KLEINE COURANT
't Vliegend Blaadje
voor Helder, Texel, Wlerlngen en Anna Paulowna
ÏÏO 3915
Zaterdag 20 Augustus 1910.
38ste Jaargang.
't Vliegend Blaadje p. 3 m. 50 ct., fr. p. post 75 ct., buitenland 11.25
Pre- Zondagsblad t 37J 45 f 0.75
tniën Modeblad s»»55t>»»65> f0.90
(Voor het buitenland bij vooruitbetaling.)
Advertentiën van 1 tot 5 regels 30 cent.
Elke regel ineer6
Rewijs-exemplaar'2|
Vignetten en groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
Interc.-
Télefoon 50.
Verschijnt Dinsdag- en Vrijdagmiddag.
Uitgever C. DE BOER ir. (v./h. BERKHOUT Co.), Helder.
VERSLAO GEMEENTE-WATERLEI DING.
Aan liet verslag omtrent den toestand en
de exploitatie der gemeente-waterleiding over
1909, ontleenen wy het volgende
Waterwinning.
De vernieuwigg van de putten 11 tot en
met 20 van de Westenlijko Pultenrjj, waur-
van werd gesproken in het vorig verslag,
kwam in Februari gereed en werden de
nieuwe putten direct in bedrijf genomen. In
het begin van Januari bleek dat de putten
van de Zuidelijke Puttenrij weinig water
gaven, waarom de luchtafxuiging werd ge
wijzigd.
Ofschoon daardoor een verbetering intrad
bleef do wateropbrengst gering en bleek later,
dat de putten in ongunstigen toestand ver
keerden en vernieuwing noodig was.
Het was de bedoeling in eigen beheer de
putten te vernieuwen met steenen filters wyd
0.15 Meter en in Ootober waren op deze
wyze 5 putten vernieuwd.
Intusschen was met het oog op de sterke
daling van het grondwater, waarop in het
vorig jaarverslag reeds werd gewezen, een
plan gereed gemaakt tot uitbreiding der
prise d'eau.
Dit plan werd om advies gezonden naar
de Commissie voor de bedrijven, die zich
daarmede echter niet kon vereenigen.
De commissie meende n 1. op grond van
de ervaringen met de oorspronkelijke prise
d'eauputten, dat de uitbreiding niet noodig
was, althans geruimen tyd aohterwege zou
kunnen blyven, indien de putten gemaakt
werden van oen ander type.
Aanbevolen werden steenen putten, zooals
die in eigen beheer gemaakt werden, doch
in plaats van 0.15 Meter, 0.50 Meter wyd.
Op haar voorstel werd besloten 5 zoodanige
putten als proef te maken en na te gaan welke
resultaten daarmede in de praktyk zouden
worden bereikt.
Begin November kwamen deze 5 putten
gereed. Met het oog op deze proef is de
bovengenoemde prise d'eau-uitbreiding voor-
loopig aangehouden.
Hoedanigheid van het water.
Over de kwaliteit van het water werden
geen klachten vernomen.
Met de onderzoekingen waren, evenals het
vorig jaar, belastDr. B. L. Van Albada
en Dr. H. W. Woudstra beiden alhier, de
eerste voor bacteriologisch en de laatste voor
scheikundig onderzoek.
Uit de onderzoekingen bleek de goede
kwaliteit van het water.
Watermeters.
Klachten over de aanwijzing der meters
werden weinig ingebracht.
Enkele reparatiën werden met eigen per-
Balans der 8emeente-Waterleiding
soneel uitgevoerd en d
fabrikanten der meters.
overige door de
Waterverbruik.
Gedurende 1909 werd opge
pompt 215149 M*.
Eu gedurende 1908 185415
Een vermeerdering dus van 29784 M8.
Per week was het gemiddeld
verbruik4137 M".
Hetweekverbruikwasover 1908 3566
Per week dus meer 569 Ms.
Het gemiddelde dagverbruik be
droeg 589 Ms.
Tegen een gemiddeld dagver
bruik over 1908 van 507
Alzoo per dag meer 82 M8.
Het grootste dagverbruik kwam
voor op 20 October, n.1. 1220 M8.
En het kleinste op 3 Januari 187
Verschil tusschen grootste en
kleiuste dagverbruik 1033 M8.
Per aangesloten inwoner was
het verbruik per hoofd en
per dag43.262 L.
Dit verbruik was voor 1908 42.147
Eeno vermeerdering dus van 1.115 L.
Gerekend over de geheelo be
volking was het verbruik
per boofd en per dag22.775 L.
Over 1908 was dit 19.510
Een styging dus van. 3.265 LT
De waterlevering h 215149 M8
is te verdeelen als volgt:
Levering per Meter 115387.5 Ms.
