KLEINE COURANT -
't Vliegend Blaadje
voor Helder, Texel, Wioringen en Anna Paulownam
No. 3930.
Woensdag 12 October 1910.
38ste Jaargang
't Vliegend Blaadje p. 3 in. 50 ct., fr. p. post 75 ct., buitenland (1.25
Pre-J Zondagsblad 37* i 45 (0.75
niièn J Modeblad 55 65 (0.90
(Voor het buitenland b\j vooruitbetaling.)
Advertentiën van 1 tot 5 regels 90 cent.
Elke regel meeri>
Be wijs-exemplaar2*
Vignetten en groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
Verschijnt Dinsdag- en Vrijdagmiddag.
Uitgever i C. DE BOER Jr. (v./h. BERKHOUT Co Helder.
Bureaus Spoorstraat en Koningstraat.
UIT HET BUITENLAND,
't Is verklaarbaar dat de aandacht der ge-
heele wereld gevestigd is op Portugal en wat
daar plaats vindt.
Op de hoogte van den toestand daar, zijn
we nog niet. 't Gaat niet gemakkelijk een
hotrouwbaar overzicht te krygen, ook, wyl de
berichten nog al uiteenloopen, zelfs elkaar
tegenspreken. Wat de hoofdzaak betreft dit
is zeker de koninklijke familie is gevluoht en
de republiek gevestigd.
Zeer terecht o.i. merkt de Univers op:
De Porlugeesche monarchie valt onder het
gewicht van zyn fouton. Te jong, onervaren,
wellicht slecht voorgelicht, is de onttroonde
Koning persoonlijk niet verantwoordelijk. De
laatste jaren was de regeering te Lissabon
een mengsel van concessies en proefnemingen.
De Kroon vermeed kraohtige personen en
beginselen, en vertrouwde op handige politici.
Zy merkte niet dat alle zwakheid en uitstel
slechts hen versterkte en aanmoedigde, wier
aanhankelijkheid zjj zich wilde verzekeren."
Of 't nu onder 't nieuwe regime beter gaan
zal Ja, als er een geheel nieuw regime kwam,
maar dat zal zoo gauw niet gaan. Een
Engelschman, die Portugal goed kent, zei
een correspondent van het Hbld.:
,Ik geloof, dat het ongelukkige land nu eerst
aan het begin van zyn ellende staat en ik zou
verbaasd zyn als die republiek het driejaar
zal volhouden. Geen Huis van Braganza, geen
republiek, kunnen Portugal redden. Het ge-
heele land is corrupt door en door. De mannen,
die nu aan het bewind zijn gekomen, zijn geen
lui van groote beteekenis; de omkooperij zit
onder de republikeinen even goed als onder
de monarchisten. Zoodra het blijkt dat den
repnblikeinschen regeerders het er ook om te
doen is zich zeiven te verrykon, zal jaloersch-
heid een tegen-revolutie doen ontstaan en
anderen zullen opkomen."
Braga door heel Portugal bekend al schry ver
en dichter, groot verbreider der republikein-
sche idee sedert jaren, is president. Er is
echter naar 't schijnt een concurrent voor den
presidentalen zetel n.1. Bernardino Machado.
De derde ernstige candidaat was Condidodus
lteis, de republikeinsche aanvoerder der troe
pen, die echter zelfmoord pleegde op het
oogenblik dat aan 't slagen der republiek werd
getwyfeld.
Ook aan don anderen kant dreigt gevaar:
De republikeinen hebben wel een manifest
uitgevaardigd waarin zy hun partijgenooten
aanraden, zich verzoeningsgezind en edel
moedig jegens de politieke tegenstanders tc
betoonen, maar de practyk is wel eens anders
dan de theorie. Het «Centrum" deelde mee
dat de nieuwe regeering de priesters verboden
heeft in ambtskleeding op straat te komen en
alle religieuse congregaties ontbonden heeft
met last aan de leden, om binnen 24 uur het
land te verlaten. Blykt dit waar, dan zal deze
maatregel weer een deel der inwoners zeer
sterk tegen die nieuwe regeering innemen.
De 'l'emps, die der nieuwe regeering niet
ongunstig gezind is, wyst er op, dat alleen
het regeeringsysteem wyzigen niet voldoende
is. Daarvoor is 't bederf te diep doorgedrongen.
«Rond de regeering vecht men om baantjes,
die wel bezoldigd worden, maar geen arbeid
vergen; in de commissie wordt om plaatsen
gestreden, by do verkiezingen om gunsten.
De openbare zeden zyn doortrokken van dat
sociaul vergif. Voor een erfelijk vorst een
gekozen president in de plaats stellen, dat is
de lyst van de schildery veranderen, zonder
aan het schilderwerk zelf te raken."
Maar de republiek is er. Groote gedeelten
van het land en het leger hebben zoo lang
mogelyk geaarzeld zich by het nieuwe bewind
aau te sluiten. Ware er een krachtige per
soonlijkheid geweest, die de niet-meedoende
purtyen hadde aangevuurd en aangevoerd
misschien ware hot nog anders geloopeu. Thans
is do Koninklyke familie te Gibraltar ze
zal wel niet in Portugal terugkeeren.
