KLEINE COURANT
't Vliegend Blaadje
voor HelderTexel, Wleringen en Anna Paulowna*
Zaterdag 8 December 1910.
38ste Jaargang.
No 3045
't Vliegend Blaadje p. 3 m. 50 ct., fr. p. post 75 et, buitenland i 1.25
Pre- Zondagsblad 374 45 f 0.75
miën Modeblad 55 65 f0.90
(Voor het buitenland bij vooruitbetaling.)
Advertentiën van t tot 5 regels 30 cent
Elke regel meer6
Bewijs-exeinplanr2J
Vignetten en groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
Interc.-
Telefoon 60.
Uitgever i C. DE BOER Jr. (v./h. BERKHOUT Co.), Helder.
Tweede Blad.
UIT HET BUITENLAND.
Koningin Elisabeth van België wordt iete
beter. Het Belgische volk verneemt het met
hartgrondige verbljjding en talryk zyn de be
wijzen van liefde on hoogachting, dio do
koningsvrouwe, tjjdens haar ziekte reeds zjjn
toegezonden.
In België ondervindt men nog steeds ge
volgen van de Fransche spoorwegstaking. De
Belgische Staatsspoorweg vraagt voortdurend
om terugzending van duizenden waggons, die
op de Fransche ljjnen zjjn.en bljj ven. Naar
de directie meedeelt moet de «Compagnie du
Nord" niet minder dan 13000 Belgische wag
gons op hare lynen hebben loopen... of staan.
Te Rouaan is een stakingsleider ter dood
veroordeeld, omdat hy tot den moord op een
ongeorganiseerd arbeider had aangespoord.
De moordenaars werden door het hof der
gezworenen tot dwangarbeid veroordeeld.
Togen het vonnis wordt in sommige arbei
derskringen heftig geprotesteerd. Er zullen
protestvergadoringen worden belegd.
De beweging onder de Fransche werkge
vers tegen den revolutionnairen geest onder
de arbeiders wiot steeds meer aanhangers.
Een groep van 27 vereonigingenop het gebied
van Landbouw, Nyverheid en Handel, hield
te Parys een groote byeenkomst. De verga
dering nam een motie aan waarin zy besloot
lo. Met kracht aan te dringen op de aan
neming van wettelijke maatregen tot verze
kering van een geregelden gang bjj de ver
schillende takken van openbaren dienst, tot
verzekering van de vrijheid van arbeid en de
eerbiediging van contracten; 2o. zich krach
tig te verzetten tegen de aanneming van oen
wetsontwerp, waardoor de vryheid van den
handel, de industrie of den landbouw werd
aangerand80. elk wetsontwerp te bestryden,
dat in strijd was met de gelykheid van alle
burgers met betrekking tot belastingen, of
strekte tot onteigening van vry e ondernemingen.
De Fransche Kamer behandelt het wets
ontwerp tegen de sabotage (moedwillige ver
nieling). Daarin wordt sabotage strafbaar
gesteld met een gevangenisstraf van een maand
tot 2 jaar, benevens oen boete van* 50 tot
2000 francs. Een spoorwegbeambte-saboteur
kan gestraft worden met gevangenis van 2
tot 5 jaar en een boete van 200 tot 2000
francs. Uitlokking van sabotage door do pers
wordt berecht voor het hof der gezworenen.
Staking van spoorwegbeambten wordt onder
strafbedreiging verboden. Tnsschen afgevaar
digden der arbeiders en der directies, zullen
geregelde vergaderingen worden gehouden;
plaatselyke comité's en verzoeningsraden wor
den voor elk net ingesteld. Voorts wordt een
arbitrage-raad ingesteld, bestaande uit afge
vaardigden van beide partyen. Beslissingen
van dien raad moeten door het parlement
worden bekrachtigd.
De Doitsche Rjjksdag behandelde een ont
werp tot heffing van scheepvaart- of rivier-
tollen. Do rijkskanselier verklaarde, dat dit
ontwerp de beantwoording wil uitlokken eener
vraag, die sedert lang de openbare meening
bezig houdt, de vraag n.1. of de kosten voor
het verbetoren van nalunrlyko waterwegen
steeds betaald moeten worden door de be
lastingschuldigen, of dat deze kosten gedekt
moeten worden door tollen. Meende men in
het midden van de vorige eeuw, dat da
kosten alleen door de belastingbetalers ge
dragen moesten worden, thans is deze opinie
gewyzigd. De binnenscheepvaart neemt steeds
toe; de kosten voor onderhoud en verbete
ring groeien voortdurend aan en velen achteD
het niet meer dan billyk, dat zy, die de ri
vieren gebruiken, ook de kosten betalen.
Als het ontwerp eenmaal is aangenomen
zal de Duitsche regeering onderhandelingen
openen met de buitenlandsche mogendheden
die by dit ontwerp betrokken zyn (o,a. No-
derland en Oostenrijk).
Er werdon nog al bedenkingen tegen het
ontwerp geopperd. Het «Berl. Tagobl.' deelt
mee, dat de Nederlandsche regeering be
sloten is de vryheid van tollen op den Rjjn
Diet op te goven, en dat zy zich bij de on
derhandelingen op een reobtsstandpuct zal
plaatsen.
