'I Ipii Blaadje, Klei M ir lier, Teiel, lip ei Aia Firn m Zaterdag IS Adi. 1910
Verslag Gemeente-Gasfabriek.
Aan liet verslag omtrent den toestand en
de exploitatie der Gemeente-Gasfabriek over
1909 ontleenen wij het volgende:
Evenals vorige jaren was ook het dienst
jaar 1909 wodor, zoowel technisch als fiuan-
tiöel zeer gunstig voor de exploitatie der
Gemeente-Gasfabriok, eu kon wederom eene
tliuke toename van het gasverbruik gecon
stateerd worden.
Was de gasproductie in 1908 met 848560
M3. toegenomen, in dit dienstjaar was de
vermeerdering 215740 M3.
Gok de aanvragen om muntgas bleven steeds
aanhouden, waarom besloten werd tot aan
koop van 300 stuks muntgasmeters.
Daar de bruto-winsten der gasfabriek steeds
voorkomen in de Gemeentebegrooting, was
het te voorzien, dat moeilijkheden niet uit
konden blijven; immers het is onmogelijk
oin zonder bedrijfskapitaal de stortingen der
wiustsaldo's ter juister tjjd ten kantore van
den Gemeente-Ontvanger te doen, waarom
in de raadsvergadering dato 19 Januari werd
goedgekeurd een overeenkomst aan te gaan
met de Amsterdamsche Bank voor een bedrag
van f 100.000.—.
liet gasverbruik per hoofd en per jaar
neemt geregeld toe en de vermeerdering
blijkt duidelijk uit het onderstaande:
in hot dienstjaar 1896 23.8 M3.
v 1900 26.6
1905 48.1
1909 82.6
Met de plaatsing van het aantal gasmo
toren is, zooals het onderstaande aangeeft,
vooruitgaug te bemerken. Er stonden
p.K.
in 1903
5 gasmotoren
met 17
1904
7
25",
1905
9 r
i 43",
1906
10
47
1907
17
123
1908
19
137
1909
21
146»/,
Gasproductie.
De toename der gasproductie over de laat-
Bto 12 jaren is als volgt:
in 1896 jaarproductie 611230 M8.
1900 688496
1905 1158698
1909 2339960
Gasprys en Gasdebiet.
De gaspryzen waren als volgt:
8 ct. p. M3. lichtgas aan particulieren
6 kookgas
5 h indnstriegas
8 muntgas
7 lichtgas aan Marinegebouwen
6 kookgas
industriegas aan gasmotoren Ge-
31 December 1909 voorzien door 403 lantaarns
met 413 lichten.
Door bemiddeling van de gasfabriek zijn
in het Julianadorp 5 petroleumlantaarns ge
plaatst.
Op den Huisduinerweg en in het gehucht
Huisduinen zjjn de lantaarnsjvan een automa
tische aansteek- en bluschinrichting (systeem
Bauduin) voorzien, welke toestellen bevredi
gend functionneeren.
Gasmeters.
Het aantal geplaatste gasmeters bedroeg
op 31 December 2310 stuks tegen 2099 stuks
in het vorige jaar, d. i. eene vermeerdering
van 211 stuks of 10 pot.
De aanvrageu om muntgasmeters bleven,
evenals in het voorgaand dienstjaar, steeds
aanhouden.
In dit dienstjaar werd totaal 692004 M3.
gas aan de muntgasverbruikers afgeleverd,
waarvoor 2215812 stuks twee en eon halve
cent stukken of f 55393.80 werd ontvangen.
Hoewel de muntgasverbruikers direct by
liet ledigen van den meter de 21/, cent stukken
kunnen inwisselen, is het eigenaardig op te
merken, dat zelf9 voor een gering bedrag
hiervan zeer weinig gebruik gemaakt wordt.
Van de totale gasproductie zijnde 2339960
Ms. bedroeg het gasverbruik over de munt
gasmeters 692001 M'. of 29.57 pet.
Op 31 December waren 2074 binnenlei
dingen aangelegd.
Assurantie.
De gasfabriek met macbineriën, inventaris,
enz., ie tegen brandschade verzekerd by de
heeren P. Groen en Zn. te Helder, voor
f385000, gedurende een tydvak van 5 jaren,
ingegaan 1 September 1909, tegen eene pre
miebetaling van 848/4 ets. per mille per jaar.
Technische resultaten.
Geproduceerd worden 2339960 M3. gas
tegen 2124220 M3. in 1908, d. i. eene ver-
meerderiug van 215740 M3. of 10.15 pet.
Gasaflevering.
De geproduceerde 2889960 M8. gas werden
in proceutsgewyze verhoudingen als volgt
j afgeleverd aau:
Particulieren. 1825586 M8. 78.02
j Gemcentegebouwi
Marine
Straatverlichting
Gasfabriek
j Kermis
100517
170222
181885
40778
4112
Verlies en condensatie 16860
Totaaal
4.29
7.28
7.78
1.74
0.17
0.72
2339960 M3. 100.—
Financiëele resultaten.
