KLEINE COURANT
't Vliegend Blaadje
voor Heldor, Taxa/, Wierlngon en Anna Paulownam
Gemeenteraad van Helder.
B
B
w
w
M
n
a
B
n
B
B
n
n
No. 4047.
Woensdag 22 November 1911.
39ste Jaargang.
't Vliegend Blaadje p. 3 m. 50 ct, tr. p. post 75 et, buitenland f 1.25
Pre-Zondagsblad 37* i 45 t f0.75
miën J Modeblad »»»55i»t»65> f 0.90
(Voor het buitenland by vooruitbetaling.)
Adverteutiën van 1 tot 5 regels 30 cent.
Elke regel meer6
Bewgs-exeraplaar2J
Vignetten en groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
Telefoon 50.
Uitgeven C. OE BOER Jr. (v./b. BERKHOUT Co Helder.
Bureeuxi Spoorstraat en Koningstraat.
Tweede Blad.
Zitting van Maandag 20 Nov. 1911. gyH
Voorzitterde heer Van Neck^ loco<burgemeester.
Aanwezig zijn de HH. De Ven, De Geus, Bier
steker, Van der Ploeg, Krijnen, Verfaille, Hartsinck,
Bok, Grunwald, Harjer, Verstegen, Hartendorf,
Adriaanse, Terra en Van den Berg.
Afwezig: de heer Over de Linden, alsmede aan
vankelijk ook de HH. Zander en Oortgijsen, die
echter in den loop van den avond alsnog ter ver
gadering komen.
De Voorzitter heropent de vergadering en deelt
mee, dat ingekomen zijn:
1. Een adres van den heer Kingman, apotheker,
met de mededeeling dat hij zich hier ter stede zal
vestigen en verzoekende in aanmerking te mogen
komen voor de levering van geneesmiddelen voor
de gemeente.
Voorzitter stelt voor, dit tegelyk te behandelen met
het adres der overige apothekers te dezer plaatse
aangaande deze zaak.
Aldus werd besloten.
2. Missive van Gedeputeerde Staten, -betreffende
een reclame, waarin reclamant niet ontvankelijk
wordt verklaard.
Voor kennisgeving aangenomen.
3. Een adres van de N. H. Maatschappij van Land
bouw, Afd. Helder, kennisgevende dat door haar
een cursus zal worden gegeven in paardenkennis en
verzoekende, vergunning om tot het houden van dezen
cursus te mogen beschikken over de Bouwzaak
B. en W. adviseeren, goedgunstig op dit verzoek
te beschikken.
Aldus besloten met algemeene stemmen.
4:. Adres van de Afd. Helder der Ned. Ver. tot
Afschaffing van Alcoholische Dranken, verzoekende
toelage tot het houden van een cursus tot het geven
van onderricht in het alcoholvraagstuk.
B. en W. adviseeren afwijzend te beschikken.
Op voorstel van den heer Biersteker wordt echter
besloten, het adres ter visie voor de leden te leggen,
om er in de volgende vergadering op terug te kun
nen komen.
Thans gaat men over tot de verdere behandeling
der begrooting en wel met de bespreking van de
Begrooting der Gasfabriek.
Deze is door den Directeur, alsmede door B. en W.
in Ontvangsten en Uitgaven geraamd op
Ontvangsten f 285.152.02
Uitgaven 173.406.60
Saldo winst f 111.746.62
Door de Commissie voor de Gasfabriek en Water
leiding wordt voorgesteld de geraamde Uitgaafposten
onveranderd over te nemen, doch in de Ontvangsten
eenige wijzigingen aan te brengen, en o. a. den .post
voor Muntgas f 1000 hooger te ramen en dus van
f 90.000 op f 91000 te brengen. Deze wijzigingen
worden door B. en W. echter niet onderschreven.
Alleen volgn. 19 „Diversen" der ontvangsten worden
door B. en W. f 200 hooger geraamd dan door den
Directeur is geschied en wordt door hen op f 600
gebracht, terwijl de Commissie f 800 raamde.