De Ryksdag beeft do debatten gesloten
en het ontwerp verwezen naar een commissie
van 28 leden. Dat kan een lange weg
worden.
De alrjjd in Eogoland tnsschen de beide
partyen begint heftig te worden, 't Zullen
een paar warme maanden worden voor de
Engelsche politici. Hot nieuwe parlement zal
31 Januari voor het eerst weer bjj elkaar
komen. «Home Rule* voor Ierland wordt
door de regeeringstegenstanders aangeblazen
als een fel agitatiemiddel.
En nu is zoo waar uit Ierland zelf ook
verzet gekomen tegen Home Rule. De uni
onisten hebben te Belfast eene betooging
gehouden. Twintigduizend menschen woonden
een meeting by, waar de sprekers verklaarden
dat, indien Home-Rule aan Ulster zou worden
opgedrongen, de inwoners niet alleen zouden
weigeren belasting to betalen, maar hun
toevlucht zoo noodig souden nemen tot nog
krasser middelen.
In een byeenkomst van het unionistisch
partijbestuur van Ulster werd beslolen gelden
bijeen te brengen, een regiment van Ulster-
•ohe mannen op te richten en wapens te
koopen, ten einde met geweld de invoering
van Home-Rule te kunnen beletten. Reeds
werd voor een bedrag van 10.000 p. st.
toegezegd.
Als de laatste bewering als ernstig moet
opgenomen worden, siet het er daar wa&rlyk
niet >00 best uit.
NIEUWSBERICHTEN.
HELDER, 2 December.
Door H. M. de Koningin-Moeder is
aan de Vereeniging van beneden den rang
van officier gepensionneerde Enropeesche
Militairen van Leger, Marine en Koloniën,
een gift van 50 gulden geschonken, als blyk
van belangstelling in den arbeid dier ver
eeniging en als bedrage voor hare reserve-
Het Credletvraagetuk.
In een te Amsterdam belegde vergadering
van afgevaardigden van middenstandsvereeni-
gingen, waarop 7 organisaties zich hadden
doen vertegenwoordigen, is het crediel-vraag-
stuk besproken, moer in liet byzonder de
wenscbelykheid der vervanging van de jaar
rekeningen door driemaandelyksche rekenin
gen.
Deze wenschelijkhoid werd belichaamd in
een motie, die tevens aandringt op het aan
de orde stellen der zaak in de Amsterdamsche
middenstandsvereenigingen, opdat Bpoedig i:
een algemeone vergadering knnne wordon
besloten het crediet tot 3 maanden te beperken.
Een Internationale Koloniale Wereldten
toonstelling te Amsterdam.
Onderscheidene invloedrijke mannen zullen
trachten in 1913 te Amsterdam een Intern.
Koloniale Tentoonstelling te houden. De
.Telegraaf" bevat reeds af en toe artikelen,
bedoelende voor dit idee propaganda te maken.
De correspondent van de »N. Rott Courant"
to Amsterdam sohryft nu over die plannon
het volgende aan zjjn blad:
Het is hier hollen of stilstaan.
O zeker, men mag er een blyk van op-
loving in zien, van scheppingsdrang. In zoo
ver staat het denkbeeld, dat bij sommigo
Amsterdammers hoeft post gevat om in 1913,
ter gelegenheid der opening van het Vredes
paleis in den Haag, in de hoofdstad een
internationale koloniale tentoonstelling in te
richten, als tweede aantrekkiogspunt voor
de vreemdelingen, die men dat jaar naar
deze gewesten verwacht, niet op zich zelf.
Het is niet te scheiden van de ontwaking
van ons public spirit, op dit oogenblik
zich kond doendo in de grootsch opgevatte
Damplannen, het herstel van het oude raad
huis, de stichting van een koloniaal insti
tuut, enz.
En niet om het vuur der geestdrift te
blusschen met den waterstraal van een ver
killende zwartgalligheid, maar om to verhoe-
don, dat men door al to veel brandstof ineens
to stapelen op dat vuur, de vlammen smoort
rook doet nederslaan, schynt het ons
raadzaam, de wakkere gemeent' tot matiging
en zelfbeperking aan te manen.
Ten eerste mag er wol terdege op gewezen
worden, dat zij, die hot oog richten op een
tentoonstelling van eenigen omvang, maar
vooral van eenig belang, zoo, dat het niet
de quaestie is een aantal gebouwen met
allerlei te vullen, maar zooveel mogelijk het
typische en wezenljjk nationale van elk volk
zij 't dan, dat men zich beperkt tot kolo
niaal gebied to zamen te brengen, een
tentoonstelling dus met systeem, met een-
bepaalde strekking, buiten don waard reke
nen, indien zy haar meenen tot stand te
kunnen brengen binnen luttele jaren.
Daartoe is lange voorbereiding noodig
niet alleen wat bet enorme kapitaal betreft
maar vooral ook ten aanzien van het
sluiten der noodige overeenkomsten met do
inzenders, welke men vóór allen wenscht
vertegenwoordigd te zien. Zonder zich te
hebben verzekerd van de medewerking der
respectieve regecringen, zou men ten dozon
geen resultaat kunnen bereiken. Zelfs oen
nationale tentoonstelling van eenige betec-
kenis brengt men zonder deugdelijke voor
bereiding niet tot stand.