De bruto-winst over dit dienstjaar bedraagt
f 86458.28' en is dus zeer bevredigend.
meente-Watorleiding. i Van de bruto-winst moet worden afgetrok-
Het gasverbruik over de geplaatste gas ken d® reilte Vttn bet kapitaal 5 4 pet. en
meters bedroeg in 1908 1854463 M3., in 1909 d® aflossing, welke bedragen aan do gemeente
2100437 M8., dus een vermeerdering van terugbetaald worden.
245974 M3. of 18.2 pet. j De kostende prys vau het nuttig afge-
Openbare Verlichting.. j leverde gas bedroeg:
In de openbare verlichting voor de gemeente 125081.33'
Helder en het gehucht Huisduinen werd op 2282322
Financieël Overzicht.
- 5.5 ets. per M8.
Totaal der Ontvangsten
f 370008.215
Aan Gemeente Helder af
f 86453.285
Saldo Debiteuren
78140.14
te dragen
Gemeente-Ontvanger.
87794.825
Hiervan af:
Inventaris
3239
7.02
Rente 1909
f 27661.276
f 568340.20
Aflossine 1909
18938.866
Totaal der Uitgaven
f368682.51
Saldo Crediteuren.
35973.55
Waarborgsommen
4335.—
Gein. Helder o/g
69500.—
Gein. Helder, straatwerk
595.856
rente bedrijfs
kapitaal
2252.—
duinwater
548.-
f481886 916
- ft 4UOUU. 14
f 86453.286
Blijft voor Netto Winst
jt 39853.146
Fabricatierekenlng.
Voor verbruikte steenkolen
f
85288.685
Voor cokes
r 35910.596
onkosten zuiveriug
714.965
i koolteer
378675
t belasting ei
ver-
i
1151.666
ammoniunisnlfaut
5724.33
zekering
atval
840.136
Voor onkosten administratie, enz
1486.66
Productiekosten
115150.085
onderhoud fabriek, enz.
f»
14356.986
salarissen en arbeids-
loonen
t
25723.485
Voor rente
20866.385
afschrijving
11823.066
f 161411.896
f 161411.896
NIEUWSBERICHTEN,
HELDER, 12 Aug.
De heer C. de Boer, alhier, is te Utrecht
geslaagd voor hel examen gymnastiek L. O.
De heer J. Willeinse, alhier, is te 's-Gru-
venhage geslaagd voor het examen akte hand-
teekeoen L. O.
De heer H. Hoekstra, onderwijzer alhier,
is gisteren te Amsterdam geslaagd voor het
examen hoofdacte.
De Minister van Marine breugt ter
kennis, dal ter hoogte vau het lichtschip
„Haaks" van Hr. Me. pantserschip ,Heeras-
kerek" zyn verloren geraakt twee aan olkan-
der bevestigde, roodgeschilderde ringvormige
reddingboeien, gemerkt: Hr. Ms. .Heems-
kerek".
Het vinden van deze voorwerpen behoeft
derhalve geen aanleiding te geven tot onge
rustheid.
Zeilen en roeien bij de Marine.
Uitslag vau de gisteren gehouden roei en
zeilwedstrijden van de afd. Hellevoetsluis
der Kon. Marine Jachtclub, ter rcede Helle
voetsluis.
Zeilen. Kotters Ur. Ms. van Galen, lengte
der baan ongeveer 12 Eng. mylen. Drie deel
nemers. Prys: Vooruit, stuurman luit. ter
zee 2e kl. C. L. Schepp.
Marinesloepen met modeltuig, gestuurd
door onderofficieren der K. M. Lengte der
baan ongeveer 6 Eng. mylen. Twaalf deel-
demers. 1ste prijs majoor-torpedist Heyboer
van Schorpioen, 2de prys majoor-torpedist
Bakker van Schorpioen, en 3de prijs boots-
mau Vervoort van Van Galen.
Wedstryd met voorgift voor jachten en
marinesloepeu met fantasietuig, gestuurd door
otlicieren der K. M., leden der K. M. J. C.
Vijf duelnemers, lste prys luit. ter zee 2e
kl. Canter Cremers vau Van Galen met B 3;
2e prijs luit. ter zee lste kl. de VrieB met
Albatros.
Marinesloepen met modeltuig, gestuurd
door matrozen der K. M. Lengte der baan
ongeveer 6 Eng. myl. Drie deelnemers. Prys
stoker Bruin van Schorpioen.
Roeien. Laagboordsloepen van Hr. Ms.
van Galen geroeid door matrozen der op
leiding 3e afd. Afat. 1000 meter. Vier deel
nemers. lste prys lichtmatroos Lawende, 2de
prijs lichtmatroos Jonking.
Laagboordsloepen van Hr. Ms, vau Galen,
geroeid door jongens der 2e en Ie afd. Afst.
1000 meter. Vier deolnemers. lste prys Vet
ter 2de prijs Beun.
Laagboordsloepen van Hr. Ms. van Galen,
geroeid door jongens der 2e en le afd. Afst.
1000 meter. Vier deelnemers* lste prijs Wes-
sels, 2de prijs Van der Vlies.
Vletten geroeid door 8 man zonder stuur
man, van den torpedodienst der landmacht.
Zeven deelnemers, le prys miliciens Dekker,
Boer en Hertog; 2de prijs: korp. Blokland
en torpodisten Timmers en Vermeer; 3e prys
miliciens Leeman, Warnaar en de Geus.
Achtriemsvletten, geroeid door 2 man zon
der stuurman. Twee deelnemers. Prijs: ma
trozen Van den Heuvel en Hofman.