Ook in Oporto is de republiek uitgeroepen
eu erkend, de legerafdeeling, en de ambtenaren
schikken zich in het nieuwe bewind. Ook in
do Portugoesche Kolonie in Zuid-Afrika te
Loren^o Marqués heeft men den nieuwen staat
van zaken aanvaard. In Natal sprak men er
over de heele Portugoesche Kolonie maar in
te palmen!
Aan de Europeesche hoven is officieele
mededeeling gedaan van het uitroepen der
republiek. Ze ontmoet nergens verzet.
Het huwelyk tusschen prins Napoleon en
prinses Clementine van België zal den 17den
November op het kasteel Moncalieri worden
voltrokken.
De afgeloopen week is eene goede geweest
ten opzichte van de arbeidsgeschillen. Het
groote conflict in de Duitsche scheepsbouw-
industrie is bygelegd in voor de arbeiders
vry gunstige zin, en de groote stryd in de
Britsche katoennijverheid, die 150.000 man
zou omvatten, is insgelyks bygelegd. Beide
uitsluitingen zijn opgeheven.
De andere gebeurtenissen in Europa heb
ben de aandacht afgehouden van de kwestie
in het Balkan-gebied. De toestand tusschen
Turkye en Griekenland scbjjnt zich wat te
ontspannen. Rallys, de bekende Grieksche
staatsman, verklaarde, dat er op 't oogen
blik geen gevaar bestond voor een oorlog
met Turkye. Moeht echter de onrechtvaar
dige behandeling, waaraan de Grieken bloot
staan, blyven voortduren, dan kan aan het
geduld van Griekenland wel eens een einde
komen.
In of beter naar Amerika werd in den
laats ten tyd nog al gesmokkeld Als de ryke
Amerikanen van hunne reizen naar het
vasteland terugkeerden brachten zy meer
malen kostbare dingen mee: paarlen on ju-
weelen, die ze stil verborgen. Nu is het
onderzoek in den laatsten tyd zeer verscherpt
en met succes. Er is al heel wat aangehou
den en menig millionoir kostte 't een aardige
duit. Maar wie betaalt er graag? De prac-
tieche Amerikanen meunen nu dat smokke
len van juweelen niet moet gestraft worden
met geldboete, doch met gevangenisstraf
dat zal wel helpen.
NIEUWSBERICHTEN.
HELDER, 11 October.
By Kon. besl. van 9 Augustus 1910 is
pensioen verleend aan H. Kooger, te den
Helder, ten bedrage van f 105.
T A V E.N.U.
De HelderschoTooneelvereen. T.A.V.E.N.U j
is by besluit van 1 October 1910, No. 53
koninklyk goedgekeurd.
Vrouwen-kiesrecht.
Zaterdag 15 Oct. zal de Afd. Helder van
de Voreeniging voor Vrouwen-kiesrecht in
Tivoli" ecne openbare vergadering houden,
waar Mevr. Haver van Amsterdam zal spreken.
Zy zal behandelen het Wetsontwerp-Heems
kerk. Dit ontwerp houdt in de regeling van
de positie van onderwijzeressen by het
openbaar lager onderwijs en vrouwelijke
rijksambtenaren, die in het huwelyk treden.
De wetgever toch, wil in zoo'n gevel aan
bovengenoemde rijksambtenaressen haar ont
slag geven. Hy voert voor het gewenschte
van dit ontslag verschillende gronden aan.
Als protest hiertegen vormde zich een comité
il at ceue «actie voert tegen dit wetsontwerp.
Zaterdag hopen we nu van Mevr. Haver te
hoeren, waarom het juist wenschelyk en noodig
is, eene in het huwelijk tredende ryksambte-
nares geen ontslag te verleenen.
(Zie de advertentie in dit blad).
Een oude veete.
Terwyl een sergeant van de artillerie Zon
dagavond zich ten huize van zyn meisje aan
de Weststraat bevond, werd hy buiten opge
wacht door een paar jongelui, die vroeger
in militairen dienst waren en toen voor een
feit door het rapport van genoemden supe
rieur waren gestraft.
De vader van het meisje, op de hoogte
gebracht van dit posten, toog ietwat gebelgd
naar de straat, om den wachtenden te ver
zoeken heen te gaan. Maar deze hadden
daartoe volstrekt geen lust, maakten zich
zoo woedend, dat zy, flink beschonken, den
vrager te lijf gingen, waarop een worsteling
ontstond en de sergeant, inmiddels ook de
deur uitgevlogen, zich met de kwestie be
moeide. Nu eerst bleken de rapen goed gaar.
Er werd al spoedig een oogenblik ferm ge
vochten, waarby de sergeant, uit zelfvcrde-
diging, zyn sabel trok en met dit wapen do
woestelingen noodzaakte tot vluchten.
Nachtelijk bezoek.