Nog wordt de .opbrengst van het ammoniumsulfaat
door de Commissie op f 420 hooger geraamd, en
door B. en W. in zooverre overgenomen, dat deze
voorstellen dien post met f 1000 verhoogen.
In de sectievergaderingen gaf deze begrooting
aanleiding tot de volgende opmerkingen:
In de le afdeeling geeft de begrooting voor dit
bedrijf aanleiding om in verband met het adres van
de ambtenaren by de Gasfabriek om salarisregeling
en verbetering, hierop terug te komen by de be
handeling in de openbare Raadszitting, wanneer het
advies van Burgemeester en Wethouders daaromtrent
te hunner kennis is gekomen.
Door één lid wordt voorgesteld het salaris van den
eersten Muntgasklerk-Incasseerder nu te brengen op
f 550, daarbij herinnerende, dat reeds in 1910 deze
verhooging door den Directeur werd voorgesteld,
toen door dien Hoofdambtenaar in het jaarverslag
over 1909 (pag. 23) een concept-salarisregeling voor
het geheele kantoorpersoneel werd ingediend.
Een ander stelt voor, het salaris van den assistent
in het laboratorium met f 100 te verhoogen.
Door eenige leden wordt voorgesteld, het loon van
den eersten gasfitter Van der Ben te brengen op
f 16 per week.
Antwoord van B. en W.
Wat betreft de salarisregeling van het kantoor
personeel der Gasfabriek, merken wy op, dat deze
salarissen, Yoor zoover daartoe door de jaren dienst
der ambtenaren aanleiding bestond, geregeld zyn
verhoogd en dat wij ons bij het opmaken van de
begrooting hebben gehouden aan hetgeen de Direc
teur heeft voorgesteld. Reeds meermalen hebben wy
in deze beantwoording van het rapport op den hoogst
ongunstigen staat der gemeente-financien gewezen,
waardoor wij werden weerhouden, enkele verhoo
gingen voor te stellen, die wij meer urgent achtten,
dan die van het hierbedoelde personeel. Het achter
staande staatje geeft een overzicht van den loop
der salarissen van het kantoorpersoneel van Gas
fabriek en Waterleiding en wij vestigen daarby in
het bijzonder de aandacht op de salarissen van de
klerken Stol en Hüisken, twee personen, die met
het oog op het diploma boekhouden in geheel ge
lijke conditiën verkeeren.
Buitengewone verhoogingen voor te stellen zoo
als de adressanten dit wenschen, komt ons aller
minst noodzakelijk voor en wij geven U daarom in
overweging afwijzend op hot adres te beschikken.
Wij zijn intusschen bereid te overwegen of het
wenschelijk is voor de ambtenaren, werkzaam by
takken van dienst, waarby nog geen salarisregeling
bestaat, voorstellen daarvoor bij U in te dienen.
In de 2° afdeeling vereenigen meerdere leden
zich met de voorgestelde verhoogingen door den
Direteur en wenscht één der
leden
de volgende
verhoogingen voor te stellen
J. van der Ben
met
r
26 per jaar.
P. R. van Franeker
26
A. pieters
26
G. van Baaren
26
C. de Graaf Jr
26
W. Kos
26
C. Vink
26
F. Engel
26
H. Gorter
26
A. Kooger
26
R. de Vries
26
26
J. Keppel
26
W. C. Neervoort
52
C. J. van Baar
52
C. Smids
52
Vacature
52
62
62
A. Jansen
26
J. F. Kandel
26
P. W. Levering
26
A. G. van der Horst
m
52
Ten opzichte van den hulp-smid J. G. Lelieveld,
wordt opgemerkt, dat deze in de begrooting voor
1911 voorkomt op een weekloon van /"10 en thans
voor f 9 en gevraagd, of dit foutief is, en zoo niet,
waaraan deze terugzetting is te danken.
Antwoord van B. en W.