Torpedobootjollen, geroeid door personeel
van den torpedodienst. Vier deelnemers, le
prys matroos Hofman, 2de prijs matroos
Garritsen.
Do prijzen werden om 5 uur uitgereikt
door den kapitein tor zee C. W. de Visser
met een hartelyke toespraak, terwyl de ka
pitein van den torpododienst der landmacht
Van dor Meer bedankte voor de gelegenheid,
zijn troepen geschonken om dozen feestdag
mede te vieren.
Cholera
Men meldt ons uit IJmuiden:
Het Nvderlandsch stoomschip „Carl Lehn-
keringdat gisteren binnenkwam van Sint
Petersburg met eene lading papierhout voor
Velsen werd ook in quarantaine gehouden.
Van de opvarenden waren op zee twee
personen ziek geworden. Hunne uitwerpselen
werden aan land genomen om de oorzaak
hunner ziekte (diarrhee) te kunnen vast
stellen.
i Het vermoeden bestaat dat hot stoomschip
reeds heden naar Velsen kan opstoomen als
het eerst ontsmet is.
j Do twee patiënten worden dan ter obscr-
i vatie in de ziekenbarak opgenomen.
Bewaking quarantaineschepen.
Mon meldt ons uit IJmuiden:
Ken detachement van vier Rijksveldwach
ters, uit verschillende plaatsen saamgetrok
ken, is te IJmuiden gedetacheerd om de in
dc buitenhaven liggende quarantaineschepen
te bewaken.
Io onderlinge afwisseling met de gemeente
politie hebben «ij er zorg voor te dragen
dat geen communicatie tusschen het schip
en den wal plaats vindt.
Het Duitsche stoomschip tCarl.Lchnkering'
is hedenmorgen, na ontsmet te zijn, naar
Velzen doorgestoond. Het Nederlandsche
stoomschip .Adonis" en het Dnitsche stoom
schip .Jonassell worden in quarantaine ge
houden wegens binnenkomst van St. Peters
burg doch zullen vermoedelijk van middag
opvaren.
Vier kinderen voor hetzelfde examen
A's een bijzonderheid is vermeld, dat vier
kinderen uit een huisgezin, woonachtig te
Schagen, te Haarlem het eindexamen hoogere
burgerschool met 5-jarigen cursus hebben
afgelegd, drie met goed gevolg. De leeftyden
van deze jongelieden zijn niet geheel juist
opgegeven. De oudste, een jongen en een
meisje, die in de vyfde klasse der H. B. S.
te Alkmaar zaten, waren 18 en 17 jaar; de
jongsten, eveneons een meisje eu een jongen,
zaten lot Paschen in de vierde klasse, waren
16 en 15 jaar oud en deden het examen
als extraneï.
Wat het niet slagen van den 15-jarige
betrett, kan, zoo meldt men ons, nog worden
opgemerkt, dat hy zou zyn geslaagd, indien
hy voor Duitscli niet een abnormaal laag
oyfer had ontvangen, dat geheel in stryd is
met de cyfers voor de andere talen, terwyl
hy op zijn schoolrapporten voor Duitsch steeds
voldoende cyiers heeft gehad evenals voor de
andere taleD. Als hij voor Duitsch 1 of 2 punten
meer had ontvangen, zou hij zyn geslaagd.
Zijn Bchriitelyk werk was van dien aard, dat
hy op grond daarvan evenveel kans van
slagen had als de andere kinderen. Behalve
het lage cyfer voor Duitsch had hy zeer be
vredigende cijfers, 1 maal 9, 2 maal 7, 5
maal 6, 2 maal 5 en 2 maal 4. Voor wis
kunde, werktuigkunde en natuurkunde werd
hij van het mondeliug examen vrijgesteld.
(„Alkm. Ct.").
Geen besmettelijke ziekte.
Het bacteriologisch onderzoek door den
Gemeentelijken Gezondheidsdienst ingesteld
naar de oorzaak der ziekteverschijnselen in het
bootwerkersgezin Dijkshoorn in de Foelistraat
te Amsterdam, heeft uitgewezen dat van
oenige besmettelijke ziektn geen sprake was.
Vermoedelijk werden de ziekteverschijnselen,
waaronder twee kinderen bezweken, veroor
zaakt door het nattige van bedorven voedsel.
Een poging tot moord
Een gehuwde vrouw te Lisse is naar Haar
lem overgebracht onder verdenking, dat zij
haar man heeft wilien vermoorden door fijn
geknipt haar van beide dochtertjes op zyn
boterhammen te strooien. De man zelf h*d
haar verteld, dat men in Indië op deze manier
wel menschen uit den weg ruimt.
f 11.000 verloren.
Een looper van den Algemeeneri Bestel
dienst te Amsterdam, die gisterochtend voor
do firma Moquette en Co., commissionnairs
in efiecten, wissels had geïncasseerd, kwam
by het naar het kantoor rijden tot de ont
dekking, dat hy een bedrag van nagenoeg
f 11,000 had verloren.
Onmiddellijk werd van de vermissing aan
gifte gedaan by de politie.
Diamantbewerkers op reis.
De secretaris van den Alg. Ned. Diamant
bewerkers bond, de heer Jan A. van Zutpben,
vertelt in het verschenen nummer var hui
weekblad het een en ander van 'de wijze
waarop de diamantben erkers de door hunne
organisatie vastgestelde vacantie besteedden.
