KLEINE COURANT
't Vliegend Blaadje
voor Helder, Texel, Wierineen en Anne Peulownm
9>
No. 4040.
Zaterdag 28 October 1911.
89ste Jaargang.
't Vliegend Blaadje p, 3 tn. 50 ct., Ir. p. post 75 ct., buitenland 11,25
Pre- Zondagsblad 37*45 f0.75
rnièüModeblad r. 55 t 65 f 0.9(1
(Voor het buitenland bij vooruitbetaling.)
Advertentie» van 1 tot 5 regel»
Elke regel meer
Bewaarexemplaar
vignetten en groote letter» worden naar plaatsruimte
Intero.-
Telefoon 50.
Varsohijnt Dinsdag- en Vrijdagmiddag.
Uitgever t C. DE BOER Jr. BERKHOUT 4 Co), Helder.
Bureaus i Spoorstraat en Koningstraat.
Eerste Blad.
HIEUWSBERICHTEH.
HELDER, 27 Octobsr.
Nasleep van het drama in de Binnen
Dommer8traat te Amsterdam.
Men kent bet drama, dat zicb op Zondag
6 Augustus in de Binnen Dominerstraat af
speelde: do bootwerker Fred. Vouk, die tot
de stakers had behoord, ging in beschonken
toestand opspelen b|j da woning van den
bootwerker Bern. van Ingen, die tydens do
staking aan het werk gebleven was; hy
bezigde a!l«*rlei scheldwoorden aan het adres
vau Van Ingen, wilde de woning van Van
Ingen binnendringen en trad op ruwe wjjze
op tegen Van Ingen's vrouw, die hem te
woord stond, totdat eindelijk Van Ingen,
door liet optreden van Vonk geprikkeld, mot
een mes to yoorschyn kwam en daarmede
Vonk een steek in de borst toebracht, aan
de gevolgen waarvan hy op 4 September
overleed.
Donderdag 1.1. verscheen Van Ingen als be
klaagde voor de 4e Kamer der Rechtbank
le Amsterdam. Het O. M. eisebte toen een
jaar gevangenisstraf met aftrek der preven
tieve hechtenis.
Maandag verscheen Vau Ingen als getuige
voor dezelfde Rechtbank. Het bleek, dat hy
ua zijn daad uit de Binnen Dommorstraat
door de politio aan beide handen geboeid
naar het bureau aan do Westerstraat werd
overgebracht, gevolgd door een tierende
menigte, waarvan een viertal personen hem
mishandelden. Drie personen vielen hem van
achteren aan en bleven onbekend. Eén echter,
Hendrik Mobron, liep vóór Van logen, bracht
hem in de Palmdwarsstraat een schop en
«••n slag tegen den neus toe. In de 2o Gouds
bloemdwarsstraat gooide hij Van Ingen boven
dien met een steen.
Mobron, die zich wegens mishandeling van
Van Ingen voor de 4o Kamer te verant
woorden had, ontkende geschopt en met een
steen gegooid te hebben. Hij beweerde dat
Van Ingen met een met bloed bevlekt mes
in de hand dreigde, toen hij gearresteerd
werd, en dat daarom tal van menschen hem
schopten en trapten. Uit het Donderdag
behandelde proces tegen Van Iogon was
echter gebleken, dat deze het mes onmiddel
lijk na de daad in de gang van zijn woning
weggeworpen had.
Het O. M., mr. Peereboom, noemde het
een allerschandelijkste daad een man, die
aan beide banden geboeid weggebracht wordt,
zoodat hy zich niet verweren kan, te mis
handelen. Bjj een zeer laaghartig misdrijf
als een zedenmisdrijf tegen kinderen of een
opzienbarenden moord, is het nog te be-
grijpen. Maar hier stond niets vast on doet
bekl. nog de leugenachtige opgaaf, dat Van
Ingen met een met bloed bevlekt mes zwaaide.
Het feit waaraan bekl. zicb schuldig maakte,
verdient een ernstige straf. Eischdrie
maanden gevangenisstraf.
Raad voor de Scheepvaart.
Vergissing van een loods.
Een vergissing van een loods, welke ern
stige gevolgen beeft gehad, bracht de Maan
dagmiddag gehouden zitting van den Raad
voor de scheepvaart aan het licht.
Er werd n.1. een onderzoek ingesteld naar
de stranding van hot Engelsche stoomschip
•Wooda", toebehoorende aan de »The Tutem
Steam Navigation Co. Ld."'
Dit schip strandde op 22 September op het
Nieuwe Zand by Brouwershaven.
Gezagvoerder was Griffith Evans.
De «Wooda" was van Odessa bestemd voor
Rotterdam.
Den 21sten om 10 uur's morgens passeerde
het schip Dungeness, terwyl om 7 uur
avonds de Noord-Hinder voorby gestroomd
word. 't Was helder weder, er woei geen
harde wind. De snelheid was 7 k 8 myl,
aldus verklaarde de gezagvoerder.
