KLEINE COURANT
't Vliegend Blaadje
voor HelderTexel, Wierlngen en Anne Peulowne
Zaterdag 28 Mei 1910.
VERLOREN.
No 3891
38ste Jaargang.
't Vliegend Blaadje p. 3 m. 50 ct,, fr. p. post 75 ct., buitenland f 1.25
Pre- Zondagsblad 37* 45 f0.75
iniën 5 Modeblad 55 65 f0.90
(Voor het buitenland bij vooruitbetaling.)
Advertentiën van 1 tot 5 regels 30 cent.
Elke regel meer6
Bewijs-excmplaar2J
Vignetten en groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
Interc.-
Telefoon 50.
Verschijnt Dinsdag- en Vrijdagmiddag.
UitgeverC. DE BOER Jr. (v./h. BERKHOUT Co.), Helder.
Bureauxi Spoorstraat en Koningstraat.
Eerste Blad.
UIT HET BUITENLAND.
Den laatsten dag van de verkiezing, den
eigenleken stemmingsdag. Zondag, is de
politioke zee in België toch nog even aan
't golven geweest, althans te Brussel. Op
de boulevards was hot druk, hier en daar
een kloppartijtje dit laatste ook te Ant
werpen, enfin, dat is nu eenmaal Belgische
mode.
De oppositie van links meende stellig dat
zy de Kamer .om" zon gekregen hebben.
Uit de organen spreekt alom die verwachting.
In Brussel had men een massa rouwbrieven
ui bij voorbaat gedrukt, meldende 't over
lijden van de klerikale regeering". Edoch
't pakte anders uit. De verhouding der par
tijen is ongeveer dezelfde gebleven, de ro-
geering heelt hare meerderheid behouden.
In de oude Kamer zetelden 87 katholieken,
48 liberalen, 35 socialisten en een Daensist
(kristelyk democraat en antiministerieel;. In
de nieuwe Kamer kragen we 85 katholieken,
44 liberalen, 35 socialisten, één Daensist en
één onafhankelijke (feitelijk bij de katholieken
aangesloten). En dat waar de oppositie ge
zegd had: nu of nooit!
De Vlamingen, afgezien van partij, hebben
redenen om den afloop te roemen. Twee
hunner voornaamste woordvoerders hebben
een zetel veroverd en wel de sociaal-demo
craat Camiel Huysmans, die te Brussel een
Waal komt vervangen en Frans van Cauwe-
laert een jong katholiek. De laatste heeft
reeds een schitterend verleden als Vlaamsch
redenaar en is een waardig opvolger van
Coremans, wiens plaats hjj inneemt voor
Antwerpen.
De bijeenkomst van zoovele vorsten op de
begrafenis van den koning van Engeland
zal misschien een nasleep hebben, maar een
goeden. De Figaro-correspondent vertelt een
nieuwtje, dat niet zonder beteekenis is.
Pichon, de Fransche minister van Buitenl.
Zaken, werd dezer dagen, bij de begrafenis
plechtigheden te Londen in het Buckingham-
paleis, juist terwijl hy op het punt stond zich
naar koning Alfonso te begeven om dezen
te begroeten, geheel onverwacht aangesproken
door keizer Wilhelm.
De voorzitter van het Noorweegsche Nobel-
comité meent dat dit onderhoud bijzondere
beteekenis heeft: De keizer zou zich n.1.
tegenover den Franschen minister van Buiten-
landsche Zaken hebben uitgelaten over de
oprichting van een vredesbond van Euro-
peesche Staten. De schryver verklaart, dat
hut na de ontvangen korte mededeelingen
nog niet vaststaat, wat de keizer eigenlyk
bedoeltof hy wensoht, dat de Europeesche
staten zich dusdanig zullen organiseeren, dut
zy de verplichting op zich nemen om don
vrede te bewaren en dezen te handhaven als
iemand hem mocht verstoren, dan wel dat
de staatkunde zich in het algemeen het vredes-
en beschavingswerk ten doel zou stellen.
Wanneer wy aannemen, dat de keizer ge
bruik heeft gemaakt van de gelegenheid en
aan de Fransche regeering direct en ver
trouwelijk verklaart, dat men thanB moet
denken aan een Europeesche vredesorgani
satie, dan begrypt men zulks te eerder, daar
hy kort tevoren te Berlijn Roosevelt had
ontmoet, die in de rede, die hy naar
leiding van de toekenning van den Nobel
prijs heeft gehouden, dezelfde denkbeelden
heeft ontwikkeld, dan ligt het voor de hand,
dat deze beiden, die geheel en al wortelen
in den tegenwoordigen tijd, in den loop van
het gesprek hebben ontdekt, dat zy dezelfde
denkbeelden koesteren, aan welke de keizer
nu ook op zyn wyze uiting heeft gegeven.
Tot dusverre werd dit denkbeeld door liet
ineercndeel der staatslieden als een utopie
besohouwd, het is een nieuwigheid, dat de
actueelste politici van onzen tjjd ze een
praotische discussie waardig keuren. Nooit
is zoo duidelyk in het licht gesteld, hoezeer
het vredesdenkbeeld wortel heeft gevat.
