KLEINE COURANT
't Vliegend Blaadje
voor Helder, Tenet, Wlerlngen en Anna Paulowna
Ons Zondagsblad.
Banden des Bioeds.
No 3919
Zaterdag 3 September 1910.
38ste Jaargang.
't Vliegend Blaadje p. 3 ra. 50 ct., fr. p. post 75 ct., buitenland f 1 .25
Pre- Zondagsblad 37* t 45 10.75
miën j Modeblad i 55 i i i 65 i f0.90
(Voor het buitenland bij vooruitbetaling.)
Advertentiën van 1 tot 5 regels
Elke regel meer
He wijs-exemplaar
Vignetten en groote letters worden r
r pl»t.ruimte berekend.
Intero.-
Telefoon 50.
Verschijnt Dinsdag- en Vrijdagmiddag.
Uitgever C. DE BOER Jr. k. BERKHOUT Co.), Helder.
Bareauxi Spoorstraat en Koningstraat.
Eerste Blad.
Nr. .89 van den Jaargang van het
GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD, zal op
2 dezer aan de geabon neerden worden
gezonden.
De kwitantie, groot 37 Vs cent, ter
voldoening van de nummers 27 39, zal
5 September worden aangeboden.
11 September begint 't 4e kwartaal
met Nr. 40.
Van af heden bestaat de gelegenheid
om op dit fraaie GEILL. ZONDAGSBLAD
in te teekenen, hetwelk nog geen 3 cent
per nummer kost en dat als premie aan
onze abonné's en lezers van deze courant
wordt aangeboden. De 13 Nos. kosten
slechts 371/, ct., fr. p. post 45 ct.
DE UITGEVER.
UIT HET BUITENLAND.
't Gaat nog altijd over Keizer Wilhelm s
rede te Koningsbergen gehouden, in de Duitsche
bladen. Er is eerst een nadere officieole ver
klaring gekomen in de .Nordd. Alg. Ztng'
De rijkskanselier verklaarde dat de redevoering
geen regeeringsdaad, maar een persoonlijke
uiting van den Keizer was. Maar 1908 bjj
een dergelyk geval was men het in den Rjjksdag
en daarbuiteR vrijwel eens, dat alle openbare
toespraken van den Keizer door de ministrieele
verantwoording van den rijkskanselier zonden
worden gedekt. Evenwel de kauselier (of hel
offfcieuse artikel) gaf nog een toelichting dat
dit en dat niet bedoeld was, maar wel zoo en
zoo enz. Welke verklaring echter de zaak niet
helderder maakte.
Maandag sprak de Keizer te Mariënburg
en hy heeft het wenschelijk geacht zjjn rede
van Koningsbergen te illustreeren zooals hjj
zelf het noemde. En deze illustrie of keizerlijke
uitlegging is korter en ook veel aannemelijker
dan die van den minister. De Keizer heeft
eenvoudig verklaard een séó hooge opvatting
van zjjn plicht te hebben, dat hy zich by de
vervulling daarvan verheven acht boven alle
party krakeel, en zóó moeten ook wilde hy
zeggen wanneer het patriotische belangen
geldt, alle goede Duitschers, of wel alle goede
Christenen, erover donken.
„Evenals mijn grootvader zaliger en ik ons
hebben voorgesteld, onder de hoede van den
Allerhoogste en de hoogste opdracht van
onzen Heer en God werkzaam te zjjn, zoo
veronderstel ik dat van ieder eerlijk Christen,
wie het ook zjj. Wie met dit besef werkt,
dien wordt het ook duideljjk, dat het kruis
verplichtingen oplegt! Wjj moeten in broe
derlijke liefde verbonden bljjven, de gezindten
en do stammen. Wjj moeten eiken stam zjjn
volkseigen en zjjn eigen aard laten. De stam
men en de beroepsverenigingen moeten de
handen ineenslaan tot gemeenechappeljjken
arbeid, tot vervulling van de staatsplichten.
De meeste bladen oordeelen nu dat de
kritiek zich vergist heeft, al geven zjj toe,
dat's Keizers woorden daartoe aanleiding
gaven. De zaak kan als nit beschouwd wordeD.
Een gedeelte onzer Kamerleden bezoekt op
't oogenblik de Brusselsche tentoonstelling en
houdt in Brnssel met afgevaardigden van ver
schillende landen eene interparlementaire con
ferentie, die naar 't ons voorkomt toch wel
van beteekenis is. En wel hierom omdat daar
door de volksvertegenwoordigers hoe langer
hoe meer gestreden wordt tegen den oorlog
wat een geruststelling is tot behoud van den
vrede maar ook dat de parlementsleden blijk
baar inzien, dat een oorlog langzamerhand
zoo verschrikkelijk worden zal, dat het een
misdaad zou zjjn niet alles in het werk te
stellen om hem te voorkomeH. Oud-minister
Beernaort ontvangt de leden op schitterende
wjjzehjj is tot voorzitter benoemd. De ver
brande tentoonstelling krjjgt haast weer haar
gewone aanzien. De vermakelijkheden van
Oud-Brnssel zjjn weer geopend. Men moge
zeggen wat men wil, maar de Belgen weten
toch van aanpakken als 't noodig is.
