", knipoogde geruststellend. Klopte vaderljjk op schoudertje. Alle hulde aan uwe bescheidenheid, m'n waarde Maar verontrust u nietKomt terecht, hoor!" En dan had nieuwbakken-edelachtbare misschien toch nog eersten ochtend van zjjn in-functie-treden tikje hartkloppingDacht hjj eraan, hoe repetitor hem indertjjd erdoor gesleept had Hoe de knappe Zus en de geleerde hartblokkendc Zoo verbaasd waren geweestJij door je doctoraal 1 Jij meester in de Rechten! Neon die is patent...!" Waarop hij wel njjdig-gekrenkt had gedaan, maar toch niet te-veel drukte maakte Want hjj wist 't zelf wel En ook hoe papa, toen ie naar ,hel baantje solliciteerde, bijzonder lang rook nit z'n lange steenen pjjp had gezogen, daarna de kamer met ge weldige wolken vol-geblazen, en aldus, als schim in nevel had gezegd: ,Nou, jongen, doe je bestZie 't klaar te spelen I En En hond je ambtenaren vooral in eere... Je adviseurs Maar, 'tging op rolletjes. Men legde Edelachtbare keurig gestyloerde stukken voorHij had slechts te teekenen, to parafeerenDood-makkeljjk. Vóór de raadszitting nam secretaris, of de knappe wethouder van hel stelletje, rol waar, vroeger door repetitor vervuldVan vóór het doctoraalViel enorm mee. Hij begon in de raadszitting, wikt aardig de hem .gead viseerde" wijsheid te luchten. Bovendien, de brave menschen waren mak als lamme tjes. In 't ergste geval kwam wethouder te huj|pHjj ontviug de menschen, die iets te vragen hadden, allervriendeljjkst. Zóó joviaal, zóó minzaam. 1 Driekwart van den tjjd werd keuvelend gepasseerd. Audiëntie- ganger vuurrood vanwege de vriendeljjk- heidO ja, nu de oigonljjke quaestie. Sapristi, over oen kwartier vergadering Zal beslist ernstig nagaan. Geloof wel, dat er termen bestaan Moet nog eens rustig, grondig onderzoeken Beloof 't U, hoor!... Adieu, mjjn waarde heer I Neen, dat was, op den keper beschouwd, kinderwerk. En als Edelachtbare herbenoemd werd, kwamen er serenades, optocht, eere-poort, hulde-adree, schooljeugd in 't wit, bloemen voor mevrouw, allervleiendst schrijven van den kanselier der Orden uit Den Haag, enthusiast mopje in den krant, illuminatie, vlaggen Zoo'n verdieosteljjk man moet gecandideerd voor het Binnenhof. Moet hoo- gcr-op Angst-adres van Raad, die siddert bjj de gedachte hóm, den voortreffeljjke, te zullen missunToespraken met .zichtbaar-ontroerd' gelaat... Geknal van champagne-kurken Slechts oude repetitor, die leest van 's mans onovertrefbaarheid als regent, als leider, als wetten-kenner,als zooveol-roeer nog.Slechts oude goeie repetitor, die gewanhoopt had aan de bereikbaarheid van hem indertjjd door z'n doctoraal te zeulen Om zjjne lippen speelt, terwjjl hjj leest van al deze wonderen, een fijn glimlachje... Maar hjj hoeft al zoo vele van dergelijke miraculeuse dingen aan schouwd, dat hij er eigenljjk niet zoo erg verbaasd over isSlechts glimlacht en zachtjes schokschoudert Zoo was 'tin de dagen van burgemeester Dikkerd&k Kom daar nu 's om 1zon vader Stastok uitroepen. Het uiterljjke, de schjjn, het klatergoud, ze raken al meer nit do modo. Do zware, looden last der ambten drukt ook op de sterkste schouders mot pjjnljjke zwaarte. Zaak is 't, thans, om het .chi va piano, va sano" in toepassing to brengen bjj het vervullen der taak. Wat dikhuidigheid, wat sceptisch onverschillig-zjjn voor kritiek on de kunst verstaan om over te laten aan ertoe bevoegden wat de spankracht van uwe .fahigkeit" op te harde proef zou stellen. Anders gaat 'tu geljjk mr. Nelisson, die haast slachtoffer werd van zjjn rusteloozen jjver. Een mr. Regoêt, de Brusselsche' do nieuwe