De Engelsche bladen, het feit besprekende,
zyn over het algemeen wel ingenomen met
het idée. t Daily Mail" zegt dat 's Keizers
plannen in Engeland een gunstig onthaal
zullen vinden, .Daily Telegraph" oordeelt
uvenzoo. De ,Matin" zegt over de reis des
Keizers
De keizer verzekerde herhaaldelijk door
do bewyzen van sympathie, in Engeland on
dervonden, zeer getroffen te zyn. Hy liet
zich op de vleiendste wyze uit over Pichon,
en sprak zeer optimistisch over den politie-
ken toestand. Geen duister punt is aan den
horizon te zien, de betrekkingen der volken
tot elkander waren nog nooit zoo goed als
thans. Er mogen enkele punten zijn, waar
over een overeenstemming noodig is, doch
zy zyn niet belangrijk genoeg, om ongerust
FETTILLEITOIIJ
29)
.Neen", zeide zy kortaf. ,Het kind is wel,
of gy zoudt my aan zyn bedje gevonden
hebbenmaar ik wachtte op u, omdat wy
ernstige zaken te bespreken hebben".
.Ernstige zaken herhaalde hy. «Hebben
wij misschien een klap in ons fortuin
kregen
«Ons fortuin?" sprak zy vol bitterheid.
De hemel weet, dat ik my voorheen
om dien rijkdom bekommerde, maar i
het thanB gaat, zullen wy spoedig arm zijn".
«Wat bedoelt gy, Stella? Om 's hemels
wil, spreek toch uit".
.Ik moest hedenavond stukken ter waarde
van drieduizend pond sterling afstaan om het
•tilzwygen te koopen van een ellendeling die
u op staanden voet by het gouvernement wilde
aanklagen".
,En ge hebt u laten beetnemen spotte hy.
,Op die wyze inderdaad kunnen wy spoedig
arm worden, dank zij uw lichtgeloovigheid".
"1", luidde
~k niet
nwi uvu, -'qua ilj uv» iilu^ciuuv igliulu
«Ja, dank zy myn lichtgeloovigheid", luiddi
het bitter. ,Hoe onvoorwaardelijk heb ik nie
heid te doen ontstaan, vooral daar de alge-
meene wensch naar vrede onmiskenbaar is.
Nu we toch over vrede spreken willen
we ook mededeeling doen van een bericht
uit Rome aan de .Éclair", dat door een
ander blad de Stampa" bevestigd wordt,
doch dat eerst nog wel nader dient beves
tigd te worden.
Er zou namelijk door den Paus overleg
gepleegd worden met Kardinaal Couiller om
trent den grondslag waarop men tot eene
schikking zou kunnen komen tusschen de
Katholieke kerk en het Fransche gouverne
ment.
Minister Briand zou genegen zyn een com
promis te sluiten, niet met het Yaticaan,
doch met het Fransche Episcopaat. Zoodra
de kardinaal in Frankrijk is teruggekeerd
zal hy aan de Fransche bisschoppen een
formule voorleggen, waarop, met hun goed
keuring verder kon worden gebouwd tot be
ëindiging van den bestaanden, voor de Ka
tholieke Franschen zeer moeilijken toestand,
Wy zeggen nogmaals dat eenig voorbehoud
by dit bericht vooralsnog gewenscht is.
Turkye heeft de aandacht der bescher
mende mogendheden gevestigd op het feit
dat de Kadi van Rhetynino op Kreta, niet
door de Kretenzer regeering is erkend, om
dat hy heeft geweigerd den eed van trouw
aan den Koning van Griekenland af te leg
gen. In een nota verklaart de Porte zich
dankbaar dat de mogendheden dezelfde op
vatting hebben omtrent de eedsaflegging als
de Porte. Blyven de Mohammedaansche af
gevaardigden uitgesloten, dan is een geza
menlijk optreden noodig, en ook waarschijn
lijk.
NIEUWSBERICHTEN.
HELDER, 27 Mei.
Jan O., koopman alhier, is ter zake
van het opkoopen van strandgoederen, door
do Arrond.-Rechtbank te Alkmaar veroor
deeld tot 6 maanden gevangenisstraf.
Vereenvoudigde Spelling.
Door het Hoofdbestuur van de Vereeniging
tot vereenvoudiging van onze schrijftaal was
Dinsdagavond 1.1. in de bovenzaal van café
.Central' een vergadering uitgeschreven,
waar de heer G. Jans, doet'. Ned. Lett.,
leeraar aan de H. B. S. te Zaandam, een
lezing hield over het onderwerp: tTaal en
Spelling en Vereenvoudiging". De zaal was
tamelijk goed bezet, hoofdzakelijk door por-
sonan, bij het onderwijs werkzaam.
Namens liet plaatselyk comité heet de heer
R. J. Praamsma de aanwezigen welkom en
zegt, dat deze vergadering belegd is, om hot
doel der vereeniging meer algemeen bekend
te maken; hier ter plaatse toch zyn weinig
personen leden van do vereeniging voor do
vereenvoudigde spelling, hetgeen hoofdzakelijk
aan onbekendheid moet wordon toegeschreven.