De Vlaamsche bladen houden zich bezig
met de vraag: In welke taal zal straks de
Koning van België en de Koningin by hun
bezoek aan Holland toegesproken worden?
Natuurlijk in 't Hollandsch, zeggen de Vla
mingen, dat verstaat de Koning en 't is de
taal van Holland. In Zoid-Afrika werd hjj
FBiTJILLElTOISr.
8>
Moet ik mjj dan laten aanleunen, dat mjjn
dochter verliefd is op een gevangene. En
bovendien ge zjjt niet de eenige. De onde
Hertenfeld zal woedend zjjn, als hjj hoort,
dat sjjn «Oig kind in betrekking staat tot
een man, die de gevangenlivrei draagt en
dat myn dochter de hand daarbjj in het spel
heeft. Maar ik zal voor goed een einde maken
aan dat grapje, ik zal van daag nog aan
Hertenfeld schrjjven.
Dat zolt ge niet doen, vader.
Denkt.ge dat ge mjj kunt verhinderen myn
plicht te doen
Ja. Wat gjj plicht noemt, komt uit een
geheel andere bron voort uit vrees. Maar
ge zult den ongelukkige, die voor een ander
moet boeten, niet den eenigen lichtstraal ont-
rooven, die zjjn bestaan verheldert. Gjj weet
dat elke droppel dien ge aan zjjn lydensboker
toevoegt, elke vreugde die ge hem ontrooft,
tegen n zal getuigen en eens, op den jongston
dag, het gewicht uwer schuld zal verzwaren,
want ge weet ook, dat hjj niet schuldig is
I ®n ik ik weet het ook.
Zjj had die woorden op een eigenaardige
*81*® uitgesproken en de man kroop ineen,
alsof hy door oen zwaren slag was getroffen.
Zj) stonden beiden dicht by elkander en
staarden elkander in het schemerlicht strak
in de oogen alsof zy daar hun geheimste ge
bjj zjjn bezoek toch ook in 't Hollandsch
door de officieele personen toegesproken, nog
wel Engelschen!
In Portugal is 't verkiezing geweest, de
nitslag is eene pjjnljjke verrassing voor de
regeering. Nu de kiezers vrjj hebben kun
nen stemmen heeft het kabinet waarschijn
lijk even, dat is met 2 stemmen nog de
meerderheid. Met deze meerderheid zal de
regeering niet voor de Kamer komen. Er
wordt oen kabinetscrisis verwacht.
President Taft uit Amerika heeft een uit-
voerigen open brief gepubliceerd waarin hjj
zjjn partijgonooten aanmaant alle kleine vee
ten te vergeten en zich te hereenigen met
het oog op de kiezers van 1911. Roosevelt
is intnsschen de man op wie de aandacht
is gevestigd.
Hjj houdt overal redevoeringen, die tal-
rjjk publiek lokken. Roosevelt wordt weer
wel president!
Montenegro, tot hiertoe een vorstendom,
is tot koninkrjjk verbeven. Koning Nicolaas
is erg tevreden over zjjn lang begeerden,
nieuwen titel.
Turkjje vat de verkiezing van de Kreten-
ser politieke leiders tot leden der Gricksche
nationale vergadering zeer hoog op als
eene uitdaging van de zjjde van Grieken
land zelfs en heeft daarvan kennis gegeven
aan de mogendheden.
Korea, indertijd door Japan bezet, is nu
geheel geanexeerd, van welke anexatie offi
cieel kennis is gegeven. Bezwaren zjjn er
niet tegen gerezen, t Schiereiland krjjgt
een nieuwen naam: Cho-sen.
De keizer van Korea heeft een manifest
uitgevaardigd, waarin hjj zegt dat het hem
onmogelijk was, hervormingen in Ie voeren
en daarom zjjn laak in andere handen heeft
gelegd. Hjj doet nu een beroep op het volk
om zich in de Dieuwe omstandigheden te
schikken en de nieuwe regeerders te gehoor
zamen.
De Japansche gouvornenr-generaal heeft
tegelykertyd een manifest uitgevaardigd, waar-
bjj amnestie wordt verleend voor lichte over
tredingen, en aan de armen de achterstal
lige belasting wordt kwjjt gescholden.
Een bedrag van 20 millioen gulden zal
door Japan worden voorgeschoten ter be
vordering van njjverheid en onderwjjs, en
ter ondersteuning van armen en van zieken
huizen.
NIEUWSBERICHTEN.
HELDER, 2 September.
Tot assistent aan het Postkantoor alhier
is benoemd de heer D. Vos, voorheen brie
venbesteller alhier.
Bezoek Belgisch Koningspaar.
Nader verneemt men, dat de vloot, die
Zaterdag 17 September door Z. M. den Ko
ning der Belgen in het IJ in oogenschouw
genomen zul worden, uit de volgende oor
logsbodems zal worden samengesteld
De pantserschepen iJacob van Heems-
kerek*, ,Piet Hein' en .Evertsen"; het
pantserdekschip „Friesland de mjjnenleg-
gers „Hadda" en „Beider", de onderzoeboot
No. 1 en 12 torpedobooten.