Om 12 uur nachts zag kapitein Evans een
lichtschip. Hy meende, evenals de loods, dat
dit reeds de »Muas" was. Het licht wus echter
afkomstig van Scbouwenbank. Met volle kracht
doorstoomende stootte de „Wooda" 's nachts
om half 2 op het Nieuwe Zand. Vier dagen
bleef het schip daar zitten.
Gehoord werd voorts nog de commissaris
Van hot loodswezen, thans te Terneuzen, de
heer L. Wiersm», die aan boord van de
Wooda" verschillende personen gehoord had.
Get. verklaarde o.a., dat er destyds aan de
IFIE3 UILL HJT03ST.
Hoewel mevrouw Lonise, de moeder van
den advocaat, destyds met een zuigeling was
achtergebleven, had zy tooh met Btalen ijver
de vorloopen zaak weer op zekere hoogte
gebracht en hot zeer geschokte crediet weten
te herstellen.
Geen moeite was haar to zwaar geweest,
tegen geen offer had zij opgezien, van den
eenen schuldeischer was zy naar den andereu
gegaan, overal had zy in roerende bewoor
dingen gesmookt en gebeden en het gevolg
was geweest dat onder leidiDg van do onder
nemende vrouw het handelshuis, dat don val
nabjj was, langzamerhand weer was gaan
bloeien.
Daar mevrouw Dorner het als een eere
plicht beschouwd had ook de persoonlyke
schulden van haar meer dan lichtzinnigen
echtgenoot te voldoen en daar het bedrag
daarvan zoo hoog was gestegen dat deze
plicht slechts by veel winstgevende zaken
en door lengte van jaren vervuld kon worden,
was het de eerbiedwaardige vrouw natuurlyk
niet gelukt eenig kapitaal bjjeen te krjjgen,
maar zy had daarentegen de oer van haar
man glansrijk en geheel gered en er was
niemand meer die eenige aanspraken tegen
haar kon doen gelden, allen waren tot op
den laatsteu penning met iuterest betaald.
Toen Wilhelm zjjn rechtakundige studiën
lichten en de gasboei niets gemankeerd had.
De uitkijk van do „Wooda", die niet lezen
of schry ven kan, wist niets van bet karakter
der vuren op de Hollandsche kust.
Vervolgens word de loods, Ar ie Hol
laar te Maassluis, gehoord. Hy was sinds
de stranding geschorst.
Volgens get. was hij om 10 uur 's morgens
aan boord gekomen, Hy was alleen bestemd
voor het loodsen van schepen komende van
Dungeness.
't Was mooi weder.
Get. had alle vuurschepen gezien. Ongeveer
7 uur had men den Noord-Hinder dwars.
Daarop werd koers gezet naar de Maas. Met
volle kracht doorloopend, werd om 12 uur
's nachts een lichtschip gezien.
Volgens gegist bestek moest hy in 5
35 mijl afgelegd hebbende sinds het passeeren
van den Noord-Hinder, toon nog op 22
myl van de „Maas" verwyderd zjju.
Hij dacht echter door den stroom wel 3
myl vooruit gozet te zijn zoodat hot schip nu
10 myl liep en dat hij dus toen reeds bij de
Maas was.
Get. erkende echter, dat hij hot Maas
vuurschip ziende te voren het licht vat
Schouwenbank bad moeten zien.
Get. had tegenover den gezagvoerder nog
de opmerking gemaakt, dat hij de gasbor:
voor de Maas niet zag.
De president wees den loods, die 28 jaren
op de Hollandsche kast gevaren had en alh
lichten moest kennen, erop, dat hij een eru
Htigo vergissing begaan had.
Get. erkende maar hy kon niet verklaren
hoe het kwam dat hij zich zoo in de lichten
orgist had.
Ik heb een fout begaan eu dit ia mjji
ngeluk geworden, aldus verklaarde do loods
notr.
Later 2ul de Raad in deze zaak uitspraak
doen.
0e omgeslagen sleepboot.
Omtrent hot ongeluk by het afsleepon van
do boot No. I van den djonst Middelburg
Zierikzee meldt men nog, dat doordat één
sleepboot trok en de ander nog draaide, do
eerste boot water schepte. Men kon de machine
stop zetten, maar do sleepboot zelf
sloeg om.
De kapitein, do heer Van Beveren Jr., en
twee Westkappelaars sprongen er af en klom-
ien op den kuil, oen ander werd zwemmende
gered. De machinist on de stoker waren
echter nog in de machinekamer. Men ver
wachtte, dat do ketel zou springen, haalde
de drie mannen van het schip af en vertrok
zonder een sloop achter te laten om te bly ven
luisteren of er zich nog leven voordeed,
aaruit men kon opmaken dat stoker en
lachinist niet dood waren. Ook do politieboot
voer om het schip heen en weer weg, hoe
wel verschillende toeschouwers hen op deze
raogeljjkheid opmerkzaam maakten.