Een bewoner van de le Vroonstraat werd
Zaterdagnacht onverwachts uit den slaap
opgeschrikt, doordat de luiken met veel ru
moer open en dicht sloegen. By nader
onderzoek ontdekte men, dat een raam was
omhoog geschoven en wat bloempotten waren
verzet. Natuurlijk bleef niemand te bed. De
angst zat er eenmaal in. Alle huisgenooten
speurden beneden en boven in hoeken en
gaten. Niets, niets te zien. Zoodat men, een
poosje lettende op het geringste geluid, na
veel wikken en wegen, besloot om toch
maar weer onder de dekens te gaan koeke
loeren. Want van een-oog-dicht-doen was
geen sprake meer.
Dezelfde misselijke aardigheid had oen
paar dagen te voren plaats in de Breewa-
terstraat en aan de Achter-Zuidstraat. Ook
hier werd des nachts door onbekenden een
z.g. insluiping ondernomen.
Uitslag der Internafionale-Postzegel-
Tentoon8telling,
welke in September te Bern (Zwitserland)
plaats had. Klasse VII. Sectie E algemeen
verzamelingen van minstens 4000 stuks.
lu genoemde klasse waren 5 prijzen be
schikbaar gesteld.
le pr. verguld, zilv. med.Miss Kitty Nolke,
Londen.
2o pr. zilv. med.W. Schildknecht, Sint Gall.
3c pr. le diploma1). J. W. van Rosondael,
den Helder.
4epr. 2e diplomaYoonne Kirschhofer, Genève.
5e pr. 3e diploma: Geza von Walla, Kardowet.
Naar aanleiding van de nieuwe bepalin
gen omtrent het huwen der onderofficieren,
heeft het hoofdbestuur van Ons Belang, ver-
eeniging van Onderofficieren der Nederland-
scho Landmacht, zich met een verzoekschrift
tot den minister van oorlog gewend.
Na mededeeling, dat het met diep leedwezen
van die bepalingen heeft kennis genomen en
een uiteenzetting der vele grieven, komt het
met het verzoek, aan de bepalingen een nieuw
punt toe te voegen, inhoudende, dat alle
onderofficieren, thans ongehuwd, die, volgens
de tot dusver geldende bepalingen aanspraak
hadden op vergunning tot het aangaan van
een huwelyk of die bedoelde aanspraak zouden
hebben verkregen, zoodra zy 6 jaren dienst
als onderofficier hadden verricht, het recht
of het vooruitzicht op dat recht behouden,
alsmede op de daaraan verbonden voorrechten.
Door gas gestikt.
Vrijdagmorgen werd notaris Stuart uit
Dwingelo, logeerende by een familie aan den
Ouden Engweg te Hilversum, dood op zyn
bed gevonden. Een gaskraantje bleek open
te zyn gebleven en het uitstroomende gas
had den dood veroorzaakt.
(De heer Stuart was eenige jaren geleden
alhier als notaris werkzaam).
Verijdelde inbraak.
Op Huize Reygersberg achter het Roomhuis
aan den Leidschenweg by 's-Gravenhagu, wer
den een paar inbrekers betrapt door oen chauf
feur. Deze, in het bezit van een revolver,
loste daarmee een schot on dreef zoo de in
brekers, die zich in den tuin van het buiten
bevonden, in de vertrekken van het gebouw,
waarna zy aan de politie werden overgeleverd.
Later werd nog gemeld
Toen de politie, Donderdagavond te 11 nur
gewaarschuwd, op de plaats van het misdryf
aankwam, vond zy in een auto van den eige
naar der villa, reeds verschillende voorwerpen
geborgen die de inbrekers blykbaar hadden
willen wegvoeren, zooals lijfgoederen, tuin
gereedschappen, een paardendeken en looden
buis.
Do beide aangehoudenen bleken reeds ver
schillende vonnissen te hunnen laste te hebben.
Zy zyn ter beschikking van de justitie gesteld
en naar het huis van bewaring overgebracht.
Kaartspel.
Vry dagnamiddag word een Leidsch student,
die per motorrywiel den Haagweg buiten de
gemeente Leiden passeerde, door acht per
sonen aangehouden en tot kaartspel uitge-
noodigd. Hy zeide geen geld by zich te heb
ben, waarop een der handlangers hem f 100
leende, waarvoor hij een schuldbekentenii
toekende. Toen begon het spel, en de hee-
ren hadden het geleende geld binnen betrek
kelijk korten tijd «gewonnen".
Reeds eenige uren later vervoegden de
acht mannen zich aan de woning van het
slachtoffer, en kwamen met do schuldbeken
tenis in de hand het geld opeischen. Zy heb
ben het evenwel nog niet ontvangen. De
student begreep toen eerst, met welke per
sonen hy in aanraking was geweest.
f 11.000 vermist.
Men horinnert zich het geval van den
kassierlooper N., die in dienst der firma
Moquette te Amsterdam zeide zijn portefeuille
met 1 11,000 verloren te hebben, doch met zyn
broeder gearresteerd werd onder verdenking,
zich deze gelden toegeëigend te hebben.
Zy werden geruimen tijd in bewaring ge
houden, doch daar tegen hen geen enkel
bewys was in te brengen, moesten beiden op
vrye voeten worden gesteld. Vrydag echter
heeft de justitie de twee broeders overvallen
in de woning hunner moeder in de Jonker
straat.
