KLEINE COURANT
't Vliegend Blaadje
voor Heldor, Texel, WieHngon en Anne Peulowne«
Zaterdag 9 December 1911.
Nieuwjaarsgroet.
No. 4052.
39ste Jaargang.
't Vliegend Blaadje p. 3 m. 50 ct, fr. p. post 75 ct., buitenland f1.25
Pre- Zondagsblad 37* 45 f0.75
mien J Modeblad 55 65 f0 9«
(Voor het buitenland bij vooruitbetaling.)
Advertentiën vaa 1 tot 5 regels 30 cent.
Elke regel meer6
Bew^js-exemplaar '24
Vignetten en groote letten worden naar plaatsruimte berekend
Intere.-
Teiefoon SO.
Verschijnt Dinsdag- en Vrijdagmiddag.
Uitgever C. DE BOER Jr. (v./h. BERKHOUT 4 Co.), Helder.
Bureauxi Spoorstraat en Koningstraat.
Eerste Blad.
Onze lezers, die met 1 Januari a.s. aan
Familie, lfrianden of Begun
stigers in onze Courant een
Welkomstgroet
willen plaatsen, worden beleefd uitge-
noodigd hunne opgaven tijdig in te
zenden.
DE UITGEVER.
NIEUWSBERICHTEN.
HELDER, 8 December.
Sinterklaas in de Fröbelschool.
Woensdagavond, van vyf tot zeven uur,
woonden we «én der drie feeBten by, die ter
gelegenheid van het Sint-Nicolaasfeest aan
de kinderen, die deze inrichting bezoeken,
zy'n aangeboden. Den vorigen dag, Dinsdag,
was bet feest geweest voor de kinderen der
twee laagBte klassen den volgenden dag zou
het zyn voor de naaimeisjes thans was het
voor de kinderen der twee hoogste klassen
van de Fröbelschool. Op alle drie avonden
werd in hoofdzaak hetzelfde programma be
handeld, doch alleen dezen avond zou'het
feest door den heuscheu Sint worden byge
woond. Dit was goed gezien. Bij de aller
kleinsten zou de Sint wellicht een oorzaak
van droefenis kunnen zijn, en bij de oudsten,
nu, die zyn er al boven verheven.
Maar by het volkje van van avond was
hg bijzonder op zijn plaats. Een goede hon
derd kindoren verwachtten met'sp&nning zjjn
komst en toon hjj zijn intrede deed, gevolgd
door zwarten Piet, werd hij met gejuich
verwelkomd. Ken paar toepasselijke liederen
worden hom toegezongen een leuk spelletje
werd voor hem vertoond en het jonge volkje
deed, onder de prettige en kundige leiding
van de Directrice, mej. A. De Jonge, uit
stekend zijn best om op den .goeden Sint"
een aaDgenamen indruk te maken.
Na dit voorspel werden de kinderen geleid
naar de keurig versierde Bpeelzaal. Hier
konden de kleuters plaats nemen en werden
in tegenwoordigheid van den Sint, van de
dames Regentessen benevens eenige heeren
van het Bestuur en van vele belangstellende
ouders, de kinderen heel prettig bezig ge
houden door een vertooning van de poppen
kast. Het aardige sprookje van Roodkapje,
eenigszins gevarieerd van het aloude,
werd vertoond en door de kleintjes, alsook
zelfs door grooteren, met veel belangstelling
gevolgd. Deze vertooning werd heel aardig
afgewisseld met bet zingen van Sinterklaas
liedjes; eenige versnaperingen werden uit
gedeeld en af en toe werden de kinderen
door den Sint op echt leuke, kinderlijke wyze
toegesproken eu onderhouden. En dat ze niet
met leege handen huiswaarts gingen, spreekt
wel van zelf. Ieder kreeg een prentenboek,
een taai-taai, een reep chocolade benevens
nog een surprise mee eu het behoeft niet
gezegd te worden, dat hot jonge goedjo
opgetogen de school verliet.
Een woord van lof is zeker niet misplaatst
aan de Dames-Regentessen, het personeel der
school, niet het minst aan de volijverige
Directrice en aan hen, die door hun
finuncieele bijdragen dit feest hebben mogelijk
gemaakt.
Serenata.
De Heldersche mandoline-club «Serenata"
zal op Zaterdag 16 December haar tweede
soirée in dit seizoen geven. Het programma
bestaat uit ensemblenummers, damessextet,
duo en solo voor mandoline met begeleiding.
Tot slot zal een muzikaal-excentriek nummer
worden uitgevoerd. De club bestaat thans
uit pl. m. 27 porsonen.
Machinistenexamen.
Utrecht. Geslaagd voor diploma A de
heeren G. A. Wark, W. Buine, J. van 't
Hotf, F. W. de Zwaan en F. M. Pafl.
Postbeambte gearresteerd.
Naar wy vernemen, is dezer dagen op last
van de justitie een brievenbesteller van het
DFrEUIIjXjETOlsr.
FAMILIE-EER.