Onze Badplaateen.
De N. S.schryft
Het bezoek aan onze badplaatsen langs de
kust der Noordzee neemt bljjkbaar van jaar
tot jaar toe. Wjj lazen van 6000 bezoekers te
Zandvoort en van 4000 te NoordwjjkEn
Katwjjk zit propvol!
In al die plaatsen is men er meer of minder
op bedacht om vreemdolingen te trekken en
het vorblyf te veraangenamen. Wij willen die
besturen tot Bevordering van het Vreemde
lingenverkeer eens opmerkzaam maken op een
nieuw middel, dat zeker veel tot hun doel
zou kunnen bjjdragen.
In geen dier badplaatsen bestaat een roei-
vereeniging. Wil men er roeien of zeilen, dan
moet men zich vergenoegen met het huron
van veelal onoogljjke en vieze visschersbootjes.
Toch is de zee voor de zeilsport meestal
voor de roeisport dikwijls een by uitstek ge
schikt terrein.
Waarom wordt dus niot overgegaan tot het
oprichten van een zeil- en roeivereeniging.
In elke van die badplaatsen
De keuze van zeilvaartuigen is natnnrljjk
onbeperkt die van roeibooten zou tot de
yole-de-mer, sloepen on kano's beperkt moeten
bljjven. Leden zouden de badgasten kunnen
worden voor het seizoen.
Wjj gelooven, dat een dergeljjke vereeniging
niet alleen voor zichzelf zeer rendabel zon
zjjn, doch ook eene groote attractie voor het
bezoek der badplaatsen zou vormen en onze
roeisport zou daardoor grooteljjks worden
verbreid.
Gezonken.
De stoomboot »Salland I", van Deventer,
werd Dinsdagnacht bjj Marken door de
„Paul Kruger' aangevaren en is gezonken.
De bemanning is gered.
Van andere zjjde meldt men:
Woensdagmorgen om vier uur had op de
Zuiderzee een aanvariag plaats op ongeveer
een kilometer afstand van het uiland Mar
ken tusBchen de Salland I" en de «Paul
Kruger". De Salland I" vertrok Dinsdag
middag om 5 unr uit Deventer naar Rotter
dam met 6 man aan boord en beladen met
stukgoederen. Uit Rotterdam was de ,Paul
Kruger" vertrokken naar Meppel. De (Sal
land I" werd ter hoogte van de machine
kamer aangevaren en zonk bjjna onmiddellijk.
De kapitein en de stoker konden met moeite
gered worden. Allen werden overgebracht
op de (Panl Kruger Dit schip ging met
de voorsteven naar onderen zoodat slechts
het achterste gedeelte boven water bleef. De
noodseinon werden gegeven en werden zoo
wel de mannen van de •Salland I" als die
van de „Paul Kruger" overgenomen aan
boord van een der Lemmerbooten naar Amster
dam. De >Paul Kruger" ligt nog steeds tegen
den grond, en moet vermoedelijk als ver
loren worden beschouwd. Persoonlijke onge
lukken hadden niet plaats.
Eindellijk gevonden.
Te Doctinchem is bericht ontvangen omtrent
den Bedert 17 Juni vermisten heer Otto Hors-
ting. Te Uerdingen nabij Krefeld is n.l. uit
den Rjjn een ljjk opgehaald, waarop werd
gevonden een bewjjs van lidmaatschap van
den Alg. Ned. Wielrjjdersbond No. 2351) (bet
nummer vun den vermiste), benevens een
poBtbuwya, afgestempeld Doelinchem.
Nog altijd.
Dinsdag is op den Leidschen straatweg
onder s-Gruvenhage, weder iemand de dupe
geworden van zg. kwartjesvinders. Genoemden
weg passeerende, werd zjjn medelijden opge
wekt doordien een z.i. arme man met kaart
spelen aan .een paar personen f 25 verloor.
De heer probeerde het daarom voordien man
terng te winnen maar in stede van f 25 te
winnen, verloor hjj f 50. Toen bemerkte hjj
eerst met wat voor lieden hjj te doen had.
Niet onwaarschijnlijk behoorde de perBoon
die over het verlies van f 25 gejammerd had
tot de bende. De heer deed aangifte bjj de
politie, die inmiddels gewaarschuwd, reeds
beslag op kaarten enz. had gelegd.
KonIJnenplaag.
In de boschrjjke omgeving van Roermond
klagen de landbouwers steen en been over de 1
konjjnenplaag.
In het voorjaar heeft dit gedierte reeds zeer
veel se' ade toegebracht aan de jonge rogge
en de andere zomer-veldvruchten.
Op plaatsen, waar langs de velden, of in
de nabjjheid ervan, jonge dennonbosschen
groeien, kan men tegenwoordig, vooral bij
avondschemering, goheele kudden konjjnen
tellen, die op het minste gerucht de vlncht
naar bet bosch nemen.