By huiszoeking werd, hoewel de menschen
als arm bekend staan, een bedrag van f 300
gevonden en in beslag genomen. De justitie
vond aanleiding, de twee verdachten wederom
te arresteeren.
Do politie was gewaarschuwd door een
jonge vrouw, die in relatie tot een der beide
broeders stond. Zy had als haar aandeel in
de buit gevraagd duizend gulden. Toen deze
haar echter werden geweigerd, heeft zy ge
dreigd met de door de lirma Moquette uit
geloofde f 500 te zullen gaan verdienen, door
do daders aau te wijzen. En by deze be
dreiging heeft zy het niet gelaten.
Een politiehond aan 't werk.
Verleden week op een nacht werden er in Nieuw
Helvoet van een stuk bouwland uit een kuil
ruim 3 H.L. aardappelen gestolen. De boer
deed daarvan den volgenden morgen aangifte,
en op verzoek van den gemeente-veldwachter
kwam toon de agent van politie M. A. Duister-
hof te Hellevoetsluis den ochtend daarop
ter plaatse met den door hem gedresseerden
politiehond (Hollandsche herdershond) Hector.
Nadat hy zyn hond by den kuil aan de daar
aanwezige voetstappen lucht gegeven had,
ging het dier snuffelend van het bouwland
af over een slootje, vervolgde toen het spoor
langs een varkenshok, over een mesthoop,
voorby een heg, waarheen hy weldra terug
keerde eD door een opening kroop, en zóó
kwam Hector eindelijk in de woning van S. J.
Daar bleef hy onder het zolderluik blaffende
staan, hoewel de trap was weggehaald. Op
nieuw gecommandeerd, liep hy toen naar de
woning van v. d. S. Die was in 't land
werkzaam, wérd geroepen en bekende den
diefstal. Bovendien werd v. d. M., die ver-
blyf houdt in de woning van S. J-, hier
gearresteerd, en ook hy bekende. Te 9 ure
's avonds hadden zy samen de aardappelen
den zolder by S. J. ver
borgen.
ontvreemd en op
Hector heeft de beide dieven dus verklapt.
Het was reeds 12 uur geloden toon de hond
het zoeken begon. Bovendien had het in
dien nacht zwaar gedauwd, zoodat de om
standigheden ongunstig waren.
Moord en zelfmoord.
Te Frankfort heeft een dienstbode van
den koopman L. Fontein dezen doodgeschoten,
daarna de politie door de telefoon gewaar
schuwd en vervolgens een eind aan haar
eigen leven gemaakt.
Hetzelfde meisje had al eenigen tyd ge
leden een kind van vier jaar uit hetzelfde
gezin doodgeschoten. Zij was toen, omdat
men haar niet toerekenbaar achtte, vrijge
sproken. een tydlang in eeu gesticht ver
pleegd en, toen zij horsteld leek, weer bij
haren vroegeren meester in dieu9t genomen.
Het grootste schip der wereld.
Den 20en dezer zal de .Olympio" van de
White Star lyn te Belfast te water worden
gelaten, terwyl haar zusterschip, do «Titanic",
waarschijnlijk in de maand Januari a.s. zal
aftoopen.
De afmetingen van deze schepen zyn niet
officieel bekend gemaakt, maar toch weet de
»St. James Gazette" daaromtrent het een en
ander mede te deelen.
De .Olympic" zal eene lengte hebben van
840 voet en een inhoud van 40,000 ton. Het
schip wordt ingericht voor het vervoer van
eerste-, 1200 tweede-klasse en 3200
tusschendeks-passagiers
De kosten van dit reuzenschip bedragen
18 millioen gulden.
De groote onderzeeër Archimedes,
van welks type de Frunsohe marine zulke
bijzondere verwachtingen koesterde, heeft zyn
eerste proefvaart volbracht. Den vier-en-
twintigston September is het schip van Cher-
bourg vertrokken naar den mond der Gironde,
is vaudaar naar Ru ytingen by Grevelingen
teruggekeerd en was in den ochtend van den
negen-en-twintigsten weer op zyn ankerplaats
terug. De vaart bedroeg 1056 zeemijlenin
de eerste drie dagen liep het vaartuig tien
knoopen, den vierden dag veertien. By haar
terugkeer bleef de Archimedes voor Cherbourg
zes uur lang onder water en vernieuwde tien
uur lang de lading van haar accumulatoren.
Al deze proefnemingen gelukten volkomen,
maar het weer was dan ook byzonder gunstig,
de zee spiegelglad. Er worden nu nieuwe
oefeningen voorbereid. Er is sprake van een
tocht naar Toulon, zelfs naar New-York, om
uit te maken af de Archimedes inderdaad in
staat is een oceaan-vloot dagen achtereen
op zee by te houden.
Bewegingsvrijheid der Turksche vrouwen.
Onder de Turksche vrouwen is in den
laatsten tyd een beweging gaande tot ver
krijging van enkele zeer onschuldige vryheden.