Het was daarom het comité aangenaam, dat
de heer Jans van Zaandam bereid was alhier
een lezing te konden over het doel der ver
eeniging. Men dient wel te bedenken, dat
onze kinderen by deze zaak betrokken zyn
daarom wel belangstelling verdient.
Daarna verkrijgt de heer Jans het woord.
Deze begint met te zeggen, dat het by de
uiteenzetting van zijn onderwerp voornamelijk
zyn bedoeling is, om tegenstanders te be
reiken en het hem genoegen zal doen als
onder de aanwezigen, die niet geheel met
het gesprokene instemmen, na afloop der lezing
opponeeren. Daarna behandelt spreker zijn
onderwerp en vangt aan met de verklaring
wat taal is. Taal is het uiten van'gedachten
en bestaat in hoofdzaak in spreken en schrijven,
maar er is ook geharontaal, bloementaal,
postzegeltaal. Het spreken iB bij het uitdrukken
van gedachten de hoofdzuak, en deze ge
sproken taal wordt door teekens weergegeven.
De oude Egyptenaren deden dit door hiëro-
glyphen. Het water of de Njjl duidde men
aan door golvende lynen, den dag door een
teekenïng van de zon, don avond door het
hemelgewelf met sterren. Deze teekentaai
gebruikten de geleerden, maar voor het volk
bestond een meer gestylecrd schrift. Dit is
evenwel langzamerhand afgesleten en thans
zyn de teekens niets meer dan afbeeldingen
van klankeD. Bij het acbrjjveu der taal moet
men dus iu de eerste [plaats letten op de
klanken, die worden gehoord by het uit
spreken der woordon, dus phonetisch te werk
gaan. Doch deze eisch is niet praktisch door
te voeren, want het getal klanken is te groot,
om voor ieder een afzonderlijk teeken te
hebben. De klanken door eenzelfde letter-
teoken aangeduid zyn op vorro na niot altjjd
dezelfde, b.v. de e u in k e u k e n en k e u r e n
de o in ketel en kerel. Wilde men geheel
volgens den phonetisehen regel schrijven dan
zou men honderden verschillende teekens
voor de klanken moeten hebben, daarom wordt
deze regel by benadering toegepast en door
op uw belofte vertrouwd, hoe zeker gevoelde
ik my, dat gy my niet tot wanhoop zoudt
dry ven, en toch had het verleden mij moeten
zeggen, hoe weinig mijn gelak meetelde in
uw leven, hoe licht gy bereid waart, mij op
le offeren aan nw rampzalige beginselen. De
ellendeling, die tot mij kwam, was een der
uwen. Verwonder u daarover nietwanneer
gy moord durft prediken, achten uw volge
lingen zich nog zeer onschuldig, door slechts
verraad te plegen".
.Spreek toch uw gedachten uit", bromde
Bolislav, ik moet weten wat er geschied is'
.Ik zeide het u reeds; maar ik wilde don
ellendeling niet gelooven, en toen geleidde
hy mij naar een vergadering in .Het Klaver
blad", daar heb ik u aan het woord gehoord
zoo gy bewijzen moeht verkiezen, zal ik u
woord voor woord uw toespraak herhalen,
want elke lettergreep is my een dolksteek in
het hart geweest, elke volzin riep my toe
Zijn liefde is slechts leugen geweest, slechts
bedrog, slechts veinzerij
»By den hemel 1 Stella, gij vergist u riep
de graaf. .Neen, ik heb u ook nu nog tec-der
liefmaar hoo ik het ook beproefde ter wille
van u, het was sterker dan myn hart, werkeloos
de tirannie van elke regeering gade te slaan.
Engeland martelt dit arme volk, drjjft het tot
wanhoop".
En wat doet gy zelf anders met mij
riep zy op haar beurt. .Wat hebt gy u te
bekommeren over het ljjden eener natie, die
de macht der gewoonte heeft men zich hieraan
gewend. Doch niet alleen volgens den phone
tisehen regel spelt men, ook neemt men de
etymologie in aanmerking en schryft daarom
mensch en niet mens, omdat het vroeger
tydens Karei den Grooten luiddemeniako;
by de spelling let men ook op de gelijk
vormigheid en schryft daarom hond en niet
h o n t (zooals de uitspraak is), omdat men in
het meervoud honden schryft.
De spelling der woorden kan niet altyd de
zelfde blyven, geen spelling kan voor de
eeuwigheid zyn, want de taal verandert en
met die verandering moet ook zij veranderen,
de evolutie meemaken. Wie zich daartegen
verzet, verzet zich tegen den geest des tjjds.
Do spelling heeft dan ook meermalen ver
anderingen ondergaan, zoo kwam in het be
gin der vorige eeuw de Bpelling van Siegen-
beek en in 1865 die van De Vries en Te
Winkel tot stand. En thans staan we voor
een nieuwe wyzigiging, die niet te keeren is.
Al heeft de spelling van De Vries en Te
Winkel vele voordeelen boven de spelling
van Siegenbeek, toch is het men er togen-
woordig vrijwel over ecnB, dat zy door haar
groot aantal willekeurig aangonomen regels
voor de groote menigte veel te geleerd, ja
zonder hulp van een woordenboek kan zelfs
een ontwikkeld man haar niet zonder fouten
schrjjven. De oorzaak van deze moeielijkheid
is daarin gelegen, dat dc Ned. taal geschoeid
is op Latynsche leest, men kan dit opmerken
aan de naamvallen, aan de onbepaalde wijs,
aan de adjectieven, subjectieven enz.