De velden, waar de dieren alles van hun
gading vinden, bieden op vele plaatsen een
treurigen aanblik. Het herfst- en wintervoeder
voor het vee kan er meestal niet tot rjjpheid
komen zoodra de planten bunne kopjes boven
den grond beginnen te steken, zijn de konjjnen
er onmiddellijk bjj, om bet jonge groen af te
vreten. Hobben ze eenmaal den weg naar
zoo'n land gevonden, dan komt van hetgeen
er gezaaid of gepoot is, niets terecht; ze
houden alles volkomen kaal.
De steeds toenemende plaag is aanleiding
geweest, dat verschillende boeren bjj hun pacht-
hi-eren aandrongen op verlaging der pachtsom
de hoeren jagers worden gesommeerd hun jacht-
yver wat meer door te zetten Een en ander
heeft tot gevolg gehad, dat de aan de dennen-
bo8scben grenzende bouw- en weilanden door
de. jachteigenaars werden omheind met z. g.
kippendraad, ongeveer ter hoogte van 1 meter
en 20 e.M. diep in den grond, teneinde het
onderdoorkruipen der konjjnen te beletten.
Aanvankelijk werden de dieren hierdoor van
de akkers gehouden, doch het duurde niet lang,
of zij groeven hnnne holen onder den in den
grond bevestigden draad door en wisten op
die manier bun ,kenken" weer te vinden.
Door verschillende boeren is toestemming
aangevraagd en verkregen om op dit schadelijk
gedierte met fret en geweer jacht te kunnen
maken. Al werden hierdoor zeer vele konjjnen
buit gemaakt, toch bljjft de plaag nog steeds
voortduren en houden de klachten der boeren,
en 't zijn meestal de kleine boeren, aan. Dit
behoeft dan ook niet te verwonderen, als men
slechts bedenkt, dat op een plaats, waar de
talrijkheid der konjjnen tot op óón paar, man
netje en wjjfje, is teruggebracht, er na slechts
één seizoen weer minBtens 40 tot 45 rond
springen.
Zoolang er niet toe wordt overgegaan, om
ieder jaar, vooral in den winter, mot fret en
geweer jacht op deze zoo schudeljjke dieren
te maken, zal de plaag niet alleen bljjven
voortduren, doch zonder twjjfel nog steeds
verergeren.
Het leven der polderjongens.
Door den directeur-generaal van den Arbeid
is een verslag samengesteld naar een onder
zoek omtrent het leven van de zoogenaamde
polderjongens", de kategorie van arbeiders,
die pleegt te worden aangesteld bjj de uit
voering onzer openbare werken. Deze, op
zich zelf levende, van het eene werk naar
het andere trekkende, tot zelfs in het buiten
land aan de groote grondwerken deelnemende
arbeiders, hebben tot dusverre slechts matig
de publieke belangstelling kunnen gaande-
maken.
Omtrent de arbeids- en levensverhoudingen
van de polderjongens verschaft bet boveu-
aangeduido rapport licht. In hot eerste hoofd
stuk wordt stilgestaan bjj het begrip dat aan
de benaming .polderjongens" te hechten is.
Vervolgens volgt eene beschrjjving van de
plaatsen, waar de polderjongens en de daar
mede overeenkomende werklieden, voorna
melijk gedomicileerd zijn, waaromtrent een
duideljjke kaart ook nader licht verschaft.
liet onderzoek betreft niet alleen do eigen-
ljjke polderjongens, die grondwerk verrichten,
maar ook de metselaars en stukadoors, varens
lieden en arbeiders op baggermateriaal, rjjs-
werkers en steenzetters, evenals de grond
werkers dio bij het uitvoeren der openbare
werken gebezigd worden, doch wier gezinnen
gewoonljjk in de oorspronkelijke woonplaatsen
gevestigd bljjven.
In het verslag wordt in hooge mate de
aandacht gevestigd op het in de laatste jaren
steeds toenemende trekken der polderjongens
naar Duitschland en op de nadeolen, die voor
deze lieden uit het werken aan goene zjjde
der grenzen voortvloeien. Er wordt o.a. op
gewezen, dat alleen in het jaar 1908/9 zich
niet minder dan 41.791 Nederlanders bij de
Deutsche Feldarbeiter Centrale hebben laten
inschrijven.
Het verslag is in den boekhandel verkrijg
baar en wordt na overmaking van 50 cent,
zoolang de voorraad strekt, ook rechtstreeks
toegezondeu door de directie van den Arbeid,
Nieuwe Uitleg 12, te 's-Gravenhage.
Het Kanaal over!
Men meldt uit Calais aan de «Telegraaf'
Bjj het proefzwemmen vrfn een uur in het
Kanaal bjj een deinende en koude zee sloeg
Ooms gemakkelijk Wolffs, wiens trainer voor
stelde den overtocht gezamenljjk te doen,
hetgeen natuurlijk door Ooms geweigerd
werd.
Na goede Fransche loodsen te hobben
geëngageerd vertrekt Ooms naar Sangatte
tusBchen den 8en en I2en September. Vóór
dien tjjd is bet onmogeljjk in verband met
het getjj.