De geestelijkheid wil echter van vryheden
voor vrouwen niet woten, zooals weder blijkt
uit hetgeen de geestely ke vereenigi ng „Dsj emieti
Ilimeh" te Salonika dezer dagen heeft be
paald: Vrouweu mogen gedurende de vasten
maand Ramasan niet uitgaan, tenzy in zeer
dringende gevallen. Moeten zy noodzakelyk
de straat op, dan moeten zij zóó ingepakt
zyn, dat gezicht, haren, urmen en handen
ouziebtbaar zyn, liefst moeten zij geheel en
al vermomd zyn.
Op straat moeten de vrouwen zich onthouden
van iets te doen, dat de aandacht trekt en
wanneer zy inkoopen doen in winkels, mogen
zy daar vooral niet langer vertoeven dan
strikt noodig is. Wordt haar een kop koffie
of een andure verversching aangeboden, zoo
moeten zij die weigeren, enz.
De vrouwen zyn hevig verontwaardigd over
de inmenging der geestelijkheid in haar par
ticuliere zaken. Zy verklaren in de bladen,
dat zelfs in den tyd van Mohamed zulke
fanatieke bepalingen niet golden en dat de
voorschriften bovendien geenszins in overeen
stemming zyn met de bepalingen van den
Koran.
Waarom aan de Turksche vrouwen ook na
He invoering van het nieuwe régime, niet de
minste bewegingsvrijheid wordt vergund, is
niet gemakkelyk te begrypen, tenzy men aan
neemt, hetgeen trouwens door velen wordt
beweerd, dat de revolutie zoo goed als geen
wijziging heeft gebracht in de opvattingen
dor Turken.
De opetand in Portugal.
Tot dusver heeft dc pers van geen enkel
land dé Republiek onwelwillend begroet. En
wanneer het op de erkenning aankomt, maakt
ieder land, in de richting van Engeland het
hoofsche gebaar van .gaat U voor", om dan
verder te zeggen, wjj zullen ongetwijfeld vol
gen. Oostenrijksche bladen toonen zich in
dit opzicht al bizonder bescheiden wanneer
Engeland, Frankrijk, Duitschland en Spanje
de Republiek erkennen, hebben wy niet het
minste bezwaar, verzekeren zy. Dat zou er
dan ook niet zoo heel veel meer toe doen.
In 't kort, men kan niet zeggen, dat in
Europa, waar dan ook, een sterke strooming
den terugkeer van het huis-Braganza als
buitengemeen wenschelyk bepleit. Het vry-
wel algemeene gevoelen is, het kan al zeer
moeielyk slechter worden, dan het was, mis
schien wordt het er wel beter op. En dat
is voor de financiers, die Portugeesche schuld
bewijzen in hun bezit hebben, een niet onaan-
lokkelyk vooruitzicht.
Engeland moet voorgaan, want, redeneert
meD, Engeland heeft een bondgenootschap
met Portugal gesloten, en de Engelsche
invloed in Portugal is sedert de tyden van
Napoleon tot een Boort traditie geworden.
Raymond Recouly, schryft in de //Figaro,"
uit zekere bron te weten, dat de Engelsche
gezant te Lissabon zyn regeering reeds tame
lijk lang geleden op de hoogte had gosteld
van de zwakte der monarchistisch gezinde
party eu en van de weinige populariteit der
dynastie. En daarom zou men in Engeland
zoo slecht te vinden zyn geweest voor een
huwelyk van koning Manuel met Patricia
"van Connaught.
Spanje zal wel genoodzaakt zyo, rekening
te houden met den invloed, dien de gebeur
toniasen in Portugal op de binnunlandsche
politiek kunnen hebben. De regeering te
Madrid zal er aan moeten denken, hoewel
zy zich niet overmatig bezorgd behoeft te
maken. Want het leger heeft in Portugal
revolutie gemaakt en het leger in Spanje is
nóch revolutionair, nóch republikeinse!:. Spanje
is van plan, zich absoluut onzydig le houden.
B a a n t j e s j a c h t.
In een artikel over den oorsprong van de
crisis vertelt de .Figaro" aardige bijzonder
heden over de baantjesjacht in Portugal op
staatskosten. De machthebbers van het oogen
blik en hun vriendjes wisten zich op alle
mogelijke manieren met het kruis te zegenen.
Zelfs vrouwen werden in alle mogelijke sine
curen gestopt. Zoo werden er dames, vrouwen
van hooggeplaatste personnages, aan den
douanedienst toegevoegd, in welk ambt men
niets anders van haar verlangde dan dat zij
hare bozoldiging opstreken. Nog mooier: in
de douane-loodsen had men lust van ratten.
Men schafte katten aan, om ze te verdelgen.
Maur nu was er natuurlyk wocr een dame
noodig, die de zorg voor de katten op zich
nam. En zoo ontstond een nieuwe sinecure
voor een dame uit de Lissabonsche samenleving.
Steunt de belangen uwer blinde
plaatsgenooten, door te koopen van
de afdeeling Helder „Blindenzorg".
Zy levert uitsluitend eigen hand
werk harer Blinden.
DE WEEK.
