KLEINE COURANT
't Vliegend Blaadje
voor HeldorTexelWierlngen en Anna Paulowna
DIT DE HELDERSCHB SAMENLEVING
Xop;
No 3992
Zaterdag 13 Mei 19U
39ste Jaargang.
't Vliegend Blaadje p. 3 m. 50 ct., fr. p. post 75 ct., buitenland f 1.25
Pre- Zondagsblad i 37J 45 t f0.75
miënModeblad i»»55>»»»65» f0.90
(Voor het buitenland bij vooruitbetaling.)
Advertentiën van 1 tot 5 regels 30 cent.
Elke regel meer6
Bewijs-exemplaar2f
Vignetten en groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
Interc.-
Telefoon 50.
Verschijnt Dinsdag- en Vrijdagmiddag.
Uitgever C. DE BOER Jr. h. BERKHOUT 4 Co.), Helder.
Bitreauxi Spoorstraat sn Koningstraat.
Tweede Blad.
MIEUWSBERICHTEH.
HELDER, 12 Mei.
Staatspentionneering
Op Zondag 21 Mei a.«. wordt een groote
meeting voor Staatapenaionneering gehouden
te Winkel.
Behalve, dat verschillende sprekers des
middags en des avonds het woord sollen
voeren, zullen ook wedstrijden, aang- en
tooneeluitvoeriugen plaats hebben. Aan een
der wedstrijden korlbal wordt deel
genomen door de te Helder bestaande ver-
H. B. S.
li muiden, 11 Mei.
Met ingang van 1 Juni a.8. wordt de
zeelooüs O. Buis van Nieuwediep naar hier
overgeplaatst (voor den uitbrengdienst). Op ge
noemden datum gaat de zeeloods T. Luidenga
op verzoek van hier naar Nieuwediep
terug.
Steeds gaat men hier voort boitenlaadsche
stoomtrawlers aan te koopen Zoo kwam
hier gisteren binnen de Engelache trawler
„Penelope", die door de Hellyers Steam
Fishing Company te Huil aan eenige heeren
alhier verkocht was.
De stoomvissehery ,Mercurius waarvan
de heer 1. S. Groen directeur is, heelt van
de Société Anonyme des Pecheries du Golle
de Gascogne te Arcachon haren trawler
Ogne" aangekocht.
Dit is de derde trawler van genoemde
Fransche reedery, die naar hier verkocht
werd.
Heden iB hier van Suriname binnengekomen
het stoomschip •Prins Maurits" van den
Koninklijken West-Indischen Maildienst. Deze
boot voerde den wegens hoogverraad ver
oordeelden F. Killiuger met zich als passagier.
Hy was aan boord onder toezicht van den
gezagvoerder en eenige politieambtenaren,
die hun verlot in Nederland kwamen door
brengen. ÜLchoon hy tamelyk vryheid van
beweging had, werd hem toch belet dat hy
zich met het scheepsvolk in verbinding stelde.
De moord te '8 Gravenhage.
(Zie ook le Blad.)
Omtrent den moord, gepleegd op den Per-
zischen winkelier Moerad Bey, aan de Wagen
straat, te 's-Gravenhage, meldt men nader
Men vermoedt dat de Grieksohe bediende,
die verdacht wordt de moordenaar van zyn
patroon te syu, is uitgeweken naar Duitsch-
land, waar by tot vóór een paar maanden
werkzaam was.
By nadere lijkschouwing in het ziekenhuis
moet gebleken zyn, dat de moordenaar op
afschuwelijke wyze op zyn slachtoffer heelt
toegestoken en geslagen. Het lichaam is als
met wonden overdekt. Het lyk vertoont n.1.
niet minder dan 20 22 steekwonden. Er
syn elf steken in den rug toegebrachtvier
aan den schedel, naby het achterhoofd; twee
onder den arm en vyf aan handen en polsen.
Deze laatste verwondingen zyn waarschynlyk
by het afweren van het moordend wapen
bekomen. De grootste wond is toegebracht in
de borst. Het is een steekwond, 5 oM. lang
ou 2 cM. breed. De verwondingen moeten
zyn toegebracht met een zeer scherp puntig
voorwerp, naar alle waarschynlykheid een
soort dolkmes.
Naar de «N. C." meldt is de veralagene
langen tyd in het gevolg geweest van den
Sjah van Perzië. Hy volgde den Sjah als
kok op zyn reizen naar Europa en kreeg
dan ook als zoodanig eenige Perzische onder
scheidingen. In zyn winkel in de Wagen
straat, eerst langen tyd in de Prinsenstraat
gevestigd, hingen dan ook verschillende loto s,
waar Moerad Bey in gezelschap van den
Sjah te vinden iB. Ook is sr een ioto waarop
voorkomen de koning der Beigen Leopold
met den Sjah en zyn hofhouding, ;waarouder
de kok.
Stuurlieden-examens.
's-Gravenhage, 10 Mei. Geslaagd voor
de groote stoomvaart als eerste stuurman
J. S. Buising, P. W. K. F. de Herder; als
tweede stuurman D. Bakker, H. J. Luipen;
als derde stuurman B. C. Akkerman.
