KLEINE COURANT
't Vliegend Blaadje
voor Helder, Texel, Wlerlngen en Anna Paulowna.
Eerste Blad.
FAMILIE-EER.
No. 4043
Woensdag 8 November 1811,
38ste Jaargang.
't Vliegend Blaadje p. 3 ra, 50 ct., fr. p. post 75 ct., buitenland 11.25
Pre- ZondagshlacJ 37* 45 10.75
(Voor het buitenland bij vooruitbetaling.)
Advertentiën van 1 tot 5 regels 30 cent.
Elke regol meer6
Bewija-oseinplaar
Vignetten en groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
Verschijnt Dinsdag- en Vrijdagmiddag.
Interc.-
Telefoon SO.
Uitgever i C. DE BOER Jr. (v.;h. BERKHOUT t Co.), Heider.
Bareauxi Spoorstraat en Koningstraat.
NIEUWSBERICHTEN.
HELDER, 7 November.
Ingevolge opdracht van den Miniater
van Marine brengt de commandant Hr. Ms.
schoener «Zeehond" het cndervolgende vaar-
plan_ voor de beide kruisers, belast \net het
politietoezicht in dc Noordsee, over de maand
November, ter kennisse van belanghebbenden
Hr. Ms. .Zeehond"vertrek uit Nieuwe-
diep 6 November; binDen te Nieuwediep 10
November; vertrek nitNieuwediep 14 Novem
ber binnen te Nieuwediep 20 November
vertrek uit Nieuwediep 27 November; binnen
te Nieuwediep 2 December.
Hr. Ms. .Dolfijn"': vertrek uit Nieuwe
diep 8 Novemberbinnen te Nieuwediep 18
November vertrek uit Nieuwediep 20 Novem
ber binnen te Amsterdam 25 November;
voor de buitendienststelling.
„Pro Patrla".
De gymnastiekvereniging «Pro Patria"
gaf Zaterdagavond in Casino eene uitvoering,
de eerste in dit seizoen. De belangstelling
was zeer groot. Na het welkom van den
voorzitter, den heer J. Drijver Jr., wees deze
er op hoe de club een gevoelig verlies leed,
doordat de heeren Schlamilch, Hagenaar en
Bubse door drukke bezigheden daartoe ge
noodzaakt bedanten als bestuurslid. Voorz.
wees op het vele dat zy voor de club hebben
gedaan. De heer Schlahmilch was bijna 25
jaar lang lid, waarvan 28 jaar voorzitttcr en
byna 25 jaar leider der jongste adspiranten-
afdeoling. De heer Hagenaar was ruim 24
jaar penningmeester, de heer Buhso langen
tjjd viee-president. Spr. bracht hen hulde
voor hun verdienstvol streven, teu opzichte
der vereeniging. «P. P." wilde zjjo erkente
lijkheid bowyzen voor zooveel werk on had
alle drie heeren benoemd tot eerelid. Een
diploma in lyst gezet werd den heeron onder
luid applaus en den bondsklap der gymnasten
overhandigd en de presidente der dames-
afdeeling spelde hen het insigne van leden
van verdienste op de borst.
De heer Schlahmilch dankte meteen hartcljjk
woord voor de blyken van erkentelijkheid;
P. P. was hen lief geworden, maar er was,
zoo zeide by, in den heer Drijver een opvolger
gevonden, die P. P. zal in bloei houden en
vooruitbrengen.
Thans werd met de werkzaamheden begon
nen. De jonge adspiranten, onder leiding van
den heer Schlamilch, voerden aan 't rek oefe
ningen uit en gaven een serie stokoefeningen.
De overige klassen werkten onder leiding van
den heer Hooydonck.
Ving en correct werd aan de harren en
ringen gewerkt en de 'vrye oofeniDgen waren
vol afwisseling. De dames-afdeeling gaf een
serie stokoefeningen, die luide werd toegejnicht.
Na de pauze word door de hoofdafdeeling
gewerkt aan het hoogrek. Kracht en behen
digheid werden ook hier te zien gegeven.
De staafoefeningen der adsp. klasse zoowel
als die der hoofdafdeeling, waren mooi en
aardig gevarieerd.
Tusschen beide waren een paar voordrach
ten gegeven«De mislukte advertentie", een
aardige mop en ,De moderne dameshoed".
Do dames die dit laatste stukje voordroegen
hadden waarljjk kans gezien om het bevallige 1
hoofddeksel nög grooter te maken dan het
tegenwoordig ie.
Als slot werden, ving en correct uitgevoerd,
eenige standen te zien gegeven, waarby
werkelyk aardige combinaties waren.
To half twaalf was 't nit. Toen zou nog
een bal volgen, waarvoor, gezien de vele dames
die aanwezig waren, wel veel animo zal ge
weest zyn.
„Cabaret Artistique."