Reuter meldt uit Dover:
Meyer is Woensdagmorgen om 11 uur 45
vertrokken, gevolgd door de Columbia. Hij
zwom goed en logde twee mjjlen per uur
af. Nadat hjj drie nur gezwommen bad, had
bet zeewater zoodanigen invloed op do oogen,
dat hjj bet opgaf. Hij had ongeveer 5% mjjl
(1 mjjl 1609 M.) afgelegd. Waarschijnlijk
zal hjj met een tweede poging wachten tot
het volgende jaar.
Van tjjd tot tijd kon hjj de boot, die h< m
volgde, niet zien, zoo ontstoken wuron zjjn
oogen.
Universeel geneesmiddel.
De correspondent van de fJavabode" te
Bandoeng schryft
Te Tjimahi aan liet station de trein van
Padalarang, natuurlijk weêr over den tijd,
komt eindeljjk binnen.
Voot een der raampjes van een 2e klasse
coupé het leuke, bekende gezicht van een
Padalaranger, die dadelijk van de op het perron
wachtende heeren moet hooren Niet te ver
wonderen, dat de trein te laat is, „de zware"
zit er in.
Nog is het laatste woord niet gozegd, of de
zware antwoordt reedahet zjjn die smerige
steenkolen, waarom stoken ze niet met
petroleum.
In de coupé een dame en, behalve de zware,
nog een viertal andere heeren, de trein begint
naar Bandoong te kruipen.
Geen wonder, dat in dezen tjjd reeds spoedig
het gesprek op de cholera komt.
,Wat cholera", zegt de leuke Padalaranger
met sohitteroogen, «niks waard om te genezen,
al die obat van den dokter is nonsens, die
onderwijzer ook al, was binnen een paar uren
het hoekje om, ik genees ze allemaal, laatst
nog een vrouw, krijgt eau aanval, neemt een
paar glazen petroleum in en is genezen.
Petroleum, dat is je obat, de rest is snert.
Gooi insecten, wandluizen in petroleum,
dood zjjn ze, meneer, dadeljjk dood. Ze trekken
niet eeos meur met de pooten en wat is cholera
anders dan insecten of bacillen in je darmen,
ze gaan dood, meneer, dood als een pier, die
insecten, als "e potroleum slikt en de menschen
bljjven leven. Mjjn zoontje, al jaren sukkelend
aan dysenterie, staat bij mjjn vrouw in de
goedang en snoept uit het petroleumblik echte
Devoes, meneer. Dat doet hjj drie dagen en
de rakker drukt nu de courant veel mooier
dan do „Preangerbode".
Een vrouw met een gat in haar poot, alB
een hand, komt bjj meik stop er een dot
watten mot petroleum iu en vier dagen later
pikelt ze weer steenen, van die mooie zware
Padalarangsteeuen, meneer, f 18 de duizend
en als je daarmeê bouwt, staat je huis stevig
wacht maar als er aardbeving komt, dan ligt
heel Bandoeng tegen de vlakte, door de be
roerde steenen waar ze mee bouwen. Ben je
verkouden, slik petroleum, die is zuiver, heb
je roos op je hoofd, smeer er petroleum op
mjjn dochtertje was in veertien dagun genezen
van een venjjaige huidziekte op het hoofd.
Mjjn zwager heeft een fyt in den vinger, ik
laat hem petroleum er op smeren en de puist
geueest binnen een paar dagen, later vertelt
hjj, dat een smerig zalfje hem genezen heeft.
Daar heb je een dokter op Bandoeng, die
is zoo verwaand en schreeuwt zoo hard, dat
je er beroerd van wordt, als hjj motje in den
trein zit, geef hem twee glaasjes petroleum,
meneer, en hjj is totaal genezen. Was laatst
op het adsistent-residentiekantoor opgeroepen,
omdat ik een lief briefje aan den notaris ge
schreven heb, kom bjj den oppasser, die me
een leitje onder den neus duwt, zet daarop
de Zware", oppasser naar binnen, op het leitje
staat „wachten", was juist op tjjd gekomen,
veeg het leitje schoon, zet er weêr op „de
Zware", weêr terug „wachten", zeg dat ik
niet wachten kan, ga naar binnen, geen stoel
gepreseuteurd, vraag of meneer de beide stoelen
alleen gebruikt, ga zitten, meneer vraagt wat
ik kom doen, ik antwoord, dat moet u zelf
weten, beweert zooveel aan zjjn hoofd te heb
ben, dat hjj het vergeten is en kjjkt me vragend
aan. De zaak is een vendu kwestie, hij zegt
het vondu-reglement niet te kennen en nog
voel meer ook niet en ik, ik zeg hem, neem
dan ju ontslag, meneer, ofneem twee
glaasjes petroleum maar dan dadoljjk een
vlammetje er bjj en je bent genezen, meneer,
totaal genezen en je weet alles wat je moet
weten".
Donderend rolt de trein het station Bandoeng
binnen.
Ontrouwe ambtenaren.
Volgens de laatste berekeningen, schat
men het geheelo bedrag waarvoor de ontrouwe
ambtenaren van den dienst der accynzen de
gemeente Purjjs hebben opgelicht, op ongeveer
vjjf millioen francs. Ook tegen een van de
groote vervrachters, die met do ambtenaren
onder een deken gelegen heeft, is rechtsingang
verleend.