Pest op Java.
By het departement van koloniën is ont
vangen het volgende telegram van J
gouverneur-generaal van Ned.-Indië, d.<
dezer, betredende peBtgevallen op Java
Afdeeling Malang: Van de koortagevallen
van 7 en dezer bleken er resp. 2 en 3 pest
te zyn, waaronder 1 longpest, GiBteren (9 Mei)
24 gevallen, waarvan II dooden. Van de
pestljjders van vorige dagen zyn er nog 4
overleden.
TeKediri, Pasoeroean en Sitoebondo geen
nieuwe gevallen.
Te Soerabaja 1 geval. De lyder was reeds
7 dagen in observatie. Alle over zee vertrek-
kenden, uitgezonderd die voor Madoera, wor
den geneeskundig onderzocht, en hnn bagage
wordt ontsmet. Aan de Oedjoeng wordt
ontsmettings-inrichting opgericht.
Volgens medisch oordeel zyn de getroffen
maatregelen voldoende. Alles wordt voorbe
reid voor de toepassing zoonoodig van stren
gere maatregelen.
De gouverneur-generaal heeft, 11 Mei, nog
het volgende aan het departement van koloniën
geseind
Afdeeling Malang. Onder de koortegeval-
len op eergisteren (9 dezer) 9 peetgevallen.
Gisteren (10 dezer) 16 gevallen, waarvan 9
dooden. Van de lyders van vorige dagen zyn
er nog 9 overleden.
TeSoerabtya 4 ge valleD, waarvan 1 doodelyk,
Te Kediri 1 geval.
Te Pasoeroean geen gevallen.
Gasbron In brand.
De gasbron te Nenengamme by Hamburg
is opnieuw door een bliksemstraal, die in
den bonten afsluitingstoren sloeg, in brand
gestoken-. De brandweer van Hamborg
is fluks uitgerukt, om de vlammen te dooven.
deu
,d. 10
Ben Viljoen gesneuveld.
Londen, 11 Mei. Volgens een telegram
uit New York, behoort de gewezen Boeren
generaal Ben Viljoen onder de Mexiaansche
opstandelingen, die bij Juarez zyn gesneuveld.
Het proces van Prinses Louise.
De BrnBselsche correspondent van het
Handelsblad" schryft dd. 9 Mei, over het
proces over de millioenen van Koning Leopold
van België o. a.
Terwijl koning Albert in gala-staatsie den
president der Fransche republiek ontvangt,
wordt in het Brusselsch Rechtshof het
schrikkelijk beeld gewekt van den vorigen
koning der Belgen. Het toeval is waarlyk
indrukwekkend. Eenerzyds rijst in 't gejuich
van een geestdriftigte menigte de majesteit
van den jongen vorst, anderzijds, onder den
stillen koepel van het Justitiepaleis, ontbloot
men van alle praal en pnrper de beeltenis
van den dooden scepterdrager. Het is niet
zonder aandoening dat men, by dergelijke
grepen der Voorzienigheid, de onverbiddelijke
macht van 't gaando Fatum inziet. Hier
spant een jeugdige prins de gouden kroon
van opperste heerschappij daar komt
naakt te staan in naakte menschelykheid
een man die dood is en vader was
Hoe zonderling: een erfelijke monarch
ontvangt den voorzitter van eene republiek,
welke door eene sociale revolutie gevestigd
werd, terwyl een Fransche pretendent, erf
gename van Frankryk's grootsten keizer en
eebtgenoote van eene Belgische konings
dochter, van uit zyn prinselijk huis 't beloeren
kan. En verder kyftmen rondom 't graf
van een overleden koning
Ik had reeds gelegenheid om de fignnr
van Leopold II, zooals zy in de geschiedenis
van België ryst, na te gaan en op te vangen
woorden. Thans wordt onB overdadige
stof gegeven om 't hart te leeren kennen
van hem, die een rens was in de politiek
der volkeren. Dat hart komt de beteekenis
van den gemalen souverein niet vergrooten.
Gy kent grosso modo de gegevens van het
conflict: de koning, die zich heel ryk had
liet na zyn dood, als erfenis voor
drie dochters, niets meer over dan een
twintig millioen. De prinsessen besloten
dadelyk het testament van hun vader aan te
vallen. Naderhand echter verklaarde prinses
Clementina thans prinses Napoleon
dat zy het testament zoude aanvaarden,
terwyl prinses Stephanie erin toestemde
voorloopig eene expectatieve houding aan
nemen. Maar daar bleef prinses Louise,
de oudste koningsdochter. Door schuldeischers
gedrongen en door hare raadgevers aangezet,
volhardde zy in haar eerste voornemen en
spande, zonder de medewerking harer zusters,
eene reeks processen in.
Gisteren kwamen deze processen voor de
Brusselscbe vierschaar, waar zy groote op
schudding wekten.
druk publiek was opgekomen, dat
door de juridische verwikkelingen
der zaak gauw teleurgesteld werd en reeds
op den tweeden verhoordag dezen ochtend
met flauwere geestdrift en in kleiner
getal aanwezig was.