De ervaring heeft ons dit te duidolyk ge
leerd door de mislukking èn der zooge-
voedingtentoonstelling èn der zooge-
tentoonstelling voor hötel- en reis-
Aan een zoogenaamde w o r 1 d f a i r valt
te Amsterdam of in ons land heelemaal niet
to denken.
Men wyze ter ontzenuwing van deze
meening niet op de internationale kolo
niale tentoonstelling in 1883. Nadien hebben
de wereldtentoonstellingen een omvang ver-
kregen en met het oog op het doen toe-
stroomon van een groot vreemdelingenbezoek,
tot dekking in hoofdzaak van de kosten, een
karakter, dat het zwaartepunt der onder
neming vry wel heeft vorlegd naar de entou
rage, de fair, de kermis I
En zelfs in Frankryk, te Parys waar
het plan is opgeworpen tot inrichting van
een wereldtentoonstelling in 1920 (dus met
erkenning, dat voor hot welslagen vele jaren
van voorbereiding noodig zyn), gaan reeds
waarschuwende stemmen op tegen de ver
meende voordeelen, die zelfs van een ge
slaagde tentoonstelling voor de gemeente
z|jn te wachten.
Ten onzent heeft de Internationale ten
toonstelling van 1888, die nog wel vóór had,
dat zy zich concentreerde op de koloniën,
geleerd, hoe de oogenblikkelyke voordeelen
van zulk een betrekkelijke reuzenonderne-
ming, voor de burgery omdat zy op kunst
matige wyze zyn verkregen gevolgd wor
den door oen terugval, welke op de gemeente,
in haar gelieel, nog jaron daarna zyn des-
organiseorenden invloed doet gevoelon. En
wel doordat de expositie een aantal werk
krachten, on ergeravonturiers en avontu
riersters naar de gemeente heeft getrokkeu,
die er na afloop zyn bljjven hangen, stellig
niet tot versterking van de levenskrachtige
kern der burgery, wöl voor een deol van
het proletariaat.
Wy herinneren aan wat, in 1906, een com
missie van onderzoek naar don toestand der
werklieden in de bouwbedrjjven te Amster
dam, lu haar rapport schreef„het tentoon
stellingsjaar 1888 werd, evenals in vele an
dere bedrijven, ook in het bouwbedrjjf een
jaar van overgang. Tengevolge van de spe
culatie in de bouwzaken met het oog op de
tentoonslellingsdrukte, overtrof de aanbieding
verre de vraag naar gebouwde perceelen.
De crisis trad na afloop der ten
toonstelling i n." De spatieering is
van ons.
Men wyze one niet op Brussel, op Parys,
(waar men toch nog tot voorzichtigheid
maant 1) Dat zyn nu eenmaal uit den aard
reeds steden van jol|jt, steden, ook in ge
wone omstandigheden, ingericht op een groot
vreemdelingenbezoek, steden niet in de eerste
plaats voor haar welvaart berustende op de
geleieeljjke ontwikkeling dan handel en ny
verheid, steden, om zoo te zeggen, van groote
elasticiteit. Daar is de worldfair als
een verlengstuk te beschouwen van de fair,
die er al i s. Het denken en handelen is
er ook geschoold op hat organiseeren van
internationale vermakelijkheden, zoo goed op
de mis e-e n-s c n e, den decoratieven kant,
als op de techniek van het teutoonstellings-
wezeD.
Vooral do Belgen zyn hier meestors, im
mere ook reeds in liet organiseeren van
Btedcljjke feestelijkheden: cortegee en land-
juweelen!
Het mag dan ook teekenond heelen voor
oczo internationale koloniale tentoonstelling
van 1818, dat zy oen Belg heeft gehad tot
manager en door Belgisch vernuft en fantasie
is opgebouwd.
Het nieuwe reizigerstarief op de
Nederlandsche spoorwegen.
Van eenige zjjden is ons het verzoek ge
daan, nu het zoo kort tegen de invoering
van de nieuwe spoorwegtarieven begint te
loopsn, nog eens een kort overzicht to wil
len geven van wat er op dit gebied na 1
Januari te koop zal z|jn. Gaarne voldoen
w|j aan dit verzoek. Zie hier wat het rei
zigerspubliek te wachten staat.
Ki 1 o m e t e r b 0 e k j e 8. De S. S, de
H. S. Mde N. C. S. zullen by inwerking
treding van het nieuwe tarief plaatskaarten
enkele reis uitgeven tegen den eenheidsprijs
per tarief kilometer van: lsto klasse: 3.25
ct.2de klasse: 2.45 ct.; 3de klasse: 1.625 ct.
Evenals thans zal voor D-treinen een bjj-
slag zyn to betalen.
De dortigdaagscho rotourkaarten zullen
niet moer worden uitgegeven.
Verlangt een reiziger oen plaatskaart voor
de heen- en de terugreis op donzelfden
dag, dan zullen liern twee plaatskaarten
enkele reis worden uitgereikt, waarvan dc
eene als geldig voor een reis in omgekeerde
richting wordt gekenmerkt (deze is slechts
geldig voor de terugreis op den dag der
afgifte),
Voor het buurtverkeer zullen do
S. S., de H. S. M. en de N. C. S voor
bepaalde baanvakken óéndaagsche retour-
biljetten uitgeven tegen den eenheidsprijs
per tarieikilometer van: lsto klasse: 5 ct.