Het bleek later echter dat machinist en
stoker nog wel degelyk loofden. Do stoker
zat tusschou twee pypen bekneld en had erge
brandwonden, do machinist kon zich door
den schrik niet verroeren. Nadat die twee
zoo geruimen tjjd in de nauwe ruimte, ver
pest door rook en damp, hadden doorgebracht,
zeide de stoker: .Ik kan het niet moer uit
houden" en stierf. Met moeite wrong zich
toon de machinist in hot stuurhok, waar hy
later werd uitgehaald, nadat men hem had
hooron roepen. Hy werd toen op de Prov.
boot I ondergebracht.
Het afbrengen van gestrande visschers-
vaartuigen.
Met het af brongen der Bruinisser gestraude
visschers vaartuigen gaat het naar wensch.
Nog slechts 12 moeten van den dijk aau
den Anna-Jacoba-poldor afgebracht worden.
De torpediston hebben flink hulp ver-
leondhun medewerking wordt zeer op prjja
gesteld.
De positie der stuurlieden.
Do afdeeling Rotterdam der Vereenigiog
van Nederlandsche Gezagvoerders en Stuur
lieden ter Koopvaardy, heeft zich tot de
aldaar gevestigde reederyen gewend met het
verzoek do gages der stuurlieden le verhoogen.
De positie van den eersten stuurman in
het by zonder eischt, volgens de verzoekers,
dringend verbetering. Die rang toch wordt
als regel eerst bereikt op oen leeftyd, waar
op het aangaan van een huwelijk als nor
maal beschouwd moet worden, terwyl er
bovendien vele jaren verloopeo, eer men tot
gezagvoerder wordt aangesteld. Nóch met
bel een, nóch met het ander wordt bij de
had voltooid, deed mevrouw Dorner de thans
weer bloeiende grossierszaak over. Dit bracht
een som op, groot genoog, dat zy van do
rente haar laatste levensjaren rustig en in
welgesteldheid kon slyten.
Nadat men de familie omstandigheden vau
den advocaat tot in do geringste bijzonder
heden had nageplozen en nergens een uit
gangspunt voor verdere vermoedens had ge
vonden keerde men tot de eerste vraag
terug wat ter wereld kon dozen hoogbegaaf
den man aanleiding gegeven hebben tot zulk
eon verschrikkelijke daad, waarmee hy niet
alleen de achting van zyn stadgenooten, zijn
schitterende carrière, zijn rorn als rechtsge
leerde, maar bovendien het geluk vsn zyn
leven, ja, zyn leven zelf op het spel zette?
Niemand vermocht daarop een antwoord te
geven.
Als eon bliksemstraal uit de heldere lucht
./as het gerucht van Wilhelm's vreeselyke
daad doorgedrongen tot de prachtige villa,
die do handelsraad Von Horwitz met zijn
eenige dochter in het aanzienlijke westen der
stad, niet ver van het huis van den gearres
teerde, bewoonde.
Werkelyk zware slagen van het noodlot
verdragen sommige menschen kalmer en
moediger dan kleine tegenspoeden en onaan
genaamheden, die van veel minder beteeke-
nis zyn.
Toen mevrouw Dorner uit haar bezwyming
ontwaakt was, had zij terstoud moed gevat
en zich weder de kloeke waardige vrouw
van weleer getoond.
Zelf begaf zy sich naar do villa van Von
Horwitz, waar men haar, toen zy de ver
pletterende tyding overbracht, nauwelijks
geloof kon schenken. Zoowel de vader als
de dochter keek haar verbysterd aan eu
bezoldiging feitelijk rekening gehouden. De
niet geringe kennis, welke een eerste stunr-
man ten gevolge der wettelyke examoneischen
moot bezitten, de groote vorantwoonlolykheid,
welke op hem rust, de velerlei werkzaam
heden, die hem zyn opgedragen en do door
de wet gestelde keuriugseischen, die 'hèm
kans doen loopen zonder eenige invaliditeits-
uitkeering uit zijn betrekking to worden
ontslagen, terwyl zo u grooter waarborg zijn
steeds physiek geschikte stuurlieden in dienst
te hebben, geven, ook in verband met den
steeds sterker stijgenden levensstandaard,
hem het rocht op meerdere waardeering,
botere bezoldiging dan hem thans ten deel
valt.
Daarom wordt gevraagd de minimuin-gage
voor een gediplomeerd-eersten Btuurmau vast
tc stellen op f 100 per maand en daaraan
rjjf één-jaarlyksche verhoogingen van f 5
per maand to verbinden. Gezien de gages
b|j reederyen, die uitslnitend in tropische
gewesten hun bedryf uitoefenon, achten ver
zoekers eeu verhooging van 75 pet. boven
genoemde minimum-gage voor den tyd tus-
8chen de keerkringen doorgebracht, alleszins
billyk.
In de tweede plaats dringen zy aau op
maatregelen, die het totaal gemis aan gezins
leven der stuurlieden, zelfs gedurendo hot
verblijf iu binnenlandscbe havens, opheffen,
zy het ook in geringe mate en, waar dit by
de steeds snellere lading en lossing der
schepen geheel onmogelijk mocht blyken,
een regeling vast te stellen, waarb|j aan
gezagvoerders on eerste stuurlieden op ge
regelde t|jdon, b.v. telkens nk twee jaren
dienst, eenige weken verlof wordt verzekerd
mot behoud van gage.