Deze twee verhoordagen waren nochtans
zeer belangrijk.
Koning Leopold, nadat hy Congo aan
België had afgestaan, richtte in Frankrijk,
België en Duitachland, waar hy goederen
bezat, vennootschappen in, waaraan hy deze
goederen afstond. Zulke vennootschappen
moesten na zyn dood blyven bestaan eD,
naar zjjne wenken, de fondsen bestoren en
besteden. Het zyn de ettelijke millioenen,
aldus afgestaan, die, na het verscheiden van
den vorst, door zyn dochters worden op-
geëischt. Processen werden, met dat inzicht,
door haar op touw gezet, maar toen rees,
ieders verwaohting, als opeischer
le Belgische prinsessen de Belgische
Staat.
Daar de twee jongste dochters vóór den
Staat wyken wilden, bleef, alleen met haar
recht, de oudere prinses Louise.
Haar tolk, meester Jaspar, heeft met een
merkwaardig pleidooi en zonder nog te
kennen conoludeeren, reeds twee zittingen
ingenomen. Hy heeft het recht van de
prinses met veel behendigheid en een onbe
twistbaar juridisch vernuft tegen de eischen
Regoering gesitueerd. Maar ophef vooral
het beeld dat hy, met eene scherpe,
bytende en toch heel korrekte welsprekend
heid, tegelijk van den grooten koning en den
onwaardigen vader ophing.
Volgens hem oh, bijgevolg, volgens
's konings dochter heeft Leopold H, na
den dood van zyn zoon, den jeugdigen her
tog van Brabant, maar één doel meer wilden
beoogen: zyn wil doen leven, eeuwig, na
zyn dood, en de. prinsessen onterven. Hy
was nooit een- vader voor zyne kinderen. Hy
koesterde groote plannen en wydde zyn
leven aan de uitvoering ervan. Hy bouwde
met eigen handen een wyd ryk in Afrika.
Hy wilde later dat ryk wel afstaan aan zyn
vaderland, maar hy wilde bovenal dat de
rijkdommen, die hy eruit vergaard had, zou
den werken, ook wanneer hy er niet meer
zyn zou, naar eigen inzichten aan de voltooiing
van wat zyn wil was in de toekomst. Hy
aarzelde daarom niet zyn dochters te onter
ven. Zyn harde wil was, dat hy ze onterven
zou. Van de circa 120 millioenen, die hy
billyk kon nalaten, spaarde hy haar
15 millioen. Van de vijl k zes millioe
nen, dien later werden weergevonden, wist
hy blykbaar niet veel, want zyn testament
meldt maar vaagjes, en zy kunnen alzoo by
de 15 aangeschreven gevoegd worden. Al
de rest heeft hy in finantieele inrichtingen
en wonderbare vennootschappen verborgen,
zich steeds hullend in eene voor 's lands
wetten misprijzende soevereiniteit. Terwijl hy
drie kisten met millioenen in de Bank neer
legde op name der barones Vaughan.spoliëerde
hy zyn kinderen. Weinigen tyd vóór zyn
dood was syn ontervingswil inderdaad eene
helsche waanzin geworden. Al het geld was
geplaatst. Alle onroerende goederen hadden
hunne bestemming gekregen. Met de mede
werking van zyne twee kameniers, van zyn ge
neesheer, van zyn zakemaanen, van zyn notaris,
en, jè, zelfs van zyn trouwen knecht De
Gueldere, had hy het gansche fortuin ver
deeld, verzet, onteigend. Toen eindelijk zyn
wreede wil een blinde drift was geworden,
verkocht hy syn schilderyen en kunstwerken,
het portret zyner ouders, de familiejuweelen,
het porselein en zilverwerk, z(jnpraalkostnmen
en, om niet te vergeten, de galavesten van
zyn lakeien
Dan alleen leverde hy zyn krank lichaam
aan de chirurgynen over, en, zonder zyn
kinderen te willen zien, in een bloot paviljoen
van zyn naar eigen wil naaktgeplunderd
paleis, ging Bterven 1
Zoo stierf inderdaad die groote koning, die
o »niale ondernemer, die wreede vader, welke
zich, als het ware, op zyn dochters had willen
wreken over het onherstelbaar verlies van
een mannelyken erfgenaam.
Met brio heeft meester Jaspar de ziele van
den onden vorst ontleend en diep was de
indruk dien hy by zyn toehoorders naliet.
Door tegenspoed ten onder gegaan.
In het armhuis te Grimsby is dezer dagen
overleden eene Melhuish, die eens een der
grootste vischhandelaren ter plaate was. Van
armen jongen werkte hy zich op tot
eersten reeder en vischkoopman, die
eigen zaken dreef. Hy verwierf zich een
groot fortuin, maar was er verkwistend mee.