Spuien en brandblussching, enz. 3500
Eigen gebruik, verlies door
lekkages, enz4000
Verbruik abonné's zonder meter 92261.5
Totaal 215149.— M8.
Aangesloten perceelen.
Op 31 December 1909 waren
aangesloten3532 perceelen
Op 31 December 1908 waren
aangesloten3292
Eene vermeerdering dus van 240 perceelen
Deze vermeerdering is beduidend lager
dan die over 1908 en zeker zou een grootere
toename te constateeren zijn geweest, indien
1909 een droger jaar ware geweest.
De aanhoudende en groote regenval was
niet bevordelyk voor het bijkomen van nieuwe
verbruikers.
te Helder op 31 December 1909.
Aan Duingrond en Weiland
Prise d'eau
n Gebouwen en Werken
Machines
Gasleiding
Gereedschappen
i Buizennet
Watermeters
i lluuraansluitingen
Recognitieleidingen
Kantoorameublement
Magazijn
Gemeente-Ontvanger,
Aansluitingen
Telefoon enWaterstandsaanwijze
Per Gemeente Helder.
Saldo
Uitbreiding 1909
Per Allossing.
Saldo
Aflossing 1909
Per Gekapitaliseerde
winst
Saldo
Gekapitaliseerde winst
4909
45902
233.
22183125
4877 3»
44921,84
f 501587 24
Wln»t- en Verliesrekening over 1909.
Aan Gas
Arbeidsloon
Onderhoud Gebouwen
i i Buizennet
1 Meters
Recognitieleidingen
i Aansluitingen
Werken
Prise d'eau
Machines
Machinekamerbehoeften
t Waterondirzoek
Salarissen
Assurantie
Administratiekosten
Dubieuse Debiteuren
Erfpacht en Recogn
Verwarming t
Spiritus
Interest
Aflossing
Winst
i Verlichting
863;55
546 24
484189
4329 57
4284 495
480 45
586 56
44
2586 655
47058
74 5 845
74 78
624j
558 90
246 22
16668j40
11233 39
167991476
60887 24
Per water
Huur Meters
Aansluitingen
in huur
Recognitie-
leidingen
Binnenleidingen
Pacht
f 55707 16
401915
626; 58
300 42
231 50
UIT HET BUITENLAND.
Verschillende regeeringen hebben aan de
Belgische hare deelneming betuigd in <le
ramp die het nyvere land trof door den
verschrikkelyken brand op zijne, met zoo
veel zorg en moeite tot stand gebrachte
tentoonstelling die zoo'n schitterend ver
loop had tot hiertoe, 't Kan den Belgen ge
noegdoening geven te ervaren hoe de heele
beschaafde wereld huD energie, hier zoo
duideljjk getoond, bewondert 't verlies
door den brand drukt hen zwaar ter neer,
wordt gevoeld door 't heele land. De vlag
van 't Nederlandsche paviljoen woei Maan-
dag halfstok als ieeken van deelneming in
den rouw. De andere naties volgden 't voor
beeld.
Iu Frankrijk een groot spoorwegongeluk
een pleiziertrein liep op een andere in
talrjjko slachtoffers en daarnaast wordt
molding gemaakt van een poging om den
sneltrein van Cherbourg te doen ontsporen.
De misdadige poging werd gelukkig intyds
ontdekt en verydeld.
President FaillièreB bracht een bezoek aan
de Zwitsersche zusterrepubliek en hy is er
zeer hartelijk ontvangen. Aan oen feestmaal
door den Bondsraad aangeboden dankte de
president van het Zwitsersche redgenoot-
schap den heer Faillières voor de bewezen
sympathie; hy wees vervolgens op de vol
komen overeenstemming in de betrekkingen
op oommerciëel en economisch gebied. Pre
sident Faillières wees in sjjn dankwoord op
de gelukkige oplossing Van het spoorweg-
vraagstuk tusschen Frankryk en Zwitserland,
wat de handelsbetrekkingen tusschen beide
landen zoozeer ten goede zal komen.