Overstrooming te Sjanghai.
Marseille, 30 Augustus. Volgens den Courrier
d'Extrême Oriënt zjjn er te Sjanghai 10,000
slachtoffers tengevolge van overstroomingen.
Zakkenrollers.
Zondagavond, toen de zanger Caruso in
Oostende zong, heeft de politie een menigte
zakkenrollers, dio in de concertzaal bun slag
wilden slaan, aangehouden. Zij stonden by
den ingang met de portretten van de grootste
boeven bp zieh en pakte er met behulp daar
van dadelyk 20 op. Iu den loop vun den
avond werden nog 14 andere in de zaal ge
vat. By een huoner vond men elf gcvulden
portefeuilles, dertien beurzen en nog een
aantal andere dingen van waarde.
INGEZONDEN.
M. de R.I
Door de afd. Helder der S. I). A. P. is
volgens uw blad van j.1. Zaterdag een adres
gericht tot den Gemeenteraad met verzoek
de gasprjjzen met 1 cent per kub. meter te
verlagen.
Niets geen nieuws zou ik zeggen. Dit is
door anderen al meermalen geschied
By het adreB is gevoegd oen staat met
opgave der gaspryzen van 107 gemeenten
waar gemeente-exploitatie in werking is.
Wat echter bij deze staat noodzakeljjk had
vermeld moeten zyn om een zuivere con
clusie te kunnen trekken is, wyselyk ver
zwegen. Van Helder vindt men wel ver
meld het totale verbruik en do winstbere
kening, maar van de overigen niets.
Mjjns inziens niet erg correct!
Volgons adressant zijn de gaspryzen ge
middeld over de 107 fabriekeu genomen als
volgt:
Gem. prijs: lichtgas kookgas industriegus muntgas
1 ct.
8 ct.
8 ct.
0 ct.
Globaal genomen zou ik alweer zeggen
Heldor inuakt geeu slecht figuur!! '/a ct.
en-j-l'/jOt. is nog 1 cent per kub. meter
iu het voordeel vau Heldor.'
Op een verbruik van 1 millioon kub. meter,
volgens adressant, per jaar zal dit voor de
gemeente zyn eene mindere ontvangst van
f20 00D. Hoe nu deze f20.000 terug te be
komen ook daar weet adressant raad op.
Doodeenvoudig zeggen de heeren: .Men ver
hoogt den hoofdelyken omslag met een rn
klaar is Kees.* .Dus ook de niet-gaaverbrui
kers mogen van dit cadeautje proffteereu).
Om hun verzoek kracht by te zetten gcoft
adressant eenige voorbeelden en wel als volgt:
Een winkelier bjjv. met een belastbaar inko
men vau f 1200, betaalt hoofd, omslag f 38 96
mot verhoogd (f9.74) wordt dit f 48.70.
Deze winkelier verbruikt 15''0 kub. meter
gas. Ergo winst f 15 f9.74. Bljjft winst
f 5.26.
Van sociaal democratisch standpunt niot
onaardig gozion om iemand mut oon inkomen
van minstens f1600 per jaar een voordeeltje
te bezorgen van f 5.26, ten koste vun het
proletariaat waar toch de meeste petroleum-
vorbruikers toe behooren.
Een ander voorbeeld wordt gegeven van
een particulier met een belastbaar inkomen
van f 1500. Deze krjjgt f 13 meer hoofd.
omBlag en wint door de verlaging f6 f7,
dus deze krygt een schadepost
Over de breude massa met een belastbaar
inkomen vun f200 en f350 zwygt adressant.
Deze menschen zullen alsdan hun hoofd,
omslag weder zien verhoogen met f 1.50
f3 en zullen ook hoegenaamd geen voordeel
van de verlaging der gasprjjs genieten en
de niet-gusverbruikers welke aangeslagen zjju
in den hoofd, omslag niets dan nadeel.
Ook de muntgas-verbruikers komen in oen
bizondor parket, aangezien do tegenwoordige
meters wat mjj van welingelichte zjjde
ia verzekerd niet voor vermindering of
vermeerdering geconstrueerd zyn.
Summa summarum volgt, myns inziens, uit
het adres wanneer hot door den Raad wordt
goedgekeurd wat ik echter botwyfel
dat slechts ééue categorie van personen door
deze verlaging kunnen proffleeren en nog
wel die personen welke volgens adressant
kunnen gerekend worden een inkomen lo
genieten van rond genomen f1500
'sjaars, dat het grootste gedeelte der arbei
ders er niets van profiteert en het andere
gedeelte der arbeiders zelfs er nadeel vun
zal ondervinden.
Het is daarom te hopen dat de Raad a.s.
Dinsdag een en ander eens goed onder de
oogen zal zien en dan betwyfel ik niet of
men zal op deze verlaging niet ingaan.
M. de R., nog een kloine illustratie dat
hot alhior met de gaspryzen zoo erg niet is.
Amsterdam betaalt (eveneens Rotterdam) aan
per M8 vvrwarmingsgns industriegas muntgas
7 ct. 7 ct. 7ty2 ct.