Zyn mildheid was roekeloosheid. Niet alleen
gaf hy met volle hand geld voor allerlei
liefdadige doeleinden, maar dikwyls liet hy
k&rrevrachten met uitgezochte visch ia de
armenbuurten van Grimsbj onder de menschen
uitdeelen. Geen wonder, dat hij in de stad
veel aanhang had. By een verkiezing voor
den schoolraad kreeg hy een meerderheid
van ruim zesduizend stemmen. Later dong
*iy naar een Parlementszetel, maar verloor
het in een driehoeksverkiezing. Tegenspoed
bracht hem snel aan den bedelstaf, en hy
werd in het armhuis oqgenomen. Vrienden
bezorgde hem toen een huisje buiten en de
middelen om daar een kalmen ouden dag te
slyten, maar hy was weer spoedig alles kwyt
en kwam in het armhuis terug. Daar is
zyn leven nu geëindigd.
Snel eten.
Tachyfagie is een nieuw gebakken woord
voor te snel eten (tachus vlug, phagein
eten). Ze heeft allerlei onaangename gevolgen
huidziekten, dyspepsie en andere maagkwalen,
eindelyk gasteroenteritis. Onze voorouders
i veel, misschien te veel, maar namen den
tyd daarvoor. Thans gaat alles met stoom,
men eet als men een oogenblik vry heeft,
men slokt in weinige minuten wat door zonder
goed te kauwen.
Om lang te leven moet men lang kanwen,
ide Flechtor, en hy gaf ook de volgende
voorschriftenwacht den eetlust af. Raadpleeg
den eetlust bij de keus der spijzen. Kauw
zoodanig dat al het voedsel nnttig is. Besteed
aan den maaltyd den noodigen tyd, haast u
nooit, laat u niet storen, denk steeds aan
het doel van het eten. M. a. w. de tachyfaag
of sneleter moet bradyaag worden en lang
zaam eten. Maar zooals het dikwyls gaat,
goede raadgeving wordt dankbaar aanvaard
en ter harte genomen, men eet lanzaam,
kauwt plichtmatig; dan komt er iets dat de
aandacht afleidt, men vergeet zijn goede voor
nemen en begint alles weer ongekanwd door
te slikken.
Dr. Linossier geeft in de Parys módical de
volgende behandeling. Men kan voor iederen
maaltyd een minimum van tyd besteden, by v.
drie kwartier voor het noenmaal of twaalf
uurtje, een uur voor het diner of den avond
maaltijd. De patiënt, als men hem zoo wil
noemen, krygt een bepaald rantsoen en mag
zich zelf niet van schalen of schotels bedienen.
Want de tacbyfagen eten niet alleen te
snel, maar ook te veeL De spijzen moeten
zoo gekozen zyn, dat ze veel kouwen ver-
eischen, dus geen purécs of pasteien. By den
maaltyd mag men niet drinken, maar de
speekselklieren moeten gedwongen worden
het voedsel goed vochtig te maken.
Dit alles is misschien lastig en onaange
naam, maar digestie-stoornissen zyn ook lastig
en onaangenaam.
(Gen., Pb. en Tandh. Nieuws)
60 millioen aan tabak en alcohol.
Het Tyds. voor Sociale Hygiëne bevat
een praeadvies over het gebruik van
tabak nit het oogpnnt der volks
gezondheid, dat de arts E. M. Mulder
aan het Congres voor Openbare Gezondheids
regeling zal voorleggen.
Naar ruwe schatting, wordt in ons land
aan tabak jaarlyks f 20,000,000, en aan alcohol
<40,000,000 besteed.
Er bestaat, meent de heer Mulder, een
zekere verhouding tnBSchen deze beide enorme
sommen. Als de eene vermeerdert, zal ook
de andere toenemen, en omgekeerd. De tabak
is de plant, die het alcoholisme voedt. Hy,
die do tabak aantast, tast tegelijk het al
coholisme aan. Dat komt, doordat deze beide
genotmiddelen elkanders smaak en werking
wederkeerig verfynen en versterken. Zy
worden dan ook zeer dikwyls en rykelyk
by elkander gebruikt, evenals men vaak
b.v. sla met kreeft nuttigt.
De enorme schatting echter, die zy te zamen
opeischen, bedragende circa f 60,000,000
jaarlyks, waaronder zeer vele znur verdiende
penningen, zeer veel huishoudgeld van
arme, heeft ten gevolge, dat een belangryk
deel der bevolking, door hetgeen het aan
beide genotmiddelen offert, de middelen ont
breken, om met zyne gezinnen behoorlijk te
wonen, zich goed te voeden en warm te
kleeden, zoodat het verarmt en verzwakt en
vatbaar wordt voor vele ziekten.
Daar staat tegenover, dat eene bloeiende
tabaksindustrie met hare talrijke fabrieken
voortdurend werk en verdienste verschaft
aan een heirleger van werklieden en employd'a,
wier aantal men schat op oirca 80,000.
Waarschynlyk werken dezen voor een niet
onbelangrijk gedeelte ook voor den export,
dio misschien voor uitbreiding vatbaar is.