SI)
,/Dat zou ik meenen," bevestigde zjjthy
was gevaarlijk. Mjjn kinderen maakten zich
altyd uit de voeten, als zij hem maar in de
verte zagen aankomenzjj waren doodsbe
nauwd voor dat beest."
.Nu als men hem vriendelijk aansprak, zou
hjj toch wel niets gedaan hebben," sprak Loder.
.Wel mag het u bekomen 1" spotte de
weduwe. ,Ik heb dat dier dikwijls wat ge-,
geven, ofschoon ik het zelf niet breed heb,
maar ik zette het maar in de keuken voor
hem neer en paste wel on tlat ik niet bjj
hem kwam."
vDat moet dan wel een kwaad dier zijn
geweest," mompelde de commissaris. .Maar
deed hjj uw commensaal dan niets
.Integendeel", verklaarde de weduwe .het
beest was letterlyk gek op hem en gehoor
zaamde hem beter dan zjjn eigen baasja,
de bond wilde niet met hem meegaan, voor
dat Harner hem bevalanders was hij niet
van deze weg te krygen."
De commissaris dacht een oogenblik na.
Toen kwam een zjjner agenten hjj bom
met een sleutel, dien hjj nog in do matras
vond en die Loder oplettend bekeek.
«Deze sleutel komt my bekend voor,"
mompelde hjj peinzend. ,Hjj heeft zeker een
beteekenis, anders zou Haruor hem niet zoo
zorgvuldig verborgen hebben."
hoofdpostkantoor te Amsterdam aangehouden,
als verdacht van valschheid in geschrifte.
De man moet ongeveer een half jaar geleden
door het plaatsen van valsche handteekeningen
op postwissels en kennisgevingen van aan-
geteekende stukken, zich verschillende be
dragen hebben toegeëigend. Hjj is naar het
Huis van Bewaring overgebracht.
(H.blad).
Een ontsnapte gevangene.
Vos, een Dinsdagnacht uit de strafgevan
genis te Scheveningen ontvluchtte gevangene
was tot vijf jaar gevangenisstraf veroordeeld,
waarvan hjj er reeds anderhalf jaar had
doorgebracht. Hjj zat dien nacht niet in zijn
gewone cel, maar in oen cachot, dat in een
zeer donkeren hoek in het achtergedeelte
van de gevangenis aan de zjjde van do nieuwe
bijzondere gevangenis is gelegen. In een
nacht, als er manescbjjn is, gelijk Dinsdag
nacht is die hoek door de spelingen van het
maanlicht veroorzaakt, nóg donkerder dan
gewoonlijk, zoodat men o.u. van buiten niet
zien kan, wat daar gebeurt. Doch ook van
binnen is dit, zelfs in gewone omstandigheden
niet mogelijk.
Hoe laat de ontvluchting geschiedde is niet
met zekerheid te bepalen, doch vast staat,
dat Vos te 3 uur na middernacht nog in
het cachot was. Dat hjj bjj zjjn vlucht door
personen buiten de gevangenis is geholpen
maakt men o.a. op uit het feit, dat de staven
vóór het celraam zjjn verbogen, wat tochnisch
onmogelijk aan den binnenkant kan worden
gedaan. De ontstane opening was groot ge
noeg om er het hoofd on ook het lichaam
door te steken.
De beambte, die elk half uur geregeld de
ronde doet, heeft van een en ander niets
kunnen bemerken.
Noodlottig einde.
De caféhouder H. Bouwhuis, te Meppel,
is op den weg tusschen Wanneperveon en
Meppel het slachtoffer van een hollend paard
geworden. Hjj zat op een fiets, werd door
hot paard omvergeworpen, raakte onder den
wagen en kreeg een wiel over het hoofd.
Eenige uren later is hjj overleden.
Een spion.
Londen, 5 December. Te Portsmouth is
de Duitsche koopvaardijkapitein Grosze aan
gehouden, beschuldigd van spionnage te Cowes
gepleegd.
Londen, 5 December. De te Portsmouth
gearresteerde Duitsche kapitein, Heinrich
Grosze, beschuldigd van spionnage to iSouthsea,
bljjkt gezagvoerder op de koopvaardijvloot
te wezen. Beklaagde verscheen heden te
Portsmouth voor de rechtbank. Het openbaar
ministerie voerde verschillende verdachte
omstandigheden aan, o. a. dat hjj trachtto
staatsgeheimen betreffende de landsverdedi
ging uit te vorschen door middel van zekeren
oud-matroos, Salter geheeten, die alles aan
de politie verklapt heeft. Het O. M. ver
klaarde, dat de politie bjj Grosze een in
cijferschrift gestelden Duitschen brief bad
gevonden, welke gewichtig werd geacht, voor-
zoover hij ontcijferd was. De zaak werd tot
over een week verdaagd. De rechter weigerde
beklaagde tegen borgtocht vrij te laten.