Na deze uiteenzetting ging spreker over tot
het 2e deel zjjner rede en leverde kritiek op
de spelling van De Vries en Te Winkel en
zette uiteen welke veranderingen daarin z. i.
gebracht moeten worden, nadrukkelyk daarbij
verklarende, dat men geen volslagen nieuwe
spelling wil, maar alleen eenige veranderingen,
en verwjjdering van moeielykheden, welke in
de praktijk bezwaren oplevoron. De wijzigingen,
door Dr. Kollewyn voorgesteld zyn door een
Commissie onderzocht en vervolgens by meer
derheid van stemmen in de Vereeniging
aangenomen. Die regels zyn de volgende
De Vereenvoudigde Schrijftaal wijkt in de vol
gende opzichten van de regeling van De Vries en
Te Winkel af:
1 De e wordt op het eind van een lettergreep
niet verdubbeld: delen, kwekeling, preken, veren.
Op het eind van een woord wordt echter ee ge
schreven: twee, zee, mee, dominee. In afleidingen
van zulke woorden tweedezeeën) en samenstel
lingen (tweeledig, zeeschip, veevoederblijft de ee.
2. De o wordt op het eind van een lettergreep
niet verdubbeldlopen, stromen, boze, stro, zo.
3. De ie wordt op het eind van een lettergreep
door ie (niet door i) aangeduid: wielewaal, kievie
ten, biezonder.
N.B Deze regel geldt voor Nederlandse woor
den. 7Ae voor bastaardwoorden regel 7!
4. De toonloze klinker wordt in dc uitgangen
-lik en -liks door een i aangeduid (evenals in dc
woorden nodig, gelukkig, havik, monnik, enz.):
gev/ootilik, huiselikdagnliks.
5. Alleen dén wordt sch geschreven, wanneer
men na de s een ch uitspreekt (schip, schoon,
scheppen; schrijven, schrikken). Dus: vis, mens,
ivensen, Hollandse, franse.
Ook schrijve men toiw, altans, tee (zonder h),
ert (zonder w), besje (zonder t).
6. De n en s worden niet als «tussenletters"
geschreven wanneer ze in de beschaafde uitspraak
niet worden gehoord. Dus; zedeleer, sterrekunde,
hondehok, pennehouder, oorlogschip. (Natuurlik
wèl toetssteen uit toets en steen, lansstoot, even
naaste, tegennatuurlik enz., waar men niet met
een tussenletter te doen heeft)
7. Bastaardwoorden. In open lettergrepen van
bastaard-woorden wordt de ie-klank voorgesteld
door het teken i: individu, naïviteit, Israelitisme,
favorite, artikel. Maar op liet eind van een bast
aardwoord schrijft men ie; genie, traditie, kolibrie,
t'ebruarie.
Eu bastaardwoorden, eindigend op ie, of op ie
gevolgd door één medeklinker, behouden ie iu de
verbogen vormen: lithografieën, traditieën,leliei>n
projectielen, Israëlieten. Naast de bastaard uitgang
•ies staat dus de verbogen vorm -iese: harnxonie.se.,
(afgodjiese.
Verder schrijve men e in plaats van ae: ether,
predikaat, pedagogie(k) preparaat;
k in plaats van de k-klank-aanduidende c: loko-
nxotief, akteur, aktricedirekteur, kontributie
f in plaats van phalfabet, fotograferen, fgsika
fantasie
r in plaats van rh: retorika, rachitis, rododen
dron.
Bovendien worden enige algemeen gebruikelike
bastaardwoorden in de spelling vernederlandst:
bazaar, bloeze, boeket, faljiet, grok, kanapee, koket,
rosbief, toost, trem en enkele andere.
8. Eigennamen (familienamen en aardrijkskun
dige namen) behouden de gebruikelike spelling:
(ieorge Visscher, Tusschenbroek, Zwolle, 's-Herlo-
genbosch, den Bosch.
9. Bij de verbuiging van lidwoorden, bijvoeg-
like naamwoorden en voornaamwoorden richte men
zich uitsluitend naar het uescuaafde spraakge
bruik. Men schrfjve dus de, hij, hem, zijn, zij, ze,
De boeken van die aardige kleine jongen. Is
de kachel niet aun 7 Neen, hj is uit. Zal ik auu
de meid zeggen, dat ze hem ('m) moet aanma
ken P Die soep is erg warin, zo (of ook: hy) is
anders lekker.
Na uiteenzetting der verschillende regels
zegt spreker, dat velen meenen, dat men niet
ver genoeg is gegaan, maar daartegen merkt
de onze niet is, of hebt gij niet genoeg voor
Polen geleden Gy hebt uw tol betaald aun
do heerschzucht der despoten, uw eenige plicht
daarna was nog myn toewijding met gelnk
te vergeldenwat hebt gy in plaats daarvan
gedaan O ik beu nooit op Frankryk terug
gekomen, niet waar Ik heb u nooit verweten,
hoe duur ik uw gevangenschap te Clairvaux
boette. Welnu, het was afgryselyk wat ik al
dien tyd geleden heb en ik was onnoozel ge
noeg te meenen, dat gy het zoudt hebben
geraden.