2de klasse: 3.75 ct.8de klasse: 2.50 ct.
Kilometorboekjes. D. S. S., de
H. S. M., de N. C. S. en de N. B. D. S. M.
zullen de volgende kilometorboekjes uitgeven,
welke zoowel voor hot verkeer op de eigen
lynen dezer Maatschappijen als voor het ver
keer tusschen deze ondernemingen onder
ling geldig enllon zyn:
lo. Kilometerboekjes voor 500 KM., gel
dig voor zes maanden, tegen den prjjs van:
1ste klasse: f 15; 2de klasse: f 11.25; 3de
klasse: f 7.50.
2o, Kilometerboekjes voor 1000 K.M., gel
dig voor twaalf maanden, togen den pr|js
van: lste klasse: f 80; 2de klasse: f22.50;
3de klasse: f 15. (Waarborgsom voor de
kilometerboekjes voor 500 K.M. f 2.50 on
voor die voor 1000 K.M. f 5).
By afstanden van meer dan 200 K.M, zal,
in plaats van den werkelyken afstand, Blechts
200 K.M. in het kilomotorboekjo worden
ingevuld. De Nederlandsche spoorwegen zjjn
tot dezen maatregel overgegaan om de hoo-
gere prijzen voor groote afstanden
te voorkomen, welko door de invoering van
do nieuwe eenheidsprijzen dor gewone plaats-
kaarten tegenover de prijzen van de thans
bestaande retonrkaarton zouden ontstaan.
Zoo zou b.v. de reis Den HaagMaastricht
(263 K.M.) en terug volgens het niouwe ta
rief met de gewone plaatskaarten enkele
reis in de lste klasse kosten 2 X 263 X
3.25 ct f 17.10, welke reis thans, onder
het bestaande tarief, slechts f 14.25 kost.
Bjj het nieuwe tariefstolsel zal, als men de
reis Den Haag—Maastricht en terug met
een kilometerboekje maakt, zoowel voor de
heen- al» voor de terugreis 200 K.M., in
het geheel 400 K.M. afgeschreven worden,
en daar één kilometer lste klasse 3 ct kost,
zal de reis slechts f 12 kosten.
In verband met het vorenstaande worden
ook uitgegeven bjjzondero kilometorboekjes
voor 400 K.M. (kilometerkaarten),
>n den prjjs van; lste klasse f 12; 2de
klasse i 9 en 3de klasso f 6. Deze kilo
meterkaarten bestaan uit slechts twee cou
pons, waarvan elk voor een willekeurige
reis geldig is. Eon waarborgsom zal niet
gevorderd worden, en de boekjes zullen on
middellijk bjj aanvrage dus zonder aan-
vraag-formulier worden verstrekt en niet
persoonlijk zjjn. Men zal er twee enkelo
enkele reizen ook over hetzelfde baanvak,
mede kunnen maken en ook zullen twee
personen daarmede to zamen één enkele reis
kunnen doen.
Abonnementskaarte n. Voorts zul-
n worden uitgegeven:
a. algemoene abonnementskaarten, geldig
op alle in Nederland gelegen ljjnen der S. S.,
der N. C. S., der H. S. M. en der N. B.
D, S. M. (een kaart lste klasse voor twaalf
maanden b.v. kost f 480);
b. groepenkaarten, geldig op de ljjnen
van de tegenwoordige groep Ia der S. S.,
benevens op de ljjnen Delfzjjl-Assen Stads
kanaal—Coevorden-Mariönberg-Zwolle—Al
melo (oen kaart lsto klasse voor twaalf
maanden b.v. kost f 390);
c. grooponkaarten, geldig op de ljjnen
der tegenwoordige groep Ila der S. S. (eon
kaart lste klasse voor twaalf maanden b.v.
kost f 890);
d. groepenkaarten, geldig op de ljjnen
der tegenwoordige groep I der H. S. M.
Voor de honders der tegenwoordige abon
nementskaarten zjjn verschillende overgangs
bepalingen vastgesteld.
T i e n r i 11 e n b o e k j e s. De S. S., de
H. S. M. en de N. C. S. zullen voor eenige
baanvakken tienrittenboekjes uitgeven.
Gezelschapsbiljetten. De S. S.,
de H. S. M. en de N. C. S. zullen uitgeven
gezelschapsbiljetten en tegen verlaagde prjj-
zengezelschapsbiljetten voor kinderen (jon
ger dan 15 jaren.)