Wat betreft de salarissen van het overige personeel
der Gasfabriek verwijzen wy in de eerste plaats naar
het door ons uitgebrachte advies op het adres der
Heldersche Gemeente-werklieden vereeniging. Wij
halen daaruit aan, dat de loonen zooals die thans
zyn vastgesteld, in overeenstemming zijn met die
van werklieden in gemeenten, welke met de onze
vergeleken kunnen worden en zooals reeds meer
malen in den Raad werd gezegd, moet er rekening
mede gehouden worden, dat de financiöele toestand
dezer gemeente niet zoo rooskleurig is, dat gelijk
stelling in deze met meer welvarende plaatsen zou
opgaan. Daarby komt dat de Directeur der Gasfabriek
bij het opmaken zyner begrooting, rekening houdende
met de grenzen door het Werkliedenreglement aan
gegeven, die werklieden voor verhooging heeft voor
gedragen die daarvoor, naar zijne meening in aan
merking kwamen.
Op grond van een en ander kunnen wij dan ook
niet mede gaan met het voorstel om de loonen van
de hiernevens genoemde werklieden, met f 26 of
f 52 per jaar te verhoogen.
Omtrent de opmerking inzake het salaris van
J. G. Lelieveld, diene dat deze als leerling-smid in
1907 op een aanvangsalaris van f 3 per week in
dienst is getredenzijn salaris is regelmatig verhoogd
tot het nu op f 9 is gekomen. Het op de begroo
ting uitgetrokken bedrag van f 10 is alleen daarop
gebracht voor het geval by vertrek van Lelieveld
geen leerling smid zich zou aanmelden en het
volle loon van f 10 zou uitbetaald moeten worden.
Een der leden betoogt, dat het wenschelijk is, om,
nu èn uit de Gasfabriek èn uit de Waterleiding de op
brengsten steeds stygende zijn, bovendien de Hoofde
lijke Omslag weer belangrijk is verhoogd, zóó, dat
de meerdere bruto ontvangst in de jaren na 1905
wat deze bronnen van inkomsten betreft, bedragen
Gasfabriek
Waterleiding
Hoofd. Omslag
Dus te zamen
f 58802.-
40432. -
f 124678.-
een begin te maken met de ontlasting van de
Gas- en Waterverbruikers. Overwegende, dat de
categorie van Gasverbruikers, welke ressorteert
onder n°. 1(Lichtgas aan Particulieren) het allereerst
zyn aangewezen om van eene prijsvermindering,
die om de financieele gevolgen niet anders dan
geleidelijk zou kunnen ingevoerd worden, te profi-
teeren, omdat dit de afnemers zijn, die behalve dat
zij nog steeds meterhuur moeten betalen, van het
begin der gemeentelijke exploitatie af de kern der
verbruikers vormden, en dus voor de thans zoo
schitterende uitkomsten van dit bedrijf, de grondslag
hebben gelegd. Dat bovendien het grootste percentage
dezer verbruikers tot de neringdoenden behoort, die
Yoor hunne zaken naar verhouding van hun inkomsten
een evenredig groot deel bijdragen, in de winstendoor
de gasfabriek gemaakt, en deze winsten, nu zy
maar steeds in de gewone uitgaven worden verwerkt,
het karakter van een indirecte belasting meer en
meer gaan aannemen. Aan de hand van deze
overwegingen, stelt dat lid voor den prijs van het
lichtgas voor particulieren te verlagen tot zeven
cent per kubieke meter en volgnummer 1 van deze
bijlage alzoo te verlagen met f 8466.84.
Hierbij rekenende op eene toename van het
Gasverbruik inplaats van met 3°/0, zooals de Direc
teur raamt, van 5% wat betreft dezen post. Alsdan
zou een meerder verbruik geraamd behooren te
worden van 10797 M8., hetwelk te zamen den post
zou brengen op f 65810.70.
Rekenende op den meerderen aankoop van 36 ton
kolen rond f 10, zou de post op de uitgaven
No. 1 met f 360 verhoogd moeten worden en
alzoo gesteld op f 100547.50.
Antwoord van B. en W.