Als men weet, dat een carbaret een wjjnhuis,
bierhuis of herberg beteekent, dan kent men
de beteekenis van bovenstaand opschrift. De
schouwburgzaal van .Tivoli» was Zaterdag 1.1.
herschapen in een cabaret artistique, door
het optreden vau het artistique operette-duo,
den heer Joh. Hinz en mej. Emilie Tartaud,
alsmedo van den bekenden humorist Adriaan
Duveen. Do heer Joh. Hinz trad tevens op
als bariton-zanger en piano-humorist. Tot
slot der voorstelling werd opgevoerd »No. 66',
operette in één bedryf van Offenbach. Het
Tivoli-orkest vulde de pauzes aan.
De opkomst liet wel wat te wenBchen
over, wat beslist jammer was. Mej. Emilie
Tartaud beschikt over een heel fraaie, goed
geschoolde stem, die het publiek hier wel
wist te boeien en te bekoren. Ook do heer
Joh. Hinz mag gehoord worden, terwijl de
operette een beslist succes was. Ook de hu
morist Adriaan Duveen wist met een paar
leuke voordrachten de aandacht bezig te
houden, zoodat niemand der aanwezigen zich
zyn gang naar Tivoli zal beklaagd hebben.
Na afloop der operette werd aan Terpsichore,
de godin der danskunst, geofferd.
Herhaalde waarschuwing aan werk
zoekenden in 0uit8Chland.
Herhaaldelijk komen by het Ministerie
van Buitenlandsche Zaken klachten in over
het lokken van arbeiders naar Duitschland
door vereenigingen of personen, wion het er
uitsluitend om te doen is het daarop gestelde
commissieloon te verdienen en die onder
voorspiegeling van schoone beloften arbeiders
aanwerven voor arbeid, waartoe dezen later
blyken niet geschikt te zyn.
Arbeiders die in Dnitscbland werk willon
zoeken, wordt dringend aangeraden zich te
dien einde om inlichtingen te wenden tot de
in do stad hunner inwoning gevestigde ar
beidsbeurs of wel tot den secretaris der
Voreeniging van Nederlandsche Arbeids
beurzen, Nienwe Schoolstraat 26, 's-Graven-
hage, die door bemiddeling van de van rjjks-
wege gesubsidieerde Nederlandsche Arbeids
beurs te Oberhausen in staat zyn to beoor-
deelen of er op aannemelyke voorwaarden
in Duitschland werk is te vinden.
0e loonsverhooging bij de H. IJ. S. M
Men schryft ons van de zijde van H. IJ.
S. M.-personeel
In aansluiting op onze berichten omtrent
de toegekende loonsverhooging door de H. IJ.
S. M. kunnen we nog mededeelen, dat deze
verhooging door het personeel wordt be
schouwd als tegemoetkoming voor de zware
lasten, welke de nieuwe pensioenregeling,
welke 1 Jan. 1912 voorloopig in werking zal
treden, hen oplegt.
Ten bewjjze daarvan zyn door de vertegen
woordigers van verschillende groepen alsnog
verzoeken bij de directie ingediend, om; in
verband met de dure tjjden, eone tijdelijk»'
buitengewone tegemoetkoming te verstrekken,
zulks in afwachtiog van de op ziel
loons herziening.
zichzelf staande.
(Hblad.)
Badplaats Egmond aan Zee.
In don afgoloopon zomer, die voor de
badplaats Egmond aan Zee bijzonder gunstig
is geweest, is het aan do propagandacom-
missie gebleken, dat een groot tekort bostaat
aun hotels, pensions, voorname! jjk eerste rang
zaken, en aan kleine, courante optrekjes en
villatjes. Met het oog op dio dringende be
hoefte heeft de commissie bosloten een krach
tige actie te voeren tot het vestigen van
nieuwe ondernemingen en om allen, die hun
werkkracht en kapitaal in Egmond productief
willon maken, met raad on daad by te staan.
Tot leden der propagandacommissie zyn
herkozen de hh.: Bnrgemeester C. J. Eyma,
A. C. Bos, P. Brands, S. Pluimgraaf! en W. G.
Noorman van der Dussen, secretaris.
In de omgeving van den Dam te
Amsterdam
De aanbesteding voor de slooping der
bouwblokken VisohsteegVijgendam en
NesRokin, zal aan het eind der maand
plaats vinden. Met de afbraak zal waar
schijnlijk begonnen worden op 15 December.
De amotie van het Beurs-poorlje en de be
lendende huisjes zal geschieden onder toezicht
van Publieke Werken; deze dienst zal er
voor zorgen, dat merkwaardige onderdeelen
voor het naeeslacht bewaard blyven.
Voor het vrykomende terrein Nes—Rokin
zyn reeds verscheidene aanbiedingen inge
komen; ééue aanbieding botreft het geheele,
aan het Rokin grenzende gedeelte.
Minder voorspoedig gaat het met het zoo
genaamde Dam-terrein, de oppervlakte grond,
waarop na staan het bouwblok Vischsteeg
Vygendam en het Commandantshnis. Af en
toe hoort men den naam van een bekend
architect noemen in verband met een plan
van aankoop door eene groote combinatie,
maar tot een definitief bod komt het niet.