Ten slotte wordt verzocht het plaatsen
aan boord iu eenigen rang van sluurliedeo,
die niet in het bezit zjjo van het voor dien
raDg vastgestelde diploma, te beperken tot
die gevallen, waarin voorziening op andere
wyze uitgesloten is.
Rattenpap
Te Sommere (Noord-Brabant) was de
wed. B. aan het pap koken, toen eensklaps
een groote rat uit den schoorsteuu in den
ketel met pap viel, onmiddellyk gevolgd door
een anderen rat. De vrouw viel, door schrik
overmand, iu den haard
Hare kinderen meenden, dat zy door een
toeval was getroffen en legden de bewuste-
loozo vrouw te bed.
Tydens den papmaaltyd kwamen de ratten-
resten, zooals pootjes, staartjes, enz., voor
den dag.
Er was ook 'n raar smaakje aan de pap
geweest I
Goed afgeloopen.
Op den overweg van de spoorljjn van
Ryssen naar Holten moest Maandagavond
een met 2 paarden bespannen verhuiswagen
van de wed. J. uit Almelo passeeren, onge
veer 10 minuten voor do D-trein uit Almelo
moest komen. Do wagon raakte met eeu der
raderen vast tusschen do rails en kon niet
meer losgemaakt worden. De spoorweg
wachter L. legde knalsignaleu en hield een
rood licht in de hoogte.
De machinist bemerkte dit echter te laat
ondanks krachtig remmen, had een bot
sing plaats. De wagon met nieuwe meubels
werd vermorzeld, beide paarden gekwetst,
waarvan één zeer erg. De geleider kreeg
een lichte verwonding aan hot hoofd. De
trein had een half uur vertraging.
Het rapport over de nLiberté"-ramp.
Pai-ijs, 24 Oct. De commissie van enquête
voor de ramp op de fLiberté", heeft baar
rapport ingediend, waarvan de conclusie is,
dat er geen spoor gevonden is van moedwil
of kwaadwilligheid, en evenmin van brand.
Het ongeluk is ontstaan, meent de commissie,
door de zelfontbranding van een kardoes.
Als waarborg van veiligheid tegen de
zelfontbranding van Bnskruit B keurt de
commissie den maatregol goed, die onlang»
is gouomeD, en waarby de leeftijdsgrens voor
dit buskruit, aan boord der schepeu opge
leefd, wordt verminderd tot vier jaren.
Bijtijds ontdekt.
"Het Franscho oorlogsschip «Snffron" zou
Maandag te Toulon juist hot anker lichten,
toen men bemerkte, dat de wand van twee
kamers door uitstroomenden damp verhit
was. De kapitein liet snel de kruitkamer
en den kolenbunker, waar het reeds begon
te branden, ouder water zetten.
De kruitvoorraad werd onmiddellyk aan
wal gebracht.
op hot eerste oogenblik konden zy niet
anders denkeu, dan dat Jde oude dame op
onverklaarbare wijze eensklaps het verstand
had verloren.
Toen zij echter geleidelijk do goheele, ont
zettende waarheid verhaald had, heerschte
er iu de prachtige woning van den handels-
raad oen onbeschryfelyke verslagenheid.
Weenend en snikkend viel Augusta de moe
der van den beminden man om den hals en
beiden gaven in oen stroom van tranen haar
bedrukt gemoed lacht.
Geheel anders was hot met den handels-
raad.
Deze stond het eerste oogenblik als door
den schrik verlamd. Het bericht, dat hij b|j
monde van mevrouw Dornor vernam, kwam
hem zoo onwaarschijnlijk voor, dat hy eenige
minuten noodig had, voordat hy het oenigs-
zins begrypen kon.
De verloofde van zijn aangebeden dochter
n moordenaar 1 Gisteravond, juist op het
zelfde uur dat zy hem in hnn gezolligen kring
tevergeels -gewacht hadden, had hy zich
schuldig gemaakt aan een vreeselyke, ver
foeilijke misdaad, had hy x|ju handen bezoedeld
met het bloed van zijn evenmeusch
Maar ook Von Horwitz geloofde in bet
eerst dat hier slechts een noodlottige ver
gissing kon bestaan, dat de onschnld van
den verdachte spoedig bewezen zou worden.
Hy wilde terstond naar den hem persoon
lijk bekenden president van het gerechtshof
ryden, om van dezen ophelderingon té vragen
en hem om krachtdadigen bjjstand te ver
zoeken.
De mededeeling echter, die mevrouw Dor
ner hem met bevende stem, dikwjjls door
snikken afgebrokon, deed, dat Wilhelm op
grond van ajjn eigen bekentenis was govan-
Dr. Cook in Kopenhagen.
Df. Cook hield Dinsdug in Kopenhagen
zyn aangekondigde voordracht over zyn
Noordpoolreis. Aan den «Berliner Lokal
Anzeigor" wordt hierover geseind: «Het
lokaal was gevuld met duizenden menschen.