Portsmouth, 5 Decora'oer. Het openbaar
ministorie heeft in de zaak van den van
spionnage verdachten Duitscher Grosze ver
klaard, dat verdachte, die gezagvoerder was
op de Duitsche koopvaardijvloot, of dal ge
weest was, eenige weken to Portsmouth had
doorgebracht, in welken tjjd de zaak ter
kennisse van de overheden was gekomen
Een zekere Salter, gepensioneerd marinier,
die dienst deed als telefoonbeambte aan
boord van het oorlogsschip «Vermen"' te
Portsmouth, had in de te dier stede ver
schijnende .Evening News" een advertentie
geplaatst, waarin hij zich bereid verklaarde
onderzoekingen in te stellen ten believe
van iedereen, die dat wenschte. Salter ont
ving daarop een briefkaart, bljjkbaar door
den verdachte gescbroven in het huis, waarin
hjj intrek had genomen. Salter ging daar toen
den 15don November heen en vond den ge
daagde, die hem sprak over het inwinnen
van inlichtingen voor hom. Salter zeide, dat
hij dat roet genoegen zon doen, waarop ge
daagde hem verzocht inlichtingen in te win
nen betreffende den voorraad kolen op de
werf te Portsmouth en in haven, welke aan
de regeoring toebehoorde. Eveneens betref
fende don juisten voorraad kolon, welko in
bezit was van kooplieden in verschillende
havens Hjj wilde eveneens weten het jaiste
aantal manschappen in de marinekazernes.
Onze huissleutel is het niet," zeide de
vrouw, toen de commissaris haar den sleutel
voorhield.
Loder tikte met den vinger tegen het
voorhoofd, daarna wenkte bjj oen politieagent.
,Neem een rijtuig," beval hjj, ,rjjd naar
de Rozenstraat no. 28 en probeer dezen
sleutel op het Blot van dat huis. Ik wacht u
over een half uur in 't lijkenhuis."
Vervolgens beval hij do weduwe:
"Maak u gereed."
De vrouw begon van het hoofd tot do
voeten te beven en vouwde de handen.
Heer in den Hemel, wilt ge mjj gevangen
nemen jammerde zjj. sIk ben een arme,
oude vrouw; het is toch mjjn schuld niet
dat die Harner
Maak u gereed," hernam de commissaris
met nadruk, om aan dit geweeklaag een
oinde te maken. «Ik geef n mjjn woord, dat
u niet het minste leed zal gesohiedenintegen
deel zult gjj nog schadevergoeding ontvangen.
Over een uur zjjt gij weer goed en wel
thuis."
Gerustgesteld ging de vrouw zich gereed
maken intusschen trad Loder aan het venster
en bekeek den bebloeden zakdoek, de even
eens bemorste broek en het scherpe scheer
mes met roestvlekken, die ook van bloed
afkomstig waren
De commissaris knikte tevredenvervolgens
deed bij alles in zjjn zakdoek. De overige
voorwerpen gaf hy aan een politieagent,
met het bevel ze naar den rechter van
instructie te brengen en er bjj te zeggen, dat
de commissaris over een uur zelf zou komen.
Intusschen had de hospita van Harner
zich gekleed. Op de trap werd zjj door nieuws
gierige buurvrouwen bestormddooh de
commissaris liet haar geen tjjd om de vragen
Gedaagde had Salter uitgelegd, dat hjj eeu
werk zou uitgeven, dat bestemd was voor
kooplieden en eigenaars van mjjnen, zoodat
zjj bij eon algemeene staking den juisten
voorraad kolen wisten te bopalen, die in de
verschillende havens benoodigd was.
Salter was onmiddeljjk naar den superin
tendent van de werf gegaan en had de zaak
aangebracht. Sedert dien tjjd was de gevan
gene zorgvnldig nagegaan en hjj was in
hechtenis genomen kort vóór den tjjd dat hij
zijn vertrek naar Dnitschland had bepaald.
Berlijn, 6 December. Volgens het »Berliner
Tagebl." is de kapitein GroBze, die gisteren
als spion gevangen genomen is, geen kapitein,
geen Duitsch officier, doch een avonturier,
die nog drie maanden geleden de rechtbank
in Berljjo werk gaf wegens bedrog en ver
duistering. Hjj werd toen tot 1 maand ver
oordeeld, terwjjl bet O. M. 3 jaar geëischt
had. In Singapore was hjj tot 10 jaar gevan
genis veroordeeld wegeDS het maken van
valsche bankbiljetten. In 1880 deed hjj zijn
stuurm&ns-examen, diende als vrijwilliger by
de marine en bracht het tot matroos 1ste
klas. Later werd hjj bjj de Chineesche oorlogs
marine tweede en eerste officier.
Dubbele moord.
Zondagmiddag tegen halfvjjf meldde zich
te Pary's een vr^uw, jnffronw Pascal, bjj
den commissaris van. politie in de Roquette-
wjjk.
Zjj kwam zich aangeven wegens moord
op haar man, den nachtportier van het
Journal, en dien» tante, te Savigny-sur-Orge.
Zes maanden geleden was zjj met Pascal
getrouwd, na jarenlange samenleving. De
tante van haar man had zich altyd tegen het
huweljjk, dat de goboorte van hun dochter
zou wettigen, verzet.