Dat het Commandantshuis voorloopig blyft
staan om tot tjjdeljjke verblijfplaats te dienen
van do leden der Groote Club", brengt dus
n vertraging in hangende plannen.
ian de voorbereiding van de verbreeding
der Palrisstraat by den Dam wordt (achter
do schermen) geregeld gewerkt. Gelijk men
weet, zal het biervoor noodig zyn behalve de
Groote Clnb, (waarmede de gemeente reeds
eene overeenkomst heeft gesloten) vier për-
ceelen in de straat af te breken. Een dezèr,
perceel 9, is naar wy vernomen, dezer dagen
voor de som van f 23,550 in handen aër
gemeente overgaan. Met de eigenaars der
andere perceelen wordt nog onderhandeld.
Eventueel zal over het bezit dier perceelen
geprocedeerd worden. (N. R. Ct.)
Een nieuw Park te Amsterdam.
In den laatsten tyd doken af en toe be-
richton op omtrent het voornemen der gemeente
om een nieuw park te stichtendit park is
geprojecteerd om het zoogonaamdo Nieuwe
Diep, een uitgestrekt binnenmeer by Zeeburg,
das in de onmiddoljjke nabijheid van de zoo
genaamde Indische Buurt.
Water en land zouden een gezamenlijke
oppervlakte hebben van ruim 100 hektaren.
In het park zyn eenige vyvers geprojec
teerd, terwjjl mede ruimte is gereserveerd
voor eenige kleine gebouwen.
Tevens zou het in het voornomon van
B. en W. liggen den verbindingsdam van
Zeeburg naar Schellingwoude, in dezen
dam liggen de Oranjesluizen, te doen
beplantec, zoodat er eene uitgestrekte en
aangename wandeling zou ontstaan van het
nieuwe park naar het bosch aan de overzijde
van het IJ.
Het is te hopen, dat B. en W. hot ge
meentelijk plan niet naar een verre toekomst
zullen verwyzeu, in verband met de vorsto-
ljjko aanbieding, welke, naar verluidt, dezer
dagen van particuliere zyde by hen ingeko
men is.
Eenige vermogende ingezetenen zouden
namelijk aan het gemeentebestnur hebben
meegedeeld, dat het in hun voornemen ligt
aan du gemeente een park ten geschenke to
geven, ter gelegenheid van de vioring van
het eeuwfeest van Neerland's onafhankelijk
heid in 1918.
Een goede beiooning.
Een expediteursbediende to Eindhoven, die
daar ter stede een biljet van f 800 in plaats
van f 100 inde en dit by nazien onmiddellijk
kwam terugbrengen, werd daarbjj verblyd
met een belooning van twintig halve centen.
De koning en koningin van Engeland naar
indië.
Als de koning en koningin dezo woek
naar Indië vertn kken zal aan hun schip,
de .Medina", uitgeleide worden gedaan,
van Spithead tot in volle zee, door oen
machtige vloot, het eerste linie-eskader en
het eerste kruiser eskader. In doxo V
Bmaldeeleu zyn de machtigste schepen der
Engelsche vloot opgenomon.
De snelste „Dreadnought'-kruisers.
Duitschland heeft op het oogenblik den
snelsten «Dreadnought"-kruiser, al scheelt
het niet veel met den snelsten Engelschen.
De Engelsche Indefatigable, die gebonwd was
om 25 zeemijl te loopen, haalde op een proef
tocht 29.13. Dat was voor een schip van die
afmetingen 18,750 ton een geweldige
vaart. Maar do .Mohko", van de Duitsche
vloot een schip van dergelijke grootte
haalde onlangs 29.5. Vast gelooft men echter
in Engeland, dat dat record spoedig geslagen
zal worden en wel door d« «Lion", een
,Oppor-dreadnought"-kruiser, waaraan te
Devonport de laatste band wordt gelegd. Die
kolos van 26,350 ton heeft een machine van
70,000 P.K. (de Indefatigable van 41,000
P.K.) en is gebouwd om 28 zeemjjl te loopen,
maar hij zal wol de 31 of 32 halen, denkt
men. De machine kost nog minder dan die
van de vorige linie-krnisers, n.1. 470,223,
pt. st. d-i. ruim f 5,600,000.
Ouderdomspensioen.
Te Battersea in Londen stierf dezer dagen
een arme oude vrouw. By het onderzoek van
den lijkschouwer kwam aan het licht, dat zjj
met haar man leefde van het ouderdomspen
sioen, dat zij trok. Dat pensioen is f3 in de
week. De huur van haar kamer was f 1.80,
zoodat het echtpaar van f 1.20 moest bestaan.
Een dokter getuigde, dat gebrekkige voeding
haar dood had verhaast. De lijkschouwer
merkte op, dat het ouderdomspensioen in
sommige gevalle alles behalve een zegen is.
Zonder dat pensioen zonden menschen een
goede verzorging in een inrichting vinden,
terwyl zy met het pensioen er buiten een
allerellendigst bestaan leiden.
Tandentrekken met presentjes.