5 ct. 8 ct.
Helder
6 ct.
maar de sociaal-democratische Raadsleden in
Amsterdam en Rotterdam (nog wel de kop
stukken) hebben den moed niet om met suc
ces voor te stellen deze pryzen le verlagen.
üudergeteekende beschouwt dau ook <le
geheele beweging der afd. Helder van de
S. D. A. P. een stuk propaganda van do
slechtste zyde gezien. w
dachten konden lezen. De schoolmeester was
bleek geworden tot in de lippen en zyn ge
laat nam een vreeselyke uitdrukking aan.
Hy kon geen woord uitbrengen.
Eindelyk legde hy de hand op den Behou
der van het meisje, als om een steun te heb
ben en zei op heeschen, fluisterenden toon
Ge weet bet dus
Zy boog even het hoofd.
En ge hebt gezwegen
Kon ik u aanklagen Ge zjjt myn vader I
Hy trad terug en wankelde naar de bank
onder den boom. Hy liet zich er op neer
vallen en sloeg de handen voor het gezicht.
Aniela wendde zich af. Hel streed tegen
haar gevoel, getuige te zyn van den stryd,
die er in zyn borst woedde. Er volgde een
ademlooze stilte. Men hoorde do droppels
van de bladeren langzaam neervallen. Ein
delyk klonk de stem van de schoolmeester
heescb en gebroken
Ja, ik deed het. Met myn handen heb
ik den schurk gewurgd en vervloekt zjj het
uur, waarop hy voor de eerste maal in myn
huis kwam. Ik was te laf om mjjne mis
daad te bekennen, de gedachte, dat de ach
ting der menschen in verachting zou veran
doren, was te verschrikkeljjk. Rn nu nu
klaagt myn eigen vleesch en bloed my aan.
Neen, vader, ge zyt veilig als te voren.
Wjj hebben beiden tot nu toe dien last stil-
zwygend ieder voor zich gedragengelooft
ge niet, dat het, ons lichter zal vallen hem
nu samen te torschen
Opdat ik eiken dag en elk uur die vree
selyke aanklacht in uw oogen kan lezen
Neen I Ik heb naast u kunnen leven,/tndanks
het bewustzjjn mjjner schuld, zoolang ik
waande, die alleen te kennenik kan het
niet meer, nu ik weet, dat myne dochter in
mij eeu schurk, een eliendigen lafaard ziet.
Het is hard, bjjna zestig jaar te worden, om
dan met den vinger te worden nagewezen
en te hooren fluisterenDie man daar dien
wy allen voor een voorbeeld van rechtscha
penheid hielden, is een moordenaar en wat
nog erger is, hy duldde, dat een onschuldige
vier jaren de straf onderging, die hem toe
kwam. Op de bank vau beschuldigdon zitten,
honderden nieuwsgierige oogen op zich ge
richt te zien I O, het is vreeselyk
Hy wischte zich het koude zweet van het
voorhoofd.
Ge zult toch niet zeggen, dat ge voorne
mens zyt uzelf aan het gerecht over te geven
Ja, ik kan niet leven, ala myn veiligheid
op de lippen van een jong meisje ligt.
Hebben myne lippen dan niet vier jaar
lang kunnen zwygen
En wie staat my er voor in, dat zy het
vjjfde jaar nog zwygen zullen
Ik bid u, vader, laadt het vreeselyke ver-
wjjt niet op my, dat ik schande en ellende
over u heb gebracht. Wy waren niet zoo
aan elkander verknocht, als het moest zyn
tusschen rader en dochter, maar ge zyt nu
eenmaal myn vader. Wy beiden zyn de
eenige mensohen, die uw geheim kennen en
niets ter wereld zou er er my toe kunnen
bewegeu, tegen u te getuigen. Ik wil heen-
gaan, ais myn tegenwoordigheid u hindert, ik
wil alles doen, wat ge wilt, laat slechts die
1' noodlottige gedachte rusten.
Overdreven gevoelsuitingen waren iets bui
tengewoons voor die beide menschen. Aniela
j legde nu schuchter hare hand op de zjjne, als
i vreesde zij, dat haar vader haar zou torug-
stooten. Maar het scheen, dat nu eiudeljjk
i zyn ruwheid en bardheid waren geweken.
I Arm ding, zei hy. Ge hebt een treurig leven
by my gehad en het zal nog treuriger worden
want ge hebt in do geheele woreld geen enkelen
vriend. Maar maak u geen verwjjten. Het is
goed, dat het zoo iB gegaan. Reeds lang
voerde ik een stryd in myn binnenste, alleen
de vrees voor hot oordeel der menschen hield
my nog terug van een volledige bekentenis.
Het loven, /.oouIb ik het in do vier laatste
jaren heb geleid, was een last. Ik smachtte
er naar, het masker der rechtschapenheid af
te werpen en tot heu, die my bljjk gaven
van hun achting, te zeggen: Ik bon oen ellen
deling, een misdadiger en erger dan dat, een
lafaard, die een ander voor zich laat lyden.