Velen zijn op reis geweest.
.Begunstigd door heerlijk zomerweer, wer
den uitstapjes en excursies naar buiten en
naar den vreemde, ondernomen.
Voor zoover de burgstreken werden be
zocht, zal men vermoedelijk met de bekende
wisseling van het weer daar, hebben kennis
gemaakt. Maar de verbluffende pracht en
majesteit de kolossen die in Zwitserland en
Italië hun ontzagwekkende arduinen rompen
tegen het schitterendst hemelblauw afteekocen
gaven een heerlyke vergoeding voor het
enkele donderbuitje, dat geleden werd. Eu
zy, die het voorrecht hadden het schoone
Italië, en de oude .Eeuwige Stad" temogen
bezoeken 1 Hoe diep zullen zij getroffen ge
weest zijn door de onnoembare rijkdom en
schoonheid binnen Rome, sinds eeuwen ver
gaard.
.De prentbriefkaarten vóór mij, bet bestuur
toegezonden, verhalen van bet genot, dat by
.Vader Rijn», in het Scbwarzwald, Lahn en
Ahr-thal, of wel aan de Maasoevers; de
Ardennen, de Grot van Han, Walenland en
Luxemburg werd opgedaan. Anderen gaven
do voorkeur aau oen verblyf aan het zeestrand,
terwyl sommigen, om te doen zien, dat in
onzen bond zelfs maritieme neigingen loven,
een vaartuig huurden en daarmede op de
Hollandsche en Friesche meren hun vacantie
doorbrachten.*
Getuigd wordt dat de werkgevers, hoewel j
zy aan de tot stHiidkorning der vacnntieweek
niet wenschten mee te werken, niet hebben
tegengewerkt. De ovorgroote meerderheid
gunde hunnen werklieden dit genoegen
g*»">e. N. R. Ct.
Een opli .htster
Een 30-jarige ongehuwde verpleegster had
zich gisteren voor de Vacantiekamer der
rechtbank te Amsterdam wegens oplichting 'i
te verautwoQrden.
Het meisje was in kennis gekomen met
een leeraar in de wis- en natuurkunde en in
een woning aan dou Willem-parkweg ging
het paar als vrouw ott man leven. De lecraar
liet het meisje als zyn echtgeuoote doorgaan
en zy bestierde liet huishouden. Zy ontving
daarvoor f 80 per maand, wat op dien stand
natuurlijk veel te weinig was. Zelfs de dienst
bode moest zij van dit bedrag betalen. De
gevolgen bleven niet uit. Met voortdurende
geldzorgen kampende, maakte zy schulden
en behield zy, om die te betalen, het geld
dal de leeraar haar verstrekte om er reke
ningen mede te betalen. Zelfs teekende zy
de reiju's voor aangeteekende brieven, die
den leeraar werden toegezonden en verant
woordde het geld niet. Eindelyk werd het
den leeraar te bar. Hij zette de vrouw op
straat met f 10, zonder verder iets voor haar
te doen. Intusschen had de vrouw by een
winkelier in de Kalverstraat een sohuld ge
maakt van t 23, onder dc valsche vlag, dat
zy echtgenoote van den leeraar was. De
winkelier was er achter gekomen, dat zy de
echtgenoote van den leeraar niet was en
dreigde haar nu tot tweemalen toe met de
politie als zy niet betaalde. Uit angst daar-
voor schreef do vrouw toen op 16 Juni een
brief aan een drukker iri de Kerkstraat.
Daarin liet zy den leeraar f 25 verzoeken cn
zij onderteekende don brief met den naam
vun den leeraar. Zy stak den brief in een 1
envelop en bracht hem naar de drukkerij,
waar zy op antwoord wachtte. Inderdaad
werd haar de f25 in envelop ter hand gesteld
en met dit geld betaalde zy den winkelier.
De verpleegster bekende onder een vloed
van tranen haar daad.
Het O. M. Mr. baron van Harinxma thoe
Slooten meende dat bekl. zwaar gezondigd
heeft, maar dat toch een gevoel van mede
lijden met haar op zyn plaats is. Bekl zegt
op het hellend vlak gekomen te zyn, doordat
zy in geldverlegenheid zat, wijl zij geen geld
genoeg voor de huishouding kreeg. Spr. wil
het aannemen. Het gevoel van medelyden
mag echter niet leiden tot een al te geringe
strafmaat, waar het hier het misdrijf van
oplichting geldt; een misdrijf, dat de wetgever
alleen met gevangenisstraf wil gestraft zien.
Eiseh: vier maanden gevangenisstraf.
Mej. mr. Rosalie de Boer, als verdedigster
van bekl. optredende, meent dat hel mede
lyden van het O.M. niet blykt uit de geëischte
straf. Wy hebben hier niet te doen met eon
oplichtster, die met slimheid te werk gaat,
maar met eert vrouw, die, om aan geld te
komen, in haar wanhoop eon dolle daad
pleegde. PI. wyst er op, dat het leven van
bekl. vóór en na baar verpleegsterschap een
aaneenschakeling van moeielyke omstandig
heden is. Minder op bekl. dan op den leeraar
rast de schuld van hot gebeurde. Hij betaalde
haar te weinig huishoudgeld, zoodat zy
schulden moest maken en in plaats van haar,
gelyk hij verplicht was geweest, te onder
steunen tot zy een nieuwe betrekking bad,
zette hy haar op straat. Zijn belofte, om
haar aan f20 te helpen, tot het betalen der
schuld aan den winkelier in de Kalverstraat,
kwam hij zelfs niet na.