Dat op één pond margarine een thee
servies cadeau gegeven wordt is niets nieuws.
Doch wat een «Zahnfirztliche Klinik" in do
Potsdammerstrasse te Berlyn op dit gobied
presteert, is nog niet onder de zon vertoond.
In deze straat werd me een papier in de
hand geduwd. En daarop stond te lezen
«Op den len November zal (adres) een
tandheelkundige kliniek geopend worden, waar
het trekken van tanden gratis en zonder
pyn geschiedt door cocaïne. Ter herinnering
aan de opening krjjgon do patiënten gratis
b'handeling gedurende drie jaar. Verder
krygen de geachte patiënten binnen een
maand, du3 tot 1 December, een waardovol
geschenk, b.v. horloges, gouden ringen, met
echte brillanten". («Hblad".)
Luchtvaart.
Vier zonen van den Dnitscben Keizer
hebben Donderdagmiddag een tocht roet het
nieuwe Zeppelin-luchtschip .Schwaben" ge
maakt. Er hebben bovendien meerdere leden
van hel keizerlijke huis aun deelgenomen
en nog vorscheidene andere personen. Behalve
de prinsen Eitel Friedrich en August Wil
helm met hun gemalinnen, hebben nog party
gemaakt de prinsen Oskar eu Joachim, de
prinsen Friedrich Sigismund en Friedrich
Karl van Pruisen, de erfprins van Hohen-
zollern en prins George van Griekenland.
Ook minister v. Breitenbach, onderstaats
secretaris Richter en verscheidene adjudanten
der prinsen haddon plaats in de kajuit ge
nomen. Van do vorsteljjko passagiers had,
behalve prins on prinses August Wilhelm,
nog niemand een tocht met een luchtschip
ondernomen.
's Middags om 2 uur steeg men van
Johannisthal op en voer over Gross-Lichter-
feldo en Teltow naar Potsdam. Daar bewoog
zich het luchtschip tweemaal om het Neue
Pulais hoen De Keizer, de Keizerin en
prinses Victoria Luiso zagen van de buiten
trap van het paleis toe en wisselden hand-
groeton met de passagiers. Van uit de gondel
werden in telegrammenzakken ook eenige
brieven naar beneden geworpen, die aan den
Keizer en de Keizerin gericht waren.
Toen zette de Schwaben" koers naar het
Schwielowmecr, boven wolks waterplas alle
motoren werden stop gezet, zoodat het lucht
schip zoover daalde dat de achterste gondel
op het water dreef. Het luchtschip steeg
echter weer en men begon de terugreis over
Wcrder, Potsdam, de Döberitzer Hoerstraase,
Churloitenbnrg, Unter den Linden, Lichten-
burg, en weer naar Johannisthal, waar vlot
geland werd. Do geheele tocht had 1 nur
en 40 minuten geduurd; het luchtschip hud
"in dozen tyd 87 kilometer afgelogd. Het
ontbjjt was in de kajuit gebruikt.
DE WEEK.
5 November.
De Tweede Kamer der Staten-Generaal
heeft, in de zitting van Donderdagavond jl.,
smakelyk gelachen om den heer dr. Scheurer,
oud-zendeling on thans medicus-volksver-
tegenwoordiger. Ik verwonder my Diet over
deze hilariteit, want de geachte afgevaar
digde uit Sneek, die in 's heeren Coljjn's
plaats kwam, is een zeer vreemdsoortig
exemplaar van Kamerlid, 't Medisch element
in het Lagerhuis is nooit rjjk vertegenwoor
digd geweest, en zoodra er meer dan één
medicus Kamerlid werd, gingen de poppen
aan het dansen. De schim van Molière zal
zich menigmaal verlustigd hebben in de kib-
bclpartyijes tusschen der Rombach| en der
Schrcinemacher Maar hoe uiteenloopend
de ra meningen der zeergeleerde heeren ook
waren, in hun uiterlijk doen hadden zy
steeds zekere gelijkenis met elkander. Prac-
tisch-zakelyk, weinig belust op oratorische
triumfen Vast by stuk houdend. De heer
Scheurer, daarentegen, is tweeslachtig van
aard. Half-zielverzorger en half-genecskun-
dige. Toen hy 't eerst in de Kamer het
woord voerde, bracht hy ook ernstig- en
gemoedelyk-gestemde lieden aan het lachen
door zulk een tpreektoon" aan te slaan, dat
De Génestet's verzuchting van
r.Geef ons natuur
en waarheid wêur
U onwillekeurig op de lippen kwam.
Dat zalvende is zeer beslist getemperd.
Men heeft den heer Scheurer, die, in zyn
uiterljjke verschijning, en ook wel eens in
spreektrant aan den heer Bogaerdt doet
denken, blijkbaar van bevriende zyde
IFE UILLBTOISr.
12)
«Zoo," bromde Loder en zweeg een oogen
blik. ,En als ik u nu eens zeg, dat gy liegt!"
riep hy eonsklaps uit. «De hond is volstrekt
niet met een bjjl gedood, men hoeft hem de
keel afgesneden.'