Vervoer van rjjwielon als ba
gage. De S. S. en de N. C. S. zullen
tweewielers met één zitplaats onder
de volgende voorwaarden als bagage ver
voeren
u. de inschrijving als bagage ten min
ste 10 minuten vóór het vertrek van don
trein vindt plaats door middel van rjj-
wielkaarten, bestaande uit een merk, een
ontvangbewijs en een geleidebrief;
b. voor de inschrijving van elk rjjwiel
moet de reiziger eon rjjwielkaart (prjjs f 0.20)
inleveren (de reiziger ontvangt het ontvang
bewijs afgestempeld terug nadat bjj het rjj
wiel, hetzjj bjj de inschrijving, hetzjj bjj den
bagagewagen aan het spoorwegpersoneel heeft
afgeleverd);
c. het rjjwiel moet op het station van
stemming onmiddeljjk na de aankomst van
den trein, togen afgifte van het ontvang
bewijs, bjj den bagagewagen in ontvangt
worden genomen;
d. hot spoorwegpersoneel kau verlangen:
lo. dat de reiziger hot bjj de inschrijving
afgestempelde merk aan de stuurstang van
het rjjwiel bevestige2o. dat de reiziger het
rjjwiel naar den bagagewagen van den ver-
Irekkenden trein brooge; So. dat de reiziger
het rjjwiel, indien het moet worden overge
laden, brenge van den bagagowagen van den
trein, waarmede het is aangekomen, naar
den vertrekkenden trein, gedurende welken
tjjd hij het ontvangbowjjs aan het spoorweg
personeel hoeft terug te geven en de spoor
weg niet verantwoordelijk is voor verlies of
beschadiging van het rjjwiel (aan het
spoorwegpersoneel zal echter
worden medogcdeeld, dat het
nietdan in bepaalde gevallen
deze drie handelingen van den
reiziger kan vorderen);
e. laat de reiziger na, het rijwiel onmid
deljjk na de aankomst van den trein op het
Btation van bestemming bjj don bagagewagen
in ontvangst te nomen of desverlangd bot
rjjwiel overeenkomstig het vorenbedoelde van
den eenen wagen naar don anderen over to
brengen, dan wordt het rjjwiel slechts afge
leverd tegen betaling van f 0.10, onvermin
derd het bepaalde betreffende het bewaarloon.
Andere rjjwiolen behalve motor
rijwielen, welke niet tor bevrachting als ba
gage worden aangenomen worden bevracht
volgens de gowone bagage-vrachtprjjzen met
een minimum van f 0.20 voor elk rjjwiel.
Tweewielers met twee zitplaatsen worden
geacht een gewicht to hebben van 3') K.G
voor elke zitplaats meer: 10 kgr., en drie
wielers met één zitplaats: 40 kgr,, en met
twee zitplaatsen 50 kgr. (N .R. Ct.)
In dit overzicht zjjn de volgende ver
kortingen gebruikt: Maatschappij tot Exploi
tatie van Staatssdoorwegen S. S.Holland-
landsche IJzeren Spoorweg Maatschappij
H. S. M.Nedorlandscho Centraalspoorweg
Maatschappij: N. C. S.Noord-Brabantech-
Duitsche Spoorweg Maatschappij N. B. D.
S. M.
Studentenstaking.
Dinsdagavond is te Utrecht een vergadering
van tandheelkundige studenten gehouden,
waarin bjjna alle studenten in de tandheel
kunde aanwezig waren en waarin zy het
besluit genomen hebben, geene colleges,
klinieken of demonstraties, gegeven door don
lector en directeur van het Tandheelkundig
Instituut of door zjjne assistenten, bjj te wonen,
totdat hunne requesten aan de regeering en
aan de curatoren der universiteit zouden zjjn
onderzocht cn de tegenwoordige diroctour,
lector en examinator, de heer J. E. Grevers,
zou zijn vervangen.
Het «U. D." meldt o.a. nog, dat de .Blaking"
120 heeren en dames omvat. Zy, die niet
ter vergadering konden zjjn, werden Woens
dagmorgen vóór het Instituut aan de Oude
Gmcht opgewacht on overgehaald niet naar
de colleges te gaan. Kr werd dan ook in
optima torma .gepost", door groepjes van
studenten.
Duitsche instructeurs als revolutie
agenten.
Naar aanleiding van de muiterjj op de
Braziliaansche vloot, meent een Fransch
marine-officier er in .Paris-Journal' de aan
dacht op te moeten vestigen, dat overal waar
Duitsche officieren als marine-instructenrs in
don vreemde zjjn geweest, of waar de strenge
Duitsche disoiplino werd ingevoerd, de marino
tot muiterjj geneigd is. Zoo ging het in Grie
konland, in Portugal, in Rnsland, in Brazilië.
Overal waar in do laatste jaren revolution-
naire bewegingen plaats hadden, begonnen
die bjj de marino.
Deze stoute bewering van het Fransche
blad wordt nog overtroffen, door de daaraan
toegevoegde zelfverheerlijking:
jSlechlt de Franscho marino is, ondanks
alle geruchten over indisciplinairo hande
lingen, trouw en zeker, wjjl de matrozen
beter behandeld worden, dan onder de strenge
Duitsche discipline".
De vredesaterkte van het Duitsche leger.
De .Lokal-Anzeiger" meldt, dat het wets
ontwerp betreffende de vredeesterkte van
het leger bepaalt, dat de sterkte van het
Duitsche leger van 1 April af dermate ver
hoogd zal worden, dat zjj in 1915 515,321
soldaten, korporaals en onderofficieren zal
bedragen. Pruisen en het bjj dit land aange
sloten contingent van de kleinere bondsstaten
loveren hiervan alleen 899,026 man.