PI. vroeg oplegging eener lichtere straf en
in ieder geval aftrek der preventieve hech
tenis.
Uitspraak 25 Augustus.
Verdronken.
Op de Maas tegenover het park te Rot
terdam is Donderdagnamiddag de sleepboot
„Iiio" van de Int. Sleepdienst-Maatschappij
bij bet omzwaaien van den zeelichter „Donau"
der HamburgAmerika Lyn omgetrokken,
daar de sleeptros niet tydig kon afgekapt
worden. De „Rio" ging geheel ondersteboven.
De kapitein, de machinist en de dekkneebt
sprongen in de Maas. De beide eersten
werden gered, doch de dekknecht Van de
Graaf verdronk.
Nieuwe beeldenaar van 'e Rijks munten.
Reeds een paar jaar geleden maakte de
toenmalige muntmeester van 's Ryks munt
den Minister opmerkzaam, dat tengevolge van
een fout begaan by hot maken (te Parys)
van de origineelc poincoenen en matrijzen,
poincoen naar het model vau Pander, het
stempelmateriaal by 's Ryks munt langzamer
hand in een onvoldoenden toestand geraakte
met machtiging van H. M. do Koningin werd
daarop order gegeven om over te gaan tot
bet ontwerpen van een nieuwen beeldenaar,
waarby dan tevens voor de keerzijde der
munten een nieuw stempel kon worden ge
maakt. De zaak ondervond eenige vertraging
door de bestuurswisseling aan de Munt en
voorts doordat H. M. de Koningin in 1909
niet kon worden lastig gevallen met bet
verzoek voor de laatste afwerking van het
ontwerp eenige oogenblikken te poseeren.
Thans zyn echter de stempels gereed en
door Hare Majesteis goedgekeurd en zullen
er eerstdaags mnnten in omloop worden ge
bracht met den nieuwen beeldenaar deeers'e
munten daarmede vervaardigd, zyn halve
guldens voor Indië Daarna zullen er Neder-
landsche kwartjes en dubbeltjes worden ge
slagen, terwijl vermoedelyk eerst in den
aanvang van 1911 guldens mot den nienwen
beeldenaar in omloop komen.
De nieuwe muot wjjkt in zooverre van
de oude af, dat do beeltenis van Hare Majes
teit de Koningin niet slechts het hoofd doch
evenals op do postzegels ook een gedeelte
van de buste in hermei jjuon mantel te zien
geeft (hetgeen wellicht meer in overeenstem
ming is met de wet, die van borstbeeld
spreekt).
De munten zyn voorts voorzien van een
breederen rand, evenals de stuiver reeds
heeft, waardoor de beeldenaar en bet op
schrift op do achterzijde bij het gebruik minder
spoedig onduidelyk zullen worden.
Wat overigons het opschrift op de achter
zijde betreft dit wordt aanmerkelijk duidelij
ker aangebracht dan op de bestaande kwartjes
en dubbeltjes. Het ontwerp van den beelde
naar en de stempels zyn vervaardigd door
den heer J. C. Wienecke, stempelsnijder
chef van de afdeeling stempel en medaillc-
fabricage bij 's Ryks Mant
Nog deelt men ons inode, dat aan de Munt
proefnemingen worden gedaan omtrent een
nieuw model nikkelen stuiver.
Luchtvaart.
Vliegen te Helpman. Da Groningers
hebben het wonder, dat is dc vliegende inenscli,
thans ook aanschouwd. Het bad aanvanke
lijk uilen schijn dat er op dezen eersten dag
vun de Helpener vliegweek weinig van komen
zou, want er stond tegen het uur van op
styging, dat op vjjf uur was bepaald, een
vry krachtige noordoosten. Jan Olieslagers
dacht er dan ook niet aan zyn sierljjk ge
bouwd aeroplaan en daarmee zich «elf in dc
waagschaal te sti llen en kalmpjes liet by
de 5 a 6000 merschen, die op de terreinen
aanwezig waren eu de duiseuden die in den
omtrek zich hadden opgesteld wachten. De
menschen hebben het den vlieger trouwens
in dat opzicht niet lastig gemaakt. Er waren
er die van half drie af geduldig hebben staan
wachten op het gunstige oogenblik. Dat was
tegen 7 uur; toen was de wind eindelyk zoo
ver gaan liggen, dat de toebereidselen ge
maakt konden worden en onder de luide
jubelkreten der wachtende schare werd de
machine uit dc hangar gehaald.
Het groote moment zou eindelijk aanbreken
Olieslagers trok zyn gummi jus aan, zette de
stofbril op, drukte zijn pet met de klep naar
achteren stijf op liet hoofd eu besteeg don
ijzeren vogel onder daverende hoera's Vijf
sterke mannen hielden hem in bedwang; de
monteur draaiende de schroef van den motor
aan, die na enkele slagen met geweldige
snelheid en met snorrend geluid in de ronde
vloog, toen commandeerde de onversaagde
vlieger: «los". De machine schoot over liet
grasveld circa vijftien meters en giDg daarna
heel kalmpjes de lucht in. Het enthousiasme
van de menigte bij het zien van deze prach
tige wel geslaagde ryzing was overweldigend.