0°^ de Czaar is op bezoek maar of
diens bezoek ook zoo welkom is, is een
groote vraag. Daar moeten voor de bescher
ming van zijn doorluchtigen persoon zoovele
maatregelen van veiligheid en bewaking ge-
"""ïen worden, dat het een vermogen kost
iets wat niet elke kleine Dnitsche staat
zooals thans het geval is, zoo gemakkelijk
dragen kan. Daar is al in de vertegenwoor
diging van dien staat een interpellatie aan
gekondigd over de hooge kosten. Van uit
Friedberg waar de keizerlijke familie ver
blijft, moet de Cz&rina een kuur volgen iu
Nauheim en nu zyn in deze laatste stad
zulke seherpe bepalingen gemaakt tegen
vreemdelingen dat de inwoners er verba-
zenden last mee hebben en er nadeel van
duchten. Zoo moet b.v. van eiken aangeko
men vreemden kuurgast binnen 3 uur bij de
politie zyn aangegevennaam, stand, beroep,
plaats van herkomst, doel van 't verblijf,
duur daarvan enz. Ook prettig I
De cholera blyft in Rusland slachtoffers
maken. Tot half Augustus zyn in Zuid-Rusland
81,000 gevallen van cholera voorgekomen,
dat wil zeggenofficieel, maar het werkelijke
aantal zieken is veel hooger. Want velen wor
den ziek en sterven, zonder dat er een ge
neesheer bygehaald wordt, zonder dat de
oorzaak van den dood zelfs wordt vastgesteld.
In de gouvernementen Charkof, Jekateris-
noslaw, Cherson en in het Dongebied zyn tot
nog toe 50.000 gevallen voorgekomen, en is
nog geen enkel verschijnsel dat op vermin
dering van de ziekte wjjst. Een gedeelte der
mijnwerken in het Donetz-gebicd moest wor
den gesloten, daar alle werklieden dood of
gevlucht zyn. In de haven Mariapol moest
eiken arbeid worden gestaakt, daar de kolen-
voorraden volkomen zyn uitgeput. De toestand
eischt, volgens de borichton van professor
Rein, spoedige en dringende hulp, om tot ver
betering te kunnen komen.
De Finsche Landdag is door den Czaar tot
een buitengewone vergadering opgeroepen
tegen 14 September. In die vergadering moeten
bepalingen worden gemaakt voor de verkiezing
der Finsche vertegenwoordigers voor Rijksraad
en Doema. Voorts moet geregeld worden de
gelijkstelling van Russen en Finnen wat de
politieke en burgerlijke rechten in Finland
betreft cn moet de bijdrage vastgesteld die
Finland wegenB vrijstelling van dienstplicht
aan Rusland zal moeten betalen.
Over deze wetsontwerpen moet de Landdag
advies uitbrengen. Maar naar alle waarschijn
lijkheid zal de Landdag weigeren al deze
ontwerpen in behandeling te nemen, wjjl het
alles gevolgen zijn van de wet tot ontrechting
van Finland, die de Landdag onwettig acht
en derhalve niet erkent. Die wet toch is zonder
medewerking van den Landdag tot stand ge
komen, en op onwettige wyze afgekondigd,
zoodat de Finnen zich daaraan niet wenschen
te storen. En do Landdag kan niet anders
doen dan weigeren wetten te behandelen die
met deze onwettige .wet" in verband staan.
Het is duidelyk, dat onder die omstandighe
den de byeenkomat van den Finschen Landdag
tot ouaaugename tooneelen zal leiden. En de
Russische bladen, die dit ook voorzien, geven
den raad bij weigering van den Landdag,
deze i te onbinden en het Finsche kiesrecht te
wyzigen.
Maatregelen, die steeds nienwe onrecht
vaardigheden en onwettigheden zullen stapelen
op de reeds ingevoerde; zoodat de toestand
daardoor nog mistroostiger worden zal.
Een bekeBde Engelsche philantrope, miss
Florence Nightingalo is op 90 jarigen leeftjjd
overleden. Byna ongelooflijk is het wat deze
eerbiedwaardige vrouw wist tot stand te bren
gen op het gebied van 't stichten en ver
beteren van ziekenhuizen en hospitalen. In
den Krimoorlog verwierf zy door hare op
offerende liefde zich een gezegend aandenken.
Een gelukkig land is de staat Minnesota
in de Vereenigde Staten. De financiëele toe
stand is daar n.1. volgens een telegram uit
MinneapoÜB zoo gunstig, dat er in 1911
geen belastingen zullen worden geheven.
Er is thans reeds een batig overschot van
vier millioen dollars en gouverneur Eberhart
is derhalve van plan dit jaar de belasting;
schuldigen vry te stellen van belastingen.
Een waar paradys voor de talloozen elders,
die zuchten onder den zwuren belastingdruk.
NIEUWSBERICHTEN.
HELDER, 19 Augustus.
De brand op de tentoonstelling te Brussel.
Van de byzouderheden, die we in de bladen
aantreffen omtrent de ramp, welke Zondag
nacht de tentoonstelling te Brussel getroffen
heeft, volgen er hier nog eenige. Zoo lezen
we o.m. in de Vlaamsche Gazet van Brussel
Zoodra de brandweerpost der tentoonstel
ling ter plaatse van de ramp kwam, maakte
men zich bereid om lansen op den vuurgloed
te richten. Helaas, er wus geen water. De
straal die uit de slang te voorschyn kwam,
bereikte pas twee meter hoogte. In die om
standigheden was er aan geen blusBchen te
denken. De pompiers van Brussel op het
eerste sein toegesneld moesten ook met de
woede in t hart deze vernieling aanblikken.