Eu minstens evenveel wachtten op straat en
voor het hotel. Toen Cook op straat ver
scheen, brak een onbeschryfelyk lawaai los.
Men riep: „Bedrieger!' .Oplichter!' en. Weg
mot Cook!" Slechts mot moeite kon hjj in
zjjn auto de vergaderzaal bereiken. Toen hy
daar hot podium beklom, herhaalden zich de
schandaal-scènes, die een half' uur duurden.
Gedurende dien tijd zat Cook kalm en glim
lachend op zyn stoel. Toen de orde terugge
keerd was, begou hij met z|jn voordracht. Hjj
vertelde vau zyn bekende Noordpool-reis en
vurduideljjkto zjjn voord: acht door lichtbeel-
don. Daarna viel hij Peary heftig aan en
criliaeerde ten slotte het vonnis van dc com
missie van onderzoek ui: de Kopenhaagsche
universiteit. Hjj zeide, dat die vonnis wol
hard, duch eorljjk geweest was. De commissie
had alleen gezegd, dat hjj niet voldoende
bewjjs geleverd had voor zjjn bewering, do
Noordpool ouldekc te hebben. In zjjn slot
woorden deed hij een beroep op het publiek,
om zelf een oordeel te vellen over Peary eu
over hem.
Toen Cook de zaal verliet, ontvingen hon
derden menschen hem met wild gejoel en
protest-geschreeuw. Men sloeg met stokken
en parapluies naar hem, zoodat ten slotte
politio hem moest bescherinon en hem brengen
naar het hotel, waar de demonstraties nog
laug voortduurden."
Cook zal over Berlyo naar Parijs gaan,
doch in die steden geen voordrachten houden.
Goud gestolen.
Berl|jn, 24 Oct. Aan de lVoBsische Zeitung"
wordt uit Bern geseind:
,Van een groote zendiog staven goud, van
Londen verzonden naar do Zwitsersohe
Nationale Bank te Bern, is onderweg eon
staaf ter waarde van 130.000 francs gestolen.
Den kist werd opengemaakt, het goud eruit
gehaald en vervangen door een looden staaf.
Do verpakking schijnt niot beschadigd to zjjn,
alleen ontdekte men later, dat de kist mot
aoder lak was verzegeld.
De zendiog was verzokerd. Zij bestond uit
8 kisten ter waarde van meer dan oen millioon.
In het Huis Habsburg.
Berljjn, 29 October. Over de liefdesge
schiedenis van den Oostenrykschen aartshertog
Ferdinand Karei verneemt de „Vossische
Zeitang" nog de volgende bijzonderheden:
Aartshertog Ferdinand Karei treedt geheel
in ongenade nit de keizerlijke familie. Naar
in hofkringen verluidt, heeft hij zich reeds
meer dau een jaar geleden zonder toestemming
van den Keizer verloofd. Toen zjjn hofuieoster
hiervan kennis kreeg, hooft hjj dit aan het
hof bericht en togelykertyd verzocht, om uit
zjjn ambt te worden ontslagen. De Keizer
stond hem dit toe.
Naar men thans nog over de voorgeschie
denis van deze zaak verneemt, was de over
leden broer van aartshertog Ferdinand Karei,
aartshertog Otto, eerst voor een morganatisch
huwel|jk van zjjn broer, maar hjj kwam tot
andere gedachton, ttfen men hem een brief
wisseling in handen spoelde van de vorloofde
van den aartshertog met een ander persoon,
die plaats had gehad, voordat zy den aarts
hertog nog kende. Hel oorspronkelijke plan,
om de familie van zjjn verloofde in den
baronnenstand tc verheffen, werd na de ont
dekking van deze briefwisseling opgegeven.
Tegemoetkoming tegen de duurte der
levensmiddelen.
De gemoeuterau'1 van Golsorikirchen hoeft
verschillende buAluiten in verband mot do
duurte der levensmiddelen genomen. Hjj zal
den rijkskanselier en den Pruisischen minister
an landbouw vragen om openstelling van de
grens, met name van de Nederlandsche grens,
voor den invoer van bnitenlandsch veo en
versch vleesch. De gemeente zal elke weok
zeevisch laten verknopen. Verder zal xjj een
groote hoeveelheid witte kool opdoen, om
die te verkoopen, een groote winterprovisie
aau aardappelen opslaan, om dio iu den loop
van don winter in klein hoeveelheden aan
don man te brengen.
Dc gemeenteraad van Kassei heeft een
dergeljjk besluit genomen.
Te Hannover is het gemeentebestuur van
meening, dat de gumeente neringdoenden geen
concurrentie mag aandoen, door levensmid
delen te verkoopen. Wel stelt het een som
gen genomen, deed Von Horwitz van dit
voornemen afzien.
Als vernietigd zonk de fiere man, die zyn
leven lang zjjn eer vlekkeloos had wetoo te
bewaren, op den dicht byst&andcn ztoel neder.