Na den .trouwdag had de vrouw geen
leven meer gehad echtgenoot en tante had
den het haar tot een hel gemaakt. Maandag
ochtend was zjj met haar negenjarig doch
tertje een revolver gaan koopen, had het
kind bjj de conciërge gelaten, was naar de
slaapkamer gegaan en had haar man in zjjn
slaap met drie revolverschoten gedood. Hjj
had niet geleden.
Daarop had zjj de conciërge gevraagd haar
dochtertje tot 'a avonds bjj zich te houden,
daar zij wat te doen had. Zjj was naar Sa-
vigny-sur-Orge gegaan en had de tante
doodgeschoten.
Met den trein was zjj teruggekeerd en nu
was zij bij den commissaris.
Bjj onderzoek bleken deze feiten juist te
zyn.
Koning George in Voor Indië.
Delhi, 5 December. Een reusachtige tent,
waarin de Koning bij zjjn aankomst de
Indische prinsen zou ontvangen, is geheel
door het vuur vernield. Het is onmogelijk
de tent te vervangen, wegens de prachtige
versieringen, die daarin aangebracht waren.
Dit is binnen weinige dagen de tweede
brand op bet terrein van de kroning. De
oorzaak is onbekend. De vernieling van de
tont stuurt bet geheele programma in de
war en veroorzaakte groote ontsteltenis.
Noodlottige grap.
Wjj hebben onlangs melding gemaakt van
het plotsoling overlijden, aan een souper in
een New-Yorksch restaurant, van een mevr.
Shanks, eon in minder gunstige omstandig
heden verkeerende zangeres. Zjj had ge
dronken uit een llosch met het etiket «ver-
mouth" doch gevuld met vergif.
Bij het voorloopig onderzoek schijnt nu te
zjjn gebleken, dat de ongelukkige het slacht
offer is geworden van een »grup" van zekeren
heer Tottem oen makelaar in onroerend
goed die, in staat van dronkenschap ver
keerende, do flesch op tafel had geplaatst.
De vjjf andere dischgenooten, vjjf heeren,
zjjn in arrest gesteld als medeplichtigen.
Ploertiger .grap" dan van den dronken
Tottem is wel niet te verzinnen.
Protest tegen de militante suffragettes.
Londen, 6 December. Do (Morning Post"
meldt, dat meer dan honderd parlementsleden,
die voor vrouwenkiesrecht indertijd stemden,
een manifest hebben geteekend waarin wordt
goprotesteerd tegen den veldtocht van ruwe
baldadigheid, door zekere voorstanders van
vrouwenkiesrecht gevoerd; dit gedrag wordt
veroordeeld als een verlaging van het open
bare leven, welke de bewcgiDg voor het
vrouwenkiesrecht moot bemoeilijken en de
parlementairo vooruitzichten ervan in de
komende parlementszitting in gevaar moet
brengen.
te beantwoorden, maar trok haar aan do hand
met zich mee naar het rjjtuig, waarmee hjj
was gekomen en dat nog voor de deur stond
to wachten.
Naar de veeartsenijschool", riep Loder
den koetsier toe, //en snel rjjden, koetsier;
wanneer gjj er spoodig zjjt, geef ik een
thaler fooi."
Deze belofte deed wonderen. Nauwelijks
had de commissaris het portier dichtgeslagen,
of de koetsier legde de zweep op het paard
on reed zoo snel, dat er meermalen ernstig
gevaar voor ongelukken bestond.
Voor het huis in de Bakkerstraat no. 7
had zich gaandeweg een massa menschen
verzameld, en toen de hospita van Harner
terugkeerde, snelden de vragers op haar af
on lieten haar niet los, voordat zjj alles ver
teld had waar zjj gaarne aan voldeed.
Zij vertelde dan, over al haar leden bevend,
dat de commissaris haar naar do veeartsenij
school had gebracht waar zjj een dooden
hond gezien had en moest verklaren dat deze
hond het eigendom was van een vriend van
haar commensaal en Turk had geheeten.
Nu kwam echter het verschrikkelijkste.
Die verschrikkelijke commissaris had haar
vervolgens naar het ljjkenhuis gebracht. Daar
had zjj hem, ondanks haar tegenstreven, in
den lykenkelder moeten volgen. Zjj had van
angst haast niet voortgekunddoch hjj bekom
merde zich daar niets om en bracht haar
bjj het lyk van een ouden man, dat daar op
een baar achter een glazen raam lag en
waarin xjj met volkomen zekerheid den vriend
van haar huurder had herkend.
Toen had de commissaris, zei de vrouw,
die eensklaps een gewichtige persoon in de
buurt was geworden, haar verhaal voort,
haar tien mark gegeven, maar voor geon
De rijkste man der wereld.
John D. Rockefelier is afgetreden als pre
sident vun de Standard Oil Company. De
«rykste man der wereld" zal zjjn ve?dero
levensdagen wjjden aan het goUspel. Aldus
wordt uit New-York gemeld. Met John D.
Rockefelier treden een zestal andere be
stuurders af, die met hem aan den opbouw van
dezen trust hebben gewerkt.
John D. Rockefelier is thans 72 jaren oud.