Ten aanzien van de voorgestelde gasprijsverlaging,
meen en wij te moeten opmerken, dat het nood
zakelijk is gebleken, eerlang voorstellen by u in te
dienen tot uitbreiding van de toestellen in de
machinekamer (natte zuivering), aangezien die toe
stellen thans werken met 20 °/0 overbelasting.
Het komt ons voor dat de resultaten van die
uitbreiding dient te worden afgewacht, alvorens tot
verlaging van den gasprijs wordt besloten en wy
ontraden daarom hiertoe thans over te gaan.
Bovendien is voorzichtigheid in deze in hooge
mate aan te bevelen, opdat het in deze gemeente
niet- ga, zooals in eene andere gemeente in deze
provincie, waar indertijd tot verlaging van den gas
prijs werd besloten, en waar men nu genoodzaakt
is, dien prijs weder te verhoogen.
In de 2® afdeeling wordt voorgesteld om niet in
gaan op het adres, verzoekende de cokes tegen
verminderde pryzen beschikbaar te stellen, gehoord
het ad\'ies daaromtrent van den Directeur der
Gasfabriek.
Met het oog op bedryfsverzekering wenscht een
der leden dezen post der uitgaven nog met f 240
te verhoogen, waar ook de Directeur zich met eene
kleine wijziging dezer verzekering kan vereenigen.
Een lid kwam het voor, dat de winst, welke het
bedryf oplevert, te hoog wordt, waarom hij de
gasprijzen zou willen verlagen.
Na gehoorde bezwaren wenscht hy echter geen
voorstel te doen, doch stelt hy voor minstens 5 °/0
der netto winst te bestemmen voor reserve-fonds.
In de 3® afdeeling wordt, nota nemende van de
door de Commissie voor de bedrijven voorgestelde
verhoogingen, terwijl de Directeur deze verhoo
gingen niet wenscht over te nemen, door een lid
de verhoogde posten verdedigd.
Dit lid had gaarne gezien, dat, vooral wat betreft
het ammonium-sulfaat, de Directeur met de Com
missie was meegegaan. De meerderheid der leden
kan zich met de door de Commissie voorgestelde
verhoogingen vrijwel vereenigen.
Antwoord van B. en W.:
Wanneer bij onderzoek blijkt, dat de bedryfs
verzekering geen grootere uitgaaf vordert dan f 240,
kunnen wij ons met het hierbij gedane voorstel
vereenigen.
De gemaakte opmerking van minstens 5 °/0 der
netto winst te bestemmen voor het reservefonds
geeft ons aanleiding in herinnering te brengen dat
de netto winst over 1910 bedraagt f 43.886.55'
en dat wij bij deze begrooting voorstellen daarvan
f 2000 (of illa °/0) in het reservefonds te storten.
Tevens zij opgemerkt dat indertijd door U is be
sloten, dat na afloop van elk dienstjaar bepaald zal
worden hoeveel in het reservefonds zal worden ge
stort.
Met verwijzing naar onze toelichting op de be-
grooting van den Directeur der Gasfabriek, blijven
wy met den Directeur verhooging van verschillende
ontvangstposten ook wat betreft den post ammo
nium sulfaat, ontraden.
Met de bespreking van deze begrooting is byna
de geheele avond gemoeid. Eerst wordt gediscus
sieerd over het voorstel van den heer Adriaanse
om het salaris van den heer G. C. F. Koch van
f 500 op f 550 te brengen. De heer Adriaanse
spreekt een woord ten gunste van het voorstel en
wordt hierin ondersteund door de H.H. Biersteker,
"Van der Ploeg en Hartendorf. In stemming gebracht,
wordt het voorstel aangenomen, met de stemmen
van de beide Wethouders tegen. De heer Van den
Berg bleef buiten stemming.
Daarna wordt gedebatteerd over het voorstel van
den heer Krijnen om het salaris van den heer
W. C. van Kalken, Assistent Laboratorium, van f 400
te brengen op f 600. Na langdurige discussie wordt
besloten de voorstellen van B. en W. af te wachten,
naar aanleiding van het ingediende voorstel van
den Directeur, ingekomen 19 Oct. 1911, strekkende
tot wijziging van de salaris-verordening der ambte
naren van de Gasfabriek.