Nu was inderdaad alles gedaan en hjj zelf
zoowol als zyn dochter voor de wereld met
schando en smaad beladen. De vorloofde
van zjjn dochter had zelf bekend, dat hjj
lafhartig en verraderlijk zjjn naaste had
■rmoord
Langen tyd vermocht do zwaar getroffen
man geen woord te uiten en zjjn gelaat werd
eensklaps zoo vuurrood, dat de beide zelf
diep terneer gedrukte vrouwen zich
haastten hem to hulp te snellen, uit vrees,
dat hem eon beroerte zou treffen.
Eindel|jk kreeg Von Horwitz het spraak
vermogen terug.
Togeljjk echter welde er eeu vreesljjke,
toomlooze woede in hem op. Do zoo fijn
beschaafde, anders zoo beminljjke man gaf
zijn toorn lucht door een stroom van bittere,
vergramde woorden, dio minuten achtereon
aanhield. Hjj luisterde niet naar de ver
zoenende woorden der beide vrouwen, die
tevergeefs trachtten hem tot kalmte te bren
gen, integendeel, elk woord scheen hem nog
meer te prikkelen.
Hij uitte de schorpste vorwjjten togen
Wilhelm en beklaagde zich over het noodlot,
dat hem, die zjjn leven lang de eer van zjjn
naam hoog gehouden had en op wiens ver
leden niot de geringste srnot kleefde, in zulk
een nauwe verbintenis had gebracht met een
moordenaar, die zyn zwarte ziel maar al te
goed voor de wereld had weten te ver
bergen.
Door do bekentenis, dio Wilhelm by zjjn
arrestatie had algelegd, twjjfeldo hjj geon
van 20.000 mk. voor het inrichten van kook
cursussen enz. beschikbaar en zal het moeite
doen, om iu overleg met de vischverkoopors
voor den aanvoer van goedkoope visoh zorg
te dragen.
Allemaal gestolen.
Eon Eugelsch onderwjjzer, dio lang in
China heeft gewerkt, vertelt, dat oons te
Tsjongtoe, de hoofdstad van Tsetsjooau. een
Engelsch onderwjjzer voor Chiueescho kin
deren met trots op de kaart het groote ge
bied aanwees, dat Britsoh was. Allemaal
gestolen 1' riepen de jonge Chineesjes.
Sultan op reis.
Wist men wel, dat liet aan den Sultan
van Turkjjo niet vergund is, naar het buiten
land te rei-ren
Het Hoofd der Geloovigen mag slechts
zjjn grondgebied verlaten, het zwaard in de
hand, om overwinningen te behalen. Aan
dezon regel is goon verandoren. Maar er zjjn
wel listige uitzonderingen mogeljjk I
En zoo is de groote tentoonsteling te
Tarjjs van 1867 door den toen regeeren
den Turkscheu Sultan bezocht. De mogelijk
heid daartoo heeft hjj te danken gehad aan
een slim staaltje van diplomatie.
In die dagen kon ineu in de Turksche
pers lezen, dat de Fransche rogeering gratis
afstand had gedaan van haar grondgebied
aau don sultan vhq Turkjjo. De sultan zette
aldus den voet op Turkschen bodem, toon
hjj op schitterende wyze te Parjja ontvangen
wenl door Napoleon III.
Hot protokol had deze kleine overdracht
van Frankrijk aan Turkjjo weten to regelen.
En Turkije wus van z|jn kant vlot genoeg,
den Franscben hun rjjk weer terug te schon
ken toon de sultan in Kuu-itantinopel was
teruggekeerd.
TWEEDE KAMER.
Behandeling der M i l i t i ew e t.
Do heer Mare bant (V.-D.) klaagt in
zjjn repliek over de belemmering, dio uan het
volksleger worden gesteld in dat ontwerp.
De heer Thomson (U.-L.) verdedigt in
zjjn repliek den toon, waarin hij zjjn beschou
wingen meende to mouten houden ovor de
werking van hot thans bestaande stelsel. Spr.
acht een overgang tot hot volksleger het
eenige mogeljjke; hjj dringt aan, een eersten
stap in die richting te doen.
Spr. wil geen woerbelasting, daar deze aan
afschaffing van de loting in den weg zou staan.
Spr. keurt hut behouden vau het stelsel
der militiewet af. Hjj ontkent, dat ons volk
de eigenschappon, voor eeu volksleger vor-
eischt, zou missen. Hjj brengt hot geval v. d.
Brogge ter sprake. Do nieuwo militiewet zal
een niet nationale zjju ou nieuwe reactie
brongeu.
De heer Tydeman (V.-L.) wenschte in
de uitlatingen vau den heer Thomson over
do logcr-autoritoiten wat matiging. Als eorste-
oefontjjd acht spr. maand oor te kort dau
te lang, waarvoor hjj zich op de manoeuvruB
en hel oordeel van troepenoffieieren beroept.
Tegenover do rede van den hoor Troelstra
stelt spr. dat het zorgen voor de dofonsie
voor kleine staten niet is eon vraag van
machtsontwikkeling maar van het voortbe
staan dier staatjes.