De pompen van Brussel KermiB komen ins
gelijks aan, en eindelijk komt er wat drukking.
Doch wat vermogen eonige lansen op dezen
vuurgloed. De vlammen aangehitst door den
wind verspreiden zich meer om meer.
Alle pogingen werden aangewend om de
duizenden toeschouwers die ter plaatse waren
gebleveu te verwijderen doch vruchteloos.
Zy vormen achteraan in de hovingen als
een menschelyke muur. Troepen en gen
darmen inmiddels aangerukt, moeten zich
tevreden stellen er orde onder te handhaven.
Sprekende over de tallooze tentoongestelde
kostbaarheden, van welke er zoovele verloren
gegaan zyn, zegt de Gazet:
Onschatbare rijkdommen zyn verloren. Het
zal zeer moeilyk wezen de schade zelfs by
benadering te schatten.
Velen hebben dadeljjk gedacht aan de
kostbare wonderwerken onzer juweliers, aan
het Stadhuis van Brussel, uit edelgesteenten
vervaardigd, aan de diamanten van de de
Beers Company.
Wat is er van dit alles geworden? Een
hoop assche Op dit oogenblik valt daarvan
nog niets te zeggen.
Men berekent, meldt de Gazet, dat er
Zondag meer dan 225,000 personen de ten
toonstelling bezochten. Op het oogenblik der
ramp, om 9 ure s avonds, was er in Brussel-
Kermis eene zoo groote opgepakte menigte,
dat men zich met moeite in de straten kon
bewegen.
In het Luna-park met zyn talryke aan
trekkelijkheden was er eeno zee van men-
schen. Toen het alarm van den brand werd
gegeven, vluchtte deze menigte met onge-
loofelijke snelheid.
H«t dient te worden gezegd, dat die dui
zenden en duizenden zonder ongelukkeu
Brussel-Kermis konden verlaten, voortdurend
roepende Niet dnwen, niet stooten, of anders
gebeuren er ongelukken.
Aan den hoofdingang werpen wy, persoon
lijk, met twee controleurs, de tourniquets
omver om meer doorgang te verschaffen aan
die ovorgroote vluchtende monigte.
Een vertegenwoordiger der Gazet heeft
aan graaf van der Burch gevraagd op hoeveel
hy wel het verlies schatte van deze ramp
«Vele tentoonstellen zyn verzekerd, doch
oneindig veel zullen alles verliezen, daar
tegen brand niet verzekerd waren, antwoordde
by ons. Het verlies is overgroot: 30 of 40
millioen frank, misschien wel het dubbel
wie kan zoo iets schatten I"
Twee tentoonstellen, die wy ontmoeten,
verliezen elk 66,000 en 150,000 frank.
In Brussel-Kermis waren vele kleiue win
keltjes niet verzekerd.
Met honderden menschen zullen hierdoor
gansch geruïneerd zyn.
Maandagochtend is de tentoonstelling al
weer om tien uur geopend.
Rond 10 uur wordt de ontzaglijke menigte,
die zich voor den hoofdingang bevindt, in
de tentoonstelling toegelaten.
Er is wellicht nooit moer volk opgekomen,
dun Dinsdag.
Het afgebrand gedeelte der expositie is
afgeslotenen niets is beter geschikt om
over deu omvang dier ramp te laten oordeelen.
Ten slotte veroorloven wy ons nog dit uit
de Vlaamsche Gazet te knippen:
Wie langsheen de vernielde halls gaat, zal
eeu gevoel van wanhoop niet kunnen be
dwingen by bet zien van zooveel vernieling.
Overal ontmoet men tentoonstellen, die Daar
bun stand komen kyken en meestal slechts
een tafereel van verwoesting zien. En naar
een onderzoek dat wij hebben ingesteld, waren
talryke stands niet eens verzekerd. Voor vele
menschen ia het de ondergang zoo liet hun
niut mogelijk is op een andere wyze zich te
laten vergoeden. Dat een dergelyke ramp
tot allerlei processen sul aanleiding geven,
dient wel niet gezegd. In het publiek heerscht
de algemeene gedachte dat er naar byzondere
middelen moet uitgezien worden om de stof
felijke gevolgen der rump te bestrijden.
Ziedaar ook onzen indruk.
De correspoudeut vau hut (Handelsblad"
schreef aan zijn blad
Ik seinde reeds, dat de wacht van Holland-
scbe soldaten, die onze nationale afdeeling
bewaakt, ook flink de handen uit do mouwen
gestoken heeft. Een hunner, een artillerist,
verteldeEven negen uur ging ik uit de kazerne,
naar de tentoonstelling en in de verte ongewoon
veel en boog licht ziende, dacht ik ze zyn
er van avond vroeg by met het vuurwerk.