Thans wordt besproken het voorstel van den heer
Van der Ploeg, om het weekloon van den heer
J. van der Ben, le Fitter, van f 15.50 te brengen
op 16 per week. Tegelykertyd wordt in bespreking
gebracht het voorstel van den heer Hartendorf om
het loon van bovengenoemde personen met de achter
hun namen vermelde bedragen te verhoogen. Door
den heer Hartendorf warm verdedigd en hierin
bijgestaan door den heer Verstegen, voornamelijk
op grond van den leeftijd der genoemde werklieden
en blijvende deze voorgestelde loonen binnen de
grenzen van de door den Raad pas aangenomen
verordening regelende de rechtspositie, wordt het
echter bestreden o.a. door de H.H. De Geus en
Biersteker, zich ook grondende op die verordening,
alsmede zich vereenigende op het daartoe voorge-
dragene door den Directeur van dit bedrijf, wordt
na ampele discussie in stemming gebracht het eerst
genoemde voorstel om het weekloon van Van der
Ben van f 16.50 op f 16 te brengen. Dit voorstel
wordt verworpen. Er tegen stemden de H.H. Terra,
Verfaille, Hartsinck, De Ven, Biersteker, De Geus,
Haijer, Van Breda, Bok, Van den Berg, Zander,
Krijnen en de Voorzitter.
Het voorstel Hartendorf wordt ook verworpen.
Er voor stemden de H.H. Van der Ploeg, Adriaanse,
Grunwald, Verstegen en Hartendorf.
Hierna houdt de heer De Geus een pleidooi ten
gunste van zyn voorstel, om den prys van het
lichtgas voor particulieren met 1 ct. per M'. te
verlagen. Hij doet dit op de gronden, die bekend
mogen worden verondersteldze zijn althans by de
behandeling van de vorige begrooting toen door
dén heer Adriaanse eveneens ontwikkeld en ook
in openbare vergaderingen te dezer plaatse besproken.
Van verschillende zijden zoo van de H.H. Ver
stegen, Hartendorf, De Ven vindt by bestrijding,
terwijl de heer Adriaanse zich vóór het voorstel
verklaart, doch zijn verwondering er over uit, dat
thans door den heer De Geus een standpunt wordt
ingenomen, dat juist ten vorige jare door hem zoo
hardnekkig is bestreden. De heer De Geus erkent
van zienswijze te zijn veranderd en geeft daarvoor
zyn gronden aan. Na zeer lange discussie wordt
het voorstel in stemming gebracht en verworpen.
De H.H. Adriaanse en De Geus stemden er voor.
Hierna worden bovengenoemde wijzigingen in de
begrooting, door de Commissie voorgesteld, in stem
ming gebracht en aangenomen, met dien verstande,
dat de post Diversen op f 600 bleef gehandhaafd.
Door deze beslissingen zyn de Ontvangsten voor
de Gasfabriek met een bedrag van f 2200 verhoogd.
Begrooting Weeshuis.
Deze begrooting is door het Bestuur in Ontvangst
en Uitgaaf geraamd op f 12.950, waarby bij de
Ontvangsten gerekend is op een subsidie uit de
gemeentekas van f 9.900.
In de vergadering van de Afdeelingen gaf deze
begrooting tot de volgende opmerkingen aanleiding
In de 8® afdeeling wordt de aandacht gevestigd
op het feit, dat de verpleging per kind in het
Weeshuis kost 4.60 per week, terwijl voor de
particulier verpleegd wordende weezen slechts f 8.60
per week wordt betaald.
Opgemerkt wordt, dat het gereedmaken van het
voedsel meermalen te wenschen overlaat, zoo ook
verschillende leverantlen.
Antwoord van B. en W.