8 October.
De oude, strenge magistraat Huyck, de
vader van Jacob van Lennep's nog steeds
vermaarden, braven jongeling Ferdinand, zei
eens tegen z'n oolijk-geestige dochter Santje,
vrouwtje, dat iu 17** voor ultra zelfs
angstwekkend-modern zal hebben gegolden:
Als men jou tot Hoofdschout in Amsterdam
maakte, dan zou er binnen veertien dagen
een oproer zyn losgebarstenWy zullen
nu maar niet, in verband mot de Portugee
sche .dingen van den dag', gaan bespiegelen
over de vraag, in hoever hot officieus regent
schap der arme koniugin Amélio de uitbar
sting in het veelbeproefde land der hidalgo's
kun hebben verhaastHet onderwerp is
trouwens zoo bystex-tragisch, wanneer men
denkt aan de dikke streepjes, door de revo
lutie gehaald door de diverse rekeningen van
hen, die sinds jaar en dag een bloeiende
negotie drijven in groot- en commandeurs
kruisen van Portugeesche orden
Ik denk nu aan stervelingen van veel
nederiger sfeer. Aan zeker liuismoederje, mc-t
wie ik 't gisteren had over «the topics of
the duy" Men belastert onze dames-upto
date, w-auneer men haar nog altyd beschul
digt, van de krant slechts het feuilleton, de
.ongelukken" en de tydingen van den Bur-
gerlykon Stand te lezen. Voorwaar, ook
in dit opzicht begint de .nieuwe tyd" toch
wel iets van zyn invloed te openbaren. Tronen
en troontjes wankelenhet Protocol verliest
gaandeweg van zyn onaantastbaar geacht
gezag; het Nederlandsohe departement van
Buitenland sche Zaken (zie: hot allerjongste
Oranjebookl) .betreurt" 't, dat het .geen
vrijheid vond" om nog meer diplomatieke
bescheiden publiek te maken dan 't nu reeds
deed, geeft in het openbaar een pluimpje
aan de «diplomatieke ambtenaren" die 't
mcest-se rieus en op de meest nuttig-practische
wyze werk van hun ambt maakten.
De diplomaat-ouden-styl, die prachtige
figuur sloeg aan hoogdeftig diner, een der
meest gezochte leden was van whiBtclubje
en voorts nog te-hooi en te-gras een inhoud
loos rapportje naar B. Z. zond: hy wordt
gaandeweg man, niet meer passend in, onmo
gelijk voor onze dagen
Ook de niet-geleerde, niet-geletterde mo-
demo vrouw blyft thans .au courant" van
hot voornaamste nieuws. Myno straks-ge-
noemde huismoeder bleek niet slechts op de
hoogte van alle byzonderheden, rakend het
afschuwelijk moordgeval met de Hoornsche
arsenienmtaartDat spreekt van zelf. In
dht opzicht sullen de dames uit de veertiger
jaren, toen het Haagsche echtpaar Mouthaan,
aan de Brouwersgracht, op nagenoeg dezi-lfde
wyze slachtoffer van moordenaarshand werd
als in het Hoornsche geval geschiedde, even
nieuwsgierig en .belangstellend" zyn geweest
als hare achterkleindochters, thans rond
wandelend in knieën-omklemmende rokken
eu met bloempothoeden op 't hoofd
Myne zegsvrouw bepaalt zich niet tot de
.yseljjkhedcn". Voor den onverlaat, die de
arsenicum-taart verzond aan do Hoornsche
oudjes, kan zy zich slechts één straf denken
de strop. Ik geloof zelfs dat zy deze executie,
immers onlangs door een deskundige als
de zachtste geprezen, nog veel te .humaan"
vindt. Dit wil 'k toch even aanstippen
.crimineelvan opvatting zyn de na-niohten
van Santje Huyck nog precies even-verwoed
als de dochter van den achtbaren en geleer
den Amsterdamsuhen magistraat, wien de
Vliesridder eenmaal te slim was... Wanneer
men do vrouwen van allerlei slag, soort,
sfeer eens liet deelnemen aan een plebis-
ciet over de vraag: doodstraf weder-inge-
voerd of niet? m. i. zou de uitslag niet
twyfeiachtig wezen! De ridders van «klaver
aas', de kwartjesvinders met hun aanhang
en kornuitende apachen van allerlei kaliber
mot knoet, zweep, geesel, e.t.q. bewerkt 1...
Dan zou meu eens kijken..Wetsbepalingen,
verbiedend het manoeuvreeren met speel
kaarten op den publiekeu weg en in treinen,
gelyk nu door scheppers vau .ingezonden
stukken" wordt aangeprezen Larie,
zegt myne zogsvrouw. Daar vinden zo toch
wel .loopjes" op, dat zyn tydelyke lap
middelen. Do zweep er-over I Is de wet
sta-in-den-weg voor zulko methode, dan
maar fluks nieuwe, betere, practischer arti
kelen gemaakt. .Ze moesten my eens!..."
riep mevrouwtje uit, en er schitterde een
vonkje in huar oogen, dat haar voor een
paur minuten tot een Kenautje Hasselaar
maakte«Souvent femme varie", ik
geef 't grif toe. Maar sommige opvattingen
worden toch mot ijzeren consequentie van
geslacht op geslacht overgeleverd
Voor het ontwerp der voertig millioen
voor de kustverdediging heb ik vruchteloos
eenige sympathie in haar hart pogen op te
wekken. De .technische byzonderheden"
bleken mevrouwtje slechts zeer vaag vóór
den gceBt te staan, maar een t(jd welke doet
aanschouwen het al-maar ryzen van de prij
zen voor alle denkbare huishoudelijke benou-
digdheden der provisie-kast kan zegt zy
nooit, in geen opzieht, rechtvaardigen
dergelyke uitgaven ter bekampiug van een
«denkbeeldigen vijand*.