Excellentie, lijkt meer opge wassen tegen de taak. Jongo, veerkrachtige figuur van znideljjke opgewektheid, toch van ernstige, kranige toewijding. De kleine, don kere man met het smalle gelaat en de pein zende zwarte oogen ljjkt soms wat droef geestig van aard. Is naar het uiterljjke heel anders dan de groote, forache, blonde ,Lebe- inunn" met het kleurige, breede, vrooljjke gezicht, die schjjnt te spelen mot de moeie- Ijjkhedcn; den strjjd, de inspanning te zoe ken Er z'n goed-humour onverstoorbaar bjj behoudt; z'n slagvaardigheid om geestig, of ooljjk te blijven in het debat, immuun togen afmatting Aldus zien wjj Regoüt I, geljjk het hoofd van Waterstaat in de wan deling nu wel voortaan zal genoemd worden. In stork-gebogen houding wandelt deze Excel lentie door de straten der hofstad, maar 'tis niet 'tonder .paek van sorgen gebukt gaande, edoch flaneurs-pose, gewoonte Deze kan tegen oen stootje, beseft men. Zou, op min. Talma's plaats gezeten, allicht den weg door de kronkelpaden van hel labyrinth der sociale verzekering c. a. met vlugger tred hebben doorwandeld De .premie" voor naar uiterlijk vertoon, naar ijdelhcids-bevrediging, naar praal en glans hunkerenden al-lager. En de ernst, het blokken, het ,payer do sa personae" worden steeds dringender, grooter Wjjst 't op periode van, toch nog verretoekomst, waarin de voldoening van voor het .salus publicam" zjjn besto kracht te hebben geofferd, de mooiste, du eenige, de kostbaarste „lauwerkrans" zal zjjn, de onstofleljjke, welke men zal begceren Waarin, met al 't andere klatergoud, de kruisjes en sterretjes, de titels en de «gou den franje" van alle denkbare soort, zullen overgebracht worden naar het inusenm van rariteiten en curiositeiten Dan hebben we denk ik, toch nog heel wat „evo lutie" door te maken En een geheimzin- oigo .U-m (luistert bjj mjjn oor: .En welk speelgoed zal de mensch zich dkn hebben geschapen I Tegen de verwachting, de hoopl, van velen, die de gloeihitte van 19 en 20 Mei j.1. trotseerden en zich een plaatsje op een van de tribuneB der Tweede Kamer hadden veroverd, is het .Kuypor-debut* tot nu toe kalm en waardig verloopen. Noch de voorsteller zelf noch iemand anders in hot Parlement vermoedt een oogenblik, dat mr. Troelstra's voorstel om een enquête in to stellen naar hetgeen in de bekende .lintjes zaak* c. a. is voorgevallen, zal worden aan genomen. Namens de Katholieken heeft dr. Nulena, namens de anti-revolutionairen mr. Van de Velde 't ronduit aangekondigd: we zullen tegen stemmen. Eerstgenoemde waagde wat mr. Troelstra niet ten onrechte eene .juridische fantasie* uoemde, dat n.1. het .persoonljjke element* in ocno enquête niet aanwezig mag zjjn. Voor juristen en leeken zal deze argumentatie wel steeds duister bljjven... De heer Van de Velde, het waar nemend hoofd der anti-revol. club bepaalde zich tot eone korte verklaring, den Eere raad voldoende achtend en verder vertrou wend in dr. K's woord. En voorts?... Het debat was den eerstdii dag kalm, tot op 't saaie soms af. De rede neering van jhr. De Savornin Lohman, dat het enqnête-recht der Kamer beperkt zou worden door de ministeriëele vorantwoorde- ljjkheid en voorts, dat slechts tegen een zit tend, niet een afgetreden minister aanklacht wegens ambtamisdrjjf kan worden ter hand geuomen is vrjjwel ontzenuwd. De hoog-be- jaarde leider der chr.