Naar het den heer M. voorkomt is het in
het belang van deze industrie, dat het
tabaksgebruik hier niet geheel en al ontaarde
in misbruik en dat misbruiken worden ge
weerd, zooals het rooken van kinderen
beneden zekeren leeftyd. Want geschiedt dit
niet, dan zal op den duur het geheele
tabaksgebruik in miscrediet komen. Het kan
daarom nuttig zyn voor deze industrie, dat
door voor- en tegenstanders worde gewisseld
.van gedachten over de vraag: Is het noodig
om maatregelen te nemen tegen misbruik
van tabak: lo. ten opzichte van kinderen,
2o. ten opzichte van volwassenen, en zoo
ja, welke
Om maatrogelen te nemen tegen eene
kwaal is het noodig vooraf deze kwaal te
loeren kennen in haar geheelen omvang.
Daarom geeft de heer M. eene statistische
opgave van het tabaksverbruik per hoofd en
per jaar in verschillende landenNederland
340U gram per hoofd en per jaar, Vereenigde
Staten 2100, België 1552, Dnitschland 1485,
Uostenryk-Hongarye 1350, Noorwegen 1335,
Denemarken 1125, Canana 1050, Zweden 940,
Frankryk 938, Rusland 910, Portugal 850,
Engeland 680, Italië 635, Zwitserland 610
n Spanje 550 gram per hoofd en per jaar.
Wy zien hieruit, dat in Nederland het
tabaksverbruik buiteu alle perken hoog wordt
opgedreven. Het is by ons 5 maal zoo groot
als in Engeland, byna 4 maal zoo groot als
in Frankryk, byna 3 maal zoo groot als in
Dnitschland, waar toch van ouds veel ge
rookt werd. In ons land wordt jaarlyks
f16,000,000 meer besteed aan tabak dan in
Engeland, f 14,000,000 meer dan in Frankryk,
f 11,000,000 meer dan in Duitschland op een
zelfde getal inwonerB dezer landen, als de
bevolking van ons land bedraagt. Wanneer
het mogelyk blykt om daar gepaste middelen
op den duur en langzamerhand het tabaks
verbruik tot op de helft te verminderen,
waartoe alle volksvrienden moeten samen
werken, dan behoort ons land met de Ver
eenigde Staten nog tot de beide landen,
waar het tabaksverbruik het grootst is.
De heer Mulder is een voorstander van
de invoering van een rookverbod voor de
jengd en verdedigt dit op de volgende gronden
De knapen, die eerst met hun 16e jaar
beginnen le rooken, zullen waarschynlyk
nooit zolke verslaafde rookers worden als
zy, die veel vroeger zyn begonnen. Verder
zullen de 16-jarigen, die beginnen te rooken,
niet zoo spoedig behoefte gevoelen aan dien
en sterkeren prikkel voor hunne herse
nen, n.1. den alcohol, als zy, die reeds op
16-jarigen leeftyd geblazeerde rookers zyn
en dan reeds een geheele rookoampagne
achter den rug hebben. Vele ouders van de
jeugdige rookers, die zich ongerust maken
over hun rooken, maar wier waarschuwingen
wind worden geslagen, zonden zeer
dankbaar zyn voor een rookverbod, en, naar
het my wil toeschynen, op lateren leeftyd,
ook de jongens zeiven.
„Dat een zoodanige maatregel noodig is
in ons land blykt duidelijk nit het toene-
groote misbruik, vergeleken by het
matige gebruik van andere landen. In En
geland wordt maal minder gerookt dan
hier en toch heeft men daar een rookver
bod voor de jeugd ingevoerd
Waarom is het rooken zoo nadeelig voor
Want algemeen, niet alleen door
alle geneesheeren zonder uitzondering, maar
ook door schier iederen leek, hoort men
verkondigenjongens moeten niet
rooken 1
,De nicotine werkt als alle alcaloiden,
waartoe zy behoort, hoofdzakelijk in op de
hersenen. Deze na zyn by jeugdige personen
gevoelig voor deze soort vergiften.
Bovendien zyn de hersenen, dit prachtorgaan,
dat voor ons de bron is van al onze energie,
zoowel op stoffelijk als op geestelijk gebied,
by hen nog niet ontwikkeld, maar moeten
nog een langdurig tydpurk van oefening en
groei doorloopen, om tot volledigen wasdom
te komeo. Deze ontwikkelingsgang lu kan
licht door Bchadelyke invloeden worden ge
stoord, en dit geschiedt zeer zeker door het
vroegtydig rooken, geiyk ik later hoop aan
te toonen. Die vroegtydig rookende jeugd
is als een bloemknop, die tydens zyn groei
en ontwikkeling aan schadelijke invloeden
is blootgesteld geweest; wel zal hy tot bloei
geraken, maar men kan van hem niet een
zoo schoono en groote bloem verwachten als
van den bloemknop, die zich van den be
ginne af onder gunstige omstandigheden
krachtig ontwikkelde, omdat hy dagelyks in
het heerlijke volle zonlicht heeft gestaan,
door geen nevel of rook verduisterd."
In de tweede plaats acht de praeadviseur
het noodig de jeugd zooveel mogelyk tegen
de inademing van nicotine-dampen te be
schermen. Daarom komt het hem wenschelyk
voor, het rooken voor de klasse van het
onderwijzend personeel op de lagere
middelbare scholen te verbieden. Hy acht
het rooken van onderwijzers voor de klas
een slecht voorbeeld voor de jengd, schade-
lyk voor het onderwjjs en een bederf voor
de lncht in de schoollokalen.