.Maar', bracht een neef vau haar, die
eerstdaagB de «gouden kraag" verwacht, er
tegec-in, «maar. beste ziel, als Daitschland
odb morgen opBlokt, denk-je bijgeval dat we
dan goudkooper uit zijn Wanneer we
het voorreeht zouden genieten van tot den
gewapend en v rede-groot model te mogen hy
dragen Dfcn zul-je nog eens iets anders be
leven <lan onze handhaving der nentraliteit
kostMaar dat snappen jelui nu eenmaal
niet 1*
«Ik weet alleen*, hernam mevrouwtje, .dat
Karei eiken Zondag-ochtend, wanneer 'k met
myn huishoudboekje aankom, nydiger gezicht
trekt. Eu zyn gewoon ochtondeitje heoft-io
al lang afgeschaftEn als die prachtige
wet van meneer Kolkman erdoor is, dan
zal-ie, zegt Karei, z'n sigaren er ook aan
moeten gevenHoogstens een enkele pijp
rooken Want van bocht houdt-ie niet. Jy,
met jc neutraliteittot lichtelyk verbol
gen neef van het opdoemend majoorsgoud.
t Wordt immers voortdurend erger. Meneer
Kolkman gooit meneer De Meester van zyn
stoel, omdat diens program niet deugt. Maar
nauwelijks zit meneer Kolkman op 't kussen,
of hyneemt al de dingetjes om aan
duiten te komen, door meneer De Meester
uitgedacht, overZegt, dat 't hem ijselyk
leed doet, doch 't kan eenmaal niet anders.
Ons vleesch, onze boter, onze eieren,
alles «slaat op« Een lekker sigaartje
dht mag een man er toch wel van hebben.
Over die kleinere en duurdere borreltjes
praat ik niet, dat's bestHoe kleiner hoe
beter I Maar een goeie sigaar wordt alleen
voor de rykclul beschikbaar. En wat moet
ur dan worden van de sigaren-handelaars,
die dat toch in hun zak moeten voelen
Dus knoeien maar Op sigaartjes van
anderhalve cent het etiket van drie plak
ken Een mooie boelEn dan kom-jij
nog met je veertig millioen voor do neutra
liteit. t Lijkt wel of jelui... Of...*
Hier brak mevrouwtje haar allocutie af.
Neef-kapitein rukte en plukte aan z'n kne
vel wierp dreigende blikken op my
Of ik soms lust gevoelde om nichts partij
te kiezen Dan zou-ie me eens eventjes
Ik bepaalde my tot woord van hoffelijke
hulde aan mevrouw's .au courant*-zyn der
dingen van den dag. Neef koelde zyn grim
mige gramschap in stekeligheden over de
hoedenpennen, die een armen tramconducteur
dezer dageu bloedige kwetsuur hebben toe
gebracht Als illustratie gebruikte hy 't
der .vrouwelijke dwaasheid' Als ze daar
nu eous mee begonnen, minder potsierlijke
klcedy dan zou dat vau de nentraliteit, en
zoo, wel .terecht komen*...
lu iemand, wiens promotie rotsvast staat
en die bovendien zoo autoritair is aangelegd
als neef-kapitein, verbaasde my du schamper-
hautaine toon niet zoo sterk.
Maar de stekelige wending, die het gesprek
had genomen, ontroofde my de ware last om
er me verder in te mengen.
Over dwaze dingen was iets gezegd
Maar als, aan den vooravond der be
handeling, in ons Parlement, van het ont
werp tot afschaffing van den bakkers-nacht-
arbeid, de belanghebbenden bet voorstel als
een wangedrocht beschimpen, doch ten slotte
moties aannemen, de .verheffing tot wet*
ervan vragend Na hl de groote en kleine
fouten, leemten ervan op z'n folst te hebben
uitgemeten
Ik vraag n, in trouwe
Wanneer men eene gansche, groote volks
wijk als de Amsterdamsohe z.g. Jodenbuurt
in zeer-korten termyn naar den grond wil
werpen Geen tyd latend aan do bewoners
om zich elders te vestigen
Terwyl men weet dat de broodwinning van
vele honderden daarmee gemoeid is Zulk
oen eloctrische spoed met de uitvoering van een
op zichzelf nutuurlyk voortreffelijk denkbeeld.