Dat weet ik evengoed als gy," antwoord
de de advocaat, zonder zijn gezicht te ver
trekken, maar ik vond het de moeite niet
waard u tegen te spreken."
t Mynheer Dorner," zeide de commissaris,
.kom tot inkeer. Het komt my voor, dat gij
de kinderlijke liefde te ver drjjft.
De vermoorde is uw doodgewaande vader;
gy vreesdet, dat hy door zyn terugkeor
schande over u on nw moeder brengen zon
en daarom hebt gy door een geldelijk offer
getracht u van hom te ontdoen. Het noodlot
wilde echter dat Herbert Dorner denzelfden
nacht door moordenaarshanden viel. Reeds
de omstandigheid, dat de wissel vanmorgen
ontvangen is, bewyst, dat gy de daad niet
gedaan kunt hebben, waarvan gy u zelf
aanklaagt."
Maar dat gaat toch te ver," riep do
rechter van instructie, die reods herhaalde
malen duidelijke teekenen van ongeduld had
gegeven.
.Wie zegt u, dat ik den wissel aan mjjn
slachtoffer heb gegeven vroeg Wilhelm,
uit wiens gelaat thans de laatste druppel
bloed was geweken. Dat vermoedt gij slechts.
Juist door dezen wissel kan ik getracht
hebben, de verdenking van my af te wenden
en op een ander te werpen. Was ik niet
ongelukkigerwijs in huis gezien geworden,
dan zon niemand aan my gedacht bobben,
veel minder mjjn schuld voor mogelijk heb
ben gehouden."
.Waarom hebt gy dan terstond bekend?"'
vroeg Loder, zonder acht te slaan op het
veelbeteekenende kuchen van Niederen.
Wilhelm zag hem wezenloos aan, waaruit
Loder opmaakte, dat bij het verhoor nog
geen sprake was geweest van het bloedige
schrift.
,En dan," ging hy voort, alsof het de
onbeduidendste zaak ter wereld betrof, .waar
om hebt gy uw eigen naam opgeschreven?"
.Myn naam vroeg de advocaat met
onverholen wantrouwer, want hy begreep
dat hem een strik werd gespannen.
In plaats van antwoord te geven nam de
commissaris het stuk papier uit den zak,
waarop by de kleur van don inkt had onder
zocht. Toevallig had by daarop den naam
van den advocaat geschreven nu kwam
deze omstandigheid goed te pas.
.Daar, lees zelf', zeide hy zoo ongedwon
gen mogelijk Dit papier hebben wy in de
kamer op de tafel gevonden en het was de
eerste grond tot verdenking tegen u."
Een lichte rilling ging Wilhelm door de
leden, hy beet zjjn onderlip aan bloeden.
«En al had ik dat nu werkelyk geschre
ven," zeide hij daarop, .wat bewijst het dan
nog Dat ik er op bedacht was, het ver
moeden van my af te wenden."
»Gjj hebt het waarschijnlijk willen doen
voorkomen alsof de vermoorde met zjjn
laatste krachtsinspanning dit woord had
geschreven vroeg Loder onooozel.
.Hjj was terstond dood," hernam Wilhelm
,neen ik schreef dit woord alleen in de
verwachting, dat niemand den moordenaar
zoo dom zou gelooveD, zjjn eigen naam by
bet ljjk te schrijven. Gij ziet dat ik volgeDS
nauwkeurige berekening te werk ging. Nog
een bewjjs in mjjn voordeel trachtte ik mjj
door den wissel te verschaffen door het den
schjjn te geven alsof de moord om dit kost
bare papier gepleegd was ik maakte daar
om ook een notitie in mjjn journaal, die uw
scherpzinnigheid zeker niet zal ontgaan zijn."
Loder knikte.
«Welnu," vervolgde Wilhelm, .een ver-
loopen individu uit myn clientèle liet zich
gemakkelijk vinden om den wissel te gaan
ontvangennatuurljjk moest hjj mjj nader
hand het geld terugbrengen en op die manier
dacht ik al mjjn maatregelen genomen to
hebben."
«Het verwondert mjj echter, dat gjj na al
die scherpzinnige maatregelen uw misdaad
vanmorgen zoo verrassend snel bekend hebt,"
sprak de commissaris, terwyl hjj sluw met
de oogen knipte.
Wilhelm haalde de schonders op en zweeg.
Ik wil n eens wat zeggen," hernam Loder,
terwijl hjj geen acht sloeg op het kuchen
van den rechter van instructie. «In myn
langen diensttjjd is mjj zelden een schuldige
voorgekomen, die zich zooveel moeite gaf
om zjjn onschuld als gij om uw schuld
te bewjjzenjammer maar, dat deze naam
niet door u, maar door mjjzelf geschreven is."
Wilhelm stampte ongeduldig met den voel.