Na do invoering van do nieuwo leger-
organiaatie zollen er zjjn bij de infanterie
634 bataljons, bjj de rniterjj 510 eskadrons,
by de veldartillerie 592 en de vestingartille
rie 49 bataljons, de genie 29, de verkeers-
troepen 17 en den trein 23 bataljons.
Zuinigheid!
Oud-Pruisischozuinigbeid. De keizer spreekt
er over en ministers bevelen ze aan. En
de miniBters van oorlog en marine treuren,
wjjl zij zich zoo moeion bekrimpen, omdat
de belastingwetten tegenvallen en het Rjjk
in nood zit. Maar inmiddels berekent het
ifTageblatt* dat worden aangevraagd op de
niouwe Rjjksbegrooting
Voor het leger 815.821.589 Mark, of
8.881.921 Mark meer dan het vorige jaar.
Voor de marine 458.263.756 Mark of
16.087.474 Mark meer dan het vorige jaar.
Voor pensioonen (alteen militaire)
150.075.215 Mark of 1.328.888 Mark meor
dan het vorige jaar.
Totaal 1.484.660.560 Mark of 26.248.28J
Mark meer dan het vorige jaar.
Dus anderhalf milliard voor de landsver
dediging!
En daarbjj het vooruitzicht, dat de nieuwe
legorwet in 1915 een voortdurende verhoo
ging der uitgaven met 21.8 millioen per jaar
zal tengevolge hebben, en voor invoerings
kosten 82.4 millioen zal kosten.
Zuidpool-rei8.
Eergisteren is te Londen bericht ontvangen,
dat de Terra Nova, het poolschip van kapitein
Scot, uit port Chalmers (Nieuw Zeeland) is
vortrokken naar de Rosszee. Daarmee is de
zuidpool-reis in ernst begonnen. Het zal nu
wel meer dan eon jaar duren voor iets naders
omtrent de oxpoditie wordt vernomen.
Chineesche varkens.
Men herinnert zich, wolk kabaal er is ge
maakt, toen de eerste bezending geslachte
Chineesche varkens, in bevroren toestand,
in Eugeland werd aangovoerd. Met alle
macht heeft men in de pers en in het Parle
ment dien invoer willen stuiten. Het heette
dan, dat de Chineesche varkens op onbe-
schryflyk vuile wjjzo gevoed werden en hun
vleeBch daarom wansmakeljjk en zelfs ge-
vaarljjk was. Van andore zjjde werd daar
tegen aangevoerd, dat de varkens, voor den
uitvoer naar Engeland bestemd, een afzon
derlijke voeding kregen en dat het vleesch
bjj aankomst streng gekeurd werd. De eerste
bezending bleek good. Sedert is het gerucht
verstomd. Do toevoor schjjntintusschen door
gegaan te zjjn. Wjj lozon na, dat een schip
te Liverpool 6270 geslachte Chineesche var-
kenB heeft aangebracht, en zij voor het ver
bruik goedgekourd zjjn.
De Maecenaten van onzen tijd.
In een artikel in de «Frankfurter Zeitnng"
over zelfstandige wetenschappelijke iustel-
lingen zegt de bibliothecaris prof. Paalzow,
dat de mannen en vrouwen, die door vorste
lijke giften de wetenschappen bevorderen,
uitsluitend tot den handel en de nyverheid
behooren, dooh dat de hooge adel en de groote
grond- en mynbezitters zich geheel en al
onbetuigd laten.
In ons land zegt hot «Ned. Tjjds. v. GV
kan men vrywei zeggen, dat zulk een
onderscheid tusschen de verschillende klassen
van bezitters niet bestaatwat men een
vorstelijke gift noemt, komt slechts eens in
de zooveel jaren voor, on aan de wetenschap
komt die dan nog uiterst zelden ten goede.
Men vergelyke daarmede één weekbericht
uit de .Doutsche med. Wochenschr.", waarin
900.000 Mk. aan 8 buitengewone giften op
geneeskundig of hygiënisch gebied worden
vermeld. Ook heeft de keizer weder 5000
mk. geschonken ter bevordering der artsen -
cursussen. En nu eerst Engeland en Amerika
Eén gift van f 480,000 voor een instelling
voor geneeskundige onderzoekingenéén,
voor eenzelfde doel van f2,400,000 één van
f 60,000 voor de universiteit te Liverpool
7 van te zamen f 1,700,000 voor ziekenhuizen
to Londen. En 1 millioen roebel voor de
universiteit en de ziekenhuizen to Moskou.
Op deze wyze loopen dc hoogescholen geen
gevaar, haar beste krachten aan andere
landen to moeten afstaan.
Tweede Kamer,
Algemeene beschouwingen over de
Staatebegrooting.
Dinsdagmorgen to kwart voor elf waren
slechts 46 Kamerleden aanwezig, zoodat de
Voorzitter do vergadering verdagen moet
t 's middags 1 uur.
Allereerst komt in stemming de subsidie-
post voor de Landbouwtentoonstelling in 1918
te 's Gravenhage gehouden, waartegen door
enkele leden bezwaren waren gemaakt. Met
50 legen 7 stemmen werd de post goedge
keurd.