In de derde plaats vindt de heer Moldi
het noodig, dat uitbreiding worde gegeven
aan dagelyksche sportoefeningen van de
jeugd in de buitenlucht, want „sport ver
hoogt de stofwisseling, bevordert den bloeds
omloop, verfrischt de longen, staalt zenuwen
on spieren, maakt vlug en lenig, schenkt
frisschen moed en een bloeiende gezondheid.
Sport is een tegengift voor het rooken."
Wat volwassenen betreft, acht de h
Mulder het volgende wenschelyk:
1. Dat zy zich matigen in het rooken
den jongeren een goed voorbeeld geven.
2. Eene belasting te heffen op het debiet
van tabak. Daardoor wordt de tabak duur
der on er wordt minder gerookt. Voor de
zonen van welgestelde ouders heeft dit ech
ter geeue uitwerking.
3. Dat een vergunningsrecht worde inge
steld op den verkoop van tabak. Terwyl
thans de verkoop van sigaren vaak als by-
zaak wordt gedreven, zooals in kruideniers
winkels, café's, kiosken enz., zouden door
het instellen van een vergunningsrecht deze
gelegenheden grootendeels vervallen en wel
ten voordeele van de sigarenwinkels.
4. Dat door de regeering voor de onder
haar bestuur of toezicht staande instellingen,
zooalspostkantoren, regeeringsbnreaux, ban
ken, enz., waar dagelyks meerdere personen
zich bezighouden met bureauwerk, de be
strijding van het rooken krachtig werd ter
hand genomen door in al deze lokalen, ge
durende de diensturen het rooken te ver
bieden en de diensturen zoo te regelen, dat
de ambtenaren tehuis een behoorlijke gele
genheid hebben voor ontspanning.
5. Om in de wachtkamers van alle drie
klassen der spoorwegstations, voor zoover
geen tweede wachtkamer bestaat voor niet-
rookera, het rooken te verbieden. Er is in
die wachtkamers, vooral van de derde klasse,
een oofrissche, stoffige atmosfeer, die schade
lijk is voor alle zwakken, borstlyders en
ooglyders.
6. Om de werktijden te beperken. De er
varing leert, dat vermoeidheid doet grypen
naar tabak en alcohol.
door P. N. v. R.
In 't hartje van de drogerij.
Mot jy de kostbare tyd hier zoo'n beetje
verprutse HaloScheer je weg, lui
wammes Gaan naar de kiBten en laat de
boel niet anbrandeStrakkies raast de
baas weer, dat je alles in de steek heb
gelateKan je nog vervelender gape,
sloerieKyk 'r is de pruimesap loopt
langs z'n bakkes... Lekker hoor... Watte?...
't Is bar met je, ventje: pas Woensdag, en
nou al drie pakkies verkwatHoe dnrfje
't zeggeJy kan er 'n dingetje mee
Goed dat je plentie verdient, anders
Smeer 'm nou asjeblieftWaar blyf je
voor Hier is 't mokkie, as-jo drinke
wiltMaar niks teruggooit», je tande
benne zwart, en jon mond is altijd en eeuwig
lek
Gemoedereerd in de open lucht, vlak voor
den ingang van 'n zwak, krommerig boetje,
by haar kuip-op-een-stoel stond een flodde
rige werkvrouw te waaschen, smakelijk ploe-
met 'r gladde roode armen in 't warme
tyd gehad om op te ruimen. Yeel te druk.
Geld verdienen Gekheid I Laat je niks
wysmake. Te veel maakt de spoeling dan.
Heele lasten voor 'n bagatel aan de afslag.
Zóóveel centjes 'n tal. 't Is zonde. Zoo'n
toevoer bederft de handel. Je kan geen loo-
nende prjjs maken van de gerookte waar..."
Als door eeu slang gebeten sprong hy op,
graasde handenvol zaagsel om zich en holde
heen naar de uiterste bak, waar het weer
niet pluis was.
Inmiddels keek ik verholen rond om nu
toch te ontdekken het groote gat, dat v
naar de frissche lucht, want ook op
flaatsen hadden de overige rookera hun
>edrjjf onderwijl in een onbehagelyken nevel
gezet.
Eerst in een plekje helder-blaaw daglicht
zag je resultaten van het gedoe. Daar lagen
de zindelijke mandjes, gevuld met heerlyke
bokking, prachtig goudkleurig glinsterend,
versch en vet, netjes gerangschikt, verpakt,
rereed voor het vervoer naar binnen- en
raitenland.
Terloops hoorden we hier den klacht over
het gemis van een gaslantaarn. Zeer terecht.
De rookers zouden door een dergelyke verlichting
in hun midden veel winnen. Wie onzer raads
leden wil dit pont bij gelegenheid eens onder de
aandacht brengen?
eindje daar vandaan ging 'n grof ge
en op.
Over hare scherpe opmerkingen waren
een aantal jongens aan 't grinniken.