Hij begou zijn loopbaan als bodiende op een
handelskantoor, maar reeds op n'egentienja-
rigen leeftijd, toen hjj er in geslaagd was
duizend dollars op to sparen, begon hjj voor
zich zelf. Intusschen had zjjn broeder William
eveneens een eigen onderneming begonnen en
1867 werden beide firma's voreenigd onder
den naam Rockefelier Co. Als deelgenoot
trad ook de heer Flagler in de firma, die
spoedig hare zaken uitbreidde, zoodat in 1870
de Standard Oil Companie of Ohio met een
kapitaal van een millioen dollars kon worden
opgericht, onder presidentschap van John D.
Rockefelier. En uit deze maatschappij groeide
de reusachtigo trust, die in 1861 reeds een
kapitaal van 70 millioen, weldra van 95
millioen dollars had. De kleino koopman, dio
in 1865 nog slechts een 5000 dollars bezat,
werd toen hjj zjjn zeventigste verjaardag
vierde geschat op een vermogen van ongeveer
700 millioen dollars. En dat niettegenstaande
hjj, ovenale Carnegie, millioenen en millioeneu
voor openbare doeleinden beschikbaar stelde.
De nieuwe president van de Standard Oil
is de heer Archbald, reeds langen tjjd de
werkeljjke leider der trust, daar in de laatste
tien jaren Rockefelier zelf zich vrywel al
reeds uit de zaken had teruggetrokken.
SUBDERKLAAS.
Vroeger doe we nag op 'n dorrep weun-
de, 't woas in mien jongesjare, woas 't de
geweunte, doat we op Sunderklaasdag ochtes
oal vröóg opstonde. Doan kwamme we, de
jongens, bee mekaar, ieder mit 'n toethóóre,
en we blieze d'r maar lustig op los, dèèrmee
de Sunderklaasdag, oas 'k 't zóó mag zegge,
inleuende.
Nou is doat aars: de jongens doen 't niet
meer, oallien oan de Höóre nag. En 't doet
me pleizier, doat ze op mien gebóórtedorre-
pie, de Hóöre, doat nag in èère houe. Voan
Klif na Hóóge Wurf on voan Hóöge Wurf
na Klif toeterde we doan, zóó voan ochteB
vyf tot zóó woat skooltied.
Nou weune we in 't loaud en dèèr hewe
we niet zób'n loast voan de vonters oas in
de dorrepe. Wel komme ze ok bee ons mit
krnutbalfjes, joantje voan gaaies en peper-
*tnoppe, prinsessies enz. enz., maar doat benne
mèèr je voa9te bakkers. Op de dorrepe lóópe
ze temet je deur ploat.
Oas jo op 't loand zit, wil je ok wel ders
'n uitje en 'k zeg Wiesdage zóó teugo me
buur: .Wel Klaas, ge je mit Suoderklaas
mee na de Burg?"
i/Nou", zeit Klaas, »'t zei woat weze;
paar voan die oankleedde leu. 't Is toch
weer niks bezonders."
tjonge, Klaas," zeg 'k, .doat zei voan
't jaar aars weze, woant 'k hew hóórt, doat
ze d'r heel woat voan zellë make. Ze wille
de mislukte vliegweek vorstolle, zeide de
bakker bee ons."
rNou, Arie," zeit ie doe, «doan gaan
'k mit je mee, 't is lichte maan en doat
waag 'k 'r op."
Klaas en ik, we hoadde oal vróóg de skepo
voert, 's middags d'r oal op oaf en we troffe
't, woant de kleine Sunderkl&assies ware
nag niet na buus. En doat kleine goed hoad 'r
hèèl woat werk voan maakt. Aardige pak-
kiea hoadde ze oan en doat goed huppelde
zóó vroolyk langs de strèèt, doat 'k me eigc
tied weer werom docht, doat 'k ok dag aan
dag bove kon zitte sis te knippe en te plakke.
Dage te vore hoad je doan plezier d'r voun.
Doe doat oafióópe woas kwam 'r 'n lan-
douwer mit twie skimmols d'r voor, 'n dcf-
tigo koesier op do bok en warempel dóór
zoat nou de heusche Sunderklaas ouder de
perreplu (woant 't regende), die de Burg
rondreed om overoal pakkies te brenge.
Mien jonge voan zenve jaar, die der ach
terna rende, zeide: »*t Is Ru Kikkert, vader."
Ik zeide: .Wel nèè, jonge, 't is Sunder
klaas." Maar die aap voau 'n jonge wist 't
voanzolf beter doan zien vader en hield vol
doat 't Ru Kikkert woas.
Ja, teugeswóórdig ben de jongeleu norges
meer bang voor.
Vroeger waas doat aars. Gien denke'c
oan, doe we zóó oud ware, doat we mit don
ker op Sunderklaasdag op strèót dorste. Maar
nou? Ape voan 'n jaar of v(jf, zes, zie
je op strèèt en ze benne niet bang, woant
ze wete oal doat Sunderklaas niet bestaat.
Of doat nou zooveul beter is
Vroeger woasse d'r ok nag strèètvegors.