Met het oog op don St. Nicolaasavond be
sloot de Kamer Maandag niet te vergaderen.
De Minister van Binnenland-
sche Zaken zet daarna zjjn rede voort.
Het Kabinet is niet conservatief, dan zou
dio nieuwe party-formatie waarvan de heeren
spreken niet noodig zjjn. Het behoud der
Coalitie acht hy in 's lands belang. Klachten
als hier gehoord wordon verscherpen de anti
these. Wanneer iemand tot ander inzicht
komt moet men hem daarvan geen verwjjl
maken. Dat de suppoosten een half uur meer
vrjj krijgen om naar de kerk to kannen gaan
is toch ook niet zoo erg. Tot Zondagsheili
ging kan de overheid niet dwingen, wel kan
zjj waken togen verstoring van die heiliging.
Mot het wetsontwerp betreffende ontslag
aan huwende ambtenaressen wil hjj juist niet
ingrypen in het hnwclyksleven, Hjj had voor
dit ontwerp hier allerwege steun verwacht,
acht gevende op vroegere nitlatingeo hier.
De benoemingen geschieden mei de meeste
onpartijdigheid. Zoo zyn er benoemd van 29
burgemeesters25 Katholieken in plaats
van Katholieken, 8 Protestanten in plaats
van Protestanten on 1 Katholiek in plaats
van een Protestant. De minister vraagt slechts
wie is de meest geschikte en als nu wat
minder vrjjzinnigen worden benoemd is dat
zjjn schuld niet.
Omtrent de medaille to Rotterdam is nu
ook gebleken, dat ook de burgemeester van
Rotterdam geen onderzoek heeft ingesteld
naar de godsdienstige gezindheid. De recher
cheurs zyn vrjj te vragen wat zjj willen.
Wat de Heldersche quaeBtie aangaat, is
de strekking van de interruptie van den
Minister van Marine geweest, dat hjj niets
heelt weggelaten tot aan de ontslagaanvrage
van vice-admiraal Van den Bosch. De zaak
zal verder bjj Hoofdstuk VI tor sprake komen.
En wat nu de aanstelling van geestelijken
in de boide Rijksopvoedingsgestichten aan
gaat. Dit is slechts een quantitatieve uitbrei
ding. De zaak is hier anders gestold, dan
bjj de marine. Bjj de Rijksopvoedingsgestich
ten maakt de godsdienst een deel van de
opvoeding uit, by de marine wordt echter
ten onrechte van opper-dominé gesproken.
De vryheid blyft echter bestaan. Wanneer
de. Warners ambtenaar is, dan alleen zou
de Minister opper-dominé worden, maar dit
is juist niet het geval by de marine.
Tegen de Kustdefcnsie is geageerd. Men
kan die niet verwaarloozen of onze onaf
hankelijkheid wordt bedreigd. Van vreemde
pressie is geen sprake. Over de Bakkerswet
mooton nu den minister van Landbouw geen
verwyten worden gemaakt. Het Kabinet
moest de invaliditeitsverzekering wel om
werken. Tariefsherziening moet plaats hebben
anders is er geen geld voor de sociale wet
geving. De minister bestreed voorts de geuite
meening als zou in de flnanciëele politiek
van het kabinet geen perspectief zyn. Dal
de uitgaven hooger zyn komt ook vooral
door het Departement van Landbouw.
De Minister van Financiën komt
op togon de uitingen van den heer De
Meester als zou h|j diens voorstellen hebben
overgenomen na ze vroeger beBtreden te
hebben. Het stelsel ooner inkomstenbelasting
hooft do minister al jaren verdedigd. Het
ontwerp-debietrecht op tabak is van don
Raad van State terug. Uitvoerig verdedigt
de minister voorts zyn voorgestelde or voor
to stellen financieele maatregelen. Welstygen
do uitgaven maar de Kamer maakt dc wetten
by behandeling ook stoeds duurder. Spr.
betreurt nog niet, dut h|j 't voorstel tot ver-
lagiog van suikeraccyns introk. We zoudon
die 10 millioen leeljjk to kort komen. Dc
oaderdomsverzekering en de tariefwet wil de
minister zoo wat geljjktydig invoeren. Als
hot geld van het tariot daarvoor niet be
waard werd zou do minister zijn porteieuille
neerleggen.
De minister is vau oordeel dat do meor-
gogoeden naar vorhonding meer bijdragen
dan de mindergegocdon. De eerste levens
behoeften zullen in het tariefontworp niet
belast z|jn.
Tenslotte spreekt de minister nog uit
voerig over do vlottende schuld. Eon belasting
op goederen in de doode hand is van den
minister niet to wachten. Do opbrengst zou
ook niet meevallen, naar hy meent. Hy wil
wel een staatje overleggen van onroerende
goederen en inschry vingen op het Grootboek.
De beraadslagingen worden daarna ver
daagd tot Woensdagmiddag.