Maar neen, dat hebt gy niet, of gij zoudt
niet opnieuw begonnen zyn, gij zoudt erkend
hebben, dat gy een misdaad begingt tegenover
my, door opnieuw aan samenzweringen deel
te nemen".
.Stella
Hoor mij aan, zeg ik n. Ja, het was ven
eerloosheid, terwyl ik de wacht hield by den
wees van uw vriend, terwyl ik den knaap
grootbracht in vergoding, van u opnieuw tot
die holen van opstand en misdaad te gaan.
Ik geloof niet, dat er ooit een vrouw was,
die God vuriger dankte dan ik, den dag,
waarop ik u, ten koste van een vermogen
aan uw kerker mocht ontrukken maar toen
ik u hedenavond koelbloedig hoorde vaststel
len op welke wyze men te werk moest gaan,
om des te zekerder het paleis en zyn bewoners
te treffen, toen heb ik my zelve vervloekt,
dat ik u ooit redde, gelyk Agrippina zich
schuldig genoeg achtte door Nero gedood te
hy op, dat men langzamerhand wil vereen
voudigen en men geen onmogoljjke eischen
had gesteld, om het mogelyke te krjjgen.
Men had een weinig gotrunsigcerd. De ver
eeniging telt thans 4000 leden, byna alle
oudorwyzersvereenigingen hebben hun sympa
thie betuigd met het streven der Vereeniging,
benevens vele leeraren van middelbare soholen
en tal van hoogleeraren.
Mocht deze spelling ingevoerd worden, dan
zullen de kinderen daarvan profiteeren en
daardoor het onderwys vruchtbaarder worden,
liet peil van volksontwikkeling toenemen.
Na de rede was er gelegenheid tot debat
waarvan door mej. Raebel en den heer Van
Mierlo gebruik werd gemaakt. De door hen
gemaakte opmerkingen werden door den in
leider op heldere en duidelyke wyze weerlegd
of nader toegelicht.
Hierna werd de vergadering na don spreker
voor zyn interessante lozing dank te hebben
gezegd door den Voorzitter gesloten.
VisscheriJ.
Dr. H. C. Redeke schryft in de Mede
deelingen over Visschery van April over
verduurzaamde visch in Duitschland, of lie
ver: hij zal in een volgende aflevering dat
onderwerp behandelen aan de hand van een
aardig en belangrijk boek van dr. Carl Win
ter: Die Dentsche Fiscbkonserven-Industrie.
Dr. Redeke leidt echter reeda nu dat artikel
in met de volgende beschouwing:
,Wy Hollanders zyn toch wel bijzonder
exclusief op het punt van visch-eteD. Maar
dat heeft zijn goede gronden! De onmiddel
lijke nabyheid van een ondiepe, zandige zee,
een bakermat voor kostelijke platvisschen,
die tot vrij ver in het binnenland zonder al
te groote moeite levend verkrijgbaar konden
worden gesteld, heeft gemaakt, dat de pro-
dukten van de trawlvisschery ons van ouds
her in de beste konditie bereikten Een we
reldberoemde haringviBSchery verschafte het
ijjusto zeebanket, de burgers voerden van
verafgelegen streken, als het ware in drij
vende aquaria, levende kabeljauwen en schel-
viaschen aan, de monden van den Rjjn le
verden ons de beste zalm, om van de elft
niet te spreken, geen wonder, dat de
liefhebbers van visch in Nederland by zulk
een overvloed van eersterangs visschen voor
de overige geschubde waterbewoners, op wei
nig uitzonderingen na, tot voor korten tijd
den neus plachten op te trekken.
Inderdaad, de lijst van visschen, die bij
ons algemeen gezocht zijn, is niet zeer groot.
Van versche zeevisschen komen in aanmer
king:
ten eerste de edele platvisschen: tong,
tarbot, griet, steeds schaarscher en duurder
wordend, de prime fish" dor Engelschen;
vervolgens de mindere goden onder de
platvisschen: schol en bot, waarvan du laat
ste, mits uit de Zuiderzee en in den laten
zomer tot het beste behoort, van hetgeen
het brakke water in Nederland oplevert;
dan, om nog by de versche zeevisschen
te blyven: de kabeljauw en de schelvisch.
Onder de geprepareerde zeevisschen staat
de haring, die ook als volksvoedsel van be
teekenis is, boven aan. Daarop volgen de
andere Clupelden: sprot, ansjovis en sardi
nes, die echter meer als delikatessen, dan
als voedsel waarde hebben. Vervolgens de
stokviach, zoutevisch en de gedroogde schar
retjes.
Nog geringer is het aantal zoetwatervis-
schen, dat op onze menu's pleegt voor te
komen. BehalTe dc reeds genoemde zalm en
elft komen nog de aal of paling, de snoek,
de baars en de spiering in aanmerking. Vele
onzer beste zoetwaterviBschen daarentegen,
zooals de karper, de zeelt, de honting, de
harder worden ten onzent weinig gegeten
en gaan voor het grootste deel naar het
buitenland. Ook onder de zeevisschen zyn
or nog vele, zeer goed eetbare, die weinig
of niet in den smaak van het Hollandacho
vischeteude publiek vallen. Uoode poon en
wyting worden langzamerhand al meer ge
apprecieerd, aan rog schijnen onze tongen
zich echter niet te kunnen wennen. Ook
makreel, geep, pioterman, zeewolf en tong
schar worden elders dan in de kustplaatsen
zelden genuttigd.