Maar al heel gauw bemerkte ik mjjn vergissing,
cn vliegensvlug begaf ik my naar het terrein
van de ramp. In eeu café by de Belgische
afdeeling was het vol van menscheD, die een
goed heenkomen zochten, en met myn sabel
heb ik in de omheining gaten geslagen om het
publiek gelegenheid te geven, weg te komen.
De caféhouder, die zyn heele zaak in do vlam
men zag opgaan, schatte het verlies, alléén
van niet-betaalde consumptie door de vluch
tende gasten op eenige duizenden francs.
Toen ik hier geholpen had trok ik naar
onze paviljoen, waar op dat oogenblik nog niet
veel gevaar dreigde. Toch begonnen wy voor
alle zekerheid den gevel maar te bespuiten,
doch al heel gauw kwam een van de booge
beuren ons vragen, daarmee op te houden,
want hoewel wy slechts een straaltje water
kregen van een paar meter, was de druk zoo
gering, dat zy op een ander punt, waar liet
water méér noodig was op dat oogenblik,
aanstonds merkten, dat er moer stralen op de
waterleiding werkten.
Waren er dan zulke slechte maatregelen
tegen het brandgevaar genomen
Ja, dat wil zeggen in do gebouwen is
alles in orde. Overal zyn daar slangen en
brandkranen en extincteurs. Men heeft uit
stekend gezorgd voor bluschmiddelen in de
verschillende gebouwen, maar blijkbaar niet
gerekend op een geweldig uitslaanden brand,
't Was gewoon jammerlijk om te zien, wat met
voor waterstralen de pompiers moesten werken.
Wat gaf al hun inspanning Hun beate wapen
was niet in orde. En dan ook, er was geen
orde. De politie, de brandweer, de hoeren van
de tentoonstelling, ieder had bet hoogste woord.
Ja, maar nu vergeet u toch wel een
beetje de paniek.
Dat is wel waar, de ontsteltenis was
groot, en de brand greep zoo wonderlijk snel
om zich heen. Ik was b. v. iu het Fransche
paviljoen gegaan, om mee te helpen de vitrines
uit te dragen met kostbare voorwerpen, schatten
vun zilver en dergelyke. Tot tweemaal beu
ik er in geweest, maar toen ik de dorde maal,
na eenige minuten terug wilde komen, toen
was de zaal, waar ik net zoo iu geweest was,
één vuurzee, 't Was onbegrypelyk zóó snel als
de vlammen om zich heengrepen, ik denk. dat
de vele doeken, die langs do wanden hingen,
dat natuurlijk bevorderd hebben.
Maar wat er gestolen isHet was ver
schrikkelijk om te zien. Terwijl ik met anderen
onze best deden om kostbare voorwerpen in
veiligheid te brengen zag ik anderen, die zil
veren bekers en beelden-quasi lieten vallen,
er op trapten en de stukken in hun zakken
staken I En dat deden niot alleen menschen
uit het publiek, maar ook soldaten. Toen er
een beetjo orde kwam in den chaos en de
gendarmerie op het appel verscheen, werden
de soldaten, die zich te buiten waren gegaan,
geboeid heengeleid.
De brand in het Fransche paviljoen ves
tigde echter weer onze volle aandacht op
het gevaar, dat ons eigen gebouw liep. Dat
ligt er wel een 50 meter van af, maar de
voorgevel van de Fransehen was niet min
der dan 15 Meter hoog, en dan ligt tus
schen beiden het houten huis van «Groot-
Noderlund", dat een heel leeljjke trait-
d'-union geworden zou zyn, wanneer de
voorgevel naar buiten was uitgesloot. Trou
wens, de hitte was zóó erg, dat toen we een
houten gebouw bespoten, dat een 20 Meter
van het Fransche paviljoen verwijderd was,
de damp van het hout afsloeg, zóó verhit
was dat zelfs op dien afstand geworden.
We begonneu dan ook maar weer, op
eigen gezag, onzen Oud-Hollaodschen gevel
te bespuiten, nadat eerst door de wacht ou
der behoorlijke controle do kostbaarheden
uit onze vitrines waren opgeborgen in de
brandkast, maar gelukkig week de voorge
vel van het Fransche paviljoen naar achte
ren uit, en daarmee was voor ons het ge
vaar voorbij- Wy hebben alleen wat water
schade gekregen.
Gevecht leven om leven.
Op het oogenblik dut de brand ontstond
bevond zich in Oud Btussel een ontelbare
menigte.