Nadat gedurende zoovele geslachten de men
schen daar genesteld zyn geweest Zulk
een koortsigs haast hier, on Zulk eene
schromelijke traagheid, waar Wie waren
t ook, die niet konden wachten, geen dag
en geen nachtWeet men 't nog wel 'i
En wat staat nn voorop, waar dient
allereerst, allersnelst het Schatkist-goud, vol
gens de verantwoordelijke raadslieden der
Kroon, voor besteed
't Is dat ik niet vechtlustig van aard ben.
Anders zon ik den heer neef-kapitein van
antwoord gediend hebben Aan .stof" om
hem z'n schamper-hautain toontje betaald te
zetten, geen gebrek voorwaar 1
Mr. Antonio.
INGEZONDEN.
Zondagsrust der Slagersgezellen.
Geachte Redactie 1
Vergun ons een klein plaatsje in uw veel
gelezen blad, waarvoor by voorbaat onzen
dank.
Geachte Plaatsgenooten
De zomer is zoo goed als voorby, zien
het allen aan het weder, doeh mochten wy
nog eenige dagen van het zomerweer genieten,
toch zion wij allen dat de bladeren dor
boomen reeds beginnen te vallen. Daarom
richten wy woer een verzook tot u,
nu is de tyd gekomen, daar nu weldra
die geweldig koude winter weer voor de
deur staat. De meeste der onzen verheugen
zich weder, dut zy nu weldra op Zondag niet
meer behoeven te werken. Tenminste wij
hopen dat dezelfde patroons, als verleden
jaar, weder sullen sluiten. Maar nu stuiten
wij weer togen de onwilligen. Plaatsgenoo
ten, moeten wy nu weer -o'n sterke actie
voeren als verleden jaar, moeten wy nog
langer smeeken aan u, die de macht over
dit kleine hoopje slagersgezellen heeft. Daarom
plaatsgenooten, toon u met dat kleine, doch
vurig verlangen van ons solidair, laat het
u ernst zyn. Laat ons kunuen rekenen op
een geheelen vrijen Zondag. Wy stellen het
volste vertrouwen in het geacht publiek
van Helder, alsmede in de Pers, om ons
zooveel mogelyk te steunen en hopen dit-
jaar tot eun eindresultaat te komen van
onzen voortdurenden stryd voor het streven
naar Zondagsrust.
U, geachte Redactie nogmaals dankend
voor du verleendu plaatsruimte.
C. db Beurs, Secretaris.
Sd.Dkad«: Helder, .S October 1910.
Geachte Redactie I
Mogen wy u om oen weinig ruimte ver
zoeken voor het volgende?
Door ons is aan den Raad dezer gemeente
versc^bt, de door B. en W. op de begroo
ting voor 1911 voorgestelde straatbelasting
k f10.000 niet te voteerenmaar, zoo de
uitgaven dit bepaald noodig maken, de
directe belasting naar het inkomen met dat
bedrag te verhoogen. In de memorie van
toelichting toonen wy met de volgende cy-
fers aan, dat de lasten hier zeer onbillyk
verdeeld zyn. Een vergelijking met andore
plaatsen leert, dat het bedrug per hoofd hier
niet laag is to noemen, wat wordt opge
bracht, dat echter het bedrag per hoofd aan
directe belasting hier veel lager is en deze
belasting ook een zeer laag percentage van
het tot&al-cyfer der begrooting omvat.
Helder
Alkmaar
Haarlem
mermeer
Hilversum
Velsen
Zaandam
sjfs
I
i°s
f9.90
(9.40
(6 35
si*
131 h
26
f 8 47
f24.38
De verhouding tusschen hetgeen iemand
per hoofd aan directe belasting betaalt tot
dat wat het totaal cyfer der begrooting per
hoofd bedraagt, is te Heldor 1 11, te
Alkmaar 1 7.5, Haarlemmermeer 1 6.5,
Hilversum 1 3.2, Yelsen 1 3.5 en Zaan
dam 1 3.8.
Zonder beswaar kan dus de hoofdelyke
omslag worden verhoogd, die tenminste pro
gressief is, wat met indirecte belastingen niet
het geval is.
De Straatbelasting komt neer op rerhoogiug
der huren, want voor de huiseigenaren is het
jnist hier, waar woninggebrek is, niet lastig,
de lasten van zich op de huurders te wen
telen, die dan 5 of 10 ct. per week huur,
(d.i. dan belasting) meer mogen betalen. In
dien de directie belasting naar bet inkomen
mot die f 10.000.wordt verhoogd, is zy toch
maar 12 °/0 van het totaal cyfers der begrooting.
Doel van dit schryven is nn, om alle ver-
eenigingen hier ter plaatse op te wekken,
hunne adhaesie aan dit adres te betuigen.
Wy konden wegens de kosten nu niet alle
vereenigingen, bladen en raadsleden een go-
drukt afschrift vau ons adres doen toekomen,
waarom wy thans met deze oproep moeten
volstaan.
Wy hopen dat alle weidenkenden met ons
zullen stryden tegen de straatbolasting.
U, geachte Redactie, dankend voor de ver
leende ruimte, blyven wy, namens het bestuur
der S. D. A. P.,
A. G. A. VKttSTEOK.N, Voorz.
A. W. Michbi.s, Secr.