Het geeft inderdaad eene eigenaardige emo
tie het zien opgaan van den mensch naar
hoogere sfeeren. Met groote snelheid schoot
de oendekker door de lucht, langzaam steeg
hy. De menschen waron vol verbazing over
bet schynbare gemak waarmee dat alles ge
schiedde, over de eleganco waarmee het ranke
lyf van dezen rcusachtigon libel boven huDne
hoofden zweefde. Iu oostoljjke richting zweef
de hy weg, toen koerde hy met een sierlyken
zwaai om en suisde over de hoofden der
toeschouwers, die don wuivenden vlieger
donderende toejuichingen toezonden. In alle
richtingen vloog hij over en om het vlieg
terrein een hoogte houdend van 4060 meter,
een enkele maal iets meer verheffend. Het
was een indrukwekkend gezicht dezen groeten
vogel op zyn vlerken te zien komen aan
zweven. Tweemaal vloog hij tot groot ver
maak van de toeschouwers een voorbij snor
rende» trein na om een denkbeeld te geven
vau de vaart, waarmee hy het luchtruim
doorkliefde. 30 minuten en 54 seconden heeft
deze oerste tocht geduurd en daarmee heeft
Olieslagers tevens zyn wil doorgezet om het
record van Van Maasdijk, dat staat op 27
minuten en 59V& sec. by zijn eerste opsty
ging in Nederland te slaan. Toen hem het
teeken was gegeven dat hy meer dan een
huif aur gevlogen had zette hy zyn motor
stop en op de vlerken drijvend daalde hy
vol gratie, kwam heel kalm op de aarde
terug en scheerde als een zwaluw enkele
meters op de raderen der machine over de
grasvlakte om op dezelfde plaats van op
stijging weer stil te staan. Van alle kanten
kwamen de menschen den moedigen man
hurtelijk gelukwenschun eu het duurde niet
lang of de anders zoo koele Groningers
hadden hem vol extase over de wondervolle
vlucht opgenomen om hem in triumf naar
de hangar te dragen.
Noodlottig schot
Terwijl de modiste mej. S. Frank le Bei-
lun Woensdagmorgen in haar achterwoning
eenige werkzaamheden verrichtte, werd zy,
luie, is onbekend, iu haar been geschoten.
Du kogel drong door een deur diep in haar
been. Geneeskundige hulp werd verleend door
dr. Moolhuiser, welke de kogel nog niet
lieeft kunnen verwijderen. De politie stelt
een onderzoek in. Men denkt aan onvoor
zichtigheid.
De hoofdprijs der Brusselsche
tentoonstelling.
Dezer dagen namen wy eon bericht op, vol
gens hetwelk de hoofdprijs van de Brusselsche
tentoonstelling zou zyn gevallen op het lot van
een smid te Runcsae, die het nummer met de
asch van zyn pyp zou hebben verschroeid.
De «Nieuwe Gazet" heeft een andere
lezing, en geeft het volgend verhaal
Men vroeg zich van na de jongste trek
king van de tombola der Brusselsche Ten
toonstelling af, wie de gelukkige bezitter van
bet groot lot wel kon zyn, daar hy zich niet
bekend maakte. Het schjjnt nu, dat het ge
heim bekend isde eigenaar van het win
nend nummer zou zich niet bekend gemaakt
hebben, om de afdoende reden dat hy dood is.
Ziehier hoe de zaak aan het licht werd
gebracht. In de maand Juli j.1. werd een
werkman, die in dc kolenmijnen van Jemeppe
werkte, de genaamde Edouard Scheerlinck,
by een ongeluk gedood. Hy werd met zyn
Zondagsche kleeren begraven.
Voor eenige dagen, wyl er in de buurt van
het huis van Scheerlinck gesproken werd over
liet groot lot, zei eeu vrouw dat zij zich her
innerde, het winnend briefje in de handen van
Schecrlinok gezien te hebbenzy had het
nummer onthouden.
Do familie Scheerlinck vernam zulks, erf
vermoedde, dat het briefje in de Zondagsklce-
doren van den ongelukkigeu bloedverwant zat,
en dus mee begraven was. Zij vroeg aan den
politiecommissaris de toelating om bet lyk te
doen opgraven, toelating welke geweigerd werd
Dan hebben de belanghebbenden zich tot den
procurenr des konings te Luik gewend.
De echtelingen Scheerlinck hebben 6 kinde
ren, 4 jongens en 2 meisjes. Drie zyn gehuwd.
Edouard was 17 jaar oud.
Burgemeester Gaynor.
Gallagher betoont thaus diep berouw over
zyn snoode daad. Hij schjjnt echter slechts
bot werktuig te zyn geweest van samenzweer
dors. Ten bewjjze daarvoor deelt de New-
Yorksche berichtgever van de „Daily Mail'
bet volgende mede: Maandagavond ontmoette
een zekere juffr. Pearlman een politieagent
iu uniform, die dronken langs de straat
zwaaide. „Pas maar op", zoido zy, „dat
Gaynor niet vernoemt, dat je te veel ge
dronken liebt, want dan ben je je baantje
kwjjt." „Wat geef ik om Gaynor", moet
daarop de agent geantwoord hebben, „die
krjjgt zijn portie als hy morgen naar Europa
vertrekt, of als hy terugkomt.