De paniek, die er ontstond, is niet te
beschrijven-
Ooggetuigen zeggen dat de paniek ontaardde
in een waar verwoed gevecht op leven en dood.
Mannen, als door zinneloosheid aangetast
beukten 'tegen het volk in en baanden zich
eenen weg met stompen en vuistslagen.
Velen hunner werden verpletterd, anderen
vielen in bezwijming, met een woord het was
eeu tooneel, dat met geen pen te beschrijven is.
De paniek steeg ten top, toen een uit de
menigte riep, dat de wilde dieren in het
Lunapark waren losgebroken. Op dit oogenblik
verscheen generaal Ginette op het terrein eu
gelastte den gendarmen en soldaten de dieren
iu huu kooi neer te schioton. De militairen
maakten zich reeds gereed dit bevel ten uitvoer
te leggen, toen een majoor dor gendarmerie
gelukkig tegenbevel gaf, daar do Mauserpa-
trouen natuurlijk slachtoffers zouden gemaakt
hebben onder het publiek. Inmiddels was het
gebrul en gehuil der leeuwen en tygors af
schuwelijk om aan te hoorenhalf verstikt
door den rook, vlogen de arme dieren in doods
angst tegen de tralies van hun kooien op
tot na een paar minuten hun doodsgeschreeuw
verstomde met een donderenden slag viel het
dak in en verpletterde de wildernis bewoners.
Slechts de onschadelijke dieren als elanden,
herten enz. had men zooveel mogelijk gered.
Hel ergste zyn de afdeelingen van Engelaod,
Frankryk eu België getroffen.
Na de Ramp.
De correspondent van het Handelblad
schryft
De dag is over een alschuwelyken puinhoop
opgestaan. De stad, die uooit zoo drukke
menigte ontving, voert ze in dichte drommen
naar de Expositie. In lange ryen gaan dc
opgepropte trams. Geen rijtuig, geen autotaxi
blyft één oogenblik maar onbezet. Steeds
hernieuwde menschengroepen gaan trosselen
op elk stationnemeBtplein. De plaatsen wor
den met wilde gretigheid ingenomen. Hol
krioelende volk schuift in ongedurige stuwing
opwaarts, naar de hooge stad.
Naby de tentoonstelling is de drukte onbe
schrijflijk. De hooge kolbakken der ruiterij
bollen boven de hoofden nit. Langzaam dringt
de menschenzee, de ruischende en angstige,
□aar voren. Zy vloeit in dichte golven over
de tuinen, en alle gezichten gaan naar hel
droeve ruïnedocor, dat op dan bebloemden
grasbarm rjjst. De mooio gele en lichtroze
hoofdgevel, uit de fraaie verbeelding van
bouwmeester Acker geboren, is nu een onre
gelmatig kantwerk van balken geworden.
Twee steilou zyn recht gebleven. Over het
middonportaal, schuin langs het geharrewar
van ijzer, hangt verschroeid een groote brok
kornis. Vooraan staan, ongedeerd, de rilde
clectriciteitsmasten, die hoog uitsteken cn,
tegen den hollen hemel, een sierlijk, nu
akelig geworden decoratief krulletje tcekenen.
Het vclk ronkt laag Er weegt daarover
een zware aandoening- Doffo vorbysterings-
geluiden stichten een vaag geraas, dat als
een zeeloeiïng het zwarte golven van lynen
begeleidt.
Ik verlaat het gedrang en wandel in de
akelige ruimte. Langs het trapje vau de
ongedeerde Chien Ven bereik ik bet ellen
dige Pompei, dat eens het jolige Brussel
Kermis heette. De nauwe straatjes zyn als
riolen. Een zwart water vlekt er in plassen.
Enkele geveltjes staan nog recht, maar de
braud verschroeide er de kleuren en vaagde
met damp de geestige uithangborden uit.
Verder ligt alles neer. De Marktplaats, het
Wachthuis, de Sint Goorikstecg, de booten-
kaai, de bruggen, 't is al verwoest, verdwe
nen. De kelders liggen open. Biertonnen
zwemmen daar. Waar de plezante Luua-Park
van Bostock zich in leutige verven verhief,
krommen thans boven puinen een machteloos
geharrewar van ijzeren sleilon, kettingen,
machinerieën. De dierentuin biedt een aller
ellendigst schouwspelhut aquarium ligt
ledig, drie krokodillen, als in ziedend water
opgeblazen en naderhand gebarsten, bultten
op den grond met gapendei) muil, zwart-
bloedende wonden, verkoolde poolen, geklo
ven schedel. Verder zyn de ijzeren koten
ingezakt. Leeuwen, tijgers, opgebrand, ver-
toonen hunne klein ineengekronkelde geraam
ten. Een beer, in een hoek gedrongen, heft
even nog eon afgrijselijken kop, terwyl twee
kleinere dicht by mekuar gedrukt in den
dood hun lot hebben vere end, liefderyk.