Het vorige jaar schreven wy naar aanleiding
van een soortgelijke opmerking, het volgende:
„Niet uit het oog moet worden verloren dat uit
„den aard der zaak de verpleegkosten in een gesticht
„hoog zijn; behalve salarie«ring van het personeel
„vereischen tal van zaken b.v. vuur en licht (ook
„kan hierby worden genoemd, onderhoud gebouw)
„belangrijke uitgaven."
Klachten omtrent het niet behoorlijk gereed
maken van het voedsel zijn nimmer by ons inge
komen en wij achten het minder gepast zonder
het noemen van bepaalde feiten dergelijke algemeene
opmerkingen aan het bestuur van het weeshuis over
te brengen.
Deze begrooting wordt zonder verdere discussie
vastgesteld.
Begrooting Gemeentereiniging.
Deze begrooting, die door de Commissie en door
B. en W. in Ontvangsten on Uitgaven geraamd is
respectievelijk tot bedragen van f 18.887.60 en
f 24,884.40, heeft in de sectievergaderingen aan
leiding gegeven tot de volgende opmerkingen:
In de 1® afdeeling wordt door een der leden
voorgesteld, om het loon van den beltbaas en de
werklieden aan de Reiniging tot en met No. 14
met f 1 per week, en dezen post in totaal dus met
f 728 te verhoogen.
In de 2® afdeeling stelt een lid voor de volgende
verhoogingen toe te staan:
G. Fransenmet f 52 per jaar.
K. Wierino52
R. Agema52
T. van Til62
J. Snel52
A. Geervliet52
L. Klomp62
C. Bakker52
J. Agema52
A. Kuiper52
W. N. Holmes52
J. Buis52
M. Brizee52
Een ander lid stelt voor, ook het salaris van den
beltbaas met f 52 te verhoogen en zou gaarne van
Commissie voorstellen verwachten tot reorgani
satie van het bedrijf.
In de 3® afdeeling wordt door een der leden op
gemerkt, dat het overweging verdient, de loonen
der werklieden te verhoogen.
Door anderen wordt daartegen betoogd, dat het
gewenscht is, nu eerst de werking van het werk
lieden-reglement af te wachten, hetwelk 1 Januari
a.s. in werking treedt.
Antwoord van B. en W.
Wat de verschillende voorstellen tot verhooging
van deze loonen aangaat, meenen wy te mogen
verwijzen naar ons advies uitgebracht naar aan
leiding van het adres van de Heldersche Gemeente-
Werklieden-vereeniging.
Het komt ons voor, dat op het met den 1 Januari
a.s. in werking tredende werkliedenreglement niet
behoort te worden vooruitgeloopen. Waar de meeste
werklieden van de gemeentereiniging op de be
grooting van 1912 voorkomen op het maximum
loon bij het werkliedenregloment bepaald, daar
achten wy nog niet den tyd gekomen, reeds nu
een voorstel te behandelen, waarby de by dat
reglement aangegeven grens wordt overschreden.
Wy beamen dan ook ten volle de opmerking in
de laatste alinea van het hiernevenstaande rapport
gemaakt.
Ook naar aanleiding van deze begrooting wordt
weer van gedachten gewisseld, voornamelijk wat
betreft de loonen van de werklieden by dezen tak
van dienst.
Voornamelijk de heer Hartendorf bepleit de
voorgestelde verhoogingen en wordt hierin bijgestaan
door de H.H. Verfaille, De Geus en Bier
steker. In stemming gebracht, worden de voor
gestelde verhoogingen aangenomen. Er tegen 9temden
de beide Wethouders en den heer Van den Berg.
Door deze beslissing moeten de Uitgaven met
een bedrag van f 728 worden verhoogd.
Hiermee is tegelykertyd uitgemaakt, dat het
maximum van deze arbeiders is verhoogd van
f 11.— op f 12.— per week.
Thans deelt de Voorzitter mede, dat ten
gevolge van de gevallen beslissingen tydens het
behandelen van de begrooting een verschil is ont
staan groot f 1247.98 en hy stelt voor de On voor-
me Uitgaven met dit bedrag te verhoogen.