Daarna repliceert de beer Duymaer
van Twist (A.-R.), die de critici van het
ontwerp verwjjt zelf geen stelsel te hebben.
Hij bestrijdt voorts de moties.
De minister van Oorlog (de heer
Colyn) herhaalt in zjjn beantwoording van
de bi-stryders van het ontwerp-Militiewet
dat, al had hjj eon diensttijd van 12 maan
den noodig geacht, hjj dozen toch niet zou
hebben voorgosteld, om der wille van rust
en kalmte in het leger.
Met een oefentjjX van 6'/» maand in de
kazorne, by voldoende lichamelyke voorgo-
oefendheid, komt men verder dan met een
paar maanden langer dienen zonder meer.
Maar dan moet men beginneu met ons volk
voldoende lichamelijk te ontwikkelen. Dat
zal 10 of 20 jaar duren.
De regocring wil geen langere, ook geen
korlero en inteusievere, maar eeu geregelde
oefening. Daarvoor heeft zy 6l/a maand noo
dig, en daarvoor moesten ook de militaire
werkors uitgevonden worden. De minister
geeft de?e uitvinding voor een betere. De
Kamer heeft hem er geen aan de haud ge
daan. Hjj weet er niets beters op. Dure
burgorcorveeërs zjjn in oorlogstyd nergens
oogenblik aan zjjn schuld, maar hield die
voor zonneklaar bewezen.
.Maar mjjn zoon is onschuldig riep ten
slotte de ongelukkige moeder uit, gekrenkt
door de verwijten, die tegen haar Wilhelm
gedaan worden. .Het is niet edelmoedig,
mijn kind eerloos te noemen, nu hij zich niet
verdedigen kan. Van u had ik dat aller
minst verwacht, mjjnhoer Von Horwitz."'
Maar dit maakte hem nog heftiger.
„Wio maakt hom eerloost" bulderde hjj.
«Door zjjn bekentenis heeft hjj alle aanspra
ken op eor verloren."
En weder klonken er beschuldigingen en
verwenschingen van zjjn lippen.
«Wanneer de naaste vrienden van mjjn
zoon den staf over hem breken ofschoon
geheel zjjn vlekkeloos verledon hun bekond
is, wat moet dau de buitenwereld niet doen!"
riep mevrouw Dorner opgewonden uit. «Ik
hoopte b|j u steun on troost to vinden. In
plaats daarvan hebt gjj slechts vcrwjjton en
klachten. En al wilt gjj mjj niet sparen, heb
dan voor het minst medeljjden voor uw
arm kindzio hoe z|j weent en snikt. Zg
gelooft Wilhelm niet schuldig."
Neen en nogmaals neen 1" riep Augusta
thans uit, terwjjl z|j opstond van den stoel,
waarop zy zooeven nog machteloos had zit
ten schreien. ,En al mocht iedereen Wilhelm
ook vloekon, ik ken zjjn edel, lier karakter,
hij is niet in staat tot «en onrechtvaardigheid,
laat staan tot een misdaad.
Ik zio niet van mjjn verloofde af on niots
zal mjj het geloof in hem ontnemen."
«Edel, lief kindl" riep de bedroefde vrouw
uit terwjjl zij het meisje vol geestdrift aan
haar hart drukte.
Von Horwitz liep opgewonden iu het vor-
trek heen en weer, terwjjl hjj eon misnoeg-
goed voor, en de militaire werkers kunnen
zich nuttig maken.
De minister zegt, dat hjj zal staan of vul
len met de militaire werkers.
Hjj zal trachten hun oefoningsduur aun die
van de andere groepen gelijk te maken.
Hjj zegt, dat de regeering 4000 man 4
maanden lang in de kazurno wil houden «>m
de hoofdplaatsen bljjvend te bezetten, zoo
noodig oen mobilisatie te dekken.
Het ontwerp zal waarschijnlijk niot voel
meer kosten dan geraamd was.
Hjj handhaaft zyn standpunt ton opzichte
van het contingent, de eerato oefening, do
militaire werkors, de kaderplicht.
De minister van Binnenland-
sohe Zaken (de heer Heemskerk) is van
oordeel, dat de kritiek er niet in geslaagd
is het ontwerp af te maken, noch om or
iets beters voor in de plaats te geven. Hij
bogrjjpt niet wat men eigenljjk wil.
De minister beantwoordt den heer Troel-
stra, waarna de algemeono beschouwingen
worden gesloten.
Do moties-Ter Laan (speciale belasting
voor inkomons van f3000 en honger) en
•Thomson (bekorting kazeme-verbljjf .tla
onmisbare voorwaardo voor contingentsver-
hooging) worden verworpen resp. met 70
tegen 5 en 52 tegen 22 stemmen.
Daarna wordt overgegaan tot artikolsge-
wjjze behandeling van bet ontwerp.
Art. 1 wordt aangenomen; het amendement-
De Beaufort o.s. op art. 2 verworpen en het
art. ongewijzigd aangenomen.