Stoepende 'n ketting, 'n boand voan 'n wage-
wiel of 'n ouwe emmer, sjokte ze deur 't
dorrep, en wee oas jonges voan 'n jaar of
twaalf, durtien soardc ze doan. Ze zoatte jo
achterna on oas ze je te pakke krege, sloege
ze jo op je baatje. Ik verzeker je, doat je
doan je bekomst houd en doat je graag nu
huus woo om woat uut te blaze. Je kwam
niet mèèr op strèèt en de strèètvegors hoadde
derleu doel bereikt, woant de strèèt woas
skóón veegt voan kienders.
Rong, reng", klonk de omrooporsbel en
jawol dèèr hoad je Pelak, dio mit zien skolle
stem oan 't pebliek bekend maakte, doat 'r
eves om acht uur op do Groeno plaas 'n
vliegdemonstrasie zoo plaas hewe.
Ik zeg touge Klaas, .doat dèèd ie mit
Doarinli ok in de Kermisweek. Doas 't voor
spul."
.Ja", lachte Klaas, «ea doe ging ie
ok niet, Aris. En zóó zei 't nou ok wel
eze."
(Nou, dèèr kei je geliek in hewe."
Wee om acht uur met 'n bol volk op de
Groene plaats, maar jawel: 't woas teleur
stelling. «Prachtig naböÓBt", zeit Klaas. .Doat
woas doe ok zóó. Doan beurde d'r ok niks".
Doe maar weer 't dorrep rond, deur regen
en ovor noatte strèète. Ja, dèèr woas toch
'n vliegmesien. 't Woas zooveul oas 'n mon-
neploan of zóó ies. Voan bamboes, zakke,
linne, hout en iezerdróèd woas ie maakt en
'k moet zegge: aardig nabóóst, tenminste
oas 'k 'm vergoliek bee die voan Doarioli.
Do lnchtskipper nam plaas, de schroef zwenkte
rond en de mesiene bleef staan. Oalgemien
gelach, net oas bee Doarioli. Ze zinge doe 'n
liedje on verkochte die ok. Hier skrief 'k
'n paar regels d'r uut over:
Zaterdagavond even
Vloog Darioli op;
Maandag een enkel rondje
Maar och, toen waB hetstop.
Enkelen kwamen kyken
Op 't mime vliogterreiu,
Maar och, de meesten zeiden
Ver af zal 't veilig zjjn!"
O Darioli,
't Was gauw gedaan,
Maar ons kapitaaltje
Vloog toch naar de maan.
Doan woas 'r nag 'n aare vliegmesieno,
wèèrvoan ze ok veul werk maakt hoadde,
maar wèórbee ze gien liedje zonge. 'nNaam
hoadde ze 'm niet geve, zooas de aare, die
•De Adelaar" biette. Zooas 'k zeg: oan deuse
woas ok veul werk beBteed, maar oal hoadde
we twie mesienes, vliege dede zo niet.
D'r woas ok nag 'n troepie Tirolers en
Tirolertjcs, die, onder begeleiding voan viool-
meziek, lnstig doanste over de strèèt. En 't
woas jammer, doat 't zóó pertaal regende,
woant niet lang wier d'r op de viool spenlt.
Nag ware d'r aardige costunmpies, maar de
draagsters dervoan regende voan de strèèt.
't Woas jammor en jammer, woant op 't
Hoekie, weer oalles poassoert, woas 't gion
doen om stuau te bluuve. We gingo dus maar
na de herberge. En bee Joantje, Kuyper,
hotel Texel, de Zwaan en Skóónóord, alias
de Bijenkorf, ging 't lustig toe.
Eu doe we na buus weromginge, na zoo-
venle herberge opzocht te hewe, zeg 'k tenge
Klaas: «geef me 'n oarm", en Klaas zeit:
,Aris, geef jee moe 'n oarm", en zóó oarm
oan oarm ginge we de Goasthuusstrèèt deur,
de Westerweg op. Matius, die maar lachte
en gnieBde, keek ons na en koerste ons op
de weg mit zien licht.
Gelukkig woas moeder oal te bed, woant
duizend mark zou zij nogmaals in dien ver-
schrikkelyken doodenkelder zyn afgedaald,
want wat zy daar gezien had, dat was niet
om te vertellen.
Terwyl de waardige vrouw in alle geuren
en klenren haar wedervaardigheden aan de
buren, die met open mond n8ar haar luister
den, stond te vertellen en breed uitweidde
over den gewezen commensaal, in wien nu
ieder wel een slecht sujet had gezien, was
de commissaris naar hot wyplokaal van
Rövemann teruggereden, nadat de laatste
twijfel, zoo hy dien nog had gehad, bij hem
was weggenomen door den politie-agent, die
verklaard had, dat de sleutel, op de kamer
van Harner gevonden, nauwkeurig pasto op
de huisdeur van no. 28 in de Rozenstraat.
Loder zag de zaak nu zoo bolder in, alsof
hy overal by was geweest. Harnor had zich
met of zonder weten van Dorner een sleutel
van het huis no. 28 in de Rozenstraat ver
schaft en daarmee was de omstandigheid,
dat niemand hem het huis der misdaad had
zien verlaten, volkomen opgehelderd.