Nadat de heer Verstegen er nog op heeft
aangedrongen, om jubilea van ambtenaren, die 25
jaar in dienst zijn, niet ongemerkt vanwege het
Dag. Bestuur te doen voorbijgaan, wordt de begroo
ting in Ontvangst en Uitgaaf vastgesteld op een
bedrag van f 818032.50' met een Onvoorzien van
f 4719.48.
Nadat de heer Adriaanse den toestand van
de verpleging in de Tuinstraat ter sprake heeft
gebracht, hierover zyn afkeuring heeft uitgesproken
en op verbetering aandringt, de beer Verstegen
vraagt of B. en W. ook plan hebben in te grijpen
naar aanleiding van den verpleegde en het lid
Armbestuur, waarover hy in de vorige vergadering
heeft gesprokende heer De Geus heeft gewezen
op den vrydom van de kermislui om water uit de
standpijpen te halen, geplaatst bij de Politiebureaux
de heer Biersteker op inlichtingen heeft aan
gedrongen naar aanleiding van de klachten of
aanklachten door den heer Verstegen geuit over de
politie, en de Voorzitter toegezegd heeft, de
gemaakte opmerkingen te zullen overbrengen in
het College van B. en W., wordt de vergadering
gesloten.
UIT HET RUITEHLAHD.
Van een optreden der Italiaansche vloot
tegen het Enropeesch deel ran Turk(jo schijnt
niets aan te zyn. Uit Athene wordt althans
aan de «Nat. Ztng" geseind dat geen enkel
Italiaansch schip in de Egclache zee gezien
is. Schepen die uit Egypte of uit de Dar-
danellen te Saloniki aankwamen berichten,
dat zy geen spoor van de Italiaansche vloot
hebben gezien. De stoomboot >Osmania"
voer Woensdag door de Dardanellen, deed
Mytelene en Smyrna aan en had by aan
komst in de Pyrens geen ItaliaanBeh schip
gezien. Er zyn nog meerdere zulke ver
klaringen. Besluit alzooer zyn geen Itali
aansche oorlogsschepen in do zee ten zuiden
der Dardanellenstraat.
Turkye is echter toch ongerust geworden.
Al zon een vyandelyke vloot 't niet gauw
probeeren door de Dardanellen-straat die door
een drietal versterkingen beheerscht wordt,
te varen, militaire autoriteiten zeggen dat
het kan, zy het dan ook met groote verliezen.
't Is dus voor Turkye taak op alles voor
bereid te zyn. 't Heoft het garnizoen te My
telene versterkt en brengt met groote haast
de verdedigingswerken van Smyrna in orde.
De Porte heeft intusschen den Turkschen
ambassadeurs opgedragen de mogendheden
mee te deelen, dat de Turken, in verband
met geruchten over een voorgenomen Itali
aansche vlootactie, alle mogelyke militaire
voorzorgsmaatregelen hebben genomen om
een mogelyken aanval af te slaan, en dat
deze toebereidselen zoo noodig op bedreigde
punten zullen worden verdubbeld, waardoor
wellicht moeilijkheden kunnen ontstaan voor
het internationale scheepvaartverkeer.
Wellicht is dit ook bedoeld als prikkel
om bemiddeling gemakkelijker te maken of
liever gezegd te bespoedigen. De handel der
mogendheden is natuurlyk een govoelig punt.
Intusschen zyn er teekenen die wyzen op
een vredesstemming. De Turksche Senaat
heeft besloten dat de parlementaire missie
voor arbitrage zich ten spoedigste naar de
verschillende Europeesche hoofdsteden zal
begeven. Dat 's alvast een begin. Ten
andere is het waarschynlyk en verklaar
baar dat beide landen naar het einde ver
langen.
Aan het bericht dat Turkye stappen deed
by de mogendheden welke tot bepaalde
onderhandelingen zouden leiden voegt men
van Italiaanscho zyde toe: dat dit wellicht
vlootdemonstraties overbodig zal maken.