Ook is gebleken, dat Gallagher sinds ge-
ruimen tijd in zyD woning dikwijls bezoeken
ontving van welgekleede personen, die lang
durige gesprekken met hem voerden.
William Edwards, de directeur van de
stadsreiniging te New-York, die Gallagher
na den aanslag in den nek vatte en aan de
politie overleverde, ontving Dinsdag een
brief, onderteekend „vrienden van Gallagher",
waarin hem werd medogedeeld, dut hem
binnen 48 uur hetzelfdu lot zou treffen als
Gaynor.
Turksche linie schepen.
De aan Turkyu verkochte linie-scliepen
KurfUrst Friedricli Wilhelm en Weisseuburg
aanvaardden Zaterdag do reis naar Turkjje.
Turksche officieren en matrozen zullen aan
boord de reis naar den Rospoms meedoen,
maar de schepen bljjvon onder Duitsch be-
vil tot zij in Ttirksube wateren zyn aange
komen. Daar pas worden zij aan de Turk
sche marine overgedragen.
Uit Kiel wordt gemeld, dat ook twee nieuwe
torpedo-jagers van 500 ton, die voor Turksche
rekening in Dantzig gnbouwd zyn, door bet
Noord-Oostzee-kanaal naar den Bosporus zyn
vertrokken.
De uitsluiting op de scheepswerven.
Te Breinen is de uitsluiting op de scheeps
werven reeds begonnen. Er werken in liet
geheel 3000 arbeiders, van wie zestig percent
zyn uitgesloten. De overige werklieden hebben
daarop besloten bet werk neder te leggen.
Hoden liggen dientengevolge de werven stil.
Op de drie groote particuliere werven te
Kiel is bekend gemaakt, dat Zaterdag het
bedryt zeer sterk zal worden ingekrompen,
wegens de staking te Hamburg. De tydelyke
uitsluiting vau een deel der werklieden zal
worden gehandhaafd zoolang de staking voort
duurt.
De werf .Vulcan te Slettin sluit heden
een deel van haar werklieden uit, naar hel
Berl Tageblattverneemt 3000.
Ook te Flensburg treedt heden de inkrimping
van het bedrijf in werking.
Het Prestige.
Wy lezen in de „Deli Cr».":
Men heeft bet nogal eens over het pres
tige van den Europeaan, en voornamelyk
over de wyze, waarop do eerbied voor de
Europeesche vrouw in deze koloniën moet
worden hooggehouden. Te bedroevender is
bet daarom te zien hoe door Europeesche
dames nu en dan het prestige wordt te grab
belen gegooid, vertelt het „Bat. Nbl."
Zoo meldt de correspondent te Bandoeng
van het blad het volgende:
In een Chineescbe toko alhier verschenen
1 onlangs een paar ter plaatse thuisbehoorendo
Europeesche dames om inkoopen te doen.
De dames schenen veel zin te hebben in
een lederen taschje en informeerden naar
den prijs daarvan. Terwijl ze met dat taschje
doende waren, zag een Chineescbe employé,
boe eeu der dames een portemonnaie vau
den toko-voorraad in het taschje stopte.
By de verdere onderhandelingen zag do
bediende kans, bet taschje afzonderlijk te
zetten en den dames een ander, geheel ge
lyk taschje, voor te koudon. Do dames wil
den echter beslist liet eerste taschje bobben,
ook al zag het tweede er precies zon uit.
Voor het eerste vroeg dc slimme Chirees
echter een veel koogeren prys, zonder er
ook maar in het minst op te zinspelen, dat
hy wist, wat door de dame in liet taschje
was gestopt.
De koop sprong daarop af, en de dames
gingen heen Maar een harer had by het weg
moffelen der portemonnaie, iu het tasohje
tevens haar sleutelring en zakdoek laten zilteD.
En een oogenblikje later had fdame" de vrij
moedigheid naar de toko terug te gaan eu
haar sleutelring terug te vragen 1 De Chineescho
barbaar stelde baar den ring met een gliui-
luclije ter hand.zei nuluurlyk niet, dat by
dat voorwerp, met byna verdwaalde portemon
naie, uit het taschje had gebaald.
We kunnen ons voorstellen, aan de baud
van Zola's «Au fionkeur dos dames", hoe
de Paryscho magazynen. by enkele dames-
bezoeksters diefaohtigu neigingen kunnen
wakker roepen. Muur een Chineescbe toku.
en dan te Bandoeng. -
Van een erfoompje!
Men schryft aan ,Land eu Volk"
Op een plaats in de Groninger Veenkolo
niën woont 'n bejaarde, ryke rentenier, die
als eenige bloedvorwunteu slechts een paar
nichten en neven beeft. Maar deze komen
oom geregeld bezoeken. Om de erfenis na
tuurlijk
Oom doet de huishouding met een fiinke
meid. Ze woont d'r al voor het vijfde jaar,
'n bewys, dat het goed gaat. Maar het maakt
de neven en nichten toch wel eens bezorgd.