De voorzitter deelt mede, dut de regeering
in art. 4 de woorden militaire werkors heeft
vervangen door administratietroupen.
Bij do toelichting van het eerste amende
ment op art. 4 zegt de heer Ter Laan,
dat het- tegenover den buitenlandscben vjjand
volmaakt geljjk hljjft of het contingent wordt
verhoogd of niet. En tegen den binnunland-
schen vjjand hoeft men niet zoo'n grooten
troep noodig.
Artikel 4 der Militiewet (grootte der lich
ting en verdeoling van de ingolijfden) is nu
aan de orde, met de daarop ingediende amen
dementen-Ter Lauu c.(o. m. tot verminde
ring van de lichting van 23.000 man tot
17.500; 600 man zeemilitie; geen admini
stratie-troepen of militaire werkers) on een
amendemcnt-Thomson (geen militaire wer
kers).
De heer Hugenholtz (S.D.A.P.) ver
dedigt het améndomont tot vermindering van
het getal zei-miliciens in verband mot do
bezetting van de kustforten, waarna zjjn
partijgenoot Helsdingon pleit voor hul
schrappen van de militaire werkers. Hun
naamsverandering bevredigt hem niet. II«t
instituut zal tot verslapping van de kenring
leiden. Hjj wil vaste geëmployeerden, geen
werkvrouwen.
Do hoer Thomson (U. L.) zegt zjjn
amendement, dat evenmin als dat der socia
listen wil weten van militaire werkers, te
zullen intrekken, indien de meerderheid hem
het spreken dan niet belet. Eon voorbehoud,
dat door den hoer Van Veen (C.-H.) be
antwoord wordt met de mededeeling, dat zjjn
party alleen ovor sluiting van de alg. be
schouwingen gedacht had.
De minister van Mnrino (de heer
Wentholt) bestrijdt het amendement, dat in
plaats van 1000 man zeemilitie 600 voor
stelt.
De heer Van Veen stelt voor de mili-
tairo werkers aldus in het artikel aan *o
duiden„aangewezen tot speciale dienatou
buiten de militaire oefeningen".
De heer Thomson verdedigt de ver
mindering van het voorgesteld aantal zee-
miliciens.
Hjj verzot zich tegen de instelling van
militaire werker», «en insttuut, dat niot
klopt met het vroeger anti-revolutionair
standpunt ton aanzien van corvée diensten
buiten de oefening. Bovendien vindt het
denkbeeld: militaire werkers schier algemeen»
bestrijding buiten de Kamer.
In Dnitschland is zulk een instelling mis
lukt dit had eon waarschuwing moeten zjjn.
De benaming administratietroopen is vor
koord en nutteloos. Spr. wil, dat dozo troepen
een opleiding krygen als de anderen en dat
zy voor den verplegingsdienst zouden worden
geschikt gemaakt. Dan ware oen leemte in de
organisatie verholpen.
Üf de minister had het coDtingoutcjjfer moeten
vergrooten met 500 en elke compagnie op haar
beurt laten werken.
Spr. zal na het amendement der socialisten
steunen fer vermindering van de lichting-
sterkte.
den blik op zjjn kind wierp dat de party
voor Wilhelm tegen hem, haar vader, durfde
opnemen.
„Gjj spreekt naar uw verstand zeide hjj
minachtend. „Hebt gjj dan niet gehoord, dut
hjj zjjn schuld vrywillig heeft bekend?"
Maar Augusta weerstond moedig den
gramstorigen blik van haar vader.
„En al zou Wilhelm ook met duizend
eedon bezweren, dat hjj de schuldige is, dun
geloof ik het nog niet!" voorde zy er ter
stond tegen in. „Ik weet dat hy tot znlk een
misdaad niet in staat is."
„Och wat, er kunnen omstandigheden komuii,
waarin het schjjnbaar atandvastigstc karakter
aan het wankelen wordt gebracht," hernam
Von Horwitz.
„Maar nooit zal de dag komen, dat de
schuld van Wilhelm by mij ingang vindt
zeide Augusta met zelfbewustzijn.
Zy trad op haar vader toe en greep hom
vleiend bjj den arm.
,Papa, gjj spreekt nog ouder don eersten
indruk," zeide zij zachtziunig. „Gjj zult wel
tot andere gedachten komen eu du onmoge
lijkheid inzien, dat mjjn edele Wilhelm zulk
een afschuwwekkende daad begaan kan heb
ben. Gjj zult met mjj samenwerken om hum
te reddendat is eerst de «vare liefdo,
elkaar in het ongelnk trouw te blijven, on gjj,
zelf een «del, rechtschapen mensch, zult
Wilhelm in zjjn ongelnk noch nw achtin-/,
noch uw toegenegenheid onthouden."
Von Horwitz stond in tweestrijd ook zjju
good hare kwam cr tegen op, Wilhelm schul
dig to golooven, maar aan den anderen kant
kon hjj sioh dan die bekentenis niet verklaren.
(Wordt vervolgd.)