En altjjd als ik dat besluit ten uitvoer wilde
brengen, ontbrak my de moedhet scheen my
zoo vrecseljjk, de achting der menschen, die
ik zoo lange jaren had bezeten, te verliezen;
ik kon de woorden niet over do lippen krygen.
Zoo ging de tjjd voorby en myn schuld werd
grooler eo grooter; ik beefde er voor dat zy
aan den dag zou komen en verlangde er toch
naar als naar het uur der verlossing.
Ecu oogenblik zat de schoolmeester stil en
onbeweeglijk; toen bogou hy opnieuw te
spreken, halfluid, als tot zichzelf.
Ja, het was eeu schoon man. Hy kwam
dikwjjls in myn huis; ik had toen nog niet
zulk een nederige betrekking uIb nu; ik was
lueraar aan eeu instituut en hy maakte ge
bruik van myn kennis der oudo talen, om
familiepapieren, die in het Latjjn waren op
gesteld, te schiften en er een uittreksel vau
te maken. Ik had er geen erg in, dat hy
zoo dikwyls kwam om met my te spreken,
en het viel my ook niet op, dat sy zenuw
achtig was en kleurde als hy in de kamer
kwam.
Ik zoi op haar trouw huizen gebouwd
hebben, ik had haar lief, groote God, ik be
minde haar afgodisch en in de negen jaren
van ons huwelijk was dat gevoel eer toe dan
afgenomen. Zy was de zon van myn bestaan,
zij heerschte zoo onbeperkt over myn hart,
dat er nauwelijks plaats overbleef, voor mijn
kind, dat ik alleen liefhad omdat het haar
kind was en op haar geleek.
Ik was eon styve, kalme, stille Duitscher,
aldus vervolgde de schoolmeester als 't ware
tot zich zei ven, haar slavische levendige
natuur boeide en bekoorde my voortdurend
en ik was zoo dwaas om geloof te slaan aan
haar zoete woorden en my in te beelden, dat
zy my liefhad. Ik was blind, ik zag de steel-
sche blikken niet. die zij elkander toewier-
pen, torwjjl ik over dn acten zat gebogen,
zag ik niet dat zy verborgen handdrukken
wisselden. De kraaien op hut dak vertelden
myn schaude en ik wist nog altyd niets. Wie
zou het ook hebben durven wagen my de
oogen te openen Ik stond bekend als op-
vliegend en zou elk aanklager hebben aan-
gevallen een glimlach van haar zou al myn
twijfel weer hebben verdreven. Ik zou het
j voor onmogelyk hebben gehouden, dat mjjn
i goede naam eens door bet sljjk zou worden
gesleurd en voor altyd bevlekt.
Eu toen kwam er een dag de soliool-
meester uitte een halfgeamoorden kreet en
drukte de gebalde vuisten tegen de oogen.
Dertien jaar I En toch heb ik eiken dag ge-
dacht aan het oogenblik, waarin ik ontdekte,
dat dio schurk haar, myn vrouw, had ver-
leid om mij te verlaten en met hem te vluch-
ten!
i Ik was waanzinnig, ik volgde haar spoor,
Imet de volbardiug vau eeu bloedhond, die
gereed is zyn doodavyand tegen de keel te
(springen. De vreeselyke slag had my geheel
veranderd. Ik haatte haar nu, sy had myu
naam en myn hart met voeten getredon
slechts eene gedachtewraak bezielde mij.
Zy waren naar het buitenland gegaan, ik
bezat de middelen uiet hen daarheen ie vul-
gen daar is zy in armoede en schande
gestorven. Hy had haar verlaten, toen zy
hem begon te vervelen. Zjj sohreef my
zjj smeekte mjj haar te vergeven ik ver
scheurde den brief, zjj heeft nooit eonig
antwoord van mjj ontvangen.
Ik had mjjn betrekking verloren. Men kon
iemand, die zoo ongedurig en melancholiek
was geworden en wiens vrouw met een ander
was weggeloopen, niet gebruiken. De schande
viel op mjj terug, en daar ik bovendien men-
schenschuw was geworden, had ik volstrekt
geen vooruitzichten.
De nu overleden predikant hier was injju
vriend. Mjjn ongeluk kwam hem ter ooreu,
hjj bezorgde mjj mjjn tegenwoordige betrek
king en daar ik muzikaal was, werd ik orga
nist aan zjjn kerk.
Ik vatte de gelegenheid roet beide handen
aan. Ik moest mjjn kind medenemenwat
zou ik anders hebben kunnen doen, ik be
zat geen geld om het buitenshuis te doen.
Het kind was mjj een levende herinnering
aan het verleden, ik verafschuwde het; hut
geleek op de moeder. Ik vreesde van haar
lippen denzelfdeu helderen lach te hooren,
die de geljjkonis volkomen zou hebben ge
maakt en ik ontweek haar zooveel mogeljjk.
Ik hield haar afgesloten van don omgang
met andere menschen, ik ontnam haar elke
vreugde, die andere kindereu genieten, ik
veroordeelde haar tot eenzaamheid, zjj mocht
uiet leereu lachen.
(Wordt vervolgd