Toch, de toenemende vraag naar visch en
geweldige prjjsBtijging der betere soorten
maakt, dat de vischhandel er zich steeds
meer en meer is op gaan toeleggen, ook
die soorten, waarnaar vroeger niet werd
omgekeken, aan den man to brengen.
Men verhaalt, dat de Engelsche visschers
van Ramsgate, Lowestoft on andere havens
van de zuidoostkust een dertig jaur geleden
nog uit hun vangst alleen do .prime-fish',
de tongen, tarbotten en grieten, uitzochten
en voor de markt bewaarden, en de even
tueel meegevangeu schollen, schelvisschen
en al de rest als waardeloos weer over
boord wierpen.
Die tyd is lang voorbjj. Behalve de be
worden, om het feit alleen, dat zy een derge-
Ijjken zoon het leven had geschonken".
Zwygl Gij weet niet wat gy zegt!"
.Ik weet het zoo goed, dat ik voorstel heel
den nacht op te blyven om evenals gy al de
briefjes te schrijven, die noodig zijn om uw
eedgenootcn te verwittigen, dut het gansche
plan verijdeld is".
.Meen niet, dat ik dat doen zal", riep
Bolislav verwoed. .Alles is gereed en
kan niet door een vrouwengil veranderd
worden".
Alles is reeds in duigen geworpen", ant
woordde zy kalm.
Kistowsky's vuist kwum met kracht op
tafel neer.
Dat is onwaar!" schreeuwdo hy.
Hebt gij mij ooit op een leugen betrapt
vroeg zy hooghartig.
.Maar i
kende soorten, prijken thans op de markt-
statistieken der Engelschen tul van meer
buitenissige visschen, waarvan meuigen lief
hebber van gebakken tong en geBtoofden
kabeljauwstaart een rilling door de leden
zal gaan. Zoo vind ik in het jongste Engel
sche visschery verslag o. m. de volgende
smakelijke vischsoorten vermeld: „Conger
Eels", d. i. zeepaling (Conger), .Dory', d. i.
zonnevisch (Zeus), „Megrim", d. i. zeeduivel
(Lophius; en last not least „Dogfish", mei
welken naam verschillende soorten van klei
nere haaien plegen aangeduid te worden."
Te huis eten van schepelingen der Marine.
Ingediend is een wetsontwerp tot ver-
hooging van het Hoofdstuk Marine der
Staatsbegrooting 1910.
Do regeling komt hierop geer.
Alle gehuwde onderofficieren met den rang
van sergeant en hooger (weduwnaars met
kinderen daaronder bogrepen) ontvangen,
voor zoover niet met zekerheid vaststaat dat
zy zich aan den onderhoudsplicht van hun
gezin onttrekken, een voedingsgeld daags van
f 0.50, doch verliozon mot het hieronder ver-
voorbehoud het recht op scheeps-
De onderofficieren, verkeerende in de na
volgende gevallen, behouden daarenboven
het recht op de scheepsvoeding.
a. dienende buitengaats op schepen be
stemd voor den buitenlandschen dienst of
dienende in de overzeescho bezittingen, zoo
mede op reis daarheen en terug
b. dienende op varende schepen die niet
ter standplaats aanwezig zyn en voor de
dagen dat ze, hoewel het schip wel ter
etaudplauts aanwezig is, door dienstredenon
verhinderd zyn aan don wal te gaan eten
c. dienende aan boord vai stilliggende
schepen of gepl atst by inrichtingen aan den
wal voor de dagen, dat zy door dienstrede
non verhinderd zyn aan den wa te gaan
eten.
Om in de gevallen b en c in het genot
van voedinggeld to kunnen treden moet het
gezin van den onderofficier ter standplaats
van het schip of de inrichting gevestigd zyn.
In bijzondere gevallen kan, ter bcoordeeling
van den minister, ook hot voedinggeld ge
noten worden, wanneer het gezin niet ter
plaatse' woont.
Stuurlieden bebakening en kustverlichting
Ned.-lndië
De min. van koloniën maakt bekend, dat
aan boord der schepen ten dienste van de
bebakening en kustverlichting in Ned.-lndië
kunnen geplaatst worden drie eerste en drie
tweedestuurlieden.
Sollicitanten moeten zich vóór 15 Juni a.B.
bij gezegeld request tot het dep. van koloniën
wenden.
Omtrent de by de aanmelding over te leggen
stukkon, de voordeeion aan de uitzending ver
bonden, de vooruitzichten enz. wordt verwezen
naar »St.-Ct." no. 119.
Op fieeterdaad betrapt.
Twee deftig gekleede jonge mannen wer
den Dinsdagnamiddag in een melksalon aan
den Stationsweg in Den Haag op heeter-
daad betrapt op diefstal van geld uit de
toonbanklade. (Vad.)