Toen hy 's middegs vóór den moord in
huis was gekomen, had natunrlyk niemand
op hem gelet; ongetwijfeld had hy zich in
de woning van zyn vriend verborgen, waar
schijnlijk op diens verzoek, ten einde een
getuige by zyn onderhoud met Wilhelm te
hebben, daar do twee schelmen zeker niet
voornemens wareu, het by de eerste afpersing
te laten.
Nog waarschijnlijker werd deze oplossing,
daar het signalement, dat de klerk van
"Wilhelm gegeven had van den man, die op
bet kantoor van den jongen advocaat was
geweest nauwkeurig met dat van Harner
overeenstemde. Hy bad natunrlyk toen met
den advocaat afgesproken, dat deze 's avonds
IHGEZOHDER.
Geachte Redactie
Vergunt U my s.v.p. het volgende in uw
geacht blad to willen doen plaatsen, als
antwoord op het ingezonden stuk, voorkomende
in uw blad van dezer.
De geachte inzender duide bet my oiet
ten kwade, als ik begin met te zeggen, dat
hy een verkeerd inzicht heeft, om de werke
loosheid te helpen bestrijden. Mocht de
onderteekenaar, als Heldersch burger, zelf
een slachtoffer zyn der werkeloosheid, laat
hy dan met zjjne mede-werkeloozen, die de
dupe wordea van do telkenjare terugkomende
iu het huis in do Rozenstraat komen zou.
Een confrontatie van den klerk met Harner
zou voldoende zyn, om in deze de waarheid
rechtskundig vast te stellen.
Met een zucht van verlichting stapte Loder
voor het wynlokaal uit en beval zyn koetsier
te wachten. Hy geloofde nu wel het nood
lottig geheim ontsluierd te hebben.
By het betreden van het lokaal bekroop hem
evenwel een angstig voorgevoel.
Was Harner er nog
Had hy niets bemerkt, geen argwaan go-
kregen
Had Augusta, het arme zwaar beproefde
meisje, zich niet verraden, den uit den aard
reeds wantrouwigen misdadiger doen bemer
ken, dat zy slechts een rol speelde en niet
was, waar zy zich voor uitgaf
Do commissaris had evenwel nog slechts
een paar schreden in het lokaal gedaan,
toen zyn gelaat ophelderde by het zien van
twee hoeren, dio onder druk gesprek een
llesch wyn zaten te drinken en niet de
minste acht op den nieuw aangekome sloegen.
Tot zyn voldoening herkende hij in hen
twee zynor agenten; hnn aanwezigheid be
wees hem dat de misdadigor er ook nog zyn
moest.
Toen hy verder ging, ontdekte hy Harner,
die nog op dezelfdo plaats zat. Hij had do
hand van het meisje gegrepen, zyn gelaat
dicht by het bare gebracht en Bprak op
zuchten, doch levondigen toon tot haar. Z(j
hield haar rol goed vol en luisterde schijn
baar oplettend naar hemalleen haar bleek
gelaat bewees, hoe zwaar de opoffering haar
viel, maar dit ontging Harner geheel.
«Laat ons deze ontmoeting als een beschik
king der Voorzienigheid beschouwen, schoone
Elsa," sprak Harner, terwijl hij traohtte nog
malaise, krachtig optreden, doch niet op
de door hem aangegeven manier, dio deugt niet.
Dat het de onderteekenaars van bot in
het op 1 Doe. j.1. verschenen Vliegend
Blaadje" voorkomend stuk, gericht aan
Heldersch burgery, met verzoek om zooveel
mogelijk de werkzaamheden thans to willen
doen verrichten, geen ernst kan zijn, is een
aanranding tegen de patroons, die zy niet
hebben verdiend en ook zeker niet zullen
accepteeren. De geachte inzender moet nu
niet de conclusie trokkon, dat ik als patroon,
party kies, voor de verschillende patroons-
vereenigingen, in geon geval, daur ik als
alleen staand persoon tlianB myn opinie uit..
Ook zal ik zoonoodig, daar waar hot noodig
mocht zyn, persoonlijk krachtig medewerken,
een einde te maken, aan do voor zoo monigeen
gevoelige werkeloosheid. Doch niet ik, maar
de meeste mjjner collega's zullen dit doen.
Nu wordt door den inzender gezegd, dat
by verschillende patroons tot 7 on 8 nur
wordt gewerkt, volkomen waar, by my zelf
ooken laat ik hier direct by voegen, dat
het hard valt, zulks als workolooze te moeten
aanzien. Maar om zulki» to bevochten is goen
gemakkelijke taak en wordt myns inziens door
de aangesloten arbeiders "verkeerd aangepakt
i helaas maar al te vaak zelf bedorven.