«Ik moet u verzoeken mjj te laten weg
voeren," zeide hjj, «de opaenstapeling van
aandoeningen dezen dag, mjjn wond, die mij
hevig pjjn doet bovendien, moest gjj begrjjpen,
dat al uw vragen vruchteloos zjjn, want ik
volhard by mijn bekentenis."
Opnieuw wilde Loder met vragen beginnen
maar hiertegen verzette zich de rechter van
instructie, door op vrjj Bcherpen toon aan te
merken
«Met uw verlof, mjjnheer de commissaris,
gjj gaat na wel oenigszins buiten uw bevoegd
heid."
Hjj schelde en beval den agent, die binnen
trad, den gevangene naar zjjn cel terug te
brengen.
Met een droevigen, hopeloozen blik, het
hoofd op de borst gezonken, verliet Wilhelm
de kamer.
Niederen wenkte sjjn griffier, dat deze
zich eveneens kon verwydereD, en zeide, toon
deze de deur achter zich gesloten had, op
bitsen toon tot den commissaris
Ik maak u mjjn compliment; gjj hebt
een wonderlijken tact om vragen te stellen.
Zoudt gjj dien heer niet liover met ronde
woorden zeggen, met welke uitvlucht hjj
zich redden kan
»Gjj moet toch de bedoeling van Dorner
reeds lang begrepen hebben," zeide de
commissaris bedaard. «Hjj is onschnldig, dat
ljjdt geen twjjfolde ecnvondigBte voorvallen
op de plaats der misdaad zjjn hem onbekend
ook weet hjj niets van de bloedige letters."
Niederen lachte sarcastisch.
Maar, myn waarde, ik zou wcrkeljjk
meer scherpzinnigheid van u verwacht heb
ben zeide hy minachtend. «Ziet gjj dan
niet, dat de man afschnwelyke komedie met
ons speelt Hjj houdt zich maar zoo on
wetend, om later voor de jury met die on
wetendheid te kunnen pronken.
Die wisselgeschiedenis geloof ik woord
I voor woorddat is een echten advocaten-
wenken hiertoe gegeven. In het Parlement
van 1911 is het paganistisch element nu wel
niet in de meerderheid, maar do minderheid
is toch groot genoeg om 't iemand zuur te
maken.
Wat de afgevaardigde Scheurer niet van
zich kau schudden. dat is: het doen alsof
hjj, brave, geleerde, veelwetende man,
stond te verkondigen splinternieuwe wjjsheid
aan bruine en byna zwarte dames en heeren
van zoor primitieve, zoer-rudimentairo gees
telijke ontwikkeling... Waarhcden-als-koeien
discht hjj op met hot gewichtig, noodzakolyk
air van een, die, na jarenlange bespie
geling on navorsching, tot gewichtige
ontdekking is geraaktEen spotvogel zon
in het verband van de militiewet-discussiën,
waarin we thans leven, kunnen zeggen
zooals dr. Knyper tot d« gewichtige ont
dekking geraakte, datZwitserland niet
aan zee ligt, hetwelk zjjn liefde voor een
volksleger naar Zwitsersch model, waar
zjjn hart nu een jaar geleden voor glooide,
plots deed verkillen tot ver beneden nul
Alzoo, de heer dr. Scheurer, het Kamer
lid, is een zonderling man, al bitter weinig
aanpassend aan het Parlement geljjk 't nu
is. Maar wèl vraag ik me af, of de Heeren,
die hem na en dan in 't gezicht uitlachen
op eene manier, met schampere interrupties
e. z. m. die vaak meer doet donken aan eene
schoolklasse met lastige belhamels dan aan
eene bijeenkomst van .vroede mannen", in
wier handen het bestier van 's lands zaken
is gelogdof deze heeren wel het recht
hebben om zich dermate vrooljjk te makon
over hun zalvend-gemoedelykon collega, die
nog wat in de Kamer-atmosfeer dient te
toeven, teneinde tot het besef te geraken
dat niet alles wat hjj daar van de sprekers-
plaats staat te verkondigen tot de gloed en
splinternieuwe dingen behoort, waarvan tot
de Kamer nooit of te nimmor eenige klank
is doorgodrongen.