Moord.
Men schrijft uit Oude Tonge:
Ze konden niet overweg en sarden elkaar
voortdurend. Hij had daarom al lang 'n wrok
tegen haar, o. a. ook omdat ze hem verweten
had wel 's 'n sigaar uit 't kistje van den boer
gelangd te hebben. Dit was de aanleiding tot
een moord. Maandagavond op du hofstee van
den lieer Theod. van der Bol onder Middel
bands gepleegd door den 19-jarigen knecht
L. E. op de 31-jarige Johanna Gootjens.
Omstreeks 6 uur ging de dienstbode naar
den boogerd om de wasch op te rapen, waar
de knecht haar spoedig achterop ging, na
eenige woordenwisseling tegen don grond
sloeg en toen z'n slachtoffer met z'n scheemes
herhaaldelyk stak en diepe wonden toebracht,
waarvan een, onmiddellijk doodend, midden
door het hart.
Do jeugdige moordenaar, die inmiddela nog
had getracht zich in de wel te verdrinken,
heeft aan de politie alles volledig bekend.
Zoo'n stumper!
Een boerenarbeider iu de Groninger Veen
koloniën had al zwoegundo in twintig jaar
tijds zooveel overgespaard dat hij een plaatsje
en wat land kon koopen. In een linnenzakjo
had hy het bedrag f 885 geborgen, waarmede
hy de koopsom zou betalen. Onderweg gaat
do achterband van de fiets kapot. Fluks trekt
de arbeider zyn jas uit om den band te re-
pareeren, maar heeft do onvoorzichtigheid, zyn
nog brandende p|jp in denzelfden zak te stop
pen, waarin zich ook het zakje met bankpapier
.bevindt. Na de reparatie weer op de fiets
wie is de ellendeling, die
•U verhindert een moord to plegen Ik",
sprak zy moedig.
Gy
.Ja, ik, die aanstonds een verborgen waar
schuwing aan de onderkoning deed toekomen."
Kistowsky verloor by dio woorden elke
zelfbeheersching. Hij liep naar baar toe eu hief
de hand dreigend op.
Sla mij', zeide zij trotsch. .Zelfs dat zou
my niet meer van n verwonderen".
Zyn arm viel weder neer. Maar de uitdruk
king van zijn gelaat was schrikwekkend, toen
hy met die kalmte, welke de voorbode van
rijdende, voelt hij een ongewone warmte.
Fluks grypt hy in den binnenzak en haalt
daaruit.een handvol verkoolde papieron,
welker asch door den fiinken wind lier- en
derwaarts stnift.
Als de man tot het volle besef komt van
het groote ongelnk, dat hem heeft getroffen,
is hy radeloos van smart. En geen wonder!
Daar juist wordt door den wind weggevoerd
het loon van twintig-jarigen arbeid en spaar
zaamheid, van noeste vljjt en oprechten levens
wandel. Begrypt men wat er in deze eenvoudige
werkersziel op dat moment moet z|jn omgegaan
Als wezenloos staart hy op een smeulend
restje van het lintienzakje, 't rampzalig over
schot van zjjn kostbaren schat. De toekomst
is duister. Inzaad en kunstmest zyn betaald
aan het nieuwe plaatsje is heel wat werk
bentced nu zal hy 't niet kunnen houden
Gelukkig zyn er reeds modolydonde men-
schen in de weer om z'n noodlot to verzachten.
Een klasse schoolkinderen door de bliksem
getroffen.
Over het ongeluk, dat een klas Luxem-
burgsche schoolkinderen by een onweer aan
do grens by Trotten is overkomen, lezen w|j
nog, dat de kinderen op hun wandeling on
der leiding van hun onderwyzer onder een
boom voor het zware weêr schuilden. Een
bliksemstraal trof eerst dien boom en daar
na de kinderen eronder. Drie kinderen waren
op slag dood; van drie gevaarlyk gewonden
is er één bezweken; en do onderwyzer en
19 kinderen zyn licht gekwetst.
Een oud echtpaar.
B|j de volkstelling, die in de Vereenigde
Staten gehouden is, is gebleken, dat in de
Calfornische stad Florence een oud echtpaar
woont, dat vermoedelijk het oudste der wereld
is. Want do man is 110, do vrouw 107 jaar
oud. Sedert 90 jaar zyn zy gelukkig getrouwd.
De man is in 1800 in Nieuw Mexico uit
Fransche ouders geboren, do vrouw driojaar
later in Mexico. In 1820 zyn beiden te Santa
Fé getrouwd. Van hunne 10 kindoren leeft
er nog één, een gryaa&rd van 85.
Scheepsramp.
Londen, 24 Mei. Het Duiuche barkschip
,J. C. Vinno" is te Cowes aangekomen met
beschadigden boeg.
Het rapporteerde, dat het in het Kanaal in
aanvaring was geweest mot het Britschc
stoomschip .Skerryvore dat dientengevolge
was gezonken.
Van de opvarenden van do .Skerryvore"
waren 28 man verdronken, slecht één werd
gered.
Een barmhartige opwelling van den Sultan
van Marokko.
Tanger, 25 Mei De Sultan hooft aan den
deken van het corps rliplomatique mededeeling
gedaan van zyn besluit om do foltering in
zyn r|jk af te schaffen.