Als oom nog 's ging trouwen 1 Men kun het
nooit weten. ,Zoo'n ol schaop zegt hut
spreekwoord, «lust ook nog wel 's 'n gruin
bludje I"
Hoe langer zoo meer maakten denevenen
nichten zich bezorgd, vóór en nh spreken ze
er met elkaar over, en telkens, als ze by oom
komen, meenen ze «dat 't al gaiu zuuvor kof
fie muer ia En dan gaan ze, als Jantje zoo
heet de meid or niet by is, haar zwart
maken. Jantje dit en Jantje dat d'r was
geen haar goed meer aan beur.
Vrydag nu waren ze ook eens weer goed
aan 't .kweedein west". En dat begon oom
nu danig le vervelen, 't Wicht is goed, best,
lief zelfs, voor hem. Als hy baar 's.... inaar
hy goed 70 en zy 28, daarbjj «knap vau
snoet, ooren en pooten
Haar op den man af vragen, neen 1
dal durfde hy niet. Dan maar op 'u andere
manier. Eu hy kuchte en hoestte wat, «schor-
de wat mit de stoule hen weer", nam z'u
pyp, omdat hy wist, dat er geen tabak meer
was, trok z'n beurs en begon op wat onvastcu
toon
„Jaantje buol mie 'n pond tabak. Hier
best 'n gulden. En komst nó de veurdeure
in, den bist mien vrouw. AunderB blift 't
zooals 't is".
Oom keek steeds voor zich, toen bij sprak,
peuterde wat in de pyp, waar geen ascb in
zat, eu gooide met bevende band 'n gulden
op de tafel.
En Jaantje greep 't geldstuk, ook verlegeu,
liep de deur uit en haalde buiten pas ruimer
adem. Onderwyl keek oom haar na, met
glundere oogen, als 'n verliefde jongeling vau
18 jaren en mompelde
Zai strikt d'r nuver over, draft fiks.
Zol ze 't aannemen t Duurt nog aleven".
En gedurig keek oom met de baud boven
d' oogi n hel venster uitZuster Anna, zie
je nog niets komen p
Eindelyk daar kwam ze weer aau
Oom durfde niet meer op te kyken. Als zo
eensMaar, wat was dat De voordeur
ging waarachtig open en moedig kwam Jaantje
nader, overhandigde oom de tabak, stopte
hem de pyp zelfs. En oom vatte haar om be:
middel endrukte haar een kus op den
mond, dat 't klapte 1
En thans is oom reeds «om de pampiuren
hén west", met 14 dagen gaan ze trouwen 1
Zoo gaat het soms met erloompjes 1
Uit den Omtrek.
T«x«l, 11 Aug.
Gedurende deze week werden weer ver
handeld 886 stuks wolvee, teguu de volgende
prjjseu rammen f 20 A t 28, suhapen f 17
A f 23 en lammeren f 13 A f 16.50 per stuk.
Du uitvoer vau lammeren iu dit jaar, is thans
geklommen tot 89.481 stuks.
Ofschoon byna alle wiurwaarden thans door
Wieriugen van den staat zyn gepacht, ligt
hier toch nog eon vry terrein, over eene
breedte van 100 Meter uit den dijkvool van
den Prins Hendrikpolder. Qomiddeld worden
duar jaarlyks 100 pakken zeegras gemaaid.
Dit jaar echter zullen er uiet veel meer dan
5", hoogstens 60 pakken van de bedoelde
plaats terecht komen. Het vrye terrein is
aan particulieren verpacht. Het gevischte
zeegras wordt thans by groote hoeveelheden
uitgevoerd, tegen f 2.50 A f 2.60 per 100 K.G.
Wy leren hier thans weer in bet teokea
der zeiljachten. Soms loopon er wel ten op
Óen dag binnen, onder welke ook Belgische
vaartuigjes voorkomen.
Doordien de opvarenden dier plezierjaclitru
gewoonlijk rytoereu over 't eiland maken,
bohooren dergelyke bezoeken lot de voor-
deelige.
Het Departement van Landbouw heeft op
verzoek van de ufdeeling Eierland der Holl.
Maats, vun Landbouw een jaarlyksche toe
lage van f250 toegekend aan dun landbouw-
onderwyzor H. Visser, alhier, die daarvoor
voort zal moeten gaan met hut houden vau
landbouwcursussen, of, zoo zulks niet mogelijk
is, oen serie landbouwlezingen zal moeten
geven.
Er zal ingesteld worden een landbouw-
commiasie, samengesteld uit leden van ver
schillende vereenigingen op de gebieden vun
landbouw, veeteelt, bloembollenkweekery enz.
Deze commissie zal dan aan den Visser de
onderwerpen opgeven, waarover gesproken
zal moeten worden.
Do afd. Texel der H. M. van Landbouw
beeft als lid dier oommiosie aangewezen den
beer Rocioffs, Ryksveearst.
Het eiland Texel wordt tegenwoordig druk
bezocht door tal van vreemdelingen. Daar
onder zyn nogal personen, die zich bezig
houden met biologische studiën. Zyn bet iu
hel voorjaar vooral de vogels, die aantrekken,
in den zomer vormt do ryke flora, vooral
die der duiiien, de mooiste airactie.
Op do a.a. alg. landbouwvergadering der
H. M. van Landb., die te Hoorn gehouden
zal worden, en waaraan tevens eene ten
toonstelling en feestelykheden verbonden
tullen tyn, tal de afdeeling „Texel" ver
tegenwoordigd worden door den heer P.
Bremor Kz tot wiens plaatsvervanger be
noemd is de beer J. N. Kikkert.