Maar niettemin, onder hun jool was 't
hard, onvermoeid aanpakken. Met rappe
handen gingen ontelbare haringen aan de
zwarte, schynbaar verkoolde stokjeB. Bewon
derenswaardig vlug kwamen er telkens twaalf
naast elkander. Die rytjos van verscbe visch,
aan de koppen doorgestoken, werden dan
flink ondergedompeld in oen kuip met water,
snel, voldoende afgespoeld en vervolgens,
eeu paar meter van den grond, op de droog-
rekken gelegd, waar ze eerst een poosje
moesten hangen alvorens naar de rookbakken
getransporteerd te worden.
Welk een ontzaglijke massa om te ver
werken 1
Uit groote vaten, wyd en diep, schopte
oen opgeschoten jongen aldoor. Hy is 'n
typisch kereltje. Merk in z'n Boort. Blauwe
kiel, blauwe broek. Slonzig verlept pakje
vol schubben. Wit, mager gezicht, immer
bewegelyk door het tabak-kauwen. Op de
polka-haren poenig-schuin een verschoten,
vetrandige fantasie, die hy slechts eventjes
licht, om met z'n zakdoek over het klamme
voorhoofd te vegen. Van de enorme hoe
veelheid op het terrein voorziet hy geregeld
zyn kameraden. Zonderling, grappig troepje.
Spookachtig, als 'n vogelverschrikker, stond
er een met hoogen hoed, half gerimpeld in
plooien, achter een tikje gedeukt, kleverig
van bloed en geelachtige vloeistof. Nnrksche
kop, geslepen snnitwerk. Naast hem nog
een paar, met afgedankte gammelige styve
hoeden, gejaagd bezig om den voorraad aan
te rijgen. Hun conversatie is zeer luidruch
tig. Ongedwongen, vry, gozellig-kletsend gaat
'teen na het ander over de tong. Ter afwis
seling galmt overheerschond het uitbundig
zingen. Met monden waar rauwe, schorre,
zware en hoog-fljne stemmen uit daveren,
trachten zy nu en dan wat stemming*op te
wekken. Dat lukt volkomen. De populaire
Btraat-moppen slaan in- En als de geliefkoosde
graag-gezongen Leger-des-Heilsliederen uit
't hoofd worden aangeheven, volgen anderen
lyfwiegelend, voettrappelend in klimmende
geestdrift. Van louter genoegelykheid lacht
men elkander toe. In zoete verbroedering
roepen enkelen er bemoedigend, beamend tnB-
schendoor. Simpelweg honden ze het gezang
aan, met alweer nieuwe, vroolyke wysjes,
die hoegenaamd niets te kort doen aan de
drnkte, ja, oogeBsehynlyk aanzetten tot
een byna nerveuse gang van arbeid.
Want inderdaad, hier, op een tamelyk goor
stuk grond, in de afgelegen buurt, gaat heel
wat om, moet veel gepresteerd worden. Alle
dagen. Van vroeg tot laat. In den nacht. Op
Zondag. Zoolang de trekkers aan den bui
tenkant aanvoeren, voor de drogers en
rookers overvloedig werk.
Eenige passen verder. Benauwde, prikke
lende lucht. Dikke gryze rookwolken walm
den traag omhoog. BoTen lange, steenen
ovens, gelykmatig in vakken verdeeld, onder
gaan de haringen, na voldoende gedroogd to
zyn, den rookkunr. Circa een uur worden
zy door houtkrullen, onder zaagsel, in hevige
mate bestookt, waarby geregeld iemand toe
ziet of de vlam niet uitslaat, daar dit vol
strekt moet voorkomen worden. Slechts de
hitte, de ondragelijke walm is genoeg om
de zilver-blanke haring een ander aanzien te
geven. Komt er vuur by, dan scheurt de
visch en kan, eer zij de eigenlyke bokking
is geworden, een onbruikbaar product zyn.
Geen wonder, dat men voortdurend hierop
voorbereid iB. Onder een der afdaken bij
voorbeeld handenvol bezigheid. Een jong-
mensch had zyn muts, afleggertje van de
marine, er voor weggesmeten. Bloothoofds,
heet en bezweet, draatde hy van de
bak naar de andere. Of de duivel zich met
het smoken bemoeideOp een moment s
gen overal tongen uit. Dan kwiek, beslister
by. Stukken zeil, ter dekking voor goed-
broeien, schielijk weg. Ruimte tusschen de
slaohtoflers aau rottingen, met brand bedreigd.
Wat gewroet, gewurm en oogenblikkelyk
blnsschen door een laag zaagsel. Terwyl
deze maatregelen op smeulende brandstoffen
werden toegepast, ontstond langzamerhand
een geweldige vale duisternis, 'n Weinigje
wind bleek niet in staat om de verstikkende
atmosfeer eenigszins te verminderen. Geheel
gehuld, schier onzichtbaar, stond de kerel
rustigjes te midden van 't gedwarrel, ver
duurde gedwee, hoogst bedaard de ontzet
tende foltering en was, zoo noodig, steeds
klaar voor zyn taak: driftig draven naard
vinnige vlammetjes.
„Gewoonte, m'n vriend, allemaal gewoonte'
ginnegapte by, toen-ie m'n gemartelde, wa
terige oogen observeerde. .Maar je staat
daar ook glad verkeerd. Als je hier inkruipt,
heb je niks geen last. In dit hok eten en
drinken we. 'n Rommeltje, hè Nog geen
Marktberiohten.