IRGEZOMDEM.
Mijnheer de Redactour
Beleefd verzoek ik U eenige ruimte in uw
blad voor 't volgende
Nu de Meimaand reeds zoovele heetc
dagen telt, gevoelen de wandelaars en vooral
de bewoners, en onder deze in 't bijzonder
wel de winkeliers, op den Kanaalweg al het
ongerief, veroorzaakt door de opruimings
manie van ons Dagelyksch Bestuur. Of is 't
geen ongerief, wanneer do winkelier dage
lijks ziet, dat z|jn artikelen bederven, niet
tegenstaande schermen en gordynondat h|j
bovendien nog moet zien, dat de wandelaars
en reizigers van en naar Texel hun' weg
langs de Loodsgraeht nemen Doch dit is nog
niet allesdaarbjj komt nog de groote over
last, die bewoners ondervinden van het stof,
zoodat etalagekasten er soms «onder" zitten,
wat ook al niet bevorderlik is voor de ar
tikelen. Nu is mijn vraag deze De gemeente
bezit een sproeiwagen, maar waar dient dut
kostbaar ding voor, als hjj immers toch niet
gebruikt wordt Moet bij soms eerstdaags
voor «oud-roest" met de beltgoederen ver
kocht worden Zou 't niet véél wenschely-
ker zyn, dat men eenige malen per dag
eens den Kanaalweg besproeide, niet slechts
voor het stof, maar ook voor eenige afkoe
ling?
't Ware te weosohen, dat een der Edel
Achtbaren van het Dag. Bestuur op den
Kanaalweg tusschen beide bruggen woonde,
wellicht had men in dat Collogo wat meer
open oog voor dat deel der gemeente.
Ik hoop, dat dit stukje do gowonschte uit
werking zal hebben, en bljjf U, Mynheer de
Redactour, dankbaar voor do verleende
van U c
Helder, 23 Mei 1910.
j dw. dr.
een Wiakelier.
«co vreeselijke uitbarsting vau toorn is, l
vatte
«Dus hebt gy my en de mjjnen verraden
Een fraaie taak voor gravin Kistowsky".
Ik zou zelfs een vyand niet verraden" ant
woordde z|j fier«zooveel minder u. Maar
nooit zal ik toestaan, dat er met myn mede
weten een misdryf gepleegd wordt".
.O! Wy behoeven niet over de beteekenis
do. --oorden te twisten. In mijn oog zyt gy
niets meur dan een verradores, een spion, een
handlangster der politie. Weet gij welke ge
volgen uw daad zal bobben De overheid
was sedert eenige maanden in slaap gewiegd
door de betrekkelijke rust, welke op het eiland
heerschtemen bewaakte onze partij minder
nauwlettend het oogenblik was gekomen een
beslissenden slag te slaan. Dank zy u zullen
de oogen eensklaps opengaan, en men zal nog
dezen nacht tal van ongelukkigen aanhouden,
die uw trouweloosheid op hot schavot zullen
boeten".
Bolislav!" riep z|j uit; ,gjj hebt het recht
niet m|j te beleedigen
«Stel u gerust; wat ik u te zoggen had,
is weldra afgehandeld. Ik begeef mij weer op
weg, om persoonlyk diegenen, die nog bytyds
te verwittigen zijn, te redden. Het zal morgen
wezen eer ik terugkeer, en by myne terug
komst wil ik u hier niet meer vinden".
Wat bedoelt gy stotterde de jonge vrouw.
Gij schynt al zeer stompzinnig te zyn go-
worden 1 Mij dunkt het ware niet moeilijk
gevallen, te voorzien wat gebeuren moest.
Ik kan niet aan de zjjde van een trouweloozo
vrouw voortlevenik verjaag u uit myn
woning
Alles duizelde om Stella heen. Het was
haar, als blikte z|j plotseling in een hel, die
zich voor haar voeten opende on haar golven
van vuur tegenbraakte. Zjj werd verjaagd
door hem, die haar alles dankte, verjaagd
uit de woning, die de hare was weggezonden
in de wyde wereld. .Z|jn daad was zoo laag-
dat zy niet eens om genade wilde
hartig,
smeeken
Ofschoon zoo bleek, dut het scheen alsof
zy levenloos aan zyn voeten moest neerstorten,
hiold z|j zich staande, kaarsrecht, het fraaie
hoofd vol trotsch achterover geworpen.
«Bolislav Kistowsky", sprak zjj met ecu
stem, waarin de klank van een edel metaal
scheen te weerschallen, .wat gjj thans doet
is eerloosgjj zult dat eenmaal erkennen,
want hoe diep men ook vallen mag, wanneer
men eenmaal de ridderlyke natuur bezat, keen
er nog somtyds een herinnering aan vroegere
beginselen in den mensch weermaar dan zal
het te laat zjjnhetgeen thans tusschen ons
voorviel, kan heel de toekomst niet uitwisschen.
Lang heb ik geduld met uw zwakheden ge
had, lang de zorgen en pjjnen gedragen,
dio uw hand my oplegdeditmaal hebt g|j
het onherstelbare tusschen ons gebracht.
(Slot volgt.)