Vraag het meerondeel uwer collega's oens,
wanneer zy des winters tot 7 uur kunnen
werken (zelfs aan aangesloten collega's)wij
moesten maar aan de patroons vragen, om
niet 's avonds te werken, wat gy ten ant
woord krygt! Vooral voor hen, dio te zorgen
hebben voor een talrjjk gezin, zal hot ant
woord luidenik dank je hartelijk 1 En
wanneer nu eon patroon tot 7 uur laat
werken, doet hy dit maar al to vaak uit
oen oogpunt, om zyn menschen des Zaterdags,
met geen 17 k 18 naar huis to zonden,
wetende dat dit veel te weinig is, om eon
huisgezin te kunnen onderhondon. Kan nu
die patroon het leed keeroo, voor hen, die
niets verdienen Neen, geacht Heldersch
burger, dat is de moraal der werkeloosheid
niet, welke gij aangrypt. Zoolang gy niet in
bloei krachtig samen workt on wel nationaal,
om by alle groote en kleine lichamon aan
to dringen, op verplichten wettelyken
maximum arbeidstijd, (van my zoonoodig 8
unr per dag) gepaard gaande met oen minimum
loonstandaard, eu die zoo wordt gesteld, dat
elk arbeider een mensebwaardig bestaan
daardoor verkrygt, zoolang zulks niot Wet
wordt, kunt en moogt gij daarvoor do patroou9
geen vorwyt maken. Het systeem deugt niet,
dat is het kwaad. Do ellendige concurrentie,
die overal ingeburgerd is, is ook een niot
geringe factor, van de gedrukte arbeids
toestanden.
Ik herhaal het daarom nog eens dat het
b(j de Wet bepaald moet worden, dat elke
werkgever gehouden is, aan 'nNationalen
Wettelyken werktijd por dng. Misschien
dat wy het nog beloven van ons Christelijk
Ministerie (maar van het huidige in geen
geval.) 't Is natuurlijk in theorie makkolijkor
dau in de practyk, doch uitvoerbaar is het
ontegenzeggelijk en om daartoe nu roede te
werken, zou ik den geachten inzender en zoo
veel honderden met hem, aanraden, om een
stap in die richting gedaan te krygen, reke
ning to houden met wie gy afvaardigt naar
de vertegenwoordiging eu gemeenteraden.
Dit wordt maar zeer veel door de arbeiders
verwaarloosd, want in die lichamen moeten
porsonen zitting nemen, die de werkmans-
belangen aanpakken en durven aanpakken,
en och wat zyn die er dun. Laat de inzender
de laatste bondsvergadoringen-verslagon nog
maar eens berlesen, boe daar de werkeloos
heid, toen die ter sprake werd gebraebt, als
een stem in de woostyn, verging. Laat ik
hier maar niet verder over uitweiden, daarvan
de verantwoording, aan hen, die voor zulke
economische elementen te conservatief zyn
aangelegd en niet met hun tyd medeleven.
Nu geachte inzender, ik sluit biermede
myn antwoord en geef u den raad, de werke
loosheid door een andere bril te bekijken,
als u dat thans doet, opdat gy door den tyd
met uw mede-arbeiders, daarvan de vruchten
moge genieten en kunt u en do uwen ver-
zokerd zyn, niet alleen van my, dnch van
het gros der patroons, medewerking in deze
te zullen ondervinden.
Achtend,
J. J. SCHOEFPBI.ENBKUOttlt.
Als de deugd niet gelyk het goud op den
proefsteen is gezet, kan ze wel zuiver en
echt zyn, maar zeker weten wij het toch
niet.
(Uit: Levenspuntjes", van Stepban Zenjin,
prijs f0.75.)
dichter naar het meisje te schuiven, dat
schuw torug week. «Ik moot u reeds ergens
gezien hebbenonafgebroken pijnig ik mijn
geheugen om my te herinneren waar dat
kan geweest zyn maar om 't even, misschien
heb ik maar alleen van u gedroomd. Men
zegt toch, dat men in een droom de toekomst
leert, waarschynlyk heb ik zeik oen droom
gehad."
Zonder dat Harner het gewaar werd, was
Loder onder deze woorden binnengekomen.
«Dan scbynt gy een slcchfo droomuitlegger
te zyn, vriendje," dacht hy, terwyl de beiden
vriendelijk toeknikte.
Loder bevond zich werkelijk iu een goed
humeurhy kon zich nu wel ovortuigd houden,
dat by zyn doel boroikt had on dat morgen
al zyn meerderen hem bewonderen on zyn
collega's hem benydon zouden.
Een blik op het gelaat van Augusta bowoes
hem, dat bet meer dan tyd was haar te
hulp te komen, want dat baar moed tot het
ujterste was beproefd. Hy nam zelfs tranen
in de schoone meisjesoogen waar, blijken
van schaamte en verontwaardiging over de
vrijpostigheid van den verfoeiden man, aan
wiens liefdesverklaringen zy machteloos was
prijsgegeven.
De commissaris schoof haastig eon stoel
tusschen Augusta en Harner, waarvoor het
meisje hem eeu erkentelijken blik toewierp,
terwyl zy plaats voor hem maakte, waarin
de man, ofschoon met merkbaren woorzio,
haar voorbeeld volgen moest. «Ziezoo kin
deren, daar bon ik weerl" riop Loder en
liet zich met een smak op zyn stoel vallen.
(Wordt vervolgd.)