Brussel Kermis is weg. Do luide vreugde,
die er heersebte, blyft in jammerlijke her
innering, hangen over grauwe ascli
Van de Engelsche sectie blyft zoo goed
als niets meer over. Van de Palais de
ralimentation en van de Parijscbe ballen
staat niets meer. Hoe gulzig was de ramp,
die zooveel heerlijks heeft opgevreten! De
zeldzame Engelsche collectie's, de kostbare
tresoren van juweelkunst, kantwerk, confec
tie, moubeleering, enz., enz., 't werd al tot
vormlooze stof herbracht Nochtans bleven
de schatten van de Belgische Ju weiiers ver-
eeniging bewaardLips' brandkassen door
stonden de schrikkelijke proef.
De wandeling is buiten allo mate ver
drietig. Het verwoeste plein laat nu zicht
baar gaper de opene, lagere Solboschlaan,
beroofd van hare bruggen. Maar bet vuur
spaarde er de woonhuizen niet, die berookto
muren opheffen boven smuikende gronden.
En helder is du morgen, blauw en zonnig
de onverschillige hemel. Wat gebeurd ie
behoort tot het ydele verleden en du tyd
guat, met licht en zomerzoctheid, zyn wijden,
rustige» gang.
Een medewerker van het «Handelsblad
van Antwerpen" geeft het volgende verhaal
van een bezoek aan de puinhoopen
Geheel de hoofdgevel der tentoonstelling,
waarachter zich de hallen der Belgische af
deeling bevinden, boven op het groote ter
ras, is totaal platgebrand, met geheel den
inhoud van Brussel-Kermis tot aan het paleis
der stad Brussel. Engeland dat achter de
Belgische afdeeling ligt, in dezelfde gebouwen,
is ook geheel vernield
Frankryk dat aan den overkant van de
monumentale trap ligt, heeft maar weinig
geleden. De parfumerie-afdeoling is er ver
nield. Aan 't standbeeld der vrijheid is men
den brand meester kunnen worden, zoodat
om zoo te zeggen geheel de Fransche afdee
ling, uitgenomen de ingang ervan, gespaard
bleef, 't Is dank aan 't afrukken der velums
un het wegnemen der linoleums, dat men
het vuur op die plaats meester werd. De
Italiaanschu eu al de vreemde afdeelingen
die daar in 't zelfde gebouw, nevens Frank
ryk liggen, bleven dus gepaard. Toon men
't vuur zag naderen had men al de Italiaan-
sche marmeren beeldjes builen gedragen in
de Fransche hoven.
De glazen kassen die groote kostbaarheden
bevatten, had men stuk geslagen, om er den
inhoud van te kunnen redden. Gelukkig
J waren deze maatregelen overbodig en Dinsdag
stond reeds alles terug ouder dak.
Het Fransche paviljoen van voedingsmid-
delen dat tegenover de Fransche hoven staat
is ook gansch vernield evenals het restau-
rant Grubor-Duval un hot paviljoen (Ier
stad Parys.
Wy komen nu in do Avenue des Nntions
langs de brug, nevens 't Hollandsch pavil
joen. Hut eerste en 't laatste paviljoentje
van den rechterkant dezer laan, 't is te
zeggen den kant die aan de Belgische afdee
ling raakt, zyn vernield. De electrisclie mo
tieven, die deze laan 's avonds zoo prach
tig verlichtten, hangen daar nu gansch ver
wrongen aan hunne palen. Anders is er ge< nu
schade aan dien kant der tentoonstelling.
Nu trekken we naar Brussel-Kermis.
Hier is 't schouwspel droevig om te zien
wat gisteren nog vol leven, licht un vroolyk-
heid wus, ligt daar nu totaal in puin. Buiten
het gedeelte dat zich tusschen den «Groenen
Hond" en den ingang bevindt, is alles plat
gelegd.
Vyf of zes huiskenB staan nog recht. Van
de vermakelykheden van het zoo vroolyke
Luna Park, geen spoor meer. Hier en daar
nog een verkoold, stinkend geruumto vau
eene krokodil of een tygor, uit de mena
gerie Bostock. Bechts en links nog eenige
palen van den Waterchute of den Feonix
Railway. Het riviertje dat zoo geheimzin
nig langs de straten un onder du bruggen
van Oud-Brussel liep, ligt nu vol overblijf
selen van ingestorte huizen of bruggen. Van
de huizen die op de Solbosohlei stonden en
die gansch door de Tentoonstelling omsloten
waren, bleven er van de '20 slechts een vijt-
tal ongedeerd. De andere liggen in puin.