Voortzetting van den oorlog kan voor geen
der beide partijen meer voordeel opleveren
heet het. Turky'e heeft voor zyn militaire
eer voldoende gedaan.
Italië moet dagelijks enorme sommen uit
geven voor zijn schepen en krijgers en
ondervindt indirect schade in zyn handel op
de Oostersche landen.
Onderwijl schijnt er nog al te worden ge
schermutseld. Overstroomingen hebben de
linies doorgebroken «die echter weer her
steld zyn* meldt men uit Italië. Ongeluk
kigerwijze luidt het Turksche bericht daar
over wser heel anders.
Italië heet uit voorzichtigheid het water
uit Tripolis te mijden en voert water aan
uit Italië de Turken zeggen: 't is omdat
de bron niet meer in hun bezit is. Uit Italië
komt ook hot volgende bericht:
Het blykt, dat de Turken voor Tripolis
een leger van 2000 Arabieren onderhouden,
die goed gevoed en betaald worden. Maar
men verwacht dat de regen, die den inboor
lingen zeer welkom is omdat zjj daardoor
hun land kunnen bezaaien, vele Arabieren
tot vertrek naar hun woonplaats zal aan
zetten, om hun land te gaan bebouwen. In
dat geval zullen de Turken slechts de eigen
lijke troepen overhouden en de Berbers uit
Sahel, die van Turkschen oorsprong zyn. Uit
Homs komen bevredigende berichten voor
de Italianen over de politieke en militaire
toestanden. Wegens gebrek aan levensmid
delen en door desertie zouden daaroneenig-
heden ontstaan zyn tusschen Turken en
Arabieren.
Een officieel bericht te Konstantinopel ont
vangen over een gevecht in de vorige week
luidt:
(Gisterenmiddag verliet de vyandelyke
vloot de haven. Onze troepen maakten van
de gelegenheid gebruik, de onlangs wegens
de overstrooming door de Italianen uitgekozen
stelling El Hajadi by Boemeliana plotseling
aan te vallen. De Italianen werden na een
bajonetgevecht teruggeslagen. Zij hadden
meer dan 400 dooden en gewonden. Drie-en-
twintig soldaten en een officier werden ge
vangen genomen. W(j verloren 130 man,
maakten 70 geweren buit en schoven onze
linie zoover vooruit, dat wy hopen met Gods
hulp de stad te heroveren, wanneer 't slechte
weer de vloot voortdurend op een afstand
houdt. De stam Elneritsj is heden aangeko
men. Dit stelt ons in staat, de byna volkomen
ingesloten stad aan alle kanten tegelykertyd
aan te vallen."
Alzoo: ze winnen weer allebei.
In China houdt de revolutie aan. Ze kan
vérstrekkende gevolgen hebben. Amerika
ontwikkelt buitengewone bedrijvigheid om do
Amerikanen in China te gaan beschermen.
Mogelyk ook wel om een oogje in 't zeil te
kunnen houden, want: uit Tsifoe wordt be
richt, dat Japan daar reeds troepen aan
land zette.
By Hankau bestoken revolutionnairen en
regeeringstroepen elkaar. Nanking wordt door
de revolutionnairen met hardnekkigheid be
legerd. Kunnen zy die stad bemachtigen, dan
®ijn zy een goeden sprong vooruit.
In Duitschland begint men nu kalm te
overwegen hoe te handelen nu het Marokko-
verdrag gesloten is. En er komt eenige ken
tering in de openbare meening. De Congo-
overeenkomst wekt wel geen geestdrift, maar
lykt toch nog zoo kwaad niet b(j nader in
zien. Er zal een expeditie uitgezonden worden
om eens te gaan zien wat er alzoo kan
gedaan worden.
In handelskringen, die er toch hot meeste
belang bjj hebben, toont men zich over de
Marokko-overeenkomst tevreden.
Alle stukken, advertentlën, enz. bestemd
voor ons blad, ook postwissels, enz., te
-J«eren aan:
C. DE BOER Ir., Heldor.