Men ga eens rustig en onbovangen na
de vele, vele kolommen, nn reeds volge
praat over de militiowet-Colyn# Wat het
resultaat der «ampele" besprekingen zou
zjjn; wie kan 't niet op z'n vingers nareke
nen Wie, in gansch het land was naïef
genoeg om één oogwenk te twyfelen aan
het doordrijven, mot de dommekracht van
het cjjfor, der opvattingen van Rechts
De geruchten als zon men ook dezen broe
der aan de groene tafel, beentje hebben wil
len lichten, zo waren immers tastbaar on
waarschijnlijk
Getnigen", opkomen voor zjjn meening,
opvatting, denkbeelden, overtuiging: 't is
mooi en eerbiedwaardig. Te zeggen, in arren
moede en met slappe lusteloosheid: Ach,
wat baat 't meZo overstemmen me immers
toch. Ik hond mjjn gemak, steek m'n sigaar
tje aan en laat fiolen zorgon IDat ia
de taal van fiauwhartigen, van bloodaards,
van onverschilligen. Van höa zal nooit of
te nimmer stuwkracht uitgaan, een kapi
tein Thomson, in zjjn nerveuso levendig- en
woeligheid, kan op den toehoorder afmattend
of prikkelend werken Wèl vestigt deze
kranige desknndigo zeer diep en zeer vast
den indrnk, dat hjj strijdt voor denkbeelden,
hem waarachtig liefhjj is niet lauw en hjj
geeft geen kamp. De kapitein uit Leeuwarden
moge, evenmin als zoovelen van zyne ambt-
genooton op het Binnenhof, de schoone knnst
van zelfbeperking verstaan, hjj is frisch,
strijdvaardig. Er gaat van zulke figuren
waarachtige stuwkracht uit. Voor het moment
mogen zy dan niet het «oor der natie
althans het .officiëele", in hun bezit
hebbenmen gevoelt dat er in 8e ideeën,
waar zy pal voor staan, kiem schuilt, van
wat door geen stembus-meerderheid kan wor
den verpletterd
Overigens wat zal er, van al dat einde
loos, onvruchtbaar, voor zeven-achtste nutte
loos gepraat overblijven?... Men heeft 't
zich toch in gemoede af te vragon. .Getui
gen" kan men in eene rede van hoogstens
een kwartier. En 't zal wezen, dat zóódanige
toespraak onuitwischbaren indruk achterlaat.
Een Troelstra verstaat de kunst om aldus
het woord to voeren. En 't mag aangestipt,
hoe er in heel de Kamer, die in Juni
1909 werd geboren, niemand is, die zich
Troelstra's evenknie kan noemen. In ver
halen wat reeds gezegd en betoogen wat
reeds verhaald werd zoeken de meesten
wat zei ik daar? zoeken zoo goed als allen
hun kracht.
Niemand zal mogen ontkennen dat de heer
Ter Laan een der ijverigste werkers is, die
vast in de Kamer zitting hadden, zyne nauw
gezetheid is te vergelijken met het mutilair-
punctueele, waarmoe by v. een dr. Dyserinck,
levensboschryvingon van groote mannen on
vrouwen schrijvend, tot de allerkleinste, allor-
fntielsto bijzonderheden vau zyn helden en
heldinnen naspoort, vervolgens te boek
stelt. De heer Ter Laan slaat niets over.
Is noch voor ro- noch voor dupliek bang;
ook al is 't nóg zoo laat; zjjn de collega's
nog zoo moê; is men nèg zoo beu vau het
onderwerpluistert geen sterveling naar hem
ook niet de trouwste partijgenoot
De heer K. ter Laan praat, praat, praat
De lippen ziet mon niet bowegon. Het gelaat
blyft strak als van houten masker, slechts
de woorden hnppelen de ruimte in, altyd
op dcnzelfden toon, zonder klem, zonder
schakeering, zonder halte of pauze 't Is
evon verschrikkelijk als verbazing- en eer
biedwekkend. En mon gevoelt een gewaar
wording van opluchting als de babbel-, do
ratolmachine oindelyk stopt, stoptGodo
zy dankTer Laan is stil
Zóó denken, dan weet ik uit onver
dachte bron, ook 's mans naaste vrienden.
Ter Laan kkn nu eenmaal niet andera.
't Is ongelukkig, maar men dient te be
rusten. En tevens te erkennen, dat wat de
afgevaardigde voor Den Haag I zegt, bijna
steeds leest men 't kalm overvrucht
blykt van erBStig onderzoek. Doch overigens,
met on zonder den heer Ter Laan trou
wens, dat hopeloos en eindeloos repo-
teeren van Tyftigmual gezegde dingen
Dat met „aplomb", air van gewicht, aan
dragen van argumenten, die, in en buiten
„de strekking" reeds werden herkauwd,
tot wanhopig-wordo-s toe
Nu, myn vrienden 't Is zoo, dr. Scheu
rer is een vreemd soort hoogedelgestrenge
maar recht om hem uil te lachen heeft de
Kamer van 1900 waarèchtig niet 1Zy
steke eerst de hand in eigen boezem
Mr. Antonio.
INGEZONDEN.
Onderwijs aan zwakzinnige, spraakgebrek-
klge en achterlijke kinderen.
By de aanvaarding mjjnor betrekking als
Arrondissementsschoolopziener is door mij
een onderzoek ingesteld naar het aantal van
bovengenoemde kinderen op de scholen in
deze gemeente. En door do bereidwillige
medewerking van de hoofden van scholen
bleek, dat dit ongeveer een tachtig bedraagt.
Tachtig kinderen, die niet of met
zéér veel moeite in staat zyn het onderwy»
te kunnon vol?en.
Het is zoo in-droevig, die kleinen in de
school gade te slaan, soms drie cn meer
jaren onder dan de overigen, want ze kunnen
niot overgaan en blyven steeds achter; in-
droevig als men denkt aan hunne toekomst.