Bjj de replieken is allereerst de heer
Troelstra aan het woord. Spr. meent,
dat de Minister van Binnenlandsche Zaken
geon aanleiding heeft om te klagen over
het lager peil der debatten. Uit verklaringen
van de heeren Kuyper en de Visser blijkt
hem dat de anti-these op practisch gebied
slechts eon leuze is. Doodstraf en vaccinatie
worden achteruit geschoven. Spr. zogt dat
men door de bedrijfsorganisatie de christolyko
arbeiders wil troosten. Hjj acht het denk
beeld utopisch eu de christelyke partyeu
denken er lang niet eenstemmig over. Voor
do anti-theso is spr. niet bang; de regeering
doet om de wille van do practjjk wel water
in den wjjn. Daartegen is geen linksche
coalitie noodig. Spr. gelooft voorts niet dat
wc voor 1918 zooveel zullen oogsten. Zullen
bjj oudordomsverzekering de lage loonen van
storting worden vrygesteld Spr. oppert voorts
in den breede nog cons zjjne bezwaren togen
hot militairisme der regeering. Voorts werpt
spr. de linkersyde tegon, dat het liberale
ministerie voor oorloge uitgaven precies wilde
doen als het tegenwoordige. De rode van
den heer Lohman ontspoorde vier keer, wat
•pr. nagaat.
Hjj kwam ook op togen het misbruik dat
van de Godheid gemaakt wordt alles
wordt aan God toegeschreven; daarom komt
hjj op tegen het rechtvaardigen van staats-
boleid met Gods wil. Tegenover den heer
Nolons merkt hy op dat de klassestryd toch
duideljjk te zien is. Patroons en arbeiders
zouden wel tot de overtuiging komen dat zjj
gemeenschappelijke belangen hebben, maar
juist het tegenovergestelde ziet men meor
en meer. Intusschen zal de S.D.A.P. dit den
menschen bjj het petitionnement voor alge
meen kiesrecht wel duideijjk maken.
De heer De Visser zet nader uiteen
waarom hjj 't niet goed achtte dat ziekte- en
ongevallenverzekering en ouderdoms- en
invaliditeitsverzekering gescheiden zjjn. In
ieder geval dient de laatste voor de ziekte
verzekering te gaan. Bjj de ziekteverzekering
hoopt hy dat de regeering die zal doen aan
sluiten bij de ziekenkassen, organen nit do
maatschappij voortgekomen.
Tijdstippen van verzending
Brievenmalen.
Naar Oost-Indië:
Verzend ings weg
po.lb«Ofg,ng.l,y|[ |,Mlt
p. zeepost via Amsterdam I 9 en 23 Dec. 7.— 'sa*,
p. zeepost via Rotterdam 2 en 16 Dec. i7.— 'sa*,
p. lloll. mail via Genua 0 en 20 Dec. 7.- 's av.
p. Hol), mail via Marseille 13 en '27 Doe. 3.30'snam
p.Franschem.viaMarseillei 2 en 16Dec. 7.'sa*,
(voor Sumatra's Westkust:
en Benkoelen alleen opj
verlangen der afzenders)
p. Duitsche m. via Genuajii en 28 Dec. !l2'smidd.
(alleen op verlangen der afzenders.)
Naar Palombang, Riouw, Banka, Billiton
en Borneo:
8.30'smor.
7.— 'sav!
3.30'snaui
p. Eng. mail via Brindisi> 9 en 23 Dec.
p. Holt. mail via Genua 6 au 20 Dec.
p. Holl. mail via Marseille 13 en 27 Dec.
(alleen op verl. der afz.)
p.Fransche m.via Marseille 2 en 16 Dec
p. Duitsche m, via Genua]14 en 28 Dec.
7.— 's av.
12'smidd.
eiken Vrijdag
G cn 20 Dec.
13 en 27 Dec.
8.30'smoi
7— 's a%'
'«nam
Naar Atjoh en de Oostkust van Sumatra:
p. Eng. mail via Brindisi
p. HolL mail via Genua
Holl. mail via Marseille
alleen op verl. der afz.)
p.Fransche m.via Marseille 2 en 16 Dec. 7.'s av.
p. Duitsche m. via Genua 14 en 28 Dec. 12'tmidd.
Naar Guyana (Suriname):
p. zeepost via Amsterdam; 8 en 22 Dec. 7.'s av.
p. mail via Southamptonl 5 en 19 Dec. |7.— 'sav.
(alleen op verl. der afz.)|
3.30'snarn
7 Dec. 7.— 'sar.
mail via New-York
p. mail via St. Nazaire
Naar Cura^ao, Bonaire en Aruba:
p. zeepost via Amsterdam 8 cn 22 Dec. 7.'s av.
slken Dinsdag
v3d?C
3.30-anam
'sav.
p mail via Southaoipton
0Queenstown.
p. mail via Hamburg
(alleen op verl. der alz.)
Naar St. Martin, St. Eustatius en Saba:
p. zeepost viaAmsterdamj 8 en 22Dec. 17.'sav
galleen op verl der afz.)
p. mail via Southamptonl 5 en 19 Dec. |7.'sav
Naar Kaapland, Natal, Oranje-Rivier-kolonio
en Transvaal:
eiken Vrjjdag, 3.30 'e namiddags.
Voor Hr. Ms. .Friesland" naar Tunis:
8 Dec., 7 uur av.
Voor Hr. Ms. «Tromp" naar Colombo:
'2 Dec., 12 uur 's midd. on 7 uur 'tav.; 5
Dec., 12 uur 'smidd.