-historischen was zelf afwezig; door bronchitis aan zjjn bed gekluis terd. Gelukkig is dc heer Lohman herstellend, maar 't behoeft hem niet te berouwen, dat ziekte hem noodzaakte absent te sjjn. Niet slechts juristen als mr. Limburg en mr. Van Doorn, maar ook mr. Van Idsinga bestreden mr. Lohman's stellingen. En zelfs een kun diger man dan mr. Van Veen is had geen kans gezien het pleit voor den geëerden staatsman nit Goes te redden. Dat „juridisch element* is hier echter bij zaak. Op de vraag komt 't aanhoe heeft mon te denken over hetgeen den oud-premier uit de periode 1901'05 ten laste wordt ge logd En dan staat men voor een geval van hooge tragiek*, geljjk mr. Limburg 't uit drukte. Met dankbaarheid moet erkend, dat du Kamer met waardigheid, met gevoel van zekere deernis voor den persoon, wier. 't bier betreft, de zaak heeft behandeld. Men zou hier enkele giftigheden van groven huize, door de heeren Van Doorn en Roodhnyzen uitgebracht, bniten spel moeten laten. Niet ieder kan zjjne gloeiende partjj-passie be dwingen De heer De Beaufort vreest van eeno onquête bezoedeling onzer reputatie in het buitenland, acht geen staatsbelang bjj bet verder-uitrafelen der .affaire' betrokken en bedankt ervoor nog meer .in sljjk te wroe ten*. Inderdaad, deze rede was 'gelijk de heer Troelstra zei) voor dr. Kuyper wel 't meest vernietigendEn tegonover dit alles feiteljjk geen woord van geargumenteerde verdediging, van Rechts komend 1 De heer Troelstra kon, in de Vrjjdag j.1. gehouden, meeaterljjke verdediging van zijn voorstel, met recht getuigen dal dr. Kuyper nu reeds, met of zonder Enquête, Eere raad, wat ook, .doodeljjk getroffen* is. Maar er moet, zei hjj, veel meer licht komen in al de duisternisTal van vragen bljj ven onopgehelderd. Zoowel ten aanzien van waar in brieven aan of van Mathilde West- meyer en de Lehtnann't op wordt gezinspeeld als wat betreft de Van Heeckeren-zaak En zooveel meerl Mr. De Jong, die ons wil dwingen in dr. Kuyper's .eerljjk woord* te gelooven, verklaarde (Enka kostte de ont hulling haar brood I) in een particulier ge sprek, dat ,dr. Kuyper altjjd liegt" Ik maak mjj, aldus besloot mr. Troelstra Vrjjdag zjjne drie uren lange, magistrale rede, welke steeds op zeer hoog peil bleef staan, geen oogenblik de illusie, dat mjjn voorstel zal worden aangenomen. De coalitie, hehcerscht door de anti-revol. club, wil 't niet. Welaan, verwerpt 't! Geeft ons dan zelven de wapens in handen, waarmee wij U, die we verderfelijk achten voor gezonde ontwikkeling van ons volksleven, zullen be kampen En toen de heer Troelstra gesproken biel, kwam er dan toch een verdediger van dr. Kuyper op de sprekers-tribune Mr. De Jong, uit Rotterdam. Zeker, hjj bljjft in dr. K's .eerlijk woord" gelooven. Maarhjj erkent, deze vurige anti-revolutionair, dat er onduideljjk heden en onjuistheden' in dr. K's verkla ringen en mededcelingen zjjn... Wat hot juridische betreft, staat hjj aan de zjjde van mr. Van Idsinga. Hjj, Do Jong, zou, ware hjj in dr. K's plaats geweest, wél eene en quête hebben begeerd. Toch acht bjj, voor zich pereoonljjk, zelfs geen Eere-raad noodig. Dr. K's woord is hem genoegDe «tegen strijdigheden* in dr. K's woorden acht mr. De Jong juist.bowjjs voor dr. K's goedc- trouw. Weet-ge, de groote leider is zoo naïef, zoo vluchtig soms Psychologisch raadsel, de gedachtengang van dezen Rotterdammer. Althans, voor wie niet beseffen, dat de geweldige suggestie, van som mige personen uitgaand, machtiger is dan zulke redeneering ook; dat fanatisme cn logica doodsvjjanden zjjn Dinsdag a. s. zal het somber schouwspel van de bespreking der handelingen van den „doodeljjk getroffene' wel eindigen. Mr. Antonio.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Vliegend blaadje : nieuws- en advertentiebode voor Den Helder | 1910 | | pagina 1