Woenrdag zyn alle afdeelingen, voorxoover
ze niet geleden hebbon, heropend. Op aan
dringen van den heer Janssen zyu de troepen
naar de kazernes teruggezonden en is do
bewaking toevertrouwd aan de gendarmerie
en politie. Alle krachten worden ingospanneu
om zoo spoedig mogelyk voor het groote
publiek de ueslHgen wonde te verbergen.
Slechts op jdeze wyze kan getracht worden
de aangerichte schade door oen niet vermin
derend bezoek zooveel mogelijk te herstellen.
De eerste dagen had men zeker niet te klagen.
Terwyl h®' gemiddelde bedrag der dage-
ljjksche ontvangsten 20.000 fr. |is, ontving
men Maandag 91,000 fr.Talryke rieuws-
gierigen moesten worden afgewezen.
Tot Maandagmiddag was het den tentoon-
stellers verboden het terrein van den brand
te betreden; eerst moest het parket zyn on
derzoek beëindigd hebben, voordat iets mocht
worden aangeraakt; zelfs de Ijjken van du
wilde dieren van Bostock moesten onaange
roerd blyven, slechts mochten zy met chloor
besproeid worden. Toen het verbod werd
opgeheven, stroomden de angstig-nieuwsgie-
rigu firmunten on belanghebbenden toe om
te onderzoeken, hoe zwaar do slag wel zou
blykeu.
Vooral de kleinere exposanten lyden schade.
De pachters dor herbergen en drink hullen
van Oud-Brussel zyn wanhopig, velen van
hen zyn zoo goed als geruïneerd. Alleen
aan door het weghollende publiek niet be
taalde vertericgon verliezen zy reeds dui
zenden.
Hoezeer allen willen me lewcrken om zno
goed mogelyk de ellende te verminderen,
blijkt uit het aanbod van een aantal Bel
gische schilders, die zoodra dc ondernemer
van Brussel-Kermis hel getimmerte weer zal
hebben opgetrokken, zorgen zollen voor hut
verdere docoratieve werk. De ondernemer
hoopt, dat het oord van jolijt den 27slen
Augustus de bezoekers weder zal kunnen
ontvangen.
De post.
Het eerste bericht als zoude d>< brand
ontstaan in hot telegraafkantoor nabij den
hoofdingang, kan thans vrij zeker ais on
waar tersyde gesteld worden.
Om 8 u. 55 stormde een wachter het te
legraafbureau binnen met de kreet: brand
in de Belgische afdeeling!
Een der drie telegrafisten, dio aan het
werk waren, snelde naar de telefoon en
waarschuwde de brandweer nog juist
bytyds, want vyf minuten later was de ver
binding verbroken, In alleryl pakten zit de
telegrammen en belangrijkste stukken bjjeen
benevens de k", en zochten een goed heen
komen. Een paar minuten lator had het vuur
alle toestellen vernield. Men schat het ver
lies hiervan op 50.000 fr. Het meest nog
wordt de vernietiging betreurd van een col
lectie oude telegraaftoestellen, welko de ge
schiedenis der Belgische telegrafie sedert
1846 vertegenwoordigde. Den geheuleu Zon
dagnacht is het personeel doende geweest
om maatregelen te treffen tot het voortzetten
van den dienst, daar natuurlijk een gewel
dige drukte verwacht werd. Nimmer heeft
men dan ook zulk een overweldigende massa
arbeid te verwerken gehad. Voorloopig werd
de dienst overgebracht naar de naastbygu-
legen hulpkantoren, terwijl een groot aantal
beambten uit de provincie ontboden en ver
deeld werden over de verschillende posten.
Natuurlijk was de algemeene vraag in
Antwerpen, aldus het «Handelsblad van Ant
werpen", wat is er gebeurd met de edelge
steenten in de Belgische afdeeling tentoon
gesteld door de collectiviteit der Antwerp-
sche diamanthandelaren
Er waren daar voor verscheidene millioe-
nen diamanten tentoongesteld en men begrypt,
dat de betrokken personen reeds spoedig te
Brussel waren, om te vornemen hoe het niet
hunne schatten stond.
De Antwerpenaren mogen gerust zyn. De
steenen waren geborgen in zware brandkas
ten, de grond is ingezakt tengevolge van de
hitte en de brandkasten zyn in de kelders
terechtgekomen. Zy zjjn onbeschadigd en de
inhoud is vermoedelijk ongedeerd.
Vermoedelijk
Zeker, men heeft het niet kunnen nagaan,
aangezien men nergens mocht aankomen voor
het gerecht verlof daartoe had gegeven.
De troepen omringen de puinhoop cn aan
gezien de soldaten mogen schieten op de
dieven cn zy niet kunnen aanhouden, zullen
deze wel wegblijven.