Sohagen, 11 Mei 1911.
5 Paarden f 100.— k f200.—
8 Stieren f160.— k f4200.—
200 Geldekoeien (magere) f 160.f 270.—
92 Geldekoeien (vette) f180.k f845.—
100 Kalfkoeion f 180.— k f 310.—.
28 Vaarzen f 60.— ai 140.—.
60 Nuchtere Kalveren f7.— k f24.
450 Overhouders 124.— k f 80.
750 Lammeren f 10.k f 18.—.
15 Varkens (magere) f20.— k f24.—.
45 Varkens (vette) f 0.46 k i 0.51 p. K.G.
100 Biggen f 14.— k f 18.—
20 Konynen f0.50 f0.80.
20 Kippen f 0.50 k f0.75.
850 K.G. Boter f0.95 k f 1.15 per K.G.
200 K.G. Kaas f0.50 k f 0.60 per K.G.
2000 Kipeieren f 2.75 k i 8.50 per 100.
100 Eendeieren f 4.per 100.
ZOMERDIERST
op de Hollandsehe Spoor.
Aanvang 1 Mal 19U.
Vertrek Aankomst
van Helder te Amsterdam
5.81 's Maandag en na feestd. 7.49
6.28 behalve op Zon- en feestd. 9.05
7.07 op Zon- en feestd. alloen tot
Alkmaaraank. aldaar 8.12
7.45 sneltrein 9.82
8.07 Donderdags tot Scbagen
9.07 11.87
12.18 2.85
1.52 Zondags niet 4.40
(overstappen te Alkmaar)
4.10 sneltrein van Alkmaar af 6.08
7.80 sneltrein 9.14
8.35 10.54
Vertrek Aankomst
v. Amsterdam te Helder
4.59 alleen Donderdags 7.34
6.11 op Zon- en feestd. niet 8.89
7.26 alleen Zon- en feestd. 9.42
overstappen te Alkmaar
9.12 sneltrein 10.50
10.02 Op Zon- en feestd. niet 12.01
1.07 8.26
3.28 op Zon- en feestd. niet 5.47
4.46 6.56
8.48 sneltrein 10.22
alleen vanaf Alkmaar 11.10
10.47 op Zon- en feestdagen 12.47
Niet op 5 Juni.
Tijdstippen van verzending der
Brievenmalen.
Naar Oost-Indië:
Verzendingsweg
Du tui» der ter
postbezorging.
Tydst. der
last. busl.
s/h Postk.
p. zeepost vis Amsterdam 12 en 26 Mei 7.— 's »v.
p. zeepost vis Rotterdam 19 Mei 7.— 'ssv.
p. Holl. mail vis Genus 23 Mei 7.'ssv.
p. Holl. mail via Marseille 16 en 30 Mei 3.30'snam
p.Franschem.viaMRraeille 19 Mei 7.— 's av.
(voor Sumatra's Westkust
en Benkoelen alleen op
verlangen der afzenders)
p. Duitsche m. via Genua
(alleen op verlangen der afzenders.)
Naar Palembang, Riouw, Banka, Billiton
en Borneo:
p. Eng. mail via Brindisi 26 Mei
p. Holl. mail via Genua 23 Mei
p. HolLmail via Marseille 16 en 30 Mei
(alleen op verl. der afz.)
p.Franschem. via Marseille 19 Mei
p. Duitsche m. via Genua 17 en 31 Mei
Naar Atjeh en de Oostkust van Sumatra:
16 en 30 Mei
8.30'smor,
7.- 'ut.
3^0*8 nam
7— av.
12'smidd.
7.— 's av.
p. Holl. mail via Marseille
(alleen op verL der aft.)
p.Franschem.riaMarseille 19 Mei 7.'s av.
p. Duitsche m. via Genua 17 en 31 Mei 12'*tnidd.
Naar Gnyana (Suriname):
p. zeepost via Amsterdam i 25 Mei |7.'s av.
p. mail via Queenstown eiken Vrydag 3.30'snam
p. mail vin New-York. .12 en 26 Mei 3.30'snam
p. mail via St. Nazaire .1 7 Juni |7.'s av.
Naar Corayao, Bonaire en Aruba:
p. zeepost via Amsterdam 25 Mei 7.'s av.
p. inail via Southampton eiken Dinsdag 3.30'snam
of Queenstown. en Vrjjdag
p. mail via Hamburg 1 Juni 7.— 's av.
(alleen op verl. der afz.)
Naar St. Martin, St. Kustatius en Ssbs:
p. zeepost via Amsterdam] 25 Mei |7.'sav.
(alleen op verl. der afz.)
p. mail via Engeland eiken Woensd,|7.'s av.
Naar Kaapland, Natal, Oranje-Rivier-kolonie
on Transvaal:
eiken Vrydag, 8.80 namiddags.
Voor Hr. Mz. •Gelderland" naar
naar Tanger: 27 Mei, 7 nor 'sav. en
28 Mei, 12 unr midd.