Zoolang vador en moedor nog in loven
zyn, zal voor bon worden gezorgd. Maar
wie zal die taak overnemen als deze er niet
meer zyn?
Dat dit in een ouderhart bekommering
wekt, is verklaarbaar; monige traan wordt
in 't verborgen geweend als de gedachte bij
hen opkomt, «wAAr moet myn arm kind heen
Evenwel het zyn niet alleen de ouders die
daarmee deernis gevoelen. Gelukkig zyn er
nog velen, die met ernst do vraag hebben
overwogen, welke middelen kannen aange
wend worden, om dio kinderon ter hulpe to
komen.
Door mannen vau allerlei richting is ge
poogd te komen tot stichting van speciaal
voor dat doel ingerichte scholen, waarin met
gedold en volharding wordt gearbeid om vau
deze kleinen, bruikbare krachten to vormen
voor de levensroeping, die ook hon te wachten
staat.
Bereids verrezen er uitmuntend ingerichte
scholen voor dat doel, in den Haag, in Am
sterdam en in Haarlem.
Daarom is door my eon poging gewaagd,
om een zoodanige school ook in onze ge
meente tot stand te brengen.
Ten einde de daarvoor noodige belang
stelling en medeworking te verkrygen, zal
voor dat doel eone vergadering worden ge
houden in hot lokaal Tivoli, waar een ge
vierde spreker, «specialiteit voor dezo scho
len', het groote belang dezer zaak nader zal
bepleiten.
Per annonce zal dag en uur nader worden
bekend gemaakt, en zal het my zeer aan
genaam z^jn eene bereidwillige medewerking
te mogen ontvangen.
Helder, 2 Nov. 1911. J. Korvkr.
streek die hem echter weinig baten zal
want zyn Bchnld is zoo klaar als de dag."
«Ik ben zoo vry dat nog te betwijfelen,"
sprak de commissaris.
Hy wilde or nog iets byvoegen, maar do
rechter van instructie wenkte hem afwerend
met do hand toe.
«Met uw verlof, ik heb er nn voor van
daag gonoeg van," bromde by knorrig.
„Dat heer zal ons nog een harde noot te
kraken geven. Zelfs zyn spoedige bekentenis
hond ik voor een slimmen zethy speculeert
zoer behendig op het medelyden van de
jury en zal by jle terechtzitting niet in ge
breke blijven zich voor te doen als een
edel martelaar, die zich voor zyn moedor
opoffert. Haha, ik zal zyn programma wel
wyzigen die onvoorzichtigheid zal hy zich
beklagen. Ons eerste werk moet zyn den man
op te zoeken die vanmorgen den wissel heeft
gehad."
«Zoo denk ik er ook over," stemde de
commissaris volmondig toe«dan komt het
overige vanzelf."
De rechter van instructie lachte spottend.
.Ik weet niet waar gy heen wilt," zeide
hy, terwyl hjj hoed en stok nam. .Ik had n
werkelyk voor een man van doorzicht ge
houden, beste Loder. Het geval is zoo dui-
delyk als het kan en de schuld van dien
man zoo goed als bowezenmaar toch zal
hot nog hoofdbrokon kosten. Ja, ja, het is
nog een moeilyk, maar mooi gevalwy zul
len de wereld toonen dat er buiten mijnheer
den advocaat Dorner nog meer knappe mannen
zyn. Maar ik breng hem op het schavot, of
ik wil op myn ouden dag nog een gering
klerkje worden."
Met een trotschen, zegevierenden blik
ging de rechter van instrnctie weg.
Zyn ondergeschikte keek hom met een
spottend lachje na. Ten slotte haalde hy
zyn snuifdoos uit zjjn zak en nam een
snuifje.
«Een van ons beide moet noodzakelijk een
uitgemaakte domkop zijn, waarde hoor Nie-
deren," mompelde hy voor zich. «Tot myn
voldoening geloof ik, dat ik die domkop niet
ben."
j Daarmede ging de commissaris zjjns weegs.
Hy vorliot hot paleis van justitie, stapte
in een rjjtuig cn reed naar hot huis van
den advocaat Dorner.
Daar vond by de troostelooze moedor van
Wilhelm in gezelschap van de niet minder
neerslachtige verloofde van don ongelukkige.
VI.
De volgende dag bracht voor den commis
saris Loder evenveel vermoeinis als vruohte-
looze werkzaamheden. Do ijverige beambte
had zich soms wel mogen verveelvuldigeu,
om gelyktjjdig op verschillende plaatsen to
«ü°-
In de eerste plaats had Loder niet ver
smald ambtelijke inlichtingen in te winnen
omtrent den verslagenemaar het politieregis
ter bevatte slechts duistere aanwijzingen.
De overledene had zich alleen aangegeven
als Herbert Dorner, was nog nooit veroor.
deeld en Hessisch onderdaanmaar deze
aangiften bewezen geen verwantschap met
den advocaat Dorner, wiens vader Duitsch-
Amerikaan was en volgens zyn eigen aan
gifte geen familie in Duitschland had gehad.
(Wordt vervolgd.)
